PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA - mgr Tomala
Ćwiczenia 10.10.2004 r.
Podstawowe gałęzie polskiego prawa - kc, kk, pa - prawo administracyjne, POŚ - kpa
Prawo - zespół norm regulujących stosunki społeczne
Ustawa z 27.06.2001 r. Dz.U. nr 62 poz 627 prawo ochrony środowiska w sposób kompleksowy reguluje podstawowe kierunki ochrony środowiska
Środowisko - ogół elementów przyrodniczych w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta i rośliny, krajobraz oraz klimat
Ochrona środowiska - to podjęcie lub zaniechanie działań umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej a ochrona ta polega w szczególności na racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, po drugie polega na przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom oraz przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego
Zrównoważony rozwój - (podstawowy cel ochrony środowiska) to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia jak i przyszłych pokoleń, została podniesiona do rangi zasady ustrojowej konstytucji
Zasady prawa ochrony środowiska: zasada prewencji i przezorności - istotą tych zasad jest to, aby zapobiegać negatywnemu oddziaływaniu na środowisko, różnica polega na określeniu przesłanek warunkujących obowiązek zapobiegania
Zasada prewencji - sprowadza się do obowiązku rozważania potencjalnych skutków danego działania przed jego podjęciem i wyciągnięcie odpowiednich wniosków np. postanowienia dotyczące postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w odniesieniu do konkretnych przedsięwzięć inwestycyjnych jak też planów programów polityki i innych dokumentacji strategicznych
Zasada przezorności - odwraca ciężar dowodu, ponieważ zgodnie z tą zasadą podjęcie działań zapobiegawczych jest wymagane zawsze o ile nie jest dowiedzione brak negatywnych oddziaływań na środowisko
Funkcje prawa ochrony środowiska:
reglamentacyjno-ochronna - polega na tworzeniu poprzez ramy prawne różnego rodzaju ograniczenia w postaci zasad, limitów, terminów dotyczących jakościowo-ilościowego podejścia do ochrony zasobów środowiska np. ile ścieków może być emitowanych, stawki opłat, celem jest ochrona środowiska
organizacyjna (organizatorska) - tworzenie poprzez normy prawne podmiotów zbiorowego działania, wyposażanie ich w kompetencje w celu realizacji ustawowo określonych zadań np. organy ochrony prawnej, minister środowiska, wojewoda, wójt, burmistrz, prezydent, instytuty naukowo-badawcze
represyjna - stosowanie sankcji karnych, czyli sankcji przewidzianych przez normy prawa karnego
ochrony praw podmiotowych
materialne - własność, posiadanie - immisje
niematerialne - prawa autorskie, nazwisko, zdrowie
możliwość wysuwania roszczeń głównie typu odszkodowawczego
roszczenie - uzasadnione prawem żądanie
np. o zaniechanie naruszeń, o przywrócenie stanu zgodnego z prawem
funkcja stymulatora procesów gospodarczych i wiążąca się z nią funkcja wdrażanie postępu technicznego np. tworzenie bezpieczeństwa w obrocie towarami
ochrona zasobów i walorów o charakterze ponadpaństwowym - efekt cieplarniany (topnienie lodowców, podwyższenie poziomu mórz i oceanów, zmiany klimatyczne - 4 pory roku,) dziura ozonowa, woda pitna, ochrona lasów deszczowych, trans graniczne oddziaływanie inwestycji czy urządzeń np. elektrownie atomowe