Celem ćwiczenia było wyznaczenie absorbcji promieni gamma. Jako absorbenta używaliśmy płytek aluminiowych. Grubość absorbenta w każdej z płytek wynosiła 0.4cm. Badaliśmy natężenie promieniowania zwiększając grubości absorbenta (dodając po jednej płytce aż do osiągnięcia układu 10 płytek). Wykorzystywaliśmy w ćwiczeniu licznik Geigera-Mullera (G-M). Licznik umieszczony był na statywie przedstawionym na rysunku. W skład zestawu pomiarowego wchodzi :

- przetwornik G-M typu WAT - jest on umieszczony na statywie,w osłonie ołowianej. Pod przetwornikiem w osłonie wycięty jest otwór o powierzchni równej przekrojowi przetwornika.W bocznych ścianach statywu wycięte są rowki,w które można wkładać przesłony absorbenta.Pod przetwornikiem

i przesłonami umieszczony jest w osłonie ołowianej preparat gamma promienio-twórczy.Przetwornik odbiera promieniowanie i przetwarza je na impulsy elektryczne,

- licznik - do zliczania impulsów z przetwornika,

- stoper - do pomiaru przedziału czasu,w którym są zliczane impulsy

Obliczenia:

Niepewność grubości absorbenta

1. 
   

2. 
   ,
   ,
   

3. 
   ,
   ,
   

4. 
   ,
   ,
   

5. 
   ,
   ,
   

6. 
   ,
   

7. 
   ,
   

8. 
   ,
   

9. 
   ,
   

10. 
    ,
    

11. 
    ,
    

Obliczenia (przy podanej wartości tła
-3
):

1. dla
   19359-3=19356

2. 14109-3=14106

3. 11501-3=11498

4. 9569-3=9566

5. 8211-3=8208

6. 7229-3=7226

7. 6351-3=6348

8. 5551-3=5548

9. 5067-3=5064

10. 4542-3=4539

11. 4082-3=4079

Obliczenia

1.
=

2.
=

3.
=

4.
=

5.
=

6.
=

7.
=

8.
=

9.
=

10.
=

11.
=

Niepewność standardowa od otrzymanych wyników wg wzoru
:

• 
  =
  

• 
  =
  

• 
  =
  

• 
  =
  

• 
  =
  

• 
  =
  

• 
  =
  

• 
  =
  

• 
  =
  

• 
  =
  

Wartość logatytmu naturalnego dla kolejnych wartości
:

• ln 141,06 = 4,949

• ln 114,98 = 4,745

• ln 95,66 = 4,561

• ln 82,08 = 4,408

• ln 72,26 = 4,280

• ln 63,48 = 4,151

• ln 55,48 = 4,016

• ln 50,64 = 3,923

• ln 45,39 = 3,815

• ln 40,79 = 3,708

Niepewność złożona u(ln(Ix))

=11,877

=10,723

=9,781

=9,059

=8,501

=7,967

=7,448

=7,116

=6,737

=6,387

Rysunek 1

Wartość regresji liniowej dla obliczenia niepewności pomiarowych:

0,5961

Wartość współczynnika
m

Grubość połówkowego osłabiania x_1/2:

Obliczam błąd od obliczeń grubości połówkowego osłabiania x_{1/2 ze wzoru:}

_{= 0,1453}

Wartość grubości połówkowego osłabiania _-

WNIOSKI

W ćwiczeniu wyznaczono wartości współczynnika absorpcji promieni y, który wyniósł
m
. Wyznaczono również zależnośc logarytmu natężenia promieniowania od kolejnych grubości warstw absorbentu mając charakter logarytmiczny. Na tej podstawie można było wyznaczyć wartość współczynnika pochłaniania promieni
,który jest odwrotnie proporcjonalny do grubości absorbenta, tzn.że wraz ze wzrastającą wartością grubości absorbenta, współczynnik absorpcji zmniejszał się.

W ćwiczeniu wartość biegu własnego licznika (tła) przyjęliśmy za równą 3.

Z przeprowadzonego ćwiczenia wynika, że przenikalność promieniowania gamma μ, ilość impulsów oraz natężenie promieniowania jest zależne od grubości absorbenta zmniejszając się wraz ze wzrostem grubości absorbenta.

Pewne niedokładności w pomiarach wyniknęły z nieznanej klasy czasomierza.

Powodem niedokładności był:

• sposób zwiększania grubości absorbenta,który polegał na dokładaniu kolejnych płytek z folią aluminiową.Powodowało to powstawanie wolnych przestrzeni pomiędzy płytkami absorbenta,co rzutowało na zwiększenie rozproszenia promieniowania pochodzącego od preparatu gamma twórczego.Poprawność wyników uległaby polepszeniu gdyby grubość absorbenta zwiększano nie przez zmianę ilości płytek lecz przez stosowanie płytek o różnej grubości.

• na niedokładność mogly też działać wykrzywienia powierzchni płytek aluminiowych,

• nieszczelne domknięcie zamknięcia `domku',

Należy też wspomnieć o wartości grubości połowkowego osłabiania, który wyniósł x1/2=

---