19.02.2011 r.

1. RYNEK - ogół zamierzonych i zrealizowanych transakcji kupna i sprzedaży oraz warunki na

jakich one są proponowane i dokonywane. Rynek to ogół stale dokonujących się w gospodarce proces, w ramach którego kupujący i sprzedający decydują o tym, co chcą sprzedać lub kupić i na jakich warunkach.

GOSPODARKA - jest systemem składającym się z wielu ściśle ze sobą powiązanych i

uzupełniających się rynków. Na poszczególnych rynkach zgłaszane są: popyt i podaż na określone dobra oraz dochodzi do ustalenia ich ceny i zawarcia transakcji.

Z punktu widzenia przedmiotu wyróżnia się:

• rynek nieruchomości,

• rynek pracy,

• rynek produktów (dobra i usługi),

• rynek (rynki finansowe).

RYNEK FINANSOWY - to rynek, na którym dokonuje się transferu kapitału od osób lub

instytucji, które zgłaszają na nie zapotrzebowanie i mają możliwość efektywnego ich zastosowania.

Rynek finansowy to rynek, na którym zawierane są transakcje finansowe, polegające na zakupie lub sprzedaży instrumentów finansowych.

Rynek finansowy to rynek, za pośrednictwem którego dokonywana jest wymiana jednego rodzaju aktywów finansowych na inne aktywa.

Na rynkach finansowych dochodzi do spotkania podmiotów dysponujących nadwyżkami finansowymi i podmiotów, które odczuwają niedobory finansowe.

Instrument finansowy:

• prawa i zobowiązania majątkowe, jakie wynikają z kontraktu zawartego między dwoma stronami na rynku finansowym,

• kontrakt między dwoma stronami regulujący zależność finansową, w jakiej obie strony pozostają.

INSTRUMENTY FINANSOWE - zobowiązania (roszczenia) finansowanie jednych

podmiotów gospodarczych w stosunku do innych

Instrumentami finansowe są:

• depozyty bankowe,

• papiery wartościowe,

• polisy ubezpieczeniowe,

• jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,

• instrumenty uczestnictwa,

• instrumenty pochodne (np. opcje).

2. Na rynkach finansowych występują:

• towar - którym są określone instrumenty finansowe,

• cena - która zależy od rodzaju instrumentów (w przypadku instrumentów depozytowych i pożyczkowych są stopy procentowe, dla waluty - kurs walutowy, dla akcji i udziałów - ich bieżące ceny rynkowe),

• podaż - podmioty oferujące instrumenty finansowe w zamian za pieniądze,

• popyt - podmioty nabywające instrumenty finansowe i wyzbywające się płynności w formie pieniędzy.

Do podstawowych czynników kształtujących podaż środków na rynku finansowym zalicza się:

• oszczędności gospodarstwa domowego przeznaczone na przyszłe wydatki konsumpcyjne lub w aktywach przynoszących dochód,

• zyski przedsiębiorstwa,

• dodatkową kreację pieniądza przez system bankowy,

• zyski inwestorów instytucjonalnych.

Do podstawowych czynników kształtujących popyt środków na rynku finansowym zalicza się:

• realizowana przez państwo polityka gospodarcza w tym przede wszystkim polityka pieniężna i fiskalna,

• sytuację na rynku finansowym będącą odzwierciedleniem ogólnej koniunktury gospodarczej,

• różnicę pomiędzy wysokością własnych środków będących w dyspozycji uczestników rynku finansowego a zapotrzebowaniem na pokrycie potrzeb finansowych tych podmiotów.

3. Rola rynku finansowego:

• umożliwia podmiotom gospodarującym uniezależnienie decyzji konsumpcyjnych i inwestycyjnych od wielkości posiadanych w danym momencie zasobów (umożliwia elastyczne kształtowanie czasowej struktury, konsumpcji i inwestycji),

• stwarza większe możliwości wzrostu efektywności wykorzystania zasobów w gospodarce,

• stwarza inwestorom możliwości zróżnicowania pakietów posiadanych aktywów oraz ograniczenia ryzyka.

Funkcje rynku finansowego:

• alokacja kapitału (gromadzenie, pozyskiwanie),

• mobilizacja kapitału,

• wycena kapitału,

• transformacja kapitału.

4. Funkcjonowanie rynku finansowego

Podmiot dysponujące podmioty zgłaszające

nadwyżkami pieniężnymi zapotrzebowanie na kapitał

wolne środki

oferty wolnego kapitału oferty pozyskania kapitału

papiery wartościowe

wolny kapitał zapotrzebowanie

pośrednicy

rynki finansowe (instrumenty finansowe)

5. Kryteria podziału rynku finansowego

1. Funkcja rynku finansowego:

• rynek walutowy (dewizowy),

• rynek pieniężny,

• rynek kapitałowy,

• rynek depozytowo - kredytowy,

• rynek pozabilansowy instrumentów finansowych,

2. Przedmiot transakcji:

• rynek walutowy (dewiz),

• rynek instrumentów o charakterze wierzytelnościowym,

• rynek instrumentów o charakterze własnościowym,

• rynek pochodnych instrumentów finansowych,

1. Okres zapadalności zobowiązań finansowych:

• rynek pieniężny,

• rynek kapitałowy,

1. Charakterystyka instrumentów finansowych:

• rynek pieniądza bankowego,

• rynek papierów wartościowych,

V) Stopień formalizacji:

• rynek zinstytucjonalizowany - kształtowany oraz organizowany przez instytucje,

• rynek niezinstytucjonalizowany - powstanie i rozwój jest funkcją popytu i podaży na dany instrument finansowy,

VI) Wartość pojedynczej transakcji:

• rynek detaliczny - transakcje opierające na niewielkie lokaty,

• rynek hurtowy - transakcje na znaczne kwoty,

VII) Sposób wykorzystania instrumentów finansowych:

• rynek pierwotny - rynek powstania instrumentów finansowych,

• rynek wtórny - obrót instrumentami finansowymi,

VIII) Dostępność instrumentów:

• rynek publiczny - dostęp powszechny,

• rynek prywatny - kierowana do konkretnej osoby,

IX) Zasięg transakcji finansowych i zakres ich kontroli:

• rynek wewnętrzny (krajowy, lokalny) - instrumenty wyrażone są w walucie krajowej, podlegają prawu danego kraju,

• rynek zewnętrzny - międzynarodowy: zagraniczny (rynek na którym prowadzi się transakcje finansowe, podmiot mający siedzibę w innym kraju, ale w walucie danego kraju),

• eurorynek - dotyczy transakcji, które są przeprowadzane w „eurowalucie”;

dotyczy instrumentów finansowych zawieranych w kraju, w którym ta waluta nie jest oficjalną waluta kraju emisji,

• globalny - dany instrument jest jednocześnie planowany w różnych regionach (rynek kredytowy, rynek papierów wartościowych),

X) Termin rozliczenia transakcji:

• rynek natychmiastowy - rozliczenia transakcji muszą być dokonane w ciągu 2 dni roboczych do przekazania,

• rynek terminowy - transakcje po ustalonej cenie, gdzie aktywo finansowe zostanie rozliczone w przyszłym czasie

Polska posiada kontrakt na 50-letnią obligację.

6. RYNEK WALUTOWY (dewizowy) - całokształt transakcji walut wraz z instytucjami

pomagającymi je przeprowadzić oraz zespół urządzeń i czynności, które umożliwiają przeprowadzenie tych transakcji.

WALUTA - oficjalna jednostka pieniężna danego kraju. Prawo dewizowe reguluje zasady

przeprowadzenia transakcji walutowych.

RYNEK DEWIZOWY - transakcje krajowych środków płatniczych na wartości dewizowe.

WARTOŚCI DEWIZOWE - obejmują dewizy i kruszce dewizowe:

• dewizy - waluty obce, jednostki rozrachunkowe, papiery wartościowe w walutach obcych, dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego (czek),

• kruszce dewizowe - złoto, platyna.

RYNEK PIENIĘŻNY - transakcje kupna i sprzedaży długoterminowych papierów

wartościowych; od 1 dnia do 1 roku.

Rynek pieniężny to rynek, na którym przeprowadzane są transakcje z wykorzystaniem instrumentów finansowych, których termin zapadalności nie przekracza 1 roku.

RYNEK KAPITAŁOWY - transakcje kupna i sprzedaży długoterminowych papierów

wartościowych; dłuższe niż 1 rok.

Rynek kapitałowy - przedmioty transakcji mają okres zapadalności przekraczający 1 rok (depozyty, lokaty, waluty, wszystkie instrumenty finansowe).

RYNEK DEPOZYTOWO - KREDYTOWY - transakcje związane z lokatami, depozytami,

kredytami, pożyczkami bankowymi, leasingiem, factoringiem, wykupem wierzytelności.

RYNEK POZABILANSOWYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH - przedmiotem

obrotu są instrumenty, których cena wyznaczana jest na podstawie instrumentu podstawowego.

RYNEK WALUTOWY - wymiana walut sensu stricto; odnosi się do transakcji wymiany

walut (2 różnych walut).

RYNEK INSTRUMENTÓW O CHARAKTERZE WIERZYTELNOŚCIOWYM - dotyczą

aktywów, które ucieleśniają dług (lokata, depozyt, kredyt, nota dłużna, bony skarbowe, obligacja).

RYNEK INSTRUMENTÓW O CHARAKTERZE WŁASNOŚCIOWYM - transakcje

aktywami, które ucieleśniają prawo własności (akcje, udziały).

7. Podział rynku finansowego

RYNEK PIENIĄDZA






Detaliczny rynek Rynek dłużnych papierów Rynek międzybankowy


bankowy wartościowych krótkoterminowych








rynek bonów rynek bonów rynek bonów rynek certyfikatów rynek akceptów

NBP skarbowych komercyjnych depozytowych

bankowych


RYNEK KAPITAŁU



Bankowy rynek kredytu Rynek publicznych dłużnych

średnio i długoterminowego papierów wartościowych

Rynek prywatnych dłużnych Rynek własnościowych



Papierów wartościowych prywatnych papierów wartościowych

8. RYNEK PIENIĄDZA BANKOWEGO - obejmuje obrót instrumentów finansowych,

których jedną ze stron jest bank.

RYNEK PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH





Rynek pierwotny: Rynek wtórny:

- rynek publiczny, - rynek giełdowy (w określonym miejscu

- rynek niepubliczny (prywatny), i czasie),

- rynek pozagiełdowy,

- rynek prywatny.

RYNEK NIEPUBLICZNY - oferta sprzedaży trafia do wybranej grupy adresatów.

RYNEK WTÓRNY - dokonuje się obrotu papierami wartościowymi, które są już w obiegu.

9. Pośrednicy finansowi i ograniczone przez nich rynki finansowe (podmiotowa klasyfikacja rynków finansowych):

• banki depozytowo - kredytowe:

• rynek usług depozytowych,

• rynek kredytów i pożyczek bankowych,

• niedepozytowe instytucje pośrednictwa finansowego:

• rynek usług ubezpieczeniowych (ubezpieczenie na życie, ubezpieczenia majątkowe, emerytalne),

• rynek funduszy inwestycyjnych (otwarte fundusze inwestycyjne i zamknięte),

• rynek usług leasingowych (bankowe i niebankowe przedsiębiorstw factoringowe),

• rynek usług factoringowych (bankowe i niebankowe przedsiębiorstwa factoringowe),

• rynek obligacji, akcji i innych papierów wartościowych (banki inwestycyjne, domy maklerskie, agencje reatingowe, giełdy).

• Instrumenty rynku kapitałowego:

1. Ze względu na rodzaj uosabianego prawa majątkowego:

• instrumenty wierzytelnościowe (dłużne) - lokaty, kredyty, polisy,

• instrumenty udziałowe - dają prawo własności do części majątku,

1. Ze względu na sposób przenoszenia tytułu własności do praw majątkowych:

• instrumenty na okaziciela - nie widnieją dane imienne właściciela,

• instrumenty imienne - nie ma określonego inwestora (polisa, lokata),

1. Ze względu na charakter uzyskiwanych dochodów:

• instrumenty przynoszący stały dochód - stałe oprocentowanie,

• instrumenty przynoszący stały dochód - rynkowe stopy procentowe,

1. Ze względu na poziom ryzyka:

• instrumenty bez ryzyka - w praktyce nie istnieją,

• instrumenty o małym ryzyku - emitowane przez podmioty posiadające dobrą kondycję finansową,

• instrumenty o umiarkowanym ryzyku - pojawiają się pewne trudności finansowe,

• instrumenty o wysokim ryzyku - podmiot ma trudności finansowe.

11. Struktura podmiotowa rynków finansowych

Istniejące regulujące i Instytucje organizujące obrót

nadzorujące rynki finansowe instrumentami finansowymi






Emitenci Instytucje finansowe Inwestorzy

(pośrednicy finansowi)

(osoba zgłaszająca zapotrzebowanie)

12. Instytucje regulujące i nadzorujące rynek finansowy można rozpatrywać w ujęciu:

• wąskim - to agendy państwowe wyspecjalizowane w poszczególnych segmentach rynku finansowego, ich głównym zadaniem jest nadzór nad przestrzeganiem obowiązującego prawa przez podmioty działające na tym rynku, czasami posiadają kompetencje w zakresie stanowienia norm prawnych. Występują 3 typy organizacji nadzorujących rynki finansowe: nadzór nad rynkiem kapitałowym, nadzór ubezpieczeniowy i nadzór bankowy,

• szerokim - to organy władzy państwowej, których główne zadanie polega na tworzeniu regulacji prawnych, a w mniejszym zakresie spełniają funkcje nadzorcze, do nich można zaliczyć: parlament (uchwalający ustawy regulujące funkcjonowanie rynku finansowego), władze wykonawcze (rząd, ministrowie - wydają akty prawne niższego rzędu, a także mogą pełnić niektóre funkcje nadzorcze nad instytucjami rynku finansowego).

13. Regulacje rynków finansowych - cele państwa:

Państwo na rynku finansowym występuje w roli podmiotu:

• regulujące i kontrolujące procesy zachodzące na rynku finansowym oraz udzielającego zezwoleń na prowadzenie działalności w tym sektorze,

• oddziałujące na koniunkturę gospodarczą,

• zawiera transakcje na tym rynku (najczęściej w roli pożyczkobiorcy).

Instytucje regulujące i nadzorujące rynek finansowy:

• agendy rządowe,

• bank centralny,

• instytucje nadzorcze.

14. INSTYTUCJE ORGANIZUJĄCE OBRÓT - grupa podmiotów mająca za zadanie

przede wszystkim mają stworzyć technicznych warunków sprawnego przebiegu oraz rozliczenia transakcji, których przedmiotem są instrumenty finansowe. Do tych przedmiotów zaliczamy:

• giełdy,

• instytucje pozagiełdowe rynku regulowanego,

• depozyty papierów wartościowych,

• domy maklerskie,

• firmy zarządzające aktywami.

INSTYTUCJE FINANSOWE - podmioty, których głównym zadaniem jest pośredniczenie

w transakcjach zawieranych n rynkach finansowych. Są to podmioty nabywające papiery wartościowe oraz emitujące własne zobowiązania w celu zgromadzenia pieniądza niezbędnego do zakupu papierów wartościowych. Świadczą także różnego rodzaju usługi dla podmiotów sektora niefinansowego. Do podmiotów tych można zaliczyć:

• banki,

• zakłady ubezpieczeniowe (towarzystwa, firmy),

• fundusze inwestycyjne,

• fundusze emerytalne,

• pozostałe instytucje finansowe.

EMITENCI - wszystkie podmioty występujące na rynku pierwotnym z popytem na

pieniądz oraz podażą papierów wartościowych. Są to podmioty nie posiadające wystarczających zasobów pieniężnych do zrealizowania swoich zamierzeń konsumpcyjnych, inwestycyjnych bądź produkcyjnych, a także zasobów potrzebnych do uregulowania ich wymagalnych zobowiązań. Do podmiotów tych można zaliczyć:

• gospodarstwa domowe,

• przedsiębiorstwa,

• instytucje finansowe,

• państwo,

• organy samorządu terytorialnego,

• podmioty zagraniczne.

INWESTORZY - to przede wszystkim te podmioty, które dysponują oszczędnościami

pieniężnymi i poszukują korzystnych lokat. Występują na rynkach jako nabywcy przede wszystkim papierów bądź kontrahentów pochodnych. Do podmiotów tych można zaliczyć:

• gospodarstwa domowe,

• przedsiębiorstwa,

• instytucje finansowe,

• państwo,

• organy samorządu terytorialnego,

• podmioty zagraniczne.

05.03.2011 r.

15. Przyjmując za kryterium zakres integracji nadzoru nad poszczególnymi segmentami systemu finansowego wyróżnia się modele:

• nadzór sektorowy - zakładający istnienie odrębnych instytucji nadzorujących poszczególne segmenty finansowe, tj. sektor bankowy, ubezpieczeniowy i rynek kapitałowy.. W ramach tego modelu funkcję nadzoru bankowego sprawuje zazwyczaj bank centralny,

• nadzór zintegrowany - polegający na całkowitym lub częściowym łączeniu funkcji nadzorczych nad wszystkimi bądź niektórymi segmentami rynku finansowego w jednej instytucji o charakterze „megandzorcy”.

Nadzór zintegrowany

Przesłanki wyboru modelu zintegrowanego:

• na rynku finansowym występuje spora ilość złożonych, a równocześnie są konglomeraty finansowe,

• pozwala uniknąć powtarzania i pokrywania się kompetencji poszczególnych instytucji nadzorczych oraz zwiększa przejrzystość celów, odpowiedzialności , działalności oraz obowiązującego prawa,

• posiada większy status w strukturze instytucjonalnej kraju stosunku do pojedynczych nadzorców nad poszczególnymi sektorami,

• pozwala osiągnąć korzyści skali i efektywne wykorzystanie dostępnych środków.

Obok przesłanek można mówić o argumentach przeciw zintegrowanemu nadzorowi finansowemu:

• każdy z segmentów rynku finansowego charakteryzuje się swoją specyfiką, swoimi typami ryzyka, odrębnym układem sprawozdawczości,

• korzyści skali mogą okazać się znikome, a w związku z tym podmiot nadzorujący może być mniej efektywny w stosunku do kilku wyspecjalizowanych nadzorców,

• integracja nadzorców wiąże się z problemami natury legislacyjnej oraz trudnościami wprowadzeniu nowych zintegrowanych systemów integracyjnych,

• ewentualne zmiany w zakresie organizacji nie wspomagają procesu implementacji nowych rozwiązań.

IMPLEMENTACJA- wdrażanie, wprowadzanie.

16. Kryterium stopnia zaangażowania banku wobec banku centralnego w nadzór bankowy, można wskazać 3 następujące modele:

• bank centralny odpowiedzialny tylko za nadzór bankowy (nadzór niebankowy poza bankiem centralnym),

• bank centralny odpowiedzialny za nadzór finansowy (zarówno bankowy jak i nie bankowy),

• bank centralny nie zaangażowany w nadzór finansowy.

17. Stosuje się również pracy tzw. Podejście funkcjonalne określone jako „Twin Peaks”. Zakłada ono tworzenie 2 odrębnych instytucji nadzorczych odpowiadających za różne aspekty nadzoru finansowego:

• jedna instytucja odpowiedzialna jest za nadzór ostrożnościowy nad wszystkimi instytucjami finansowymi. W ramach tego modelu nadzór ostrożnościowy ulokowany jest w banku centralnym,

• druga instytucja kontroluje pewne aspekty operacji finansowych i odpowiada za ochronę konsumentów.

18. Czynniki, które mają wpływ na sposób organizacji nadzoru nad systemem finansowym, wymieniane są:

• poziom rozwoju ekonomicznego kraju,

• rozmiar rynku finansowego,

• struktura systemu finansowego i rozwój konglomeratów finansowych,

• koszty działalności instytucji nadzorczych,

• czynniki (uwarunkowania polityczne),

• uwarunkowania historyczne.

19. Argumenty za tym, że bank centralny ma być zaangażowany nad rynkiem finansowym:

• zapewnienie stabilności sektora bankowego; finansowego,

• przepływ informacji pomiędzy bankami komercyjnymi a bankiem centralnym,

• uniknięcie powlekania pewnych zadań,

• uwarunkowania historyczne,

• w przypadku pogorszenia się płynności na rynkach finansowych wymaga się instrumentów banku centralnego (reakcji).

20. KNF - sprawuje nadzór nad sektorem bankowym, rynkiem kapitałowym,

ubezpieczeniowym i emerytalnym, oraz nad instytucjami pieniądz elektronicznego. Do zadań KNF należy:

• podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego,

• podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności,

• podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego,

• udział w przygotowaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym,

• stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, a w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty,

• wykonywanie innych zadań określonych ustawami.

Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego typu rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku.

KNF podlegają podmioty prowadzące działalność na rynku kapitałowym na podstawie zezwoleń Komisji lub innego właściwego organu administracyjnego, oraz inne podmioty w szczególności:

• firmy inwestycyjne w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,

• agenci firm inwestycyjnych w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,

• podmioty, o których mowa w art. 71 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, przyjmujące i przekazujące zlecenia w zakresie papierów wartościowych lub tytułów uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania,

• banki powiernicze,

• spółki prowadzące rynek regulowany,

• spółki prowadzące depozyt papierów wartościowych,

• emitenci dokonujący oferty publicznej papierów wartościowych, fundusze inwestycyjne,

• fundusze inwestycyjne,

• towarzystwa funduszy inwestycyjnych,

• inne podmioty prowadzące obsługę funduszy inwestycyjnych, w tym podmioty, którym towarzystwa funduszy inwestycyjnych powierzyły wykonanie swoich obowiązków,

• spółki prowadzące giełdy towarowe,

• towarowe domy maklerskie,

• zagraniczne osoby prawne prowadzące na terytorium RP działalność maklerską w zakresie obrotu towarami giełdowymi,

• przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące na podstawie zezwolenia Komicji rachunki lub rejestry towarów giełdowych,

• giełdowe izby rozrachunkowe w rozumieniu ustawy o giełdach towarowych.

Organem administracji publicznej sprawującym państwowy nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce jest KNF. W skład wchodzi 7 osób.

Komisja podejmuje uchwały, w tym decyzje i postanowienia, zwykłą większością głosów, które odbywają się co ok. 2 tygodnie oraz w „trybie obiegowym” (korespondencyjnym).

Komisja i Przewodniczący KNF wykonują zadania przy pomocy Urzędu KNF (UKNF). Działają następujące piony:

• nadzór bankowy,

• nadzór rynku kapitałowego,

• nadzór rynku ubezpieczeniowo - emerytalnego,

• inspekcja,

• prawno - legislacyjny,

• polityki rozwoju rynku finansowego,

• polityki międzysektorowej oraz organizacyjnej.

02.04.2011 r.

1. GIEŁDA - miejsce, gdzie spotykają się podmioty, które zamierzają dokonać kupna

i sprzedaży. Typy giełd:

z punktu widzenia podmiotowego

• towarowe - spotykają się kupujący i sprzedający na określone towary,

• pieniężne (finansowe) - na których obraca się instrumentami finansowymi, m. in. papiery wartościowe, akredytywy,

• giełda papierów wartościowych,

• usług - giełdy frachtowe, ubezpieczeniowe,

z punktu widzenia zasięgu

• krajowe,

• lokalne,

• międzynarodowe.

Cechy giełd:

• transakcje są zawierane w określonym miejscu i czasie,

• ceny transakcji podawane są do publicznej wiadomości,

• uczestników obowiązują ściśle określone zasady zawierania transakcji.

2. GPW w Warszawie - spółka akcyjna powstała w 1992 r., powołana przez Skarb Państwa.

Kapitał zakładowy wynosi 41.972.000,00 zł i jest podzielony na akcje imienne uprzywilejowane z serii A oraz akcje zwykłe na okaziciela serii B, o wartości 1 zł każda. Zadania:

• organizacja obrotu instrumentami finansowymi. Giełda zapewnia koncentrację w jednym miejscu i czasie ofert kupujących i sprzedających w celu wyznaczenia kursu i realizacji transakcji. System obrotu charakteryzuje się tym, że kursy poszczególnych instrumentów finansowych ustalane są w oparciu o zlecenia kupujących i sprzedających, stąd też zwany jest rynkiem kierowanym zleceniami.

Obecnie GPW realizuje strategię rozwoju, mająca na celu wzmocnienie atrakcyjności i konkurencyjności polskiego rynku oraz uczynienia z Warszawy centrum finansowego regionu Europy Środkowo - Wschodniej. Obecnie polska giełda jest liczącym się rynkiem kapitału w Europie i liderem w Europie Środkowej i Wschodniej. Wykorzystując potencjał rozwojowy polskiej gospodarki oraz dynamizm polskiego rynku kapitałowego.

3. GPW w Warszawie prowadzi handel na 4 rynkach:

• Główny Rynek GPW działa od dnia uruchomienia Giełdy w dniu 16.04.1991 r.,

• New Connect to zorganizowany i prowadzony przez Giełdę rynek działający w formie alternatywnego systemu obrotu, który rozpoczął działalność 30.08.2007 r.,

• catalyst - rynek instrumentów dłużnych - obligacji komunalnych, korporacyjnych i listów zastawnych, który powstał 30.09.2009 r.,

• Poee Rynek Energii GPW - jest najmłodszym rynkiem Warszawskiej Giełdy, rozpoczął działalność 11.12.2010 r.

4. Warunki opuszczenia akcji do obrotu na rynku regulowanym określone są Regulaminie Giełdy (warunki rynku równoległego i rynku podstawowego):

• sporządzenie odpowiedniego dokumentu informacyjnego, zatwierdzenie go przez właściwy organ nadzoru albo sporządzenie odpowiedniego dokumentu informacyjnego, którego równowartość w rozumieniu przepisów Ustawy o ofercie publicznej została stwierdzona przez właściwy organ nadzoru lub stwierdzenie równowartości dokumentu informacyjnego nie jest wymagane,

• brak toczącego się postępowania upadłościowe oraz likwidacyjne,

• nieograniczona zbywalność akcji,

• iloczyn liczby wszystkich akcji emitenta i prognozowanej ceny rynkowej tych akcji, a przypadku gdy określenie tej ceny nie jest możliwe - kapitał własny emitenta, wynoszą równowartość w zł co najmniej 10 mln euro,

• w posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy uprawniony jest do wykonania mniej niż 5 % głosów na walnym zgromadzeniu, znajduje się co najmniej:

1. 15 % akcji objętych wnioskiem o dopuszczenie do obrotu giełdowego,

2. 100 tys. akcji objętych wnioskiem o wartości równej co najmniej 1 mln euro, liczonej wg ostatniej ceny sprzedaży lub emisyjnej,

• akcje znajdujące się w posiadaniu takiej liczby akcjonariuszy, która stwarza podstawę dla kształtowania się płynnego obrotu giełdowego.

5. 4 segmenty na rynku regulowanym:

• MINUS 5 - akcje spółek, których kapitał nie przekracza 5 mln euro,

• PLUS 5 - akcje spółek, których kapitał wynosi od 5 do 50 mln euro,

• PLUS 50 - akcje spółek, których kapitał wynosi od 50 do 250 mln euro,

• PLUS 250 - akcje spółek, których kapitał przekracza 250 mln euro.

Jedynym kryterium kwalifikacji spółek do nowych segmentów rynku regulowanego jest wartość kapitalizacji spółek, liczona jako średnia arytmetyczna kapitału z 3 ostatnich miesięcy. Wartość kapitalizacji spółek na potrzeby kwalifikacji do segmentów rynku regulowanego ustalona jest na podstawie kursu zamknięcia akcji i praw do akcji.

6. NewConnect jest rynkiem akcji, opartym na alternatywnym systemie obrotu prowadzonym przez GPW w Warszawie S.A.

30.08.2007 r. ruszył nowy, zorganizowany i prowadzony przez GPW w warszawie rynek finansujący rozwój młodych przedsiębiorstw o wysokości potencjalnego wzrostu. To również nowa propozycja GPW dla interesów akceptujących podwyższone ryzyko, w zamian za potencjalnie wysoki zwrot z inwestycji. NewConnect ma status rynku zorganizowanego, lecz prowadzony jest przez GPW poza rynkiem regulowanym w formule alternatywnego systemu obrotu. To oferta dla młodych, rozwijających się firm, działających zwłaszcza w obrocie nowych technologii.

NewConnect jest rynkiem dla spółek:

• o dużej dynamice wzrostu,

• o historii nie dłuższej niż 3 - 4 lata lub dopiero powstających, które budują swoją „historię”,

• o przewidywanej kapitalizacji do ok. 20 mln zł,

• poszukujących kapitału dla kilkuset tys. do kilkunastu mln zł,

• reprezentujących sektory innowacyjne, oparte przede wszystkim na aktywach niematerialnych (np. IT, media elektroniczne, telekomunikacja, biotechnologie, ochrona środowiska, energia alternatywna, nowoczesne usługi),

• z wizja i prawdopodobieństwem debiutu na rynku giełdowym w nieodległej przyszłości.

NewConnect to:

• nowoczesny rynek finansujący dynamiczne przedsiębiorstwa,

• niewielkie wymogi formalne (dopuszczeniowe oraz wynikające z obowiązków informacyjnych),

• niskie koszty debiutu i notowań,

• doskonała ekspozycja firmy na inwestorów,

• prestiż i renoma organizatora rynku,

• promocja i rozpoznawalność firmy.

7. CATALYST - rynek obligacji GPW; rozpoczął działalność 30.05.2009 r. Prowadzony jest na

platformach transakcyjnych GPW w Warszawie i BondSpot. Catalyst tworzą 4 platformy obrotu. 2 prowadzone przez GPW w formule rynku regulowanego i ASO - przeznaczone dla klientów detalicznych, analogiczne 2 rynki BondSpot'u dla klientów hurtowych. Wszystkie przeznaczone są dla nieskarbowych instrumentów dłużnych - obligacji komunalnych, korporacyjnych oraz listów zastawnych. Taka architektura Catalystu sprawia, że jest on stosowany do emisji o równych wielkościach i różnej charakterystyce, a także do potrzeb różnych inwestorów - hurtowych, detalicznych, instytucjonalnych i indywidualnych.

8. Instrumenty notowane na GPW w Warszawie:

• papiery wartościowe: akcje, prawa poboru, prawa do akcji, prawa pierwszeństwa z obligacji, certyfikaty inwestycyjne, indeksy giełdowe,

• instrumenty pochodne: futures, opcje, warranty, jednostki indeksowe,

• pozostałe: produkty strukturyzowane.

PRODUKTY STRUKTURYZOWANE - instrumenty finansowe, których cena jest uzależniona

od warunków określonego wskaźnika rynkowego. Są emitowane przez instytucje finansowe, najczęściej banki lub domy maklerskie. Emitent produktu strukturyzowanego zobowiązuje się w stosunku do nabywcy (inwestora), że w terminie wykupu instrumentu wypłaci mu kwotę rozliczenia kalkulowaną wg określonego wzoru. Formuła określająca zasady wypłaty ułatwia posiadaczowi takich instrumentów śledzenia bieżącego materiału danego instrumentu.

W zależności od konstrukcji instrumentu możemy wyróżnić 2 podstawowe:

• produkty gwarantujące ochronę kapitału - bardzo bezpieczne, dają inwestorowi określony udział w zyskach, jakie generuje wbudowany w produkt wskaźnik rynkowy i jednocześnie 100 % gwarancję zwrotu zainwestowanego kapitału (inwestor nie poniesie straty),

• produkty nie gwarantujące pełnej ochrony kapitału - instrumenty bardziej ryzykowne, gdyż większy jest udział inwestora zarówno w zyskach, jak i w stratach generowanych przez produkt wbudowany (niemniej inwestor ma szansę na duży zarobek).

WARRANT - uprawnia do nabycia określonej ilości innego instrumentu w określonym czasie

i w określonej cenie.

9. Opcja składa się z:

• cena realizacji,

• premia operacyjna.

Rodzaje opcji:

• call (zakupu),

• put (zakupu).

Podmioty obsługujący na rynku giełdowym:

• pośrednicy giełdowi (maklerzy, brokerzy) - podmioty odpowiedzialne za sprawy przebiegu obrotu na rynku giełdowym,

• samodzielni uczestnicy,

• urzędnicy,

• goście.

Pośrednicy giełdowi

Gr. I Maklerzy kursowi - odpowiedzialni za sporządzanie arkuszy zleceń oraz wyznaczenie optymalnej ceny obrotu. Może składać własne zlecenia, ale tylko jeżeli ma to na celu zrównoważenie rynku.

Specyficzny jest market makler - makler odpowiedzialny za zapewnienie ciągłości obrotu instrumentami finansowymi. Śledzi (cały czas) przebieg transakcji.

Gr. II Maklerzy wolni - maklerzy prowizyjni, parkietowych trajderów oraz zdalnych członków giełdy.

Maklerzy prowizyjni - podmiot pełniący rolę pośrednika pomiędzy parkietem giełdy a domem maklerskim.

Maklerzy parkietowi - realizują zlecenia maklerów prowizyjnych w sytuacjach, gdy mają zbyt dużo zleceń aby mogli je obsłużyć.

Maklerzy trajderzy - maklerzy zawierający transakcje na własny rachunek.

Zdalni członkowie giełdy - maklerzy mający siedzibę zagraniczną, a którzy podpisali umowę o przestrzeganiu danego regulaminu giełdowego.

Samodzielni uczestnicy

Osoba dopuszczona di handlu giełdowego z prawem zawierania transakcji na własny rachunek i w własnym imieniu.

Urzędnicy

Osoby, które na pewien okres czasu zostali dopuszczeni do obrotu giełdowego i które zawierają transakcje w imieniu przedsiębiorstwa, którego są pracownikami.

Goście

Osoby, które przebywają na giełdzie, ale nie mają prawa do uczestnictwa w prowadzonym handlu.

10. Sposób zawierania transakcji na giełdach:

• giełdy działające w oparciu o system aukcyjny - transakcje zamienne są poprzez słowne zgłoszenie przez maklerów określonych zleceń kupna lub sprzedaży waloru,

• giełdy działające w oparciu o system elektroniczny - transakcje zamienne są poprzez słowne zgłoszenie za pomocą środków elektrycznych i zapisywane w pamięci głównego komputera.

Instytucja pozagiełdowa rynku regulowanego - ustala transakcje z „góry” określonym czasie. Nie posiadają określonej siedziby.

BondSpot S.A. - instytucja dysponująca licencją na prowadzenie regulowanego rynku pozagiełdowego i może tworzyć platformy elektrycznego obrotu papierami wartościowymi i instrumentami finansowymi, także na rynku nieregulowanym (tzn. niepodlegającym nadzorowi KNF).

11. Strategia rozwoju, którą aktualnie realizuje spółka prowadzone jest w następujących obszarach działalności:

• rynek MTS POLANS - hurtowy rynek obrotu obligacjami i bonami skarbowymi. Stanowi część globalnej platformy obrotu, działa w oparciu o najnowsze technologie stosowane przez wiodące europejskie rynki papierów skarbowych. Uczestniczy w nim 29 największych krajowych i zagranicznych banków,

• rynek regulowany (pozagiełdowy) - podmiotem obrotu są papiery wartościowe, obligacje skarbowe oraz papiery dłużne. W rynku uczestniczy 13 wiodących krajowych domów maklerskich

KDPW - Krajowy Departament Papierów Wartościowych - centralna instytucja odpowiedzialna za prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo - rozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce. Obrót ten jest wzorowany na najlepszych światowych rozwiązaniach w tym na zasadzie całkowitej dematerializacji papierów wartościowych.

12. Główne zadania realizowane przez KDPW:

• rozliczenie transakcji zawieranych na rynku regulowanym oraz w alternatywnym systemie obrotu w zakresie zdematerializowanych papierów wartościowych,

• dokonywanie rozrachunku w instrumentach finansowych i środków pieniężnych w związku z transakcjami zawieranymi w alternatywnym systemie obrotu,

• prowadzenie depozytów papierów wartościowych oraz wykonywani czynności w zakresie prowadzenia systemu rejestracji instrumentów finansowych niebędących papierami wartościowymi, które zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu,

• nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczby papierów wartościowych zarejestrowanych w depozycie papierów wartościowych znajdujących się w obrocie,

• realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych,

• prowadzenie systemu zabezpieczenia płynności rozliczeń, w tym systemu gwarantowania rozliczeń transakcji zawartych na rynku regulowanym,

• zarządzanie obowiązkowym systemem rekompensat,

• zadania związane z systemem ubezpieczeń społecznych.

27.05.2011 r.

Podmioty prowadzące działalność maklerską to firmy inwestycyjne do których należą:

- domy maklerski

- banki prowadzące działalność maklerską
- zagraniczne firmy inwestycyjne

- zagraniczne osoby prawne prowadzące działalność maklerską na terytorium Polski

Działalność maklerska, obejmuje wykonywanie czynności sensu stricte polegających na:

1. Przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych

2. Wykonywaniu zleceń, o których mowa w pkt. 1, na rachunek dającego zlecenie

3. Nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych

4. Zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych

5. Doradztwie inwestycyjnym

6. Oferowanie instrumentów finansowych

7. Świadczeniu usług w wykonaniu zawartych umów o submisje inwestycyjne i usługowe lub zawieraniu i wykonywaniu innych umów o podobnym charakterze, jeżeli ich przedmiotem są instrumenty finansowe

8. Organizowaniu alternatywnego systemu obrotu

Działalnością maklerską jest również wykonywanie przez firmę inwestycyjną czynności polegających na:

1. Przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych oraz prowadzenie rachunków pieniężnych

2. Udzielaniu pożyczek pieniężnych w celu dokonania transakcji, której przedmiotem jest jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, jeżeli transakcja ma być dokonana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej udzielającej pożyczki

3. Doradztwie dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii przedsiębiorstwa lub innych zagadnień związanych z taką strukturą lub strategią

4. Doradztwie i innych usługach w zakresie łączenia, podziału oraz przejmowania przedsiębiorstw

5. Wymianie walutowej, w przypadku gdy jest to związane z działalnością maklerską

6. Sporządzaniu analiz inwestycyjnych, analiz finansowych oraz innych rekomendacji o charakterze ogólnym dotyczących transakcji w zakresie instrumentów finansowych

7. Świadczeniu usług dodatkowych związanych z submisją usługową lub inwestycyjną

8. Wykonywaniu czynności określonej w pkt.1-7 oraz w ust.2 których przedmiotem są instrumenty bazowe instrumentów pochodnych

Przedsiębiorstwo zarządzające aktywami (asset managment company) to - w rozumieniu polskiego prawa - podmiot świadczący na podstawie umowy o zarządzanie portfelem usługę zarządzania aktywami, polegającą na odpłatnym podejmowaniu i realizacji decyzji inwestycyjnych na rachunek klienta, w ramach pozostawionych przez zleceniodawcę do dyspozycji zarządzającego środków pieniężnych lub maklerskich instrumentów finansowych.

Główne zadanie asset managment :

• Świadczenie usług polegających na profesjonalnym lokowaniu środków klientów (inwestorów) w instrumenty finansowe według uzgodnionych strategii inwestycyjnych. Jest to usługa dostosowana do indywidualnych potrzeb inwestorów, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ich preferencje w zakresie: horyzontu czasowego inwestycji, akceptowalnego poziomu ryzyka, wymaganej stopy zwrotu, płynności środków

Instytucje zarządzające asset managment:

W naszym kraju istnieją trzy rodzaje instytucji, które mogą świadczyć usługi zarządzania aktywami: wyspecjalizowane w tego typu domy maklerskie (ich znaczenie jest największe), domy maklerskie świadczące kompleksowe usługi finansowe oraz towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które mogą rozszerzyć swoją podstawową działalność o zarządzanie aktywami.

Portfele standardowe - konstrukcja tego produktu opiera się na zaproponowaniu klientowi gotowego portfelu instrumentów finansowych. W zależności od ekspozycji klienta na ryzyko proponuje mu się strategie mniej lub bardziej agresywne. Zasadniczo może uporządkować te produkty wg 4 grup:

1. Portfele rynku pieniężnego oraz portfele dłużne - składają się w głównej mierze z papierów dłużnych (obligacje, bony Skarbowe, certyfikaty depozytowe). Benchmarkiem może być rentowność 52- tygodniowych bonów skarbowych. Ryzyko jest tutaj najniższe z możliwych, stąd inwestorzy wybierający tą strategię charakteryzują się awersją do niego. Nie oczekują ponadprzeciętnych zysków, zasadnicze znaczenie dla nich ma ochrona kapitału. Portfel taki może być dobrym rozwiązaniem dla osób chcących zabezpieczyć swój kapitał przed procesami inflacyjnymi. Dodatkowo wysoka płynność instrumentów tej strategii pozwala angażować kapitał w okresie krótkoterminowym,

2. Portfele mieszane stabilnego wzrostu - konstruowane są z akcji, których udział nie przekracza 40%, oraz instrumentów dłużnych. Portfelem wzorcowym może być np. portfel składający się z odpowiednimi wagami rentowności WIGU - 20 oraz bonów skarbowych. Następuje wzrost wartości ryzyka oraz horyzontu inwestycyjnego,

3. Portfele mieszane zrównoważone - wzrasta w nim zaangażowanie w akcje, które może wynosić nawet 70%, jednak nie ma tu charakteru spekulacyjnego, nastawiony jest na generowanie najwyższych stóp zwrotu w długim okresie czasu,

4. Portfele akcyjne - udział akcji może się tu wahać od 90 % - 100%. Decydującym czynnikiem jest tutaj stopa zwrotu, inwestor jest skłonny ponieść ryzyko aby osiągnąć ponadprzeciętne zyski.

5. Portfel ślepy - jest szczególnym rodzajem produktu przeznaczonym dla osób i instytucji, które z racji pełnionych funkcji zawodowych mają dostęp do poufnych informacji istotnych dla kształtowania się kursów papierów wartościowych notowanych na giełdzie

Portfele indywidualne - budowane są w ścisłej współpracy z klientem. Rodzaje instrumentów wchodzących w skład portfela są razem z doradcą inwestycyjnym. Zarządzający uwzględnia sezonowość nadwyżek finansowych, płynności finansowej czy tez zmianę oczekiwań inwestycyjnych w przyszłości.

Pośrednicy finansowi (instytucje finansowe) - przedsiębiorstwa świadczące usługi na rzecz podmiotów dysponujących oszczędnościami (podmiotów nadwyżkowych) oraz podmiotów poszukujących funduszy pieniężnych (podmioty deficytowe), niezbędnych im do sfinansowania ich zamierzeń konsumpcyjnych, inwestycyjnych i produkcyjnych.

Zadania:

• Ułatwienie przepływu funduszy od podmiotów nadwyżkowych do podmiotów deficytowych

• Tworzenie instrumentów, które z jednej strony umożliwiają lokowanie posiadanych nadwyżek pieniądza, z drugiej zaciąganie pożyczek pieniężnych

• Transformacja terminów zapadalności

Rodzaje:

• Instytucje depozytowe (banki)

• Instytucje nie depozytowe

Rola banków jako pośredników finansowych:

• Przyjmowanie depozytów

• Udzielanie kredytów

• Sekurytyzacja aktywów - na bazie udzielonych kredytów wyemitowanie papierów wartościowych; bank wykupuje należności od przedsiębiorstw i na tej bazie emituje papiery wartościowe.

• Prowadzenie na zlecenie emisji obcych - organizacja, emisja papierów wartościowych; kojarzenie tych co posiadają nadwyżkę z tymi co mają deficyt

• Funkcje dodatkowe w tym:
  - rola gwaranta -

- Banku - powiernika dla funduszy emerytalnych i inwestycyjnych,

- Banku - reprezentanta - (prowadzi rachunek papierów wartościowych)

• Zarządzanie portfelami inwestycji (łączenie instrumentów finansowych w jedną całość)

Instytucje nie depozytowe:

1. Fundusz inwestycyjny to inwestycja, która lokuje powierzone jej środki w różne instrumenty dostępne na rynku finansowym. Dzięki temu inwestując w fundusze, możesz spodziewać się wysokich stóp zwrotu przewyższających zyski z lokat bankowych. Wpłacając oszczędności do funduszu, stajesz się jego jednym z uczestników, nabywasz tym samym jednostki uczestnictwa, które możesz sprzedać w dowolnym momencie.

Pierwszym kryterium podziału jest podstawa prawna ich działalności. Biorąc ją pod uwagę wyróżniamy następujące trzy rodzaje funduszy:

1. Fundusz otwarty - w ściśle określonych prawem proporcjach może on inwestować w papiery wartościowe emitowane lub gwarantowane przez Skarb Państwa lub NBP, a papiery wartościowe dopuszczone są do obrotu na rynku regulowanym, inne papiery wartościowe. Każdy obywatel może zostać uczestnikiem takiego funduszu, może nabyć jego jednostki uczestnictwa, a fundusz ma obowiązek odkupienia ich zawsze na żądanie uczestnika funduszu

2. Fundusz specjalistyczny otwarty - statut takiego funduszu określa kto może zostać jego uczestnikiem (często tylko osoby prawne), tak więc zawęża grono uczestników. Wprowadza również warunki jakie muszą spełnić uczestnicy funduszu, by móc żądać odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa. Ten rodzaj funduszu jest charakterystyczny dla tworzenia Trzeciego Filaru Ubezpieczeń Emerytalnych

3. Fundusz zamknięty - jest to fundusz o wysokim poziomie ryzyka inwestycyjnego. Nie musi utrzymywać płynnych rezerw i może inwestować w mniej płynne aktywa. Nie emituje jednostek uczestnictwa, a jedynie certyfikaty inwestycyjne, czyli papiery wartościowe na okaziciela. Liczba certyfikatów jest stała, jedynie nowa emisja może ją powiększyć. Nabywa się je w publicznej subskrypcji lub na giełdzie i tylko wtedy, gdy druga strona jest skłonna zapłacić określoną cenę. Fundusz ten może inwestować w papiery wartościowe, wierzytelności, w waluty, w udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, zbywalne towary giełdowe.

4. Fundusz specjalistycznie zamknięty - jest szczególna forma funduszu zamkniętego i ma większe możliwości inwestowania, między innymi w nieruchomości gruntowe i lokalowe.

5. Fundusz mieszany - jak sama nazwa wskazuje jest czymś pośrednim pomiędzy funduszem otwartym i zamkniętym. Nie emituje jednostek uczestnictwa, ale certyfikaty, ale musi je odkupywać od uczestników funduszu przynajmniej raz w roku. Są one z początku w obrocie publicznym poczym wchodzą na rynek regulowany.

Narodowy Fundusz Inwestycyjny - są to fundusze inwestycyjne, które zostały założone przez Skarb Państwa w formie spółki akcyjnej, działają na podstawie ustawy o NFI (Dz. U. z 1993r. nr. 44 poz 202)

Na dzień dzisiejszy utworzonych NFI jest 15. Stanowiły one element programu powszechnej prywatyzacji. Skarb państwa wniósł do nich akcje sprywatyzowanych byłych przedsiębiorstw państwowych. Każdy pełnoletni obywatel polski był uprawniony do nabycia Powszechnego Świadectwa Udziałowego, które mógł następnie zbyć albo wymienić na akcje NFI. NFI miały prawo sprzedawać posiadane przez siebie akcje lub udziały w przedsiębiorstwach państwowych. Zajmowały się także restrukturyzacją spółek, racjonalizacją zatrudnienie i pozbywaniem się nieprodukcyjnego majątku.

Nietypowe strategie inwestowania i uzyskiwana dzięki temu wysoka stopa zwrotu - to najkrótsza charakterystyka funduszy hedgingowych.

Fundusze hedgingowe są obecne na rynkach finansowych od połowy XX wieku. Pierwszy tego typu fundusz został założony przez Alfreda Jonesa w 1949 r. Jego wyjatkowość polegała na redukcji ryzyka rynkowego poprzez równoczesną sprzedaż i kupno akcji.

Istota funduszy hedgingowych są bardzo różnorodne i nietypowe sposoby inwestowania. Niska korelacja z tradycyjnymi klasami aktywów (akcjami, obligacjami) umożliwiająca lepszą dywersyfikację portfela inwestycyjnego sprawia, że fundusze hedgingowe są zaliczane do kategorii inwestycji alternatywnych.

Strategie inwestycyjne funduszy hedgingowych bazują na:

• transakcjach arbitrażowych (transakcjach gwarantujących zysk bez ryzyka, wynikających z różnicy cen danego instrumentu na różnych rynkach)

• korzystaniu z wyszukanych instrumentów pochodnych

• grze na rynku terminowym

• kupnie/sprzedaży surowców i towarów

• ekspansji na globalny rynek, również rynki wschodzące

• uczestniczeniu w fuzjach i przejęciach

• stosowaniu krótkiej sprzedaży (sprzedaży pożyczonych papierów wartościowych)

Fundusze pożyczkowe stanowią alternatywę dla przedsiębiorców w zakresie pozyskiwania finansowania zewnętrznego. Udzielają pożyczek, które przeznaczone są przede wszystkim dla mikro i małych przedsiębiorstw oraz osób rozpoczynających działalność gospodarczą, mających trudności w zdobyciu finansowania komercyjnego (np. kredytu bankowego) z powodu banku wymaganych zabezpieczeń czy historii kredytowej. Fundusze pożyczkowe udzielają pożyczek przeznaczonych na cele związane z podjęciem, prowadzeniem i rozwojem działalności gospodarczej, m.in. na:

• finansowanie inwestycji

• wdrażanie nowych rozwiązań technicznych lub technologicznych

• zakup maszyn i urządzeń

• rozbudowę, adaptację, lub modernizację obiektów produkcyjnych, handlowych, usługowych

• zakup materiałów i surowców niezbędnych do realizacji założonego przedsięwzięcia gospodarczego

Zakłady (towarzystwa, firmy ubezpieczeniowe) - podmiot prowadzący działalność ubezpieczeniową (z reguły na podstawie zezwolenia odpowiedniego organu), która polega na przyjmowaniu zobowiązania do wypłacenia, w zamian za składkę ubezpieczeniową, określonej kwoty w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego.

Zadania:

• ochrona ubezpieczeniowa

• działalność prewencyjna

• działalność finansowa (inewstowanie)

Grupy ubezpieczeń:

• publiczne - funkcjonują na zasadzie przymusu państwowego, są obowiązkowe, z reguły prowadzone przez państwowe osoby prawne i mają pełną gwarancję ubezpieczeniową Skarbu Państwa, najważniejszy segment - ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, zdrowotne)

• prywatne - prowadzone przez prywatne osoby prawne dotyczą różnych zdarzeń ubezpieczeniowych, wyróżniamy: ubezpieczenia majątkowe i osobowe

Fundusze emerytalne

System emerytalny określa zasady składania i pomnażania pieniędzy nagromadzonych w czasie aktywności zawodowej pracownika. Rodzaje systemów emerytalnych:

• repartycyjny - system który polega na pobieraniu składek od osób aktywnych zawodowo na rzecz teraźniejszych emerytów

• kapitałowy - można dziedziczyć, inwestowanie w celu pomnożenia środków

• mieszany

Obecny system emerytalny składa się z trzech filarów:

• filar pierwszy - obowiązkowy, powszechny, działający w oparciu o zasadę repartycji składek i świadczeń, administrowany przez państwo;

• drugi filar - obowiązkowy, powszechny, oparty na systemie kapitałowym, zarządzany przez prywatne podmioty, którymi są powszechne towarzystwa emerytalne

• trzeci filar - dodatkowy, dobrowolny, oparty na systemie kapitałowym, zarządzany przez prywatne podmioty

Z punktu widzenia zależności między wielkością wnoszonej składki a wartością świadczenia:

• fundusze o zdefiniowanym świadczeniu

• fundusze o zdefiniowanej składce

Pracownicze programy emerytalne - to forma zbiorowego i dobrowolnego oszczędzania w III filarze systemu emerytalnego. Jego celem jest systematyczne oszczędzanie części wynagrodzenia - niezależnie od środków zgromadzonych w I i II filarze. Pozostali pośrednicy finansowi:

• kampanie (domy) finansowe

• instytucje factoringowe - zajmują się wykupem wierzytelności

• firmy leasingowe - zajmują się odstępowaniem dobra innemu podmiotowi w zamian za opłatę

Emitenci - podmioty zgłaszające zapotrzebowanie na środki finansowe:

• gospodarstwo domowe - głównie emitenci pośredni

• przedsiębiorstwa niefinansowe - zobowiązania, akcje, obligacje, bony komercyjne,

• instytucje finansowe - akcje, banki - obligacje, certyfikaty depozytowe; fundusze inwestycyjne - jednostki uczestnictwa lub certyfikaty depozytowe; fundusze emerytalne - jednostki rozrachunkowe; firmy ubezpieczeniowe - polisy

• władze publiczne - obligacje, bony skarbowe

• podmioty zagraniczne

Inwestorzy:

• gospodarstwo domowe

• przedsiębiorstwo niefinansowe

• władze publiczne

• instytucje finansowe

• inwestorzy zagraniczni

Oferta publiczna - zgodnie z ustawą o publicznym obrocie papierami wartościowymi oferta publiczna wystąpi wówczas, gdy do porponowania nabycia papierów wartościowych wykorzystuje się środki masowego przekazu albo gdy proponowanie ich nabycia kierowane do więcej niż 100 osób lub do nieoznaczonego adresata. Ustawa mówi, że emitent może wprowadzić nowe papiery do publicznego obrotu tylko za pośrednictwem domu maklerskiego.

Formy emisji:

• własna - sam emitent oferuje i sprzedaje papiery

• obca - polega na zleceniu przez emitenta emisji (oferowanie i sprzedaż papierów wyspecjalizowanym instytucjom pośredniczącym.

*subemisja usługowa - podmioty lub podmioty tworzące konsorcjum emisyjne nabywa papiery wartościowe na własność podejmując więc ryzyko ekonomiczne związane z emisją

*subemisja inwestycyjna - dom maklerski lub inne podmioty podpisują z emitentem umowę na nabycie nieuplasowanej w trakcie emisji pierwotnej części proponowanej emisji

Oferta prywatna - występuje gdy proponowanie nabycia papierów wartościowych skierowane jest do mniej niż 100 oznaczonych adresatów. Zadania

Submisja usługowa - podmioty lub przedmioty tworzące konsorcjum emisyjne, nabywa papiery wartościowe na własność podejmując ryzyko ekonomiczne związane z emisją.

Submisja inwestycyjna - dom maklerski lub inne podmioty podpisujące z emitentem umowę na nabycie nieplanowanej w trakcie emisji pierwotnej części proponowanej emisji.

Instrumenty rynku finansowego:

• papiery wartościowe emitowane przez NBP wykorzystywany w operacjach otwartego rynku, w operacjach dostarczających. Mają charakter instrumentów dyskontowych. Prawo bankowe określa emisję środków pieniężnych,

• sektor publiczny - JST nie mogą emitować papierów wartościowych krótkoterminowych. Emitowany przez Skarb Państwa. Bony skarbowe mają zapewniać płynność budżetu. Termin zapadalności podawany jest w tygodniach - bony skarbowe najwięcej jest 26 tygodniowych ( półroczna), trzeba nabyć pakiet minimalny 1, sprzedawane SA na tzw. Przetargach,

• instytucje niefinansowe przedsiębiorstwa - mają prawo emitowania commercial - bony skarbowe, KWIT, WO, o prawo wekslowe.

Commercial papers - bon komercyjny emitowany przez instytucje niefinansowe. Emitowane w oparciu o prawo wekslowe (KWIT, WOI), w oparciu o kodeks cywilny (bony komercyjne), obligacja z terminem wykupu do roku. Są instrumentem dyskontowym (czyli sprzedawanym poniżej wartości nominalnej). Nie jest konieczne podawanie celu emisji. Emitowane na bardzo duże nominały. Papier emitowany bez zabezpieczeń. Emitują je podmioty posiadające wysoki raitingi. Są instrumentem tańszym od kredytu.

Certyfikat depozytowy (bankowy papier wartościowy) - krótkoterminowy papier wartościowy; termin wykupu przekracza rok! Mogą mieć charakter dyskontowy albo procentowy (odsetki są doliczane do wartości nominalnej). Instrumenty emitowane przez instytucje kredytowe. Jest to instrument na okaziciela.

Bony komercyjne - są emitowane na bazie Kodeksu Cywilnego:

• obietnica emitenta, że wykupi papiery wartościowe - jedyne ”zabezpieczenie”,

• sprzedawanym poniżej wartości nominalnej - dyskontowe,

• nie musi podać przedsiębiorstwo na co wyda te pieniądza,

• najmniejszy bon to 10 000, a największy 1 mln.

Emitują je podmioty posiadające wysoki raiting (bardzo dobra wiarygodność kredytowa).

- są tańsze od kredytu, warunki ustala emitent, przy kredycie warunki te ustala bank;

Instrumenty emitowane przez banki - Certyfikat Depozytowy; Bankowy Papierów Wartościowych

Jeżeli podmiot dysponuje informacją co do stopy dyskonta (procentowy wskaźnik służący do wyznaczania ceny papierów wartościowych, której poziom jest niższy od wartości nominalnej). Wartość nominalną wraz z odsetkami otrzymamy w terminie wykupu.

Stopa rentowności - wyznaczony w procentach zrealizowany zysk z danej inwestycji w skali roku (inaczej określona stopą zwrotu z inwestycji).



Ci = Wn * 1 * d * t


100 * T

Ci - cena instrumentu

Wn - wartość nominalna

D - stopa dyskontowa

T - ilość dni od dnia zakupu do dnia wykupu

T - 360 dni / ilość dni w roku

miesiąc - 30 dni

rok - 360 dni

Ceny instrumentu dyskontowego informuje o rentowności

Wn


Ci =




1 + Y * t

100 * T

Y - stopa rentowności (zwrotu)

Zadanie 1

Ustal cenę bonu skarbowego wyemitowanego na 13 tygodni jeżeli wiadomo, że inwestor kupując go na rynku pierwotnym w pierwszym dniu i trzymając do dnia wykupu zamierza osiągnąć rentowność na poziomie 21% Wartość nominalna 10 000zł.

Wn 10 000





Ci = = = 9 495,92




1 + Y * t 1 + 21 * 90


100 * T 100 * 360

Poznanie stopy dyskontowej

Wn - Wakt T



d = * * 100

Wn t

Wakt - wartość aktualna

Zadanie 2

Wyznacz stopę dyskonta na 65 dni przed terminem wykupu bonów komercyjnych jeżeli wiadomo, że cena nominalna wynosi 10 000zł, a cena w dniu sprzedaży 9 850zł.

Wn - Wakt T 10 000 - 9 850 360





d = * * 100 = * * 100 = 8,3 %

Wakt t 10 000 65

Gdyby wyznaczyć rentowność:

10 000 - 9 850 360



V = * * 100 = 8,43 %

9 850 65

Korzystniejsza jest dyskontowa stopa.

Różne informacje przejścia z rentowności na stopę dyskonta albo na odwrót to:

Jeżeli znamy stopę rentowności i chcemy ustalić informację co do stopy dyskonta to:

Y * T * 100 T * 100 * d



d = Y =

T * 100 + T * t T * 100 - d * t

Zadanie 3


Inwestor zamierza dokonać zakupu na rynku wtórnym 13 tygodniowych bonów skarbowych, którym pozostało do wykupu 35 dni. Kontaktując się z dwoma domami maklerskimi otrzymał następujące informacje.
DOM A. stopa dyskonta wynosi 22% dla tych bonów,
DOM B. stopa rentowności wynosi 23% dla tych bonów.

Wybierz lepszą ofertę.

A do stopy rentowności

360 * 100 * 22


Y = = 22,5%

360 * 100 - 22 * 35

W tym momencie nie jest dla nas korzystna oferta A. Powinniśmy wybrać ofertę B.

04.06.2011r.

1. Instrumenty rynku kapitałowego - średnio bądź długoterminowe dokumenty potwierdzające prawo właściciela do określonych roszczeń majątkowych, a ich charakter zależy od źródła prawa zawartego w instrumencie.

Podział na kategorie:

• Instrumenty towarowe - instrumenty, które uprawniają do dysponowania towarem; a szerzej do dysponowania majątkiem. Przykłady:

• konosamenty - transport morski,

• listy zastawne - wystawiany na bazie nieruchomości,

• listy przewozowe - transport lądowy bądź powietrzny,

• dokumenty składowe.

- instrumenty finansowe - instrumenty, które stwierdzają prawo do kapitału oraz do wynikających z niego roszczeń i przywilejów. Podział:

• instrumenty udziałowe: certyfikaty inwestycyjne,

• instrumenty dłużne: obligacje, skrypty dłużne, jednostki uczestnictwa, polisy.

2. Instrumenty rynku kapitałowego - zostały zdefiniowane w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi - papiery wartościowe oraz nie będące papierami wartościowymi tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania prawa majątkowe, kontrakty terminowe, opcje i inne instrumenty dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym bez terminu wymagalności lub których termin wykupu jest dłuższy niż jeden rok.

Cechy instrumentów rynku kapitałowego:

• Prawo do określonych roszczeń - mogą mieć charakter roszczeń pieniężnych lub niepieniężnych; (zapewniają określony dochód, prawo nabycia innego instrumentu)

• Zbywalność - jest to możliwość ich odsprzedaży na rynku wtórnym, jest uzależniony od płynności danego rynku.

• Standaryzacja - są dokładnie sprecyzowane warunki do danego instrumentu

• Zamienność - inwestor ma prawo zamień ten instrument na inny instrument finansowy

• Emisja w serii - każda emisja ma swoje oznaczenia i swoje symbole;

Funkcje papierów wartościowych rynku kapitałowego:

• Kapitałowa - pozwala emitentowi pozyskać niezbędny kapitał, do realizacji określonych potrzeb czy zadań

• Kredytowa - powstanie kapitału powoduje, że dla emitenta powstaje dług który musi uregulować; szczególnie widoczna jest przy dłużnych papierach wartościowych;

• Obiegowa - jest bezpośrednio powiązana z cechą zbywalności; papier wartościowy może przechodzić z rąk do rąk;

• Gwarancyjna - papier wartościowy może być wykorzystany jako przedmiot zabezpieczenia wielu innych transakcji; mogą być zabezpieczeniem chociażby kredytu;

• Legitymacyjna - jest funkcja która pozwala zidentyfikować emitenta;

3. Klasyfikacja instrumentów rynku kapitałowego:

• rodzaj inkorporowanego prawa:

• ucieleśniające prawa udziałowe (akcje, certyfikaty inwestycyjne, kwity depozytowe) - dają możliwość uczestnictwa w wypracowanych dochodach, i dają prawo do udziału w podziale masy majątkowej,

• ucieleśniające wierzytelności (obligacje, listy zastawne, certyfikaty depozytowe, bankowe papiery wartościowe),

• ucieleśniające prawa rzeczowe (konosamenty, dowody składowe),

• rodzaj roszczeń:

• uprawniające tylko do roszczeń majątkowych - roszczenia można dochodzić na majątku finansowym przedsiębiorstwa ; ucieleśniające wierzytelności,

• uprawniające do roszczeń majątkowych i własnościowych - uprawniają do stopy zwrotu i do udziału; ucieleśniające prawa udziałowe,

• uprawniające do rozporządzania towarami - czyli ucieleśniające prawa rzeczowe,

• rodzaj dochodu:

• stałym dochodzie - stała niezmienna stopa zwrotu (papiery wierzytelnościowe),

• o zmiennym dochodzie,

• podział papierów wartościowych z punktu widzenia formy dokumentów:

• zmaterializowane,

• zdematerializowany.

4. Akcje: - papiery wartościowe, dokument stwierdzający ułamkowe prawo własności akcjonariusza spółki akcyjnej. Cena nominalna 1 akcji w Polsce to 1 grosz. Dają dwa rodzaje praw:

• korporacyjne - wynikają ze współwłasności, np. prawo głosu, prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu, prawo do informacji o spółce (otrzymywania raportów, sprawozdań), do zaskarżania decyzji podjętych przez władze spółki

• majątkowe - prawa do dywidendy, udziału w masie likwidacyjnej, nabycia nowej serii, nowej emisji.

Rodzaje akcji:

• akcje zwykłe i uprzywilejowane - dają standardowe prawa korporacyjne i majątkowe, w przypadku uprzywilejowanych właściciel ma oprócz praw standardowych dodatkowe przywileje, np. prawo głosu, mogą być uprzywilejowane co do dywidendy (zapewniona dywidenda bez względu na zysk, czy stratę),

• na okaziciela i imienne - czy akcjonariusz jest określony poprzez swoje dane, czy jest anonimowy,

• nieme - akcjonariusz nie posada prawa głosu,

• złote - akcje które dają bardzo specyficzne przywileje właścicielowi,

• gotówkowe, aportowe - gotówkowe - to akcje które inwestor nabył za środki finansowe, aportowe - nabył za wkłady rzeczowe lub prawa majątkowe,

• krzyżowe - emitują je grupy kapitałowe, emituje je macierzysta spółka dominująca i które zostały nabyte przez spółkę zależną.

5. Obligacje - są definiowane jako papier wartościowy o charakterze wierzycielski, który posiada w sobie korzyści zarówno o charakterze pieniężnym (odsetki, premie), jak i niepieniężnym (prawo do objęcia akcji).

Rodzaje obligacji:

• skarbowe - obligacje emitowane przez Skarb Państwa, mają na celi sfinansowanie inwestycji,

• municypalne (komunalne), - emitowana przez jednostki samorządu terytorialnego,

• korporacyjne - klasyczne przedsiębiorstwa,

• klasyczne - obligacje które uprawniają tylko i wyłącznie do korzyści o charakterze pieniężnym (obligacje zero kuponowe = są to obligacje gdzie nie następuje wypłata odsetek czyli odsetki wypłacane są w całości w terminie wykupu; funkcjonują one na zasadzie bonów skarbowych); odsetki nie są kapitalizowane,

• nowoczesne - dodatkowe warunki; odsetki są kapitalizowane; zaliczamy tutaj obligacje niskoprocentowe = charakteryzują się tym, że zapewniają one zmienne oprocentowanie, sprzedawane są z dyskontem; obligacja z opcją = opcja uprawnia do nabycia w określonej przyszłości określonej ilości papierów wartościowych w przyszłości; obligacje z prawem wykupu = albo inwestor albo emitent ma prawo wykupić te obligacje przed terminem ich zapadalności; obligacje zamienne = obligacje uprawniające do zamiany na papiery udziałowe, o zamianie decyduje inwestor lub emitent.

6. Wycena ceny obligacji:

• jest wyznaczona jej wartość na konkretny moment, a polega ona na dyskontowaniu określonych strumieni pieniężnych otrzymanych od inwestora z tytułu posiadania obligacji w ramach tzw. obsługi obligacji przez emitenta, na które składają się:

• wypłacanie cyklicznie odsetek, których wysokość uzależniona jest od konstrukcji przyjętej w programie i od zwrotu wartości nominalnej w dniu wykupu.


Obligacje o stałym oprocentowaniu, gdzie odsetki są wypłacane raz w roku to wycenę dokonuje się w oparciu o wzór:

_n O Wn



C = ∑ +

^{i = 1} (1 + Y)ⁱ (1 + Y)ⁿ

i - kolejny rok

Y - rentowność do dnia wykupu; wewnętrzna (oczekiwana) stopa zwrotu

Wn - wartość nominalna

O - obligacja

n - ilość lat na jaką została wyemitowana obligacja

Jeżeli odsetki są wypłacane częściej niż raz w roku:


O

_n m Wn



C = ∑ +



^{i = 1} (1 + Y)ⁱ (1 + Y)^{n * m}

m m

m - ilość okresów odsetkowych w roku

Obligacje o zmiennej stopie procentowej:

_n Oi Wn



C = ∑ +

^{i = 1} (1 + Y)ⁱ (1 + Y)ⁿ

Jeżeli chcemy poznać cenę dla obligacji zerokuponowej:

Wn


C =

(1 + Y)ⁿ

7. Ocena efektywności inwestycji w oparciu o parametry:

• stopa przychodów bieżących z obligacji - prosta zmiana rocznego dochodu realizowanego z obligacji. Stopa pokazuje ocenę korzyści czerpanych z obligacji:

O


CY = * 100

Cb

Cb - cena bieżąca z obligacji

• stopa zwrotu w terminie do wykupu prosta - „japońska stop zwrotu”. Przeciętna stopa zwrotu za okres trwania obligacji (nie uwzględnia wartości pieniądza w czasie):

Wn - Cb


SY = CY + * 100

n - Cb

n - ilość lat na jaką emitowano obligację

• całkowita stopa zwrotu z obligacji - kupuje się i sprzedaje na rynku wtórnym (nie uwzględnia zmian wartości pieniądza w czasie, stosuje się w krótkoterminowych inwestycjach):

Cs - CK + D


R = * 100

CK

Cs - cena sprzedaży, wykupu

CK - cena nabycia

D - dochód z odsetek

• stopa zwrotu w terminie do wykupu (YTM) - do porównania atrakcyjności inwestycji, stopa pokazuje korzyści jakie uzyska inwestor z inwestycji w obligację przy spełnieniu 3 założeń:

• przetrzymywanie do dnia wykupu,

• przy reinwestowani otrzymanych odsetek,

• dokonana reinwestycja nastąpi po stopie procentowej równiej stopie do wykupu.

Wn - C


O + n


YTM = * 100

Wn +C


2

Wycen obligacji z wykorzystaniem tylko rynku wtórnego:

Cr = K * Wn + I

Cr - cena obligacji na rynuk wtórnym

K - aktualna cena giełdowa (w %)

I - wartość odsetek

t_ok r



I = * Wn *

T 100

t_ok - czas od ostatniego kuponu odsetkowego (kiedy ostatnio zostały realizowane)

T - ilość dni w roku

r - stopa oprocentowania obligacji: stała lub zmienna

Stopa zwrotu z obligacji dokonanych na rynku wtórnym:

Cs - Ck T



rw = * * 100

Ck t_w

r_w - stopa zwrotu

t_w - czas posiadania danej obligacji

Interesuje nas ile dni powinniśmy go mieć do wykupu?

13 tygodni to tylko informacja zbędna.

Do wyceny obligacji najczęściej bierze się rynkową stopę procentową

---