WYKŁAD 3

Temat: RACHUNKOWOŚĆ BUDŻETU

Zagadnienia:

1. Ewidencja środków pieniężnych, kredytów i pożyczek

2. Ewidencja rozrachunków i rozliczeń

3. Ewidencja dochodów i wydatków budżetowych

4. Ewidencja wyniku wykonania budżetu

5. Ewidencja podatków w organie podatkowym

1. Ewidencja środków pieniężnych, kredytów i pożyczek

Zasadniczą grupę operacji gospodarczych zachodzących w budżecie (organie finansowym) stanowią operacje o charakterze pieniężnym. Związane są one z ewidencją obrotów pieniężnych zachodzących na rachunku bankowym budżetu, będących rezultatem dochodów i wydatków budżetowych realizowanych przez podległe jednostki budżetowe, otrzymywanych subwencji, dotacji i udziałów w podatkach dochodowych stanowiących dochód budżetu państwa, dochodów pobieranych przez urzędy skarbowe na rzecz jednostki samorządu terytorialnego oraz innych dochodów, a także zaciąganych kredytów oraz otrzymanych i udzielonych pożyczek.

Gromadzenie środków oraz ich wydatkowanie odbywa się za pośrednictwem rachunku bankowego. Obsługę bankową budżetu państwa prowadzi Narodowy Bank Polski, natomiast obsługę bankową jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank wybrany przez organ stanowiący tej jednostki (rada gminy, rada powiatu, sejmik województwa) na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku - Prawo zamówień publicznych.

Podstawowym kontem służącym do ewidencji operacji związanych z przepływem środków pieniężnych na rachunkach bankowych budżetu jest konto 133 Rachunek budżetu. W jednostkach samorządu terytorialnego, które nie posiadają odrębnego rachunku bankowego urzędu jako jednostki budżetowej łub zapisy na nim ograniczają się tylko do operacji związanych z realizacją wydatków urzędu, na koncie 133 Rachunek budżetu ujmuje się również dochody i wydatki urzędu. Zapisy na tym koncie są dokonywane wyłącznie na podstawie
dokumentów bankowych. Do konta mogą być otwierane subkonta oraz prowadzone konta analityczne np. dotyczące lokat. Saldo tego konta jest wykazywane w bilansie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego: saldo Wn oznacza stan środków pieniężnych na rachunku budżetu, a saldo Ma - kwotę wykorzystanego kredytu bankowego udzielonego przez bank na rachunku budżetu.

Od 2011 r. konto to służy również do ewidencji operacji związanych z realizacją dochodów w postaci środków z budżetu Unii Europejskiej oraz pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi. Zasady funkcjonowania konta 133 Rachunek budżetu są takie same jak konta 130 Rachunek bieżący. Ogólnie rzecz ujmując jest to konto aktywne, na którym po stronie Wn księguję się wszystkie wpływy, natomiast po stronie Ma wszystkie wydatki. Graficznie typowe operacje
ujmowane na rachunku budżetu przedstawia schemat 1.

SCHEMAT 1

Ewidencja środków pieniężnych na rachunku budżetu

Ważną rolę w zakresie rozliczania wpływów środków pieniężnych do budżetu odgrywa konto 140 Środki pieniężne w drodze. Ujmuje się na nim środki pieniężne na przełomie okresów sprawozdawczych. Konto to służy do ewidencji środków pieniężnych w drodze, w tym:

• środków otrzymanych z innych budżetów, gdy środki te zostały przekazane w poprzednim okresie sprawozdawczym i są objęte wyciągiem bankowym z datą następnego okresu sprawozdawczego,

• kwot wpłacanych przez inkasentów za pośrednictwem poczty lub bezpośrednio do banku z tytułu dochodów budżetowych, w przypadku potwierdzenia wpłaty przez bank w następnym okresie sprawozdawczym,

• przelewów dochodów budżetowych zrealizowanych przez bank płatnika w okresie sprawozdawczym i objętych wyciągami bankowymi z rachunku bieżącego budżetu w następnym okresie sprawozdawczym.

Stosownie do przyjętej techniki księgowania środki pieniężne w drodze mogą być ewidencjonowane na bieżąco lub na przełomie okresów sprawozdawczych

Zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na:

• pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego,

• finansowanie planowanego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego,

• spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek i kredytów,

• wyprzedzające finansowanie działań finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej.

W myśl ustawy o finansach publicznych otrzymane pożyczki i kredyty oraz środki ze sprzedaży papierów wartościowych stanowią przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych, natomiast spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów oraz wykup papierów wartościowych są rozchodem publicznym (budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego).

Do ewidencji zaciągniętych kredytów służy konto 134 Kredyty bankowe. Udzielone pożyczki księguje się na koncie 250 Należności finansowe, natomiast pożyczki zaciągnięte i operacje związane z wyemitowanymi instrumentami finansowymi na koncie 260 Zobowiązania finansowe.

Należy zaznaczyć, że w ciągu roku należności ujmuje się według wartości nominalnej, natomiast na koniec kwartału i roku w kwocie wymaganej zapłaty (z zachowaniem zasady ostrożności), czyli łącznie z należnymi odsetkami oraz skorygowanymi o odpisy aktualizujące te należności. Do ewidencji odpisów aktualizujących należności służy konto 290 Odpisy aktualizujące należności. Zgodnie z §8 rozporządzenia z dnia 5 lipca 2010 roku, odpisy aktualizujące wartość należności dotyczących rozchodów budżetu, głównie z tytułu udzielonych ze
środków budżetu pożyczek, zalicza się do wyników na pozostałych operacjach niekasowych. Oznacza to księgowanie na kontach 962 "Wynik na pozostałych operacjach" oraz Ma 290 Odpisy aktualizujące należności. Odpis ten nie wpływa na sposób ewidencji należności, która ujmowana jest na koncie 250 Należności finansowe. Skutek dokonanego odpisu jest natomiast widoczny w bilansie z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w którym
należności te wykazuje się w wartości netto, a więc pomniejszając saldo Wn konta 250 o saldo Ma konta 290. Typowe zapisy księgowe związane z ewidencją kredytów i pożyczek przedstawia schemat 2.

SCHEMAT 2

Ewidencja kredytów i pożyczek

2. Ewidencja rozrachunków i rozliczeń

W budżecie jednostki samorządu terytorialnego obok operacji pieniężnych zachodzą również operacje dotyczące rozliczeń w zakresie dochodów i wydatków budżetowych między tą jednostką a podległymi jej jednostkami organizacyjnymi czy innymi budżetami. Powoduje to konieczność występowania w planie kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego kont służących do ewidencji rozrachunków i rozliczeń.

Do ewidencji rozrachunków dotyczących budżetu jednostki samorządu terytorialnego z innymi budżetami służy konto 224 Rozrachunki budżetu. Ujmuje się na nim rozliczenia dochodów realizowanych przez urzędy skarbowe na rzecz budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego oraz rozrachunki z tytułu udziałów w dochodach innych budżetów, z tytułu dotacji i subwencji oraz z tytułu dochodów pobranych na rzecz budżetu państwa. Podstawą ewidencji są głównie dowody księgowe dołączone do wyciągów bankowych rachunku
bankowego budżetu oraz sprawozdania Rb-27 przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego przez urzędy skarbowe oraz Ministerstwo Finansów. Typowe operacje ewidencjonowane na koncie 224 Rozrachunki budżetu przedstawia schemat 3.

SCHEMAT 3

Ewidencja rozrachunków budżetu

Do ewidencji innych rozrachunków związanych z realizacją budżetu służy konto 240 Pozostałe rozrachunki. Konto to stosuje się do ewidencji księgowej rozrachunków z bankami z tytułu błędów w ewidencji operacji zachodzących na rachunkach bankowych (np. niewłaściwych uznań i obciążeń, wpłat wymagających wyjaśnienia, nienależnych wpłat na rachunek budżetu). Na koncie 240 Pozostałe rozrachunki księguje się również wpłaty (wypłaty) wadium oraz
zwrot (wpłatę) zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

Dochody oraz wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego realizują również wyodrębnione z danego budżetu jednostki budżetowe. W zakresie rozliczania jednostek budżetowych z budżetem jednostki samorządu terytorialnego ze zgromadzonych dochodów i dokonanych wydatków stosowane są konta 222 Rozliczenie dochodów budżetowych oraz 223 Rozliczenie wydatków budżetowych. Konto 222 Rozliczenie dochodów budżetowych służy do ewidencji
rozliczenia się jednostki budżetowej ze zrealizowanych przez nią dochodów, stanowiących dochód budżetu. Natomiast na koncie 223 Rozliczenie wydatków budżetowych ujmuje się rozliczenie jednostki budżetowej ze środków, które otrzymała z budżetu na pokrycie wydatków budżetowych. Rozliczenie samorządowych jednostek budżetowych ze zrealizowanych dochodów oraz poniesionych wydatków odbywa się na podstawie sprawozdań budżetowych (Rb-27S z wykonania planu dochodów budżetowych oraz Rb-28S z wykonania
planu wydatków budżetowych). Ujęcie w ewidencji budżetu rozliczenia jednostki budżetowej ze zgromadzonych dochodów oraz poniesionych wydatków przedstawia schemat 4.

SCHEMAT 4

Ewidencja rozliczenia jednostki budżetowej z budżetem

W planie kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego wyodrębniono również konto służące do ewidencji rozliczeń międzyokresowych - konto 909 Rozliczenia międzyokresowe. Ujmuje się na nim głównie dochody budżetowe (subwencje, dotacje) przekazywane na przełomie okresów sprawozdawczych, takie jak np.:

1. otrzymana w grudniu subwencja oświatowa należna za styczeń roku następnego,

2. otrzymana w grudniu dotacja celowa należna za styczeń roku następnego.

Ponadto wykorzystuje się je do ewidencji odsetek naliczonych z tytułu nieterminowego przekazywania dochodów przez budżet państwa i urzędy skarbowe czy od pożyczek i kredytów. Ewidencja na koncie 909 Rozliczenia międzyokresowe została przedstawiona na schematach 1 i 2.

3. Ewidencja dochodów i wydatków budżetowych

Zgodnie z art. 3 ustawy o finansach publicznych, finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowywaniem. Do środków publicznych zalicza się między innymi dochody publiczne.

W planie dochodów budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego wyszczególnia się, w układzie klasyfikacji budżetowej, planowane kwoty dochodów bieżących i dochodów majątkowych według ich źródeł, w tym w szczególności
z tytułu dotacji i środków na finansowanie wydatków na realizację zadań finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o finansach publicznych, czyli środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie EFTA, a także inne niepodlegające zwrotowi środki pochodzące ze źródeł zagranicznych.

Do dochodów majątkowych zalicza się:

1. dotacje i środki przeznaczone na inwestycje,

2. dochody ze sprzedaży majątku,

3. dochody z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

Dochodami bieżącymi są dochody budżetowe niebędące dochodami majątkowymi.

Ustawa o finansach publicznych wymienia źródła dochodów publicznych, natomiast szczegółowe rozwiązania w tym zakresie zawarte są w odrębnych aktach prawnych.

Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz zasady ustalania i gromadzenia tych dochodów zostały ujęte w rozdziale 2 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2010 r. Nr 80, poz. 526 z późn. zm.).

Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są:

• dochody własne,

• subwencja ogólna,

• dotacje celowe z budżetu państwa,

• udziały we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być:

• środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi,

• środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej,

• inne środki określone w odrębnych przepisach.

Dochody jednostek samorządu terytorialnego są gromadzone w różny sposób: w formie bezpośrednich wpłat na rachunek budżetu, za pośrednictwem urzędu tej jednostki, innych jednostek samorządu terytorialnego i urzędów skarbowych. Jednostki te przekazują zrealizowane przez siebie dochody na rachunek budżetu
jednostki samorządu terytorialnego.

Do ewidencji dochodów budżetowych w planie kont dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego zostało wyodrębnione konto 901 Dochody budżetu. Ewidencja na tym koncie odbywa się przede wszystkim na podstawie bankowych dowodów wpłat, przelewów (wyciąg bankowy) oraz sprawozdań (jednostek budżetowych, urzędów skarbowych, innych organów przekazujących dochody).

Dochodami jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, są środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi oraz pochodzące z budżetu Unii Europejskiej. Środki te należy gromadzić na wyodrębnionych rachunkach bankowych. Od 1.01.2011 r. dochody jednostek samorządu terytorialnego pochodzące z tych źródeł księguje się na koncie 901 Dochody budżetu. Typowe operacje gospodarcze ujmowane na koncie 901 Dochody budżetu przedstawia schemat 5.

SCHEMAT 5

Ewidencja dochodów budżetu

Do konta 901 Dochody budżetu powinna być prowadzona ewidencja analityczna tworzona według podziałek planu finansowego. W szczególności należy wyodrębnić konto umożliwiające zaliczenie dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego nieujętych w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych do przychodów urzędu jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z §7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r.

Wydatki, które ponosi jednostka samorządu terytorialnego, są związane z wykonywaniem przez nią zadań, do których została ustawowo zobowiązana. Wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem następujących zasad:

1. uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów,

2. optymalnego doboru metod i środków służących osiągnięciu założonych celów,

3. w sposób umożliwiający terminową realizację zadań,

4. w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań.

W planie wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego wyszczególnia się, w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków, kwoty wydatków bieżących i majątkowych.

Wydatki bieżące to wydatki niebędące wydatkami majątkowymi. Są to w szczególności:

1. wydatki jednostek budżetowych, w tym na wynagrodzenia i składki od nich naliczane oraz wydatki związane z realizacją ich statutowych zadań,

2. dotacje na zadania bieżące,

3. świadczenia na rzecz osób fizycznych,

4. wydatki na programy finansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepolegających zwrotowi środków pochodzących ze źródeł zagranicznych w części związanej z realizacją zadań
   jednostek samorządu terytorialnego,

5. wypłaty z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez jednostkę samorządu terytorialnego, przypadające do spłaty w danym roku budżetowym,

6. obsługę długu jednostki samorządu terytorialnego.

Do wydatków majątkowych zalicza się wydatki na:

1. inwestycje i zakupy inwestycyjne, w tym na programy finansowane z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepolegających zwrotowi środków pochodzących ze źródeł zagranicznych w części związanej z realizacją zadań jednostek samorządu terytorialnego,

2. zakup i objęcie akcji i udziałów,

3. wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego.

Wydatki jednostki samorządu terytorialnego realizują bezpośrednio, jak również za pośrednictwem jednostek budżetowych. Jednostka samorządu terytorialnego przekazuje wówczas na rzecz swoich jednostek budżetowych środki pieniężne na finansowanie tych wydatków. Do ewidencji poniesionych wydatków służy konto 902 Wydatki budżetu. Od 1 stycznia 2011 roku ujmuje się na nim również wydatki finansowane dochodami pochodzącymi ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi oraz z budżetu Unii Europejskiej. Do konta tego powinna być prowadzona ewidencja analityczna tworzona według
podziałek klasyfikacji wydatków. Przykładowe operacje księgowane na koncie 902 Wydatki budżetu przedstawia schemat 6.

SCHEMAT 6

Ewidencja wydatków budżetu

Niezrealizowane kwoty wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wygasają z upływem roku budżetowego. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może jednak uchwalić wykaz wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, oraz określić ostateczny termin dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w następnym roku budżetowym.

Ostateczny termin dokonania tych wydatków upływa 30 czerwca następnego roku. Łącznie z wykazem wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków, z wyodrębnieniem wydatków majątkowych. Środki finansowe na wydatki ujęte w wykazie są gromadzone na wyodrębnionym subkoncie podstawowego rachunku bankowego jednostki samorządu terytorialnego. Środki finansowe niewykorzystane w terminie określonym przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podlegają przekazaniu na dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego w ciągu 7 dni od określonego terminu.

Do ewidencji wartości niewygasających wydatków służą następujące konta księgowe:

• 135 Rachunek środków na niewygasające wydatki,

• 225 Rozliczenie niewygasających wydatków,

• 903 Niewykonane wydatki,

• 904 Niewygasające wydatki.

Zapisy księgowe związane z ujęciem i realizacją tych wydatków przedstawia schemat 7.

SCHEMAT 7

Ewidencja niewykonanych wydatków

4. Ewidencja wyniku wykonania budżetu

Wynik wykonania budżetu może mieć postać:

• nadwyżki budżetu, gdy dochody budżetu są większe od wydatków,

• deficytu budżetu, gdy wydatki budżetu są większe od dochodów.

W celu ustalenia wyniku wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego (nadwyżki lub deficytu budżetu) operacje gospodarcze dotyczące ich dochodów i wydatków są ujmowane w księgach rachunkowych na odrębnych kontach księgowych w zakresie faktycznie (kasowo) zrealizowanych wpływów i wydatków dokonanych na bankowych rachunkach budżetów oraz rachunkach bieżących dochodów i wydatków budżetowych jednostek budżetowych, z wyjątkiem operacji szczególnych, określonych w odrębnych przepisach

Wynik wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego ustala się na koncie 961 Wynik wykonania budżetu. Pod datą ostatniego dnia roku budżetowego przenosi się zrealizowane dochody i wydatki oraz niewykonane wydatki zatwierdzone do realizacji w latach następnych na konto 961. W następnym roku, pod datą zatwierdzenia budżetu, saldo konta 961 przenosi się na konto 960 Skumulowane wyniki budżetu.

Skumulowany wynik budżetu, wykazywany na koncie 960 Skumulowane wyniki budżetu, obejmuje okres od początku prowadzenia działalności przez jednostkę samorządu terytorialnego do końca roku poprzedzającego rok budżetowy.

Do ewidencji pozostałych operacji niekasowych wpływających na wynik wykonania budżetu służy konto 962 Wynik na pozostałych operacjach. Ujmuje się na nim w szczególności koszty i przychody finansowe oraz pozostałe koszty i przychody operacyjne związane z operacjami budżetowymi. Dotyczy to głównie umorzenia pożyczek i kredytów, ujemnych (dodatnich) różnic kursowych od kredytów zaciągniętych w walutach obcych. Pod datą zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu, saldo konta 962 przenosi się na konto 960 Skumulowane wyniki budżetu.

SCHEMAT 8

Ewidencja wyniku wykonania budżetu

5. Ewidencja podatków w organie podatkowym

Zgodnie z art. 13 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późno zm.), organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest

• naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa - jako organ pierwszej instancji,

• dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej,

• samorządowe kolegium odwoławcze - jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.

Zasady rachunkowości i plan kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego zostały określone przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 25 października 2010 roku w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego.

Zadaniem komórki organizacyjnej prowadzącej w urzędzie rachunkowość podatków (komórka rachunkowości) jest w szczególności:

1. prowadzenie w księgach rachunkowych prawidłowej ewidencji przypisów, odpisów, wpłat, zwrotów i zaliczeń nadpłat z tytułu podatków,

2. sprawdzanie terminowości wpłat należności przez podatników,

3. terminowe podejmowanie czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych, takich jak upomnienia i tytuły wykonawcze,

4. dokonywanie rozliczeń podatników z tytułu wpłat, nadpłat i zaległości,

5. przeprowadzanie rozliczenia rachunkowo - kasowego inkasentów, jeżeli czynności te nie zostały powierzone innej komórce organizacyjnej,

6. przygotowywanie sprawozdań,

7. prowadzenie operacji kasowych i uzgadnianie obrotów kasy związanych z przyjmowaniem wpłat gotówką i z dokonywaniem zwrotów podatnikom za pośrednictwem kasy urzędu oraz terminowe wypłacanie gotówki z kasy na rachunek bieżący urzędu,

8. ustalenie na podstawie ewidencji księgowej danych potrzebnych do wydawania zaświadczeń o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzających stan zaległości podatkowych,

9. prowadzenie księgi druków ścisłego zarachowania, jeżeli czynność ta nie została powierzona innej komórce organizacyjnej.

Podstawą zapisów w księgach rachunkach są dowody księgowe sprawdzone pod względem formalnym i rachunkowym.

Ewidencja podatków stanowi integralną część ewidencji księgowej urzędu i jest prowadzona z wykorzystaniem kont syntetycznych planu kont urzędu jako jednostki budżetowej. Ewidencję rozliczeń z tytułu podatków prowadzi się na:

1. kontach bilansowych:

1. kontach syntetycznych księgi głównej,

2. kontach analitycznych i kontach szczegółowych ksiąg pomocniczych,

2. kontach pozabilansowych, służących do ujęcia rozrachunków z osobami trzecimi, określonymi w art. 107 - 117a Ordynacji podatkowej oraz z inkasentami w zakresie pobieranych przez nich wpłat z tytułu podatków podlegających
   przypisaniu na kontach podatników:

1. syntetycznych,

2. analitycznych,

3. szczegółowych

Ewidencja podatków odbywa się w szczególności na następujących bilansowych kontach syntetycznych planu kont urzędu:

• 101 Kasa,

• 130 Rachunek bieżący urzędu,

• 141 Środki pieniężne w drodze,

• 221 Należności z tytułu dochodów budżetowych,

• 226 Długoterminowe należności budżetowe,

• 720 Przychody z tytułu dochodów budżetowych.

Ponadto, wartość przejętych rzeczy i praw majątkowych z tytułu wygaśnięcia zobowiązania podatkowego wskutek przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, o którym mowa w art. 66 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej ujmuje się na odpowiednich kontach planu kont urzędu.

Konta analityczne do kont syntetycznych prowadzi się według rodzajów podatków. Konta szczegółowe prowadzone są do kont analitycznych i służą do rozrachunków z podatnikami, z inkasentami, z jednostkami budżetowymi, z bankami oraz z innymi podmiotami, niebędącymi podatnikami w danym podatku lub dla których dany organ podatkowy nie jest właściwy. Dla każdego podatnika i inkasenta, jak również dla każdej jednostki budżetowej, banku oraz innego podmiotu, prowadzi się odrębne konto w każdym podatku.

Dla podatków, które nie podlegają przypisaniu na kontach podatników, można nie prowadzić szczegółowych kont podatników. Dotyczy to w szczególności opłat lokalnych określonych w rozdziale 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 roku o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późno zm.), tj. opłaty targowej, opłaty miejscowej, opłaty uzdrowiskowej i opłaty od posiadania psów.

Konta pozabilansowe obejmują

1. konta syntetyczne

1. konto 990 "Rozrachunki z osobami trzecimi z tytułu ich odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe podatnika

2. konto 991 "Rozrachunki z inkasentami z tytułu pobieranych przez nich podatków podlegających przypisaniu na kontach podatników

2. konta analityczne prowadzone według rodzajów podatków

3. konta szczegółowe:

1. poszczególnych osób trzecich - otwierane na podstawie decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej,

2. poszczególnych inkasentów - otwierane na podstawie dokumentu, z którego wynika powierzenie funkcji inkasenta.

Sumy obrotów na bilansowych lub pozabilansowych kontach szczegółowych prowadzonych do odpowiedniego konta analitycznego powinny być zgodne z obrotami na koncie analitycznym, do którego są prowadzone.

Na bilansowych i pozabilansowych kontach analitycznych i szczegółowych ewidencję księgową prowadzi się z uwzględnieniem klasyfikacji budżetowej

SCHEMAT 9

Ewidencja podatków w organie podatkowym

SCHEMAT 1

EWIDENCJA ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

NA RACHUNKU BUDŻETU

901 Dochody budżetu			133 Rachunek budżetu			223 Rozliczenie wydatków budżetowych
		1, 2, 3			4, 5
					6
222 Rozliczenie dochodów budżetowych						135 Rachunek środków na niewygasające wydatki
		7, 8			9
224 Rozrachunki budżetu						250 Należności finansowe
		10, 11			13
		12
					14
134 Kredyty bankowe						968 Prywatyzacja
		15
					17
		16
260 Zobowiązania finansowe						909 Rozliczenia międzyokresowe
		18
					20
		19

Objaśnienia:

1. Wpływ subwencji, dotacji i innych dochodów budżetu

2. Wpływ dochodów pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi

3. Wpływ dochodów pochodzących z budżetu Unii Europejskiej

4. Przelew środków pieniężnych na wydatki jednostek budżetowych

5. Wydatki urzędu jednostki samorządu terytorialnego realizowane bezpośrednio z rachunku budżetu (wspólny rachunek]

6. Zwrot niewykorzystanych środków na wydatki jednostek budżetowych

7. Wpływ dochodów budżetowych zrealizowanych przez jednostki budżetowe

8. Dochody realizowane przez urząd jednostki samorządu terytorialnego wpływające bezpośrednio na rachunek budżetu
   (wspólny rachunek]

9. Przelew środków pieniężnych na rachunek środków na niewygasające wydatki

10. Wpływ z tytułu udziału w podatkach dochodowych stanowiących dochód budżetu państwa

11. Wpływ dochodów z tytułu podatków i opłat pobieranych przez urzędy skarbowe

12. Odprowadzenie dochodów należnych budżetowi państwa lub innym jednostkom samorządu terytorialnego

13. Udzielenie pożyczki z budżetu jednostki samorządu terytorialnego

14. Zwrot udzielonej pożyczki

15. Wpływ z tytułu zaciągniętego kredytu bankowego

16. Spłata zaciągniętego przez jednostkę samorządu terytorialnego kredytu bankowego

17. Wpływ z tytułu prywatyzacji mienia

18. Wpływ z tytułu zaciągniętej pożyczki oraz wyemitowanych instrumentów finansowych

19. Spłata pożyczki zaciągniętej przez jednostkę samorządu terytorialnego, wykup wyemitowanych instrumentów finansowych

20. Wpływ z tytułu subwencji, dotacji otrzymanej w grudniu za styczeń następnego roku

SCHEMAT 2

EWIDENCJA KREDYTÓW I POŻYCZEK

133 Rachunek budżetu			134 Kredyty bankowe						902 Wydatki budżetu
		1				2
		3
									962 Wynik na pozostałych operacjach
						4
						5
						909 Rozliczenia międzyokresowe
					6
					7
			250 Należności finansowe
		8				9
					11
		10
					12
			260 Zobowiązania finansowe
		14, 15
						16
					19
		17, 18
					20
						290 Odpisy aktualizujące należności
								13

Objaśnienia:

1. Spłata udzielonego przez bank kredytu

2. Wydatki realizowane z kredytu uruchomionego w formie realizacji zleceń płatniczych

3. Wpływ środków pieniężnych z tytułu zaciągniętego kredytu bankowego

4. Ujemne różnice kursowe od kredytów zaciągniętych w walutach obcych

5. Dodatnie różnice kursowe od kredytów zaciągniętych w walutach obcych oraz umorzenie kredytów

6. Naliczenie przez bank odsetek od kredytu zwiększających kwotę kredytu bankowego

7. Wyksięgowanie odsetek dopisanych do kwoty kredytu w momencie ich zapłaty lub umorzenia

8. Udzielenie pożyczki przez jednostkę samorządu terytorialnego

9. Umorzenie (części) udzielonej pożyczki

10. Spłata udzielonej pożyczki

11. Wyksięgowanie odsetek od udzielonej pożyczki w momencie ich zapłaty lub umorzenia

12. Naliczenie odsetek od udzielonej pożyczki

13. Odpis aktualizujący wartość należności (udzielonej pożyczki)

14. Spłata zaciągniętej pożyczki

15. Wykup wyemitowanych instrumentów finansowych

16. Umorzenie (części) zaciągniętej pożyczki

17. Wpływ środków z tytułu otrzymanej pożyczki

18. Wpływ środków ze sprzedaży wyemitowanych instrumentów finansowych

19. Naliczenie odsetek od zaciągniętej pożyczki oraz wyemitowanych instrumentów finansowych

20. Wyksięgowanie odsetek od zaciągniętej pożyczki w momencie ich zapłaty lub umorzenia

SCHEMAT 3

EWIDENCJA ROZRACHUNKÓW BUDŻETU

901 Dochody budżetu			224 Rozrachunki budżetu			133 Rachunek budżetu
		1			2, 3
					4, 6
		5

Objaśnienia:

1. Przypis należnych dochodów z tytułu udziałów we wpływach stanowiących dochód budżetu państwa oraz pobranych przez
   urzędy skarbowe

2. Wpływ dochodów należnych z tytułu udziałów we wpływach stanowiących dochód budżetu państwa, z tytułu podatków i opłat pobranych przez urzędy skarbowe

3. Wpływ dochodów należnych budżetowi państwa z tytułu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami oraz dochodów należnych innym jednostkom samorządu terytorialnego

4. Przekazanie budżetowi państwa należnych dochodów związanych z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami oraz dochodów należnych innym jednostkom samorządu terytorialnego

5. Przypis do zwrotu niewykorzystanej kwoty dotacji celowej

6. Zwrot niewykorzystanej kwoty dotacji celowej

SCHEMAT 4

EWIDENCJA ROZLICZENIA JEDNOSTKI BUDŻETOWEJ Z BUDŻETEM

ZE ZGROMADZONYCH DOCHODÓW ORAZ DOKONANYCH WYDATKÓW BUDŻETOWYCH

901 Dochody budżetu			222 Rozliczenie dochodów budżetowych			133 Rachunek budżetu			223 Rozliczenie wydatków budżetowych			902 Wydatki budżetu
		1			3			4			5
								6
224 Rozrachunki budżetu
		2

Objaśnienia:

1. Zrealizowane przez jednostkę budżetową dochody na podstawie sprawozdania Rb-Z7S

2. Dochody zrealizowane przez jednostkę budżetową z tytułu wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami w części należnej budżetowi państwa lub innym jednostkom samorządu terytorialnego

3. Przelew na rachunek budżetu dochodów budżetowych zrealizowanych przez jednostkę budżetową

4. Przekazanie jednostce budżetowej środków na wydatki

5. Poniesione przez jednostkę budżetową wydatki na podstawie sprawozdania Rb-28S

6. Zwrot do budżetu niewykorzystanych przez jednostkę budżetową środków na wydatki

SCHEMAT 5

EWIDENCJA DOCHODÓW BUDŻETU

961 Wynik wykonania budżetu			901 Dochody budżetu			133 Rachunek budżetu
		9			1, 2, 3
					4
						224 Rozrachunki budżetu
					5
						222 Rozliczenie dochodów budżetowych
					6
						909 Rozliczenia międzyokresowe
					7
						904 Wydatki niewygasające
					8

Objaśnienia

1. Wpływ subwencji, dotacji i innych dochodów na rachunek budżetu

2. Wpływ dochodów pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi

3. Wpływ dochodów pochodzących z budżetu Unii Europejskiej

4. Zwroty subwencji, dotacji (nieujętych na koncie 224)

5. Dochody pobrane przez urzędy skarbowe, dochody z tytułu udziału w dochodach budżetu państwa na podstawie sprawozdań

6. Dochody zrealizowane przez jednostki budżetowe na podstawie ich sprawozdań (Rb-27S)

7. Przypis subwencji i dotacji otrzymanych w poprzednim roku budżetowym do dochodów właściwego roku budżetowego

8. Przeniesienie niewykorzystanych niewygasających wydatków na dochody budżetowe

9. Przeniesienie pod datą ostatniego dnia roku budżetowego sumy osiągniętych dochodów budżetu

SCHEMAT 6

EWIDENCJA WYDATKÓW BUDŻETU

223 Rozliczenie wydatków budżetowych			902 Wydatki budżetu			961 Wynik wykonania budżetu
		1			3
134 Kredyty bankowe
		2

Objaśnienia:

1. Wydatki budżetowe poniesione przez jednostki budżetowe na podstawie ich sprawozdań (Rb-28S)

2. Wydatki realizowane z kredytu uruchomionego w formie realizacji zleceń płatniczych

3. Przeniesienie pod datą ostatniego dnia roku budżetowego sumy poniesionych wydatków budżetu

SCHEMAT 7

EWIDENCJA NIEWYKONANYCH WYDATKÓW

903 Niewykonane wydatki			904 Niewygasające wydatki			225 Rozliczenie niewygasających wydatków
		1
					4
961 Wynik wykonania budżetu						901 Dochody budżetu
	7				6
			133 Rachunek budżetu			135 Rachunek środków na niewygasające wydatki
					2
							5
							3

Objaśnienia

1. Wartość niewykonanych wydatków zatwierdzonych do realizacji w latach następnych

2. Przelew środków pieniężnych na rachunek środków na niewygasające wydatki

3. Środki przekazane jednostkom budżetowym na pokrycie wydatków zawartych w planie wydatków niewygasających

4. Wydatki jednostek budżetowych dokonane w ciężar planu niewygasających wydatków, na podstawie ich sprawozdań budżetowych

5. Zwrot niewykorzystanych środków przekazanych na realizację wydatków objętych planem niewygasających wydatków

6. Przeniesienie niewykorzystanych środków niewygasających wydatków na dochody budżetowe

7. Przeniesienie salda niewykonanych wydatków pod datą ostatniego dnia roku budżetowego

SCHEMAT 8

EWIDENCJA WYNIKU WYKONANIA BUDŻETU

902 Wydatki budżetu			961 Wynik wykonania budżetu			901 Dochody budżetu
		1			2
903 Niewykonane wydatki						960 Skumulowane wyniki budżetu			962 Wynik na pozostałych operacjach
		3			6			4
								5
					7

Objaśnienia

1. Przeniesienie pod datą ostatniego dnia roku budżetowego wydatków budżetu poniesionych w ciągu roku

2. Przeniesienie pod datą ostatniego dnia roku budżetowego dochodów budżetu zrealizowanych w ciągu roku

3. Przeniesienie pod datą ostatniego dnia roku budżetowego niewykonanych wydatków zatwierdzonych do realizacji w latach
   następnych

4. Przeniesienie pod datą zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu dodatniego wyniku na operacjach niekasowych
   za poprzedni rok

5. Przeniesienie pod datą zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu ujemnego wyniku na operacjach niekasowych
   za poprzedni rok

6. Przeniesienie w roku następnym, pod datą zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu, deficytu budżetu za poprzedni rok

7. Przeniesienie w roku następnym, pod datą zatwierdzenia sprawozdania z wykonania budżetu, nadwyżki budżetu za poprzedni rok

SCHEMAT 9

EWIDENCJA PODATKÓW W ORGANIE PODATKOWYM

720 Przychody z tytułu dochodów budżetowych			221 Należności z tytułu dochodów budżetowych			Zespół 0, 3^*
		1			2
		15
						101 Kasa			141 Środki pieniężne w drodze
					3			4
					5
								6
						130 Rachunek bieżący urzędu
					7			8
					9
								10
						226 Długoterminowe należności budżetowe			101 Kasa 130 Rachunek bieżący urzędu
					11			12
					13
								14

* konta planu kont urzędu jednostki samorządu terytorialnego

Objaśnienia:

1. Przypis należności z tytułu podatku, odsetki za zwłokę i inne należności uboczne w kwocie wpłaconej (na podstawie dokumentu wpłaty)

2. Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego wskutek przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego

3. Wpływ gotówki z tytułu podatku do kasy urzędu

4. Przekazanie środków pieniężnych z kasy na rachunek bieżący urzędu

5. Zwroty podatnikom z kasy nadpłat, należnego oprocentowania za nieterminowy zwrot oraz wpłat będących kwotami nienależnymi

6. Wpływ gotówki z rachunku bieżącego urzędu do kasy z przeznaczeniem na zwrot nadpłat oraz ich oprocentowania

7. Wpływy z tytułu podatków na rachunek bieżący urzędu

8. Pobranie z rachunku bieżącego urzędu do kasy środków pieniężnych przeznaczonych na zwrot nadpłat oraz ich oprocentowania

9. Zwroty z rachunku bieżącego urzędu nadpłat, ich oprocentowania oraz wpłat będących kwotami nienależnymi

10. Wpływ środków pieniężnych w drodze

11. Przeniesienie należności krótkoterminowych do długoterminowych z tytułu podatków

12. Zmniejszenie należności podatkowej długoterminowej w wyniku dokonanej wpłaty do kasy urzędu lub na rachunek bieżący urzędu

13. Przeniesienie należności długoterminowych z tytułu podatków do krótkoterminowych w wysokości raty należnej za dany rok

14. Zwroty podatnikom nadpłat dotyczących należności długoterminowych i ich oprocentowania oraz wpłat będących kwotami nienależnymi

15. Odpis z tytułu podatków oraz z tytułu należnego podatnikowi oprocentowania za nieterminowy zwrot nadpłaty

32

---