PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA

w CHEŁMIE

Instytut Nauk Technicznych

LABORATORIUM

OBRÓBKI UBYTKOWEJ

Data wykonania ćwiczenia: …………………………………………...	Nr ćwiczenia: …………………………………………...	Ocena ze sprawozdania:
Wykonał:		Grupa: ………………………………….
Temat: Wiercenie i Rozwiercanie		Prowadzący:

Podstawy teoretyczne:

Wiercenie - jest to skrawanie materiału za pomocą narzędzia zwanego wiertłem w wyniku którego otrzymujemy otwór o przekroju najczęściej kołowym. Przy zastosowaniu specjalnych wierteł możliwe jest uzyskanie otworu wielokątnego (np. trójkątnego, czworokątnego). Wiercenie odbywa się jeżeli wiertło się obraca, a przedmiot obrabiany pozostaje nieruchomy lub gdy wiertło jest nieruchome, a przedmiot obrabiany obraca się.

Prędkość obrotowa i posuw zależą od średnicy wiertła oraz rodzaju obrabianego materiału.

Wiercenie wiertłem dużej średnicy w pełnym materiale jest utrudniane przez opór jaki powoduje ścin, dlatego należy wykonać wiercenie wstępne wiertłem o mniejszej średnicy.

W celu uzyskania otworów dokładnych należy zastosować wiercenie zgrubne, a następnie wykonać rozwiercanie lub pogłębianie.

Otwory pod gwinty wykonuje się wiertłami średnicach odpowiednich dla danej wielkości i gwintu.

Powiększenie za pomocą wiertła średnicy . otworu już wywierconego lub istniejącego w przedmiocie nazywa się wierceniem wtórnym (powiercaniem). W szczególnych przypadkach, z użyciem specjalnych. wierteł i odpowiednich przyrządów, metodą wiercenia wtórnego można obrabiać otwory nieokrągłe, np. trójkątne, kwadratowe lub inne wielokątne.

Wiercenia dokonuje się zwykle na wiertarkach i wiertarko-frezarkach. Możliwe jest jednak wiercenie otworów na innych obrabiarkach, np. na tokarkach, automatach tokarskich.

W wyniku wiercenia otrzymuje się otwory o przeciętnej dokładności. Aby polepszyć dokładność, poddaje się wywiercony otwór operacji rozwiercania. Otwory o dużej głębokości wykonuje się za pomocą specjalnych narzędzi, zwanych wiertłami do głębokich otworów.

Typowe operacje wykonywane na wiertarkach

• powiercenie - powiększanie średnicy otworu

• pogłębianie - zmiana geometrii początkowej części otworu (np. fazka)

• rozwiercanie - w celu uzyskania dokładnego wymiaru i małej chropowatości (obróbka wykańczjąca)

Technologiczne parametry skrawania

• prędkość obrotowa n [obr./min]

• prędkość skrawania [m/min] - prędkość liniowa Vc=(П*d*n)/1000

• głębokość skrawania [mm] Ap=d/2

• posuw [mm/obr]

• średnica wiertła [mm]

• posuw na ostrze fz [mm/ostrze]

• szerokość warstwy skrawanej b [mm]

• grubość warstwy skrawanej h [mm]

Budowa wiertła

Budowa wiertła krętego: A - część robocza; B - część chwytowa; C - część łącząca; A₁ - część skrawająca; A₂ - część prowadząca; B₁ - część stożkowa; B₂ - płetwa; 1 - wierzchołek; 2 - naroże; 3 - pow. przyłożenia; 4 - krawędzie główne; 5 - krawędź poprzeczna (ścin); 6 - rowek wiórowy; 7 - pow. boczna; 8 - łysinka prowadząca; 9 - pow. natarcia; 10 - rdzeń.

Rodzaje wiertarek

Rozwiercaniem nazywa się sposób obróbki skrawaniem narzędziami wieloostrzowymi,

zwanymi rozwiertakami, polegający na powiększeniu średnicy otworu wywierconego, które ze względu na kształt części roboczej dzieli się na walcowe i stożkowe. W czasie obróbki rozwiertak wykonuje ruchy obrotowy i posuwowy wzdłuż osi obrotu. Celem rozwiercania jest uzyskanie otworu o żądanej dokładności i chropowatości powierzchni; nie dającej się uzyskać wiertłami.

Rozwiercać można otwory walcowe i lekko stożkowe. Rozróżnia się rozwiercanie zgrubne (wykonywane po wierceniu) i rozwiercanie wykańczające, w wyniku którego otrzymuje się ostateczny wymiar otworu.

Rozwiertaki zgrubne (zdzieraki) mają przeważnie. ostrza śrubowe, natomiast rozwiertaki wykańczające (wykańczaki) mają ostrza proste i drobniejsze.

Rozwiertaki walcowe do otworów są wyposażone w chwyt walcowy z zakończeniem kwadratowym. Ostrza rozwiertaka są zazwyczaj proste, o podziałce nierównomiernej. Zapewnia to większą gładkość otworu niż przy podziałce równomiernej. Liczba ostrzy w tym przypadku powinna być parzysta.

W wydziałach. naprawczych do obróbki otworów z rowkami stasuje się rozwiertaki o ostrzach śrubowych. Najlepiej stosować rozwiertaki lewoskrętne; bo nadają one powierzchni otworu-największą gładkość.

Niekiedy stosuje się rozwiertaki rozprężne. Wpychanie kulki w stożkowy otwór. osiowy rozwiertaka powoduje jego rozprężanie i tym samym zwiększanie średnicy.

Rozwiertaki stożkowe wykonuje się o zbieżności. 1:50, l:30 i 1:10. Komplet rozwiertaków do gniazd stożkowych Morse'a składa się z trzech sztuk wstępnego, zdzieraka i wykańczaka. Rozróżnia się rozwiertaki ręczne, mające chwyt walcowy z łbem kwadratowym, oraz rozwiertaki maszynowe z chwytem stożkowym lub walcowym. Do rozwiertaków ręcznych stosuje się pokrętło. Naddatek na rozwiercanie wynosi zależnie od średnicy 01-0,3 mm.

Geometria wiertła w układzie narzędzia

Zbyt duże wartości ułatwiają odprowadzanie wiórów, jednocześnie jednak powodują osłabienie ostrza, szczególnie na obwodzie wiertła. Wartości kątów pochylenia linii śrubowej rowków λ, są zależne od średnicy wiertła i materiału obrabianego. Najczęściej spotykane wartości wynoszą 19÷30⁰, mniejsze odpowiadają małym średnicom wiertła (poniżej 1 mm). Przy obróbce aluminium kąty λ= 35÷45⁰, a przy obróbce mosiądzu i brązu λ=8÷12°. Kierunek linii śrubowej rowka jest zazwyczaj prawy (wiertła prawotnące). Kierunek lewy stosowany jest niekiedy w wiertłach lewotnących, przeznaczonych do pracy na automatach tokarskich. Kąt natarcia boczny γ_f wyznaczony w płaszczyźnie bocznej P_f jest identyczny z kątem wyznaczonym w przekroju walcowym i odpowiada jednocześnie kątowi pochylenia linii śrubowej rowka wiórowego w rozpatrywanym punkcie M krawędzi ostrza: tgγ_f =πDS. gdzie: D - średnica wiertła odpowiadająca rozpatrywanemu punktowi krawędzi, S - skok linii śrubowej rowka wiórowego. Ponieważ przy stałym skoku linii śrubowej: tgλ=πD_w/S zależność można sprowadzić do postaci: tgγ_f=(D/D_w)tgλ. Jak wynika z wyprowadzonej zależności, kąt natarcia jest zmienny wzdłuż krawędzi ostrza, największą wartość ma na obwodzie, a najmniejszą w punktach krawędzi położonych najbliżej osi wiertła. Kąty natarcia ostrza ścina γ_n1 i γ_n2, określone w płaszczyźnie normalnej do poprzecznej krawędzi ostrza,

Wnioski:

---