Rozdział III. Analiza wyników badań własnych

W rozdziale tym zostaną przedstawione wyniki badań na podstawie których nastąpi weryfikacja postawionych wcześniej hipotez.

3.1. Charakterystyka badanej populacji

W charakterystyce ujęte zostały płeć i wiek badanych osób oraz niezwykle ważna dla tej analizy dane na temat czym zajmowali się badani przed podjęciem się terapii.

W badanej grupie rozkład płci był następujący:

Tab.3.1. Rozkład płci w badanej grupie

X	f	%
Kobiety	11	29
Mężczyźni	27	71
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.1. Płeć badanych osób

Źródło: opracowanie własne

Jak więc widać w badanej grupie zdecydowanie przeważają mężczyźni których było 27 na 38 badanych osób.

Dane na temat płci uzupełniają dane z tabel nr 3.2. na temat wieku badanych osób

Tab. 3.2. Rozkład wieku w badanej grupie

X	f	%
poniżej 15 lat	10	26
16-18	18	47
19-21	6	16
22-24	3	8
powyżej 24	1	3
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.2. Wiek badanych osób

Źródło: opracowanie własne

Rozkład wiekowy w badanej grupie jest nierównomierny. Największą grupę stanowią osoby w wieku 16-18 lat, następnie liczną grupą jest najmłodsza - poniżej 15 lat - stanowiąca aż 26 %. Te dane wskazują , że problem uzależnienia dotyka coraz młodsze osoby, dopiero wkraczające w dorosłe życie. Tym ważniejsza jest profilaktyka prowadzona w szkole i różnorodne formy terapii prowadzone z osobami zagrożonymi uzależnieniem, już uzależnionymi ale także z ich rodzinami (współuzależnionymi)

Tę analizę potwierdzają dane na temat czym badane osoby zajmowały się przed poddaniem się terapii, co przedstawia tabela nr 3.3.

Tab. 3.3. Czym badani zajmowali się przed poddaniem się terapii

X	f	%
nauka	30	79
praca	6	16
inne	2	5
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.3. Czym badani zajmowali się przed poddaniem się terapii

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na postawione w ankiecie pytanie „Czym zajmowałaś (eś) się  przed poddaniem się terapii” w badanej grupie jest nierównomierny. Największą grupę stanowią osoby które uczyły się (79%), następnie - pracowały (16%). 2 osoby (5 %) przed poddaniem się terapii - odpowiedziały, że nie robiły nic (ani nie pracowały, ani nie uczyły się). To potwierdza dane z tabeli 3.2. jak ważna jest profilaktyka i terapia dla tych osób

Uzupełnieniem charakterystyki badanej populacji są dane na temat ich środowiska rodzinnego, przez kogo byli wychowywani.

W badanej grupie odpowiedzi na pytanie o strukturę rodziny rozkładały się następująco:

Tab. 3.4. Przez kogo byłeś wychowywany

X	f	%
... matkę	19	50
....ojca	2	5
... matkę i ojca	12	32
...inne osoby	5	13
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towzrzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.4. Przez kogo byłeś wychowywany

Źródło: opracowanie własne

Największą liczbę stanowią osoby wychowywane tylko przez matkę (50%), następnie przez „matkę i ojca” - 32 %. Te dane wskazują, że pewna dysfunkcjonalność rodziny - np. brak jednego rodzica - może powodować, że dziecko sięga po narkotyki.

3.2. Terapia jako podstawowa forma pomocy dla dzieci i młodzieży mającą na celu zmniejszenie uzależnienia i wyjście z nałogu.

Celem pracy jest ukazanie jak ważna rolą w wyjściu z nałogu odgrywa terapia. Młodzi ludzie, którzy sięgnęli po narkotyki - niezależnie od tego jaki był tego powodu - rzadko kiedy wychodzą z nałogu bez odpowiedniej terapii wspartej oczywiście pomocą ze strony rodziny i przyjaciół. Jednak można stwierdzić jednogłośnie, że to prawidłowa terapia - dostosowana do potrzeb osoby uzależnionej - da efekty w postaci wyjścia z nałogu.

Pierwszą z postawionych w pracy hipotez szczegółowych została sformułowana następująco: Osoby badane przed poddaniem się terapii miały mało przyjaciół.

W ankiecie zadano dwa pytania dotyczące przyjaciół:

- Czy przed poddaniem się terapii miałeś przyjaciół?

- Czy obecnie masz przyjaciół?

Pytanie drugie miało dać pomocniczy obraz w jakiej obecnie znajdują się osoby badane. Posiadanie przyjaciół jest rzeczą niezmiennie ważną w tak trudnym momencie życiowym w którym znajdują się osoby uzależnione - w momencie terapii i próby wyjścia z nałogu.

Rozkład odpowiedzi na te pytania przedstawiają kolejno tabelka nr 3.5. oraz tabelka nr 3.6.

Tab. 3.5. Posiadanie przyjaciół przed poddaniem się terapii

X	f	%
tak	3	8
raczej tak	1	3
raczej nie	12	32
nie	22	57
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.5. Posiadanie przyjaciół przed poddaniem się terapii

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie: „Czy przed poddaniem się terapii miałeś przyjaciół?” jest nierównomierny wśród badanych. Największą grupę stanowią osoby które uważały, że przed poddaniem się terapii nie miały przyjaciół (57%), a następnie że „raczej nie miały” (32 %). Wskazuje to wyraźnie, że osoby które sięgnęły po narkotyki - w większości przypadków nie miały przyjaciół, a więc nie posiadały blisko siebie osoby, która by we właściwym momencie im pomogła.

Tab. 3.6. Posiadanie przyjaciół obecnie

X	f	%
tak	1	3
raczej tak	12	34
raczej nie	15	43
nie	7	20
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.6. Posiadanie przyjaciół obecnie

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie „Czy posiadasz obecnie przyjaciół?” - jest nierównomierny. Największą grupę stanowią osoby, które uważają, że raczej nie posiadają przyjaciół (43%), a następnie że raczej posiadają (34%).

Analizując odpowiedzi na te dwa pytania:

1) Czy przed poddaniem się terapii miałeś przyjaciół?

2) Czy obecnie masz przyjaciół?

widać różnice w odpowiedzi - w pierwszym przypadku „nie” zaznaczyło 57% badanych, w drugim - już tylko 20%. Łącząc ze sobą odpowiedzi „raczej tak” i „tak” oraz „raczej nie” i „nie” - widzimy ze w pierwszym przypadku ku odpowiedzi „tak” skłaniało się tylko 11 %, natomiast w drugim - już aż 37 %, natomiast ku odpowiedzi „nie” - odpowiednio 89 % i 63%. Zauważyć więc można znaczną poprawę w postrzeganiu posiadania przyjaciół wokół siebie. Osoby podczas terapii najprawdopodobniej zaprzyjaźniają się ze sobą, lub odzyskują przyjaźnie zatracone gdzieś podczas okresu zażywania narkotyków.

Widać więc wyraźnie że, biorąc pod uwagę iż największą grupę stanowią osoby które uważały, że przed poddaniem się terapii nie miały przyjaciół (57%), a następnie że „raczej nie miały” (32 %) - hipoteza pierwsza pt. Osoby badane przed poddaniem się terapii miały mało przyjaciół - znalazła potwierdzenie w przeprowadzonych badaniach, a więc została przyjęta.

Drugą z postawionych w pracy hipotez szczegółowych została sformułowana następująco: Osoby badane miały problemy wychowawcze

Rozkład odpowiedzi na pytanie zadane w ankiecie: Czy w szkole miałeś obniżone stopnie ze sprawowania? Przedstawia tabelka nr 3.7.

Tab. 3.7. Obniżone stopnie ze sprawowania

X	f	%
tak	28	74
raczej tak	7	18
raczej nie	2	5
nie	1	3
Σ	38	100%

f₁ - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.7. Obniżone stopnie ze sprawowania

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie: „Czy miałeś w szkole obniżone stopnie ze sprawowania” pokazuje, że 78% badanych uważa, że „tak, miało obniżone stopnie ze sprawowania”, 18 % uważa, że „raczej miało”, natomiast tylko 3% uważa, że „nie miało”, a 5% że „raczej nie miało”. Wskazuje to wyraźnie, że osoby które sięgnęły po narkotyki miały w większości obniżone stopnie ze sprawowania, a więc branie narkotyków miało wyraźny wpływ na zachowanie się tych osób w szkole. Należy tu wziąć pod uwagę, że branie narkotyków ma znaczący wpływ na zachowanie się młodych ludzi i zmianę nastroju u nich - od apatii po otwartą agresję. Zachowania takie nie mogą pozostawać bez wpływu na oceny z zachowania, ponieważ w szkole młoda osoba spędza zbyt dużo czasu, aby ukrywać swe zmiany nastroju.

Z powyższych danych wyraźnie widać, że przyjęta w pracy hipoteza pt. Osoby badane miały problemy wychowawcze znalazła potwierdzenie a więc została przyjęta.

Trzecią przyjętą w pracy hipotezą jest: Osoby badane miały problemy z nauką. Rozkład odpowiedzi na pytanie „ Czy miałeś trudności w nauce?” przedstawia tabela 3.8.

Tab. 3.8. Trudności w nauce

X	f	%
tak	32	74
raczej tak	4	18
raczej nie	2	5
nie	0	3
Σ	38	100%

f₁ - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.8. Trudności w nauce

Źródło: opracowanie własne

Drugim postawionym w ankiecie pytaniem jest „Czy powtarzałeś jaką klasę”? Odpowiedzi na to pytanie zawiera Tab. 3.9.

Tab. 3.9. Powtarzanie klasy

X	f	%
tak	28	74
nie	10	26
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.9. Powtarzanie klasy

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie - „Czy powtarzałeś klasę” - pokazuje wyraźnie, że osoby badane miały problemy z nauką do tego stopnia, że konieczne było powtarzanie klasy

Rozkład odpowiedzi na pytanie” Czy miałeś trudności w nauce” pokazuje, że aż 84 % osób uważa, że „tak, miało trudności w nauce”, a 11% że „raczej miało”, tylko 5 % uważa, że „raczej nie miało”, natomiast żadna z badanych osób nie zaznaczyła odpowiedzi że „ nie miała”.

Wskazuje to wyraźnie na fakt, że podobnie jak na zachowanie - branie narkotyków ma ogromny wpływ na naukę młodych ludzi. Ma to związek nie tylko z trudnością w koncentracji po zażyciu narkotyków, ale także z tym, że system wartości młodych ludzi biorących narkotyki ulega ogromnej przemianie. Na pierwszym miejscu stoją narkotyki, droga ich zdobycia i towarzystwo osób dzięki którym można je zdobyć. W związku z tym dodatkowo brak jest czasu na naukę. To wszystko sprawia że pojawiają się problemy z nauką.

Przyjęta więc w pracy hipoteza pt. „Osoby badane miały problemy z nauką” znalazła potwierdzenie w przeprowadzonych badaniach w więc została przyjęta.

Kolejna postawiona w pracy hipoteza brzmiała: Według badanych osób najlepszą formą terapii jest rozmowa indywidualna z terapeutą.

Odpowiedzi na pytanie zadane w ankiecie: Jakie formy zajęć terapeutycznych uważasz za najlepsze dla siebie? przedstawia Tab. 3.10.

Tab. 3.10. Formy zajęć terapeutycznych

X	f	%
rozmowa indywidualna z terapeutą	30	79
rozmowa w grupach	2	5
luźne spotkania i rozmowy z osobami uzależnionymi	6	16
inne	0
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.10. Formy zajęć terapeutycznych

Źródło: opracowanie własne

Rozkład odpowiedzi na pytanie: Jakie formy zajęć terapeutycznych uważasz za najlepsze dla siebie? rozkłada się nierównomiernie. Najwięcej osób uważa, że najlepszą formą terapii jest indywidualna rozmowa z terapeutą (79%) , a następnie, że „luźne rozmowy i spotkania z osobami uzależnionymi (16%), tylko 5 % uważa, że rozmowy w grupach są właściwą dla nich formą terapii. Żadna z osób badanych nie napisała innych form terapii, które byłyby pomocne w wyjściu z nałogu.

Hipoteza szczegółowa, która brzmiała „Według badanych osób najlepszą formą terapii jest rozmowa indywidualna z terapeutą” znalazła potwierdzenie w badaniach a więc została przyjęta.

Kolejną hipotezą postawioną w pracy jest: Skuteczność stosowanych metod zależy według badanych osób od zaangażowania terapeuty, osoby uzależnionej i wsparcia bliskich.

Rozkład odpowiedzi na pytanie: „Od czego według Ciebie głownie zależy skuteczność stosowanych metod?” przedstawia Tab. 3.11

Tab. 3.11. Skuteczność stosowanych metod

X	f	%
zaangażowanie terapeuty i osoby uzależnionej	9	29
wyłącznie od wiedzy i zaangażowania terapeuty	8	21
wyłącznie od zaangażowania osoby uzależnionej	2	5
od wsparcia bliskich	8	21
odpowiedzi a i d	11	24
innych	0	0
Σ	38	100%

f - badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U”

Źródło: opracowanie własne

Rys. 3.11. Skuteczność stosowanych metod

Źródło: opracowanie własne

Odpowiedz na pytanie zadane w ankiecie „Od czego według Ciebie zależy głownie skuteczność stosowanych metod?” rozkłada się równomiernie z wyjątkiem odpowiedzi „wyłącznie od osoby uzależnionej” - gdzie tylko 5% odpowiedziało. W pozostałych przypadkach - 24 % badanych uważa, że od „zaangażowania terapeuty i osoby uzależnionej”, następnie 21 % że „wyłącznie od zaangażowania osoby uzależnionej”, taka sama liczba osób napisała że „od wsparcia bliskich” (21 %), 29 % osób napisało, że skuteczność terapii zależy od „zaangażowania terapeuty, osoby uzależnionej i wsparcia bliskich”. Żadna z badanych osób nie wpisała innych metod które według nich są skuteczne. Jak widać aż 21 % uważa że skuteczność stosowanych metod uzależniona jest „wyłącznie od zaangażowania terapeuty” - wynika to zapewne z tego, że wiele z osób uzależnionych ma jeszcze bardzo małą wiarę w to, że bardzo dużo zależy od niego samego - jego zaangażowania, chęci, wiary w to, że potrafi sobie poradzić z nałogiem.

Hipoteza jaką przyjęto w pracy - Skuteczność stosowanych metod zależy według badanych osób od zaangażowania terapeuty, osoby uzależnionej i wsparcia bliskich - nie została potwierdzona w badaniach a więc nie została przyjęta.

3.3. Wnioski z badań

Podjęty w pracy temat okazał się być trudny złożony. Analiza wyników badań pokazuje że z 5 przyjętych w pracy hipotez szczegółowych - 4 zostały zweryfikowane a jedna została odrzucona.

Badane osoby z Towarzystwa „Powrót z U” to w większości mężczyźni (71 %). Najczęściej (79 %) osoby te przed poddaniem się terapii uczyły się.

Przeprowadzone badania pokazują, że najwięcej osób rozpoczęło branie narkotyków w wieku 13-15 lat (45 %) i 16-18 (45 %), natomiast tylko 5 % w wieku poniżej 12 lat 5 % w wieku powyżej 18 lat. Widać więc wyraźnie że wiek , kiedy dziecko sięgnęło po raz pierwszy po narkotyki jest bardzo niski i wynosi w do1nej granicy 13 lat.

Najwięcej badanych osób interesuje się muzyką (42 %) a następnie sportem (26%) . Na uwagę zasługuje fakt, że tylko 1 % osób zaznaczyło że interesuje się „nauką” oraz 1 % że „zajęciami szkolnymi”.

Z przeprowadzonych badań wynika, że aż 58 % badanych przed poddaniem się terapii spędzało czas poza domem, a tylko 5 % z rodziną. Widać więc wyraźnie, że osoby te nie potrafiły zagospodarować sobie czasu wolnego na np. hobby czy rozmowy z rodziną. Spędzając czas poza domem narażały się na kontakt z różnymi osobami, nie zawsze odpowiednimi dla nich, a rodzice nie byli w stanie kontrolować tych spotkań.

Równą grupę stanowią osoby, które same podjęły decyzję o poddaniu się terapii (26 %), i przekonali ich do tego rodzice (26 %), a następnie, że przekonali badane osoby zaznaczyły odpowiedź „inne” - wpisując najczęściej, że zmusił ich do tego zły stan zdrowia i skierowanie do zamkniętego oddziału.

Największa liczbą osób sięgnęła po narkotyki pod presją grupy (21 %) i w celu zwrócenia na siebie uwagi (21 %), następnie z ciekawości (18 %) oraz z nudów (16 %).

Przeprowadzone badania dały obraz osób, które sięgnęły po narkotyki, a następnie postanowiły wyjść z nałogu, pokazały dlaczego osoby sięgnęły po narkotyki po raz pierwszy, a także dzięki komu postanowiły poddać się leczeniu.

46

---