BADANIE EWALUACYJNE: Rehabilitacja osób z niepełnosprawnych intelektualnie w Środowiskowym Domu Samopomocy w Przasnyszu
Praca zaliczeniowa z przedmiotu
Ewaluacja Instytucji Edukacyjnych
Pod kierunkiem mgr M. Jakubowskiej
WARSZAWA 2009
SPIS TREŚCI:
Wstęp…………………………………………………………………………………..3
ROZDZIAŁ I…………………………………………………………………………..4
1.1. CHARAKTERYSTYKA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI……………………..4
1.2. CHARAKTERYSTYKA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ…………………………………………………………..………6
1.3. GŁÓWNE PRZYCZYNY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI UMYSŁOWEJ…8
PODSUMOWANIE CHARAKTERYSTYKI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO (NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ)………………………………………………………..10
REHABILITACJA…………………………………………..……………….11
ROZDZIAŁ II………………………………………………………………………..13
1.1. PRZEDMIOT I CELE BADAŃ……………………………………………..13
1.2. PROBLEMY BADAWCZE…………………………………………..……….14
1.3. HIPOTEZY BADAWCZE………………………………………..…………..15
1.4. CHARAKTERYSTYKA WYBRANEJ METODY BADAWCZEJ……….16
1.5. WYBRANE TECHNIKI i NARZĘDZIA STOSOWANE W
BADANIU…………………………………………………..………………..17
ROZDZIAŁ III..…………………………………………………………………....19
1.1. CHARAKTERYSTYKA BADANEGO ŚRODOWISKA…………………19
1.2. CHARAKTERYSTYKA GRUPY BADANYCH OSÓB………………..…22
ROZDZIAŁ IV…………………………………………………………………….…27
1.1. REHABILITACJA OSÓB Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W
ŚRODOWISKOWYM DOMU SAMOPOMOCY……………………….…27
1.2. OCENA PROCESU REHABILITACYJNEGO DS. PRZEZ
PENSJONARIUSZY…………………………………………….........……30
1.3. PROCES REHABILITACJI PODOPIECZNYCH
ŚRODOWISKOWEGO DOMU SAMOPOMOCY WIDZIANY PRZEZ
OPIEKUNÓW......................................................……………….35
PODSUMOWANIE………………………………………………………………….39
BIBLIOGRAFIA………………………………………………………..…………..40
ANEKSY……………………………………………………………………………...41
WSTĘP
Ucząc się jeszcze W szkole średniej byłam wolontariuszką W Środowiskowym Domu Samopomocy. W trakcie wolontariatu poznałam ludzi niepełnosprawnym zarówno intelektualnie, jak i ruchowo. Zobaczyłam, w jaki sposób patrzą na otaczający nas świat. Wiele rzeczy zaczęłam zauważać. Osoby, które nigdy nie miały do czynienia mojego takimi osobami zazwyczaj traktują je jak nieszczęśliwych czy też „kosmitów”, ale to są normalni ludzie, którzy odczuwają zarówno i miłość, nawiązują sympatie. Często potrafią dać dużo więcej ciepła.
Moje doświadczenia z tamtych lat skłoniły do wyboru takiego tematu badania.
ROZDZIAŁ I
1.1. CHARAKTERYSTYKA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
W badaniu prowadzonym przeze mnie, badałam rehabilitację osób niepełnosprawnych intelektualnie. Aby zrozumieć, dlaczego ta rehabilitacja jest dla nich ważna, postanowiłam przybliżyć specyfikę samej niepełnosprawności.
Definicja zawarta w Karcie Praw Osób Niepełnosprawnych mówi: "Niepełnosprawnymi są osoby, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę, oraz pełnienie ról społecznych, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi".
Natomiast ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zawęża powyższą definicję określając: "Niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej, jeśli uzyskały orzeczenie."
Biorąc pod uwagę powyżej przytoczone definicje niepełnosprawność przedstawia się jako zjawisko niejednorodne, które obejmuje wiele ograniczeń funkcjonalnych, może być fizyczna, intelektualna lub polegać na dysfunkcji zmysłów. Może wynikać z choroby somatycznej lub choroby umysłowej. Wymienione zaburzenia, sytuacje mogą mieć charakter stały lub przejściowy. Niepełnosprawność dotyczy osób w każdym wieku.
Osoby niepełnosprawne można podzielić na siedem grup:
osoby niewidome i słabo widzące,
osoby głuche i niedosłyszące,
osoby niepełnosprawne intelektualnie,
osoby chore psychicznie,
osoby niepełnosprawne ruchowo,
osoby starsze, niepełnosprawne z ogólnego stanu zdrowia,
ze względu na poszczególne rodzaje schorzeń (np. układu krążenia, cukrzyca, hemofilia, choroby nowotworowe).
1.2. CHARAKTERYSTYKA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Niepełnosprawność intelektualna (upośledzenie umysłowe) definiuje się jako obniżone możliwości poznawcze (intelektualne), ograniczenie zachowań adaptacyjnych i potrzebę wspierania dla osiągnięcia samodzielności w życiu, w szkole i w społeczności.
Niepełnosprawność intelektualna musi wystąpić w okresie rozwojowym (od poczęcia do 18 roku życia). Choć przez ostatnie 20 - 30 lat ludzie z niepełnosprawnością intelektualną uzyskali większy dostęp do edukacji, życia w społeczeństwie i niezależności, to jednak uczniów z tym rodzajem niepełnosprawności nadal charakteryzuje jeden z najniższych wskaźników integracji w klasach kształcenia ogólnego.
Upośledzenie umysłowe jest niepełnosprawnością charakteryzującą się znacznym ograniczeniem zarówno w zakresie funkcjonowania intelektualnego, jak i zachowań przystosowawczych, które wyrażają się w umiejętnościach poznawczych, społecznych i praktycznych. Niepełnosprawność ta ujawnia się przed 18 rokiem życia.
Upośledzenie umysłowe jest opisywane i zdefiniowane przez Amerykańskie Stowarzyszenie Upośledzenia umysłowego za pomocą trzech komponentów:
Funkcjonowanie intelektualne - AAMR kładzie bardzo duży nacisk na to, że ludzie z upośledzeniem umysłowym, mają znacznie poniżej przeciętnej funkcjonowanie intelektualne. Taki poziom jest określany na podstawie badania klinicznego lub wyników testu inteligencji. Większość ludzi mieści się w okolicach ilorazu równego 100. Można to stwierdzić na postawie krzywej normalnej. Lekkie upośledzenie umysłowe to od 50 do 69, umiarkowane upośledzenie to od 35 do 49, znaczne upośledzenie umysłowe od 20 do 34, zaś głębokie to poniżej 20 punktów IQ.
Zachowanie przystosowawcze - to zbiór umiejętności społecznych, koncepcyjnych i praktycznych, które trzeba się wyuczyć, aby móc normalnie funkcjonować w życiu codziennym. Zarówno ludzie z niepełnosprawnością intelektualna jak i bez niej mogą w życiu codziennym napotkać na różne trudności. Umiejętności praktyczne obejmują takie działania jak jedzenie, picie, ubieranie się, przygotowanie jedzenia, sprzątanie, przemieszczanie się, korzystanie z urządzeń domowych, branie leków, czy też zarządzanie pieniędzmi. Umiejętności społeczne to przede wszystkim łatwowierność, unikanie prześladowań, przestrzeganie wszelkich zasad, odpowiedzialność, czy tez samoocena. Umiejętności koncepcyjne to nauka czytania i pisania, język, czy tez samokontrola.
Systemy wsparcia - każdy potrzebuje i zazwyczaj korzysta z różnych systemów wsparcia. Może być one oferowane na różnych poziomach zapotrzebowania, takich jak: okresowe, ograniczone, rozległe i wszechobecne. Niektóre osoby z niepełnosprawnością umysłową potrzebują wsparcia tylko na jednym obszarze, ale często bywa, że potrzeba jest na różnych obszarach.
1.3. GŁÓWNE PRZYCZYNY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI UMYSŁOWEJ
Przyczyny niepełnosprawności umysłowych można podzielić w zależności od czasu, kiedy to wydarzenie lub jego przyczyna zaistniało:
Prenatalne (przed urodzeniem) - obejmują one czynniki genetyczne i dziedziczne, zatrucia toksynami występujące w czasie ciąży, choroby i wady cewy nerwowej. Obejmują one takie zaburzenia jak: zespół Downa, zespół łamliwego chromosomu X, fenyloketonurię. Choroby takie jak HIV i AIDS mogą zniszczyć nienarodzone dziecko, tak jak tytoń, narkotyki czy alkohol.
Okołoporodowe - czyli przyczyny, które zaistniały podczas trwania porodu
Poprodowe - czyli takie, które zaistniały po urodzeniu dziecka
Zespół łamliwego chromosomu X jest uznawany za najczęstszą przyczynę niepełnosprawności umysłowej. Występuje on zazwyczaj u jednego na 4000 mężczyzn. Wynika on z mutacji tego chromosomu. Związane z tym jest nawracające zapalenie ucha środkowego i wynikające z tego problemy z mową i słuchem. Wielu mężczyzn ma problemy z koncentracją uwagi i nadpobudliwością oraz problemy z nawiązywaniem normalnych relacji z ludźmi.
Zespół Downa jest spowodowany niesprawnością chromosomową. Występują pewne charakterystyczne, rozpoznawalne cechy fizyczne takie jak zmarszczka nakątna. Stopień tej niepełnosprawności zależy od momentu wykrycia i dobrej opieki medycznej. Osoby z zespołem Downa mają problemy ze słuchem, z nauka mowy, rozwojem świadomości fonemicznej i trudności z czytaniem, problem z pamięcią krótkotrwałą.
Fenyloketonuria jest również chorobą dziedziczną, która jest spowodowana niezdolnością do metabolizmu fenyloaniny, która gromadzi się w organizmie i prowadzi do uszkodzenia mózgu. Jeśli będzie przestrzegana dieta można zminimalizować tą niepełnosprawność.
Toksyny są przyczynami niepełnosprawności umysłowej zarówno w okresie prenatalnym, jaki i poporodowym. Toksyny są powszechnie obecne i bardzo dostępne dla ludzi, ale można zapobiegać jego narażeniu. Matki, które piją alkohol i biorą narkotyki bardzo narażają płód na ich bardzo szkodliwy wpływ.
Alkoholowy zespół płodowy spowodowany jest piciem alkoholu w trakcie ciąży. Osoby, u których wykryto ten zespół maja bardzo niskie IQ, które wynosi około 79. ten wynik jest bardzo bliski upośledzeniu intelektualnemu. Dzieci z tym zespołem wymagają specjalnego nauczania i silnego wsparcia.
Ołów także należy do bardzo dostępnej toksyny. Można się z nim zetknąć kupując niektóre farby do malowania oraz z benzynie ołowiowej. W tej chwili farby z ze składnikiem ołowiu nie są tak dostępne w sklepach, ale można się z nimi zetknąć na ścianach w starych domach.
Mała masa urodzeniowa ciała dziecka jest ściśle związana z niepełnosprawnością. Około 25% dzieci z wagą poniżej jednego kilograma mają duże prawdopodobieństwo zachorowania na mózgowe porażenie dziecięce, a około 50 % ma problemy w szkole i wymaga specjalnego kształcenia.
Maltretowanie i zaniedbywanie dzieci. Dzieci zaniedbane i maltretowane zazwyczaj maja bardzo niskie IQ i zaburzenia funkcji intelektualnych. Nie wiadomo, czym jest to spowodowane, ale może prowadzić do zakłóceń w rozwoju, których skutki mogą okazać się nieodwracalne.
PODSUMOWANIE CHARAKTERYSTYKI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO (NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ)
Niepełnosprawność intelektualna charakteryzują problemy poznawcze, problemy związane z przystosowaniem i potrzeba tych osób w spieraniu samodzielnego i niezależnego życia.
Problemy poznawcze są najpowszechniejszą cechą tej niepełnosprawności. Powoduje to spore problemy. Rzeczy, które mogłyby się wydawać bardzo proste sprawiają poważne problemy i stają się trudnymi. Zauważane są problemy w komunikacji, z zapamiętywaniem i wykorzystywaniem zdobytej wiedzy. Nauka nowych umiejętności i ich zapamiętanie jest sporym wyzwaniem.
Inna cecha jest przystosowanie do samodzielnego życia. Osoby niepełnosprawne mają problemy z podstawowymi zasadami, takimi jak higiena czy gospodarowanie pieniędzmi. Takie osoby powinny mieć dostęp do wsparcia naturalnego, czyli do pomocy osób najbliższych, wsparcia bezpłatnego, czyli pomocy społecznej i sąsiedzkiej, do wsparcia ogólnego, czyli na przykład do transportu i opieki społecznej, a także do wsparcia specjalistycznego, które jest związane z rehabilitacją, kształceniem specjalnym.
1.5. REHABILITACJA
Zakres i formy opieki państwa nad osobami niepełnosprawnymi, a przede wszystkim zapewnienie pełnej i dostępnej, całościowej rehabilitacji jest zadaniem niezwykle trudnym do realizacji. Wynika to z faktu, że problematyka ta, z jednej strony obejmuje swym zasięgiem praktycznie wszystkie działy państwa, od finansów począwszy a na budownictwie skończywszy, a z drugiej strony na bardzo niskiej świadomości problemów i potrzeb osób niepełnosprawnych, nie tylko w społeczeństwie, ale nawet wśród elit politycznych, a więc tych, którzy w imieniu państwa podejmują różnego rodzaju decyzje dotyczące tego środowiska.
Rehabilitacja jest procesem, który umożliwia osobom niepełnosprawnym osiąganie i utrzymanie wysokiego poziomu funkcjonowania.
Rehabilitacja społeczna ma na celu umożliwianie
osobom niepełnosprawnym uczestniczenia w życiu społecznym, czyli poprzez uczestnictwo w kulturze, sporcie i rekreacji.
Do podstawowych form rehabilitacji społecznej zalicza się zwłaszcza uczestnictwo w:
warsztatach terapii zajęciowej,
turnusach rehabilitacyjnych,
integracyjnych imprezach kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych
Ponadto zadania zaliczone do zakresu rehabilitacji społecznej to:
likwidacja barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych,
zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, środki pomocnicze i przedmioty ortopedyczne.
Wymienione formy zawierają w sobie działalność kulturalną, sportową, rekreacyjną i turystyczną, choć nie zawsze jest to działalność podstawowa. I tak warsztaty terapii zajęciowej, które realizują również zadania w zakresie rehabilitacji zawodowej mają na celu ogólny rozwój i poprawę sprawności niezbędnych do prowadzenia przez osobę niepełnosprawną możliwie niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia przez zastosowanie różnych technik terapii zajęciowej. Natomiast turnusy rehabilitacyjne są formą aktywnej rehabilitacji, połączoną z elementami wypoczynku, mająca na celu przede wszystkim ogólną poprawę sprawności, wyrobienie zaradności, pobudzenie i rozwijanie zainteresowań osób niepełnosprawnych.
Jednocześnie jest to działalność prowadzona głównie, a właściwie wyłącznie w środowisku samych osób niepełnosprawnych. Uczestnictwo osoby niepełnosprawnej w tych formach aktywności ma pozwolić jej na
powrót lub wejście w życie społeczne i zawodowe.
Powrót dotyczy tych osób niepełnosprawnych, które wcześniej jako najczęściej w pełni sprawne uczestniczyły w życiu społecznym i zawodowym. Natomiast wejście dotyczy tych osób, które najczęściej stały się niepełnosprawne do 16 roku życia.
Rehabilitacja społeczna jest bardzo ważnym elementem działań na rzecz osób niepełnosprawnych.
Powinna być w następnych latach kontynuowana i rozszerzana we wszystkich wymienionych formach.
Równocześnie należy zwiększyć efektywność działań w tym zakresie poprzez ich koordynację, popularyzację, kumulację środków oraz prowadzenie rzetelnej oceny rezultatów tych działań.
ROZDZIAŁ II
1.1. PRZEDMIOT I CELE BADAŃ
Z. Skorny w swojej pracy o pisaniu prac magisterskich określił, iż „Przedmiotem badań naukowych jest określony zbiór zjawisk, przedmiotów lub osób. Badania psychologiczne i pedagogiczne dotyczą wybranej kategorii osób określanej mianem populacji”.
Przedmiotem moich badań jest Rehabilitacja osób niepełnosprawnych intelektualnie w ŚDS.
Decydując się na ten wybór, sugerowałam się różnymi kryteriami, które odgrywają dużą rolę doborze tematu badawczego. Jak twierdzi E. Bo. Wilson „Sukcesy i sławę w nauce zawdzięcza się nie tyle dzięki zręczności w rozwiązywaniu problemów co umiejętności ich wybierania”.
Dlatego też, ważna rolę w wyborze odgrywało, czy zjawisko przez mnie badanie jest dostępne badawczo, czy koszty wykonania są ekonomiczne oraz mój związek emocjonalny z ze środowiskiem badanym.
Badanie pedagogiczne najczęściej jest określane przez cele, do których służą.
Dlatego też, celem mojego badania było ukazanie, w jaki sposób przebiega rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną w Środowiskowym Domu Samopomocy
1.2. PROBLEMY BADAWCZE
Problem badawczy jest to „pytanie o naturę badanego zjawiska, o istotę związków między zdarzeniami lub istotami i cechami procesów, cechami zjawiska, inaczej mówiąc jest to uświadomienie sobie trudności z wyjaśnieniem i zrozumieniem określonego fragmentu rzeczywistości”.
Formułując problemy badawcze należy wyczerpać swoją niewiedzę, bo w ten sposób nasze badanie będzie obszerniejsze i będzie zawierać najistotniejsze informacje.
Problem główny:
Jak przebiega rehabilitacja osób niepełnosprawnych intelektualnie w Środowiskowym Domu Samopomocy w Przasnyszu?
Problemy szczegółowe:
Aby obszerniej przedstawić sytuację panującą w tym ośrodku określiłam następujące pytania badawcze:
Jakie przyczyny skłoniły pensjonariuszy do uczestniczenia w zajęciach organizowanych w ŚDS?
Jak zajęcia rehabilitacyjne prowadzone przez ośrodek oceniają pensjonariusze?
Czy domownicy są dobrze traktowani przez innych pensjonariuszy i pracowników?
Jak rehabilitację oceniają pracownicy?
1.3. HIPOTEZY BADAWCZE
„Hipotezą nazywa się wszelkie twierdzenia częściowo tylko uzasadnione, przeto także wszelki domysł, za pomocą którego tłumaczymy dane faktyczne, a więc też i domysł w postaci uogólnienia, osiągniętego(…) na podstawie danych wyjściowych”.
Budując hipotezę, wierzymy w przekonanie o uniwersalności związków przyczynowo - skutkowych. Jest to nasz zabieg polegający na zbudowaniu teoretycznego poglądu na dane zjawisko, które badamy.
Hipoteza główna:
Rehabilitacja osób niepełnosprawnych intelektualnie w ŚDS przebiega prawidłowo, zaś pensjonariusze są z niej zadowoleni
Hipotezy szczegółowe:
Pensjonariusze są bardzo zadowoleni z prowadzonych zajęć, w których aktywnie uczestniczą
Prowadzone zajęcia z pensjonariuszami pozytywnie wpływają na przebieg rehabilitacji
W DPS nie ma dużych konfliktów pomiędzy samymi pensjonariuszami. Żyją w przyjaźni, mimo odmiennego zdania na poszczególne tematy
Nie wszyscy pensjonariusze są zadowoleni z relacji pomiędzy nimi, a pracownikami domu
1.4. CHARAKTERYSTYKA WYBRANEJ METODY BADAWCZEJ
Określając cel badania, jakie chciałam przeprowadzić zdecydowałam się na metodę sondażu diagnostycznego i monografię pedagogiczną. Wykorzystanie tych dwóch metod sprzyja lepszemu zapoznaniu się z tematem badań i obszerniejszemu i bardziej rzetelnemu jego przestudiowaniu.
„Metoda sondażu diagnostycznego jest sposobem gromadzenia wiedzy o atrybutach strukturalnych i funkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasilaniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk i wszelkich innych zjawiskach instytucjonalnie nie zlokalizowanych - posiadających znaczenie wychowawcze - w oparciu o specjalnie dobrana grupę reprezentującą populację generalną, w której badanie występuje”
Monografia pedagogiczna zaś jest metodą, której przedmiotem badań jest określona instytucja wychowawczy, czy tez placówka. Ze względu na to, ze moje badanie przeprowadzałam w Środowiskowym Domu Samopomocy postanowiłam, także skorzystać z tej metody. Monografia może być realizowana za pomocą wielu technik badawczych.
1.5. WYBRANE TECHNIKI i NARZĘDZIA STOSOWANE W BADANIU
„Technika badań pedagogicznych są to czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów”.
Przeprowadzając badanie postanowiłam zastosować trzy techniki badań pedagogicznych. Są nimi obserwacja, ankieta oraz wywiad.
Obserwacja - jest to czynność badawcza, która polega na gromadzeniu danych poprzez postrzeżenia.
Prowadząc badania obydwoma metodami obserwacja jestem jednym z najważniejszych elementów przygotowawczych.
Polega ona na gromadzeniu pewnych informacji w postaci notatek, opisów, czy tez fotografii i arkusza obserwacyjnego. W moim badaniu zastosowałam obserwacje w postaci własnych notatek i fotografii.
Wywiad - jest to rozmowa badającego respondentami według opracowanego wcześniej planu dyspozycji w oparciu o specjalnie przygotowany kwestionariusz. Ta technika służy poznawania faktów i opinii badanej zbiorowości. Korzystając z wywiadu skonstruowałam kwestionariusz, który służył mi uzyskaniu pewnych informacji. Pytania zawarte w kwestionariuszu czytałam badanym osobom, a odpowiedzi notowałam sobie w przygotowanym przez siebie zeszycie.
Ankieta - jest to technika gromadzenia informacji, która polega na wypełnieniu kwestionariuszy, które najczęściej zostały wcześniej przygotowane przed badającego .
Pytania zawarte w kwestionariuszu ankiety były zarówno zamknięte, jaki i otwarte. Tym typem narzędzi badawczych badałam tylko pensjonariuszy ŚDS. Ponieważ były to osoby niepełnosprawne intelektualnie każda z badanych osób wypełniała ją indywidualnie z moja pomocą, bez obecności innych osób, aby na wypowiedzi nie wpływały inne czynniki, jak np. inni pensjonariusze, czy też pracownicy ośrodka.
ROZDZIAŁ III
1.1. CHARAKTERYSTYKA BADANEGO ŚRODOWISKA
Powiat przasnyski położony jest w północnej części województwa mazowieckiego.
Na wschodzie graniczy z powiatem ostrołęckim, na południowym wschodzie z powiatem makowskim, na południowym zachodzie z powiatem ciechanowskim, na zachodzie z powiatem mławskim, na północnym zachodzie z powiatem nidzickim, a na północy z powiatem szczycieńskim.
Powiat zajmuje powierzchnię 1.218 km2, co stanowi 3,4% obszaru województwa i 0,4% obszaru Polski. Liczba ludności powiatu z końcem 2005 roku wynosiła 53.086 osób, co stanowiło 1,03% ludności województwa. Gęstość zaludnienia w powiecie wynosiła 44 osoby na km2. Pod względem zaludnienia powiat przasnyski zajmował w województwie mazowieckim 36 pozycję (na 38 powiatów i 4 miasta na prawach powiatu).
Swym zasięgiem powiat obejmuje siedem gmin: jedną gminę miejską (Przasnysz), jedną gminę miejsko-wiejską (Chorzele) oraz pięć gmin wiejskich (Czernice Borowe, Jednorożc, Krasne, Krzynowłoga Mała, Przasnysz).
Pod względem powierzchni największa w powiecie jest gmina Chorzele, zajmująca 30% jego terytorium.. Powiat przasnyski podzielony jest na 185 sołectw, do których należą 292 wioski.
Powiat przasnyski zamieszkuje ponad 50 tysięcy osób, gdzie 7 tysięcy 186 to osoby niepełnosprawne.
NIEPEŁNOSPRAWNI |
||||
NIEPEŁNOSPRAWNI PRAWNIE
|
NIEPEŁNOSPRAWNI TYLKO BIOLOGICZNIE
|
|||
DOROŚLI
|
5.718 |
DOROŚLI |
1.169 |
|
KOBIETY
|
2.842 |
KOBIETY |
721 |
|
MĘŻCZYŹNI
|
2.876 |
MĘŻCZYŹNI |
448 |
|
DZIECI |
218
|
DZIECI |
81 |
|
DZIEWCZYNKI
|
88 |
DZIEWCZYNKI |
48 |
|
CHŁOPCY
|
130
|
CHŁOPCY |
33
|
|
OGÓŁEM 5936
|
OGÓŁEM 1250
|
|||
RAZEM
|
7.186
|
Na terenie powiatu przasnyskiego funkcjonują dwa Domy Pomocy Społecznej:
Dom Pomocy Społecznej w Przasnyszu, który jest przeznaczony dla osób niepełnosprawnych intelektualnie, prowadzony przez Powiat Przasnyski. Dom świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające, edukacje, zdrowotne na poziomie obowiązujących standardów oraz prowadzi Warsztaty Terapii Zajęciowej. W ramach warsztatów funkcjonuje pracownia tkacka, pracownia plastyczna, pracownia ceramiczna i pracownia gospodarstwa domowego.
Dom Pomocy Społecznej w Przasnyszu przeznaczony dla osób w podeszłym wieku oraz osób przewlekle somatycznie chorych, prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr im. Św. Wincentego a'Paulo w Przasnyszu.
Dodatkowo Miasto Przasnysz prowadzi Środowiskowy Dom Samopomocy, w którym przeprowadzałam swoje badania. Oferuje on terapię zajęciową (głownie plastyczną), rehabilitację społeczną, opiekę zdrowotną i opiekę pielęgniarską. Uczęszczają do niego osoby dorosłe niepełnosprawne intelektualnie w stopniu lekkim i umiarkowanym, które zdecydowały się na zajęcia terapeutyczne z różnych przyczyn życiowych. Dom ma charakter jednostki typu dziennego.
1.2. CHARAKTERYSTYKA GRUPY BADANYCH OSÓB
Grupę badanych osób ze Środowiskowego Domu Samopomocy stanowiło 20 pensjonariuszy (12 kobiet i 8 mężczyzn) w przedziale wiekowym od 19 do 35 lat.
Szczegółowo ilustruje to tabela 1.
Tabela 1. Wiek badanych
Przedział wiekowy |
Kobiety |
Mężczyźni |
Razem |
od 19 - 20 lat |
1 |
3 |
4 |
21 - 25 lat |
6 |
2 |
8 |
26 - 30 lat |
4 |
1 |
5 |
31 lat i więcej |
1 |
2 |
3 |
Razem |
12 |
8 |
20 |
Istotne jest też ukazanie stanu cywilnego badanych pensjonariuszy.
Osoby, z którymi przeprowadziłam badania to osoby żyjące w związkach formalnych, rozwiedzione oraz kawalerowie, panny i jeden wdowiec. Ilustruje to tabela 2.
Tabela 2. Stan cywilny
Stan cywilny |
Kobiety |
Mężczyźni |
Razem |
kawaler/panna |
6 |
5 |
11 |
mężatka/żonaty |
3 |
1 |
4 |
wdowa/wdowiec |
0 |
1 |
1 |
rozwiedziony |
3 |
1 |
4 |
Razem |
12 |
8 |
20 |
Z powyższego wykresu wynika, że ponad połowa, bo 11 osób, to osoby stanu wolnego. 4 osoby są rozwiedzione i tyle samo żyje w związkach formalnych. Tylko 1 osoba jest owdowiała.
Ukazując mieszkańców Środowiskowego Domu Samopomocy należy zwrócić uwagę na ich wykształcenie, co prezentuje tabela 3.
Tabela 3 Wykształcenie pensjonariuszy ŚDS
Wykształcenie |
Kobiety |
Mężczyźni |
Razem |
niepełne podstawowe |
1 |
1 |
2 |
podstawowe |
6 |
4 |
10 |
zasadnicze zawodowe |
3 |
2 |
5 |
średnie |
2 |
1 |
3 |
Razem |
12 |
8 |
20 |
Jak wynika z tabeli 3 wykształceniem podstawowym legitymuje się największa grupa osób, bo aż 10. Liczną grupę stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym - 5 osób, ale są też 3 osoby z niepełnym podstawowym. Jedynie 2 osoby spośród ankietowanych pensjonariuszy posiada wykształcenie średnie.
Środowiskowy Dom Samopomocy jest placówką dziennego pobytu i przyjmuje osoby niepełnosprawne z różnych zaistniałych przez życie przyczyn. Ilustruje to wykres 2.
Wykres 2. Powody z jakich pensjonariusze przystąpili do zajęć w ŚDS
Osoby przebywające w Środowiskowym Domu Samopomocy zdecydowały się na uczestnictwo w jego zajęciach w większości przypadków z powodu osamotnienia - 6 osób i z braku opieki - 4 osoby. Tylko jedna osoba przybyła do ŚDS z powodu konfliktów rodzinnych. Pozostałe osoby miały inne powody, co ilustruje Wykres 2.
Podsumowując należy stwierdzić, że:
badaniami objęto 20 pensjonariuszy Środowiskowego Domu Samopomocy,
są to osoby w wieku od 19 do 35 lat,
wykształcenie badanych jest nie jest zbyt wysokie i znajduje się na poziomie podstawowym w większości przypadków, a tylko 3 osoby spośród badanych mają wykształcenie średnie,
przyczyny, które skłoniły ankietowanych do przebywania w Środowiskowym Domu Samopomocy są różne, ale główną jest osamotnienie,
większość badanych to osoby stanu wolnego,
ROZDZIAŁ IV
1.1. REHABILITACJA OSÓB Z UPOŚLEDZENIEM UMYSŁOWYM W ŚRODOWISKOWYM DOMU SAMOPOMOCY
W tym rozdziale przedstawię, jak wygląda rehabilitacja w Środowiskowym Domu Samopomocy, a głównie, jaka jest atmosfera panująca wewnątrz.
W szczególności interesowało mnie:
jak zostali przyjęci podopieczni przez personel ŚDS po przybyciu do Ośrodka,
czy w Domu występują sytuacje konfliktowe,
czy jest w Ośrodku poszanowanie godności osobistej,
czy pensjonariusze wprowadziliby jakieś zmiany w Domu.
Pierwszym zagadnieniem, które mnie najbardziej interesowało było mianowicie to, jak podopieczni zostali przyjęci przez personel Domu i jak na ten temat się wypowiadali.
Przedstawia to wykres 3.
Wykres 3. Jak pensjonariusze zostali przyjęci przez personel
Jak widać z przeprowadzonego badania, odpowiedzi są różne.
75% ankietowanych odpowiedziało, że bardzo serdecznie zostali przyjęci przez personel, 15% miało odczucie serdeczności ze strony opiekunów, a zaledwie 10% ankietowanych odczuło obojętność.
Następnym krokiem moich badań było zbadanie, czy w Domu występują sytuacje konfliktowe. Chodziło mi głownie o pensjonariuszy i ich pozytywne bądź negatywne relacje.
Wypowiedzi niektórych badanych:
„W Ośrodku panuje miła i przyjazna atmosfera, a ludzie, z którymi się pracuje są uprzejmi i życzliwi” - odpowiedziała ankietowana kobieta.
„Atmosfera panująca w Domu jest miła, ale zdarza się z kimś a zwłaszcza podczas robienia wspólnych prac czy czynności posprzeczać. Wtedy staramy się szybko dojść do porozumienia i wszystko kończy się dobrze.” - odpowiedział ankietowany mężczyzna.
„Lubię uczęszczać na zajęcia w Domu, bo jest to dla mnie jakieś oderwanie się od szarej rzeczywistości, ale z niektórymi mieszkańcami nie da się nie posprzeczać. Na szczęście zdarza się to bardzo rzadko.” - odpowiedziała ankietowana kobieta.
„Nasze relacje są ogólnie dobre i podoba mi się w Domu. Staram się nie dopuszczać do jakiejś sytuacji konfliktowej.” - odpowiedziała ankietowana kobieta.
„Konfliktów w domu nie ma, lecz niekiedy ktoś z kimś się o coś pokłuci głównie przy robieniu jakichś prac np.: o nożyczki, krzesełko czy o kolejkę do pracowni” - odpowiedział ankietowany mężczyzna.
„Atmosfera w Domu jest bardzo przyjemna, zdarzają się nieporozumienia między osobami ale tak dobrze się znamy i lubimy, że szybko dochodzimy do rozwiązania problemu, a potem się z tego śmiejemy.” - odpowiedziała ankietowana kobieta.
Jak się okazuje ankietowani stwierdzili, że ogólnie rzecz ujmując sytuacji konfliktowych w Ośrodku nie ma, lecz zdarzają się czasem drobne nieporozumienia, ale w miarę możliwości kończą się pozytywnie.
W moich badaniach interesowało mnie również, takie zagadnienie jak: Czy w Ośrodku jest poszanowanie godności osobistej? Odpowiedzi były jednoznaczne i wszyscy ankietowani jednogłośnie odpowiedzieli na tak, że mają poczucie poszanowania godności osobistej.
Na ostatnie pytanie zamieszczone w ankiecie: Gdyby to od Pana/Pani zależało, jakie zmiany wprowadziłby Pan/Pani w Domu? Ankietowani odpowiedzieli, że nie wprowadziliby żadnych zmian. Odpowiada im proces rehabilitacji, jaki mają, chętnie w nim uczestniczą, relacje są na poziomie bardzo dobrym a i do wnętrza Domu też nie mają żadnych zarzutów.
1.2. OCENA PROCESU REHABILITACYJNEGO ŚDS PRZEZ PENSJONARIUSZY
W tej części pracy przedstawię, jak wygląda proces rehabilitacji w Środowiskowym Domu Samopomocy widziany przez samych mieszkańców. Najbardziej skupiłam swoją uwagę na tym, czy są oni zadowoleni z oferty rehabilitacyjnej, jaka jest im oferowana, czy nie. I w jakich zajęciach najczęściej, bądź najbardziej aktywnie uczestniczą.
W szczególności interesowało mnie:
czy korzystają z zajęć rehabilitacyjnych,
jeśli tak, to z jakich,
jak oceniają przebieg rehabilitacji,
czy odpowiada im oferta rehabilitacyjna ŚDS,
jaki jest stosunek pracowników do pensjonariuszy.
Na pytanie Czy korzysta Pan/Pani z zajęć rehabilitacyjnych? frekwencja w odpowiedziach była w 100% pozytywna. Od samych ankietowanych dowiedziałam się, że nie tylko z nich korzystają, ale bardzo chętnie w nich uczestniczą. Jest to pewna forma relaksu, odpoczynku, a jednocześnie zabawy i jak sami mówią zapomnienia o własnej chorobie.
Ankietowani odpowiadali, że bardzo chętnie uczestniczą w zajęciach typu: zajęcia w pracowni stolarskiej, w pracowni ceramicznej (arteterapia), jak również w zajęciach biblioterapi (terapia oparta na słowie). Jednak najbardziej podoba im się choreoterapia (przygotowywanie programów artystycznych).
Następnie przedstawię na wykresie 4 jak oceniają przebieg rehabilitacji w Środowiskowym Domu Samopomocy pensjonariusze.
Wykres 4. Ocena przebiegu rehabilitacji ŚDS przez pensjonariuszy
Jak widać z powyższego wykresu większość ankietowanych, bo aż 85% odpowiedziało, że bardzo dobrze oceniają przebieg rehabilitacji oferowany im przez Środowiskowy Dom Samopomocy, a 15% oceniło go na poziomie dobrym. Ani jedna osoba nie wypowiedziała się źle.
Ogólnie można przyjąć, że podopieczni Środowiskowego Domu Samopomocy są zadowoleni z oferty procesu rehabilitacyjnego, co ilustruje poniższy wykres 5.
Wykres 5. Ocena oferty rehabilitacyjnej ŚDS przez pensjonariuszy
Wszyscy ankietowani 100% odpowiedzieli, że odpowiada im oferta proponowana przez Środowiskowy Dom Samopomocy.
W tym rozdziale chciałam także przedstawić, jaki jest stosunek pracowników do pensjonariuszy. Zilustruję to na wykresie 6.
Wykres 6. Stosunek pracowników do pensjonariuszy
Jak widać, zdania na temat stosunku pracowników do pensjonariuszy są podzielone. 50% ankietowanych odpowiedziało, że jest miły, 35% że życzliwy, a 15% jest przeciwnego zdania niż inni i oceniają go jako nieprzyjemny w ich odczuciu.
Podsumowując należy stwierdzić, że:
pensjonariusze bardzo chętnie korzystają z zajęć rehabilitacyjnych i w 100% w nich uczestniczą,
najchętniej w zajęciach typu: pracownia stolarska, pracownia ceramiczna, zajęcia z biblioterapii a najbardziej w zajęciach z choreoterapii,
85% ankietowanych ocenia przebieg rehabilitacji Środowiskowego Domu Samopomocy na poziomie bardzo dobrym, a 15% wypowiada się że jest dobry, ani jedna osoba nie wypowiedziała się źle,
proponowana oferta przez Ośrodek w 100% odpowiada podopiecznym,
jeśli chodzi o stosunek pracowników do pensjonariuszy, zdania były podzielone, 50% ankietowanych odpowiedziało, że jest miły, 35% uważa go za życzliwy, a 15% ma odczucie nieprzyjemnego podejścia względem ich osoby.
Badając stosunek pracowników do pensjonariuszy zauważyłam, że 15% ankietowanych (czyli 3 osoby), które stwierdziły odczucie nieprzyjemnego podejścia względem siebie to kobiety rozwiedzione, które stwierdziły także, że przebieg rehabilitacji jest dobry, a po przybyciu do ŚDS stosunek personelu był obojętny. Zauważyłam także, że przybyły one do ośrodka ze względu na złe warunki i konflikty rodzinne.
1.3. PROCES REHABILITACJI PODOPIECZNYCH ŚRODOWISKOWEGO DOMU SAMOPOMOCY WIDZIANY PRZEZ OPIEKUNÓW
W tej części przedstawię, jak wygląda proces rehabilitacji widziany przez pracowników Środowiskowego Domu Samopomocy.
Interesowały mnie takie zagadnienia jak:
co skłoniło dane osoby do podjęcia pracy jako opiekun ŚDS,
jak oceniają warunki panujące wewnątrz,
jakie mają trudności w opiece nad osobami niepełnosprawnymi intelektualnie,
czy pensjonariusze chętnie podchodzą do wykonywanych zajęć,
jak opiekunowie oceniają proces rehabilitacji swoich podopiecznych.
Co skłoniło Panią do podjęcia pracy jako opiekun Środowiskowego Domu Samopomocy?
Panie odpowiadały, że chęć pracy z osobami niepełnosprawnymi, pokrzywdzonymi przez los, udzielanie im pomocy, wsparcia i opieki. „Gdyż widok chodź jednej uśmiechniętej pokrzywdzonej przez los buzi pała serce radością” odpowiedziała jedna z opiekunek.
Inne z kolei powiedziały „Widok ułomnej osoby stwarza u ludzi wstręt i odrazę, widok człowieka innego, my w swojej pracy widzimy osoby niepełnosprawne nie jako cos innego, odmiennego tylko widzimy osobę, która potrzebuje pomocy, a my mu tej pomocy staramy się udzielić.”
Jak ocenia Pani warunki panujące w Środowiskowym Domu Samopomocy?
Na to pytanie usłyszałam interesujące odpowiedzi. „Staramy się stwarzać swoim podopiecznym jak najlepsze warunki pracy, aby mieli poczucie bezpieczeństwa, spokoju i serdeczności. Wnioskuje ze swoich codziennych obserwacji, że nam się to udaje, gdy widzę zadowolenie na twarzach swoich pensjonariuszy.” Odpowiedziała jedna z pań.
Inna zaś odpowiedź też była interesująca: „Warunki, w jakich idzie nam pracować są naprawdę zadowalające, a jeśli my jesteśmy z nich zadowolone to i nasi pensjonariusze bardzo pozytywnie to odbierają. Daje się to zauważyć głównie po tym jak podchodzą do wykonywanych zajęć.”
Jakie są Pani największe trudności w pracy i opiece nad osobami niepełnosprawnymi intelektualnie?
Wszystkie panie odpowiedziały, że nie mają trudności w pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie, lecz czasem praca jest męcząca, gdy wielokrotnie trzeba powtarzać dana czynność.
„Praca z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie jest pracą wbrew pozorom przyjemną, staramy się naszych pensjonariuszy dużo nauczyć rzeczy praktycznych, ale i my jako ich opiekunowie dużo uczymy się od nich samych. Głównie podejścia do świata i jak one to widzą. Jest to zupełnie inny świat w ich odczuciu. Czasem radosny, a czasem złośliwy. Ale starają się o tym nie myśleć i skupiają się na tym, co mają do zrobienia, bądź na tym, co chcieliby zrobić.” Odpowiedziała jedna z pań.
Czy pensjonariusze z chęcią podchodzą do wykonywanych zajęć?
„Nasi podopieczni podczas czasu, jaki spędzają w Środowiskowym Domu Samopomocy z wielkim zaangażowaniem podchodzą do wszelkiego rodzaju wykonywanych zajęć. Mamy bardzo rozbudowany plan. Nie zdarzyło się, żeby ktokolwiek nie chciał czegoś robić. Zawsze podchodzą z wielką chęcią i naprawdę z ogromnym zadowoleniem do zajęć oferowanych przez nasz Ośrodek”.
Jak ocenia Pani proces rehabilitacji swoich podopiecznych?
Na to pytanie nie było innych odpowiedzi, jak tylko same pozytywne. „Proces rehabilitacji swoich podopiecznych oceniam bardzo dobrze. Program jest ciekawie zrobiony, co widać po naszych zadowolonych pensjonariuszach. Odpowiednio zagospodarowany czas odpowiada nam, jak i naszym opiekunom. Dobrze, że są zajęcia prawie z każdego kręgu, chodzi mianowicie mi tu o różnorodność zajęć. Bo są jednocześnie jednego dnia i zajęcia kulturalno - oświatowe, zajęcia w pracowni stolarskiej no i rozmowy indywidualne i grupowe. Nie ma monotonni i nasi podopieczni bardzo chętnie w nich uczestniczą. Nam osobiście też to odpowiada.”
Podsumowując ten rozdział można powiedzieć, że program zajęć rehabilitacyjnych oferowany przez Środowiskowy Dom Samopomocy jest odpowiedni i dla pensjonariuszy i dla ich opiekunów. Obydwie strony są zadowolone z pracy i to jest klucz do sukcesu prawidłowej opieki. A jeśli jest odpowiednia opieka to i proces rehabilitacji przebiega pozytywnie a za tym pozytywne jego rezultaty. Można zauważyć, że pracownicy nie widzą, aby ich stosunek do pensjonariuszy były obojętny i nieprzyjemny.
PODSUMOWANIE
Celem mojej pracy, było przedstawienie, jak przebiega rehabilitacja w Środowiskowym Domu Samopomocy w Przasnyszu, a także ustalenie, czy pensjonariusze są zadowoleni z prowadzonych zajęć oraz czy pracownicy dobrze się do nich odnoszą.
Dzięki przeprowadzonym badaniom stwierdziłam, iż podopieczni ośrodka są zadowolenia z rehabilitacji, ilość i rodzaj zadań bardzo im odpowiada, ale nie zawsze stosunki z pracownikami są odpowiednie.
BIBLIOGRAFIA
Firkowska - Mankiewicz, G. Szumski, Pedagogika Specjalna podręcznik akademicki 1, Warszawa 2008
T. Kotarbiński, Kurs logiki. Warszawa, 1960
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
Z. Skorny, Prace magisterskie z psychologii i pedagogiki, Warszawa 1984
ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
WWW.niepelnosprawni.pl
ANEKSY
WYWIAD
dla pracowników Środowiskowego Domu Samopomocy
Szanowna Pani
Prowadzę badania na temat Środowiskowego Domu Samopomocy i jego pensjonariuszy. Proszę o zapoznanie się z moimi pytaniami i o rzetelne odpowiedzi na nie.
Badania są anonimowe i będą wykorzystane tylko i wyłącznie do celów naukowych.
Dziękuję
1. Co skłoniło Panią do podjęcia pracy jako opiekun w Środowiskowym Domu Samopomocy?
2. Jak ocenia Pani warunki panujące w Środowiskowym Domu Samopomocy?
3. Czy podoba się Pani praca w Środowiskowym Domu Samopomocy i dlaczego?
4. Jak ocenia Pani relacje panujące w Środowiskowym Domu Samopomocy między pensjonariuszami a pracownikami?
5. Jakie są Pani największe trudności w pracy i opiece nad osobami niepełnosprawnymi intelektualnie?
6. Co najbardziej lubi Pani w swojej pracy robić z pensjonariuszami?
7. Czy ma Pani w podopiecznego, z którym najlepiej się współpracuje i dlaczego?
8. Czy czerpie Pani z tego zadowolenie?
9. Czy pensjonariusze z chęcią podchodzą do wykonywanych zajęć?
10. Co najbardziej lubią Wasi pensjonariusze robić?
11. Co sprawia pensjonariuszom największe trudności w wykonywaniu prac?
12. Jak często zdarza się Pani być zadowoloną z pracy i osiąganych rezultatów?
13. Czy bywa Pani niezadowolona ze swojej pracy i co jest przyczyną?
14. Jak ocenia Pani proces rehabilitacji swoich podopiecznych?
15. Czy zamieniłaby Pani pracę w Środowiskowym Domu Samopomocy na inną i dlaczego?
16. Czy pensjonariusze są zadowoleni z udzielanej im pomocy Środowiskowego Domu Samopomocy i jak to jest odczuwalne?
17. Co zmieniłaby Pani w Środowiskowym Domu Samopomocy?
18. Czy wprowadziłaby pani do programu Środowiskowego Domu Samopomocy jakieś ulepszenia, dodatki?
KWESTIONARIUSZ ANKIETY
dla mieszkańców Środowiskowego Domu Samopomocy
Uprzejmie proszę o wypełnienie ankiety, która będzie wykorzystana do określenia sytuacji życiowej osób zamieszkujących w Środowiskowym Domu Samopomocy.
Badania mają charakter anonimowy, a zebrane informacje będą wykorzystane jedynie do celów naukowych.
Bardzo proszę o przeczytanie ankiety, a następnie zakreślenie jednej lub kilku odpowiedzi.
Dziękuję za rzetelne wypełnienie ankiety.
1. Miejsce zamieszkania
miasto wojewódzkie
miasto
wieś
2. Płeć
kobieta
mężczyzna
3. Wiek .................... lat
4. Wykształcenie
niepełne podstawowe
podstawowe
zasadnicze, zawodowe
średnie
5. Stan cywilny
kawaler, panna
mężatka, żonaty
wdowa, wdowiec
rozwiedziony
7. Jakie przyczyny skłoniły Pana/Panią do uczestniczenia w ŚDS-ie?
zły stan zdrowia
osamotnienie
brak opieki
złe warunki materialne
złe warunki mieszkaniowe
konflikty rodzinne
niezaradność w życiu codziennym
9. Jak po przybyciu został Pan/Pani przyjęty przez personel?
bardzo serdecznie
serdecznie
obojętnie
10. Czy bierze Pan/Pani udział w pracach organizowanych na rzecz Domu?
tak
nie
11. Czy podoba się Panu/Pani pomieszczenie w którym Pan/Pani przebywa?
tak
nie
nie mam zdania
12. Czy w Domu występują sytuacje konfliktowe?
tak
nie
Jeśli tak, to jakie są przyczyny: ............................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
13. Czy odczuwa Pan/Pani poszanowanie godności osobistej?
tak
nie
trudno powiedzieć
14. Co najbardziej Pana/Panią drażni w zachowaniu współmieszkańców?
brak życzliwości
plotkarstwo
wulgarne słownictwo
nadmierne palenie tytoniu
kradzieże
inne (proszę wymienić) .........................................................................
...............................................................................................................
15. Jak ocenia Pan/Pani stosunki międzyludzkie między pensjonariuszami?
bardzo dobre
dobre
złe
nie mam zdania
16. Jak ocenia Pan/Pani stosunki międzyludzkie między pensjonariuszami a personelem?
bardzo dobre
dobre
złe
nie mam zdania
17. Jak ocenia Pan/Pani warunki panujące w ŚDS-ie?
bardzo dobre
dobre
złe
nie mam zdania
18. Jak ocenia Pan/Pani opiekę w ŚDS-ie?
bardzo dobrze
dobrze
źle
19. Czy korzysta Pan/Pani z zajęć rehabilitacyjnych?
tak
nie
20. Jeśli tak to z jakich?
(proszę wymienić) ...........................................................................................
......................................................................................................................... .........................................................................................................................
21. Jak ocenia Pan/Pani przebieg rehabilitacji oferowany przez ŚDS?
bardzo dobrze
dobrze
źle
22. Czy oferta rehabilitacyjna ŚDS jest dobra Pni/Pana zdaniem?
tak
nie
23. Jaki jest stosunek pracowników do pensjonariuszy?
miły
życzliwy
nieprzyjemny
24. Czy uczestniczy Pan/Pani w imprezach kulturalno-rozrywkowych?
bardzo często
często
czasem
nigdy
25. Czy w ŚDS-ie ma Pan/Pani zapewnione poczucie własnego
bezpieczeństwa?
tak
raczej tak
nie wiem
nie
26. Gdyby to od Pana/Pani zależało, jakie zmiany wprowadziłby Pan/Pani w Domu?
(proszę wymienić) ..................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... .........................................................................................................................
.........................................................................................................................
WWW.niepelnosprawni.pl
ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
A. Firkowska - Mankiewicz, G. Szumski, Pedagogika Specjalna podręcznik akademicki 1, Warszawa 2008
A. Firkowska - Mankiewicz, G. Szumski, Pedagogika Specjalna podręcznik akademicki 1, Warszawa 2008
A. Firkowska - Mankiewicz, G. Szumski, Pedagogika Specjalna podręcznik akademicki 1, Warszawa 2008
Z. Skorny, Prace magisterskie z psychologii i pedagogiki, Warszawa 1984
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
T. Kotarbiński, Kurs logiki. Warszawa, 1960,s. 181.
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych strategie ilościowe i jakościowe, Warszawa 2001
9