1. Pojęcie aktywności obywatelskiej
Aktywność obywatelska przekłada się na udział w życiu społeczności lokalnych, organizacji pozarządowych oraz np. udziału w wyborach. W szerszym sensie aktywność obywatelska dotyczy również innych kwestii, tj. religii, udziału w wyborach na szczeblu lokalnym i ogólnokrajowym.
POJĘCIE - INSTYTUCJA POZARZĄDOWA
Organizacje pozarządowe to wszystkie podmioty, które nie są organami lub jednostkami podległymi administracji publicznej (rządowej i samorządowej) oraz których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysku. Czasami o organizacjach pozarządowych mówi się jako o „trzecim sektorze”, w odróżnieniu od sektora publicznego oraz sektora przedsiębiorstw.
To instytucja która działa dla innych, dla wszystkich i dla siebie, a zyskiem jest satysfakcja.
Miejsce organizacji trzeciego sektora w systemie instytucji w państwie.
Trzeci sektor, czyli społeczny ma do spełnienia dwie ważne funkcje. Po pierwsze, stwarza możliwości twórczej i pożytecznej działalności rzecz poszczególnych osób lub ogółu społeczeństwa.
Po drugie, działalność na powinna sprawiać, że ludzie będą czuli że stanowią wspólnotę- czy to jako naród, czy jako mieszkańcy.
Etiologia ich powstania
Organizacje pozarządowe, fundacje i stowarzyszenia pojawiły się w Polsce mniej więcej w tym samym czasie co w państwach Europy Zachodniej. Początkowo zajmowały się przede wszystkim działalnością charytatywną, później podjęły również działalność korporacyjną, kulturalną, edukacyjną i naukową oraz działalność związaną z propagowaniem idei rozwoju społecznego i społecznej solidarności. Niektóre miały charakter wyznaniowy, inne całkowicie świecki. W okresie II Rzeczpospolitej (1918 - 1939) organizacje pozarządowe rozwijały się bardzo intensywnie. II wojna światowa i okres dominacji komunistycznej, który po niej nastąpił, spowodował ogromny spadek społecznej aktywności. Część organizacji pozarządowych została zlikwidowana (ich majątki przejęło państwo), część włączono w ideologiczne struktury.
Podstawy prawne działania, Konstytucja.
Konstytucja jako akt prawny o szczególnym znaczeniu politycznym określa przede wszystkim zasady organizacji i funkcjonowania aparatu państwa oraz podstawowe prawa i wolności obywatelskie. Zatem wyznacza również zasady funkcjonowania organizacji pozarządowych. Nadmienić należy jednak, że w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. nie używa się terminu „organizacje pozarządowe”. W art. 12 stwierdza się natomiast, iż „Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania związków zawodowych, organizacji społeczno - zawodowych rolników, stowarzyszeń, ruchów obywatelskich, innych dobrowolnych zrzeszeń oraz fundacji.” Z kolei w art. 58 ust. 1 Konstytucji „Każdemu zapewnia się wolność zrzeszania się”. Konstytucyjna wolność zrzeszania się stanowi podstawową zasadę wolności w społeczeństwie obywatelskim.
Ustawodawstwo polskie przewiduje trzy formy prawne tworzenia i funkcjonowania organizacji pozarządowych. Należą do nich stowarzyszania, fundacje oraz organizacje działające na podstawie odrębnych ustaw.
Formy prawne: fundacje
W przypadku fundacji pierwszym polskim aktem prawnym regulującym ich powstawanie i funkcjonowanie był dekret z 7 lutego 1919 r. o fundacjach i o zatwierdzaniu darowizn i zapisów.
Fundacja jest jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną, wyposażoną przez fundatora (lub fundatorów) w majątek, który jest przeznaczony na realizację określonego celu i trwale z tym celem związany.
Powstanie fundacji jako osoby prawnej na ogół następuje w Polsce w systemie normatywno - rejestracyjnym. Oznacza to, że prawo (ustawa o fundacjach) określa wymogi, jaki muszą zostać spełnione, aby fundacja mogła powstać.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 fundacja uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego.
Fundacja może być również utworzona w systemie aktów organów państwa. W tym przypadku, aby fundacja powstała, konieczne jest wydanie przez organ państwa odpowiedniego aktu.
Dla powstania fundacji niezbędne są trzy czynności : dokonanie aktu fundacyjnego, ustanowienie statutu oraz wpis do Krajowego Rejestru Sądowego.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacjach, fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą.
Stowarzyszenia
Do 1989 r. podstawą tworzenia i funkcjonowania stowarzyszeń w Polsce było Rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 27 października 1932 r. - Prawo o stowarzyszeniach. Obecnie obowiązującym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach.
Ustawa Prawo o stowarzyszeniach w art. 2 określa stowarzyszenie jako dobrowolne, samorządne i trwałe zrzeszenie o celach niezarobkowych, oparte na społecznym.
zaangażowaniu swoich członków. Z definicji tej wynikają co najmniej cztery cechy stowarzyszenia, a mianowicie niezarobkowość, dobrowolność, samorządność oraz trwałość.
Prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i nie pozbawionym praw publicznych.
INNE Organizacje
Znaczna rzesza organizacji zaliczonych do trzeciego sektora powoływana jest w Polsce w oparciu o odrębne przepisy. Zgodnie z art. 7 ust. 1, przywołanej wyżej ustawy - Prawo o stowarzyszeniach, jej przepisom nie podlegają : 1) organizacje społeczne działające na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną; 2) kościoły i inne związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne; 3) organizacje religijne, których sytuacja prawna jest uregulowana ustawami o stosunku państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych, działające w obrębie tych kościołów i związków.
Do organizacji społecznych działających na podstawie odrębnych ustaw możemy zaliczyć m. in. : Polski Czerwony Krzyż (ustawa z dnia 16 listopada 1964 r. o Polskim Czerwonym Krzyżu), Polski Związek Łowiecki (ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo Łowieckie), Polski Związek Ochotniczych Straży Pożarnych (ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej).
Pojęcie Non Profit
Non - profit to nazwa określająca organizację, która prowadząc swoją działalność skupia się na wspieraniu prywatnego lub publicznego dobra, ale nie kierując się przy tym osiągnięciem zysku. Nazwa „non-profit” odróżnia organizacje pozarządowe od organizacji drugiego sektora i podkreśla, że ich działalność nie jest nastawiona na zysk. Organizacja non - profit jest to najczęściej stowarzyszenie, czyli trwałe, dobrowolne i samorządne zrzeszenie o celach niezarobkowych, o określonych celach, programie działania i strukturze organizacyjnej.
Organizacje non - profit określane są czasem jako wolontarystyczne, gdyż ich działalność jest w znacznym stopniu oparta na działaniu ochotników, czyli na wolontariacie.
Determinanty organizacji pozarządowych.
Dominujące są dwa podejścia do tego problemu. Są tacy, którzy uważają, że organizacje pozarządowe to nic innego jak efekt niewydolności państwa i rynku w zakresie zaspokajania potrzeb społecznych. Dodają oni również, że jest to sposób na minimalizowanie kosztów tego procesu. Chwała organizacji polega na tym, że robią to tanio i znacznie lepiej. Są też i tacy, którzy sądzą, że organizacje pozarządowe pełnią chyba nawet ważniejszą rolę. Ich zdaniem organizacje są poduszką powietrzną pomiędzy państwem a społeczeństwem. Rozwiązują one, bowiem trudne problemy społeczne, zmniejszają napięcia i sytuacje konfliktowe w społeczeństwie. Dzięki nim również obywatele mają możliwość wyrażania swoich opinii, niekoniecznie w sprawach wielkiej polityki.
Odkąd człowiek wykształcił umiejętność nawiązywania relacji międzyludzkich, to tworzyły się pierwsze, pierwotne ugrupowania. Przecież ludzie są istotami społecznymi i potrzebują przebywania z innym jednostkami społecznymi. Jeszcze w czasach dzieciństwa tworzą się pierwsze ugrupowania, czyli tak zwane podwórkowe paczki znajomych, kolegów, przyjaciół.
Jedną z organizacji, która jest tworzona z inicjatywy obywatelskiej jest organizacja pozarządowa. Od innych organizacji odróżnia je fakt, że nie są one tworzone z myślą o zyskach, lecz służą one interesom społeczeństwa. Cechy te sprawiają, że organizacje pozarządowe nazywane są organizacjami `'non - profit'', czyli tłumacząc na polski, bez korzyści. Celami takich organizacji jest służba społeczeństwu. Pomoc w sprawach codziennych, wyjściu z kłopotów, oraz innych trudności. Często organizacje pozarządowe podejmują również walkę z trudnościami, z którymi pojedynczy obywatel nie dałby sobie rady. Są to między innymi takie cele, jak walka z alkoholizmem, edukowanie o chorobach zakaźnych przenoszonych drogą płciową, lub przemocą kierowaną w małoletnich.
organizacje krajowe
Wśród dzieci i młodzieży działają organizacje pozarządowe nawiązujące bezpośrednio do tradycji skautingu: Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP) i Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej (ZHR).
Wśród największych organizacji pozarządowych zajmujących się sprawami kultury trzeba wymienić: Fundację Kultury, Fundację im. Fryderyka Chopina oraz fundacje i stowarzyszenia działające na rzecz zachowania i promocji polskich dóbr kultury (np. zabytków, dzieł sztuki).
W Polsce działają też organizacje specjalizujące się w działaniach na rzecz ochrony praw człowieka (np. Helsińska Fundacja Praw Człowieka czy polski oddział Amnesty International), monitorujące przestrzeganie praw człowieka i obywatela w Polsce i działające na rzecz ochrony tych praw (w tym praw więźniów) w państwach uznawanych za niedemokratyczne.
Dużą grupę organizacji pozarządowych w Polsce tworzą organizacje proekologiczne, zainteresowane ochroną środowiska naturalnego i działalnością promocyjną takiego systemu gospodarowania bogactwami naturalnymi, który nie zakłóca równowagi ekologicznej (np. Fundacja "Nasza Ziemia" - polski koordynator akcji "Sprzątanie Świata", Społeczny Instytut Ekologiczny, Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Obywatelski Ruch Ekologiczny).
Ważną działalność prowadzi Fundacja ITAKA, poszukująca osób zaginionych i niosąca pomoc rodzinom osób uznawanych za zaginione oraz Polska Fundacja Pomocy Humanitarnej "Res Humanae", która propaguje postawy humanitarne, pomaga osobom uzależnionym żyjącym z HIV i prowadzi hospicjum dla chorych na AIDS. Trzeba wspomnieć również Stowarzyszenie "Solidarni Plus", skupiające się na pomocy terapeutycznej, socjalnej i prawnej osobom żyjącym z HIV i chorym na AIDS oraz ich rodzinom, i Stowarzyszenie na Rzecz Prewencji HIV/AIDS "TADA", którego celem jest przeciwdziałanie zjawisku pedofilii i rozprzestrzenianiu się zakażeń HIV, działające wśród środowisk szczególnie narażonych na choroby przenoszone drogą płciową.
Wśród największych organizacji pozarządowych zajmujących się działalnością charytatywną trzeba wymienić takie, jak:
Polski Czerwony Krzyż (członek Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca) - niesie pomoc wszystkim potrzebującym, pozyskuje honorowych dawców krwi, prowadzi Krajowe Biuro Informacji i Poszukiwań, zapobiega chorobom zakaźnym i cywilizacyjnym, bierze udział w międzynarodowych akcjach pomocy humanitarnej;
Caritas Polska (organizacja charytatywna Kościoła Rzymskokatolickiego) - organizuje i koordynuje działania pomocowe za granicą i w Polsce i informacyjne;
Polska Akcja Humanitarna - niesie pomoc ofiarom wojen i kataklizmów za granicą i w Polsce oraz uchodźcom, wspiera szkoły i ośrodki zdrowia w rejonach dotkniętych ubóstwem, prowadzi akcje edukacyjne;
Fundacja SOS - obejmuje opieką osoby zagrożone ubóstwem i społeczną marginalizacją, inicjuje i stymuluje akcje społeczne;
Fundacja Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy
Organizacje społeczne pełnią też czasami funkcje administracyjną, zastępując administrację rządową w niektórych, ściśle określonych sferach życia publicznego. Np. Polski Związek Łowiecki, zrzeszający myśliwych, zarządza gospodarką łowiecką, wprowadza limity odstrzałów zwierzyny łownej, kontroluje przestrzeganie okresów ochronnych, prowadzi hodowlę i dokarmianie dzikich zwierząt. Polski Związek Wędkarski ma podobne zadania w zakresie połowu ryb słodkowodnych i wydawania odpowiednich zezwoleń.
organizacje międzynarodowe
W Polsce działają też organizacje pozarządowe o charakterze międzynarodowym. Część z nich (np. Fundacja Konrada Adenauera, Fundacja im. Roberta Schumana, Fundacja Edukacja dla Demokracji, Fundacja im. Friedricha Berta, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności) wspiera polskie organizacje pozarządowe w budowaniu dialogu społecznego i społeczeństwa obywatelskiego w demokratycznej Polsce.
- NATO - Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego - Celem NATO jest wzmocnienie potencjału militarnego państw członkowskich oraz ich obrona w razie niebezpieczeństwa.
- UZE - Unia Zachodnioeuropejska Do podstawowych celów Unii należą: synchronizacja gospodarek krajów członkowskich, popieranie harmonijnego rozwoju, stabilizacja gospodarki,
- Unia Europejska Do podstawowych celów Unii należą: synchronizacja gospodarek krajów członkowskich, popieranie harmonijnego rozwoju, stabilizacja gospodarki, podniesienie standardu życia
- RADA EUROPY Celem Rady Europy jest stanie na straży demokracji i praworządności w krajach członkowskich.
- OBWE - Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie Do działań OBWE należy dbanie o bezpieczeństwo w Europie, pokojowe rozstrzyganie sporów, ochrona praw człowieka,
- ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych, ma na celu współprace w celu utrzymania pokoju na świecie oraz organizowanie i koordynowanie współpracy międzynarodowej w różnych dziedzinach.
2. organizacje pozarządowe w obronie i ochronie narodowej
Organizacje pozarządowe działają na rzecz ochrony ludności więc realizacja misji ochrony ludności we wszystkich stanach funkcjonowania państwa, tj. w czasie pokoju oraz w okresie kryzysu i wojny.
Ujętą w ten sposób obronę cywilną można interpretować jako:
1. Organizację humanitarną, biorącą udział w działaniach wojennych, według prawa międzynarodowego, tj. wg Konwencji Genewskiej
2. Organizację przygotowującą ludność do wojny, według prawa polskiego z okresu PRL, które w dalszym ciągu w RP obowiązuje
3. Cywilną organizację obrony narodowej w państwach demokracji zachodnich, np. w Szwecji i w Niemczech.
Ochrona ludności obejmuje zapewnienie zdrowia i życia ludzi oraz ochronę mienia i środowiska. Jeżeli chodzi o jej zakres, to warto zwrócić uwagę, że ochrony ludności nie można utożsamiać tylko i wyłącznie z ratownictwem, czyli ratowaniem życia i zdrowia ludzkiego. Współczesne zagrożenia wymagają organizacji całego systemu przeciwdziałania, obejmującego na pewno bezpośrednie ratowanie, ale również pomoc psychologiczną, religijna, opiekę społeczną (krótko- i długofalową), zapewnienie warunków do przeżycia w trudnych sytuacjach życiowych (wynikłych np. z sytuacji popowodziowej lub pożarowej).
Organizacje wspierające bezpieczeństwo i porządek publiczny w Polsce.
Zaangażowanie na rzecz obronności
Włączanie się organizacji pozarządowych do działań na rzecz umacniania obronności i przygotowania społeczeństwa do działań wojennych sięgają czasów pierwszej wojny światowej. Istotną rolę w tych działaniach odegrały organizacje paramilitarne. Nie wymagały dużych nakładów finansowych, a przysposabiały do obrony państwa znaczną liczbę obywateli, uczyły strzelać, pełnić służbę wartowniczą, obsługiwać podstawowy sprzęt łączności i udzielać pierwszej pomocy medycznej. Władze II Rzeczypospolitej przywiązywały dużą wagę do właściwego funkcjonowania organizacji paramilitarnych, uznając i doceniając ich realne możliwości przygotowania społeczeństwa do wypełniania konstytucyjnego obowiązku obrony ojczyzny. Właśnie taka postawa zaowocowała rozwiniętym na dużą skalę ruchem oporu, zbudowaniem podziemnego państwa i podziemnej armii. Euforia po zakończeniu wojny, a także polityka Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej powiązanej z Układem Warszawskim spowodowały, że zainteresowanie społeczeństwa obronnością kraju stopniowo zaczęło się zatracać. Działające w tamtych czasach organizacje czyniły liczne próby angażowania obywateli do działań na rzecz obronności: jedną z takich inicjatyw było zachęcanie ludności do służby w oddziałach samoobrony. Oddziały te były formowane przy ścisłej współpracy z Ligą Obrony Kraju, Polskim Czerwonym Krzyżem, Związkiem Ochotniczych Straży Pożarnych, czy też ze Związkiem Krótkofalowców. Zasada formowania oddziałów samoobrony polegała na rozwinięciu istniejących terenowych kół tych organizacji i racjonalnym wykorzystaniu posiadanego sprzętu szkoleniowego. W tym celu powołano w 1962 r. z inicjatywy LOK Krajowy Komitet Koordynacji Społecznej Działalności Obronnej. Organizacje rozdzieliły pomiędzy siebie zadania obronne, określiły główne kierunki działalności obronnej, wśród nich przygotowanie w określonym zakresie przedpoborowych do służby specjalistycznej w wojsku (kierowców, łącznościowców, pilotów), doskonalenie umiejętności i wojskowej sprawności rezerwistów, organizowanie i szkolenie oddziałów samoobrony oraz prowadzenie szkolenia ludności, popularyzowanie idei obronności wśród młodzieży i dorosłych. Wraz z upływem lat idea organizacji oddziałów samoobrony upadła i nigdy nie doczekała się pełnej realizacji. Tragiczne wydarzenia ostatnich lat, wzrastająca liczba zagrożeń różnego rodzaju, spowodowały, iż społeczeństwo coraz silniej odczuwa potrzebę organizowania się w celu ochrony i obrony swojego życia i mienia. Społeczeństwa lokalne przekonały się, iż liczenie na pomoc służb ratowniczych z zewnątrz jest zawodne (np. w czasie powodzi w 1997 r.), a najskuteczniejszym ratunkiem jest umiejętność zorganizowania własnych struktur w celu ochrony wspólnego dobra.
Rola tych organizacji w ochronie i obronie narodowej oraz wspieraniu
bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Działalności pożytku publicznego obejmuje następujące sfery zadań publicznych:
pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej
zapewnienia zorganizowanej opieki byłym żołnierzom zawodowym, którzy uzyskali uprawnienia do emerytury wojskowej
działalności charytatywnej;
podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej;
działalności na rzecz mniejszości narodowych;
ochrony i promocji zdrowia;
działania na rzecz osób niepełnosprawnych;
promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;
upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn;
działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości;
działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;
nauki, edukacji, oświaty i wychowania;
krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży;
kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji
upowszechniania kultury fizycznej i sportu;
ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;
porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym;
upowszechniania wiedzy i umiejętności na rzecz obronności państwa;
upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;
ratownictwa i ochrony ludności;
pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą;
upowszechniania i ochrony praw konsumentów;
działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;
promocji i organizacji wolontariatu;
działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe.
Potrzeby włączenia organizacji pozarządowych w tworzenie bezpieczeństwa
AKTYWNOŚĆ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA:
1. AKTYWNOŚĆ BEZPOŚREDNIA
SZKOLENIE OBRONNE, SZKOLENIE PARAMILITARNE, RATOWNICTWO SPOŁECZNE, POMOC HUMANITARNA, BEZPIECZEŃSTWO I PORZĄDEK PUBLICZNY, OPIEKA SOCJALNA, OPIEKA SPOŁECZNA, MONITORING ZAGROŻEŃ
2. AKTYWNOŚĆ POŚREDNIA
EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA, WYCHOWANIE OBYWATELSKIE, PATRIOTYCZNE, OBRONNE, KSZTAŁTOWANIE OPINI PUBLICZNEJ, INICJOWANIE PRZEDSIĘWZIĘĆ NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA
ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
W TWORZENIU BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO III RP:
1. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE STANOWIĄ DRUGI, OBOK ORGANIZACJI RZĄDOWYCH KONIECZNY I NIEZASTĘPOWALNY KOMPONENT ORGANIZACJI BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO;
2. ORGANIZACJE RZĄDOWE SAME NIE SĄ W STANIE PRZECIWDZIAŁAĆ ZAGROŻENIOM XXI WIEKU. KONIECZNE JEST ICH WSPARCIE I POMOC STRUKTUR POZARZĄDOWYCH;
3. ORGANIZACJE POZARZĄDOWE MOGĄ WYRĘCZAĆ PAŃSTWO W WYPEŁNIANIU WIELU OBOWIĄKÓW I POWINNOŚCI WZGLĘDEM OBYWATELI. DOTYCZY TO RÓWNIEŻ SFERY BEZPIECZEŃSTWA, ZWŁASZCZA NA SZCZEBLU LOKALNYM I REGIONALNYM;
4. WSPÓŁCZESNE ZAGROŻENIA NIEMILITARNE WYMAGAJĄ ZASADNICZEGO ZWIEKSZENIA ZORGANIZOWANEJ SPOŁECZNOŚCI, KTÓRA POSIADA SZCZEGÓLNE MOŻLIWOŚCI SPOŁECZNEGO MONITORINGU ZAGROŻEŃ, SAMORATOWNICTWA ORAZ WSPARCIA ORGANIZACJI RZĄDOWYCH ;
5. POWSZECHNE ANGAŻOWANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W DZIAŁALNOŚĆ NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO STANOWI NORMĘ W PAŃSTWACH O UGRUNTOWANYCH TRADYCJACH DEMOKRATYCZNYCH;
6. PRZED POLSKĄ NAUKĄ, A ZWŁASZCZA NAUKAMI WOJSKOWYMI STOI WYZWANIE TWORZENIA SYSTEMU WIEDZY O ORGANIZACJACH POZARZĄDOWYCH ORAZ ICH WSPÓŁUDZIALE W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA POLSKI W XXI WIEKU DLA WSPARCIA WŁADZ ORAZ DLA EDUKACJI NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA
Rola w kształtowaniu postaw patriotycznych i propaństwowych
Organizacje obronne odgrywają istotną rolę w dziedzinie pogłębiania wśród społeczeństwa poczucia patriotycznej i społecznej współodpowiedzialności za sprawy obrony ojczyzny (popularyzowanie roli i zadań wojska, jego tradycji, więzi z narodem). Oprócz popularyzacji wysiłku obronnego, organizacje realizują poprzez konkretne czyny swe funkcje obronne: przygotowują specjalistów na potrzeby sił zbrojnych, doskonalą rezerwistów, prowadzą szkolenia obronne w zakresie technicznym, strzeleckim, ratowniczym itd., niosą pomoc medyczno-sanitarną w nagłych wypadkach, w walce z pożarami i ze skutkami powodzi czy opadów śnieżnych, w zakresie ochrony porządku i zabezpieczenia mienia społecznego i osobistego obywateli przed zniszczeniem, kradzieżą itd.
Możliwości
wsparcia władz lokalnych, współpracy z administracją rządową, z siłami zbrojnymi i służbami bezpieczeństwa wewnętrznego.
Współdziałanie organizacji pozarządowych z siłami zbrojnymi może być realizowane m.in. poprzez wspólne misje, cele i zadania, do których zaliczyć należy:
działalność na rzecz obronności państwa,
wychowanie patriotyczne, obywatelskie i wojskowe,
reagowanie na zagrożenia militarne i niemilitarne,
działalność oświatowo-wychowawczą,
przygotowanie młodzieży do służby wojskowej,
kształtowanie postaw obywatelskich, upowszechnianie kultury, tradycji narodowej,
popularyzację dziejów i tradycji orężą polskiego,
inne.
Współpraca organizacji z władzami lokalnymi:
Zgodnie z Ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (art. 5 pkt. 2) współpraca winna być realizowana z zachowaniem następujących zasad: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności.
Zasada pomocniczości zakłada zakaz odbierania oznaczający, że społeczeństwo nie powinno pozbawiać jednostek i grup społecznych możliwości wykonania tego, co sama/e potrafi/ą. Zakłada także subsydiarne towarzyszenie, czyli przekonanie, że społeczeństwo powinno nieść „pomoc dla samopomocy” w tym, czego jednostka bądź grupa społeczna nie jest w stanie sama dokonać oraz zaprzestanie świadczenia owej pomocy gdy „pomoc dla samopomocy” okazała się skuteczna (subsydiarna redukcja). Przyjmuje się, że wspieranie czy powierzanie zadań stanowi realizację zasady pomocniczości.
Współpraca organizacji z administracją rządową:
Współpraca z III sektorem jest szczególnie istotna jeśli chodzi o działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży oraz przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet, ponieważ to właśnie organizacje pozarządowe najlepiej znają problemy lokalnych społeczności i są w stanie udzielić skutecznej i szybkiej pomocy. Dlatego też staramy się stale intensyfikować tę współpracę.
W jej ramach Departament Analiz i Nadzoru m.in.:
-opiniuje wnioski organizacji pozarządowych o patronat honorowy kierownictwa resortu swia,
-udziela pomocy merytorycznej organizacjom pozarządowym,
-organizuje ogólnopolskie konferencje i seminaria tematyczne, mające na celu zacieśnianie współpracy m.in. z III sektorem w zakresie realizowanych zadań,
-zleca zadania publiczne do realizacji podmiotom pozarządowym.
-wspólnie realizuje programu (zlinkować) rządowe, koordynowane przez MSWiA
RZĄDOWY PROGRAM OGRANICZANIA PRZESTĘPCZOŚCI I ASPOŁECZNYCH ZACHOWAŃ „RAZEM BEZPIECZNIEJ”
Program ustanowiony został na mocy uchwały Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2006 roku Nr 218/2006. Wykonanie zadań realizowanych w ramach programu koordynuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Realizacja programu została zaplanowana na lata 2007-2015. W budżecie państwa corocznie w ramach rezerwy celowej na realizację programu „Razem bezpieczniej” zabezpieczono kwotę 3 milionów złotych na aktywizację społeczności lokalnych. Kwota ta jest przekazywana do budżetów wojewodów na zadania realizowane przez organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego.
Głównym założeniem Programu jest ograniczenie skali zjawisk i zachowań, które budzą powszechny sprzeciw i poczucie zagrożenia. Program łączy działania Policji, administracji rządowej i samorządowej oraz partnerów społecznych, zainteresowanych poprawą bezpieczeństwa i porządku publicznego. Jednym z podstawowych założeń programu jest przekonanie obywateli do nawiązania trwałego, stałego, naturalnego partnerstwa z Policją oraz innymi instytucjami ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Obszary działania programu, to:
bezpieczeństwo w miejscach publicznych i w miejscu zamieszkania;
przemoc w rodzinie;
bezpieczeństwo w szkole;
bezpieczeństwo w środkach komunikacji publicznej;
bezpieczeństwo w ruchu drogowym;
bezpieczeństwo w działalności gospodarczej;
ochrona dziedzictwa narodowego.
Zagadnienie 6
Misja i cele
Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej jest ogólnopolskim, samorządnym, trwałym stowarzyszeniem, które zrzesza Ochotnicze Straże Pożarne i inne osoby prawne w celu reprezentowania ich interesów oraz propagowania i realizacji celów statutowych.
Związek jest kontynuatorem chlubnych tradycji ruchu strażackiego wyrażających się w niesieniu bezinteresownej pomocy ludziom i służeniu Ojczyźnie.
Związek wykonuje zadania o charakterze użyteczności publicznej w zakresie ochrony przeciwpożarowej, wspiera różnorodne formy pracy kulturalno- oświatowej, popularyzuje dorobek historyczny ruchu strażackiego, rozwija działalność artystyczną i sportową w Ochotniczych Strażach Pożarnych.
Związek działa na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. Nr 20 poz. 104 ze zm.) ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. O ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81, poz 351 ze zm.) oraz własnego statutu.
Celem Związku jest w szczególności:
- działanie na rzecz ochrony życia, zdrowia i mienia przed pożarami, klęskami żywiołowymi i zagrożeniami ekologicznymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami,
- rzecznictwo i reprezentowanie członków Związku wobec organów administracji publicznej,
- wykonywanie zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej zleconych przez organy administracji publicznej,
- współtworzenie i opiniowanie aktów normatywnych dotyczących ochrony przeciwpożarowej,
- działanie na rzecz ochrony środowiska,
- informowanie o występujących zagrożeniach pożarowych i innych zagrożeniach miejscowych oraz sposobach im zapobiegania,
- rozwijanie i upowszechnianie działalności kulturalnej,
- rozwijanie i krzewienie kultury fizycznej i sportu,
- organizowanie pożarniczego i obronnego wychowania dzieci i młodzieży.
Powyższe cele realizowane są przez:
- współdziałanie z Państwową Strażą Pożarną, organami administracji publicznej oraz innymi podmiotami,
- udzielanie pomocy OSP w wyposażeniu w sprzęt, zaopatrywanie w mundury, odznaki i dystynkcje oraz organizowanie szkoleń,
- gromadzenie środków finansowych,
- zapewnienie doradztwa prawnego w zakresie funkcjonowania OSP,
- mobilizowanie społeczeństwa do udziału w realizacji zadań ochrony przeciwpożarowej,
- inicjowanie i organizowanie imprez sportowych oraz przeglądów dorobku amatorskiego ruchu artystycznego OSP,
- prowadzenie działalności wydawniczej, organizowanie wystaw, udzielanie pomocy w gromadzeniu eksponatów muzealnych,
- przedstawianie organom administracji publicznej wniosków dotyczących doskonalenia stanu ochrony przeciwpożarowej,
- popieranie wynalazczości i racjonalizacji w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej.
Zapewnieniem ciągłości szeregów OSP są młodzieżowe i harcerskie drużyny pożarnicze, w których młodzież poznaje tajniki strażackiej służby, zasady zapobiegania pożarom oraz zachowania w wypadku zagrożenia. Ogółem działa w kraju blisko dziewięć i pół tysiąca drużyn młodzieżowych, zrzeszających około 90 tysięcy dziewcząt
i chłopców w wieku 12-18 lat.
Ochotnicze Straże Pożarne użytkują około 16,5 tysiąca strażnic, najczęściej wybudowanych własnymi siłami, w połowie są to obiekty wielofunkcyjne służące całej społeczności. Wokół nich skupia się życie społeczne wsi i miasteczek.
Były i są one miejscem kultywowania tradycji narodowej, kultury i sztuki. Pod patronatem OSP funkcjonuje około 800 orkiestr, 300 zespołów artystycznych, ponad 600 drużyn sportowych.
Ważna dla środowiska strażackiego jest troska o własne tradycje, sztandar, zachowanie wiedzy o ich dorobku dla przyszłych pokoleń.
Prawie co trzecia OSP w kraju prowadzi na bieżąco własną kronikę. Blisko tysiąc izb tradycji gromadzi eksponaty dokumentujące życie strażaków i środowiska. Są one cennym źródłem informacji dla dokumentowania historii pożarnictwa i życia tych środowisk.
Proponowanie różnorodnych form aktywności, docieranie do wszystkich grup społecznych to podstawa funkcjonowania ochotniczego pożarnictwa, napływu do jego szeregów ludzi młodych, aktywności i rangi we wszystkich dziedzinach życia swych środowisk.
Te wszystkie formy działania są przede wszystkim efektem zaangażowania członków, umiejętności radzenia sobie nawet w trudnych sytuacjach.
Z tych też zagadnień składa się program Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej, który preferuje przede wszystkim aktywną i skuteczną pomoc w wypełnianiu przez OSP ich społecznej roli - zgodnie z przesłaniem Bolesława Chomicza - pierwszego prezesa odrodzonego Związku.
"Ochotnicza Straż Ogniowa z wielu względów jest doniosłym posterunkiem służby publicznej, pod której sztandarami obywatel zaprawia się do dyscypliny, uczy się posłuchu i karności dla swej władzy przez niego samego wybranej, pogłębia w swym sercu poczucie obowiązku i poświęcenia, a w sztandarze swym widzi symbol jedności, bez której nie masz w społeczeństwie i państwie ładu, harmonii i poszanowania dla siły moralnej."
Historia
Pierwsze wzmianki o zorganizowanym ratownictwie ogniowym na ziemiach polskich pochodzą z okresu średniowiecza. Z biegiem stuleci władze miejskie przywiązywały coraz więcej uwagi do wyposażenia w sprzęt przeciwpożarowy i do prewencji. W latach sześćdziesiątych XIX wieku organizacje przeciwpożarowe powstają niezależnie we wszystkich zaborach:
W Galicji:
1860 - powstaje Krajowe Towarzystwo Ubezpieczeń od Ognia, od swojego patrona św. Floriana zwane "Florianką",
1862 - początek akcji tworzenia pierwszych stowarzyszeń strażackich:
1865 - Kraków, Gródek, Tarnów,
1867 - Wadowice,
1868 - Lwów, Stanisławów,
1869 - Bochnia,
1871 - Brody, Przemyśl, Sambor, Żywiec,
1875 - we Lwowie I Krajowy Zjazd Strażacki powołuje Krajowy Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim. Rozwija się działalność organizacyjna.
W Królestwie Polskim:
1864 - powstaje OSP w Kaliszu,
1871 - powstaje OSP w Częstochowie,
1881 - działa 27 organizacji strażackich
1915 - władze rosyjskie zatwierdzają ustawę Towarzystwa Świętego Floriana,
1916 - w Warszawie Ogólnokrajowy Zjazd Straży Ogniowych powołuje Związek Floriański.
W zaborze pruskim:
1867 - powstaje Prowincjonalny Śląsko-Poznański Związek Strażacki, który w 1893 r. Przekształca się w:
- Poznański Prowincjonalny Związek Straży Pożarnych,
- Prowincjonalny Związek Straży Pożarnych na Górnym Śląsku,
1880 - powstaje Pomorski Związek Prowincjonalnych Straży Pożarnych.
W latach I wojny światowej:
Strażacy wszystkich zaborów walczą o niepodległość w Polskiej Organizacji Wojskowej, w powstaniu Wielkopolskim, w Powstaniach Śląskich.
W listopadzie 1918 r. - aktywnie uczestniczą w rozbrajaniu garnizonów niemieckich i austriackich.
We wrześniu 1921 r. Związki działające pod zaborami łączą się w jeden - Główny Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Lata II wojny to walka na wszystkich frontach.
W grudniu 1939 r. utworzono strażacką organizację konspiracyjną "Skała", która w 1943 r. weszła w skład Korpusu Bezpieczeństwa.
W latach 1939-1945 tysiące strażaków poległo w szeregach Wojska Polskiego i organizacji podziemnych.
W 1949 r. Rada Ministrów wydaje rozporządzenie o rozwiązaniu Związku.
W grudniu 1956 r. Związek OSP zostaje reaktywowany.
W kwietniu 1992 r. podczas IX Zjazdu Krajowego przyjęto nazwę Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.
X Zjazd Krajowy Związku w czerwcu 1997 r. przyjął program działania na przełom tysiąclecia - lata 1997 - 2002, a Nadzwyczajny Zjazd Krajowy w październiku 1999 r. przyjął statut dostosowujący strukturę Związku do nowego podziału administracyjnego kraju.
Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej
Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej
Prezes Waldemar Pawlak
Rok założenia 1956
Nr KRS 0000116212
Data rejestracji 24 czerwca 2002
Status OPP
Rodzaj stowarzyszenia Związek stowarzyszeń
Siedziba Warszawa, Polska
Zasięg Rzeczpospolita Polska i zagranica
Adres ul. Oboźna 1
00-340 Warszawa
Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej - ogólnopolskie, samorządne stowarzyszenie, zrzeszające Ochotnicze Straże Pożarne i inne osoby prawne w celu reprezentowania ich interesów oraz propagowania i realizacji celów statutowych.
Związek wykonuje zadania o charakterze użyteczności publicznej w zakresie ochrony przeciwpożarowej, wspiera różnorodne formy pracy kulturalno-oświatowej, popularyzuje dorobek historyczny ruchu strażackiego, rozwija działalność artystyczną i sportową w Ochotniczych Strażach Pożarnych. Działa na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 1989 r. Nr 20, poz. 104 ze zm.) ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. O ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 1991 r. Nr 81, poz. 351 ze zm.) oraz własnego statutu.
Spis treści [ukryj]
1 Wybrane cele Związku
2 Zarys historii, początki
2.1 W Galicji
2.2 W Królestwie Polskim
2.3 W Prusach
3 Aktualne władze
4 Linki zewnętrzne
Wybrane cele Związku
działanie na rzecz ochrony życia, zdrowia i mienia przed pożarami, klęskami żywiołowymi i zagrożeniami ekologicznymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami,
rzecznictwo i reprezentowanie członków Związku wobec organów administracji publicznej,
wykonywanie zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej zleconych przez organy administracji publicznej,
współtworzenie i opiniowanie aktów normatywnych dotyczących ochrony przeciwpożarowej,
działanie na rzecz ochrony środowiska,
informowanie o występujących zagrożeniach pożarowych i innych zagrożeniach miejscowych oraz sposobach im zapobiegania,
rozwijanie i upowszechnianie działalności kulturalnej,
rozwijanie i krzewienie kultury fizycznej i sportu,
organizowanie pożarniczego i obronnego wychowania dzieci i młodzieży.
Zarys historii, początki W Galicji [edytuj]
1860 - powstaje Krajowe Towarzystwo Ubezpieczeń od Ognia, od swojego patrona św. Floriana zwane "Florianką",
1862 - początek akcji tworzenia pierwszych stowarzyszeń strażackich:
1865 - Kraków, Gródek, Tarnów,
1867 - Wadowice,
1868 - Lwów, Stanisławów,
1869 - Bochnia,
1871 - Brody, Przemyśl, Sambor, Żywiec,
1872 - Chrzanów,
1875 - we Lwowie I Krajowy Zjazd Strażacki powołuje Krajowy Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim.
W Królestwie Polskim [edytuj]
1864 - powstaje OSP w Kaliszu (Kaliska Straż Ogniowa)
1871 - powstaje OSP w Częstochowie
1881 - działa 27 organizacji strażackich
1915 - władze rosyjskie zatwierdzają ustawę Towarzystwa Świętego Floriana
1916 - w Warszawie Ogólnokrajowy Zjazd Straży Ogniowych powołuje Związek Floriański
W Prusach [edytuj]
1858 - Powstaje Ochotnicza Straż Pożarna w Raciborzu
1860 - Powstaje Ochotnicze Straże Pożarne w Gliwicach i Głogówku
1862 - Powstaje Ochotnicza Straż Pożarna w Opolu
1863 - Powstaje Ochotnicza Straż Pożarna w Strzelcach Opolskich
1864 - Powstają Ochotnicze Straże Pożarne w Mysłowicach i Chorzowie
1873 - Powstaje Ochotnicza Straż Pożarna w Nysie
1874 - Powstają Ochotnicze Straże Pożarne w Bytomiu i Pszczynie
1876 - Utworzenie Górnośląskiego Podzwiązku Straży Pożarnych skupiającego 41 ochotniczych i 5 zakładowych strazy pożarnych z Regencji Opolskiej.
1863 - powstaje Prowincjonalny Śląsko-Poznański Związek Strażacki, który w 1893 r. Przekształca się w:
Poznański Prowincjonalny Związek Straży Pożarnych,
Śląski Prowincjonalny Związek Straży Pożarnych,
1880 - powstaje Pomorski Związek Prowincjonalnych Straży Pożarnych.
We wrześniu 1921 r. Związki działające pod zaborami łączą się w jeden - Główny Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Pyt. 7
Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
Na początku 70 lat WOPR prowadziło działania profilaktyczne obejmujące:
działalność profilaktyczną w jak najszerszym zakresie w celu zagwarantowania pełnego bezpieczeństwa osób korzystających z wypoczynku nad wodą, organizowanie nauki pływania z młodzieżą i osobami dorosłymi, zabezpieczenie czynnych kąpielisk w czasie sezonu rekreacyjnego.
W 1797 r. w trakcie obchodów Międzynarodowego Roku Dziecka, WOPR skoncentrowało się na prowadzeniu podstawowej nauki pływania z dziećmi.
Misją WOPR jest zmniejszenie liczby utonięć.
Struktury organizacyjne WOPR tworzone są zgodnie z podziałem administracyjnym kraju, w miejscach występowania kąpielisk i pływalni. W powiatach i gminach pojawia się WOPR zgodnie z oczekiwaniami władz oraz administracji państwowej.
WOPR jest wiodącą organizacją pozarządową zajmującą się ratownictwem wodnym, zdolną do zabezpieczenia obiektów rekreacyjnych i sportowych, która działa na mocy ustawy o kulturze fizycznej z dnia 18.01.1996r.
WOPR realizuje swój cel strategiczny na wiele sposobów, w tym organizując wodną służbę ratowniczą. Ratownicy WOPR organizują się w przedsięwzięcia na rzecz ochrony środowiska naturalnego. WOPR inicjuje i podejmuje prace badawcze w zakresie bezpieczeństwa na wodach, opiniuje sprzęt przydatny w ratownictwie wodnym. Współpracuje z organizacjami krajowymi.
Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
GOPR jest stowarzyszeniem kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym. GOPR działa na podstawie ustawy o kulturze fizycznej z dn. 18.01.1996r. oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dn. 6.05.1997r. w sprawie określenia bezpieczeństwa osób przebywających w górach. Zadania statutowe GOPR-u to niesienie pomocy w górach ludziom, których zdrowie lub życie jest zagrożone, zapobieganie wypadkom w górach oraz ochrona środowiska górskiego.
Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
Status TOPR został zatwierdzony przez Walne Zebranie TOPR w dniu 25.10.2003r.
Siedzibą władz TOPR jest Zakopane. Terenem działania jest obszar RP, a w wyjątkowych okolicznościach obszar innych państw. Celem jest poszukiwanie zagubionych turystów, narciarzy, wspinaczy, organizowanie dla nich pomocy oraz ratowanie osób i ofiar gór.
Środkami do realizacji celu stowarzyszenia są:
utrzymanie w należytej sprawności Straży Ratunkowej czyli SR TOPR
działania ochotnicze członków, a także zatrudnienie w SR TOPR na podstawie umowy o pracę ratowników i innych pracowników.
Udzielanie informacji o istniejących zagrożeniach oraz prowadzenie działalności profilaktycznej.
Członkiem stowarzyszenia może być obywatel Polski, mający pełną zdolność do czynności prawnych i nie pozbawiony praw publicznych.
Pyt. 8
Polska Akcja Humanitarna pomaga ludziom w sytuacjach kryzysowych w jak najszybszym uzyskaniu samodzielności i przyjęciu odpowiedzialności za własną przyszłość, kształtuje postawy humanitarne i tworzy nowoczesną kulturę pomocy. Naczelną zasadą PAH jest efektywne działanie z poszanowaniem godności człowieka.
Cel nadrzędny:
objęcie pomocą jak największej liczby krajów oraz zaangażowanie w niesienie pomocy jak największej liczby ludzi.
Cele poboczne:
sprawnie i profesjonalnie działająca organizacja
tworzenie podstaw stabilności finansowej wszystkich programów PAH
szybkie i efektywne reagowanie w sytuacjach kryzysowych.
Polska Misja Medyczna
Cele:
doraźna pomoc medyczna ofiarom wojen, kataklizmów i klęsk żywiołowych,
humanitarna pomoc medyczna,
pomoc medyczna Polakom mieszkającym na Wschodzie
kształcenie kadry medycznej i ludności cywilnej w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej oraz podstawowych zabiegów ratujących życie
Prawo do otrzymania pomocy humanitarnej jest jednym z podstawowych praw ofiar wojen, katastrof, kataklizmów. Organizacją posiada osobowość prawną i może wypowiadać się w sprawach publicznych. Siedzibą władz jest Kraków.
Realizuje cele przez:
organizowanie, prowadzenie udziału w akcjach ratowniczych, humanitarnych
organizowanie osobowego i rzeczowego zaplecza medycznego dla potrzeb akcji ratowniczych
zbiórkę darów na rzecz ofiar
prowadzenie szkoleń z zakresu ochrony i promocji zdrowia
pozyskiwanie i nieodpłatne wydawanie leków i innych materiałów medycznych.
W kwietniu 2003 r. uchwałą Rady Ministrów powołany został Szpital Polowy. Szpital Polowy jest medyczną jednostką ratownicza przeznaczoną do prowadzenia działań ratowniczych na miejscu katastrof naturalnych jaki i awarii technicznych.
PYTANIE 9
|
Polski Komitet Pomocy Społecznej realizuje statutowe cele poprzez:
Organizowanie usług opiekuńczych w (domach) mieszkaniach podopiecznych;
Organizowanie i prowadzenie dożywiania;
Organizowanie różnorodnych form wypoczynku dla podopiecznych;
Udzielanie pomocy rzeczowej i, w miarę posiadanych środków finansowej;
Prowadzenie poradnictwa prawnego i pomocy prawnej;
Świadczenie pomocy dla skazanych opuszczających zakłady karne;
Świadczenie pomocy osobom bezdomnym i bezrobotnym;
Świadczenie pomocy osobom niepełnosprawnym w zakresie rehabilitacji zdrowotnej, społecznej i zawodowej;
Udzielanie pomocy osobom dotkniętym klęskami żywiołowymi i ekologicznymi;
w szczególności:
Prowadzimy Kluby Seniora, stołówki, jadłodajnie, noclegownie itp.;
Prowadzimy świetlice i inne placówki opiekuńcze i opiekuńczo-wychowawcze;
Prowadzimy różnorodną w formie działalność edukacyjną i szkoleniową;
Współpracujemy z innymi organizacjami charytatywnymi w Polsce i w UE.
Formy pomocowej działalności PKPS są następujące:
Pomoc finansowa (pieniężna) - PKPS jest organizacją, która na działalność w zakresie pomocy społecznej gromadzi środki finansowe z dobrowolnych wpłat i datków od osób prywatnych, firm i instytucji są to więc środki społeczne i ich wielkość zależy od dobroczynności i możliwości finansowych ofiarodawców.
Pomoc rzeczowa - taka pomoc udzielana jest w najróżniejszych formach w zależności od możliwości stowarzyszenia i potrzeb podopiecznych. W tej formie pomocy PKPS ma większe możliwości ponieważ łatwiej jest pozyskać dary w naturze od ofiarodawców niż w postaci gotówki. W ramach tej pomocy rozdzielane są potrzebującym dary w naturze: odzież, obuwie, żywność w paczkach oraz żywność w postaci gotowych posiłków jednodaniowych i drugich śniadań dla dzieci w szkłach, meble i sprzęt gospodarstwa domowego.
Usługi - najważniejsze i bardzo wartościowe w działalności stowarzyszenia są różnego rodzaju usługi świadczone dla podopiecznych. Wymienić tu należy:
- dożywianie w postaci gotowych dań oraz żywności dostarczanej do domów podopiecznych,
- usługi pielęgnacyjne i opiekuńcze.
Bezpłatne doradztwo jest działalnością stowarzyszenia wypracowaną staraniem i zaangażowaniem ofiarnych osób, w tym pracowników. Jest to niematerialna, fachowa pomoc ludziom biednym przeważnie w sprawach o alimenty
Działalność kulturalno - opiekuńcza i edukacyjna (Kluby Seniora, popołudniowe i całodzienne) - prowadzenie popołudniowych Klubów Seniora daje szerokie możliwości organizowania życia ludzi starszych. Dla ludzi starszych i samotnych organizowane są różnego rodzaju uroczystości, w tym związane z tradycyjnymi świętami jak np. kolacje wigilijne czy śniadania wielkanocne. PKPS dla swoich podopiecznych - seniorów przygotowuje co roku paczki świąteczne, organizuje wycieczki i imprezy kulturalne. Kluby, poza dożywianiem, kontaktem z różnego rodzaju programami kulturalnymi, stwarzają możliwości organizacyjne dla aktywizacji społecznej osób późnego wieku. Kluby Seniora - przy aktywnej pomocy władz lokalnych - mają szansę stać się ośrodkami samopomocowymi działającego na rzecz środowiska lokalnego.
Organizacja wypoczynku (wczasy na działkach, obozy, "zielone szkoły") - organizowanie wczasów na działkach jest, zainicjowaną przez PKPS, formą odpoczynku dla osób starszych, bardzo wśród nich popularną. W ogródkach działkowych na terenie dużych miast, pośród zieleni wypoczywają ludzie starsi, którzy z różnych przyczyn nie wyjeżdżają na typowe wczasy. Poza wypoczynkiem, opieką i zajęciami kulturalno-rekreacyjnymi wczasowicze korzystają z trzech posiłków bezpłatnie lub za symboliczną opłatą. Przy pomocy różnych instytucji PKPS organizuje wypoczynek wakacyjny dla dzieci z najuboższych rodzin oraz inicjuje i współorganizuje dla dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo i biednych wyjazdy na tzw. "zielone szkoły". "Zielone szkoły" organizowane są w trakcie roku szkolnego. Dzieci uczą się, wypoczywają, są dożywiane a w razie potrzeby rehabilitowane. PKPS wyposaża dzieci w odzież i obuwie. Środowiska, którymi PKPS zajmuje się w szczególności to dzieci z rodzin zastępczych, rodzin niepełnych i niewydolnych wychowawczo.
Śniadania Wielkanocne i Kolacje Wigilijne -tradycyjnie, już od kilkudziesięciu lat organizujemy uroczyste Śniadania Wielkanocne i Kolacje Wigilijne dla naszych podopiecznych w klubach seniora, świetlicach i noclegowniach dla bezdomnych.
Pomoc materialna, którą świadczymy na rzecz naszych podopiecznych polega też na bezpośrednim prowadzeniu specjalnych placówek opieki takich jak: świetlice terapeutyczne, domy dla osób starszych, w tym domy opieki społecznej oraz noclegownie dla bezdomnych.
meble, różnego rodzaju artykuły spożywcze oraz odzież i obuwie.
Aktualnie nasze Stowarzyszenie opiera swoją działalność, z jednej strony na pracy wolontariuszy i społecznych aktywistów, z drugiej zaś strony PKPS zatrudnia zespoły ludzi - fachowców przygotowanych zawodowo do realizacji specjalistycznych programów i projektów. Są to między innymi pracownicy socjalni, terapeuci, wychowawcy, prawnicy, pielęgniarki, lekarze oraz pracownicy kuchni, pralni i magazynu.
PYTANIE 10
Organizacje i Stowarzyszenia niosące pomoc ofiarom przestępstw
Amnesty International w Polsce. Stowarzyszenie Amnesty International Polska powstało w 1989 r., a w czerwcu 1990 r. zostało zarejestrowane w Sądzie Wojewódzkim w Gdańsku. W 1990 r. Amnesty International Polska było obecne 4 czerwca, w rocznicę masakry na Tiananmen, przed ambasadą ChRL i upominało się o los więzionych studentów chińskich, a 10 grudnia podjęło akcję, popularyzując mało wówczas znaną treść Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w 42. rocznicę jej uchwalenia. Amnesty International Polska od 1991 r. rozpoczęło w sposób zorganizowany uczestniczenie w światowych kampaniach Amnesty International i podejmowanie edukacji na rzecz praw człowieka
Podstawową formą działalności Amnesty International jest prowadzenie kampanii.
Amnesty International bada, dokumentuje i publikuje raporty o przypadkach naruszeń praw człowieka, ale na tym jej praca się nie kończy. Członkowie Amnesty International podejmują praktyczne i skuteczne kroki w celu powstrzymania tych naruszeń!
Działalność Amnesty International ma zasięg globalny.
Organizacja jest zaangażowana w obronę praw człowieka na całym świecie. Podejmujemy działania w sprawie różnorakich przypadków naruszeń praw człowieka, dokonywanych przez wszystkie władze, bez względu na to, czy ofiary aktualnie znajdują się w centrum zainteresowania mediów, czy też ich cierpienia są ignorowane.
ITAKA - baza osób zaginionych
Misja i wartości
Poszukujemy zaginionych, pomagamy ich rodzinom. Jesteśmy grupą ludzi, których łączą wspólne wartości: troska o dobro i bezpieczeństwo drugiego człowieka, poszanowanie praw człowieka i obywatela, poszanowanie jego prawa do samostanowienia.
Nigdy nie oceniamy ludzkich postaw, zachowań i wyborów. Staramy się nieustannie poszerzać swoją wiedzę i doświadczenie tak, aby nasza pomoc przynosiła ludziom ulgę w cierpieniu i doprowadzała do rozwiązania sprawy.
Utożsamiamy się z ideami demokracji liberalnej i społeczeństwa obywatelskiego. Wszelką pomoc świadczymy bezpłatnie.
La Strada - Fundacja Przeciwko Handlowi Kobietami, zarejestrowana w Polsce 28 lutego 1996 r.
Cele programowe
kierowanie ofiar do sieci organizacji pomocowych,
informowanie kobiet i dziewcząt o potencjalnych zagrożeniach związanych z handlem ludźmi,
uczynienie zjawiska handlu kobietami dostrzegalnym (ma wywierać wpływ na władze, media i opinię publiczną, by uświadamiać ich o istnieniu tego problemu łamania praw człowieka).
La Strada wypełnia swą misję i realizuje swą politykę poprzez program trzech kampanii:
prasowej i lobbingowej,
prewencyjno-edukacyjnej,
pomoc społeczna ofiarom handlu kobietami.
Historia
Na początku lat 90. krajowe gazety pisały o polskich kobietach zmuszanych do prostytucji w domach publicznych Europy Zachodniej. Wiadomości te oparte były na publikacjach, jakie pojawiały się w prasie zachodnioeuropejskiej. Prasa polska nadawała temu tematowi sensacyjny charakter, co nie przyczyniało się do wzrostu świadomości w społeczeństwie i poważnego traktowania problemu. Brakowało rzetelnych informacji na temat zjawiska.Problem zaczął się pod koniec lat 80., w prasie pojawiały się ogłoszenia intratnych prac w krajach zachodnioeuropejskich. Oferty te były skierowane głównie do dziewczyn i młodych kobiet. Przeważnie obiecywano prace opiekunek dla dzieci i osób starszych, kelnerek, sprzątaczek, modelek i hostess. Nie wymagano wykształcenia, doświadczenia, znajomości języków, za to oferowano załatwienie wszelkich formalności. Mit lepszego życia na Zachodzie kusił. Wiele młodych kobiet wyjeżdżało, będąc przekonanymi, że jadą do umówionej pracy, a na miejscu okazywało się, że będą pracowały w seks-biznesie. Szefowie zabierali kobietom dokumenty, zastraszali, znęcali się fizycznie i psychicznie, zabierali większość, jeśli nie całość zarobków. Ofiary były zbyt zastraszone, by zgłaszać się na policję. Często przebywały w danym kraju nielegalnie i bały się deportacji.
Aby zapobiegać temu międzynarodowemu przestępstwu we wrześniu 1995 roku z inspiracji Holenderskiej Fundacji Przeciwko Handlowi Kobietami (Stichting tegen Vrouwenhandel - STV) powstał pierwszy w Europie Środkowej i Wschodniej program prewencji handlu kobietami La Strada.
Wysiłki La Strady w Polsce zaowocowały założeniem w lutym 1996 roku polskiej Fundacji Przeciwko Handlowi Kobietami La Strada.
W styczniu 1997 r. do sieci przyłączyli się partnerzy z Ukrainy a w czerwcu 1998 r. z Bułgarii. W 2001 r. La Strada poszerzyła się o czterech nowych partnerów na: Białorusi, Mołdawii, Macedonii oraz w Bośni i Hercegowinie.
Jesteśmy organizacją utworzoną w 1989 roku przez członków Komitetu Helsińskiego w Polsce.
Nasza misja to rozwijanie kultury wolności i praw człowieka w kraju i za granicą.
Od 2007 r. mamy status konsultatywny przy Radzie Społeczno Gospodarczej ONZ (ECOSOC).
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Helsińska Fundacja Praw Człowieka w Polsce, z siedzibą w Warszawie, została założona w 1989 roku. Jej powstanie poprzedziła siedmioletnia działalność Komitetu Helsińskiego w Polsce, który pracował w podziemiu od 1982 roku. Po zmianie ustroju politycznego w Polsce w roku 1989 członkowie Komitetu postanowili ujawnić się i stworzyć niezależny instytut zajmujący się edukacją i badaniami w zakresie praw człowieka. Ponieważ obowiązujące wówczas prawo nie zezwalało na tworzenie niezależnych instytutów, zdecydowano się powołać fundację, która pełnić miała taką rolę.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka służy ponadto fachowym doradztwem w zakresie problemów dotyczących naruszeń praw osobistych i politycznych oraz realizacji programów edukacyjnych, zarówno bardzo licznym organizacjom pozarządowym jak i instytucjom państwa (policja, wymiar sprawiedliwości, więziennictwo, straż graniczna itp.).
Obecnie Helsińska Fundacja Praw Człowieka jest w Europie jedną z najbardziej doświadczonych i profesjonalnie działających organizacji pozarządowych zajmujących się prawami człowieka. Od 2007 r. mamy status konsultatywny przy Radzie Społeczno Gospodarczej ONZ (ECOSOC).
Współpraca z innymi organizacjami i instytucjami
Od początku swojego istnienia Helsińska Fundacja Praw Człowieka realizuje wspólne programy i działania z licznymi międzynarodowymi i zagranicznymi organizacjami i instytucjami. Spośród nich można na przykład wymienić:
- na poziomie międzynarodowym:
Rada Europy (Dyrektoriat Praw Człowieka), Centrum Praw Człowieka ONZ, Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE, Minority Rights Group International, Amnesty International, Penal Reform International, ELSA, International Commission of Jurists, International Institute for Human Rights - Strasbourg, ECRE, DARE Network, Sieć domów Praw Człowieka etc.
- za granicą:
Liczne krajowe komitety helsińskie (m. in. holenderski, szwedzki, norweski, czeski, słowacki, rosyjski, albański etc.), Memoriał, Public Interest Law Initiative (Columbia University w Nowym Jorku), Center for National Security Studies (Washington DC), INTERIGHTS - Londyn, Friedrich Naumann Stiftung, People in Need (Praga), liczne krajowe stowarzyszenia sędziów i adwokatów, etc.
- w kraju:
Realizowaliśmy i realizujemy wspólne programy m.in. z Fundacją im. Stefana Batorego, Polskim Biurem Friedrich Naumann Stiftung, Stowarzyszeniem Młodych Dziennikarzy POLIS, Centrum Konstytucjonalizmu i Kultury Prawnej Instytutu Spraw Publicznych, Fundacją im. Roberta Schumana.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka służy ponadto fachowym doradztwem w zakresie problemów dotyczących naruszeń praw osobistych i politycznych oraz realizacji programów edukacyjnych, zarówno bardzo licznym organizacjom pozarządowym jak i instytucjom państwa (policja, wymiar sprawiedliwości, więziennictwo, straż graniczna itp.). Stale współpracujemy z Biurem Studiów i Analiz Sejmu oraz komisjami parlamentarnymi.
Podstawową misją Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca jest zapobieganie i łagodzenie cierpienia ludzkiego oraz ochrona ludzkiej godności, bez jakiejkolwiek dyskryminacji dotyczącej narodowości, rasy, płci, przekonań religijnych lub politycznych. W wypełnianiu swojej misji Czerwony Krzyż i Czerwony Półksiężyc podejmuje przede wszystkim takie zadania jak:
ochrona życia i zdrowia,
zapewnienie poszanowania istoty ludzkiej, zwłaszcza podczas konfliktów zbrojnych i w innych krytycznych sytuacjach,
praca na rzecz zapobiegania chorobom i rozwijanie pomocy społecznej,
aktywizowanie pracy wolontariuszy i stała gotowość do niesienia pomocy,
budowa uniwersalnego poczucia solidarności ze wszystkimi, którzy potrzebują ochrony i pomocy.
Statut, wspólny dla wszystkich części składowych Ruchu CK i CP, określa następująco jego wspólną misję:
"Stowarzyszenia krajowe Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża i Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca stanowią łącznie światowy ruch humanitarny, którego posłannictwem jest zapobieganie ludzkim cierpieniom i łagodzenie ich wszędzie, gdzie one występują, ochrona życia i zdrowia oraz działanie na rzecz poszanowania istoty ludzkiej, zwłaszcza w czasie konfliktu zbrojnego i w innych sytuacjach zagrożenia, praca na rzecz zapobiegania chorobom oraz podnoszenia zdrowotności i opieki społecznej, popieranie dobrowolnego niesienia pomocy oraz stałej gotowości członków Ruchu do niesienia pomocy, jak również powszechnego poczucia solidarności z tymi, którzy potrzebują pomocy i ochrony ze strony Ruchu".
Poprzez swą działalność humanitarną i upowszechnianie swoich ideałów Ruch CK i CP wspiera trwały pokój, który nie może być rozumiany po prostu jako stan bez wojny, lecz jako dynamiczny proces współpracy między wszystkimi państwami i narodami, współpracy opartej na poszanowaniu wolności, niepodległości i suwerenności narodów, równości praw człowieka, jak również na sprawiedliwym i równym podziale zasobów dla zaspokajania potrzeb narodów. "Inter arma caritas" (Miłosierdzie wśród walki) oraz "Per humanitatem ad pacem" (Przez humanitaryzm do pokoju) - to dewizy wyrażające wspólne ideały Ruchu CK i CP.
Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca to ruch humanitarny o zasięgu ogólnoświatowym, jeden z najstarszych w historii ludzkości. Jego częściami składowymi są:
Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża
Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
Stowarzyszenia krajowe Czerwonego Krzyża lub Czerwonego Półksiężyca
Dwie pierwsze instytucje działają na szczeblu międzynarodowym, a Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca w poszczególnych krajach.
Struktura organizacyjna Polskiego Czerwonego Krzyża podzielona jest na cztery poziomy: krajowy, okręgowy i rejonowy. Poziom czwarty, najniższy w hierarchii, a tym samym jej fundament, to jednostki podstawowe. Szczegółowe kompetencje tych struktur określa Statut oraz wydane na jego podstawie regulaminy i instrukcje.
W środowiskach zamieszkania, miejsca pracy lub nauki organizowane są, za aprobatą zarządów rejonowych, jednostki podstawowe np. koła PCK, kluby honorowych dawców krwi, w których zrzeszeni są członkowie.
11. Organizacje wspierające ofiary przestępstw oraz broniące praw i wolności człowieka - przykłady:
1. Stowarzyszenie Przeciwko Zbrodni im. Jolanty Brzozowskiej w Warszawie,
ul. Wiśniowa 58/9,
2. Biuro Rzecznika Praw Ofiar w Warszawie, ul. Okężna 57,
3. Ośrodek „Dom" dla ofiar przemocy w rodzinie prowadzony przez Stowarzyszenie
Pomocy Bezdomnym w Warszawie, ul. Walecznych 59,
4. Fundacja Ośrodek Informacji Środowisk Kobiet „Ośka" w Warszawie,ul. Fałata 2/48,
5. Ośrodek Interwencji Kryzysowej Fundacji Ecce Homo w Warszawie, ul. Osowska 81,
6. Stowarzyszenie „Razem Przeciwko Przemocy" w Warszawie,ul. Białobrzeska 34/137,
7. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia"
w Warszawie, ul. Szczotkarska 48a,
8. Centrum Pomocy Rodzinie Przeciw Przemocy - Wyrównać Szansę Stowarzyszenie
ASLAN w Warszawie, ul. Nowolipie 17,
9. Fundacja Dzieciom Ofiarom Przemocy w Rodzinie w Warszawie, ul. Linleya 12,
10. Fundacja Pomocy Dzieciom Ofiarom Gwałtu i Przemocy w Warszawie,
ul. Wyzwolenia 11/19,
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Pro f. Adama Grucy w Otwocku,
CELE I MISJE ORGANIZACJI WSPIERAJĄCYCH OFIARY PRZESTĘPSTW:
Tworzenie warunków do bardziej skutecznego przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Periodyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie: zebranie szczegółowych wiadomości na temat rozmiaru zjawiska przemocy w rodzinie w Polsce; zbadanie istniejącej infrastruktury instytucji pomagającym ofiarom przemocy w rodzinie; zbadanie skuteczności pomocy udzielanej rodzinom dotkniętym przemocą; badanie potrzeb szkoleniowych dla pracowników „pierwszego kontaktu”; analizowanie istniejących rozwiązań prawnych pod kątem ich skuteczności w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz opracowywanie zmian do obowiązujących aktów prawnych.
Podnoszenie poziomu świadomości i wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie: Kampanie społeczne zarówno piętnujące i ośmieszające przemoc w rodzinie, a także propagujące pozytywne postawy w stosunkach międzyludzkich; ograniczenie przemocy pokazywanej w mediach, w tym w programach informacyjnych.
Szkolenie służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie: przygotowanie pakietów szkoleniowych i przeszkolenie w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie dla następujących grup pracowników: Policji, służby zdrowia, służb społecznych, nauczycieli i pedagogów szkolnych, wymiaru sprawiedliwości, osób duchownych; wprowadzenie do programów kształcenia zawodowego w/w grup treści na temat objawów, przyczyn i skutków przemocy w rodzinie; wprowadzenie do szkolnych programów kształcenia ogólnego treści uświadamiających zagrożenia płynące z przemocy w rodzinie oraz propagujących zachowania sprzyjające pozytywnym postawom rodzinnym; opracowanie procedur ochrony prawnej i wsparcia psychicznego dla świadków przemocy w rodzinie; opracowanie programów edukacyjnych i wspierających dotyczących zapobieganiu przemocy wobec dziecka, wobec partnera, wobec osoby starszej.
Działania podejmowane w zakresie zapewniania ochrony i udzielania pomocy osobom dotkniętym przemocą: usystematyzowanie i rozwój sieci instytucji wspierających ofiary przemocy w rodzinie: poradnie przeciwdziałania przemocy w rodzinie - w każdej gminie : (ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, ogólnopolski numer telefonu zaufania dla ofiar przemocy w rodzinie łączący z lokalnymi poradniami lub ośrodkami wsparcia (niebieska linia), ośrodki interwencji kryzysowej ; dostępność mieszkań socjalnych w pierwszej kolejności dla ofiar przemocy w rodzinie); udostępnienie do publicznej wiadomości informatorów o instytucjach udzielających pomocy w sytuacjach doświadczania przemocy w rodzinie; wzmocnienie ochrony ofiar przemocy poprzez: (opracowywanie programów ochrony ofiar przemocy z udziałem Policji, prokuratury, kuratorów sądowych, opracowywanie programów korekcyjno - edukacyjnych dla ofiar przemocy w rodzinie;zabezpieczenie odpowiednich warunków do przesłuchań dzieci (niebieskie pokoje)oraz ( w miarę możliwości) dorosłych - ofiar przemocy w rodzinie utworzenie Gminnego Banku Świadczeń na rzecz ofiar przemocy w rodzinie; opracowanie zaleceń, procedur i materiałów instruktażowych postępowania interwencyjnego w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie dla: Policji, pracowników wymiaru sprawiedliwości, służb medycznych, pracowników socjalnych, nauczycieli i pedagogów szkolnych, osób duchownych.
Oddziaływanie na sprawców przemocy.: izolowanie sprawców od ofiar, w tym nakaz opuszczenia lokalu, nawet w przypadku, gdy jest on głównym lokatorem lub właścicielem mieszkania; opracowanie i realizacja programów korekcyjno - edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie; wykonywanie przez sprawców przemocy w rodzinie prac użytecznych na rzecz instytucji udzielających pomocy osobom pokrzywdzonym, jako działanie dobrowolnie podejmowane- nie ma podstaw prawnych, aby taki obowiązek nakładać.
PROGRAM „NIEBIESKA LINIA”
Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie powstało w 1995 roku, jako placówka Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i realizuje zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie na zlecenie wielu instytucji państwowych i samorządowych oraz zagranicznych. Na przestrzeni lat realizowaliśmy zadania finansowane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, Phare oraz Fundusz Inicjatyw Społecznych.
ZADANIA OBECNIE REALIZOWANE PRZEZ POGOTOWIE
Telefon dla Ofiar i Świadków Przemocy w Rodzinie - "Warszawska Niebieska Linia" 022 668 70 00
Poradnia Środowiskowa "Niebieska Linia"
Poradnia E-mail
Centrum Informacyjne o Przemocy Domowej
Program "Starszy Pan, Starsza Pani"
Obsługa i rozwój Ogólnopolskiego Porozumienia Osób i Organizacji Pomagających Ofiarom Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" - w tym projekt "Niebieska Sieć - regionalnych liderów Niebieskiej Linii")
ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ POGOTOWIE W POPRZEDNICH LATACH
Ogólnopolski Telefon dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" [1995 - 2006]
OGÓLNOPOLSKI TELEFON NIEBIESKA LINIA 0-801-120-002
adresowany jest do: ofiar, sprawców oraz świadków przemocy w rodzinie;
najczęściej dzwonią ofiary przemocy, którymi w większości są kobiety (85% zgłoszeń), osoby starsze, dzieci; zazwyczaj aktom przemocy towarzyszy alkohol;
telefon dysponuje komputerową bazą danych, która pozwała na udzielanie informacji o miejscach gdzie można uzyskać pomoc oraz na systematyczne gromadzenie danych o skali zjawiska przemocy.
Główną formą działania Ogólnopolskiego Pogotowia - prowadzonego przez Instytut Psychologii Zdrowia - jest ogólnopolski telefon interwencyjno-informacyjny (0-801-120-002). Osoby dzwoniące do Niebieskiej Linii mogą uzyskać wsparcie, pomoc psychologiczną i prawną oraz informacje o lokalnych miejscach pomocy. W trzech kwartałach 2003 roku przeprowadzono 8436 rozmów telefonicznych, w tym 1090 w sprawach dzieci. Podobnie jak w latach ubiegłych czynnikiem towarzyszącym przemocy był alkohol: było tak w ponad 62% przypadków przemocy wobec osób dorosłych i w 61% - wobec dzieci.
Pogotowie „Niebieska Linia” prowadzi również program środowiskowy, którego celem jest tworzenie systemu wsparcia dla ofiar przemocy poprzez współpracę z lokalnymi instytucjami i organizacjami, działającymi na rzecz ofiar. Program ten obejmuje konsultacje indywidualne, grupy wsparcia i maratony terapeutyczne oraz porady prawne. W pogotowiu pracują dwie grupy terapeutyczne dla dorosłych ofiar przemocy w rodzinie, realizowany jest również program dla dzieci - ofiar i świadków przemocy z zajęciami psychoterapeutycznymi i socjoterapeutycznymi. W 2003 roku „Niebieska Linia” kontynuowała też program edukacyjno-korekcyjny dla mężczyzn - sprawców przemocy w rodzinie w postaci indywidualnych konsultacji oraz pracy grupowej.
Ponadto nadal był prowadzony program stażowy dla studentów i absolwentów wyższych uczelni o profilu humanistycznym w celu przygotowania ich do pracy w różnych obszarach przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Realizowano też programy: „Powrót do godności”, „Mały świadek - Niebieska Interwencja” i „Jaki jest kolor Niebieskich Kart?”. Funkcjonowała poradnia e-mailowa, działało Centrum Informacji o Przemocy.
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Helsińska Fundacja Praw Człowieka w Polsce, z siedzibą w Warszawie, została założona w 1989 roku. Jej powstanie poprzedziła siedmioletnia działalność Komitetu Helsińskiego w Polsce, który pracował w podziemiu od 1982 roku. Obecnie Helsińska Fundacja Praw Człowieka jest w Europie jedną z najbardziej doświadczonych i profesjonalnie działających organizacji pozarządowych zajmujących się prawami człowieka. Od 2007 r. mamy status konsultatywny przy Radzie Społeczno Gospodarczej ONZ (ECOSOC).
Helsińska Fundacja Praw Człowieka służy ponadto fachowym doradztwem w zakresie problemów dotyczących naruszeń praw osobistych i politycznych oraz realizacji programów edukacyjnych, zarówno bardzo licznym organizacjom pozarządowym jak i instytucjom państwa (policja, wymiar sprawiedliwości, więziennictwo, straż graniczna itp.). Stale współpracujemy z Biurem Studiów i Analiz Sejmu oraz komisjami parlamentarnymi.
Prowadzi szeroki program edukacji w zakresie ochrony praw człowieka. Monitoruje działalność rozmaitych instytucji, od których zależy poziom praworządności w Polsce. Prowadzi także aktywne działania na rzecz ochrony praw jednostki poprzez prowadzenie ważnych spraw sądowych w ramach Programu Spraw Precedensowych.
W ramach swojej działalności Program Spraw Precedensowych przystępuje lub rozpoczyna strategicznie ważne postępowania sądowe i administracyjne, dążąc do uzyskania przełomowych wyroków zmieniających praktykę lub przepisy prawne w kwestiach prawnych istotnych z punktu widzenia ochrony praw człowieka. Program prowadzi i koordynuje kilkadziesiąt spraw z zakresu wolności słowa, wolności pokojowego zgromadzania się, zrzeszania się, wolności osobistej, prawa do sądu i dostępu do pomocy prawnej, praw więźniów, zakazu dyskryminacji czy też praw pracowniczych. Działalność PSP budzi żywe zainteresowanie mediów
Fundusze na swą działalność Fundacja pozyskuje - od dużych fundacji, jak Ford Foundation, Open Society Institute, Trust for Civil Society in the CiS, Charles Stewart MOTT Foundation, The John D. and Catherine T. MacArthur Foundation, Fundacja im. Stefana Batorego, German Marshall Fund, Friedrich Naumann Stiftung, Freedom House; od współpracujących z nami organizacji pozarządowych, jak: Szwedzka Sekcja Międzynarodowej Komisji Prawników, Holenderski Komitet Helsiński, IDEE; od instytucji międzynarodowych, jak: Rada Europy, OBWE/ODHIR, z funduszy Unii Europejskiej, z funduszy Organizacji Narodów Zjednoczonych, jak również od sponsorów prywatnych, zwłaszcza kancelarii prawnych.
12. ROLA I ZAKRES WSPÓŁPRACY MIĘDZYNARODOWEJ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH.
Organizacje pozarządowe, fundacje i stowarzyszenia pojawiły się w Polsce mniej więcej w tym samym czasie co w państwach Europy Zachodniej. Początkowo zajmowały się przede wszystkim działalnością charytatywną, później podjęły również działalność korporacyjną, kulturalną, edukacyjną i naukową oraz działalność związaną z propagowaniem idei rozwoju społecznego i społecznej solidarności.
W Polsce działają też organizacje pozarządowe o charakterze międzynarodowym. Część z nich (np. Fundacja Konrada Adenauera, Fundacja im. Roberta Schumana, Fundacja Edukacja dla Demokracji, Fundacja im. Friedricha Berta, Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności) wspiera polskie organizacje pozarządowe w budowaniu dialogu społecznego i społeczeństwa obywatelskiego w demokratycznej Polsce.
W dziedzinie nauki i techniki polscy inżynierowie i naukowcy współpracują ze swoimi kolegami w ramach takich organizacji pozarządowych jak: Międzynarodowy Instytut Oceanu Pacem in Maribus (IOIPM), Międzynarodowa Izba Żeglugi (ICS), Międzynarodowa Komisja Wielkich Zapór (ICOLD), Międzynarodowa Akademia Medycyny Lotniczej i Kosmicznej (IAASM), Międzynarodowa Federacja Mleczarska (IDF), Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU), Międzynarodowa Unia Geograficzna (IGU), Międzynarodowe Stowarzyszenie Nauk Politycznych (IPSA), Międzynarodowa Komisja Naukowa Organizacji Pracy w Rolnictwie, (ICSMA), Międzynarodowa Unia Architektów (IUA), Międzynarodowa Federacja Geodetów (IFS), Międzynarodowe Stowarzyszenie Techników Laboratoriów Medycznych (IAMLT).
Do międzynarodowych organizacji kulturalnych współpracujących z polskimi organizacjami pozarządowymi lub instytucjami kulturalnymi należą m.in.: Międzynarodowa Rady Muzyki (ICM), Europejskie Stowarzyszenie Festiwali Muzycznych (EAMF), Międzynarodowy Instytut Teatralny (ITI), Międzynarodowe Stowarzyszenie Sztuk Plastycznych (IAA), Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Sztuki (IAAC), Międzynarodowa Federacja Klubów Filmowych (IFFS), Organizacja do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO),
Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków (ICOMOS), Międzynarodowe Centrum Studiów w dziedzinie Ochrony i Restauracji Dóbr Kultury (ICCROM), EUROPA NOSTRA.
Aktywność organizacji pozarządowych na forum ONZ sięga początków funkcjonowania Organizacji. Organizacje pozarządowe odegrały znaczącą rolę w konferencji założycielskiej w San Francisco w 1945 r., gdzie wywarły wpływ na zapisy w Karcie NZ. Artykuł 71 Karty stworzył podstawę do współpracy pomiędzy ONZ a organizacjami pozarządowymi. Obecnie ONZ utrzymuje formalne stosunki z blisko 3000 organizacji pozarządowych. Organizacje pozarządowe współpracują z całym systemem ONZ. Zajmują się rozprzestrzenianiem informacji na temat działalności ONZ, prowadzeniem edukacji rozwojowej, podnoszeniem poziomu świadomości wśród członków społeczeństwa, prowadzeniem kampanii wokół polityk w określonym obszarze, dostarczaniem ekspertyz i analiz.
Istnieją cztery formy współpracy organizacji pozarządowych z ONZ:
Międzynarodowe organizacje pozarządowe aktywne na polu rozwoju społeczno-gospodarczego mogą uzyskać status konsultacyjny przy Radzie Gospodarczej i Społecznej, uprawniający je do udziału w oficjalnych posiedzeniach Rady i jej organów pomocniczych, jak również do udziału w międzynarodowych konferencjach.
Organizacje pozarządowe mogą otrzymać akredytację przy konferencjach, szczytach czy innych spotkaniach organizowanych pod egidą ONZ. Taka akredytacja uprawnia organizację pozarządową do uczestniczenia w procesie przygotowawczym, jak i samej konferencji, a zatem daje możliwość wpływu na jej wynik.
Organizacje pozarządowe zainteresowane działalnością ONZ i rozprzestrzenianiem informacji na jej temat, zarówno poprzez środki masowego przekazu, czy poprzez organizację konferencji, wykładów, seminariów, mogą starać się o stowarzyszenie z Departamentem Informacji Publicznej.
Organizacje pozarządowe mogą ustanowić robocze stosunki z odpowiednim Departamentem, Programem, czy też agendą wyspecjalizowaną Narodów Zjednoczonych, w zależności od zakresu zainteresowań i podejmowanych działań.