MASONERIA
Źródła i historia związku.
Charakter i cele masonerii.
Organizacja i metody działania.
Symbole.
Wolnomularstwo nowożytne nazywane u nas masonerią (z francuskiego). W
europejskim kręgu jest to najstarsza świecka dobrowolna struktura. Średniowieczni budowniczowie katedr zwali siebie wolnymi mularzami (jako, że niewielu ludzi mogło nazywać się wolnymi). Zawód był źródłem ich autorytetu ale zarazem zmuszał ich do zrzeszania się w stowarzyszenia zamknięte. Uzyskana przez nich wiedza z zakresu fizyki, statystyki i mechaniki budownictwa stawała się tajemnicą zawodową, która zapewniała im wyższą od innych rzemieślników pozycję w hierarchii autorytetu społecznego, lepsze zarobki i status prawny. Powolne tempo rozwoju społecznego, podziału pracy i zmian w technologii budownictwa sprawiały, że ich fachowa wiedza długo była wysoko ceniona -> monopolizacja wiedzy w piśmie -> utrzymywanie jej w ścisłym gronie.
Jako, że e epoce średniowiecza wszystko było związane z religią, tak i te stowarzyszenia miały charakter bractw kościelnych (patronem e Anglii św. Chrzciciel - 24 czerwca Święto Organizacyjne, 27 grudnia dzień urodzin Jana Chrzciciela). Placówki organizacyjne zwane lożami bądź strzechami były miejscami przekazywania wiedzy. Czyniono to wyłącznie ustnie, reguły architektoniczne wykładali w postaci formuł obrzędowych i symboli, gdyż sposób ten ułatwiał pamiętanie. Grupami przenosili się w miejsce budowy kolejnej Katedry i tym samym stworzyli struktury ponadpaństwowe, prawie w całej kat. Europie. Loże cechowały się solidarnością grupową i moralnością wzajemnej pomocy, były również inaczej traktowane przez władców świeckich i duchowych; np. były zwolnione spod kontroli władców prócz fachowców przyjmowanych jako członków honorowych lub protektoratów ludzi wyższych stanów.
Od odrodzenia kończy się moda na gotyk, loże wolnomularzy wyginęły. ANGIELSKIE POCZĄTKI I CIĄG DALSZY - na Wyspach Brytyjskich gotyk długo jeszcze dominował w budownictwie, nadal czynne były tam loże. Zarazem szybko społeczeństwo feudalne przekształcało się w burżuazję. W wyniku tego procesu upadek starych form organizacyjnych życia gospodarczego i społecznego - w wyniku reformacji, nowa sytuacja religijna (pluralizm) - nowe idee angielskie - ogólny kryzys spowodowały, że Loże Wolnomularskie przyciągały jako ostoje dawnych zasad, autorytetów. Nowi członkowie z nowych grup zawodowo - społecznych pomiędzy utytułowaną szlachtą feudalną, a chłopami: bankierzy, oficerowie i piekarze itp. Dla tych ludzi nie było miejsca na dworze monarchy. Owe loże do których wstępowali zawodowi budowlani chyliły się ku upadkowi - gotyk wychodził z mody. Nabrały wagi walory moralne nie naukowe także dawne stowarzyszenie rzemieślnicze zmieniło się w stowarzyszenie ludzi wykonujących pracę murarską tylko symbolicznie. Wczesne oświecenie angielskie w XVIII w. nabrało nowych treści - funkcje klubu towarzyskiego. Tu ludzie światli różnego pochodzenia, wyznania mogli dyskutować. Dawne przywileje wolnomularstwa służyły jako zasłona przed podejrzliwymi i ciekawymi. Symbolika pełniła funkcję przeżycia duchowego, estetycznego - ceremoniał nowożytnej „sztuki królewskiej”. Na przełomie XVII i XVIII w . zakończył się proces przeistaczania loży z organizacji wysoko kwalifikowanych budowlanych w stowarzyszenie ideowo - społeczne. Powstawały też loże, które nie miały charakteru rzemieślniczego. Po Rewolucji, dającej obywatelowi poczucie bezpieczeństwa loże zaczęły siebie określać alternatywnie lożami symbolicznymi, świętojańskimi. Nazwa wolnomularz przestała oznaczać rzemieślnika, stało się synonimem wyznawcy określonego systemu poglądów i wartości dążenie do doskonalenia własnej osobowości, tolerancji, wolności wiary, sumienia i myślenia - humanitaryzm.
Symboliczna data zakończenia tego procesu jest rok 1717. W lutym 3 loż londyńskie i jedna w Westminsterze uzgodniły utworzenie wspólnej instancji zwierzchniej, powołano 24 czerwca Wielką Lożę Londynu i Okolic. Zastąpiono średniowieczny cel budowę „Świątyni Salomona” jako szczyt operatywnych umiejętności zabudową niematerialnej „Świątyni Ludzkości” -> budowa harmonijnego społeczeństwa. Znaczenie:
pion mularski - prawo moralne
kątownica - gorliwość i wierność
kielnia - ładowność wobec bliźniego
młotek - przypomnienie sumienia
Zakładano stroje np. fartuszek, dawniej z białej skóry. Część odzieży roboczej na uroczystości fartuszek z wyhaftowanymi symbolami zawodu. Nadal noszono szarfy, na których były zawieszone dawne insygnia zawodowe w postaci stylizowanych narzędzi pracy. Zachowano też tradycyjny rzemieślniczy trójpodział na uczniów, czeladników i mistrzów. Teraz jego podstawą stały się uzyskiwane kolejno 3 stopnie wtajemniczenia. Członkiem mógł być tylko mężczyzna. Dotychczasową liturgię zebrań, odrębną dla posiedzeń członków każdego z trzech stopni wtajemniczenia, a będącą w zasadzie dialogiem między przewodniczącym loży z członkami ........ coraz bardziej komplikowano i intelektualizowano. Włączono motywy z mitów starożytnych i literatury antycznej, z Pisma Świętego i utworów mistyków. Skromnie wyposażone pomieszczenia zastępowano specjalnymi lokalami organizacyjnymi wytworne „świątynie”. Po 1717 r. do Wielkiej Loży dołączyły małe z różnych krajów.
Konstytucja Jamesa Andersona - Konstytucja Andersona:
Dla kamuflażu anarchizowaną retoryką dawnych lóż, formułowała obowiązki - były przeciwne społeczeństwu feudalistycznemu i absolutystycznemu państwu, zakładały równość wobec praw, tolerancję itp. Loże stały się ruchem ideowym z nie konformistycznymi poglądami , stając w konflikt z ówczesną hierarchią kościelną. W ten sposób loże pełniły niektóre funkcje ugrupowania politycznego (moralne jednostki stały wyżej niż władza państwowa). Konstytucja stanowiła również, że w loży nie dyskutuje się o religii i polityce. Te poglądy przenikające do Europy wywierały rewolucyjny wpływ na treść i styl życia społecznego i duchowego.
Loże musiały być bardziej zamknięte i tym samym stały się źródłem podejrzeń i celem ataku różnych przeciwników.
Towiańczycy - polski przykład ruchów mesjanistycznych.
1. Mesjanizm Andrzeja Towiańskiego.
2. Stosunek emigracji do ruchu Towiańskiego.*
Mesjanizm indywidualny i narodowy.*
Rola Polski w założeniach ruchu Towiańskiego.*
Akt ogłoszenia Sprawy Bożej.
Andrzej Towiański ur. pod Wilnem - objawienie 11 maja 1828.
poszukiwanie wiedzy życiowej połączone z całkowitą krytyką nacjonalizmu;
rozum jako źródło istniejącego zła;
rozum nie jest w stanie odkryć prawdy, prowadzi do dezintegracji ducha;
wiara w metempsychozę (krytyka katolicka);
wiara w możliwości osiągnięcia świętości zupełnej;
konieczność ekspiacji i wiara w moralną wartość cierpienia
odp. 3 Stosunek emigracji do ruchu Towiańskiego.*
Początkowo cała emigracja organizowała akcje zbrojne z myślą o poderwaniu kraju do akcji powstańczej. Wierzono w rychły upadek starego europejskiego porządku. Ukształtował się syndrom - Polski walki i powrotu. Coraz bardziej stawali się jednak zdesperowani i agresywni, chorzy (gł. Gruźlica). Lekarstwem była nadzieja na zmianę, na powrót - zwycięski, do wolnej ojczyzny. Wtedy pojawiła się wizja Towiańskiego - zwiastun dobrej nowiny i siewca nadziej. Był wysłannikiem Boga, ponad polityczny zakres jego nauk, a jednak rozumiany parabolicznie. Nie czynił cudów (poza jak sądzono uzdrowieniem księżnej. We Francji zakwestionowali boski pierwiastek w misji Towiańskiego a a głoszone przez niego prawdy uznali za herezję. Wydalono go z Paryża, Towiańczyków uznano z sektę. Towiański nie przeszedł faz rozwoju charakteryzujących ruchy społeczne. Odniósł wielki sukces, zdobywając Mickiewicza, ale jego wystąpienie w Notre - Dame już nie przyniosło sukcesu. Przeciw niemu wystąpili: kościół, Hotel Lambert Czartoryskiego, dlatego że nie walka polityczna, nie rewolucja są potrzebne do odzyskania niepodległości. Ta izolacja wymusiła na nich wytworzenie wyrazistych struktur wewnętrznych. Upadła koncepcja podporządkowania wszystkich paternalistycznemu zwierzchnictwu Towiańskiego, ale wydalenie z Francji wykluczyło tę koncepcję. Kołu nadano hierarchiczny charakter, zastępując Mistrza - Mickiewiczem. Drobni urzędnicy - stróże siódemek bo Mickiewicz przeprowadził podział koła na siódemki. Znaczenie w sekcji zdobywano dzięki darom duchowym posiadanym przez braci. Mickiewicz chciał rozbudować obrzędowość, symbolikę religijną uprawnień i aktów, będących w kompetencji kościoła (odbywały się śluby, chrzty, komunie i spowiedzi). Idea żołnierskości (pamiątki z wojen napoleońskich) - medal Sprawy Bożej. System kar, bezwzględna strach i groźby. Wytworzyli swoistą odmianę polszczyzny z neologizmami tzw. nowomowa.
Odp. 5 Rola Polski w założeniach ruchu Towiańskiego.*
Fundamentalnym założeniem historiozoficznej myśli jest pojecie winy i grzechu. Polska w jakiś sposób sprzeciwiła się Bogu, wypadła z jego łaski. Towiański wiedział o jego zamiarach, był przeświadczony o swojej misji i o bezpośrednim wsparciu udzielonym mu przez „tamten świat”. Z objawienia dowiedział się o drodze Polski na przyszłość: system winy, kary i jej wychowawczego stosowania, odpowiednich zachowań i odnalezienia właściwych dróg działania. Polacy - krnąbrne dzieci powinni się przede wszystkim w dzieci pokorne. Wtedy - spółka z niebem i dar wolnej Polski Bóg daruje narodowi wolność, jeśli uzna, że przemiana jest dostatecznie gruntowna. Lecz to obietnice bez pokrycia, źle wróży przemianie.
Odp. 4 Mesjanizm narodowy
Idea narodu wybranego i mesjanizmu mimo wprowadzeń doń narodu pozostał głównie mesjanizmem indywidualnym. Historia tworzy bezpośredni zwiazek z Bogiem, osobową komunikację w wyniku której pojawia się misja. Naród jest tylko wtórnym narzędziem w ręku Boga, teren działalności indywiduum naznaczonego mocą Bożą. Narodem wybranym jest ten, w którym znajduje się najwięcej mężów wybranych „Zastęp Pański”. Dlatego właśnie koło miało tworzyć wielkość i jej przyszłą historię. Gdy naród odchodzi od swych powołań, popada w grzech niesubordynacji wobec „posłanników bożych” pojawiają się antagonizmy, chaos intelektualny -> strata ojczyzny, upadek państwowości, narodowa niewola -> ekspiacje -> odrodzenie. Dzieje jako dramatyczne i bolesne odkupienie grzechów (ideę tę ugruntował w kulturze polskiej Mickiewicz w „Księgach...”). Ale cierpienia nie są pozbawione sensu, są źródłem dalszego postępu -> mesjanistyczna funkcja Polski w dziejach świata. Jej niezawinione cierpienie jako narodu „sprawiedliwego” posiada sens wyższy, męka sprawiedliwego zbawi grzesznika - rola narodu jako Chrystusa. Męka i zmartwychwstanie Chrystusa spełniły się w niewoli narodu polskiego i jego przyszłym tryumfalnym wybiciu się i niepodległości. To co zostało zapoczątkowane przez Chrystusa zostaje teraz podniesione , rozwinięte i spełnione.
Przewodnictwo ogólnonarodowe, postęp należy do # wielkich narodów bożego Izraela, Francuzów i Słowian. Poprzez te narody opatrzność sprawuje rządy nad światem - przyszłość to Słowianie. Towiański głosi program skruchy i pojednania z Rosją. Im większe nieszczęście spotyka ludzi tym większa czeka je rola w przyszłości.
Mesjanizm i religijna symbolika.
Poezja romantyczna spopularyzowała symbole i zwroty religijne dla wyrażenia uczuć patriotycznych. Polska jak Chrystus stać się miała Mesjaszem, odkupicielem narodów. Mesjanizm - tłumaczenie historii przy pomocy pojęć religijnych rozpowszechnionych wówczas w Europie, szczególnie wśród narodów podbitych, którzy całą nadzieję wyzwolenia pokładali wielkie odnowienie w zasadniczej odmianie porządku politycznego. Nauki i proroctwa Towiańskiego wychodziły naprzeciw najgorętszym pragnieniom emigracji i w wielu punktach były zgodne z przemyśleniami Mickiewicza.
POLSKIE KONCEPCJE PAŃSTWA TOTALITARNEGO
Obóz Narodowo - Radykalny program, działanie
Bolesław Piasecki
Obóz Narodowo - Radykalny program, działanie
Ruch nacjonalistyczny wyraziciel dążeń ideowych i aspiracji społecznych polskich
warstw posiadających (burżuazja, drobnomieszczaństwo, ziemiaństwo, zamożne chłopstwo), docierał również do środowisk inteligenckich a nawet robotniczych.
W latach 30 - tych pozyskał znaczne poparcie młodzieży, zwłaszcza studentów. W maju 1919 - Związek Ludowo Narodowy, w grudniu 1926 Obóz Wielkiej Polski, mający doprowadzić do zmian ideowych i taktycznych w ruchu nacjonalistycznym i umożliwić zorganizowanie nowej partii, jednoczącej wszystkie żywioły nacjonalistyczne. 1928 zlikwidowano ZLN - powołano Stronnictwo Narodowe. W kwietniu 1934 r. po rozłamie s SN, powstała nowa partia Obóz Narodowo Radykalny, który po 3 miesiącach został przez władzę rządowe zdelegalizowany i po wznowieniu w nim półlegalnej działalności doszło w nim do rozłamu na dwie odrębne partie ONR - ABC oraz ORN - Falanga (wzory militarystyczne), wokół niego konsolidowały się różne grupki i organizacje faszystowskie. Nawiązał nawet współpracę z prawicą sanacyjną, organizując się w Obozie Zjednoczenia Narodowego. Tendencje totalitarne, rasistowski, antyżydowskie, szowinistyczne. Zwalczał przejawy myśli ogólnie liberalno - demokratycznej. Najszerzej nawiązywał do wzorów i doświadczeń hitlerowskich. Posługiwali się demagogią społeczną i radykalną frazeologią
Bolesław Piasecki
Bliska modelowi totalitarnemu była koncepcja struktury władzy państwowej, upowszechniana przez młodych wszechpolaków. Organizacja polityczna ONR stanowiła najbardziej dojrzały typ partii faszystowskiej. Koncepcję ustroju państwa narodowego opracował już w 1933 r. Bolesław Piasecki. Rozwijali ją później Bielecki, Doboszyński, Dworak. Koncepcja ustroju totalitarnego wykorzystywanego przez hierarchicznie zorganizowaną monopartię , zastępując w pewnym zakresie organy władzy państwowej i kierującej się zasadami solidaryzmu narodowego i społecznego. Członkiem tej organizacji mógł być tylko Polak, który wcześniej należał do przymusowej organizacji wychowawczo - politycznej, obejmujące młodzież os 10 do 21 roku życia. Przewidywał 4 - stopniową przynależność do organizacji politycznej, jedynej partii działającej legalnie w społeczeństwie:
I - najliczniejsza grupa to wszyscy Polacy, nie karani sądownie
II - legitymujący się ukończeniem szkoły średniej
III - posiadający wykształcenie wyższe lub praktyczne
IV - należący już co najmniej 10 lat do politycznej organizacji narodu i mający
wybitne osiągnięcia np. zawodowe, naukowe
Sprawowanie funkcji państwowej uzależnione miało być od przynależności do danego stopnia organizacji politycznej narodu. Na jej czele stałyby zwierzchnik wybierany na 5 lat przez członków IV grupy. Miał on powoływać rząd i go kontrolować. Funkcje ustawodawcze spełniałyby najwyższe kolegialne kierownictwo polityczne organizacji narodu. Sprawy konfliktowe miały być rozstrzygane w referendum, w którym mogli brać udział jedynie obywatele polscy, należący w przeszłości do organizacji wychowawczo - politycznej nsrodu polskiego .
Do relizacji państwa narodowego miano przystąpić poobaleniu sanacji w wyniku rewolucji narodowo - radykalnej. Ustrój zasady z ONR.
RUCHY ANARCHISTYCZNE
Nazwa i pojęcie.
Podłoże społeczne ruchów anarchistycznych.
Anarchizm - kolektywny, indywidualny, komunistyczny, anarcho - syndykalizm.
Anarchia jako ruch społeczny.
Nazwa i pojęcie.
„anarchizm” (od greckiego anarchos - pozbawiony władzy) - bezrząd, samowola,
chaos. W myśli polityczny ważny szczególnie jest „bezrząd”, oznaczając postulat zniesienia państwa i wszelkich instytucji politycznych, utworzenie nowego bezpaństwowego ustroju społecznego. Swoimi korzeniami sięga daleko w przeszłość. Wyrastał z filozofii greckiej sofistów, czerpał też z czynników odrzucających potrzebę państwa. Występował w plebejskich nurtach religijnych okresu Średniowiecza i Reformacji. Postać rozwiniętej doktryny przyjął XIX w. Wtedy to działali główni jego teoretycy. W latach 1930 - 1960 - rozwój myśli anarchicznej osłabł, lecz w latach 60-tych nastąpiło odrodzenie tendencji anarchistycznych, przede wszystkim wśród studenckiej młodzieży Zachodu. Treść pojęcia anarchizm obejmuje wszystkie jego odmiany sformułował Kropotkin: „Anarchizm to nazwa praktyki i teorii życia, według której społeczeństwo nie posiada żadnego rządu. W takim społeczeństwie harmonia zagwarantowana jest nie przy pomocy prawa lub posłuszeństwa jakiemuś autorytetowi, lecz dzięki porozumieniu zawartemu na zasadzie wolności między różnymi grupami teryt. I zawodowymi utworzonymi w celu produkcji nieskończonej różnorodności potrzeb i aspiracji cywilizowanych istot”.
Do cech wspólnych mutacji anarchicznych należą:
stosunek jednostek do grupy, a grupy do całego społeczeństwa państwowego;
roli politycznej klasy pracującej;
znaczenie żywiołowości i przemocy w dążeniu do anarchicznych ideałów społecznych;
odrzucenie przez jednostkę lub grupę pochodzących z zewnątrz stylów życia;
Podstawową zasadą anarchizmu jest dobrowolność przy powołaniu wszelkich organizacji. Znaczną rolę musiała odegrać żywiołowość, część zwolenników żywi nawet kult przemocy.
Podłoże społeczne ruchów anarchistycznych.
Przesłanki społeczno - ekonomiczne rozwoju i trwałości anarchizmu wynikają głównie z nie zrealizowanie przez burżuazję deklarowanych formalnie zasad równości wolności. Dzięki temu drobnomieszczaństwo i inteligencja (zaczęły się wzbogacać) pragnęły się wzbogacić aby mogły wejść do burżuazyjnej klasy panującej. Na przeszkodzie stanął jednak klasowy interes burżuazji. Stale te grupy formowały antyburżuazyjne idee, musiały jednak na tym poprzestać - nierealne, utopijne programy. Rola klasy robotniczej - podstawowa siły rewolucyjna, następnie anarchizm społeczny. Ta wiara w proletariat wynikała głównie z tego, że ich doktryna rozwijała się dynamicznie przez industrializację kapitalizmu, a więc i szybki wzrost klasy robotniczej.
Anarchizm Indywidualistyczny
Podstawy filozoficzne - Bawarczyk Kacper Schmidt (1806 - 1856). Uzasadniał wolność absolutną w duchu skrajnego indywidualizmu, za jedyną godną uwagi uznając zatomizowanie „ja”. Człowiek w obronie swej absolutnej wolności powinien być egoistą i tylko w sobie poszukiwać najwyższych wartości.
Cechy:
występowanie przeciw państwu, prawu i wszelkim instytucjom społecznym opartym na przymusie w imię pełnego indywidualizmu i absolutnej wolności jednostki;
krytyka państwa nie oznacza całkowitego wyzbycia się elementów sięgających w tradycje związane z państwem;
próba połączenia postulatu sprawiedliwego podziału bogactw z istnieniem własności prywatnej;
odrzucanie tezy o skuteczności gwałtownej rewolucji na rzecz rew. Moralnej i obyczajowej, dokonującej się we wnętrzu natury człowieka;
brak skonkretyzowanego programu działania;
Pierre Joseph Proudhon jako pierwszy nazwał swą doktrynę „anarchizmem” na nazwanie systemu społeczno - ekonomicznego. Cechy jego doktryn:
krytyka państwa;
koncepcja społeczeństwa bezpaństwowego;
krytyka kapitalistycznych stosunków własnościowych;
Anarchizm kolektywistyczny
Podstawy sformułowane przez Rosjanina Michała Bakunina (1814-76). Jego myśl wynika z krytyki kapitalizmu i burżuazyjnego państwa, jego wyrazem idee wolności pojmowanej jako absolut i leżącej u podstaw koncepcji społeczeństwa anarchistycznego:
krytyka wszelkiego państwa i prawa jako wbrew naturze człowieka;
krytyka „pseudoludowego” państwa Marksa;
sprawowanie władzy psuje nawet najlepszych ludzi;
pragnął wolności absolutnej, którą można osiągnąć pogodzić z dobrowolnym podporządkowaniem swojego „ja”.
Kładł nacisk na dobrowolność, a nawet spontaniczność pojednania jednostki z kolektywem;
dążył do jak najszybszego zniesienia państwa prawa;
ideał społeczeństwa anarchistycznego to luźny związek produkcyjny kolektywów;
odrzucał formę własności prywatnej i dziedziczenia własności;
dla ustroju anarchistycznego przewidywał zasadę równości ekonomiczną, społeczną, opartą na solidarności jednostek
Anarchizm komunistyczny
Twórcą Piotr Kropotkin (1842 - 1921) oraz Reclus i Grave.
połączenie postulatu absolutnej wolności jednostki z zasadą komunizmu ekonomicznego, rozumianego jako wspólnota własności środków produkcji i środków konsumpcji;
wolność to możność działania poza karą społeczną, a wspólnota komunistyczna to związek samorzutnie powstałych stowarzyszeń produkcyjnych;
możliwość zniesienia państwa i natychmiastowego przejścia do bezpośredniego społecznego anarchizmu;
znaczenie praktyczne nauki
Anarchosyndykalizm
Nurt rozwinięty na przełomie XiX i XX w. Anarchiści wydalani wtedy z marksistowskich partii politycznych, szukali oparcia w związkach zawodowych. Przypisując im rolę siły rewolucyjnej, przeciwstawiali je partią politycznym. Ojczyzną jest Francja. Do głównych terenów działania należały Włochy i Hiszpania. Uderzała w burżuazyjne zasady demokracji i parlamentaryzmu, sprzeciwiała się formizmowi i rewizjonizmowi, ale nie godziła się na aprobatę wszystkich idei komunistycznych. W okresie międzywojennym przybrała charakter doktryny bardziej antyradzieckiej niż antykomunistycznej. Po II wojnie św. Straciła na znaczeniu.
Teoretyk Georges Sorel (1847 - 1922)
zgadzał się z Marksem w przedmiocie istnienia walki klasowej w kapitalizmie, niskie oceny wartości moralnych burżuazji;
przeciw marksizmowi: klasa robotnicza powinna stworzyć własną kulturę proletariacką, odrębną i niezależną od kultury inteligenckiej;
dowodził, że to wąskie elity przywódców popychają pasywne masy do działania przy pomocy mitów społecznych;
Zasady:
Każda gałąź przemysłu winna być zorganizowana w syndykat, czyli zespoły niezależnych wspólnot złożonych ze zw. Robotniczych, sprawujących kontrolę nad produkcją i podziałem dóbr;
Każda gałąź przemysłu winna być kontrolowana przez robotników zatrudnionych w tej gałęzi;
Kwestie polityczne stosunków wzajemnych między syndykatem rozwiązywać będą specjalne rady;
Jedyną skuteczną drogą działalności rew. Klasy robot. Jest strajk generalny.