TOPOS RÓŻY- róża jest symbolem symboli. Władysław Kopaliński pisał iż róża jest symbolem: wieczności, śmierci, zmartwychwstania, życia, niezniszczalności, przemijania, kruchości, Słońca, płomienia, gwiazdy, doskonałości, piękna, wiosny, przepychu, radości, uduchowienia, natchnienia lirycznego, miłości duchowej, duszy, modlitwy, tajemnicy, milczenia, dumy, próżności. PENEGIRYK- utwór napisany przez poetę przebywającego na dworze królewskim lub magnackim, który wychwalał cnoty swoich panów. BAROKOWA POETYKA ILUZJI- barokowa poezja nastawiona jest na wieloznaczność. Poeci sugerują czytelnikowi jakieś sensy, po to by po chwili je zakwestionować. Wykorzystują w tym celu różne środki stylistyczne, np. ekwiwokacje (używają tego samego słowa w różnych znaczeniach), przerzutnie (część wypowiedzenia miesza się w wersie prezentuje czytelnikowi jakiś sens, który potem zostaje niespodziewanie dopełniony i zmieniony), inwersje (dzięki przestawieniu wyrazów w zdaniu powstają fałszywe, iluzjonistyczne znaczenia), kalambury (ujawniające niespodziewane związki między słowami i rzeczami), paradoksy, antytezy i oksymorony, a więc figury wewnętrznie sprzeczne, niedające jasnego sensu. TOPOS ŻYCIA-SNU- porównanie życia do snu. Nad tym problemem rozważał Sokrates. W XVIIw. Motyw ten zrobił wyjątkową karierę. Odpowiadał doskonale atmosferze czasów, w których zakwestionowano dotychczasowe podstawy ludzkiej wiedzy- świadectwo zmysłów. RACJONALIZM- to pogląd filozoficzny polegający na uznaniu absolutnego prymatu rozumu w procesie poznawania świata. EUFEMIZMY- to wyrazy i wyrażenia, których używa się zastępczo, by uniknąć nazwania czegoś wprost. Nie mówi się zatem wprost o tym, co w jakiś sposób zabronione w kulturze. Zjawisko takiego zakazu nazywamy TABU. KOMPOZYCJA ŁAŃCUCHOWA- sposób rozwiązania wypowiedzi za pomocą powtórzenia i dopełnienia jakiegoś elementu członu poprzedniego.
FIGURA SUMACJI- to modny w poezji baroku rodzaj puenty polegający na zebraniu najważniejszych w wierszy słów, motywów lub pojęć, po to by przedstawić je w nowy, zaskakujący sposób. KONCEPT- niezwykły pomysł. MARINIZM- jeden z najważniejszych nurtów poezji europejskiej XVII stulecia. Nazwę swą wziął od nazwiska włoskiego poety Marina. Jego naśladowcy, popisujący się niezwykłymi pomysłami, osiągali prawdziwą wirtuozerię formy poetyckiej. Mariniści, tak jak ich mistrz, pisywali zwykle utwory erotyczne. TOPOS MIŁOŚCI I ŚMIERCI w poezji marinistycznej nader często pojawiało się skojarzenie miłości ze śmiercią. Kochanek często bywa porównywany do ćmy (motyla), która kocha przyczynę swojej zguby - świecę, galernika podejmującego śmiertelne trudy miłowania czy też wreszcie - do trupa. JĘZYKOWY OBRAZ ŚWIATA- obraz rzeczywistości widziany przez pryzmat języka. CECHY KULTURY I OBYCZAJOWOŚCI SARMACKIEJ: *utożsamianie polskości z katolicyzmem *przekonanie że misją Polaków jest obrona Europy przed Islamem *przekonanie o wyższości Polaków nad innymi nacjami (megalomania narodowa) *skłonność do ksenofobii *teatralizacja życia codziennego *bogactwo stroju szlacheckiego *przepych sarmackich ceremonii *kult tradycji rodowych *łacina jako „drugi język Sarmatów” *traktowanie sztuki w aspekcie użytkowym. SARMACKIE PORTRETY: podkreślają dostojeństwo i godność ich bohaterów (umieszczanie atrybutów władzy, przedmiotów wskazujących pozycję zajmowaną w społeczeństwie) Wizerunki te są realistyczne , utrwalają indywidualne cechy człowieka, ich zadaniem jest przekazanie potomnym wiedzy o przodkach. KSENOFOBIA- niechęć do cudzoziemczyzny i lęk wobec obcych. MAKARONIZOWANIE- wplatanie w tekst rodzimy wyrazów i zwrotów obcych (makaronizmów). Najczęściej było to słownictwo łacińskie.