Prawo finansowe- wykład 1 25/10/2008 r
Wykłady: prawo podatkowe
zobowiązania podatkowe
konstrukcja podatku dochodowego os osób fizycznych
podatek rolny+leśny
Ćwiczenia: ordynacja podatkowa, ustawa o podatkach dochodowych od osób fizycznych, ustawa o podatku rolnym, ustawa o podatku leśnym
forma organizacyjno- prawna sektora finansów publicznych
budżet- procedura państwa i samorządu terytorialnego
Egzamin: wykłady+ ćwiczenia
3 rodzaje pytań: test, prawda czy fałsz, definicje do uzupełnienia
01/02/2009 godz. 8:00
Zobowiązania podatkowe:
Podatek- legalna definicja art. 6 OP- wcześniej pojęcie podatku nie było nigdzie uregulowane, przyjmowano definicję z literatury
Ordynacja podatkowa- akt prawny z dnia 27/08/1997 r (wszedł w życie 01/01/1998 r)
Podatek- to publiczno-prawne, nieodpłatne, przymusowe, bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy wynikające z ustawy podatkowej
Wyróżniamy 3 obszary problematyki podatku:
podatek wynika z ustawy podatkowej - tzn potwierdza funkcjonowanie zasady zgodności opodatkowania z prawem co wynika z Konstytucji RP art. 217- stwierdza on, że podstawowe elementy konstrukcji podatku mają być uregulowane ustawą. Państwo ma prawo przejąć część środków obywateli- zgodnie z art. 84 Konstytucji RP. Podstawowych elementów konstrukcji podatku nie można kształtować w drodze rozporządzeń
krąg beneficjantów świadczeń podatkowych:
Skarb Państwa
Jednostki samorządu terytorialnego: województwo, powiat, gmina
Państwo to podmiot dla którego podatki stanowią źródła budżetu:
podatek od towarów i usług
VAT, akcyza, podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek od osób prawnych
Podatek od przychodów osób fizycznych (ryczałt ewidencjonowany)
Podatek od osób duchownych
Podatek od gier liczbowych
Pozostałe podatki zasilają budżet gminy (dochody własne):
podatek rolny
podatek leśny
podatek od nieruchomości
podatek od środków transportu
podatek od czynności cywilno-prawnych
podatek od spadków i darowizn
karta podatkowa
Europejska Karta Samorządu Terytorialnego- zakłada dochody z podatku dla wszystkich podmiotów JST
Uchwały podejmuje Rada Gminy jeśli chodzi o konstrukcję podatku np. wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych
Organy podatkowe: wójt (burmistrz, prezydent miasta)
definiowanie podatku- cechy:
charakter publiczno-prawny
nieodpłatny
przymusowy
bezzwrotny
charakter pieniężny
jednostronny charakter dodatkowe cechyogólny-powszechny charakter wg literatury
przewłaszczenie
charakter publiczno-prawny- określa kto jest beneficjantem podatku, na czyją rzecz (państwo, jst), o jakim rodzaju stosunku prawnego mówimy, relacja pomiędzy podmiotem publiczno-prawnym a podatnikiem czyli podmiot publiczno-prawny ma prawo żądać od drugiej strony (podatnika)zapłaty podatku. A podatnik musi spełnić to żądanie. To żądanie wynika z władztwa. Przepisy prawa podatkowego to normy prawa bezwzględnie obowiązujące (ius cogens) strony nie mogą się uchylić- jeśli zakład pracy jest płatnikiem to ma obowiązek pobierać zaliczkę niezależnie od woli pracownika i swojej. Podatku nie może płacić ktoś inny za kogoś w drodze umów cywilno-prawnych
nieodpłatność (nieekwiwalentność)- odróżnia podatek od innych danin- nie przysługuje podatnikowi żadne świadczenie w zamian- płacąc podatek nie otrzymuje świadczenia wzajemnego i nie nabywa prawa do dochodzenia roszczenia
przymusowy charakter- zasadą jest że każdy podatnik ma dobrowolnie płacić podatki- dopiero jeśli tego nie realizuje to pojawia się przymusowość, np.:
/ hipoteka przymusowa na nieruchomości
/ zastaw skarbowy na ruchomości
/ egzekucja administracyjna
bezzwrotność- raz zapłacony podatek nie podlega zwrotowi
WYJĄTKI!!!
/ ZWROT PODATKÓW - określają je przepisy szczególne np. podatek od towarów i usług
/ PODATKI WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWE
/ ZWROT NADPŁATY - gdy podatnik zapłacił podatek wyższy lub nienależny
pieniężny charakter- zawsze pieniężne
dodatkowe:
jednostronne
ogólny charakter (powszechność)- ma na celu zapewnić skuteczność opodatkowania
przewłaszczenie- następuje zmiana właściciela środków pieniężnych- np. był podatnik ale zapłacił i zmienił się właściciel środków pieniężnych
Podatek nie jest jedyną daniną publiczno-prawną:
/ opłata- jest ekwiwalentna, np. zapłata za wydanie zaświadczenia czyli coś za coś
/ cło
/opłata adiacencka to opłata, którą właściciel lub użytkownik wieczysty musi zapłacić gminie, jeżeli wzrosła wartość jego nieruchomości wskutek innych czynności
Konstrukcja podatku:
/ podmiot opodatkowania
/ przedmiot opodatkowania
/ podstawa opodatkowania
/ stawka podatkowa
/ ulgi i zwolnienia podatkowe
/termin oraz sposób zapłaty
podmiot opodatkowania- czyli kto ma zapłacić podatek
osoby fizyczne są podatnikami (podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek od spadków i darowizn)
osoby prawne (podatek dochodowy od towarów i usług)
przedmiot opodatkowania- czyli od czego mamy zapłacić podatek/ przedmiotem opodatkowania jest stan faktyczny z wystąpieniem którego łączy się powstanie zobowiązania podatkowego. W podatku dochodowym przedmiotem jest dochód
podstawa opodatkowania- to wartościowo lub ilościowo ujęty przedmiot podatku, podstawa obliczenia podatku np. dla budynku to powierzchnia użytkowa, w podatku leśnym to liczba hektarów lasu
stawka podatkowa
stawka podatkowa stała (nie ulega zmianom bez
względu na zmianę
podstawy opodatkowania)
stawki kwotowe (stała kwota)
np. podatek od nieruchomości
podatek od środków transportu zmienna
opłata od posiadania psów
degresywna
stawki procentowe progresywna regresywna
wyrażone w %
np. podatek od towarów i usług
podatek dochodowy od osób prawnych
podatek od spadków i darowizn ( zasiedzenie 7 %)
regresja Progresja-
Stawka stała wraz ze wzrostem
podstawy opodat-
degresja kowania stawka
19 % rośnie
Podatek od osób
prawnych
Podstawa opodatkowania
Stawki degresywne to taki układ stawek, który polega na tym, że w odniesieniu do podstaw opodatkowania poniżej pewnej wysokości granicznej stosowana jest coraz niższa stawka podatku, a powyżej tej granicy stawka degresywna przechodzi w proporcjonalną
Regresja- wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania stawka maleje (dzisiaj nie ma już takiego podatku ale kiedyś w podatku od czynności prawnych w spółkach tak było że im większe podwyższenie kapitału tym mniejsza stawka)
Ulgi i zwolnienia
Zwolnienie podatkowe- odstępuje się od pobrania podatku w całości
Ulga podatkowa- następuje zmniejszenie ciężaru podatkowego - czyli płaci się mniej
Zwolnienia i ulgi:
/ o charakterze podmiotowym
zwolnienia - podatek dochodowy od osób prawnych np. NBP, ZUS, jednostki budżetowe
ulgi- podatek rolny- ulga żołnierska
/ o charakterze przedmiotowym
zwolnienia- ok. 129
ulgi- art. 21 podatek dochodowy od osób fizycznych- odliczenie Internetu, darowizna, ulga inwestycyjna np. budowa instalacji do produkcji energii odnawialnej- ulga albo pomniejszy podstawę opodatkowania albo pomniejszy kwotę o ulgę
Wykład II 15/11/2008
Zapłata podatku:
/ gotówkowa
/ bezgotówkowa
Terminy zapłaty:
1/ gdy przepis ustawy wskazuje termin zapłaty- ostatecznie np.
/ podatek dochodowy od osób fizycznych- zapłata zaliczki do 20-tego następnego miesiąca
/ podatek dochodowy od osób fizycznych- zeznanie roczne- do 30/04 roku następnego
/ podatek od towarów i usług- do 25-tego następnego miesiąca
2/ gdy ustawa nie wskazuje konkretnie terminu zapłaty a zobowiązanie powstaje w chwili doręczenia decyzji zobowiązującej- podatnik ma 14 dni na zapłatę podatku np.: podatek od spadków i darowizn
3/ gdy termin wskazuje ustawa i termin wyznaczony jest w drodze decyzji
np.: zapłata podatku od nieruchomości
15/03
15/05 4 proporcjonalne
15/09 wpłaty wg ustawy - wiążąca jest ustawa pod warunkiem że decyzja została
15/11 doręczona przed terminem 14 dni
np.: 10/02- to wiążąca jest ustawa
10/03- to wiążąca jest decyzja
Obowiązek podatkowy- art. 4 OP - jest to wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach
Zobowiązanie podatkowe- art. 5 OP- jest to wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy podatku w wysokości, w terminie, oraz w miejscu określonym w przepisach prawa podatkowego
ZAPŁATA PODATKU
wynika z
ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO
które wynika z
OBOWIĄZKU PODATKOWEGO
który jest zapisany w
USTAWIE PODATKOWEJ
Nie ma zobowiązania podatkowego bez obowiązku podatkowego!!!!!!
Obowiązek podatkowy należy łączyć z pewnym stanem faktycznym, o którym mówi ustawa. Jeśli ktoś się znajduje w tym stanie to podlega obowiązkowi podatkowemu- ale z tego nie koniecznie musi wynikać obowiązek zapłaty podatku np. podatnik jest zwolniony z zapłaty podatku
Zobowiązanie podatkowe- wynika z obowiązku podatkowego- jest to konkretyzacja obowiązku podatkowego, która następuje poprzez wskazanie konkretnej osoby podatku, konkretyzuje się wysokość podatku, termin i sposób zapłaty podatku.
Np.:
Podatek dochodowy od osób fizycznych- obowiązek podatkowy powstaje gdy ktoś osiągnie dochód
Pozarolnicza działalność gospodarcza- I m-c 1500 zł- o.p. nie przekształca się w zob. podatkowe
II m-c- 1000 zł- jw. 2500 zł
III m-c- 3000 zł- o.p. przekształca się w zob. podatkowe, konkretyzuje
podatnika poprzez samoobliczenie, do dnia 20/04 ma odprowadzić zaliczkę
2800 zł- to moment przekształcenia o.p. w zob. podatkowe (wg ustawy)
podatek od spadków i darowizn- o.p. powstaje albo w chwili podpisania aktu notarialnego albo z chwilą spełnienia faktycznego- od kwoty 9,700 o.p. przekształca się w zob. podatkowe
Podmiot zobowiązany w stosunku zobowiązania podatkowego
1/ podatnik
2/ płatnik
3/ inkasent
podatnik- art. 7 O.P. § 1
/ osoba fizyczna
/ osoba prawna
/ jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej
podlegająca na mocy ustawy podatkowej obowiązkowi podatkowemu
Podatnikiem staje się już w momencie powstania obowiązku podatkowego a nie w chwili zapłaty podatku
Art. 7§2 - przepis szczególny może wskazać inne kategorie podatników
Np.: podatek dochodowy od osób fizycznych- „podatkowa grupa kapitałowa” jest to stosunek umowny uregulowany w podatku dochodowym od osób prawnych
Płatnik- art. 8 OP
/ osoba fizyczna
/ osoba prawna
/ jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej
która na podstawie przepisów prawa podatkowego jest zobowiązana do obliczenia i pobrania podatku od podatnika i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Musi to każdorazowo wynikać z przepisu prawnego.
Np. podatek dochodowy od osób fizycznych- zakład pracy- co miesięcznie zaliczki
organy rentowe (ZUS)
zakłady karne- świadczenia skazanych
banki- świadczenia z zagranicy
podatek od czynności prawnych- umowa kupna- sprzedaży (podatek pobierany przez notariusza)
podatek od spadków i darowizn
Inkasent- art. 9 OP
/osoba fizyczna
/osoba prawna
/ jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej
obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
Np.: sołtys- podatek rolny i leśny
Pracownik administracji osiedla- opłata za posiadanie psów, opłata targowa itp.
Zakres odpowiedzialności
Głównym zobowiązanym jest podatnik- odpowiada on całym swoim majątkiem za podatki wynikające z zobowiązania podatkowego, ponosi pełną odpowiedzialność
W związku małżeńskim - reguła jest że z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstaje wspólnota małżeńska
Obowiązek podatkowy obejmuje majątek wspólny i odrębny.
Okoliczności które wyłączają istnienie wspólności majątkowej:
/ intercyza- można ją zawrzeć w każdym momencie, w trakcie trwania małżeństwa, przed zawarciem, można ją znieść, potem ponownie zawrzeć- ma ona charakter konstytutywny czyli obowiązuje od momentu podpisania na przyszłość- czyli jeśli zaległość powstała przed podpisaniem intercyzy to egzekwować można z majątku wspólnego
/ orzeczenie o separacji
/ orzeczenie o ubezwłasnowolnieniu jednego ze współmałżonków
Odpowiedzialność płatnika i inkasenta
/ płatnik odpowiada za prawidłowe obliczenie odpowiedzialność
pobranie
terminowe odprowadzenie pełna
/ inkasent odpowiada za prawidłowe pobranie odpowiedzialność
przekazanie pełna
Odpowiedzialność płatnika i inkasenta powstaje dopiero po wydaniu decyzji organu podatkowego o odpowiedzialności przy czym mogą zwolnić się z tej odpowiedzialności jeśli wykażą że uchybienia powstały z zachowania podatnika
Podmiot czynny w stosunku zobowiązania podatkowego
Organy podatkowe
Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne:
/ I-sza instancja II-ga instancja
Naczelnik US Dyrektor Izby Skarbowej (pod. od os. fiz, prawnych, podatek
od spadków i darowizn, podatek od
czynności prawnych)
Naczelnik Urzędu Celnego Dyrektor Izby Celnej (akcyza)
Wójt, Burmistrz, PM, Marszałek woj SKO (podatek rolny, leśny, od nieruchomości)
Jeśli Dyrektor Izby Skarbowej/Izby Celnej jest I-szą instancją to II-gą instancją jest Minister Finansów
Od decyzji wydanej w I-szej instancji przysługuje odwołanie (w ciągu 14 dni od doręczenia) do organu II-giej instancji za pośrednictwem organu I-szej instancji. Jeśli wykorzystano I-szą i II-gą instancję to przysługuje skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego- ale jest już to postępowanie sądowe a nie administracyjne- skargę można złożyć w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji
Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych- art. 21 OP:
/ ex lege ( z mocy prawa)- zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania np. podatek od towarów i usług, podatek od środków transportu, od osób prawnych
/ z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość tego zobowiązania np. podatek od nieruchomości, podatek rolny, leśny, podatek od spadków i darowizn- decyzje te mają charakter konstytutywny- od chwili doręczenia powstają skutki na przyszłość- NIE MA DECYZJI NIE MA ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO
Art. 21 §2 - jeśli przepisy nakazują złożenie zeznania lub deklaracji a zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy przepisów prawa to podatek wykazany w treści deklaracji jest należny z zastrzeżeniem § 3
czyli
§ 3 jeśli organ podatkowy stwierdzi, że podatnik nie spełnił (nie zapłacił, źle zapłacił itp.) zobowiązania to organ podatkowy wydaje decyzję, w której określi wysokość zobowiązania- decyzja ta ma charakter deklaratoryjny- decyzja określająca
Wykład III 20/11/2008
1/ Jeśli zob.pod. powstaje w drodze decyzji adm. określającej to podatnik ma 14 dni na zapłatę np. podatek od spadków i darowizn
2/ jeśli zob.pod. powstaje ex lege to ustawa podatkowa wskazuje termin zapłaty (data jest ostateczna)
np. podatek od towarów i usług 25 dzień następnego miesiąca
podatek dochodowy od osób fiz.- roczne rozliczenie - 30/04- jeśli to dzień ustawowo wolny lub sobota to termin przesuwa się o 1 dzień roboczy
3/ jeśli zob.pod. powstaje w drodze doręczenia decyzji i termin też jest ustalony w ustawie to:
np. podatek rolny obowiązuje termin ustawowy pod warunkiem, że decyzje doręczono
podatek leśny 14 dni przed upływem terminu
podatek od nieruchomości termin 15 marca wg ustawy- decyzja doręczona 10 marca =
zapłata + 14 dni czyli 24 marca
Zaległość podatkowa
Art. 51 OP- zaległość podatkowa to niezapłacony w terminie płatności podatek a także nie zapłacone w terminie raty podatku i zaliczki na poczet podatku (podatek=zaliczka=rata)- jest to wysokie pojęcie zaległości podatkowej
Art. 52 OP - zaległość podatkowa to również nadpłata, która została wykazana przez podatnika w kwocie wyższej niż należna a organ podatkowy ją zwrócił lub zaliczył ja na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych należności podatkowych np. odpisy na sprzęt rehabilitacyjny- a podatnik nie jest osobą niepełnosprawną
Konsekwencje zaległości podatkowych:
/ naliczenie odsetek za zwłokę- to tzw. odsetki skarbowe- inny typ niż odsetki ustawowe- inna jest podstawa regulacji:
odsetki skarbowe- OP są nierozerwalnie związane z zaległością podatkową różnią się
odsetki ustawowe KC wysokością
odsetki za zwłokę (skarbowe) podatnik wpłaca bez wezwania organu podatkowego
Zapłata odsetek- jeśli jest zaległość podatkowa i odsetki skarbowe a dokonana wpłata nie pokrywa w całości wszystkiego to wtedy wpłatę zalicza się proporcjonalnie na poczet:
zaległości podatkowej
odsetek za zwłokę
w stosunku w jakim w dniu wpłaty te dwie kwoty do siebie pozostają
/ organy podatkowe mogą korzystać z zabezpieczeń na majątku dłużnika:
hipoteka przymusowa na nieruchomościach
zastaw skarbowy na ruchomościach lub zbywalnych prawach majątkowych
/ możliwość wszczęcia postępowania egzekucyjnego
Wygasanie zaległości podatkowych:
/ efektywne- roszczenie zostaje zaspokojone przez:
zapłatę
przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych
pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta
zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku- przejecie własności nieruchomości lub prawa majątkowego w drodze postępowania egzekucyjnego
potracenie (kompensata)
/ nieefektywne- zaległość podatkowa wygasa ale bez zaspokojenia roszczenia poprzez:
zaniechanie poboru
przedawnienie
umorzenie zaległości podatkowych
zwolnienie z obowiązku zapłaty wskutek wydania interpretacji podatkowej
EFEKTYWNE WYGASANIE ZALEGŁOŚCI PODATKOWYCH
Zapłata podatku przez podatnika- podział zapłaty:
/ podstawowe sposoby:
zapłata gotówkowa - za termin dokonania zapłaty przyjmuje się dzień, w którym podatnik wpłacił kwotę podatku bezpośrednio w kasie organu lub dokonał wpłaty na rachunek bankowy organu w banku, na poczcie
bezgotówkowa- za dzień zapłaty przyjmuje się dzień, w którym dokonano obciążenia rachunku bankowego podatnika na podstawie polecenia przelewu (bank lub SKOK)
/ pomocnicze sposoby:
zapłata papierami wartościowymi (Rozp. MF)
zapłata znakami akcyzy (podatek akcyzowy)
Podatnik ma prawo wybrać formę zapłaty ale!!! dla niektórych tylko podatników jest możliwa forma bezgotówkowa:
ci, którzy prowadzą działalność gospodarczą i są zobowiązani do prowadzenia ksiąg rachunkowych i książki przychodów i rozchodów obligatoryjnie muszą bezgotówkowo się rozliczać - dzięki temu:
1/ państwo może ewidencjonować działalność gospodarczą
2/ techniczne ułatwienie
Dokonując wpłaty podatnik ma prawo wskazać na poczet, którego z zobowiązań wpłaca- może być tak, że wpłata nie pokrywa wszystkich zobowiązań- wtedy organ podatkowy jest związany decyzja podatnika na co to zaliczyć- ale gdy to jest już zaległość podatkowa to już wtedy zalicza proporcjonalnie. Jeśli podatnik nie wskaże zobowiązania, na które wpłaca to organ podatkowy z urzędu zarachuje wpłatę na najstarsze zobowiązanie
Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych
Podatnik może dokonać przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz SP lub JST- ma to spowodować że wygasną jego zobowiązania wobec SP lub JST. Przeniesienie wymaga zawarcia umowy. Jeśli przeniesienie jest na rzecz SP to umowę zawiera podatnik ze starostą powiatowym (jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej) Zgodę na przeniesienie wydaje Naczelnik właściwego US.
Jeśli przeniesienie jest na rzecz JST- to umowa zawierana jest między podatnikiem a wójtem, burmistrzem czy PM (jeśli chodzi o gminę) lub ze starostą powiatowym, marszałkiem województwa (jeśli chodzi o powiat lub województwo)
Zawarcie umowy wymaga formy co najmniej pisemnej (jeśli chodzi o nieruchomość to akt notarialny)
Przeniesienie następuje na wniosek podatnika ale organ nie ma obowiązku uwzględnienia wniosku
Pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta
Gdy podatnik przekazuje podatek płatnikowi lub inkasentowi to zwalnia się z obowiązku podatkowego a nabywa obowiązek płatnik lub inkasent
Zaliczenie nadpłaty lub zwrotu podatku
Zanim organ dokona przelewu nadpłaty to musi sprawdzić czy podatnik nie ma innych zaległości podatkowych. Jeśli nie ma to organ zwraca nadpłatę chyba ze sam podatnik złoży wniosek o zaliczenie tego na przyszłe zaległości
Potrącenie
Ma miejsce wtedy gdy 2 podmioty są względem siebie dłużnikiem i wierzycielem
Art. 64 i 65 OP- SP jest zobowiązany wobec JST i jednocześnie wobec podatnika. Zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek podatnika, potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności
podatnika wobec Skarbu Państwa i odpowiednio wobec JST z tytułu wskazanych w ustawie treści:
wyrok sądu orzekający o odpowiedzialności SP lub JST
odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości- w drodze decyzji
wierzytelność względem SP lub JST z tytułu robót budowlanych, dostaw, usług w trybie zamówień publicznych
„Wymagalna”- termin zapłaty już wystąpił lub minął
„Bezsporna”- na podstawie tytułu wykonawczego lub aktu administracyjnego np. decyzji
Potrącenia dokonuje się na wniosek podatnika- wniosek ten nie musi być uwzględniony przez organ- organ może wydać decyzję odmowną
Art. 64 OP- organ może z urzędu dokonać potrącenia- wydaje postanowienie w przedmiocie potrącenia- przysługuje wtedy podatnikowi zażalenie
NIEEFEKTYWNE WYGASANIE ZALEGŁOŚCI PODATKOWYCH
Zaniechanie poboru- art. 22 OP- przesłanki:
następuje wtedy gdy zachodzi uzasadniony interes podatników
zachodzi wtedy gdy zachodzi uzasadniony interes publiczny
Tryby zaniechania poboru:
gdy MF wydaje rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru- rozporządzenie ma określać:
/ kogo ma dotyczyć
/ jakie sytuacje będą przedmiotem zaniechania poboru podatku
/ czas, w którym to zaniechanie poboru podatku ma obowiązywać
np. MF odstępuje od poboru podatku wobec podatników którzy ulegli klęsce żywiołowej, premie funkcjonariuszy, którzy przyczynili się w śledztwie dot ge. Papały
wydanie decyzji przez organ- to podatnik składa wniosek o zaniechanie poboru podatku- musi on uzasadnić dlaczego- musi wykazać że zaniechanie poboru będzie miało wielki wpływ na jego egzystencje
Przedawnienie
Upływ określonego czasu.
Dopuszczalność doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego- art. 68 OP- wynika z niego, że organ podatkowy nie może doręczyć decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego jeśli upłynęły 3 lata licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy
Podstawowym okresem dla doręczenia są 3 lata ale może być 5 lat jeśli:
podatnik nie złożył deklaracji
podatnik w treści deklaracji nie wskazał wszystkich danych do prawidłowego rozliczenia podatku- np. sfałszowanie metrażu
art. 70 OP- gdy zobowiązanie już istnieje- zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności
Organ podatkowy na wniosek podatnika w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem publicznym lub podatnika może umorzyć w całości lub w części zaległość podatkową, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. W przypadku umorzenia zaległości w całości lub w części to z mocy prawa umarzane są również proporcjonalnie odsetki
Umorzenie następuje na wniosek podatnika- decyzja uznaniowa
Umorzenie z urzędu:
gdy podatnik zmarł
gdy podatnik ogłosił upadłość
gdy koszty postępowania przewyższają wysokość zaległości
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych- 26/07/1991 r- weszła w życie 01/01/1992
Podatnikami tego podatku są tylko osoby fizyczne
Obowiązek podatkowy- art. 1- 2 rodzaje:
nieograniczony obowiązek podatkowy- podlegają mu:
/ osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w PL- przebywa na terytorium PL dłużej niż 183 dni w roku podatkowym lub posiada na terytorium PL centrum interesów osobistych lub gospodarczych czyli interesów życiowych. Osoby, które podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu płacą podatek od całości dochodów bez względu od położenia źródła przychodów o ile umowa o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu nie stanowi inaczej
ograniczony obowiązek podatkowy- podlegają mu ci, którzy nie podlegają obowiązkowi nieograniczonemu- przebywają na terytorium PL krócej niż 183 dni w roku podatkowym lub nie mają na terytorium PL centrum swoich interesów życiowych- ani osobistych ani gospodarczych- osoby te płacą podatek dochodowy tylko od tych dochodów, które zostały osiągnięte na terenie PL z zastrzeżeniem o ile umowa o zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu nie stanowi inaczej
np. dyplomacji i osoby z nimi związane są zwolnieni z podatków ze źródeł uzyskanych za granicą ale co do zasady podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu- na podstawie konwencji wiedeńskiej
Wykład IV- 13/12/2008
Art. 6 OP- to reguła
Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie
pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające
z ustawy podatkowej.
Podatek dochodowy od osób fizycznych- każda osoba traktowana jest jako oddzielny podmiot.
Wyjątki:
kumulacja podmiotowa- łączenie dochodów więcej niż 1 podatnika i wyliczenie skumulowanego podatku
3 przypadki kumulacji podatkowej:
1/ współmałżonkowie- następuje na wniosek współmałżonków- muszą wyrazić taką wolę i musza spełniać warunki:
współmałżonkowie musza podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu i spełniać 3 przesłanki:
pozytywne
pozostawanie w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy (od 01/01 do 31/12 włącznie)
pozostawanie we wspólności majątkowej przez cały rok podatkowy ale!!!
mogą dokonywać czynności, które nie wpływają na istnienie wspólnoty majątkowej- mogą rozszerzać wspólnotę o rzeczy pochodzące z majątku odrębnego, mogą ograniczyć wspólnotę (nie mogą zawrzeć intercyzy, orzeczenie o separacji, sadowe orzeczenie o zniesieniu wspólnoty)
muszą złożyć wniosek o wspólne rozliczanie się- tylko w formie zeznania
negatywne
niedopuszczalność korzystania z uproszczonych form opodatkowania- ryczałt, karta podatkowa
nie wolno się wspólnie opodatkować gdy prowadzi działalność gospodarczą - art. 31 c dot. podatku liniowego
opodatkowanie podatkiem tonażowym- nie można się wspólnie rozliczać
Jeśli 1 z małżonków zmarła (od 01/01 do 31/12) to można się opodatkować wspólnie
Gdy małżonkowie zawarli związek małżeński np. 28/11 a jedno z nich zmarło np. 30/06 roku następnego to tez można się razem rozliczyć
Dochód męża+ dochód żony = dochód podatkowy
Dochód podatkowy : 2 = podatek
Podatek x 2 = kwota podatku
2/ osoby samotnie wychowujące dzieci- opodatkowanie łączne na wniosek (jest fakultatywne)
status osoby samotnie wychowującej dziecko:
jeden z rodziców lub opiekun prawny, który jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem lub osobą będącą w separacji
osoba, która zostaje w związku małżeńskim jeśli drugi z małżonków został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności
status dziecka:
dzieci małoletnie (nie ukończyły 18 lat) !!! od 16 mogły zawrzeć związek małżeński
dzieci bez względu na wiek, na które był pobierany zasiłek pielęgnacyjny
dzieci do ukończenia 25 roku życia które uczą się zgodnie z przepisami o szkolnictwie wyższym i nie osiągają dochodów lub osiągają dochody zwolnione z podatku lub kwotę wolną od podatku
Dochód os.sam. wych dziecko + dochód dziecka = dochód łączny
Dochód łączny : 2 = dochód podatkowy
Dochód podatkowy x %= podatek
Podatek x 2= kwota podatku
3/ opodatkowanie dochodu małoletnich wraz z rodzicami- art. 7 ust o podatku doch. Od os. Fiz.- to opodatkowanie następuje z mocy przepisów prawa- obligatoryjnie- założenie jest takie, że dochody małoletnich dolicza się do dochodu rodziców lub przysposabiających. Jeśli rodzice opodatkowali się wspólnie to dochody małoletnich doliczone są w całości do dochodu rodziców. Jeśli rodzice rozliczają się osobno to dochód małoletniego dzieli się równo na połowę i dolicza się do rodziców
Wyjątki:
Nie dolicza się dochodu dziecka do rodziców jeśli dochód dziecko uzyskuje z pracy własnej, z rzeczy oddanej mu do swobodnego użytku, ze stypendiów- wtedy jest odrębnym, zindywidualizowanym podatnikiem
Przedmiot opodatkowania
Jest to dochód osiągany w trakcie roku podatkowego przez podatnika
Dochód to nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania
Strata podatkowa- gdy przychód jest mniejszy od kosztów uzyskania
Kumulacja przedmiotowa- podatnik ma zapłacić łączny podatek od dochodu, który uzyskał w całym roku ze wszystkich źródeł. Od łącznej kwoty liczy się podatek- jeśli zgadza się z odprowadzoną zaliczką to nie musi już płacić- ale zazwyczaj musi dopłacać- przekroczenie progu podatkowego
Przychód- art. 10-20 ust o pod doch
Art. 10- wskazuje katalog źródeł przychodów- katalog sytuacji gdy podatnik ma możliwość zarobić:
Np.: stosunek pracy, świadczenie ren/em, prowadzenie dział. gosp. Działy specjalne produkcji rolnej, umowy, odpłatne zbycie nieruchomości, praw spółdzielczych, sprzedaż innych rzeczy, inne źródła
Art. 20 charakteryzuje inne źródła
Każdy przychód jest traktowany jako dochód opodatkowany, chyba że jest zwolniony w innych przepisach
Przychód- otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze, wartości pieniężne oraz wartości świadczeń otrzymanych w naturze lub wartość innych nieodpłatnych świadczeń
Zasadą jest wypłata fizyczna pieniędzy- na rachunek przesyła się na wniosek
Wartości pieniężne- zamienniki, substytuty np. papiery wartościowe, wartość świadczeń w naturze, ekwiwalenty rzeczowe- deputaty węglowe, wartość innych nieodpłatnych świadczeń- bony towarowe, finansowanie pobytu w sanatorium
Wykład V 17/01/2009
Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych polega na tym, że zestawia się 2 wartości- przychód i koszty
Koszty uzyskania
Art. 22 ust 1- klauzula generalna- to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów za wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23
Art. 23 nie jest klauzulą generalną- zawiera katalog wydatków, które zdefiniowano jako wydatki, które nie mogą być kosztami uzyskania przychodu np. darowizny, koszty postępowania egzekucyjnego, kary, grzywny, mandaty
Jeśli wydatek nie jest wymieniony w art. 23 to musi być uwzględniony w art. 22
( „w celu” znaczy, że musi być obiektywny związek przyczynowo-skutkowy)
Koszty potrącalne (te, które pozwalają pomniejszyć dochód):
bezpośrednie i pośrednie
pełne i zryczałtowane (normatywne)
Koszty niepotrącalne- art. 23
Pełne- ponoszone w pełnej wysokości
Zryczałtowane- ustawodawca narzucił z góry- np. koszty związane z umową zlecenia (20% wartości przychodu)
Umową o dzieło (50% wartości przychodu)
Z prawem autorskim
Przychód - koszty = strata K > P
Przychód - koszty = dochód K < P
Aby rozliczyć stratę to:
podatnik musi w kolejnych latach mieć to samo źródło przychodów (nie rodzaj tylko źródło)
jednorazowo nie można rozliczyć nie więcej niż połowę poniesionej straty
Wykazany dochód jest podstawą opodatkowania. Zanim obliczymy podatek to podatnik może skorygować- art. 26 - pozwala odliczyć od podatku pewne kategorie- ulgi podatkowe- tzw. zmniejszenie ciężaru podatkowego
Wydatki, które mogą pomniejszać podatek:
składki na ub społ, em/rent
wydatki na korzystanie z Internetu w wysokości do 760,00 zł- potwierdzone fakturą
wydatki rehabilitacyjne i na ułatwienie czynności życiowych
odliczenie na wychowanie dzieci kwota 556,00 zł x 2 na każde dziecko
Ryczałt podatkowy- art. 29 (dot os fiz które podlegają ograniczonemu ob.pod) i 30- podstawą opodatkowania jest przychód wg skali podatkowej
zbywanie praw autorskich
znaki towarowe
działalność widowiskowo- sportowa
art. 3- dochody ze źródeł nieujawnionych- 75 %
wynagrodzenie za pomoc policji, żandarmerii, CBA- zryczałtowany podatek 20 % nie podlega odliczeniu na zasadzie kumulacji
Podatek doch od os fiz- pobierany dwu etapowo:
najpierw zaliczkowo na poczet
po zakończeniu roku podatkowego- roczne rozliczenie
Podatnicy dzielą się na kategorie:
zobowiązani do samorozliczenia- działalność gospodarcza- sami obliczają i wysyłają zaliczkę -pierwsza zaliczka gdy podatnik przekroczył dochód w wielkości kwoty wolnej od opodatkowania do 20 następnego miesiąca (listopad- płaci się w podwójnej wysokości razem z grudniem- potem do 30/04 składa się deklarację)
obligatoryjnie korzystają z pośrednictwa płatnika- stosunek pracy, członkostwo w spółdzielni rolniczej, mianowanie, ren/em- najszerszy krąg płatników to pracodawcy- organ rentowy, rolnicza spółdzielnia, zakłady karne, bank na wniosek podatnika z tyt r/e z zagranicy, PUP
Po zakończeniu roku sam podatnik dokonuje rozliczenia
Płatnik ma obowiązek sporządzić informację o wysokości dochodu/ zaliczek do końca lutego PIT 11 (PIT 8B- umowa zlecenie)- dzięki temu można wypełnić deklarację- w 3 egzemplarzach
Może tak być ze płatnik dokonuje pełnego rozliczenia- na wniosek podatnika złożony do 10 stycznia- ale może to być tylko podatnik (art. 37) który:
osiąga dochód tylko u jednego pracodawcy
nie korzysta z prawa do wspólnego opodatkowania się
nie korzysta z odliczeń podatkowych poza składkami na ub społ i zdrowotne - może skorzystać z ulgi na dzieci jeśli wskaże kwotę
1 % - żeby móc przekazać 100 zł to trzeba mieć 10,000 zł podatku- podatnik ma prawo wskazać gdzie chce przekazać 1 %
Podatek leśny- należy do grupy podatków, które dotyczą opodatkowania nieruchomości w PL
Wartość nieruchomości nie ma znaczenia wobec ciężaru podatkowego
Podatnikiem podatku leśnego jest:
osoba fizyczna
osoba prawna
jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej w tym spółki nie mające osobowości prawnej
Podatek leśny płaci się gdy:
jest się właścicielem lasu
jest się posiadaczem samoistnym lasu np. zawarł ktoś umowę tylko pisemną ale zachowuje się jak właściciel
jest się użytkownikiem wieczystym lasu
posiadacz lasu, który stanowi własność SP lub JST jeśli las pozostaje w zarządzie Lasów Państwowych lub wchodzi do zasobów własności rolnej SP to obowiązek podatkowy spoczywa na jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych / Agencji Własności Rolnej SP
Spółka cywilna nie ma możliwości być podatnikiem podatku leśnego czyli wspólnicy sc jeśli są współwłaścicielami lasu to są podatnikami podatku leśnego ale nie sama spółka cywilna
Właściciel i posiadacz samoistny- podatnikiem jest posiadacz samoistny, jeśli las jest współwłasnością to opodatkowani są solidarnie
Las, który podlega opodatkowaniu to grunty leśne, które zostały sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy
Jeśli las został zajęty na działalność gospodarczą inną niż działalność leśna to podlega podatkowi od nieruchomości
Podstawą opodatkowania w podatku leśnym jest powierzchnia lasu wyrażona w hektarach rzeczywistych wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.
Stawka w podatku leśnym jest stawka stałą kwotową i wynosi od 1 ha rzeczywistego równowartość pieniężną 0,22 m³ drewna obliczaną wg średniej ceny sprzedaży drewna uzyskanej przez nadleśnictwo za pierwsze 3 kwartały roku poprzedzającego rok podatkowy. Tą średnią cenę wskazuje prezes GUS w Monitorze Polskim w terminie 20 dni po zakończeniu III kwartału. Do tej ceny nie wlicza się VAT a w odniesieniu do lasów ochronnych, parków i rezerwatów- ta wartość ulega obniżeniu o 50 %
Obowiązek podatkowy powstaje z 1-szym dniem miesiąca następującego po miesiącu w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku (no jeśli 17/01 to z dniem 01/02) Wygasa z ostatnim dniem miesiąca (sprzeda 17/01 to wygasa 31/01)
Organem podatkowym jest wójt, burmistrz, PM
Powstawanie zobowiązania podatkowego (inaczej dla os, fiz a inaczej dla innych):
osoby fizyczne- w drodze doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania , decyzje wydaje i doręcza organ podatkowy- podatek jest płatny w 4 proporcjonalnych ratach- 15/03,15/05,15/09,15/11
dla pozostałych podatników-zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy przepisów prawa tzn. że podatnicy ci do 15/01 składają organowi (w,b,PM) deklaracje na podatek leśny na dany rok podatkowy, obowiązek zapłaty podatku na podstawie deklaracji- podatek jest płatny do 15-go każdego miesiąca proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego
Zwolnienia:
lasy z drzewostanem do lat 40-tulasy wpisane indywidualnie do rejestru zabytków zwolnienia przedmiotowe
uczelniejednostki badawczo-rozwojowe zwolnienia podmiotowe
Uprawnienia Rady Gminy
Rada Gminy ma prawo do obniżenia średniej ceny sprzedaży drewna co ma wpływ na stawkę podatkową. Może tez wprowadzić dodatkowe inne zwolnienia- tylko zwolnienia przedmiotowe.
...
Wyszukiwarka