Ustawa o finansach publicznych: art. 98 (1 i 2)

Funkcje polityki budżetowej:

1. Funkcja alokacyjna. Alokacja/ rozmieszczenie czynników wytwórczych (ziemia, kapitał, praca); sposób ich wykorzystania w gospodarce;
   Realizując politykę budżetową (f. alokacyjna) państwo wpływa na strukturę gospodarki.
   
   Podział czynników wytwórczych pomiędzy sektor publiczny i prywatny: w sektorze publicznym alokacja czynników wytwórczych odbywa się w sposób bezpośredni; w sektorze prywatnym alokacja czynników wytwórczych odbywa się w sposób pośredni.
   
   Sektor prywatny - konkretne zasoby kierowane są do konkretnych zadań.
   W sektorze prywatnym państwo wpływa na strukturę gospodarki poprzez korygowanie cen dóbr, usług i czynników wytwórczych. Czyli państwo może poprzez rachunek ekonomiczny skłonić przedsiębiorcę do określonych zachowań.
   Korygowanie cen dóbr, usług i czynników wytwórczych.
   

2. Funkcja redystrybucyjna. Kiedy państwo realizując dochody i wydatki wpływa również na ostateczny podział dochodów indywidualnych.
   
   Dochody:
   - z pracy;
   - z własności;
   - z kapitału;
   - pieniężne transfery socjalne (emerytury, renty, zasiłki, świadczenia, FUS)
   
   Państwo wpływa na podział dochodów indywidualnych:
   bezpośrednio:
   - podatki od osób publicznych;
   - pieniężne transfery socjalne.
   pośrednio:
   - poprzez świadczenie częściowo bezpłatnych i płatnych usług (oświata, służba zdrowia, ulgi w pociągach/autobusach).
   

3. Funkcja stabilizacyjna. Państwo realizując dochody i wydatki wpływa na dynamikę w gospodarce (może kształtować wielkość i strukturę popytu) poprzez podatki.

Krzywa Laffera

Wzrost stopy opodatkowania początkowo skutkuje wzrostem wpływów budżetowych z podatków, ale po przekroczeniu pewnego poziomu wpływy te spadają.
T → dochód; t → wysokość podatku;
t* może być umieszczony w dowolnym miejscu wykresu, niekoniecznie w połowie. Stopy t₁ i t₃ dają takie same wpływy (dochody)

Operacje podatkowe i pożyczkowe:

- wywołujące efekt deflacyjny;

- wywołujące efekt inflacyjny.

Zwiększenie podatków może powodować zmniejszenie bazy podatkowej.

Pasywna i aktywna polityka budżetowa

Aktywna polityka budżetowa:
Działania polegające na zmianie poziomu i struktury wydatków.

Fazy:

1. rozpoznania (obejmuje okres od powstania zakłócenia do jego ujawnienia się w danych sprawozdawczych);

2. decyzyjna;

3. instrumentacyjna (deklarujemy zmiany w programach polityki budżetowej; realizujemy postanowienia);

Efekt opóźnienia (przesunięcia)

Pasywna polityka budżetowa:

Opiera się na mechanizmie automatycznych stabilizatorów koniunktury.

Mechanizm ten opiera się na założeniu, że pewne elementy dochodów i wydatków w sposób automatyczny reagują na zjawiska gospodarcze.

Po stronie dochodów budżetowych elementem tego mechanizmu jest podatek dochodowy od osób fizycznych (o formule progresywnej, gdyż inaczej mechanizmu nie będzie).

Po stronie wydatków elementem tym są zasiłek dla bezrobotnych i pieniężne świadczenia z pomocy społecznej.

Działanie mechanizmów automatycznych stabilizatorów koniunktury powoduje, że popyt spada wolniej niż dochody brutto.

W sytuacji dekoniunktury może prowadzić do powstania lub pogłębienia deficytu budżetowego (na skutek spadku dochodów ze zwiększenia wydatków).

Zaleta - samoczynnie reaguje

Wada - samoczynne reaguje (hamuje spadek lub wzrost), nie usuwa przyczyn problemu.

14.XII.09

3

---