Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe „xxxxxxxxxx” xxxxxxxxxxxx

Kolejny numer karty:

5

Nazwa zakładu pracy

KARTA ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO

Autor: inż. Waldemar KRUPA

Stanowisko pracy: Mechanik samochodowy - młodociani

Data: 12.03.2007 r.

INFORMACJE O STANOWISKU PRACY

Ocena wyposażenia oraz organizacji miejsc pracy i stanowisk pracy młodocianych.

Opis stanowiska pracy: Stanowisko pracy zlokalizowane jest w budynku wolnostojącym przeznaczonym na warsztat z kanałem naprawczym. Instalacja elektryczna maszyn urządzeń i narzędzi stosowanych w procesie pracy w zakresie ochrony przeciwporażeniowej i rezystancji izolacji - opomiarowana, sprawna. Stanowisko pracy zostało urządzone stosownie do rodzaju wykonywanych na nim czynności oraz psychofizycznych właściwości pracownika. Wymiary wolnej powierzchni stanowiska pracy zapewniają uczniom swobodę ruchu wystarczającą do wykonywania pracy w sposób bezpieczny, z uwzględnieniem wymagań ergonomii. Oświetlenie światłem dziennym, uzupełnione światłem elektrycznym - spełnia wymogi. Temperatura pomieszczeń nie jest niższa niż +14^oC. Wentylacja w pomieszczeniach mechaniczna i grawitacyjna, spełnia wymogi - sprawna. Zabezpieczenie pożarowe zgodne z z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia z dnia 21 kwietnia 2006 r. - w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów. (Dz. U. nr 80, poz. 563 z dnia 11 maja 2006 r.). Drogi ewakuacyjne są wyznaczone w wystarczającej ilości i oznakowane piktogramami zgodnymi z PN-92/N-011256/02. Zapewniono pierwszą pomoc przedlekarską poprzez możliwość skorzystania z wyposażonych w środki opatrunkowe apteczki pierwszej pomocy z godnie z Rozp. MP i PS w sprawie ogólnych przepisów bhp (Dz. U. nr 129, poz. 844 z 1997 r. z późn. zm.). Organizacja pracy: Uczniowie wykonują czynności związane z nauką zawodu w zakresie określonym programem nauczania i praktyki oraz zgodne z wykazem prac wzbronionych młodocianym. Ciężar materiałów przenoszonych ręcznie, nie przekracza dopuszczalnych norm dźwigania dla młodocianych. Do przemieszczania ładunków przekraczających normy dźwigania uczniowie mogą stosować urządzenia pomocnicze. Są zapoznani z instrukcjami bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących wykonywanego procesu pracy oraz zasad bezpiecznego obsługiwania urządzeń, maszyn i narzędzi stosowanych w procesie pracy. Nie są wykonywane prace wymagające zajmowania przez ucznia pozycji wymuszonej. Uczniowie maja przydzieloną odzież roboczą. Organizacja procesów pracy oraz ich powiązanie: Proces szkolenia powiązano z procesem praktycznego wykonywania zadań związanych z naprawą pojazdów. Uczniowie w trakcie zajęć teoretycznych prowadzonych przez instruktora poznają zasady wykonania poszczególnych czynności, ze szczególnym zwróceniem uwagi na stopniowanie trudności i zapoznanie z bezpiecznym sposobem ich wykonywania. Szkolenie odbywa się etapami od czynności najprostszych do bardziej skomplikowanych. Każde samodzielnie wykonywane zadanie sprawdzane jest przez instruktora. Czas pracy młodocianych, którzy nie ukończyli 16 lat wynosi do 6 godzin na dobę, młodociani uczniowie mający ukończone 16 lat pracują do 8 godzin na dobę.
Lokalizacja stanowiska pracy: hala warsztatu.
Faza użytkowania: Nauka w zakresie wykonywania naprawy i przeglądów pojazdów samochodowych.
Granice obiektu: Stanowiska pracy w warsztacie, pomieszczenia socjalne i higieniczno-sanitarne w budynku zakładu, doraźnie pomieszczenia biurowe zakładu.
Wykonywane czynności oraz sposób i czas ich wykonywania: Czynności w procesie pracy wykonywane są pod nadzorem instruktora zawodu
1.	sprawdzenie i przygotowanie urządzeń do pracy - ok. 20 min / zm. h.
2.	Nauka pobierania części zapasowych z magazynu - ręcznie z użyciem środków pomocniczych - ok. 30 min / zm.
3.	Nauka wykonywania czynności obsługowo - remontowych i pomoc w wykonywaniu prac remontowych - ręcznie z użyciem narzędzi ręcznych, elektronarzędzi i narzędzi pneumatycznych - ok. 3 godz./ zm.
4.	Nauka w zakresie wykonywania przeglądów samochodów - czas zależny od rodzaju i typu samochodu oraz zakresu przeglądu.
5.	Wykonywanie czynności remontowych pod nadzorem instruktora nauki zawodu - w zależności od rodzaju pracy, zgodnie z wykazem prac wzbronionych młodocianym.
6.	porządkowanie stanowisk pracy - ok. 20 min / zm.
7.
Forma, zakres i sposób korzystania z wyposażenia miejsc pracy, w tym z maszyn, narzędzi i sprzętu: Uczniowie w zależności od etapu nauczania i rodzaju wykonywanych czynności mogą korzystać ze wszystkich narzędzi, maszyn i urządzeń stosowanych w procesie pracy w zakładzie. Czynności w procesie pracy wymagające stosowania narzędzi mechanicznych lub maszyn mogą być wykonywane tylko pod nadzorem instruktora. Uczniom nie wolno bez nadzoru instruktora: używać bez nadzoru elektronarzędzi, wiertarki i szlifierki stołowej, obsługiwać sprężarki zasilające układ pneumatycznego napędu kluczy, wykonywać samodzielnie czynności przy akumulatorach w zakresie uzupełniania elektrolitu i kontroli stanu naładowania, podłączać akumulatory do pojazdu lub stosować sposób uruchamiania silnika pojazdu z użyciem przedłużaczy i wykorzystania prądu z drugiego samochodu, wymieniać olejów i płynów w obsługiwanych samochodach.
Stosowane materiały i środki pracy:
1		elektronarzędzia i narzędzia napędzane pneumatycznie, narzędzia ślusarskie i klucze specjalistyczne, wózki narzędziowe z wyposażeniem mechanika,
2		Szlifierka ostrzałka - 2 szt., stoły ślusarskie z imadłami - 5 szt.
3		Szafki narzędziowe, regały stalowe do składowania części i podzespołów.
4		materiały pędne i smary, (etylina, oleje w tym przepracowane, nafta, rozpuszczalniki i smary),
5		prostownik przenośny do ładowania akumulatorów.
6		Smarownice.
7		Drabina przystawno - rozstawna aluminiowa.
8
Osoby pracujące na stanowisku
1		Młodociany, uczeń w zawodzie - Mechanik samochodowy
zakres i poziom szkolenia oraz instrukcji udzielanych młodocianym
Ukończona szkoła podstawowa.
Brak przeciwwskazań lekarskich do pracy na stanowisku mechanika,
Poinformowano młodocianych o możliwych zagrożeniach i o wszelkich podjętych działaniach dotyczących ich zdrowia w zakładzie pracy.
Szkolenia bhp z godnie z Rozp MP i PS w sprawie szkoleń bhp - aktualne dla wszystkich uczniów.
Szkolenie według programu nauczania zawodu mechanika samochodowego przed wykonywaniem szkolenia praktycznego przy samochodach.
Inne wymagania dotyczące osób zatrudnionych na stanowisku kobiety w ciąży, młodociani, osoby niepełnosprawne itp.
Kobiety i osoby niepełnosprawne nie uczestniczą w procesie nauczania.
Praca w rygorach określonych rozporządzeniem w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym. Uczniom zabrania się:
dźwigać i przenosić na odległość większą niż 25 m, ciężary przekraczające 12 kg przy pracy stałej i 20 kg przy pracy dorywczej,
wykonywać prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonywanie pracy, przekraczają 12,6 kJ/min a w odniesieniu do 6 godz. dnia pracy - 3030 kJ.
wykonywać prace załadunkowe i wyładunkowe, przy przewożeniu ciężarów środkami transportu, przy przetaczaniu beczek z olejem,
wykonywać prace wymagające stale wymuszonej i niewygodnej pozycji ciała: wykonywane w pozycji pochylonej lub w przysiadzie, wykonywane przy naprawach pojazdów mechanicznych w pozycji leżącej, na boku lub na wznak,
wykonywać prace w narażeniu na działanie czynników i procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym - kontakt ze smarami i przepracowanymi olejami,
wykonywać prace w warunkach narażenia na hałas, którego poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w Kodeksie pracy, wymiaru czasu pracy przekracza wartość 80 dB, szczytowy poziom dźwięku C przekracza wartość 130 dB, maksymalny poziom dźwięku A przekracza wartość 110 dB.
wykonywać prace w warunkach narażenia na drgania działające na organizm przez kończyny górne, których: wartość sumy wektorowej skutecznych, ważonych częstotliwościowo przyśpieszeń drgań wyznaczonych dla trzech składowych kierunkowych X, Y i Z, przy 8-godzinnym działaniu drgań na organizm, przekracza 1 m/s^2, maksymalna wartość sumy wektorowej skutecznych, ważonych częstotliwościowo przyśpieszeń drgań wyznaczonych dla trzech składowych kierunkowych X, Y i Z, dla ekspozycji trwających 30 minut i krótszych, przekracza 4 m/s^2.
wykonywać prace przy nieodpowiednim oświetleniu, przy których wykonywaniu parametry oświetlenia nie odpowiadają wymaganiom określonym w Polskich Normach.
wykonywać prace na wysokości powyżej 3 m grożące upadkiem z wysokości,
wykonywać prace zagrażające porażeniem prądem elektrycznym,
wykonywać prace w temperaturze powietrza niższej niż 14 °C, a także przy wilgotności względnej wyższej niż 65 %,
Zezwala się uczniom, którzy ukończyli 16 lat (chłopcom): wykonywać prace wymagające stale wymuszonej i niewygodnej pozycji przy pracy, przy naprawach pojazdów samochodowych młodocianym, którzy ukończyli 16 lat mogą wykonywać nie więcej jak 3 godz. / zm. rob., przewożenie przez chłopców na wózkach 2-kołowych poruszanych ręcznie na odległość do 100 m po powierzchni gładkiej ładunków o masie do 80 kg, jeżeli pochylenie powierzchni nie przekracza 2 %, a po powierzchni nierównej - ciężarów do 50 kg, jeżeli pochylenie powierzchni nie przekracza 1 %, (Masa ładunków obejmuje również masę urządzenia transportowego) przewożenie na wózkach 3- lub 4-kołowych poruszanych ręcznie na odległość do 150 m ładunków o masie: do 80 kg, jeżeli pochylenie powierzchni nie przekracza 2 %.(Masa ładunków obejmuje również masę urządzenia transportowego), Chłopcom, którzy ukończyli 17 lat - zezwala się wykonywać prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników fizycznych przy spawaniu i cięciu metali jeżeli praca pod nadzorem instruktora trwa nie dłużej niż 3 godz. / zm. rob. I nie więcej niż 60 godz. w całym okresie nauczania,
Inne osoby narażone na ryzyko
1		Instruktorzy, mechanicy i kierowcy pojazdów korzystający z usług warsztatu
Niedogodności i niebezpieczne zdarzenia wykryte w czasie dotychczasowej pracy wypadki i choroby zawodowe
1		Nie było wypadków przy pracy.
2		Nie wystąpiły choroby zawodowe.
Identyfikacja zagrożeń
Zagrożenie czynnikami niebezpiecznymi
1		Potknięcie i upadek na tym samym poziomie - Najczęstszymi źródłami tego typu zagrożenia są: Zbędne przedmioty mogące znajdować się w miejscu wykonywania pracy i w ciągach komunikacyjnych w warsztacie, Uszkodzone posadzki z ubytkami w nawierzchni. Zaolejone posadzki w obrębie stanowiska pracy i stosowanie obuwia bez olejoodpornej podeszwy. Nie zachowanie porządku na stanowisku pracy. Skutkiem zagrożenia może być upadek w wyniku którego dojść może do urazów kończyn lub ogólnych obrażeń ciała pracownika.
2		Upadek na niższy poziom - Zagrożenie występuje w związku z koniecznością przemieszczania się po schodach przy wejściu do kanałów naprawczych. Dotyczyć może również konieczności wchodzenia do kabiny pojazdu i na skrzynię ładunkową pojazd. Skutkiem upadku mogą być urazy kończyn dolnych lub urazy innych części ciała.
3		Zagrożenie elementami ostrymi i wystającymi - Zagrożenie związane jest z: możliwością uderzenia o przedmioty z ostrymi krawędziami występującymi w pomieszczeniu warsztatu w czasie dojściu do stanowiska pracy oraz w czasie przemieszczania się między urządzeniami i maszynami na stanowisku pracy, możliwością skaleczenia kończyn górnych, szczególnie dłoni ostrymi elementami pojazdu w czasie prac naprawczych, możliwością skaleczenia stosowanymi ostrymi narzędziami (klucze, wkrętaki, skrobaki, pilniki itp.), Skutkiem mogą być urazy (skaleczenia kończyn) i lekkie obrażenia ciała w wyniku uderzenia o ostre i wystające krawędzie przedmiotów.

4	Zagrożenie uderzeniem elementami ruchomymi i luźnymi - Zagrożenie związane jest z: możliwością uderzenia lub przygniecenia przez niewłaściwie rozmieszczone i zabezpieczone narzędzia i materiały, możliwością upadku przenoszonych ręcznie materiałów, możliwością uderzenia przez montowane do pojazdu elementy w czasie wykonywania naprawy pod pojazdem, możliwością opadnięcia i przygniecenia przez oparty na podnośniku pojazd, możliwością pochwycenia przez obracające się elementy silnika w czasie kontroli jego pracy, możliwością uderzenia przez manewrujący przy wjeździe na stanowisko pojazd, Skutkiem może być śmierć lub ciężkie urazy kończyn oraz całego ciała (przygniecenia, sporadycznie pęknięcia kości lub ich złamania, skaleczenia i rozcięcia ciała).
5	Zagrożenie poparzeniem ­- Źródłem zagrożenia są gorące powierzchnie silnika, układu wydechowego samochodu. Zagrożenie związane jest również z możliwością poparzenia elektrolitem z akumulatora przy jego obsłudze. Nieostrożne wykonywanie czynności może doprowadzić do oparzenia odkrytych części kończyn górnych powodujących krótkotrwałą niezdolność do pracy oraz mogące pozostawić skutek w postaci oszpecenia oparzonych części ciała.
6	Pożar, wybuch - Może być spowodowany zwarciem w instalacji elektrycznej, używaniem otwartego ognia, a także wrzuceniem niedopałka papierosa do śmieci lub na powierzchnię z rozlanymi płynami łatwopalnymi (rozlane paliwo, oleje, smary lub zaoliwione czyściwo). Nieprzestrzeganie procedur i instrukcji bhp w przypadku wykonywania prac naprawczych przy zbiorniku paliwa pojazdu, powodować może wybuch oparów paliwa i rozerwanie zbiornika. W wyniku pożaru lub wybuchu należy liczyć się z ofiarami śmiertelnymi, oparzeniami lub ciężkimi obrażeniami ciała.
7	Porażenie prądem elektrycznym o napięciu do 1 kV - Źródłem zagrożenia mogą być uszkodzone przewody elektryczne stosowanych urządzeń zasilanych energią elektryczną, w wyniku ich przygniecenia lub przecięcia w miejscach niewłaściwie zabezpieczonych. Porażenie prądem elektrycznym powodować może ciężkie obrażenia wewnętrzne oraz duże prawdopodobieństwo śmierci po porażeniu prądem elektrycznym.
8	Zagrożenie sprężonymi gazami - Źródłem zagrożenia mogą być uszkodzone przewody gazowe instalacji sprężonego powietrza lub wadliwe złączki przewodów i złączki mocujące narzędzia. Wydostające się sprężone powietrze z uszkodzonego lub źle zaciśniętego zaciskiem przewodu, może powodować zaprószenia oczu lub uderzenia odkrytych części ciała i ich rozcięcia. Powodować to może uszkodzenia narządu wzroku lub wbicie opiłków pod skórę kończyn górnych lub twarzy osoby znajdującej się w pobliżu wykonywanych przez pracownika czynności.
9	Zaprószenie oczu - Źródłem zagrożenia są nieczystości znajdujące się na pojeździe mogące powodować zaprószenia oczu podczas pracy pod pojazdem. Skutkiem mogą być urazy i choroby wzroku.
Zagrożenie czynnikami szkodliwymi
10	Hałas - źródłem zagrożenia są stosowane w pomieszczeniach maszyny i urządzenia oraz narzędzia: Zmierzona wartość natężenie hałasu: poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8 godz. dnia pracy LEX,8h = 65,5dB, Skutkiem długotrwałego oddziaływania hałasu, nie przekraczającego normatywu higienicznego, na pracownika może być zmniejszenie wydajności pracy. Hałas przekraczający normatyw higieniczny powodować może utratę słuchu i w konsekwencji chorobę zawodową.

11	Drgania - Źródło zagrożenia jest związane jest z wykonywaniem pracy za pomocą ręcznych narzędzi elektrycznych. Skutkiem długotrwałego oddziaływania wibracji może być możliwość powstania schorzeń układu kostno szkieletowego dłoni człowieka, powodujące okresową niezdolność do wykonywania pracy. Zagrożenie nieistotne ze względu na krótki czas wykonywania takich czynności.
12	Czynniki chemiczne Źródłem zagrożenia są ropopochodne smary i przepracowane oleje silnikowe, z którymi pracownik ma kontakt w toku czynności obsługowo-naprawczych szczególnie podczas napraw skrzyń biegów samochodów. Zagrożeniem jest kontakt z sadzą zawarta w nagarze na ścianach głowicy w komorze spalania silnika podczas napraw głównych silników. Skutkiem długotrwałego kontaktu z ww. czynnikami mogą być choroby skóry, szczególnie dłoni rąk.
Zagrożenie czynnikami uciążliwymi
13	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo kostnego) - dotyczy uczniów, którzy ukończyli 17 lat, w czasie do 3 godz. na zmianę roboczą. Zagrożenie związane jest z konieczności wykonywania czynności w pozycji wymuszonej podczas naprawy elementów pojazdu w kanale obsługowym lub kabinie pojazdu oraz przenoszenia ręcznego elementów używanych w procesie pracy. Skutkiem zagrożenia mogą być zmiany chorobowe układu kostno szkieletowego, szczególnie kręgosłupa oraz przeciążenia mięśni. Powodować to może okresową niezdolność do wykonywania pracy.
14	Obciążenie psychonerwowe - Obciążenie psychiczne: związane z możliwością wystąpienia sytuacji konfliktowych między uczniem a instruktorem lub klientem, Spowodować to może niekorzystne zmiany w stanie zdrowia ucznia, mogące pojawić się w czasie później, wynikiem których może być obniżenie wydajności pracy, możliwość powodowania częstszych pomyłek związanych z wykonywaną pracą a w dalekiej perspektywie, możliwością wystąpienia chorób układu krążenia u pracownika.
Do identyfikacji zagrożeń brano pod uwagę:
1	Wywiad z pracownikami i uczniami.
2	Obserwację czynności wykonywanych przez uczniów.
3	Dokumentację techniczno ruchową stosowanych maszyn, urządzeń i narzędzi.
4	Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy stosowane na stanowisku pracy.
5	Wypadki przy pracy.
6	Dokumentację pomiarów środowiska pracy - Hałas.
Do szacowania ryzyka zawodowego przyjęto następujące zagrożenia, dla których określono ryzyko zawodowe:
Zagrożenie czynnikami niebezpiecznymi
1	Upadek na tym samym poziomie
2	Upadek na niższy poziom
3	Elementy ostre i wystające
4	Elementy ruchome i luźne
5	Poparzenie
6	Pożar, wybuch
7	Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV

8	Sprężone gazy
9	Zaprószenie oczu
Zagrożenie czynnikami szkodliwymi
10	Hałas
11	Czynniki chemiczne
Zagrożenie czynnikami uciążliwymi
12	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo kostnego)
13	Obciążenie psychonerwowe

Opracował: inż. Waldemar KRUPA. 12.03.2007 r. ...................

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Stanowisko: Mechanik samochodowy - młodociani Nr karty: 5

Lp.	Typ zagrożenia	Środki ograniczające ryzyko zawodowe.	Oszacowanie ryzyka z uwzględnieniem stosowanych środków ograniczających ryzyko. Dopuszczalność ryzyka.	Zalecenia dotyczące niezbędnych działań
1	2	3	4	5
1	Potknięcie i upadek na tym samym poziomie	utrzymanie w czystości i zabezpieczenie przed poślizgnięciem się ciągów komunikacyjnych. oznakowanie miejsc niebezpiecznych znakami i barwami bezpieczeństwa, obuwie robocze z olejoodporną podeszwą. porządek w obrębie stanowiska pracy, oświetlenie miejsc niebezpiecznych, sprawność i całość podłóg, zachowanie ostrożności,	P -prawdopodobne S - mała MAŁE	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. Zalecany stały nadzór nad stanem ciągów komunikacyjnych.
							Dopuszczalne
			2		Upadek z wysokości	sprawność schodów wejściowych do kanałów, (w przypadku wykonywania czynności w kanałach obsługowych) zachowanie ostrożności podczas wchodzenia na pojazd i schodzenia z niego,	P - prawdopodobne S - mała MAŁE	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. Zalecany stały nadzór nad stanem schodów do kanałów i oświetlenia.
							Dopuszczalne
			3		Elementy ostre i wystające	zapewnienie drożności i właściwych odstępów oraz szerokości dróg komunikacyjnych a także przejść i dojść, stosowanie rękawic roboczych w czasie przenoszenia ostrych elementów, stosowanie sprawnych kluczy i narzędzi ręcznych, zachowanie ostrożności,	P - mało prawdopodobne S - mała BARDZO MAŁE	Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań.
							Dopuszczalne

cd. KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO (karta nr 5)

1	2	3	4	5
4	Elementy ruchome i luźne	zabezpieczenie przed możliwością uderzenia lub przygniecenia przez niewłaściwie rozmieszczone i zabezpieczone narzędzia i materiały, pewne trzymanie przenoszonych ręcznie materiałów, zapinanie mankietów kurtki roboczej i nakrycie głowy podczas pracy narzędziami typu polerka, wkrętarka lub wiertarka, sprawność i okresowe przeglądy podnośników oraz poddawanie ich dozorowi technicznemu, zachowanie ostrożności,	P - mało prawdopodobne S - średnia MAŁE	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. Przestrzeganie procedur dotyczących sposobu wykonywania czynności.
							Dopuszczalne
			5		Poparzenie	przestrzeganie procedury wykonywania czynności, stosowanie odzieży roboczej, stosowanie rękawic roboczych, zapinanie rękawów kurtek roboczych, osłona twarzy podczas obsługiwania akumulatora, wzmożona uwaga.	P - mało prawdopodobne S - średnia MAŁE	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. Przestrzeganie procedur dotyczących sposobu wykonywania czynności.
							Dopuszczalne
			6		Pożar, wybuch	utrzymanie ładu i porządku na stanowisku pracy, wyznaczenie i oznakowanie dróg ewakuacji w budynkach. wyposażenie pomieszczeń pracy w niezbędną ilość sprawnego, z aktualnymi badaniami podręcznego sprzętu gaśniczego. znajomość i przestrzeganie przez pracowników instrukcji bezpieczeństwa pożarowego i instrukcji postępowania na wypadek pożaru. wyznaczenie miejsc do palenia tytoniu i nadzór nad przestrzeganiem zasad nie palenia tytoniu przez pracowników w miejscu pracy. przestrzeganie procedur napraw zbiorników paliwa i układów paliwowych pojazdów.	P - mało prawdopodobne S - duża ŚREDNIE	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenia ryzyka zawodowego. Wskazana okresowa kontrola sposobu wykonywania czynności.
							Dopuszczalne

cd. KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO (karta nr 5)

1	2	3	4	5
7	Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV	codzienny przegląd urządzeń przed ich użyciem (przewody zasilające, wtyczki, wyłączniki) używanie sprawnych technicznie narzędzi i urządzeń elektrycznych, prowadzenie okresowych przeglądów elektronarzędzi, właściwy stan techniczny przewodów zasilających oraz gniazd wtykowych, przestrzeganie instrukcji bhp, aktualność prowadzonych okresowych (co najmniej raz na 5 lat) pomiarów instalacji elektrycznej w zakresie ochrony przeciwporażeniowej, rezystancji izolacji i uziemień.	P - mało prawdopodobne S - duża ŚREDNIE	Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenia ryzyka zawodowego. Wskazana okresowa kontrola sposobu wykonywania czynności. Przestrzeganie terminów pomiarów instalacji elektrycznych w zakresie ochrony przeciwporażeniowej.
							Dopuszczalne
			8		Sprężone gazy	nie wykonywanie pracy związanej z naprawami instalacji pneumatycznej prze uczniów, aktualność badań Dozoru Technicznego w odniesieniu do sprężarek, sprawność przewodów łączących sprężarkę z narzędziem pneumatycznym, sprawność złączek przewodów ciśnieniowych, okresowe kontrole wytrzymałości przewodów gazowych, okulary ochronne lub osłona twarzy,	P - mało prawdopodobne S - średnia MAŁE	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. Przestrzeganie procedur dotyczących sposobu wykonywania czynności.
							Dopuszczalne
			9		Zaprószenie oczu	okulary ochronne lub osłona twarzy, wzmożona uwaga.	P - mało prawdopodobne S - mała BARDZO MAŁE	Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań.
							Dopuszczalne
Zagrożenie czynnikami szkodliwymi
10	Hałas	Zaleca się zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. Wykonanie pomiarów natężenia hałasu na stanowisku pracy.	P - mało prawdopodobne S - średnia MAŁE	Zaleca się zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie. Wykonanie pomiarów natężenia hałasu na stanowisku pracy.
							Dopuszczalne

cd. KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO (karta nr 5)

1	2	3	4	5
11	Czynniki chemiczne	Jest to praca wzbroniona młodocianym i może być wykonywana tylko przez dorosłych mechaników.	P - mało prawdopodobne S - mała BARDZO MAŁE	Zaleca się stała kontrolę i zapewnienie aby młodociani nie wykonywali bezpośrednio takich czynności. Zapewnienie przestrzegania przez pracowników higieny rak.
							Dopuszczalne
Czynniki uciążliwe
12	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo kostnego)	znajomość norm dźwigania wynikających z wykazu prac wzbronionych młodocianym, przestrzeganie instrukcji wykonywania pracy,	P - mało prawdopodobne S - średnia MAŁE	Zaleca się rozważenie możliwości dalszego zmniejszenia poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje najwyżej na tym samym poziomie.
							Dopuszczalne
			13		Obciążenie psychonerwowe	stały nadzór instruktora nad praca uczniów, uzgadnianie podejmowanych decyzji z instruktorem, nadzór nad sposobem wykonywania pracy,	P - mało prawdopodobne S - mała BARDZO MAŁE	Nie jest konieczne prowadzenie żadnych działań.
							Dopuszczalne

Opracował: inż. Waldemar KRUPA. 12.03.2007 r. ................... O ryzyku zostałem poinformowany:

Zaakceptował: ................................ ...................... ................... .................................. ........................ .................

Imię i nazwisko Data Podpis Imię i nazwisko Data Podpis

INFORMACJA O RYZYKU ZAWODOWYM

Stanowisko: Mechanik samochodowy - młodociani Nr karty: 5

Lp.	Zagrożenie	Informacje charakteryzujące zagrożenie	Sposób przeciwdziałania zagrożeniu	Dopuszczalność ryzyka zawodowego
Czynniki niebezpieczne
	Potknięcie i upadek na tym samym poziomie	Najczęstszymi źródłami tego typu zagrożenia mogą być: Zbędne przedmioty mogące znajdować się w miejscu wykonywania pracy i w ciągach komunikacyjnych w warsztacie, Uszkodzone posadzki z ubytkami w nawierzchni. Zaolejone posadzki w obrębie stanowiska pracy. Nie zachowanie porządku na stanowisku pracy. Skutkiem zagrożenia może być upadek w wyniku którego dojść może do urazów kończyn lub ogólnych obrażeń ciała pracownika.	utrzymanie w czystości i zabezpieczenie przed poślizgnięciem się ciągów komunikacyjnych. oznakowanie miejsc niebezpiecznych znakami i barwami bezpieczeństwa, obuwie robocze z olejoodporną podeszwą. porządek w obrębie stanowiska pracy, oświetlenie miejsc niebezpiecznych, sprawność i całość podłóg, zachowanie ostrożności,	Ryzyko zawodowe dopuszczalne
	Upadek na niższy poziom	Zagrożenie występuje w związku z koniecznością przemieszczania się po schodach przy wejściu do kanałów naprawczych. Dotyczyć może również konieczności wchodzenia do kabiny pojazdu i na pojazd. Skutkiem upadku mogą być urazy kończyn dolnych lub urazy innych części ciała.	sprawność schodów wejściowych do kanałów, sprawność oświetlenia kanału, zachowanie ostrożności,	Ryzyko zawodowe dopuszczalne
	Elementy ostre i wystające	Zagrożenie związane jest z: możliwością uderzenia o przedmioty z ostrymi krawędziami występującymi w pomieszczeniu warsztatu w czasie dojściu do stanowiska pracy oraz w czasie przemieszczania się między urządzeniami i maszynami na stanowisku pracy, możliwością skaleczenia kończyn górnych, szczególnie dłoni ostrymi elementami pojazdu w czasie prac naprawczych, możliwością skaleczenia stosowanymi ostrymi narzędziami (klucze, wkrętaki, skrobaki, pilniki itp.), Skutkiem mogą być urazy (skaleczenia kończyn) i lekkie obrażenia ciała w wyniku uderzenia o ostre i wystające krawędzie przedmiotów.	zapewnienie drożności i właściwych odstępów oraz szerokości dróg komunikacyjnych a także przejść i dojść, stosowanie rękawic roboczych w czasie przenoszenia ostrych elementów, stosowanie sprawnych kluczy i narzędzi ręcznych, zachowanie ostrożności,	Ryzyko zawodowe dopuszczalne

cd. INFORMACJI O RYZYKU ZAWODOWYM (karta nr: 5)

1	2	3	4	5
	Uderzenie elementami ruchomymi i luźnymi	Zagrożenie związane jest z: możliwością uderzenia lub przygniecenia przez niewłaściwie rozmieszczone i zabezpieczone narzędzia i materiały, możliwością upadku przenoszonych ręcznie materiałów, możliwością uderzenia przez montowane do pojazdu elementy w czasie wykonywania naprawy pod pojazdem, możliwością opadnięcia i przygniecenia przez oparty na podnośniku pojazd, możliwością pochwycenia przez obracające się elementy silnika w czasie kontroli jego pracy, Skutkiem może być śmierć lub ciężkie urazy kończyn oraz całego ciała (przygniecenia, sporadycznie pęknięcia kości lub ich złamania, skaleczenia i rozcięcia ciała).	zabezpieczenie przed możliwością uderzenia lub przygniecenia przez niewłaściwie rozmieszczone i zabezpieczone narzędzia i materiały, pewne trzymanie przenoszonych ręcznie materiałów, zapinanie mankietów kurtki roboczej i nakrycie głowy podczas pracy narzędziami typu polerka, wkrętarka lub wiertarka, sprawność i okresowe przeglądy podnośników oraz poddawanie ich dozorowi technicznemu, zachowanie ostrożności,	Ryzyko zawodowe dopuszczalne
	Poparzenie	Źródłem zagrożenia są gorące powierzchnie silnika, układu wydechowego samochodu. Zagrożenie związane jest również z możliwością poparzenia elektrolitem z akumulatora przy jego obsłudze. Nieostrożne wykonywanie czynności może doprowadzić do oparzenia odkrytych części kończyn górnych powodujących krótkotrwałą niezdolność do pracy oraz mogące pozostawić skutek w postaci oszpecenia oparzonych części ciała.	przestrzeganie procedury wykonywania czynności, stosowanie odzieży roboczej, stosowanie rękawic roboczych, zapinanie rękawów kurtek roboczych, osłona twarzy podczas obsługiwania akumulatora, wzmożona uwaga.	Ryzyko zawodowe dopuszczalne
	Pożar, wybuch	Może być spowodowany zwarciem w instalacji elektrycznej, używaniem otwartego ognia, a także wrzuceniem niedopałka papierosa do śmieci lub na powierzchnię z rozlanymi płynami łatwopalnymi (rozlane paliwo, oleje, smary lub zaoliwione czyściwo). Nieprzestrzeganie procedur i instrukcji bhp w przypadku wykonywania prac naprawczych przy zbiorniku paliwa pojazdu, powodować może wybuch oparów paliwa i rozerwanie zbiornika. W wyniku pożaru lub wybuchu należy liczyć się z ofiarami śmiertelnymi, oparzeniami lub ciężkimi obrażeniami ciała.	utrzymanie ładu i porządku na stanowisku pracy, wyznaczenie i oznakowanie dróg ewakuacji w budynkach. wyposażenie pomieszczeń pracy w niezbędną ilość sprawnego, z aktualnymi badaniami podręcznego sprzętu gaśniczego. znajomość i przestrzeganie przez pracowników instrukcji bezpieczeństwa pożarowego i instrukcji postępowania na wypadek pożaru. wyznaczenie miejsc do palenia tytoniu i nadzór nad przestrzeganiem zasad nie palenia tytoniu przez pracowników w miejscu pracy. przestrzeganie procedur napraw zbiorników paliwa i układów paliwowych pojazdów.	Ryzyko zawodowe dopuszczalne

cd. INFORMACJI O RYZYKU ZAWODOWYM (karta nr: 5)

1	2	3	4	5
	Prąd elektryczny o napięciu do 1 kV	Źródłem zagrożenia mogą być uszkodzone przewody elektryczne stosowanych urządzeń zasilanych energią elektryczną, w wyniku ich przygniecenia lub przecięcia w miejscach niewłaściwie zabezpieczonych. Porażenie prądem elektrycznym powodować może ciężkie obrażenia wewnętrzne oraz duże prawdopodobieństwo śmierci po porażeniu prądem elektrycznym.	codzienny przegląd urządzeń przed ich użyciem (przewody zasilające, wtyczki, wyłączniki) używanie sprawnych technicznie narzędzi i urządzeń elektrycznych, prowadzenie okresowych przeglądów elektronarzędzi, właściwy stan techniczny przewodów zasilających oraz gniazd wtykowych, przestrzeganie instrukcji bhp, aktualność prowadzonych okresowych (co najmniej raz na 5 lat) pomiarów instalacji elektrycznej w zakresie ochrony przeciwporażeniowej, rezystancji izolacji i uziemień.	Ryzyko zawodowe dopuszczalne
	Sprężone gazy	Źródłem zagrożenia mogą być uszkodzone przewody gazowe instalacji sprężonego powietrza lub wadliwe złączki przewodów i złączki mocujące narzędzia. Wydostające się sprężone powietrze z uszkodzonego lub źle zaciśniętego zaciskiem przewodu, może powodować zaprószenia oczu lub uderzenia odkrytych części ciała i ich rozcięcia. Powodować to może uszkodzenia narządu wzroku lub wbicie opiłków pod skórę kończyn górnych lub twarzy osoby znajdującej się w pobliżu wykonywanych przez pracownika czynności.	nie wykonywanie pracy związanej z naprawami instalacji pneumatycznej prze uczniów, aktualność badań Dozoru Technicznego w odniesieniu do sprężarek, sprawność przewodów łączących sprężarkę z narzędziem pneumatycznym, sprawność złączek przewodów ciśnieniowych, okresowe kontrole wytrzymałości przewodów gazowych, okulary ochronne lub osłona twarzy,	Ryzyko zawodowe dopuszczalne
	Zaprószenie oczu	Źródłem zagrożenia są nieczystości znajdujące się na pojeździe mogące powodować zaprószenia oczu podczas pracy pod pojazdem. Skutkiem mogą być urazy i choroby wzroku.	okulary ochronne lub osłona twarzy, wzmożona uwaga.	Ryzyko zawodowe dopuszczalne

cd. INFORMACJI O RYZYKU ZAWODOWYM (karta nr: 5)

1	2	3	4	5
Czynniki szkodliwe
	Hałas	Źródłem zagrożenia są stosowane w pomieszczeniu hali napraw maszyny i urządzenia oraz narzędzia: Zmierzona wartość natężenia hałasu: poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8 godz. dnia pracy LEX,8h = 65,5dB, (nie przekroczona norma higieniczna) Skutkiem długotrwałego oddziaływania hałasu, nie przekraczającego normatywu higienicznego, na pracownika może być zmniejszenie wydajności pracy. Hałas przekraczający normatyw higieniczny powoduje utratę słuchu i w konsekwencji chorobę zawodową.	stosowanie ochronników słuchu, w przypadku przekroczenia norm natężenia hałasu i stwierdzenia uciążliwości hałasu, ograniczenie ilości uczniów w strefie hałasu.	Ryzyko zawodowe dopuszczalne
	Czynniki chemiczne	Źródłem zagrożenia są ropopochodne smary i przepracowane oleje silnikowe, z którymi pracownik ma kontakt w toku czynności obsługowo-naprawczych szczególnie podczas napraw skrzyń biegów samochodów. Zagrożeniem jest kontakt z sadzą zawarta w nagarze na ścianach głowicy w komorze spalania silnika podczas napraw głównych silników. Skutkiem długotrwałego kontaktu z ww. czynnikami mogą być choroby skóry, szczególnie dłoni rąk.	Jest to praca wzbroniona młodocianym i może być wykonywana tylko przez dorosłych mechaników.	Ryzyko zawodowe dopuszczalne
	Przeciążenie układu ruchu (mięśniowo kostnego) - dotyczy uczniów, którzy ukończyli 17 lat	Zagrożenie związane jest z konieczności wykonywania czynności w pozycji wymuszonej podczas naprawy elementów pojazdu w kanale obsługowym lub kabinie pojazdu oraz przenoszenia ręcznego elementów używanych w procesie pracy. Skutkiem zagrożenia mogą być zmiany chorobowe układu kostno szkieletowego, szczególnie kręgosłupa oraz przeciążenia mięśni. Powodować to może okresową niezdolność do wykonywania pracy.	znajomość norm dźwigania, przestrzeganie instrukcji wykonywania pracy,	Ryzyko zawodowe dopuszczalne

cd. INFORMACJI O RYZYKU ZAWODOWYM (karta nr: 5)

1	2	3	4	5
Czynniki uciążliwe
	Obciążenie psychonerwowe	Obciążenie psychiczne: związane z możliwością wystąpienia sytuacji konfliktowych między uczniem a instruktorem lub współpracownikami, Spowodować to może niekorzystne zmiany w stanie zdrowia pracowników, mogące pojawić się w czasie później, wynikiem których może być obniżenie wydajności pracy, możliwość powodowania częstszych pomyłek związanych z wykonywaną pracą a w dalekiej perspektywie, możliwością wystąpienia chorób układu krążenia u pracownika.	stały nadzór instruktora nad praca uczniów, uzgadnianie podejmowanych decyzji z instruktorem, nadzór nad sposobem wykonywania pracy,	Ryzyko zawodowe dopuszczalne

Opracował: inż. Waldemar KRUPA. 12.03.2007 r. ................... O ryzyku zostałem poinformowany:

Zaakceptował: ................................... ...................... ................... .................................. ........................ .................

Imię i nazwisko Data Podpis Imię i nazwisko Data Podpis

---