02; 15.02.2012; ROK IV; Seminarium nr 2; zapalenie płuc i opłucnej, VI rok, VI rok, Pediatria, Pediatria, PEDIATRIA OLA, PEDIATRIA od Anki, PEDIATRIA, IV, pulmo


Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Zapalenia płuc i opłucnej

dr n. med. Monika Pogorzała

Stany niedroŜności górnych


Ekspozycja na dym tytoniowy

Styczność z chorymi rówieśnikami

dróg oddechowych

Zaburzenia odruchu kaszlowego



Choroby przewlekłe

Zaburzenia stanu odŜywienia

Czynniki predysponujące do rozwoju zapalenia płuc

Zaburzenia funkcji układu

śluzówkowo-rzęskowego

Aspiracja treści pokarmowej

Alergia układu


Wcześniactwo

Niedobory

oddechowego


Wrodzone wady układu

odporności


oddechowego i/lub krąŜenia


Zapalenie płuc - definicja wgWHO

ostra choroba

miąŜszupłucnego i/lub tkanki śródmiąŜszowej przebiegająca

z charakterystycznymi objawami

klinicznymi

i radiologicznymi*

[* wg zaleceń WHO bez udokumentowania zmian radiologicznych - tylko na podstawie obrazu klinicznego - moŜna rozpoznać wyłącznie zapalenie

dolnych dróg oddechowych]

Zapalenie płuc - objawy kliniczne

gorączka

kaszel

duszność


Zapalenie płuc - objawy kliniczne

tachypnoe ( > 60/min u niemowląt do 2 m-ca Ŝycia

> 50/min u niemowląt między 2-12 m-cem

> 40/min u dzieci do 5 r.Ŝ.

> 30/min u dzieci > 5 lat)

wciąganie przepony, przestrzeni międzyŜebrowych i nadobojczykowych

poruszanie skrzydełkami nosa

Zapalenie płuc - objawy kliniczne

drŜenie piersiowe: wzmoŜone

odgłos opukowy: stłumiony

szmer pęcherzykowy: zaostrzony aŜ do szmeru oskrzelowego

dodatkowe szmery oddechowe: trzeszczenia, rzęŜenia drobnobańkowe,

mogą być teŜ świsty, a w skrajnie nasilonej obturacji:

ściszenie szmeru oddechowego


Zapalenie płuc - objawy radiologiczne

plamiste zagęszczenia miąŜszowe (izolowane lub rozsiane lub zlewające się w większe ogniska)

ogniska niedodmy obejmujące poj. segmenty lub całe płaty

zmiany śródmiąŜszowe (rozsiane „siateczkowe” układające się wzdłuŜ

oskrzeli lub przywnękowo)

płyn w jamie opłucnej (wysięk parapneumoniczny)

powiększenie węzłów chłonnych wnęk

Zapalenie płuc - diagnostyka laboratoryjna

morfologia krwi z oceną wzoru odsetkowego krwinek białych :

(WBC < 5 tys/ul lub >15 tys/ul, >1500 postaci pałeczkowatych/ul lub stosunek form pałeczkowatych : neutrofilów >0,2 = prawdopodobna etiologia bakteryjna)

wskaźniki ostrej fazy (OB, CRP, PCT - wzrastają w typowych zap. płuc, ale ich prawidłowe wartości nie wykluczają rozpoznania)

ocena równowagi kwasowo-zasadowej (hipoksemia, hiperkapnia, kwasica oddechowa , metaboliczna lub mieszana) - u dzieci z objawami niewydolności oddechowej wymagających hospitalizacji


Zapalenie płuc - diagnostyka laboratoryjna

mogą być pomocne w ustalaniu domniemanego czynnika etiologicznego, ale Ŝaden z parametrów nie jest kryterium

rozpoznawczym

Zapalenie płuc - diagnostyka mikrobiologiczna

wymazy z nosa i gardła NIE korelują z czynnikiem etiologicznym rzypadku zakaŜeń baktery

aspiraty/wymazy z nosogardła - identyfikacja antygenów wirusow

(gł. RSV lub wirusy grypy);

wymaz spod nag ośni (o ile zos ał prawidłowo pobrany i nie doszło do zanieczyszczenia próbki śliną);


Zapalenie płuc - diagnostyka mikrobiologiczna

posiewy materiału z dróg oddechowych pobranego metodami inwazyjnymi: w czasie bronchoskopii (BAL), biopsji lub torakoskopii;

posiew krwi pobrany na szczycie gorąc ki (co najmniej 2x);

posiew płynu z jamy opłucnej;

metody serologiczne (wykrywają antygeny, swoiste p-ciała lub kompleksy immun logiczne w surowicy lub w moczu);

Zapalenie płuc - diagnostyka mikrobiologiczna


Test

Posiew krwi

Wykrywanie antygenów wirusowych

Hodowla wirusów

Wykrywanie antygenów drobnoustrojów

Miana swoistych p-ciał

Wymaz z nosogardła

Posiew bioptatu tkanki płucnej

Wartość diagnostyczna

++++

+++

+++

++

+++

-

++++

Wyniki fałszywie dodatnie

-

-

-

+

+

+++

-

Wyniki fałszywie ujemne

+++

+

++

++

++

+

+


Zapalenie płuc - czynniki etiologiczne w zaleŜności od wieku


Czynnik etiologiczny

RSV Chlamydia

trachomatis

Streptococcus pneumoniae

Haemophilus influenzae

Adenowirusy

Mycoplasma pneumoniae

< 6 m-cy

+

+

+

+

-

-

7 m-cy do 5 lat

+/-

-

+

+/-

+

-/+

> 5 lat

-

-

+

-

+

+


Zapalenia płuc - podział etiologiczny

a/ wirusowe b/ bakteryjne c/ grzybicze

d/ pneumocystozowe e/ zachłystowe

f/ inne (np. kwasochłonne, popromienne)


Zapalenia płuc - podział radiologiczno-

anatomopatologiczny

a) jednoogniskowe b) wieloogniskowe

- segmentowe - z przewaga zmian miąŜszowych

- płatowe - z przewagą zmian śródmiąŜszowych

c) z zajęciem opłucnej

Zapalenia płuc - podział epidemiologiczny

a/ zapalenia płuc pozaszpitalne (community acquired pneumonia)

b/ zapalenia płuc szpitalne (nosocomial pneumonia)


Zapalenia płuc - podział kliniczny


typowe

nagły początek, wysoka gorączka, dreszcze, kaszel,

odpowiadające zmianom radiologicznym,

np. pneumokokowe zapalenie płuc

atypowe

przebieg skryty, bezgorączkowy, męczący, intensywny kaszel,

nikłe zmiany osłuchowe,

radiologicznie zmiany śródmiąŜszowe lub przywnękowe,

np. wirusowe lub mykoplazmatyczne zap. płuc


o przebiegu łagodnym

o przebiegu cięŜkim

Zapalenie płuc - leczenie

Wskazania do hospitalizacji:

noworodki i niemowlęta w I kwartale Ŝycia

cięŜki stan ogólny z objawami toksycznymi i septycznymi

objawy niewydolności oddechowej (i krąŜeniowej)

objawy ze strony przewodu pokarmowego uniemoŜliwiające doustną

podaŜ leków lub prowadzące do odwodnienia

objawy neurologiczne (zab. świadomości, drgawki)

złe warunki socjalne, brak współpracy

brak poprawy po 3 dniach leczenia

nawrót choroby lub podejrzenie powikłań

zachłystowe zapalenie płuc


Zapalenie płuc - leczenie


przyczynowe

celowane

w oparciu o wynik badania mikrobiologicznego

empiryczne

oparte na aktualnej wiedzy o:

- oporności bakterii na antybiotyki

- domniemanym czynniku etiologicznym

- sytuacji epidemiologicznej środowiska

- istniejących czynnikach ryzyka i chorobach współistniejących

wspomagające i objawowe

tlenoterapia

właściwe nawadnianie

korekcja zaburzeń kwasowo- zasadowych

i wodno-elektrolitowych

leczenie p-gorączkowe

leki p-kaszlowe i wykrztuśne

odpowiednia pielęgnacja


Zapalenie płuc - terapia empiryczna


Wiek

Prawdopodobny czynnik etiologiczny

Antybiotykoterapia empiryczna



< 6 m-cy

> 6 m-cy (bez współistniejących chorób przewlekłych)

E. coli paciorkowce gr. B S. pneumoniae

S. pneumoniae rozwaŜyć

M. pneumoniae

cefalosporyny 2G lub 3G i.v.

amoksycylina w dawce 80-90 mg/kg m.c/dobę

p.o.

amoksycylina + klawulanian (w stosunku 14:1 lub 7:1) p.o.

ew. cefalosporyna 2G p.o./i.v.

dołączyć makrolid jeśli brak poprawy po 48 h



wszystkie grupy wiekowe + współwystępująca choroba

S. pneumoniae M. pneumoniae H. influenzae Ps. Aeruginosa S. aureus

amoksycylina + klawulanian p.o.

cefalosporyny 2G lub 3G i.v. (aktywne wobec

Pseudomonas)

ew. dołączyć makrolid p.o.


Zapalenie płuc - czas trwania leczenia

typowe zapalenie płuc: 7-10 dni

wywołane przez bakterie G(-): 14-21 dni

wywołane przez bakterie atypowe: 14 dni

Zapalenie płuc - leczenie wspomagające

Leczenie p-gorączkowe:

paracetamol: 15 mg/kg/dawkę, do 90 mg/kg/dobę u dzieci < 40 kg 500-750 mg/dawkę do 3-4 g/dobę u dzieci > 40 kg

ibuprofen: 5-10 do 20- 0 mg/kg/dobę


Zapalenie płuc - leczenie wspomagające

Leczenie p-kaszlowe:

w I fazie suchego, męczącego kaszlu - leki hamujące odruch kaszlowy:

a/ opioidowe (dekstrometorfan, kodeina)

b/ nieopioidowe (butamirat)

c/ antyhistaminiki I generacji (promethazyna, klemastyna, hydroksyzyna)

w II fazie produktywnego, gęstego kaszlu - mukolityki i mukokinetyki:

a/ ambroksol

b/ bromheksyna c/ karbocysteina

d/ N-acetylocysteina

(warunkiem skutecznego rozrzedzania wydzieliny śluzowej jest odpowiednie nawodnienie pacjenta! preparaty z tej grupy powinny być podawane maksymalnie do godz. 16-17,

aby nie pobudzać sekrecji w godzinach nocnych)

Zapalenie płuc - przyczyny nieskuteczności

leczenia

niewłaściwie dobrany antybiotyk lub nieprawidłowe jego podawanie

zakaŜenie rzadko występującym patogenem (Pn. carini, prątek gruźlicy, grzyby)

powikłany przebieg choroby (ropniak opłucnej, ropień płuca, ciało obce)

nieinfekcyjna etiologia zapalenia (astma, alergiczne zapalenie pęcherzyków)

zaburzenia odporności

współistniejące nie rozpoznane schorzenia ( refluks Ŝołądkowo-przełykowy, wrodzone wady serca lub płuc, mukowiscydoza)


Zapalenie opłucnej

płyn opłucnowy powstaje w blaszce ściennej jako przesącz z naczyń

włosowatych;

w warunkach fizjologii tworzenie i resorpcja płynu pozostają w równowadze;

Zapalenie opłucnej

Infekcja mediatory reakcji zapalnej

wzrost przepuszczalności naczyń włosowatych nadprodukcja płynu opłucnowego

wysięk towarzyszący zapaleniu płuc

(wysięk parapneumoniczny)

najczęstsza przyczyna występowania płynu w jamie opłucnej u dzieci


Zapalenie opłucnej


krew

(haemothorax)

płyn surowiczy

(hydrothorax)

chłonka

(chylothorax)



przesięk

(transsudatum)

wysięk

(exsudatum)


płyn ropny

(pyothorax)

Zapalenie opłucnej - diagnostyka róŜnicowa

płynu


Cecha Barwa Gęstość Przejrzystość Białko

BiałkoP/białkoS LDHP LDHP/LDHS

Osad płynu

Przesięk jasnoŜółty

1002-1018 przejrzysty ubogobiałkowy <3g%

< 0,5

< 2/3 LDH S

< 0,6 komórki nieliczne

Wysięk intensywnie Ŝółty

>1018 mętny

bogatobiałkowy >3g%

> 0,5

> 2/3 LDH S

> 0,6 komórki liczne


P - wartość w płynie opłucowym; S - wartość w surowicy


Zapalenie opłucnej - diagnostyka róŜnicowa

płynu

pH płynu

świeŜy wysięk ma pH zbliŜone do pH krwi,

im niŜsze pH tym bardziej zaawansowany proces chorobowy

stęŜenie glukozy

najniŜsze wartości w ropniakach opłucnej, wysiękach gruźliczych, procesach nowotworowych

ocena elementów morfotycznych

komórki jedno-/ wielojądrzaste, komórki nowotworowe

kaŜdy pobrany płyn wysyła się do badania bakteriologicznego

Zapalenie opłucnej - objawy kliniczne

ból w klatce piersiowej po stronie chorej

- nasila się przy oddychaniu

- moŜe promieniować do jamy brzusznej lub ramienia

- początkowo ostry, kłujacy, z czasem bardziej tępy

suchy kaszel (podraŜnienie opłucnej, ucisk na płuca i oskrzela)

duszność

pochylenie tułowia w stronę chorą

powłóczenie klatką piersiową (zniesione ruchy oddechowe po stronie chorej)


Zapalenie opłucnej - objawy kliniczne

drŜenie piersiowe: osłabione lub zniesione

odgłos opukowy: stłumiony

szmer pęcherzykowy: osłabiony lub zniesiony

dodatkowe szmery oddechowe: szorstki szmer tarcia opłucnej w początkowej fazie zapalenia,

szmer oskrzelowy i trzeszczenia powyŜej górnej granicy płynu

Zapalenie opłucnej - objawy radiologiczne

niewielkie zacienienie przy tylnej ścianie klp z zatarciem kąta przeponowo-Ŝebrowego (mała ilość wolnego płynu)

jednolite zacienienie dolnych części płuca z górną granicą układającą się w linię Ellisa-Damoiseau (poziomy przebieg górnej granicy płynu świadczy o obecności powietrza w jamie opłucnej)

masywne zacienienie sięgające aŜ do obojczyka z przesunięciem śródpiersia w stronę zdrową ( duŜa ilość płynu)

zbiornik płynu w szczelinie międzypłatowej imitujący naciek zapalny

w pozycji leŜącej na chorym boku wolny płyn daje wąski pasek zacienienia przy bocznej ścianie klp


Zapalenie opłucnej - leczenie


Zapalenie opłucnej

Wysiękowe

Ropne

Gruźlicze

Czynnik etiologiczny

Streptococcus pneumoniae

Staphylococcus aureus

Klebsiella pneumoniae Haemophilus influenzae Mycoplasma pneumoniae

Pseudomonas aeruginosa Escherichia coli Haemophilus influenzae

beztlenowce

Mycobacterium tuberculosis

Postępowanie lecznicze

Antybiotykoterapia

Doraźne opróŜnienie lub drenaŜ

stały

Antybiotykoterapia o szerokim spektrum

Obligatoryjnie drenaŜ stały

Leczenie p-gruźlicze

Ew. doraźne opróŜnienie (nie drenaŜ)


Zapalenie opłucnej - powikłania

zrosty opłucnowe

fibrothorax

kaŜdy wysięk wymaga wczesnego wdroŜenia fizjoterapii

- układanie na zdrowym boku z wałkiem pod klatką piersiową

- gimnastyka oddechowa


9

18



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ZAPALENIA PŁUC I OPŁUCNEJ, VI rok, VI rok, Pediatria, Pediatria, PEDIATRIA OLA, Prezentacje asystent
02; 15 02 2012; ROK IV; Seminar Nieznany (2)
01; 14 02 2012; ROK IV; Seminarium nr 1; Dziecko świszczące 2004rid 2757 ppt
Pediatria 15 czerwiec 2012+, 6 rok WOJSKOWO-LEKARSKI cały rok wszystkie materiały, materiały 6 rok w
Pediatria 15 czerwiec 2012, 6 rok WOJSKOWO-LEKARSKI cały rok wszystkie materiały, materiały 6 rok wo
Załącznik nr 1 do SIWZ, Przegrane 2012, Rok 2012, poczta 02.07 Drawno tablice drewniane
Załącznik nr 5do SIWZ, Przegrane 2012, Rok 2012, poczta 02.07 Drawno tablice drewniane
Załącznik nr 2 do SIWZ, Przegrane 2012, Rok 2012, poczta 02.07 Drawno tablice drewniane
katalog perfumeryjny nr 15 promocje 17 01 29 02 2012
analiza 02, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Ocena jakości
toksyka 02, Studia SGGW, WNoŻ Inżynierskie 2008-2012, Sem IV, Toksykologia
Egzamin z anatomii 02 2012 WL I rok 2 (1)
Zał 1 pakiet 2, Przegrane 2012, Rok 2012, poczta 02.07 Drawno tablice drewniane
POLITYKA SPOŁECZNA 12.02.2012, II rok, Wykłady, Polityka społeczna
15 02 2012
Testy 2012, iv liga lodzka 02.2012
Pytania egzaminacyjne 02.05, Studia, IV rok, IV rok, VII semestr, Rewaloryzacja ZZO
SEMINARIUM GRUPA A, Medycyna, Pobr materiały, VI rok-2015-10-02, VI rok, Psychiatria

więcej podobnych podstron