Analiza finansowa - wykład

14.10.2010

Egzamin: pytania otwarte, czy rozumiemy zależności pomiędzy zjawiskami zachodzącymi w przedsiębiorstwie.

Literatura:

1. M. Sierpińska, T. Jachna: Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych

2. T. Wiśniewski, W. Skoczylas: Teoria i praktyka analizy finansowej

3. H. Buk: Sprawozdawczość i analiza finansowa

4. Analiza finansowa w procesie decyzyjnym współczesnego przedsiębiorstwa wyd. AE Katowice

Analiza finansowa - zajmuje się oceną finansową stanu działalności przedsiębiorstwa, tj. ocena wielkości ekonomicznych będących konsekwencją przeszłych i planowanych zdarzeń gospodarczych w ujęciu pieniężnym. Najogólniej jej rola polega na przygotowaniu informacji zarówno z otoczenia jak i wewnętrznych obszarów działania przedsiębiorstwa dla podejmowania decyzji finansowych. Można to rozpatrywać w aspekcie tzw. Triady informacji której schemat przedstawia się następująco:

Analiza może być prowadzona w dwóch wzajemnie powiązanych układach jako:

• Analiza retrospektywna (tradycyjna) - uwzględniająca skutki finansowe i efektywność podejmowanych decyzji i działań w przeszłości, w określonych warunkach otoczenia, zmierzająca do analizy i oceny aktualnej pozycji przedsiębiorstwa w otoczeniu rynkowym

• Analiza prospektywna (planistyczno-decyzyjna) - uwzględniająca efektywność i konsekwencje przyszłych decyzji i działań przedsiębiorstwa wraz z projekcją przyszłych warunków otoczenia (przewidywanych stanów otoczenia).

Analiza retrospektywna pozwala na przygotowanie podstaw do formułowania warunków przyszłych decyzji i wyznaczanie scenariuszy rozwoju przedsiębiorstwa z równoczesną oceną i weryfikacją słuszności decyzji podejmowanych w przeszłości.

Analiza prospektywna pozwala ocenić perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa, jego zdolności do rozwoju, niezbędne zmiany strukturalne, konstrukcję scenariuszy zmian w różnych warunkach funkcjonowania, z równoczesnym uwzględnieniem zmiennej wartości pieniądza w czasie

Analiza prospektywna może być prowadzona w dwóch układach jako:

• Prospektywna analiza krótkoterminowa, związana z decyzjami dotyczącymi bieżących problemów na szczeblu operacyjnym. Są to nierzadko decyzje korekcyjne, krótkoterminowe prognozy wybranych procesów umożliwiających zachowanie ich ciągłości

• Prospektywna analiza długoterminowa, z wyróżnieniem wariantów rozwoju modeli stymulacji z wyznaczonymi kryteriami wyboru wariantów optymalnych.

Analizę prospektywną można rozpatrywać również w aspekcie koncepcji strategicznego zarządzania przedsiębiorstwem, wynikającej z:

• Oceny potencjalnych słabości i siły przedsiębiorstwa oraz ich związków z szansami i zagrożeniami (służy temu analiza SWOT)

• Kojarzenia elementów otoczenia z zasobami w celu zapewnienia przetrwania rozwoju i przedsiębiorstwa w dłuższej perspektywie

• Zabezpieczenia przewagi konkurencyjnej, będącej kluczowym problemem z zarządzaniem strategicznym, gwarantującym zabezpieczenie długoterminowych sukcesów.

Analiza retrospektywna pozwala na ocenę:

• Czy i w jakim stopniu zrealizowano podstawowe cele finansowe przedsiębiorstwa

• Czy i w jakim zakresie zachowano równowagę finansową

• Czy w sposób prawidłowy i efektywny wykorzystano stojący do dyspozycji kapitał i majątek

• Obszarów ryzyka i wynikające z tego zagrożenia dla przedsiębiorstwa (przyczyny zagrożeń, czynniki decydujące o zagrożeniu)

• Szans przedsiębiorstwa i jego mocnych stron

Ad. a

• Cele maksymalizacja:

• Wartość księgowa przedsiębiorstwa (wartość aktywów-zobowiązania, aktywa netto)

• Wartość rynkowa (wartość akcji)

• Wartość ekonomiczna (ekonomiczna wartość dodana)

• Cele drugorzędne:

• Dochodowość przedsiębiorstwa

• Płynność

• Ryzyko

Ad. b

Problem równowagi finansowej może być rozumiany z uwzględnieniem głownie oceny w zakresie:

• Zabezpieczenia równowagi pomiędzy wymaganiami kapitałodawców a możliwościami ich realizacji, bez zagrożenia dla ewentualnych rezerw; bez naruszenia substancji majątkowej

• Zachowanie złotej zasady bilansowej i finansowej w zakresie wyboru kierunku alokacji kapitału, w powiązaniu z terminami wymagalności zobowiązań wobec kapitałodawców

• Stopień spełnienia warunków długo i krótkoterminowej płynności finansowej.

Klasyfikacja metod analizy finansowej:

Kryterium

Metodologia	Ogólne	Specyficzne
Kolejność badań	Analiza dedukcyjna	Analiza indukcyjna
Etapy analizy	Analiza porównawcza	Metoda przyczynowa
Formy opisu	Analiza jakościowa	Analiza ilościowa: Metody deterministyczne Metody stochastyczne

Podmiotowa struktura informacji analitycznej

1. Właściciele i zarząd

1. Ocena stopnia zabezpieczenia interesów w zakresie oczekiwanej stopy zwrotu w ramach akceptacji ryzyka

2. Ocena dalszej strategii postępowania

3. Wybór kierunku bieżącego zarządzania przedsiębiorstwem

2. Wierzyciele

1. Ocena zagrożenia interesów i ryzyka wierzyciela

2. Ocena wiarygodności kredytowej

3. Wyznaczenie oczekiwanej stopy zwrotu dostosowanej do podjętego ryzyka

3. Potencjalni inwestorzy

1. Element wybory strategii inwestowania

2. Element analizy fundamentalnej

3. Ocena ryzyka inwestycyjnego

4. …

4. Partnerzy rynku

1. Ocena pozycji konkurencyjnej

2. …

5. Instytucje rynku kapitałowego

1. …

2. …

6. Instytucje kontroli finansowej i agendy państwa

1. Prawidłowość wywiązania się z zobowiązań wobec państwa

2. ..

Do podstawowych sprawozdań finansowych stanowiących specyficzne zbiory informacji należą:

• Bilans

• Rachunek zysków i strat

• Rachunek przepływów pieniężnych z uzupełniającą rolą zestawienia zmian w kapitale własnym i ewentualną informacją dodatkową. Jest to zgodne ze schematem opisu i oceny przedsiębiorstwa w formie następującej:

• Bilans - obraz statyczny na dany moment

• Rachunek zysków i strat - obraz dynamiczny, ujmuje strumienie potencjalne finansowe, którymi powinno dysponować przedsiębiorstwo

• Rachunek przepływów pieniężnych - faktyczne przepływy, realne, dynamiczne ujęcie

Treść podstawowych sprawozdań finansowych (ogólna charakterystyka):

1. Bilans uwzględnia:

• Zasoby, którymi gospodaruje przedsiębiorstwo z uwzględnieniem jego wielokierunkowej działalności

• Zasoby o wiarygodnie ustalonej wartości, które spowodują w przyszłości określone korzyści ekonomicznych

• Kierunki alokacji kapitału z wyróżnieniem składników majątkowych i sfer działalności przedsiębiorstwa

• Miejsce składników majątkowych w cyklu krążenia kapitału z uwzględnieniem stopnia ich płynności

• Identyfikacja kapitałodawców, ich pozycji prawnej i wynikających z tego praw i obowiązków

• Zakres zobowiązań wobec kapitałodawców z uwzględnieniem ich terminów wymagalności

Rachunek zysków i strat uwzględnia:

• Identyfikację przychodów przedsiębiorstwa w przekroju głównych obszarów działalności

• Identyfikację kosztów działalności przedsiębiorstwa

• Wyniki finansowe z różnych obszarów działalności przedsiębiorstwa

• Finansowe skutku nadzwyczajnych zdarzeń gospodarczych (straty i zyski nadzwyczajne)

• Finansowe konsekwencje opodatkowania dochodów

• Rachunek przepływów pieniężnych uwzględnia:

• Wpływy pieniężne z głównych obszarów działalności przedsiębiorstwa

• Podstawowe wydatki z głównych obszarów działalności przedsiębiorstwa

• Zmiany stanów środków pieniężnych

• Realną możliwość samofinansowania wydatków finansowych i inwestycyjnych

Podstawowe obszary decyzyjne przedsiębiorstwa:













































28.10.2010

ANALIZA EFEKTYWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ PRZEDSIĘBIORSTWA

Efektywność działalności można oceniać z wykorzystaniem miar bezwzględnych lub odpowiednich wskaźników rentowności. Dla spółek giełdowych uwzględnia się dodatkowo wskaźniki rynku kapitałowego.

Wartość przedsiębiorstwa:

• Księgowa - wynika z ewidencji to różnica między aktywami a zobowiązaniami, to zaangażowany kapitał przez właścicieli; nie może być miarą oceny

• Rynkowa - rynkowa wartość kapitału własnego; nie musi być obiektywną oceną efektywności, MVA

• Ekonomiczna - zysk ekonomiczny, EVA, to różnica między zyskiem a zaangażowanym kapitałem

Mierzenie efektywności w ujęciu bezwzględnym pozwala na ustalenie rozmiarów efektu bieżącej działalności - wyniku finansowego.

Osiągnięty przez przedsiębiorstwo efekt działalności może być mierzony jako różnica między odpowiednimi porównywalnymi wielkości ekonomicznymi, czyli w ujęciu kwotowym. Otrzymany rezultat można określić jako szeroko pojęty wynik finansowy. Kategoria może być różnie pojmowana. Można wskazać kilka aspektów tego pojęcia:

• Wynik księgowy, określany jako wynik bilansowy będący zyskiem lub stratą

• Wynik ekonomiczny

• Wynik podatkowy wyrażający się jako dochód bądź strata podatkowa

• Wynik strumieniowy, stanowiący rezultat kasowego ujęcia zdarzeń gospodarczych.

W ujęciu księgowym przez wynik finansowy rozumiemy różnicę między przychodami osiąganymi przez przedsiębiorstwo z różnych tytułów a kosztami związanymi z osiągnięciem tych przychodów oraz innymi obciążeniami. Tak pojmowany wynik finansowy jest rezultatem ujmowania zdarzeń według zasady memoriału i ustalany jest w oparciu o zapisy w księgach rachunkowych.

WF = (P+Zn) - (K+Sn+Pd)

P - przychody

Zn - zyski nadzwyczajne

K- koszty poniesione przez przedsiębiorstwo

Sn - straty nadzwyczajne

Pd - podatek

ETAPY TWORZENIA I PODZIAŁU WYNIKU FINANSOWEGO

Przychody netto ze sprzedaży

(-)

Koszty sprzedanych produktów

(+-)

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

Przychody netto - bez podatku od towarów i usług; należna, niekoniecznie zrealizowane. O stopniu realizacji będzie świadczyć zmiana stanu środków. Jeżeli są niezrealizowane to jest to zdarzenie gospodarcze neutralnie wpływające na wynik.

Koszty sprzedanych produktów - te które bezpośrednio wiążą się z realizacją sprzedaży

Pozostałe przychody i koszty operacyjne - nie są bezpośrednio związane z działalnością operacyjną, nie są regularne (Ustawa o Rachunkowości).

Wynik finansowy a działalności operacyjnej jest skorelowany z wynikiem finansowym ze sprzedaży.

(+)

Przychody finansowe

(-)

Koszty finansowe

WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Wynik finansowy z działalności gospodarczej to konsekwencja działań przedsiębiorstwa na rynku finansowym.

Przychody finansowe - pozytywna konsekwencja lokowania kapitału na rynku finansowym. Powinna korespondować ze zmianą aktywów w przedsiębiorstwie - zwiększenie ich wartości. Należą do nich: odsetki, dywidendy, dodatnie różnice kursowe, zyski kapitałowe, prowizje. Są to przychody należne, niekoniecznie zrealizowane (wg zasady memoriałowej).

Koszty finansowe - konsekwencja pozyskiwania kapitału obcego, efekt działalności przedsiębiorstwa na rynku finansowym. Główną pozycją będą odsetki od kredytów, prowizje, różnice kursowe.

Pozostałe przychody operacyjne + przychody finansowe dają efekt wielokierunkowego lokowania kapitału w przedsiębiorstwie.

(+-)

Zyski i straty nadzwyczajne

ZYSK BRUTTO

(-)

Podatek dochodowy

ZYSK (STRATA) NETTO

Wysokość podatku dochodowego zależy od 2 elementów:

• Normatywnej stopy podatkowej 18, 19, 20%

• Dochodu podatkowego - jest ustalany wg zasad, założeń prawa podatkowego, natomiast wynik finansowy jest ustalany wg prawa bilansowego. Dochód podatkowy a wynik finansowy to dwie różne kwestie:

1. Przychody i koszty, które z istoty nie stanowią podstawy do opodatkowania np. koszty niegospodarności

2. Inny sposób ustalania przychodów i kosztów w prawie podatkowym i bilansowym

3. Przesunięcia czasowe, inne momenty uznania przychodów za dokonane w myśl prawa bilansowego a inne za opodatkowane wg praw podatkowego.

Zysk zatrzymany Dywidenda

(-)

Podatek od dywidendy

Zmiana kapitały własnego Wypłata dla właścicieli

Wstępna analizy wyniku finansowego zawiera analizę dynamiki oraz struktury poszczególnych elementów rachunku zysków i strat. Badanie dynamiki pozawala na ustalenie i ocenę zmian poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat w czasie i określenie źródeł wyniku finansowego.

Elementem wstępnej analizy jest również analiza struktury rachunku zysków i strat. Badając struktur tego rachunku można wziąć pod uwagę różne relacje. Wśród nich należy wyróżnić:

• Ustalanie udziału poszczególnych rodzajów przychodów w łącznej ich sumie

• Ustalenie relacji poszczególnych rodzajów kosztów do przychodów

• Obliczenie udziału poszczególnych rodzajów wyniku finansowego w przychodach

Analiza przychodów ze sprzedaży produktów i pozostałych przychodów operacyjnych.

Analiza kosztów działalności operacyjnej (relacja: przychody - koszty zmienne - koszty stałe) - księgowy próg rentowności. Próg rentowności pokazuje, jaki poziom przychodów ze sprzedaży gwarantuje pokrycie poniesionych kosztów.

Podział na koszty stałe i zmienne zależy ??

Koszty stałe w przedziale czasowym nie reagują na zmianę wartości sprzedaży.

Próg rentowności to tzw. Księgowy próg rentowności.

Księgowy próg rentowności - jaki poziomo przychodów ze sprzedaży gwarantuje pokrycie poniesionych kosztów. Występuje w momencie kiedy wynik finansowy z działalności operacyjnej jest równy 0 (przychody ze sprzedaży i koszty ze sprzedaży się równoważą - krytyczny próg księgowy).

Działalność poniżej progu rentowności to wejście w ryzyko, a powyżej stanowi pewne bezpieczeństwo.

Istnieje również kasowy próg rentowności.

Analiza poziomu i zmian w czasie wartości marzy brutto (zysk surowy).

Przychody ze sprzedaży - koszty zmienne = marża brutto.

Stopa marży brutto = marża brutto / przychody netto ze sprzedaży.

Próg rentowności marża brutto = koszty stałe

MARŻA BRUTTO mówi w jakim stopniu uzyskamy przychody ze sprzedaży wystarczą przedsiębiorstwie na pokrycie kosztów stałych, kosztów finansowych i podatku dochodowego. Im wyższa tym większe szanse ze w wynikach finansowych będą partycypować właściciele.

PRÓG RENTOWNOŚCI - taka sytuacja kiedy marża brutto pokrywa tylko koszt stałe (egzamin!!)

Marża brutto w pierwszej kolejności pokrywa koszty stałe. Kosztami stałymi można sterować.

Analiza czynników obciążających (zwiększających) wynik finansowy z działalności operacyjnej

Analiza polityki podatkowej realizowanej przez przedsiębiorstwo - różnice między wynikiem księgowym i dochodem podatkowych

Ocena podziału wyniku finansowego netto (lub źródła pokrycia straty).

EGZAMIN!!

Oceń sytuację między marżą brutto a progiem rentowności.

Czym różnie się księgowy próg rentowności od kasowego.

25.11.2010

WSTĘPNA ANZLIZA ZMIAN STRUKTURALNYCH Z WYKORZYSTANIEM INFORMACJI BILANSOWYCH

W ramach oceny rentowności przedsiębiorstwa najczęściej wyodrębnia się:

• Rentowność handlową, bazującą na wartości sprzedaży (odnosi WF do przychodów ze sprzedaży; ocenia pozycję przedsiębiorstwa na rynku rzeczowych (towarowym))

• Rentowność ekonomiczną, odnoszącą się do zaangażowanego majątku (ocena efektywności aktywów przedsiębiorstwa)

• Rentowność finansową, uwzględniającą zaangażowane kapitały, w tym kapitały własne (zdolność przedsiębiorstwa do obsługi kapitałodawców, do zabezpieczenia oczekiwanej stopy zwrotu przez właścicieli; do oceny stosowane są wskaźniki rynku kapitałowego (dot. Spółek giełdowych) - są szczególną formą oceny.

Wskaźniki rynku kapitałowego:

1. Wskaźnik zysku przypadającego na jedną akcję (Earning per Share - EPS)

2. Wskaźnik relacji ceny rynkowej do rynku netto na jedną akcję (Price-Earning Ratio - PE)

3. Wskaźnik stopy dywidendy (Dividend Yield)

4. Wskaźnik wartości rynkowej do wartości księgowej (ceny rynkowej 1 akcji do ceny księgowej 1 akcji) - powinieni być >1; rynkowa wartość dodana = wartość rynkowa - wartość księgowa. Wartość księgowa to aktywa netto czyli aktywa - zobowiązania. Im wartość wyższa tym większa jest stopa zwrotu i bardziej pokryte są koszty utraconych możliwości.

5. Wskaźnik q Tobina:




Im q mniejsze od 1 tym rynek gorzej ocenia spółkę.

Podstawowe miary oceny rentowności przedsiębiorstwa (model D'pointa):

• Stopa zysku (ROI)




Zo - zysk operacyjny (z rachunku zysków i strat)

A - aktywa przedsiębiorstwa

P - przychody

EBIT - zysk przed opodatkowaniem i przed zapłatą odsetek; nie należy identyfikować go z zyskiem operacyjnym ponieważ Zo nie ujmuje przychodów z operacji finansowych.

Rozwiązania:

1. Przedsiębiorstwo ma głównie aktywa rzeczowe, wtedy Zo to zysk z rachunku zysku i strat, wtedy P - przychody ze sprzedaży i P/A - wskaźnik wykorzystania aktywów.

2. Gdy znaczącą częścią aktywów są aktywa finansowe to Zo - obejmuje również przychody finansowe; wtedy należy brać pod uwagę zysk EBIT (szersze ujęcie), A - pełne aktywa łącznie z aktywami finansowymi, a P - wszystkie przychody przedsiębiorstwa, łącznie z przychodami finansowymi.

Przyjmujemy do dalszych rozważań, że Zo to zysk z rachunku zysków i strat, zysk z działalności operacyjnej.

• Rentowność kapitału własnego (ROE)







ZN - zysk netto

Kw - kapitał własny

ROI - stopa zysku
















ROI powinno być > niż koszt kapitału obcego pozytywny efekt dźwigni finansowej.

















Przyrost stopy zysku w stosunku do rentowności sprzedaży powinien być większy jako konsekwencja wzrostu produktywności aktywów.



rentowności kapitału własnego w stosunku do stopy zysku powinien być większy jako konsekwencja dodatniego efektu dźwigni finansowej.


Pozytywne zmiany efektywności przedsiębiorstwa powinny być większe od rentowności kapitału własnego.

OCENA ZMIAN STRUKTURALNYCH W PRZEDSIĘBIORSTWIE Z WYKORZYSTANIEM INFORMACJI BILANSOWYCH

Agio = cena emisyjna

Rezerwa pojawia się po stronie pasywów dwukrotnie jako:

1. Rezerwa kapitałowa - wyznaczona z części zysku netto

2. Rezerwy na zobowiązania - tworzy się na niepewne lub prawdopodobne przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować. Tworzone są z obciążenia kosztów (pozostałe koszty operacyjne), zmniejszamy wynik finansowy. Nie wszystkie traktowane są jako koszty zmniejszające obciążenia podatkowe.

Podstawą do amortyzacji są środki trwałe i wartości niematerialne i prawne. Środki trwałe w bilansie to nie tylko te, których przedsiębiorstwo jest właścicielem. Środki trwałe należy odróżnić od środków trwałych w budowie i zaliczek na środki trwałe w budowie.

Aktualizacja - eliminować należności, które są przeterminowane, nie będą odzyskane.

1. W analizie finansowej, zgodnie z tradycyjną metodą porównań, wykorzystuje się porównanie wielkości bilansowych w dwóch okresach: t₁ i t₀, dla wstępnej oceny zmian sytuacji finansowej przedsiębiorstwa z uwzględnieniem:

• Oceny zmian w aktywach

• Oceny zmian w źródłach finansowania aktywów

• Wstępnej oceny wpływu zdarzeń gospodarczych na pozycje bilansowe

Zgodnie z zasadą równowagi bilansowej wyróżnia się 4 grupy zdarzeń gospodarczych (operacji - O) wpływających na zmiany aktywów i pasywów:

1. A + O - O = P zmiana struktury aktywów

2. A = P + O - O zmiana struktury pasywów (kapitałów)

3. A + O = P + O wzrost sumy aktywów i pasywów (rozwój kapitałowy) - wzrost sumy bilansowej

4. A - O = P - O zmniejszenie sumy aktywów i pasywów

Każda operacja powoduje powstanie nowego układu równowagi.

9.12.2010

We wstępnej analizie posługujemy się dwoma dodatkowymi zbiorami informacji - tzw. zmodyfikowany bilans przedsiębiorstwa:

1. Bilans różnic - uwzględnia po stronie aktywów wartość aktywów w okresie t₀ wyodrębnione różnice dodatnie lub ujemne i wartość aktywów w okresie t₁. Analogicznie po stronie pasywów uwzględniamy pozycje kapitałowe w okresie t₀ wzrost lub zmniejszenie kapitału i pozycje pasywów w okresie t₁.

2. Bilans ruchu (w okresie t₁ - t₀)- uwzględnia i porządkuje różnice w stanie aktywów i pasywów przedsiębiorstwa. Bilans ten porządkuje:

Wykorzystanie środków: Pochodzenie środków:

1. Zwiększenie aktywów 1. przyrost pasywów

2. Zmniejszenie pasywów 2. zmniejszenie aktywów

Bilans ruchu (w okresie t₁ - t₀) - Wykorzystanie środków:

1. Zwiększenie aktywów:

1. Wzrost aktywów trwałych:

1. Wartości niematerialnych i prawnych

2. Rzeczowych aktywów trwałych

3. Należności długoterminowych

4. Inwestycji długoterminowych

2. Wzrost aktywów obrotowych:

1. Zapasów

2. Należności

3. Inwestycji krótkoterminowych, w tym środków pieniężnych

2. Zmniejszenie pasywów:

1. Zmniejszenie kapitału własnego

2. Zmniejszenie rezerw

3. Zmniejszenie zadłużenia:

1. Długoterminowego

2. Krótkoterminowego

Bilans ruchu (w okresie t₁ - t₀) - Pochodzenie środków:

1. Przyrost pasywów:

1. Zwiększenie kapitału własnego:

1. Finansowanie zewnętrzne

2. Finansowanie wewnętrzne (Dopłata - forma wniesienia majątku przez właścicieli)

2. Zwiększenie rezerw (zwiększenie rezerw na zobowiązania, np. w przyszłym roku część pracowników może przejść na emeryturę, więc tworzymy rezerwę z tego tytułu) - czy te koszty będą potraktowane jako koszty uzyskania przychodów. Ustawodawca może zdecydować, że nie możemy traktować tych rezerw jako kosztów uzyskania przychodów.

3. Zwiększenie zadłużenia:

1. Długoterminowego

2. Krótkoterminowego (może świadczyć o przejściowych trudnościach płatniczych, nie stwarza na razie szczególnego ryzyka)

2. Zmniejszenie aktywów:

1. Zmniejszenie aktywów trwałych:

1. Wartości niematerialnych i prawnych

2. Rzeczowych aktywów trwałych

3. Należności długoterminowych

4. Inwestycji długoterminowych

2. Zmniejszenie aktywów obrotowych:

1. Zapasów

2. Należności

3. Inwestycji krótkoterminowych, w tym środków pieniężnych (zmniejszył się stan środków pieniężnych, wykorzystaliśmy środki, które mieliśmy na początku okresu postawione do wykorzystania wydatki były większe od wpływów w rachunku przepływów pieniężnych)

Sam bilans nie dok końca pozwala nam ocenić przedsiębiorstwo.

SZCZEGÓŁOWA ANALIZA ZMIAN STRUKTURALNYCH Z WYKORZTSANIEM INFORMACJI BILANSOWYCH:
































Analiza sytuacji majątkowej w przedsiębiorstwie pozwala ocenić głównie:

• Zmiany w strukturze majątku, w rozumieniu relacji: aktywa trwałe/aktywa ogółem, aktywa obrotowe/aktywa ogółem wskazujące na zmiany w potencjale produkcyjnym.

• Zmiany stopnia elastyczności przedsiębiorstwa decydujące o zdolności adaptacji do zmiennych warunków otoczenia. Aktywa trwałe/aktywa obrotowe. Im większa jest ta relacja tym większe pogorszenie następuje w elastyczności przedsiębiorstwa. Relacja ta wynika ze specyfiki przedsiębiorstwa.

• Jak ta miara i ewentualne zmiany w tej relacji rzutują na:

• Ryzyko operacyjne - im większa relacja tym większe ryzyko

• Płynność finansową przedsiębiorstwa - im wyższa relacja tym większe ryzyko utraty płynności finansowej.

• Związek między elastycznością a strukturą kosztów - im większa relacja, tym większy może być udział kosztów stałych w kosztach ogółem; zmieni się księgowy próg rentowności przedsiębiorstwa

• Zmiany w strukturze kapitału dla zachowania równowagi finansowej.

• Zmiany w stopniu zużycia środków trwałych:




• Pogorszenie wartości, jakości środków trwałych, zwiększył się stopień zużycia środków trwałych przedsiębiorstwo nie realizuje inwestycji odtworzeniowych, nie wykorzystuje środków z amortyzacji zgodnie z ich przeznaczeniem, a np. inwestuje je na rynku

• Efektywność wykorzystania aktywów obrotowych i związanych z tym cykli obrotu, a w konsekwencji cyklu konwersji gotówki.

• Analiza zapasów - w której pozycji nastąpiły zmiany

• Analiza należności - z podziałem należności na prawidłowe, nieprawidłowe.

• Kierunki polityki kredytowej przedsiębiorstwa wpływające na zmiany poziomu i struktury należności.

• Zwiększyły się należności bo przedsiębiorstwo zmieniło politykę kredytową na bardziej agresywną, lub łagodną.

• Nie każda zmiana stanu należności jest związana ze zmianą polityki kredytowej!!

• Kredyt manipulacyjny - kredyt kupiecki, który wynika z dopuszczalnego okresu płatności w trybie bezgotówkowym, jest kredytem bezodsetkowym.

• Zmiana polityka kredytowa związana jest ze świadomą decyzją, powinna uwzględniać dodatkowe odsetki (wydłużymy termin za dodatkowe odsetki).

Interpretacja ekonomiczna cyklu obrotu (konwersji) w przedsiębiorstwie:

Cykl konwersji gotówki = cykl zapasów + cykl należności - cykl zobowiązań bieżących

Pozwala ocenić:

• Przez ile dni kapitał jest zamrożony w zapasach i należnościach przy uwzględnieniu finansowania firmy przez dostawców i ewentualnie innych wierzycieli operacyjnych

• dłuższy cykl konwersji gotówki może traktowany jako pogorszenie efektywności, gorsze zarządzanie gotówką




Informuje w jakim stopniu cykl należności osiągnięty przez przedsiębiorstwo odbiega od terminu płatności bieżących zobowiązań. W jaki stopniu polityka kredytowa przez przedsiębiorstwo wiąże się z polityką kredytową stosowaną wobec przedsiębiorstwa.

• = 1 ściśle skorelowane cykle realizacji zobowiązań z cyklem konwersji należności. Lukę z tytułu należności pokrywamy kredytem kupieckim, nie musimy poszukiwać dodatkowych źródeł finansowania

• < 1 mamy dłuższe terminy płatności niż które sami ustalamy wobec odbiorców

• > 1 może wymagać angażowania dodatkowego kapitału




Pozwala ocenić:

• na ile dni sprzedaży wystarcza zapasów

• przez ile dni kapitał jest zamrożony w zapasach

• im dłuższe tym więcej środków musimy zamrozić w zapasach




Pozwala ocenić:

• po ilu dniach klienci faktycznie regulują swoje obowiązania wobec firmy

• przez ile dni kapitał jest zamrożony w należnościach

• przez ile dni firma kredytuje swoich odbiorców




Pozwala ocenić:

• Po ilu dniach firma faktycznie reguluje swoje zobowiązania wobec dostawców oraz innych wierzycieli

• Przez ile dni firma jest kredytowana przez swoich dostawców i innych wierzycieli

EGAZMIN: nastąpiło pogorszenie cyklu konwersji gotówki, podaj możliwe przyczyny tego.

22.12.2010

Szczegółowa analiza zmian strukturalnych z wykorzystaniem informacji bilansowych

Ocena struktury kapitału - spółki giełdowe zwykle finansują się w głównej mierze kapitałem krótkoterminowym

Optymalna struktura kapitału - zapewnienie równowagi pomiędzy poziomem oczekiwanego dochodu i akceptowanego ryzyka rozpatrywany przez właścicieli, wierzycieli i potencjalnych inwestorów

Nie ma jednej optymalnej struktury kapitału - jest ona indywidualna i może się różnić w różnych przedsiębiorstwach, nie powinna wynosić 50% / 50% bo jest to sprawa indywidualna




Analizę struktury kapitału przeprowadza się głównie z uwzględnieniem oceny:

• zmian w udziale właścicieli i wierzycieli w finansowaniu -> kapitał własny/kapitał ogółem i
  kapitał pożyczkowy/kapitał ogółem

• udziału kapitału własnego w strukturze kapitału jako miary wiarygodności kredytowej/miary bezpieczeństwa finansowego

kapitał własny/zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

zobowiązania i rezerwy na zobowiązania to inaczej kapitał pożyczkowy

• im większa relacja tym większe bezpieczeństwo właścicieli

• struktura z przewagą kapitału własnego nie zawsze jest optymalna i zależy od kosztu kapitału

• poziomu zadłużenia, stopnia zachowania optymalnego poziomu zadłużenia, głównych miar w tym zakresie oraz rezerw zadłużenia w stosunku do progu rentowności kapitału pożyczkowego

• czy i w jakim zakresie zachowano podstawowe warunki osiągania dodatniego efektu dźwigni finansowej (porównanie stopy zwrotu z aktywów z kosztem kapitału pożyczkowego

• zdolności przedsiębiorstwa do obsługi długu z wykorzystaniem podstawowych miar w tym zakresie


zadłużenie -> poziom dźwigni finansowej


wzrost nie jest zły i zależy od efektu dźwigni finansowej i zdolności przedsiębiorstwa do obsługi zadłużenia




• może być do aktywów bądź pasywów ale inaczej wtedy się to interpretuje
  gdy do aktywów -> 40%




• wskaźnik zadłużenia kapitału własnego inaczej to to wskaźnik ogólnego ryzyka finansowego




• wskaźnik zadłużenia długoterminowego inaczej to wskaźnik długoterminowego ryzyka





Zaangażowanie kapitałowe ….

w jakim stopniu zobowiązania długoterminowe są zabezpieczone rzeczowymi aktywami trwałymi
w jakim stopniu spłata zobowiązań długoterminowych może być zrealizowana z amortyzacji

Miary do obsługi długu:




• tylko do tych pożyczek, w których występuje rata kapitałowa




• 
  




• (saldo przepływów pieniężnych z działalności
  operacyjnej -> realna)

EGZAMIN: czym różni się nadwyżka finansowa od operacyjnej ? (jedna ma charakter kasowy czyli faktyczny a druga charakter memoriałowy (należny) i coś jeszcze ;])

Poziom dźwigni finansowej to poziom zadłużenia

Efekt dźwigni finansowej polega na wykorzystaniu długu jako czynnika decydującego/ kształtującego (zwiększającego) rentowność kapitałów własnych, a tym samym niesie korzyści dla wierzycieli

• efekt nie zawsze jest pozytywny - maczuga finansowa

• I pozytywny/dodatni efekt dźwigni finansowej - wzrost udziału kapitału pożyczkowego pozwala na wzrost rentowności kapitału własnego

• zachowanie relacji : ROI (ROA, ROE; mierzony zyskiem operacyjnym) > koszt kapitału pożyczkowego (stopa % skorygowana o efekt tarczy podatkowej - %(1-T) )

• II ujemny/negatywny - wzrost udziału kapitału pożyczkowego powoduje pogorszenie rentowności kapitału własnego

• ROI < koszt kap. Pożyczkowego

• struktura kapitału jest nieoptymalna , przekroczono dopuszczalny poziom zadłużenia z ryzykiem

• Nie prawda, że przedsiębiorstwo ponosi stratę!

• III neutralny - ROI = koszt kapitału pożyczkowego

• nie zyskujemy ale też nie tracimy

• próg neutralności - krańcowy poziom zadłużenia i jest zarówno poziomem rentowności kapitału

Podstawą oceny sytuacji majątkowo-kapitałowej jest złota zasada bilansowa (finansowa) stanowiąca warunek zachowania równowagi finansowej

Uwzględnia ona następujące elementy:

• okres wykorzystania kapitału powinien odpowiadać okresowi jego zaangażowania w finansowanie składników majątku

• kapitał nie powinien być dłużej czasowo związany ze składnikami majątkowymi niż wynosi okres jego pozostawania do dyspozycji przedsiębiorstwa

• aktywa najmniej płynne obciążone najwyższym ryzykiem powinny być pokryte kapitałami o najdłuższym zaangażowaniu w finansowanie przedsiębiorstwa

• aktywa trwałe powinny być pokryte stabilnymi źródłami finansowania

13.01.2010

Dokończenie poprzedniego wykładu:

3 stopnie finansowania aktywów

• Stopień I - kapitał własny/Aktywa trwałe

• Stopień II - kapitał stały/Aktywa trwałe (kapitał pożyczkowy długoterminowy nie będzie przez cały rok w tej same wysokości, należy zatem skorygować wielkość kapitału długoterminowego o te spłacane raty)

• > 1 - przeds ma kapitał obrotowy netto, stosuje w miarę konserwatywne strategie finansowania aktywów obrotowych

• = 1 - przeds prowadzi umiarkowaną skłaniającą się do agresywnej strategię finansowania aktywów obrotowych

• < 1 - ujemny kapitał obrotowy, zobowiązania krótkoterminowe finansują nie tylko aktywa obrotowe, ale i aktywa trwałe z wszystkimi ryzykami, które temu towarzyszą, np. ryzyka utraty płynności statycznej.

• Stopień III - kapitał stały/(Aktywa trwałe + Stałe aktywa obrotowe (aktywów stale zaangażowanych w działalność przedsiębiorstwa, min. stan zapasów i min. stan należności))

• Liczony tylko gdy stopień II jest większy od 1

• > 1 - kapitał obrotowy finansuje nie tylko stałe ale i zmienne aktywa obrotowe

• = 1 - kapitał obrotowy = aktywa obrotowe

• < 1 - kapitał obrotowy tylko częściowo finansuje stałe aktywa obrotowe

Analiza kapitału obrotowego netto:

• Ocena poziomu kapitału obrotowego w powiązaniu ze strategią finansową aktywów obrotowych,

• Ocena źródeł finansowania kapitału obrotowego i kosztu kapitału

• Kapitał obrotowy może być finansowany:

• Kapitałem własnych

• Zobowiązaniami długoterminowymi i rezerwami na zobowiązania

• W części kapitałem własnych i w części zobowiązaniami długoterminowymi (przedsiębiorstwo uzyskało dostęp do zobowiązań długoterminowych w przeznaczeniem na finansowanie aktywów)

• Wskaźnikowa ocena kapitału obrotowego:

• 4 relacje:




• Przy danej strategii finansowania aktywów obrotowych przyrost kapitału obrotowego powinien następować proporcjonalnie do przyrostu sprzedaży




• Kapitał obrotowy w relacji do średniomięsiecznych przychodów ze sprzedaży powinien prawidłowo wynosić od 1 do 3, co oznacza, że powinien wystarczyć na finansowanie obrotu w okresie od 1 do 3 miesięcy







• Powinien wynosić 0,5.

EGZAMIN: KS/AT < 1 oceń sytuację (należy dokonać powiązania z kapitałem obrotowym (ujemny), strategią finansowa aktywów obrotowych (strategia agresywna), sytuację majątkowo-kapitałową itd.).

Przedsiębiorstwo powinno dokonywać wyboru pomiędzy zaangażowanie kapitału obrotowego (netto) lub np. kredytu obrotowego (albo innego źródła krótkoterminowego finansowego) uwzględniając:

• Różnice w oprocentowaniu obcego kapitału długo i krótkoterminowego

• Koszty utraconych korzyści z tytułu zaangażowania kapitału własnego w finansowanie majątku obrotowego (należy uwzględnić jaką stopę zwrotu można uzyskać z zaangażowania kapitału własnego na rynku finansowym i ryzyko z tym związane)

• Terminy spłat długoterminowego kapitału obcego i związane z tym ryzyko utraty długoterminowej płynności finansowej

• Bezpieczeństwo finansowe i szanse zachowania płynności finansowej w krótkich okresach (zysk wynika z kosztów finansowania; strategia konserwatywna - duże bezpieczeństwo i mniejszy zysk)

• Przewidywane zmiany w aktywności gospodarczej przedsiębiorstwa (wzrost produkcji, zmiany struktury produkcji, pozyskiwanie nowych rynków zbytu)

• Strukturę aktywów obrotowych, z uwzględnieniem elementów względnie stałych (minimalny stan zapasów, minimalny poziom należności) i zmiennych

OCENA PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ:

Ocena płynności finansowej
Krótkoterminowa		Długoterminowa
Ujęcie statyczne	Ujęcie dynamiczne	Strukturalne warunki utrzymania płynności finansowe: Struktura kapitału Struktura majątku Struktura kosztów Struktura podziału zysku Struktura źródeł finansowania aktywów obrotowych Struktura przepływów pieniężnych Ryzyko upadłości (model Altmana)
Bilans	Rachunek przepływów pieniężnych
Statyczne miary oceny płynności finansowej	Struktura i wskaźniki przepływów pieniężnych

Podejście statyczne bilansowe:

• Wymaga korekty aktywów obrotowych (czy zawsze gwarantują pokrycie zobowiązań krótkoterminowych). Korekta ta mogłaby dotyczyć:

• Wartości - ocena wartości ewidencyjnej w stosunku do wartości rynkowej

• Prawidłowość - wyeliminowania składników nieprawidłowych (należności przeterminowane, zapasy niechodliwe), takich które nie znajdą akceptacji na rynku

• Możliwości swobody dysponowania przedsiębiorstwa aktywami obrotowymi - np. część zapasów ma charakter celowy (zablokowane środki pieniężne, np. w ramach akredytywy).

• Uwzględnia tzw. statyczne miary oceny płynności finansowej

• Płynność finansowa bieżąca (aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe) - powinna być >1 (aby tak było musi w przedsiębiorstwie występować dodatni kapitał obrotowy); gdy <1 kapitał oborowy ujemny. Zobowiązania krótkoterminowe mogą mieć różne terminy wymagalności, aktywa obrotowe nie stanowią zawsze gwarancji

• Płynność finansowa szybka (aktywa obrotowe pomniejszone o zapasy),

• Płynność finansowa gotówkowa, ocena środków pieniężnych (stan środków pieniężnych (z bilansu)/zobowiązania krótkoterminowe natychmiast wymagalne)

• Stan środków pieniężnych koresponduje z saldem przepływów pieniężnych ??

Długoterminowa płynność finansowa:

• Możliwość utrzymania płynności finansowej w okresach dłuższych niż rok, czy przedsiębiorstwo działa w warunkach wysokiego ryzyka utraty płynności finansowej. Ocena ta powinna być przeprowadzana w dwóch układach:

• Ocena strukturalnych warunków utrzymania płynności finansowe

• Ocena ryzyka upadłości (model Altmana)

• Strukturalne warunki utrzymania płynności finansowe:

• Struktura kapitału - badanie relacji kapitału własnego do kapitału pożyczkowego, zwiększające się ryzyko utraty płynności finansowej; im większy KW tym większe bezpieczeństwo, mniejsze ryzyko

• Struktura majątku - aktywa trwałe/aktywa obrotowe

• Struktura kosztów - z podziałem na koszty stałe i zmienne, co ma istotny wpływ na płynność, na zmianę punktu równowagi (graniczny próg rentowności). Zmiana tej struktury zawsze zmienia próg rentowności w przedsiębiorstwie

• Struktura podziału zysku - z uwzględnieniem zysków zatrzymanych i wypłacanych

• Struktura źródeł finansowania aktywów obrotowych- kwestia kapitału obrotowego, łączenie z ryzykiem utraty płynności

• Struktura przepływów pieniężnych- udział przepływ pieniężnych z działalności operacyjnej w przepływach ogółem

Ocena stopnia zagrożenia przedsiębiorstwa upadłością (model Altmana):

• Zwiększone ryzyko utraty długoterminowej płynności finansowej prowadzi do niewypłacalności

• Zależność funkcyjna: Z = 1,2X₁ + 1,4X₂ + 3,3X₃ + 0,6X₄ + 1,0X₅

• Gdzie:

• X₁ - kapitał obrotowy/aktywa (im niższy tym wyższe ryzyko ?)

• X₂ - zysk zatrzymany/aktywa

• X₃ - zysk operacyjny/aktywa (przypomina ROI)

• X₄ - wartość rynkowa przedsiębiorstwa/wartość kapitału obcego; dlaczego wartość rynkowa a nie księgowa (wprowadzenie wartości rynkowej pozwala ocenić różnicę między właśnie wartością rynkową a księgową; może zaostrzać warunki oceny ryzyka upadłości)

• X₅ - sprzedaż/aktywa (przyjmuje się, że graniczną wielkością jest 1,86; gdy jest niższe wtedy jest bardzo wysokie ryzyko utraty płynności finansowej. Umiarkowany poziom od 1,86 do ok. 3; powyżej 3 przedsiębiorstwo jest bezpieczne)

EGZAMIN: W przedsiębiorstwie nastąpił spadek indeksu Altmana i oceń przyczyny; lub indeks Z = 4 i oceń sytuację.

ANALIZA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (UJĘCIE DYNAMICZNE)

Rachunek przepływów pieniężnych uwzględnia mechanizmy związane ze zmianą zasobów środków pieniężnych pozostających do dyspozycji przedsiębiorstwa. Pozwala ocenić:

• Jakimi środkami pieniężnymi dysponowało przedsiębiorstwo w okresie sprawozdawczym

• Z jakich źródeł środki te pochodziły

• W jaki sposób zagospodarowani środki pieniężne

• Zdolność do generowania gotówki głównych obszarów działalności (operacyjnej, inwestycyjnej, finansowej)

• Działalność operacyjna - podstawowa działalność przedsiębiorstwa do której zostało powołane czyli produkcja dóbr lub świadczenie usług.

• Działalność inwestycyjna - związana jest z nabywaniem i zbywaniem (czyli nie umarzanie, a np. sprzedaż) aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz z dodatkowymi korzyściami z tym związanymi (dodatkowe korzyści związane z inwestycjami finansowymi). Rodzaje korzyści:

• Uzyskiwane odsetki

• Udziały w zyskach

• Prowizje

• Działalność finansowa - związana z pozyskiwaniem z zewnątrz i obsługą kapitału w przedsiębiorstwie (pieniężne konsekwencję z obsługa kapitału - zwroty kapitału, zapłata odsetek, wypłata dywidend, płatności z tytułu opłat leasingu finansowego). Leasing finansowy a nie operacyjny bo dotyczy to sytuacji kiedy środki trwałe będące przedmiotem leasingu wykazywane są w bilansie przedsiębiorstwa i podlegają amortyzacji, wtedy obsługa tego leasingu traktowane jest jako wydatki kapitałowe.




1

Rzeczywistość gospodarcza

Użytkownik

Sprawozdawczość

przyczyny

Dlaczego tak jest

Analiza finansowa

Jak powinno być

Jak jest

Strategie i różne scenariusze

Identyfikacja pozycji przedsiębiorstwa w otoczeniu

finansowe

zasoby

strumienie

majątkowe

pieniężne

czynniki

kapitałowe

Działalność operacyjna

Działalność finansowa

Działalność inwestycyjna

Obszary działania

Wyniki

Strumienie pieniężne w działalności finansowej

Koszty finansowe

Strumienie pieniężne w działalności inwestycyjnej

Przychody i koszty inwestycyjne

Strumienie pieniężne w działalności operacyjnej

Przychody i koszty operacyjne

Ryzyko finansowe

Ryzyko inwestycyjne

Ryzyko operacyjne

Efektywność operacyjna

Efektywność inwestycyjna

Efektywność finansowa

Ryzyko

Efektywność




Rentowność kapitału własnego

Stopy zysku

Rentowność sprzedaży

Kierunki analizy strukturalnej w przedsiębiorstwie (w oparciu o bilans)

Analiza powiązania struktury kapitału z strukturą majątku

Analiza majątku i jego struktury

Analiza kapitału i jego struktury

zmiana sytuacji majątkowej

zmiany sytuacji kapitałowej (finansowej)

zmiany sytuacji majątkowo-kapitałowej

Z uwzględnieniem wpływu na dochodowość (rentowność), płynność, ryzyko

---