podłoża do hodowli szczepów, uniwersytet warmińsko-mazurski, inżynieria chemiczna i procesowa, rok III semestr 6, biotechnologia żywności - technologia fermentacyjna


WYMAGANIA STAWIANE PODŁOŻOM STAWIANYM DO HODOWLI SZCZEPÓW PRZEMYSŁOWYCH

Pożywki ze względu na ich podstawowe znaczenie w diagnostyce mikrobiologicznej powinny spełniać określone wymagania drobnoustrojów, a także pracowników laboratorium, dlatego podczas ich sporządzania należy tak dobrać składniki, aby:

  1. Miały odpowiednią wartość odżywczą

Ten warunek zapewnia dobór składników niezbędnych do życia, wzrostu i rozmnażania drobnoustrojów. Wszystkim organizmom są niezbędne pierwiastki biogenne tj. C, O, N, P, S, a ponad to inne pierwiastki w ilościach śladowych tj. mikroelementy.

W podłożu odżywczym do hodowli heterotrofów muszą być obecne substancje organiczne w postaci peptonu, który jest źródłem azotu. Źródłami różnych pierwiastków są sole min., np. fosforany, siarczany.

  1. Wykazywały odpowiedni odczyn pH

Reguluje się go wg potrzeb poszczególnych grup drobnoustrojów. Dla większości z nich optymalny jest odczyn słabo alkaliczny (7,2-7,4), natomiast dla grzybów odczyn kwaśny (5,5-6,5)

  1. Były przejrzyste

Szczególnie ważna cecha pożywek płynnych, konieczna do wizualnego stwierdzenia wzrostu drobnoustrojów, które namnażając się powodują zmętnienie, powstanie osadu lub błonki na powierzchni podłoża.

  1. Były sterylne (jałowe)

Podstawowa cecha warunkująca prawidłową pracę laboratorium mikrobiologicznego i wiarygodność wyników analiz.

  1. Wykazywały izotoniczność

  1. Dokładność

  1. Precyzja

  1. Czułość

  1. Swoistość

Zdolność do zmierzenia jednego ze składników (drobnoustrojów) w obecności innych

PARAMETRY CHARAKTERYZUJĄCE POŻYWKĘ

Pożywka referencyjna - pożywka o określonych cechach i właściwościach stanowiąca punkt odniesienia w stosunku do badanej pożywki.

Pożywkami referencyjnymi są podłoża TSA i TSB

Pożywką referencyjną może być ta sama pożywka poprzedniej sprawdzonej serii lub też gotowe podłoże firmowe gotowe do użycia.

OCENA ŻYZNOŚCI POŻYWKI - żyzność pożywki zależy od składu podłoża

Współczynnik żyzności PR= 0x01 graphic

Ns - całkowita liczba jednostek tworzących kolonie na pożywce badanej

No - całkowita liczba jednostek tworzących kolonie na pożywce referencyjnej

PR dla pożywki nieselektywnej =0,7, dla selektywnej =0,1

OCENA SELEKTYWNOŚCI POŻYWKI

Współczynnik selektywności SF=Do-Ds.

Do - najwyższe rozcieńczenie wykazujące wzrost przynajmniej 10 kolonii na pożywce referencyjnej

Ds - najwyższe rozcieńczenie wykazujące wzrost przynajmniej 10 kolonii na pożywce badanej

SF dla drobnoustrojów niespecyficznych na pożywce selektywnej nie powinien być większy niż 2. Wartość SF wyrażona jest w jednostkach LOG.

CECHY BIOCHEMICZNE I FIZJOLOGICZNE

W przypadku pożywek różnicujących niezbędne jest określenie specyficzności reakcji biochemicznych z zastosowaniem zestawu szczepów kontrolnych.

Partia pożywek może być uznana za odpowiednią pod względem jakości jeśli szczepy kontrolne dają reakcje zgodne w zakresie cech ogólnych i hodowlanych.

KOLEKCJE SZCZEPÓW

DROBNOUSTROJE REFERENCYJNE

Kolekcje szczepów gromadzą mikroorganizmy tzw. czyste kultury o znanej charakterystyce.

SZCZEPY POWINNY

Celem kolekcji jest zapewnienie referencyjnych szczepów bakteryjnych dla celów badawczych, porównawczych ,edukacyjnych. Wiele z nich ma znaczenie praktyczne, jest stosowana w przemyśle, biotechnologii. Szereg szczepów wzorowych używa się jako standardy.

ZADANIE KOLEKCJI -

- poszukiwanie nowych szczepów o przydatnych cechach oraz ich ulepszanie z zastosowaniem metod klonalnych i inż. gen.

-klasyfikacje i identyfikację drobnoustrojów

-badania nad doborem skutecznych metod przechowywania drobnoustrojów w war. Lab.

PRZECHOWYWANIE KOLEKCJI

-zasadniczym celem jest utrzymanie drobnoustrojów żywych, niezniszczonych, bez mutacji

-dokumentacja kolekcji kultur roboczych

-metody przechowywania drob. Standardowych

-długotrwałe (liofilizacja, głębokie zamrożenie)

-krótko terminowe (pasażowanie, zamrożenie w temp. Do -20oC, suszenie, imersja W oleju)

PRZYGOTOWANIE KULTUR ROBOCZYCH

-szczep referencyjny : liofilizat w temp. -80oC (kilka lat)

-szczep macierzysty : hodowle na porcelanowych. Koralikach w temp. -800C do 2 lat (I pasaż)

-szczep roboczy : hodowle na podłożach (skosy) temp. 2-80C - II pasaż

hodowle na podłożach stałych - III pasaż

METODY SELEKCJI SZCZEPÓW PRZEMYSŁOWYCH

WYSIEWANIE NA PŁYTKI Z RÓŻNYMI PODŁOŻMI

Przez dobór

  1. składu chemicznego pożywki,

  2. ciśnienia osmotycznego,

  3. pH,

  4. temp.,

  5. natężenie światła,

  6. natlenienie,

  7. potencjał ox-red,

  8. czasu hodowli,

  9. zastosowanie selektywnych inhibitorów

ZASTOSOWANIE DODATKOWYCH ZABIEGÓW, które powodują wzrost ilości drobnoustrojów będących przedmiotem poszukiwań przy jednoczesnym zmniejszeniu udziału innych niepożądanych.

W tym celu stosuje się :

TESTY SELEKCYJNE, w których konstrukcji poszukuje się cechy biochemicznej powiązanej bezpośrednio lub pośrednio ze zdolnością mikroorganizmu do produkcji wybranego produktu.

CHARAKTERYSTYKA SZCZEPÓW PRZEMYSŁOWYCH

  1. korzystny wpływ na smak i aromat produktu

  2. antagonizm do patogenów

  3. nie mogą zawierać żadnych wyznaczników chorobotwórczości

  4. muszą pochodzić z naturalnych środowisk

  5. muszą być stabilne biologicznie (nie ulegać mutacjom)

  6. nie powinny reagować na czynniki fizykochemiczne (temp., pH, zmiana składu podłoża)

  7. powinny być odporne na bakteriofagi

  8. powinny wykazywać odpowiednią aktywność biochemiczną

  9. brak antagonizmu do innych składników kultur

METODY UTRWALANIA I PRZECHOWYWANIA SZCZEPÓW

ZAMRAŻNIE- jest najpowszechniejszą i najprostszą metodą utrwalania mikroorganizmów. Wykorzystuję się do tego tradycyjne dostępne urządzenia. W celu uzyskania zadowalających wyników do utrwalonej kultury dodaje się składników osłaniających. Ważne jest aby temp. przechowywania była niższa od -20 oC

Tradycyjne zamrażanie : pożywka z namnożoną biomasą lub komórki zebrane ze skosu umieszczone są w specjalnych fiolkach i przechowywane w zamrażarce.

-5 do -20 (zachowują żywotność 1-2 lata)

Zamrażanie w ultra niskich temp.

-60 do -80 w specjalnych zamrażarkach mechanicznych

-156 do -196 przy użyciu ciekłego azotu

KRIOPROTEKTANTY

10% v/v glicerol

10% roztwór DMSO (dimetylosulfotlenek)

W temp.-60oC można przechowywać większość szczepów bakterii i grzybów nawet 5 lat.

LIOFILIZACJA - jedna z najbardziej efektywnych metod przechowywania długotrwałego.

Proces polega na usuwaniu wody z zamrożonej suspensji komórek drobnoustrojów.

Składniki ochraniające dodawane do zamrożonej suspensji :

- odtłuszczone mleko w proszku ok. 20%

- sacharoza w ilości 12%

Większość szczepów przechowywana za pomocą tej metody 10 lat.

Należy je przechowywać w temp. <5oC

Przy długotrwałym ich przechowywaniu jest wskazane przechowywanie w zamrażarkach w temp. -20 do -70oC

SUSZENIE ROZPYŁOWE - metoda utrwalania przebiegająca natychmiastowo, jednak liczba żywych bakterii jest znacznie mniejsza, niemniej w czasie długiego przechowywania (do 8 m-cy) w temp. 8oC liczba bakterii nie ulega zmianie. Suszenie biomasy wymaga uprzedniego zastosowania substancji ochronnej np. mleka odtłuszczonego w proszku. W celu zapewnienia dużej przeżywalności bakterii zaleca się ich suszenie w temp. <50oC.

SZCZEPIONKI PRZEMYSŁOWE

Kserówki - koło III

BAKTERIE FERMENTACJI MLEKOWEJ I PROPIONOWEJ

BFM :

  1. Gram (+)

  2. W większości względnie beztlenowe, choć niektóre pałeczki są mikroaerofilami, Bifidobacterium to ścisłe beztlenowce

  3. Nie mają systemu cytochromów

  4. Nie tworzą katalazy

  5. Nie są przetrwalnikujące

  6. Nie redukują azotanów

  7. Nie mają zdolności ruchu (wyjątek - niektóre ziarniaki)

  8. Mają duże wymagania pokarmowe jeśli chodzi o azot i witaminy

  9. Nie syntetyzują niektórych aminokwasów/witamin

  10. Występują na zielonych częściach roślin, w organizmach ludzi, zwierząt, na błonach śluzowych jamy ustnej w przewodzie pokarmowym

  11. Są stałą mikroflorą urządzeń w mleczarstwie, mleka surowego, mięsa

  12. Są bardzo wrażliwe na antybiotyki i środki dezynfekujące

  13. Znaczenie ich w żywności jest bardzo różnorodne

  1. W pewnych warunkach są przyczyną wad żywności

BFM homofermentatywne

Paciorkowce kwaszące:

Lactococcus:

-Lc. Lactis ssp. Lactis

-Lc. Lactis ssp. Cremoris

-Lc. Lactis ssp. Lactis biovar

-Lc. Diacetylactis- kwasząco aromatyzujące

Streptococcus

-S. teromphilus

Enterococcus

-E. faecalis

-E. faecitum?

-E. durans?

Ziarniaki:

Pedicoccus

-P. pertosaceus

Pałeczki:

Lactobacillus

a)Mezofilne ok. 30 st C do 1,5 % kwasu mlekowego b)termofilne 2,7 % kw. Mlekowego optimum 37- 44st C

- Lb. Alimentarius -Lb. Audophilus

-Lb. Casei - Lb. Helieticus

-Lb.curvatus - Lb. Delbueckii ssp. bulgaricus

-Lb.oris -Lb. Delbruecki ssp. lactis

-Lb. Plantarum

-Lb. rhamnosus

BFM heterofermentatywne z wytworzeniem CO2

Lactobacillus:

-Lb. brevis

- Lb. buchneri

-Lb. fermentum kefyr

-Lb. reuteri

-Lb. sanfranciscensis

-Lb. viridescens= …… viridenscens

Carnobacterium

-C. discergens

-C. piscicole

Leuconostoc

-Leuc. Lactis

-Leuc. Mesenteroides ssp. Cremoris

-Leuc. Mesenteroides ssp. Dextranicum

-Leuc. Mesenteroides ssp. Mesen…?

Heterofermentacja bez CO2

Bifidobacterium

-B. adolescentis

-B. bifidum

-B. breve

-B. longum

Bakterie propionowe:

-Beztlenowe lub wzg. Beztlenowe

-większość tworzy kolonie G(+)

- charkteryzuje się zmiennością kształtu

- występuje w mleku i jego przetworach

- zdolne do syntezy Wit. B12

- nie tworzą przetrwalników

- nie ruchliwe

- mezofile

Pałeczki propionowe:

Propionibacterium:

-P. freudenreichii ssp. Szermorii???///

-P. toenii

-P. audipropionici

-P. fenseni

9. Metabolity BFM i fermentacji propionowej

Fermentacja mlekowa

4 CH3CHOHCOOH - kw. Mlekowy

0x08 graphic

0x08 graphic
2 CH3CHOHCOOH + 2 C2H5OH + 2CO2

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
C12H22O11 2 CH3CHOHCOOH + 2 CH 3COOH +2CO2

2 CH3CHOHCOOH + 2 CH3COOH

Kwas mlekowy CH3CHOHCOOH

Wpływa na:

- tworzenie i zwięzłość skrzepu mleka

- konsystencję (zaw. H2O, elastyczność)

- smak

- obniżenia pH - hamowanie rozwoju bakterii szkodliwych

- stymuluje aktywność proteolityczna podpuszczki

- stymuluje rozwuj Penicillium ssp.

- rozwój bakterii propionowych (substrat)

CO2 - kształtowanie os….. struktury sera

Etanol kw. Octowy - wpływ na smak i aromat serów, właściwości antybakteryjne

FERMENTACJA PROPIONOWA

kw. propionowy kw. octowy

0x08 graphic
C6H12O6 CH3CH2COOH + CH3COOH + CO2

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

Smak słodki działanie tworzenie

orzechowy konserwujące oczek

10 . PRODUKCJA DEKSTRANU

Dekstran- polisacharyd pochodzenia mikrobiologicznego. Produkowany przez BFM: Leuconostoc mesenteroides ssp. Dekstranicum. Używany jako środek zastępujący plazmę krwi. Zapewniającego utrzymanie jej objętości i ciśnienia w krwioobiegu. W przypadku jej ubytku .

Proces biosyntezy mikrobiologicznej ( metoda klasyczna)

-polega na badaniu wyselekcjonowanego szczepu Leconostoc mesenteroides

- podłoże zewnętrzne 10-12% sacharozy ( źródło C i energii)

- z sacharozy jest uwalniana fruktoza - wykorzystywana przez komórki bakteryjne

- w podłożu muszą być źródła witamin i aminokwasów np. : autoilzaty drożdżowe i ekstrakty drożdżowe, ekstrakty zarodków zbożowych, hydrolizat kazeiny (0,2 - 0,5%)

- podłoże musi zawierać składniki mineralne i niskocząsteczkowy dekstran (0,2- 1,0%)

- proces biosyntezy trwa 1-2 doby (24- 48 h)

- temperatura 23-25 stC !!!!

- obniżenie pH z początkowego 6,5 - 7,5 do 4,5- sygnał do przerwania procesu!!!

- optymalne pH 5,0 - 6,0

- w celu przedłużenia biosyntezy można regulować pH przez wprowadzanie do podłoża CaCO3

- z przedłużeniem procesu wiąże się też obniżenie sacharozy

- wydajność procesu (24- 48 h) 80- 95%

- otrzymuje się dekstran rodzimy

Modyfikacja procesu w met. Klasycznej

I faza

- namnożenie komórek i synteza enzymu dekstranosacharozy

II faza - produkcja dekstranu

Optymalne warunki dla obu faz są różne, dlatego opracowano technologię, gdzie fazy te są oddzielnymi procesami technologicznymi

I faza- wzrost i synteza enzymu zachodzi w podłożu zaw. do 2% sacharozy, jest niezbędna jako induktor dekstranosacharozy. Źródłem C do namnażania biomasy mogą być też inne cukry, niskocząsteczkowe alkohole, alifatyczne, kw. organiczne lub aminokwasy

Stosuje się tu dawki wyższe niż w klasycznej metodzie

N- do 2%

P-do 0,2% - fosforan sodowy lub potasowy temp. 20 - 25 st C

pH optymalne 6,5 - 7,5 utrzymywane przez NaOH lub KOH

czas namnażania komórek ok. 24 h w tych warunkach aktywość dekstranosacharozy jest ok. 5- krotnie wyższa niż w klasycznej.

II faza- otrzymaną hodowlę wprowadza się w ilości 10% do roztworu sacharozy 10-20%.

Wysokie stężenie sacharozy sprzyja, wysokiej biosyntezie dekstranu. Optymalne pH 5,0- 5,5. Temperatura 25- 30 st C.

Dekstran- kilka- kilkaset milionów Da.

Sumaryczny czas procesu ulega w znacznym stopniu skróceniu.

METODA ENZYMATYCZNA OTRZYMYWANIA DEKSTRANU

- używanie wyselekcjonowanego enzymu: dekstranosacharazy

- otrzymywanie preparatu enzymatycznego: 1 dobowa hodowla szczepu prowadzonego w war. Faza I służącej do produkcji dekstranosacharazy

- po oddzieleniu biomasy- roztwór enzymu może być użyty bezpośrednio lub enzym wytrąca się etanolem w ilości 40% objętości hodowli liofilizuję i w takim stanie przechowywać do użycia.

Synteza enzymatyczna w roztworze sacharozy 10% - stężenie początkowe, a następnie dozuje się stęz. roztwór sacharozy w odstępach 2 h do sumarycznego stęż. Substratu 30%.

Enzym wprowadza się w ilości odpowiadającej takiej jednostce aktywności dekstranosacharozy, która w temp. 30 st.C katalizuje przemianę 1 mikromola sacharozy/min

Wartość ph 5,5 (korekta KOH)

Temperatura 25 st C

-1- 2% dodatek niskocząsteczkowego dekstranu

Wydajność > 90%

40- 100000 Da

Wytrącenie dekstranu (metanol, etanol) hydroliza do wymaganej masy cząsteczkowej. Otrzymanie na …. i C aktywnym

11. PRODUKCJA WIT Z GR B

Witamina B (ryboflawina) Plaśnie z rodzaju Ascomycetes i drożdże Saccharomyces

Produkcja- otrzymywanie ryboflawiny z hodowli wgłębnej w warunkach kontrolowanego napowietrzania.

Podłoże hodowlane:

-glukoza

-fruktoza

-sacharoze w ilości 20-30 g/l

Szczególnie dobra wydajność biosyntezy Wit.B2 uzyskuje się stosując ciekłe oleje roślinne. Jako źródło C i jako środek przeciwpianowy w przypadku zastosowania olejów roślinnych- najczęściej sojowy.

źródło C - oleje gł. roślinne

źródło N- aminokwasy, glicyna, asparagina, hydrolizaty białkowe

Niezbędny czynnik wzrostowy dla szczepów producenta: biotyna ( Wit H), inozytol, mikroelementy Co, Zn, Mo, Cu, Fe, Mn

W przemyśle: podłoża kompleksowe - zawierają wymieszane składniki a przygotowane są na bazie melasy lub wywaru gorzelniczego

Fermentacje 26 - 28 stC! - dodając do podłoża produkcyjnego 1% 24- 48h hodowli szczepu producenta wyższy dodatek hodowli powoduje nadmierny wzrost grzybni i obniża wydajność produktu

Produkcja ryboflawiny rozpoczyna się w 2 dobie procesu - pomarańczowa barwa podłoża . W podłozu zaw. oleje biosynteza rozpoczyna się wcześniej.

Fermentacja trwa 96 - 120h a wydajność 5g/l!! Po zakończeniu biosyntezy hodowlę neutralizuje się kwasem siarowym, zagęszcza w wyporze próżniowej. Odwadnia w suszarce bębnowej.

Wyodrębnianie B2 prowdzi się stosując

- ekstrakcję

- adsorpcję na węglu aktywnym

- krystalizację

Następnie masę się tabletkuje.

PRODUKCJA WITAMINY B12 (KOBALAMINA)

W chwili obecnej Wit. B12 otrzymuje się gł. na drodze biosyntezy mikrobiologicznej. Drobnoustroje syntetyzujące B12

-Propionibacterium - gł. producent

-Bacillus, Streptomyces - mniejsze ilości

Propionibacterium freudenreichii ssp. shermani, propionibacterium freudenreichii ssp. Freudenreichii

Cecha- beztlenowe warunki przez I okres 48- 72 h, a następnie przez 2-3 doby umiarkowane napowietrzanie hodowli

Tlen hamuje powstawanie kobalaminy, ale jest potrzebny podczas syntezy fragmentu nukleotydowego i jego wiązanie z kobalaminą

Żródło C- glukoza lub sacharoza (melasa)

Źródło N- ekstrakt drożdżowy, hydrolizat kazeiny, mąka sojowa, pepton, sole amonowe

Prekursor: jon kobaltu 3mg/l, met-thre

-proces prowadzi się w temp 28st C, czas trwania procesu 4-6 dób (96 - 144 h) po zakończeniu procesu hodowlę zakwasza się do pH 5,0 za pomocą H2SO4 w celu stabilizacji witaminy

Czysty preparat krystalicznej Wit. B12 otrzymuje się ze stabilizowanej zawiesiny pohodowlanej na drodze wielokrotnej re ekstrakcji:

-Butanolem

- wodą

- benzyną

-fenolem

Oczyszczanie Wit B12 prowadzi się na węglu aktywnym i krzemionce

Końcowy etap można też prowadzić na kolumnach chromatograficznych na tlenku glinu Al2O3

Prekursorami są : CO (2-5 mg/l)

-metionina

- treonina

  1. Produkcja kwasu mlekowego

W produkcji biologicznego kw. mlekowego stosuje się Lactobacillus delbruecki ssp. delbruecki - wyselekcjonowane szczepy o znaczeniu przemysłowym o korzystnych cechach biologicznych.

Homofermentatywne BFM mają enzymy zdolne do fermentacji cukrów prostych i dwucukrów a nie form wielocukrów → dlatego ten surowiec przed ferm. musi być zhydrolizowany enz. lub kwasowo

Heterofermentatywne BFM są zdolne do fermentacji pentoz wytwarzając jako główne produkty kwas mlekowy i kwas octowy.

Najtańsze źródła cukru dla fermentacji mlekowej: serwatka, melasa, ługi posiarczynowe

Jednak ich stosowanie wymaga odpowiednich metod oczyszczania → dla uzyskania odpowieniej jakości kwasu mlekowego.

I etap to ożywienie kultur BFM jeśli były one w postaci liofilizatu lub uaktywnienie i namnożenie jeśli były one w podłożu płynnym. Przy namnażaniu stosunek hodowli do nowo przygotowanego podłoża 1:5 - 1:10

Podłoże przy namnożeniu jak najbardziej podobne do substratu fermentacyjnego.

Podłoże powinno być bogate w subst. odżywcze w celu zapewnienia prawidłowego namnożenia szczepu.

Oczyszczanie kwasu mlekowego

Wybór metody oczyszczania zależy od rodzaju zastosowanego surowca do fermentacji

  1. Przy zastosowaniu czystej sacharozy

Stosuje się metody bezpośredniego oczyszczania → kwas mlekowy jest czysty i odpowiedniej jakości

2) Przy zastosowaniu nieoczyszczonych lub odpadowych produktów przemysłowych (melasa, serwatka)

- w próżni

- pod ciśnieniem atmosferycznym w obecności pary przegrzanej 240 - 230o C

- przepuszczenie przez wodny roztwór kwasu pary przegrzanej w temp. 160o C

- destylacja w temp. 40- 80o C z użyciem strumienia powietrza 120 - 130o C

  1. Produkcja kwasu propionowego

Propionibacterium acidipropionici

Surowce: melasa, mleczan, (glukoza, sacharoza, laktoza, pentozy, glicerol)

Temperatura procesu: 30o C

Otrzymuje się mieszaninę kwasu propionowego i octowego. Po rozdzieleniu otrzymujemy czysty kwas propionowy. Kwas stosowany jest jako konserwant, hamuje rozwój pleśni i drożdzy.

Bakterie propionowe często wchodzą w skład szczepionek do produkcji soków fermentowanych i sałatek.

Są bardziej beztlenowe niż BFM i tolerują niskie stężenie tlenu.

14. Metabolizm i fizjologia drożdży

- kształt (okrągły, elipsoidalny)

- sposób rozmnażania wegetatywnego

- cechy hodowlane (kształt kolonii, wielkość)

- tworzenie barwników

- tworzenie pseudogrzybni

- tworzenie grzybni właściwej

- szybkość kiełkowania w surowicy krwi

- tworzenie ureazy (rozkład mocznika)

- uzdolnienie do asymilacji i fermentacji różnych źródeł C

- uzdolnienie do asymilacji azotanów (V) i (III)

- bada się budowę ściany kom. (zawartość chityny, mannitolu, glukaronu)

- budowa DNA jądrowego przedstawione jako % molowy G i C w stosunku do całkowitego DNA

Metabolizm drożdży: przebieg i regulacja ogółu reakcji enzymatycznych zachodzących w obrębie komórki

Ścisłe oddzielenie metabolizmu w czasie przemian tlenowych, beztlenowych jest niemożliwe, dlatego, że fermentacja węglowodanów jest prowadzona w czasie wzrostu komórek przy ograniczonym dostępie O2

Fermentacja stanowi szereg reakcji enzymatycznych prowadzonych do przemiany cukrów → C2H5OH + CO2 oraz wytworzenia energii niezbędnej do produkcji biomasy oraz jako donory i akceptory atomów H+ i e-

Większość drożdży zdolnych jest do fermentacji: glukozy, galaktozy, fruktozy, mannozy.

  1. Produkcja drożdży piekarskich (Saccharomyces cerevisiae)

- źródła N i P (fosforan amonu, woda amoniakalna)

- biotyna, kwas pantotenowy, inozytol, tiamina, pirydoksyna, niacyna

W nowoczesnych drożdżowniach proces prod. obejmuje 3 etapy:

I faza - stosowany szczep hodowany na pożywce na bazie melasy

II faza - pierwsze namnażanie się drobnoustrojów

III faza - generacja handlowa

Namnożenie w warunkach laboratoryjnych jest prowadzone bez napowietrzania.

Generacja I, handlowa - stosuje się napowietrzanie przez filtry bakteriologiczne

Na etapie namnażania handlowego prowadzi się w kontrolowanych warunkach. Oprócz mieszadła i systemu napowietrzania fermentor ma układ czujników połączonych z pompami dozującymi pożywkę.

Ostatni etap namnażania jest prowadzony przez 12-18 h przy stęż. Cukru na poziomie 0,2

Po namnożeniu:

Odwirowanie

Przemycie woda

Zagęszczenie

Porcjowanie

Formowanie kostek

Pakowanie

Proces przebiega w temp. 30°C przy silnym napowietrzaniu i pH 4,5- 4,8

16) ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ DROŻDŻY PIEKARSKICH

  1. Niewłaściwie wysterylizowana melasa.

  2. Niesterylna woda.

  3. Wprowadzenie zanieczyszczonych soli mineralnych.

  4. Wprowadzenie niewyjałowionego powietrza do fermentatora.

  5. Zły stan sanitarny pomieszczeń produkcyjnych, maszyn, urządzeń.

  6. Niedostateczna higiena personelu.

W niektórych zakładach by zmniejszyć ryzyko zanieczyszczeń mleczko drożdżowe poddaje się każdorazowo kwaśnej kąpieli w roztworze kwasu ortofosforanowego, pH = 2,0/30 min.

17) PRZYKŁADY, CHARAKTERYSTYKA, IZOLACJA DROBNOUSTROJÓW ZANIECZYSZCZAJĄCYCH DROŻDŻE PIEKARSKIE

Drożdże dzikie: Candida mycoderma, Candida utyli, Candida tropicali , Hansenula, Pichia.

s19

W pierwszych etapach po zanieczyszczeniu drożdżami dzikimi następuje silne pienienie pożywki-> obniżenie parametrów wydajności, mała trwałość-> szybko dochodzi do autolizy.

Bakterie:

Pleśnie:

Są zauważalne dopier podczas przechowywania.

s20

18) CHARAKTERYSTYKA DROŻDŻY BROWARNICZYCH

Drożdże piekarnicze górnej i dolnej fermentacji morfologicznie się nie różnią- przemysłowe rasy są starannie wyselekcjonowane