Zarządzanie - definicja ,co się na nią składa ,czego dotyczy

Zarządzanie - jest działalnością kierowniczą ,polegającą na ustaleniu celów i powodowaniu ich realizacji poprzez wykorzystanie zasobów, procesów informacji w istniejącym otoczeniu (społecznym, kulturowym, prawnym, ekonomicznym itp.) w sposób sprawny i skuteczny oraz zgodny z racjonalnością zadań. Zarządzanie to dysponowanie zasobami dla uzyskania korzyści to planowanie nad różnorodnością i przekształcenie potencjalnego konfliktu w współpracę .

Z pojęciem zarządzania spotykamy się na co dzień w różnych instytucjach.

Na zarządzanie składa się: [planowanie, analiza, sterowanie]

• cele (plany, zadania )

• działanie (dysponowanie, kierowanie, planowanie, kontrolowanie)

• władza (kierownik, zwierzchnik)

• zasoby ( informacje )

• obiekt (organizacja, motywacje, potrzeby )

Zarządzanie dotyczy - przede wszystkim ludzi, jest głęboko osadzone w kulturze, doprowadza do zdolności samo uczenia, posługuje się informacjami, wymaga rozbudowanego systemu ocen, musi być zorientowane na wynik (cel). To pracownicy decydują o sukcesie firmy.

Kluczowe pojęcia w zarządzaniu.

• globalne działania, rozprowadzanie na cały świat,

• elastyczność, > zachowań na rynku, zarządzania, produkcji np.: uczelnia musi przyjąć 20% mniej lub więcej studentów.

• pantycypacja, upodmiotawianie pracowników, akcjonat prac, związanie pracowników z firmą,

• lider przywódca, ludzi, organizacji, pozycja, poziom,

• wysoka jakość,

• produktywność, efektywność, wydajność,

• inwestowanie w wiedzę,

• pracownicy decydują o sukcesie firmy,

Trendy - cechy przemian.

Przemiany - trendy

1. odchodzenie od społecznego uprzemysłowionego ku tworzeniu dystr. informacji.

INFORMACJA, WIEDZA, NAUKA, KREATYWNOŚĆ

2. poleganie na własnej zaradności we wszystkich dziedzinach życia, tworzenie społeczeństwa wieloopcyjnego, wolnego

3. decentralizacja, innowacja oddolna, upodmiotowienie - efektywność

4. działania perspektywiczne, strategiczne

5. mobilność kadry, migracje, zmienność zatrudnienia

6. powstawanie jednolitego rynku konkurencja↑, bariery↓, ceny↓

7. zmiana stylów życia, wydłużenie czasu uzyskiwania kwalifikacji, starzenie ludzi

8. miejsca pracy wymagać będą - młodszych lepiej wykształconych > kobiety

9. wzrost znaczenia zainteresowania zdrowiem, środowiskiem, ekologią

Siatka kierownicza - Blake i J. Mouton

Siatka kierownicza - to schemat opracowany przez Roberta Blake'a i Jane Mouton do pomiaru względnej troski kierownika o ludzi i o produkcję.

• Wyróżnia pewien zakres zachowań kierowniczych na podstawie różnych możliwości kombinacji stylu zorientowanego na zadania i stylu zorientowanego na ludzi;

• Styl 1.1 - kierowanie zubożone (mała troska o ludzi, zadania i produkcję, minimalne wysiłki aby zapewnić pracownikowi należyte warunki pracy), przywódca nie spełnia tu swojej roli przywódczej;

• Styl 1.9 - kierowanie klubowe (duża troska o pracowników, a mała o produkcję, dobre stosunki międzyludzkie);

• Styl 9.1 - kierowanie autorytarne („zadaniowe” - duża troska o produkcję i sprawność działania, mała o pracowników)

• Styl 5.5 - kierowanie zrównoważone (przeciętna troska zarówno o pracowników i produkcję);

• Styl 9.9 - kierowanie zespołowe („demokratyczne” - duża troska zarówno o produkcję jak i moralne zadowolenie pracowników), najskuteczniejszy styl kierowania, ma zastosowania ta siatka do szkolenia kierowników.

Piramida potrzeb Malsowa

Inne ujęcia potrzeb - TEORIA ERG

Teoria ERG wg C.Alderfer'a

Teoria ta grupuje potrzeby ludzkie w trzech zasadniczych kierunkach, których inicjały stanowią o jej nazwie:

E- Exsistence : potrzeba istnienia, bytu lub egzystencji (czyli zapewnienia warunków do życia ),

R- Relatedness : potrzeba posiadania relacji (kontaktów ), związków społecznych i stosunków międzyludzkich z innymi pracownikami (osobami)

G- Growth : potrzeba rozwoju i wzrostu (samorealizacji lub awansu, itp.)

TRZY POTRZEBY:

John W. Atkinson stwierdził że u osób cechujących się motywacją występują trzy podstawowe siły napędowe: potrzeba osiągnięć, potrzeba władzy, przynależności - czyli bliskich powiązań z innymi ludźmi.

Swoją koncepcję systemu idealnego wyjaśnia Nadler posługując się ilustracją.

STRUKTURA SZTABOWO - LINIOWA

Cykle produkcyjne - SZEREGOWY.

Metoda ta trwa bardzo długo ponieważ musimy wykonać całą partię jednej części aby przystąpić do wykonywania innej części.

no - wielkość partii obróbczej [szt/partie]

nt - wielkość partii transportowej

τ - całkowity czas potrzebny do wykonania określonej liczby wyrobów

τmo - przerwa międzyoperacyjna

m - ilość operacji

tji - czas jednostkowy

Czas przygotowawczo zakończeniowy - obejmuje czas przeznaczony na ustawienie maszyny, na jej włączenie, zapoznanie się ze zleceniem, czas wykonania 1 szt., rozbrajanie maszyny - doprowadzenie jej do stanu początkowego

Cykle produkcyjne - RÓWNOLEGŁY.

W tej metodzie występuje brak ciągłości w pracy poszczególnych stanowisk.

no - wielkość partii obróbczej [szt/partie]

nt - wielkość partii transportowej

τ - całkowity czas potrzebny do wykonania określonej liczby wyrobów

τmo - przerwa międzyoperacyjna

m - ilość operacji

tji - czas jednostkowy

Czas przygotowawczo zakończeniowy - obejmuje czas przeznaczony na ustawienie maszyny, na jej włączenie, zapoznanie się ze zleceniem, czas wykonania 1 szt., rozbrajanie maszyny - doprowadzenie jej do stanu początkowego

Cykle produkcyjne SZEREGOWO - RÓWNOLEGŁY.

no - wielkość partii obróbczej [szt/partie]

nt - wielkość partii transportowej

τ - całkowity czas potrzebny do wykonania określonej liczby wyrobów

τmo - przerwa międzyoperacyjna

m - ilość operacji

tji - czas jednostkowy

Czas przygotowawczo zakończeniowy - obejmuje czas przeznaczony na ustawienie maszyny, na jej włączenie, zapoznanie się ze zleceniem, czas wykonania 1 szt., rozbrajanie maszyny - doprowadzenie jej do stanu początkowego

Wykres kształtowania się zapasów w magazynie.

Zapas minimalny - minimalna ilość przy jakiej utrzymamy ciągłość produkcji, bez względu na zakłócenie

Zapas informacyjny - po osiągnięciu zapasu informacyjnego musimy zamówić następną dostawę

Zapas maksymalny - związany z pojemnością magazynu, granica zamrożonego kapitału

Czas dostawy - czas od stanu zapasu informacyjnego do realizacji dostawy

Zapas technologiczny - zapas materiałów potrzebnych do produkcji.

Wykres kosztów i ceny (wykres progu zysku)

Rentowność -

Koszt materiału - jest to koszt zmienny, ujmuje koszty zakupu materiału jego magazynowanie i transport

Koszt amortyzacji - jest to koszt stały

Koszt robocizny - koszt zmienny obliczany jako iloczyn kosztu 1 godziny roboczej pracownika i tj na poszczególne operacje, wielkość zamówienia tj * stawka godzinowa pracownika [zł]

Koszt wytwarzania wyrobu - koszty energii, robocizny, narzędzi i maszyn, materiału, zbytu, koszty ogólnozakładowe, amortyzacji, konserwacji, pomieszczeń,

Program produkcji

Program produkcji jest częścią biznes planu. Określa ilość produkowanych wyrobów w długim okresie rozliczeniowym.

Program produkcji zależy od:

• MP możliwości produkcyjne (park maszynowy - rodzaje i ilość maszyn), możliwości ludzi.

• ZF zasoby finansowe (pożyczane lub własne)

• CELE cele jakie firma chce osiągnąć (z uwzględnieniem koniunktury)

• SFP sytuacja formalno - prawna (swoboda, umowy ograniczające, system podatkowy, system zatrudnienia, umowy zbiorowe, kredyty na restrukturyzację, holding - ogranicza samodzielność)

• ZMT zaopatrzenie materiałowo techniczne (rynek dostawczy , w tym siła robocza)

• BP biznes plan (uwzględnia wszystkie kryteria i określa optymalną produkcję ze względu na korzyści firmy

Cykl życia wyrobu.

Uzyskuje się tą krzywą przez badania marketingowe rynku. Na cykl życia ma wpływ proces produkcyjny.

ilość sprz.

wyrobów

I - okres wprowadzenia wyrobu na rynek

II - przyrost sprzedaży

III - okres dużej sprzedaży i nasycenia rynku

IV - zakończenie produkcji

Rodzaje linii produkcyjnych

Stałość asortymentu:

• obciążenie stałe, (ten sam przedmiot),

• obciążenie zmienne, (kryterium: asortyment zmienny)

Harmonogram pracy:

• linie synchroniczne,

• linie asynchroniczne,

odchylenia czasów operacyjnych od taktu do 10%

Sterowanie taktem:

• takt wymuszony: przemieszczające się przedmioty (sterowanie poza pracownikami) regulowane (płynnie lub skokowo),

• takt swobodny: pracownicy sami powodują przemieszczanie przedmiotów

Strumieniowość:

• jednostrumieniowe;

• wielostrumieniowe;

Zautomatyzowane;

Zapas międzyoperacyjny

Ciągłość procesu transportowego:

• o ruchu ciągłym

• o ruchu przerywanym

ESP - elastyczny system produkcyjny

Jako ESP należy rozumieć zintegrowany, sterowany komputerowo kompleks zautomatyzowanych urządzeń transportowych i obrabiarek sterowanych komputerowo lub numerycznie przeznaczonych do obróbki wg dowolnego programu określonego asortymentu przedmiotów.

W skład ESP najczęściej wchodzą :

• obrabiarka sterowana komputerowo lub numerycznie,

• kompleks sterująco - obliczeniowy

• podsystem technologicznego przygotowania produkcji CAD CAM

• podsystem magazynowo - transportowy

• podsystem zaopatrzenia narzędziowego

Metody sieciowe

- ścieżka krytyczna ( jak na niej pojawią się opóźnienia, to wystąpią w całym procesie)

Metod sieciowych nie stosuje się w produkcji masowej

Formy produkcji

niepotokowa forma produkcji - to co będzie robić się dzisiaj lub jutro przygotowuje się dzisiaj ( codzienne wyznaczanie planu działania na dany dzień)

potokowa forma produkcji - wyznacza się plan długoterminowy

I. Zarzuty stawiane formom potokowym:

1. Techniczno-produkcyjne ( mała elastyczność)

2. Techniczno - organizacyjne związane z obsługą

- zbyt głęboki podział pracy (człowiek dodatkiem do maszyny)

- stresy spowodowane pracą wśród automatów

- niedociążenia fizyczne a szczególnie umysłowe

- monotonia pracy

II. Możliwości rozwiązania:

1. rotacja pracy

2. rozszerzenie

3. wzbogacenie

III. Sposoby rozwiązywania problemu:

1. doraźne

2. systemowe

3. planowe

4. zespoły autonomiczne

Kryteria optymalnego rozmieszczenia obiektu - stanowisk:

Minimum:

• przeładunku

• drogi

• masy

• przewozu

• kosztu instalacji obiektu

• kosztu Σ

Teoria ERG według C. Alderfer'a:

Eksistence, potrzeba istnienia, bytu, egzystencji

Relatedness , potrzeba posiadania relacji społecznych, międzyludzkich niższego rzędu

Growth, potrzeba rozwoju i wzrostu( w tym samorealizacji) - wyższego rzędu

Teoria XY McGregora

X - kierownicy sądzą że:

Człowiek nie lubi pracować, jest leniwy

1. Brak im ambicji, trzeba ich przymuszać do pracy i kontrolować

2. Unikają odpowiedzialności

3. Unikają zmian, cenią bezpieczeństwo bytu

Y - „człowiek jest złożony”

1. Pracownicy chcą i lubią pracować

2. Chętnie akceptują odpowiedzialność

3. Są zdolni do samodzielnego kierowania zadaniami, samokontroli

4. Są pomysłowi i kreatywni

Rzeczywistość i sytuacje > proporcje, uświadamianie a zachowania

Teoria Z W.Ouchi

1. Pewność i bezpieczeństwo pracy ( zatrudnienia)

2. Zmienność funkcji i zadań ( dbanie o swój rozwój, karierę)

3. Współudział w podejmowaniu decyzji

4. Zaangażowanie wszystkich pracowników w proces doskonalenia firmy

9.9

Kierowanie zespołowe: zaangażowanie ludzi prowadzi do osiągnięć w pracy;

Współzależność wynikająca ze wspólnoty celów sprzyja stworzeniu przyjemnej atmosfery

1.9

Kierowanie klubowe: zwracanie uwagi na odczuwane przez ludzi potrzeby utrzymywania harmonijnych stosunków prowadzi do dogodnego tempa pracy i przyjaznej atmosfery

1.1

Kierowanie zubożone:

Minimalizacja wysiłków, by wykonać zadania

9.1

Kierowanie autorytarne:

Sprawność operacji jest wynikiem takich warunków pracy aby czynnik ludzki przeszkadzał w możliwie małym stopniu

5.5

Kierowanie zrównoważone:

Zadowalająca efektywność organizacji.

1

2

3

5

4

6

7

8

9

1

3

2

4

6

5

7

8

9

TROSKA O LUDZI

Potrzeba uznania

Potrzeby fizjologiczne związane z przetrwaniem człowieka

Potrzeba bezpieczeństwa

Potrzeba przynależności

Potrzeba samorealizacji

system aktualny

system idealny teoretyczny

system idealny perspektywistyczny

system idealny realizowany technologicznie

system proponowany

system ulepszony

Koszt jednostkowy

KIEROWNIK

Przygotowanie technologiczne

Planowanie

3

2

1

Rachunkowość

Organizacja pracy i płacy

Robotnicy

Robotnicy

4

Robotnicy

Robotnicy

KOMÓRKI DORADCZE

1 - 4 itd.

MISTRZOWIE

KIEROWNIK

OP

10

20

30

tpz

no*tji

τmo

t

OP

10

20

30

tpz no*tji

τmo

t

τr

tpz no*tji

τmo

OP

10

20

30

t

wielkość zapasu

czas

zapas rezerwowy

max

inf

min

czas dostawy

rytm pobrania

wielkość

pobrania

DOSTAWA

Koszty

Ilość

x_kr

Zysk

Koszty całkowite

Koszty zmienne

Koszty stałe

Sytuacja formalno - prawna

Biznes - plan

Zasoby CELE

MP zamówienia

ZF

ZMT

Program produkcji

RYNEK

DOSTAWCY ODBIORCY

---