I-n.olfactorius: dr:jama nosowalamina cribrosa ossis ethmoidalis; wych: bulbus olfactorius(wych. na poz. KM); II- n. opticus; dr: gałka oczna(siatkówka)oczodółcanalis opticus; wych: chiasma opticum(MM); III- ruch-przyw-n. oculomotorius-.; dr: fissura orbitalis sup; wych: fossa interpeduncularis; jądra: na poziomie nakrywki ŚM.: przywsp- nucleus autonomicus s. accessorius n. oculomotorii; ruch- n. principalis n. oculomotorii(główne), n. centralis n.o., n. caudalis centralis n.o.; IV- ruch- n. trochlearis; dr: fissura orbitalis sup.lamina tecti; wych: miedzy colliculus inferior i zasłoną rdzenną przednią(velum medullare anterius);; jądra: leżą na tylnej pow. fasciculus longitudinalis medialis na pograniczu z ist. szarą środk.; jest widoczne na poziomie wzgórków dolnych blaszki pokrywy V-czuc-ruch- n. trigeminus:; dr:fissura orbitalis sup, for. ovale, for. rotundum; wych: pedunculus cerebellaris medius/pons; Jądra: czuc.-PONS: nucleus sensorius n. trigemini, n. sensorius principalis n. trigemini; RP: nucleus tractus spinalis n. trigemini ŚM: nucleus tractus mesencephali n. trigemini,; VI- ruch- n. abducens-; dr.:fissura orbitalis sup.; wych: pons/dolny brzeg pyramis; jądra: nucleus n. abducentis(leżą w moście, początkowe, leżą pod colliculus facialis nakrywki mostu; VII- ruch-czuc-przyw -n facialis-.; dr:porus acusticus internus, canalis n. facialis, for. stylomastoideum; wych: pons/oliva; jądra: ruch- nucleus n. facialis(most); czuc- n. tractus solitarii(RP); przyw- n. salivatorius superior(dolna cz. nakrywki mostu) VIII- czuc- n. vestibulocochlearis-; dr: porus acusticus internus; wych: angulus pontocerebellaris; jądra: w moście i RP; w polu przedsionkowym dna komory IV- n. vestibularis sup et inf et medialis et lat.; w dnie zachyłka bocznego dołu równoległobocznego- nn. cochleares ventralis et dorsalis); IX- ruch-czuc-przyw; dr: for. jugulare; wych: sulcus lat. post(RP); jądra: RP: ruch- n. ambiguus, czuc- n. tractus solitari, przyw-n. salivatorius inf.; X-ruch-czuc-przyw- n. vagus:.; dr: foramen jugulare; wych: sulcus lateralis posterior(RP); jądra: cz. górna RP: ruch- n. ambiguus; czuc.-n. tractus solitari; przywspół.- n. dorsalis nervi vagi; XI-ruch-n. accessorius; dr: for. jugulare; wych: sulcus lat. post(RP) na poziomie RP i RK; jądra: RP i RK: n. ambiguus, n. spinalis; XII-ruch- n. hypoglossus; dr: canalis n hypoglossi; wych:sulcus lateralis post.; jądra: RP: n. nervi hypoglossi; ŚM-III, IV, V; MOST-V-VIII; RP-VIII-XII; for. jugulare: IX, X, XI; sulcus lat. post: IX, X, XI, XII; fissura orbitalis sup- III, IV, V1, VI; Ventriculus quartus- w tyłomózgowiu. Dno: fossa rhomboidea=trigonum superior(ogr. przez pedunculus cerebellaris sup., dno tworzy pons i dolny odcinek konarów mózgu)+ trigonum inferior(nal. do grzbietowej pow. RP, boki tworz. konary dolne móżdżku), na pograniczu obu striae medullares ventriculi quarti); dolna cz. konarów mózgu oraz pow. grzbietowa mostu i RP, ściany i szczyt przykrywa móżdżek; w dnie komory znajdują się j. nerwów czaszk.(V-XII) i ośrodki krążenia i oddychania., sulcus medianus, eminentia medialis, trigonum nervi hypoglosi, dolny kąt dołu- trigonum nervi vagi, w kącie bocznym- tuberculum acusticum; Strop komory(tegmen ventriculi quarti): cz. górna: velum medullare anterius, peduncullus cerebellaris superior, cz. środkowej- fastigium(wierzch), dolnej- velum medullare posterius, tela choroidea ventriculi quarti.; Ventriculus tertius: przód: lamina terminalis, columnae fornicis, commissura anterior, cz. tylnego brzegu septum pellucidum; dolna: substantia grisea centralis - podwzgórzowa; tył: commisura post. et habenularum, corpus pineale; bok: pow. przyśr. wzgórza i podwzgórza, sulcus hypothalamicus, adhesio interthalamica; strop: tela choroidea ventriculi tertii; fornix, corpus callosis; Zachyłki: recessus suprapinealis- tył, pinealis- tył, triangularis- przód, opticus- dno, infundibuli- dno; Ventriculus lateralis-.cz. środkowa: dół od boku do śr.: cauda nuclei caudati, stria terminalis, lamina affixa, plexus chorioideus ventriculi lateralis, fornix;Leży w płacie czołowym(gyrus frontalis). Śc. Górną tw.rozbieg promieni ciała modzelowatego(radiatio corporis callosi). róg przedni: pł. Czołowy, góra, przód i dół- rozbieg pr. Spoidła wielkiego, przyśr. - lamina septi pellucidi; bok i dno- caput neclei caudati; cornu posterius-potyliczny, ściany tw. istota biała, przyśr.- dwie wyniosłości(1 nad 2); od góry:- bulbus cornus posterioris- utw. przez sulcus parietooccipitalis, calcar avis- utw. przez sulcus calcarinus; bok- gładka i obicie(tapetum); róg dolny: góra- cz. skroniowa radiatio corporis callosi- obicie(tapetum); cz. przyśr. śc. górnej: cauda nuclei caudati, stria terminalis, taenia chorioidea, dół- eminentia collateralis, trigonum collaterale, przejście śc. dolnej w przyśr.- pes hippocampi); przyśr: plexus chorioideus ventriculi lateralis; Funiculus lat.: a)dr. rdz-móz: tractus spinothalamicus lateralis, tr. spinocerebellaris ant. et. post, tr. spino(-olivaris, -reticularis, -tectalis); b)dr. móz-rdz: piram.: tr. corticospinalis lat.; pozapiram.: reticulospinalis, olivospinalis, rubrospinalis; c)dr. własne: fasciculi proprius funiculi lat.; post.: a)dr. rdz-móz: fasciculus gracilis, f. cuneatus; b)dr. własne: f. proprius funiculi posterioris, f. interfascicularis; ant.: a)dr. rdz-móz: tr. spinothalamicus ant, tr. spinoreticularis; b)gr. móz-rdz: piram.: tr. corticospinalis ant.; pozapiram: tr. tectospinalis, reticulospinalis, vestibulospinalis; Pień współczulny(truncus sympathicus): jest tworem najbardziej charakterystycznym dla ukł. autonomicznego. Leży po obu stronach kręgosłupa. Biegną do niego wł. przedzwojowe, są połączone miedzy sobą podłużnymi gałęziami międzyzwojowymi(rami interganglionares)- tworząc właśnie pień. dzielimy go na części: szyjna, piersiową, brzuszną, miedniczną. Wł. nerwowe wychodzące z kom. j. pośrednio-bocznego poprzez korzonki przednie i gałązki łączące białe(rami communicantes albi) dostają się do pnia, gdzie znaczna ich cz. kończy się w zwojach pnia współ(ganglia trunci sympathici), a część biegnie do leżących na obwodzie zwojów splotów autonomicznych i zwojów śródściennych. Fossa pterygopalatina- trójkątny na przekroju, zwęża się ku dołowi przech. w canalis palatinus major(przednia- tuber maxillare; przyśr.- lamina perpendicularis ossis palatini; tylna- brzeg przedni proc. pterygoideus ossis sphenoidalis) kończący się na podniebieniu foramen palatinus majus. Zaw: ganglion pterygopalatinum, końcowy odc. a. maxillaris, n. maxillaris; fissura orbitalis inf- z oczod.; for. ovale- z dołem środ. czaszki; fissura pterygopalatina- dół podskr.; for. sphenopalatinum- j. nos.; kanały podniebienne- z j. ust.; Fossa temporalis: przyśr.- oss parietale, pars sqamosa os temporale, facies temporalis os frontale, ala major os sphenoidale; przód- facies temporalis os frontale, oss zygomaticum; bok: arcus zygomaticus; góra, tył, przodu- linea temporalis; dół: crista infratemporale, brzeg dolny arcus zygomaticus; Zaw; M. temporalis, nacz. skron. środk. i głęb., Nn. temporales profundi<V3, n. zygomatico- temporalis<V2, tk. tłuszcz.; Przykryty: fascia temporalis; Biegnie po niej: nacz. skron. pow. , n. auriculo-temporalis<V3, r. temporales, r. zygomatici<VII; Fossa infratemporalis: góra- facies infratemporalis alae majoris ossis sphenoidealis; przód: facies infratemporalis maxillae; bok: r. mandibulae, przyśr: lamina lat. proc. pterygoidei os sphenoideale; Zaw; M. pterygoideus med. et lat., plexus venosus pterygoideus, a. maxillaris>a. messenterica, a. temporales profunda, r. pterygoidei, a. buccalis, V3 z rami, chordae tympani, ganglion oticum; Poł: fissura pterygopalatina- z dołem skrzydł-pod; fissura orbitalis inf.- z oczodołem; for. ovale et spinosum- z dołem srod. Czaszki Fossa retromandibularis- przod- r. mandibularis, m. pterygoideus medialis, tył- Proc. mastoideus, M. sternocleidomastoideus; gora- meatus acusticus externus; Zaw: n. VII, n. auriculotemporalis<V3, A. auricularis posterior, a. maxillaris, temporalis suoperficialis<A. carotis externa, Glandula parotidea Fossa cranialis ant.- bok- partes orbitales ossis frontalis; tył- ala minor os sphenoideale, srodek- lamina cribrosa osis ethmoidalis; Poł. z j. nos.- otwory bl. Sitowej Fossa cranialis media- cz. środek- sella turcica- trzon kosci klinowej, bok- ala major ossis sphenoideale, łuska k. skroniowej i przednia pow. cz. skalistej k. skroniowej. Poł: canalis opticus- z oczodołem, fissura orbitalis superior- z oczodołem, for. rotundum- z doł. skrzydł-pod.; for. ovale- z doł. podskr.; kanał mięśnowo-trąbkowy- do j. bębenkowej.Fossa cranialis post.- Zaw: cerebellum, pons, RP; bok- pow. piramidy i cz. sutkowa k. klinowej, angulus mastoideus oss parietale; środek- tylna cz. trzonu k. klinowej(clivus, dorsum sellae), tył- k. Potyliczna Jama nosowa- gora- kości nosowe, spina nasalis os frontale, lamina cribrosa os ethmoideale, corpus os sphenoideale, concha sphenoidalis os sphen.; dół- proc. palatinus maxilla, lamina horizontalis os palatinum; bok- przyśr śc. labyrinthus ethmoidalis, pow. przyśrk. proc. frontalis maxilla, corpus- maxillare, oss lacrimale, concha nasalis inf. , lamina perpendicularis os palatinum, lamina medialis proc. pterygoideus os sphen; przyśr.- septum nasi osseum(lamina perpendicularis os ethmoideale, vomer, cartilago septi nasiJama ustna- bok- wyr. zębodołowe szczeki(proc. alveolaris, cz. zębodolowa żuchwy i osadzone w nich zęby; góra- podniebienie kostne; dno- mięśnie; Poł: foramen incisivum- z j. nos., for. palatinum majus- z doł. s-p Oczodół(orbita)- góra- pars orbitalis ossis frontalis, ala minor ossis sphen.; dół- pars orbitalis corpus maxillae, pars orbitalis ossis zygomaticus, proc. orbitalis oss palatinum; przyśr.- cz. tylna proc. frontalis- maxilla, os lacrimale, lamina orbitalis- oss ethmoidale, trzon k. klinowej, bok- pars orbitalis oss zygomaticus, ala major os sphenoideale: canalis opticus et fissura orbitalis sup.- doł. srod. czaszki; fis. orb. inf- do dołu podskr i s-p, for. ethmoideale ant et post- do kom. sitowych; for. zygomatico-temporalis- z dołem skron.; canalis nasolacrimalis- z j. nos; canalis infraorbitalis- pow. przednia twarzy, for. supraorbitalis- facies ant. k. Czołowa; Aorta piersiowa: ścienne: aa. Intercostales posterior, aa. Phrenicae superiores, aa. Subcostales; trzewne: rr. Bronchiales, rr. Esophageales, rr. Pericardiaci; A. Thoracica interna<a. Subclavia: ścienne: aa. Intercostales ant., r. Sternales, r. Perforantes, a. Musculophrenica, a. Epigastrica sup, trzewne: rr. Bronchiales(tchawica, oskrzela), a. Pericardiacophrenica, rr. thymici;

2.Staw biodrowy(Art.coxae)- staw kulisty panewkowy(Art. Spheroidea cotylica)- głowa k. udowej(caput femoris)+ panewka k. biodrowej(acetabulum- facies lunata), otoczona obrąbkiem stawowym, fossa acetabuli wypełniony tk. tłuszczową; wiązadła wewn.: więz. poprzeczne panewki(lig. Transversum acetabuli), więzadło głowy k. udowej(lig. Capitis femoris), warstwa okrężna(zona orbicularis); wzmocnienia:- więzadło biodr.-udowe(lig. Iliofemorale)- od kolca biodr. przedniego dolnego do kresy międzykrętarz., hamuje ruchy nadmiernego prostowania stawu, utrzymuje staw w norm. poł. w pozycji stojącej, hamuje ruchy obrotowe uda na zewn., ogranicza przeginanie do tyłu i ruchy przywodzenia; więzadło łonowo- udowe(lig. Pubofemorale)- wzmacnia dolną i przyśrodkową śc. torebki, od gałęzi górnej k. łonowej do kresy międzykrętarz., hamuje nadmierne odwodzenie uda oraz obrót na zewn., część otacza torebkę okrężną; więzadło kulszowo-udowe(lig. Ischiofemorale)- od kości kulszowej do brzegu przedniego krętarzu większego, hamuje nadmierne prostowanie uda, obrót do wewn. i przywodzenie uda; część wzmacnia zewn. warst. okrężną torebki stawowej; - warstwa okrężna(zona orbicularis)- na pow. wewn. torebki, dookoła najwęższego miejsca szyjki, wiąże 3 wiązadła, przyczynia się do utrzymywania głowy k. Udowej w panewce; ruchy: odwodzenie(adductio), przywodzenia(abductio), obrót do wewnątrz(rotatio interna)-nawracanie(pronatio), obrót na zewnątrz(rotatio externa)- odwracanie(supinatio), zgięcie(flexio), prostowanie(extensio), obrotowe, obwodzenie(circumductio); Staw kolanowy- (art. genus)- staw zawiasowy(ginglymus),kłykcie kości udowej(condyli femurea- główka)+kłykcie piszczeli(condyli fibulae- panewka), połączone sa ze sobą powierzchnią rzepkową, która je wiąże ze sobą. Rzepka jest włącz. w ścięgno mięś. czworogłowego uda. Jest związana z przednią śc. torebki staw.. Z wierzch. rzepki schodzi ku dołowi ścięgno mięśnia czworogłowego zwane więzadłem rzepki(lig. Patellae), przyczepiające się na guzowatości k. piszczelowej. Łąkotki stawowe:- przyśrodkowa(meniscus medialis)- większa ma kształt szer. sierpa; - boczna(meniscus lateralis)- zaokrąglona zbliżona do podkowy; dzielą cz. obwodowe jamy staw. na dwa piętra: górne- miedzy łąkotkami a kością udową- flexio/extensio, , dolne- między łąkotkami a kością piszcz.- r. obrotowe. Jako twory elastyczne zmieniają swój kształt przy ruchach przystosow. się do pow. kości, przesuwają się wypełniając przestrzenie wolne, zrastają się ze sobą i k. piszczelową. Wzmocnienia: - więz. rzepki(lig. Patellae), z wierzch. rzepki do guzowatości k. piszczelowej, pomiędzy więzadłem a kością- kaletka maziowa podrzepkowa głęboka(bursa infrapatellaris profunda);- troczki rzepki: troczek rzepki przyśr.(retinaculum patellae mediale) i boczny(retinaculum patellae laterale)- osłabiają one siłę mięśnia czworogłowego uda; - więzadła poboczne(ligg. Collateralia): strzałkowe(fibulare) i piszczelowe(tibiae)- wzmacniają śc. boczne torebki stawowej, silnie napięte w kolanie rozprostowanym; - więzadło podkolanowe skośne(lig. Popliteum obliquum), od kłykcia bocznego k. udowej do pow. torebki staw., hamuje nadmierne prostowanie stawu i ruchu obrotowe; - więzadła podkolanowe łukowate(lig. Poplitea arcuatum), od kłykcia bocznego k. udowej do środkowej części tylnej torebki, troczek więzadła łukowatego(retinaculum ligamenti arcuatum);- więzadła krzyżowe kolana(ligg. Cruciata genus): przednie(anterius)- od pow. wewn. kłykcia bocznego k. udowej do pola międzykłykciowego przedniego k. piszczelowej i tylne(posterius)- od pow wewn kłykcia przyśrodkowego k. udowej do pola międzykłykciowego tylnego, leżą wewnątrz stawu objęte bł. włóknistą torebki; - więz. poprzeczne kolana(lig. Transversum genus), między najbardziej do przodu położ. punktami obu łąkotek- łączy je; ruchy: zginanie(flexio), prostowanie(extensio), odwracanie(supinatio) i nawracanie(pronatio) - przy lekkim zgięciu kolana; Spojenie łonowe(symphysis pubica)- facies symphysialis ossis iliaca+ facies symphysialis ossis ilii, pokryte cienką warstwą chrząstki szkilistej, między nimi krążek międzyłonowy(discus interpubicus) zbudowany z chrząstki włóknistej; wzmocnienia:- więzadło łonowe górne(lig. Pubicum superius)- rozpięte między guzkami łonowymi;- więzadło łonowe łukowate(lig. Arcuatum pubis)- wzdłuż dolnego brzegu spojenia, między gałęziami dolnymi obu kości łonowych, zrośnięte z krążkiem międzyłonowym, - kąt między gałęziami dolnymi kości łonowych to kąt podłogowy(angulus subpubicus), łuk łonowy(arcus pubis); Staw krzyżowo- biodrowy(art. sacroiliaca)- staw płaski, powierzchnia uchowata k. biodrowej(facies auricularis ossis iliaca- pokryta chrząstką włóknistą)+ pow. uchowata kości krzyżowej(facies auricularis ossis sacrum- pokryta chrząstką szklistą i włóknistą). Między chrząstkami stawowymi leży wąska szczelina stawowa, torebka składa się z cienkich włókien łączących brzegi pow. stawowych, które są miejscami nierówne i powiązane ze sobą włóknami; wzmocnienia:- więzadła krzyżowo- biodrowe(ligg. Sacroiliaca ventra), wyst. w post. licznych cienkich pasm, łączą pow. miedniczną części bocznej k. Krzyż. z brzegiem przednim pow. uchowatej k. biodrowej, łączą te kości od przodu; - więzadła krzyżowo- biodrowe grzbietowe(ligg. Sacroiliaca dorsalia), biegną z okolicy grzebienia krzyż. pośr. i bocznego skośnie ku górze do talerza k. biodrowej, tam przyczepiają się między kolcami biodrowymi tylnymi, łącza kości od tyłu; - więzadła krzyżowo- biodrowe międzykostne(ligg. Sacroiliaca interossea), wypełniają szczelinę między guzowatościami obu kości, krótkie, mocne, skrzyżowane pasma łącznotk., są całkowicie przykryte więz. krzyż.-biodr. grzbietowymi i są z nimi zrośnięte; - więzadła biodrowo- lędźwiowe(ligg. Iliolumbale), mocne, płaskie pasmo włókniste, od wyrostków żebrowych IV i V kr. lędźwiowego do: tylnej części grzebienia biodrowego; więzadło krzyżowo- guzowe(lig. Sacrotuberale), rozpoczyna się wachlarzowato i biegnie od kolca biodrowego tylnego górnego i dolnego, od brzegu bocznego kości krzyżowej, od dwóch górnych kręgów guzicznych, przyczepiają się do brzegu przyśr. guza kulszowego, wąskie pasmo biegnie wzdłuż przyśrodkowego brzegu gałęzi kości kulszowej tworząc tzw. wyrostek sierpowaty(processus falciformis); - więzadło krzyżowo-kolcowe(lig. Sacrospinale), od brzegów k. krzyż. i guzicznej do końca kulszowego, głębiej od więz. krzyżowo-guzowego. Oba więz. zamykają wcięcia kulszowe mniejsze i większe tworzą dwa otwory:- foramen ischiadicum minus et majus(otwór kluszowy mniejszy i większy) Płaszczyzny i wymiary miednicy mniejszej- 1) płaszczyzna wchodu miednicy(planum aditus) leży na poziomie górnego otworu miednicy: a)wymiar poprzeczny(diameter transversa)- 13,5 cm, odległość między dwoma punktami kresy granicznej mierzona w płaszczyźnie czołowej, b) wymiar skośny(diameter obliqua)- 12,5 cm, odległość stawu krzyżowo-biodrowego od wyniosłości biodrowo-łonowej strony przeciwległej; c) sprzężna anatomiczna(conjugata anatomica)- 11, 5 cm, odleglość wzgórka od górnego brzegu spojenia łonowego mierzona w płaszczyźnie pośrodkowej; 2. Płaszczyzna próżni miednicy(planum amplitudinis)- przechodzi przez połowę wysokości spojenia łonowego przez środek panewki stawu biodrowego i pomiędzy II a III kręgiem krzyżowym; 3) płaszczyzna cieśni miednicy(planum angustiae)- przechodzi przez najniższy punkt spojenia łonowego, przez końce kolców kulszowych i przez wierzchołek kości krzyżowej; 4) płaszczyzna wychodu miednicy-(planum exitus)- przednia i tylna biegną przez dolny brzeg spojenia łonowego przez guzy i wierzchołek k. krzyżowej. Wymiary otworu dolnego miednicy: a)wymiar prosty(diameter recta)- 9,5-12,5 cm;- odległość wierzchołka kości guzicznej od wierzchołka łuku łonowego; b) wymiar poprzeczny(diameter transversa)-11 cm, odległość między guzami kulsowymi. U mężczyzny wymiary średnio o 1-1,5 cm mniejsze; wymiary miednicy większej: a) odległość międzygrzebieniowa- szerokość miednicy-28-29 cm;,m b)odległość międzykolcowa- między kolcem biodrowym przednim górnym- 25-26 cm, c) szerokość międzykrętarzowa- między krętarzami większymi- 31-32 cm; d)sprzężna zewnętrzna- 18-21 cm, odległość wierzchołka wyrostka kolczystego V kręgu lędźwiowego od górnego brzegu spojenia łonowego; oś miednicy(axis pelvis)- linia krzywa powstała z połączeń środkowych punktów wszystkich wymiarów prostych, zwykle przebiega równolegle do krzywizny kości krzyżowej; kąt pochylenia miednicy(inchinatio pelvis)- zawarty jest między płaszczyzną wchodu a płaszczyzną poziomą , ok. 65 ; Różnice: kobieta: talerze biodrowe są bocznie bardziej rozstawione, wzgórek bardziej płaski, spojenie łonowe niskjkie, kąt podłonowy rozwarty, odległość guz…ów kulszowych większa, kość krzyżowa szersza i bardziej płaska, płaszczyzna wchodu większa o kształcie poprzecznie owalnym; mężczyźni: talerze biodrowe są wyższe, wzgórek silnie uwypuklony, spojenie łonowe wysokie, kąt podłonowy ostry, odległość guzów kulszowych mniejsza, kość krzyżowa mniejsza i bardziej wklęsła, płaszczyzna wchodu mniejsza; Staw piszczelowo-strzałkowy (Articulatio tibiofibularis); staw półścisły(Amphiarthrosis); nieznaczne przesunięcia w kierunku poprzecznym i pionowym, możliwy również nieznaczny obrót; Więzozrost piszczelowo-strzałkowy (Syndesmosis tibiofibularis) Więzozrost Staw włóknisty(Articulatio fibrosa); Zespalanie obu kostek; przy prostowaniu grzbietowym w stawie skokowym górnym rozwidlenie kostek rozchyla się nieznacznie; Staw skokowy górny(Articulatio talocruralis)- staw zawiasowy(Ginglymus); ruchy zgięcia (opuszczenie grzbietu stopy), zgięcia podeszwowe stopy; prostowania (unoszenie grzbietu stopy), zgięcia grzbietowe stopy; Staw skokowy dolny(articulatio talotarsalis): a) articulatio talocalcaneonavicularis (część przednia)b) articulatio subtalaris (część tylna); staw kombinowany stożkowo-kulisty; Unoszenie przyśrodkowego brzegu stopy (supinacja); unoszenie brzegu bocznego stopy (pronacja); Staw poprzeczny stepu (Articulatio tarsi transversa: a) articulatio talonavicularis; b) articulatio calcaneocuboidea; Stawy półścisłe(Amphiarthroses); nieznaczne ruchy ślizgowe, podeszwowo-grzbietowe oraz ruchy minimalne obrotowe. Zabezpieczenie sklepienia podłużnego stopy (staw płaskostopia); Stawy międzystępowe: a) articulatio cuneonavicularis; b) articulationes intercuneiformes; c) articulatio cuneocuboidea ; staw półścisły(Amphiarthroses); nieznaczne ruchy stopy zniekształconej przy dopasowywaniu się do podłoża, np. przy chodzeniu; Stawy stępowo-śródstopne(Articulationes tarsometatarsales)- stawy półścisłe(Amphiarthroses); Nieznaczne ruchy ślizgowe grzbietowo-podeszwowe oraz minimalne skręcenie przodostopia; Stawy międzyśródstopne(Articulationes intermetatarsales) Stawy półścisłe(Amphiarthroses); Ruchy przy skręcaniu przodostopia; Stawy śródstopno-paliczkowe(Articulationes metatarsophalangeales)- czynnościowo ograniczone stawy kuliste; Zgięcie(flexio) i prostowanie(extensio) palców stopy; Stawy międzypaliczkowe stopy(Articulationes interphalangeales pedis)- Stawy zawiasowe, ginglymi; Zgięcie(flexio) i prostowanie(extensio) palców stopy

3. Top. nerek: prawa- w poziomym położ. ciała- koniec górny(sięga do wys. wyrostka kolczystego XI kr. piersiowego, do wys. XI przestrzeni międzyżebrowej, trzon XII kr. piersiowego); Górna trzecia część spoczywa na XII, nieznacznie zachodząc na XI żebro; koniec dolny- do poł. wys. III kr. lędźwiowego; wnęka- II kr. lędź. lewa- koniec górny(sięga do wys. wyrostka kolczystego X kr. piersiowego, do wys. X przestrzeni; międzyżebrowej, trzon XI kr. piersiowego); Górna trzecia część spoczywa na XI i XII żebrze; koniec dolny- do wys. chrząstki między II i III kr. lędźwiowym; wnęka- I kr. lędź. Top. śledziony: linia pachowa lewa między IX a XI żebrem; koniec przedni- nie przekracza linii stawowo-żebrowej(linea costoarticularis), która łączy koniec żebra XII lewego z lewym stawem mostkowo-żebrowym. Graniczy z: przeponą, nerką lewą, żołądkiem, zgięciem lewym okrężnicy, ogonem trzustki; Top. trzustki: leży na wys. I i II kr. lędź.. 1/3 lezy po prawej str. ciała, 2/3 po lewej. Trzon krzyżuje kręgosłup na wys I kr. lędź., ogon kończy się na wys. XI-XII żebra lewego; głowa(caput pancreatis): z przodu- w rowku między dwunastnicą a bocznym i dolnym brzegiem głowy biegną zespalające się ze sobą gałęzie przednie tętnic trzustkowo-dwunastniczych górnej i dolnej; z tyłu- w rowku między brzegiem bocznym głowy a połową górną cz. zstępującej dwunastnicy leży przewód żółciowy wspólny, który łączy się tu z przew. trzustkowym; pow. przednia- sąsiaduje z początk. odcinkiem okrężnicy poprzecznej; poniżej jest powleczona otrzewną i przykryta pętlami jelita cienkiego; pow. tylna- przylega do ż. głównej dolnej i do naczyń nerkowych prawych; szyjka(collum pancreatis): pow. przednia- powleczona otrzewną i przylega do odźwiernika; pow. tylna- przylega do żyły wrotnej przed jej wejściem między blaszki więz. wątrobowo- dwunastniczego; trzon(corpus): pow. przednia- całk. pokryta otrzewną tylnej ściany torby sieciowej, przylega do śc. tylnej żołądka; pow. dolna- jest powleczona otrzewną, przylega do zgięcia dwunastniczo-czczego i do pętli jelita czczego; pow. tylna- nie pokryta otrzewną, od strony prawej do lewej sąsiaduje z: aorta i początek t. krezkowej górnej, cz. lędzwiowa przepony i naczynia nerkowe lewe, dolny koniec nadnercza lewego i lewa nerka; przedni brzeg- służy za linię przyczepu dla krezki okrężnicy poprzecznej; nad brzegiem górnym- pień trzewny, który oddaje t. wątrobową wspólną w str. prawą, zaś t. śledzionową w str. lewą; brzeg dolny- spod niego wychodzą naczynia krezkowe górne; ogon(cauda): wnika między obie blaszki więz. przeponowo-śledzionowego, pow. dolna- wąska, spoczywa na zgięciu lewym okrężnicy, pow. tylna- opiera się o dolną cz. śledziony poniżej wnęki; Top. wątroby: granica górna(odpowiada położ. przepony)- najw. punkt prawego płata między linia sutkową i przymostkową przy wydechu leży na V żebrze, po str. lewej o jedno międzyżebrze niżej; w linii pośrodkowej górny punkt w obrębie wycisku sercowego odpowiada nasadzie wyrostka mieczykowatego; granica dolna(brzeg dolny wątroby): krzyżuje XI żebro w linii łopatkowej prawej, dalej biegnie wzdłuż łuku żebrowego do linii sutkowej prawej, w okolicy połączenia X i IX żebra tj. w okolicy pęcherzyka żółciowego wstępuje w okolice nadpępcza gdzie kieruje się skośnie ku górze i na lewo. W okolicy nadpepcza brzeg dolny krzyżuje okrężnicę poprzeczną, nst wstępuje na śc. przednia żołądka i wzdłuż niej dochodzi do łuku żebrowego lewego u końca VIII żebra o kończy się w V międzyżebrzu w linii sutkowej lewej nieco na lewo i poniżej koniuszka serca. Top. żołądka: wypełnia znaczną cz. okolicy podżebrowej lewej i nadpępcza. Wpust: w poziomie- wpust znajduje się na lewo od linii pośrodkowej na wys. X kr. piers. , nasada wyr. mieczykowatego(1,5 palca na lewo od mostka); w pionie- XI kr. piers. Odźwiernik- po prawej str. I kr. lędź., w stos. do żeber: 2-3 palce poniżej przyczepu VII żebra prawego; w pionie- jeden, dwa kręgi niżej; Dno: V przestrzeń międzyżebrowa lub do VI chrząstki żebrowej, nieco poniżej koniuszka serca. Najniższy punkt- w poziomie: II kr. lędź.; w pionie: III lub IV kr. lędź; Położ.: śc. przednia gr. z: wątroba(facies hepatica); przepona(f. diaphragmatica); przednia śc. brzucha(facies libera), śc. tylna z: okrężnica poprzeczna i jej krezka(facies colica et mesocolica), trzustka(f. pancreatica); lewa nerka(f. renalis), lewe nadnercze(f. suprarenalis), śledziona(f. lienalis), przepona(f. diaphragmatica); Top. dwunastnicy: część górna- rozpoczyna się na prawo od trzonu I kr. lędz.; od przodu- lobus quadratus wątroby i szyjka pęch. żółciowego(vesica fellea-collum); od tyłu- lig. hepatoduodenale; cz. zstępująca- po prawej stronie kręgosłupa na wys. II kr. lędź; od przodu w górnej połowie: lobus hepatis dexter, vesica fellea; od przodu w dolnej poł: colon transversum; od tyłu: nadnercze lewe, wnęka nerki i miedniczka nerkowa, prawa ż. nerkowa, pocz. moczowodu prawego; w rynience między głowa trzustki, a cz. zstępująca z tyłu: ductus choledochus; w rynience miedzy głową trzustki, a cz. zstępującą z przodu: t. trzustkowo-dwunastnicza górna; cz. dolna- na wys. III kr. lędż.; cz. wstępująca- dochodzi do zgięcia dwunastniczo-czczego na wys. II kr. lędź po jego lewej str; z przodu: naczynia krezkowe górne, petla jelita cienkiego, colon transversum; z tyłu: v. cava inferior, aorta abdominalis; przyśrodkowo- caput pancreatis ; Top. okrężnicy: -wstępujaca- kończy się zgięciem prawym okrężnicy albo watrobowym(flexura coli dextra s. hepatica); do dołu od zgięcia jest dolna cz. prawej nerki, a z przodu wątroba; 15-20 cm; od tyłu: m. czworoboczny lędźwi, m. lędźwiowy większy; przyśrodkowo- pętle jelita cienkiego; poprzeczna- kończy się zgięciem lewym okrężnicy albo śledzionowym(flexura coli sinistra s. lienalis); zgięcie to jest wyżej i bardziej do tyłu niż flexura hepatica; od tyłu od niego leży nerka lewa, a z przeponą łączy się więz. przeponowo-okręzniczym(lig. phrenicocolicum); 50-60 cm; z przodu: wątroba, pęcherzyk żółciowy, żołądek; z tyłu: nerka lewa, cz. zstępująca dwunastnicy, głowa trzustki; zstępująca: 15-20 cm; kończy się na wys. lewego grzebienia biodrowego; esowata- 40 cm; przechodzi w odbytnicę między II a II S Narządy zewnątrzotrz.: duodeum(oprócz bulbus duodeni), colon ascendens- tylko od boku i przodu, colon transversum- pars mobile, colon descendens, rectum-tylko z przodu i z boków, ureter, nadnercza, trzustka, nerka, pęcherz moczowy- tylko od góry siegając do ujść moczowodów; Wewnatrzotrz.: splen(oprócz wnęki), gaster, duodeum(bulbus duodeni), jejunum, ileum, , colon transversum- pars fixa, colon sigmoideum; wątroba(oprócz górnej i prawej cz. , gdzie jest pole nagie(area nuda) inaczej cz. górna pow. przeponowej, wrota(porta hepatis), dół pęcherz. żółciowego(fossa vesicae fellae), bruzda ż. głównej dolnej(sulcus venae cavae), wąskie pasmo więz. obłego(fissura ligamenti teretis) i żylnego(fissura liamenti venosi); Oporność: 1)kresa biała(przepukliny kresy białej)(Linea alba); 2)pępek(przepukliny pępkowe)(Umbilicus); 3)trójkąt lędźwiowy(trigonum lumbale); 4)ścięgnista przestrzeń lędźwiowa(spatium tendineum lumbale) w śc. tylnej(przepukliny lędźwiowe); 5)trójkąt mostkowo-żebrowy i lędźwiowo-żebrowy w przeponie(przepukliny przeponowe); 6)kanał udowy(przepukliny udowe)(canalis femoralis); 7)Kanał pachwinowy(Canalis inguinalis)(przepukliny proste lub skośne) skł. się z: pierścień pachwinowy powierzchowny(anulus inguinalis superficialis)- nieco bocznie i powyżej guzka łonowego w dolnej i przyśr. cz. rozcięgna m. skośnego zewn. brzucha; pierścień pachwinowy głęboki(anulus inguinalis profundus)- w połowie dł. więz. pachwinowego, ok. 2 cm powyżej tego więzadła, w powięzi poprzecznej brzucha; Ograniczenia: śc. przednia- rozcięgno m. skośnego zewn. brzucha(Aponeurosis m. obliqui externi abdominis); śc. tylna- powięź poprzeczna brzucha(fascia transversalis abdominis); śc. górna- dolne wł. m. skośnego wewn. i m. poprzecznego; śc. dolna- więz. pachwinowe; zawartość: M.- przebiega tu powrózek nasienny(Funiculus spermaticus); K- więz. obłe macicy(Lig. teres uteri); Droga żółci: - wewnątrzwątrobowe: kanaliki żółciowe(canaliculi biliferi) przewodziki międzyzrazikowe(ductuli interlobulares) przewodziki żółciowe(ductuli biliferi) przewód wątrobowy prawy i lewy(ductus hepaticus dexter et sinister) przewód wątrobowy wspólny(ductus hepaticus communis); -zewnątrzwątrobowe: - przew. pęcherzykowy(ductus cysticus) pęch. żółciowy(vesica biliaris) przew. żółc. wspólny(ductus choledochus)- biegnie w więz. wątrobowo-dwunastniczzym krzyżując t. żołądkowo- dwunastniczą i dalej układa się między cz. zstępująca dwunastnicy, a głowa trzustki, tu dochodzi do niego przewód trzustkowy(ductus pancreaticus) i uchodzi na brodawce większej dwunastnicy(papilla duodeni major); Plemniki: cewki nasienne kręte(tubuli seminiferi contori) cewki nasienne proste(tubuli seminiferi recti) sieć jądra(rete testis) przewodziki odprowadzające jądra(ductuli efferentes testis) przewód najądrza(ductus epididymidis)nasieniowód(ductus deferens)bańka nasieniowodu(ampulla ductus deferentis)przewód wytryskowy(ductus ejaculatorius)cewka moczowa- cz. sterczowa(urethra masculina- pars prostatica)pars membranaceapars spongiosa //jajnik(ovarium)- jaja(ova) ujście brzuszne jajowodu(ostium abdominale tubae uterinae) lejek jajowodu(infundibulum tubae uterinae)bańka jajowodu(ampulla tubae uterinae); Mocz: kłębuszek nerkowy(glomerulus corpusculi renis) kanalik kręty I rzędu(tubulus contortus I ordinis)pętla nefronu albo Henlego(ansa nephroni s. Henle)kanalik kręty II rzędu(tubulus contortus II ordinis) cewka prosta(tubulus rectus) przewód brodawkowy(ductus papillaris) kielichy nerkowe mniejsze(calices renales minores) kielichy nerkowe większe(calices renales majores)miedniczka nerkowa(pelvis renalis)moczowód(ureter)pęch. moczowy(vesica urinaria) cewka moczowa(urethra); Część brzuszna pnia współczulnego: 1)cz. lędźwiowa- tworza 3-4 zwoje lędźwiowe: g. łączące(rr. comunicantes), nn. trzewne lędźwiowe(nn. splanchnici lumbales), gg. naczyniowe do aorty brzysznej i ż. głównej dolnej; splot trzewny(plexys coeliacus s. solaris): - współ.-nn. trzewne większy i mniejszy, nn. trzewne lędźwiowe, -przywsp.- gg. pni błędnych i gg. nn. przeponowych, -sploty wtórne; parzyste; s. przeponowy(p. phrenicus), s. nadnerczowy(p. suprarenalis), s. nerkowy(p. renalis), s. jądrowy/jajnikowy(p. testicularis resp. ovaricus); - nieparzyste; s. wątrobowy(p. hepaticus), s. żołądkowy górny(p. gastricus superior); s. żołądkowy dolny(p. gastricus inferior), s. sledzionowy(p. lienalis)- również do trzustki, s. krezkowy górny(p. mesentericus superior)- również do dwunastnicy, j. cienkie; splot międzykrezkowy(p. intermesentericus)- ku przodowi od aorty brzysznej między miejscami odejścia t. krezkowej górnej i dolnej, początek przy t. krezkowej górnej, koniec- odejście t. krezkowej dolnej), w tk tłuszczowej pow. przedniej i bocznej aorty: s. odbytniczy górny(p. rectalis superior), s. krezkowy dolny(p. mesentericus inferior); zaopatruje bł. mięśniową gładką przew. żołądkowo-jelitowego i naczyń jelitowych; splot podbrzuszny górny(p. hypogastricus superior)- do przodu od dolnego odc. aorty brzusznej, lewej ż. biodrowej wspólnej, trzonu L5, wzgórka k. krzyżowej: -współ.- ze splotu międzykrezkowego i dolnych nn. lędźwiowych; -przywsp.- od nn. trzewnych miedniczych; -oddaje nn. podbrzuszne do splotu podbrzusznego dolnego; -splot wtórny- s. odbytniczy górny(p. rectalis superior); 2)cz. miedniczna: tworza go 3-6 zwojów krzyzowych oraz jeden zwój nieparzysty(ganglion impar); Splot podbrzuszny dolny(plexus hypogastricus inferior s. pelvinus)- do narządów miednicy mniejszej; dno miednicy mniejszej nad m. dźwigaczem odbytu, po obu str. pęch. moczowego;; -mieszane- nn. podbrzuszne od s. podbrzusznego górnego(plexus hypogastricus superior); -współ.- nn. splanchnici sacrales(trzewne krzyżowe); -przywsp.- nn. splanchnici pelvini(trzewne miedniczne_- poch. od jadra przywsp. krzyżowego(nucleus parasymphaticus) z S2-S4; -sploty wtórne- s. odbytniczy środk.(plexus rectalis medius), s. odbytniczy dolny(plexus rectalis inferior), s. pęcherzowy(plexus vesicalis), -M.-splot sterczowy(plexus prostaticus) i nasieniowodowy(plexus deferentalis); K- splot maciczno-pochwowy(plexus uterovaginalis);Wątroba: Unerwienie: sploty międzyzrazikowe: przywsp- lewy pień błędny przez więz. żołądkowo-watrobowe- pobudza wydzielanie żółci; współczulne- ze splotu trzewnego- tworzą splot wątrobowy wokół t. wątrobowej właściwej; czuciowe- n. przeponowy do bł. surowiczej wątroby i do więz. sierpowatego Węzły: - naczynia głębokie: do w. wątrobowych w. trzewne; do w. śródpiersiowych; -naczynia powierzchowne: do w. wątrobowychw. trzewne; do w. mostkowychw. sródpiersiowe przednie; do w. śródpiersiowych Żołądek: unaczynienie: wzdłuż krzywizny mniejszej: t. żołądkowa prawa(a. gastrica dextra)a. hepatica propria; t. żołądkowa lewatruncus coeliacus; wzdłuż krzywizny większej: t. żołądkowo- sieciowa prawa(a. gastroepiploica dextra)a. gastroduodenalisa. hepatica propria; t.żołądkowo-sieciowa lewa(a. gastroepiploica sinistra)a.lienalistruncus coeliacus; dno: tt. żołądk. krótkie(aa. gastricae breves)a. lienalis; Żyły: ż.żołądkowo-sieciowa lewav. lienalisv. portae hepatis; żż. żołądkowe krótkiev. lienalis; ż.żołądkowo-sieciowa prawav. mesenterica superiorvena portae hepatis; ż. żołądkowa lewa v. portae; ż.żołądkowa prawav. portae; ż. przedoźwiernikowa(v. prepylorica)v. portae; Unerwienie: splot żołądkowy przedni; splot zołądkowy tylny: wł. wspólczulne- ze splotu trzewnego(plexus coeliacus) wokół pnia trzewnego, wł. przywspółczulne od n. błędnego- pobudza czynność perystaltyczna i perystoliczną oraz wydzielanie. Węzły chłonne żołądka: oplatają gruczoły i tworzą dwie sieci: podnabłonkową, podgruczołową. Węzły regionalne: w.ch.: żołądkowe prawe(n.l.gastrici dextri)- dolna poł. krzywizny większej; żołądkowe lewe(n.l.gastrici sinistri)- górna poł. krzywizny mniejszej; odźwiernikowe(n.l. pylorici)- ku tyłowi od cz. odźwiernikowej żołądka; trzustkowo-śledzionowe(n.l. pancreaticolienales)-górny brzeg ogona i trzonu trzustki, trzustkowe górne(n.l. pancreatici superiores)- na górnym brzegu głowy trzustki; 4 pola limf.: 1)okolice wpustu- chłonka z prawej cz. dna i górnych prawych 2/3 cz. przedniej i tylnej żołądkado węzłów żołądkowych lewych; 2)otoczenie części górnej krzywizny większejwęzły trzustkowo-śledzionowe; 3)dolna cz. krzywizny większej i dolny odcinek cz. odźwiernikowej- w. żołądkowe prawe i w. odźwiernikowe; 4)górna cz. odźwiernika- w. odźwiernikowe i w. trzustkowe górne i do wszystkich dalej: w. ch. trzewne(n.l. celiaci)pnie jelitowe(truncus intestinalis) przewód piersiowy(ductus thoracicus)kąt żylny(angulus venosus);Okrężnica: - wstępująca: unaczynienie: t. okrężnicza prawa t. krezkowa górna; -poprzeczna: unaczynienie: t. okrężnicza środkowat. krezkowa górna; t. okrężnicza lewat. krezkowa dolna; żyły: ż. okrężnicza środkowa(v. colica media) ż. krezkowa górna(v. mesenterica superior) żyła wrotna; .- ż. okrężnicza lewa ż. krezkowa dolna(v. mesenterica inferior); -esowata: unaczynienie: tt. esicznet. krezkowa dolna; żyły: żż. esicze(vv. sigmoideae) ż. krezkowa dolna(v. mesenterica inferior) ż. wrotna wątroby(v. portae hepatis) żż. międzyzrazikowe(vv. interlobulares) + tt. międzyzrazikowe= vasa capilaria żż. środkowe(vv. centrales) żż. podzrazikowe(vv. sublobulares) żż. wątrobowe(vv. hepaticae) v. cava inferior; Odbyt: wytwarza się splot żylny odbytniczy(plexus venosus rectalis), z którego odchodzą: ż. odbytnicza górna, żż. odbytnicze środkowe, dolne, ż. krzyżowa pośrodkowa; żż. odbytnicze dolne ż. sromowa wewn.(v. pudenda interna)ż. biodrowa wewn.(v. iliaca interna) + ż. biodrowa zewn.(v. iliaca externa) ż. biodrowa wspólna(v. iliaca communis) ż. główna dolna; żż. odbytnicze środkowe(vv. rectales mediae)ż. biodrowa wewn; ż. odbytnicza górna(v. rectalis superior) ż. krezkowa dolnaż. wrotna; Jądro: L- ż. jądrowa(v. testicularis)ż. nerkowa lewa(v. renalis sinistra)ż. główna dolna; P- do ż. głównej dolnej; Dwunastnica: unaczynienie: t. trzustkowo- dwunastnicza górna przednia i tylna(a. pancreatico- duodenalis anterior et posterior)t. żołądkowo-dwunastnicza(a. gastroduodenalis)t.wątrobowa wspólna(a. hepatica communis)truncus coeliacus; g. przednia i tylna t. trzustkowo-dwunastniczej dolneja. mesenterica superior- odpowiednie naczynia zespalają się ze sobą tworzac łuk tetniczy trzystkowwo-dwunastniczy przedni i tylny; Żyły- towarzyszą tętnicom, uchodzą do v. mesenterica superiorv. portae hepatis; Unerwienie:- g. współczulne- ze splotu trzewnego- hamuja ruchy jelt; g. przywspółczulne-n. błędny- przyspieszaja ruchy; wł. czuciowe z Th10- L1; Unaczynienie nerek: tętnice: od aorty brzusznej obustronnie, poniżej odejścia t. krezkowej górnej odchodzi t. nerkowa(a. renalis) i dzieli się wewn. nerki: tt. miedzypłatowe(aa. interlobares)tt. łukowate(aa. arcuate) i daja odżywcze tt. proste prawdziwe(arteriolae rectae verae)tt. międzyzrazikowe(aa. interlobulares i dają odżywcze te same tętniczki doprowadzajace(arteriolae glomeruli afferentes)sieć dziwna tętniczo-tętnicza(rete mirabile arterioarteriosum)tetniczki odprowadzajace(arteriolae glomeruli efferentes) i z nich odżywcze tt. proste rzekome(arteriolae rectae spuriae); Żyły: żż. międzyzrazikowe(vv. interlobulares)żż. łukowate(vv. arcuatae)żż. międzypłatowe(vv. interlobares)ż. nerkowa(v. renalis); Węzły: w. nerkowe, w. lędźwiowe; Nerwy: - splot nerkowy(plexus renalis): wł. przywspółczulne- n. błędny; wł. współczulne; wł. bólowe- Th 10-12; Nadnercze(glandula suprarenalis): unaczynienie: T. nadnerczowa górna(a. suprarenalis superior)t. przeponowa dolna aorta brzuszna(aorta abdominalis); t. nadnerczowa środkowa(a. suprarenalis media)aorta brzuszna(aorta abdominalis); t. nadnerczowa dolna(a. suprarenalis inferior)t. nerkowa(a. renalis)aorta; Żyły: ż. nadnerczowa lewa ż. nerkowa leważ. główna dolna; ż. nadnerczowa praważ. główna dolna; Unaczynienie moczowodu: tętnice: -gg. z t. nerkowej; -gg. z t. jądrowej, jajnikowej; -aorty; -t. biodrowej wspólnej; -t. odbytniczej środkowej; t. pęcherzowej dolnej; Żyły: sploty uchodzące do ż. jądrowych/jajnikowych i do. ż. biodrowej wewn. Torba sieciowa(bursa omentalis)- wielki szczelinowaty zachyłek jamy otrzewnej, który tylko w jednym miejscu(otwór sieciowy) łączy się z właściwą jamą otrzewnej.Otwór sieciowy(foramen omentale): z przodu- wolny brzeg Lig. hepatoduodenale; od tyłu- v. cava inferior; -od góry- wyrostek ogoniasty(proc. caudatus) płata ogoniastego wątroby(lobus caudatus); od dołu- zgięcie górne dwunastnicy(flexura duodeni superior); Przedsionek torby sieciowej(vestibulum bursae omentalis)- wąski przewód prowadzący od Foramen omentale do gł. cz. torby sieciowej, która oddziela od niego fałd żołądkowo- trzustkowy(plica gastropancreatica) biegnący od wpustu żołądka do trzustki. Miejsce przejścia przedsionka w cz. gł. nazywamy cieśnia torby sieciowej(isthmus bursae omentalis). Fałd zawiera: t. i ż. żołądkowa lewą, naczynia chłonne; Część główna torby sieciowej- szczelinowata przestrzeń, z przodu- tylna pow. żołądka, z tyłu- lewe nadnercze i nerka, trzustka, okrężnica poprzeczna(dół); Zachyłki: 1)zachyłek górny torby sieciowej(recessus superior omentalis)- wyst. z przedsionka między ż. główną dolną, a przełykiem i wpustem żołądka; 2)zachyłek śledzionowy t.s.(recessus splenicus bursae omentalis)- najbardziej na lewo poł. cz. torby sięgająca do wneki śledziony; od przodu- więz. żołądkowo-śledzionowe; od tyłu- więz. przeponowo-śledzionowe; 3)zachyłek dolny torby sieciowej(recessus inferior omentalis)- sięga w obręb sieci większej(omentum majus), która zwisa z pow. przedniej żołądka, aż do spojenia łonowego. Zachyłek sięga pierwotnie az do dna sieci większej, jednak po urodzeniu zaczyna zanikać, przy czym wytwarza więz. żołądkowo- dwunastnicze(lig. gastrocolicum); Zachyłki otrzewnowe(recessus peritoneales)- ślepo kończące się wgłębienia otrzewnej, w których mogą powst. przepukliny wewn.: zach. w ok. dwunastnicy: -z. dwunastniczy górny(recessus duodenalis superior)- poł. na lewo od cz. wstępującej dwunastnicy ku tyłowi od fałdu dwunastniczego górnego(plica duodenalis superior) biegnącego od zgięcia dwunastniczo-czczego; w fałdzie tym biegnie ż. krezkowa dolna; -zachyłek dwunastniczy dolny(r. duodenalis inferior)- ograniczony fałdem dwunastniczym dolnym(plica duodenalis inferior); -z. przeddwunastniczy(r. paraduodenalis); -z. naddwunastniczy(r. supraduodenalis); -z. zadwunastniczy(r. retroduodenalis); -zachyłki w okolicy j. slepego:- z. krętniczo-katniczy górny(r. ileocecalis superior);- krętniczo-kątniczy dolny- ogr. opdpowiednimi fałdami leżą powyżej i poniżej ujścia krętniczo-kątniczego; -z. zakątniczy(r. retrocecalis); z. przyokrężnicze(r. paracolici)-wyst. najcześciej wzdłuż bocznego obwodu okrężnicy zstępującej; -z. okolicy okrężnicy esowatej:- z. międzyesowaty(r. intersigmoideus)-wyst. tam gdzie krezka okrężnicy esowatej krzyżuje lewy moczowód; -torba sieciowa; Przymacicze(parametrium)- zawartość krezki macicy(mesometrium). Z dna miednicy między obie blaszki tej krezki(przednia i tylna) wnika zawierajaca tłuszcz tk łączna, przetkana gładkimi kom. mięśniowymi, oraz wł. sprężystymi. Wyst. tu również obfity splot żylny maciczny i pochwowy, t. maciczna, naczynia chłonne, nerwy, odc. końcowy moczowodu, który tu przed wejściem do pęcherza krzyżuje od dołu tętnicę maciczną; Gruczoł krokowy, stercz(prostata): top.: jest głęboko poł. w miednicy mniejszej, poniżej pęcherza i powyżej przepony moczowo-płciowej, ku tyłowi od dolnej cz. spojenia łonowego oraz od przodu od bańki odbytnicy, obejmuje on cz. sterczowa cewki moczowej; wyróżniamy w nim: wierzchołek(apex)- skierowany do przodu i ku tyłowi przylega do przepony moczowo-płciowej; podstawa(basis) czyli pow. górna- największa skierowana ku górze i nieco do przodu, przylega do pzredniej cz. dna pęcherza, do szyjki pęcherza; pow. przednia- skierowana nieco ku dołowi, jest krótka, wypukła z boku na bok i sięga od wierzchołka do podstawy. Leży ku tyłowi od dolnej cz. spojenia łonowego; powierzchnie dolno-boczne(facies inferolaterales)- obustronnie graniczą z przyśrodkową stroną dźwigacza odbytu oraz ze splotem żylnym pęcherzowym; pow. tylna- spłaszczona z boku na bok i nieco wypukła od góry ku dołowi, oddzielona tk. łączną od odbytnicy. Powrózek nasienny(funiculus spermaticus): t. jądrowa(a. testicularis), t. żż. dźwigacza jądra(a. et vv. cremastericae), t. żż. nasieniowodu(a. et. vv. ductus deferentis), splot wiciowaty(plexus pampiniformis), naczynia chłonne, g. płciowa n. płciowo-udowego(L1-2)(r. genitalis n. genitofemoralis)(splot współczulny jądrowy), nasieniowód(ductus deferens), pozostałość wyr. pochwowego otrzewnej(vestigium processus vaginalis);Śc. brzucha i moszny: cutis(skóra)—cutis; tela subcutanea(tk. podskórna)—musculus(tunica dartos)(osłonka kurczliwa); fascia subcutanea(powięź podskórna)—fascia spermatica externa(powięź nasieniowa zewn.); fascia superficialis abdominis et aponeurosis m. obliqui externi abdominis—fascia cremasterica(powięź m. dźwigacza jądra); m. obliqus internus abdominis et m. transversus abdominis—m.cremaster; fasciatransversalis—fascia spermatica interna; peritoneum—tunica vaginalis testis(lamina parietalis et visceralis); nic—tunica albuginea Top. żyła wrotnej: -połącz. ż. krezkowej górnej z ż. śledzionową leży ku tyłowi od szyjki trzustki na prawo od t. krezkowej dolnej i w stronę lewą od przodu od ductus choledochus; -cz. zatrzustkowa biegnie ku górze i w stronę na tylnej pow. głowy trzustki dochodząc do dolnego brzegu cz. górnej dwunastnicy; -cz. zadwunastnicza krzyżuje ona tylny obwód dwunastnicy; -część sieciowa- wstępuje do dolnej cz. sieci mniejszej, do więzadła wątrobowo- dwunastniczego w którym biegnie aż do wątroby; Top. aorty- biegnie na pow. przedniej kr. lędź. nieznacznie przesuniętaw str. lewą w stos. do płaszcz. pośrodkowej. Sięga ona od rozworu aortowego(hiatus aorticus)(na wys. Th12) do dolnej cz. IV kr. lędź. i się dzieli Top. moczowodu: zgięcia: 1)zgięcie pierwsze tj. nerkowe(flexura prima s. renalis)- w przejściu miedniczki w moczowód; 2)zgięcie drugie tj. brzeżne(flexura secunda s. marginalis)- na granicy cz. brzusznej i miednicznej; 3)zgięcie trzecie(flexura tertia)- odpowiada krzywiźnie miednicznej; rzut na szkielet: krzyżuje on od góry do dołu wyrostki żebrowe III, IV i V kr. lędźwiowego w odl. 1,5 cm od ich wierzchołków; cz. brzuszna- leży zaotrzewnowo, leży na m. lędźwiowym większym(M. psoas major). Pow. tylną moczowodu krzyżuje nerw płciowo- udowy, biegnący na m. lędźwiowym większym. Na wys. IV kr. lędźwiowego moczowód pod kątem ostrym krzyżuje naczynia jądrowe lub jajnikowe, które biegną do przodu od niego. Przy przejściu w cz. miedniczną krzyżuje: P- naczynia biodrowe zewnętrzne, L- naczynia biodrowe wspólne. Obustronnie moczowód przebiega do przodu od tych naczyń. L- krzyżują od przodu naczynia okrężnicze lewe na drodze do okrężnicy zstępującej. P- może prawie stykać się z ż. główną dolną. Z trzew do odcinka przynerkowego moczowodu przylega od przodu po str. prawej cz. zstępująca dwunastnicy, po str. lewej- zgięcie dwunastniczo-jelitowe. Poniżej moczowód krzyżuje z prawej str. linię nasady krezki jelita cienkiego, z lewej str. linię nasady krezki okrężnicy esowatej. cz. miednicza- odróżniamy odcinek ścienny(pars parietalis)- przylegający do śc. miednicy mniejszej i odcinek trzewny(pars visceralis)- przylegający do pęcherza. M.- odcinek ścienny przebiega do przodu od t. biodrowej wewn. i przyśrodkowo od nerwu i naczyń zasłonowych. Na poziomie kolca kulszowego odc. ścienny przechodzi w trzewny, który kieruje się przyśr. do dna pęcherza, gdzie styka się z górnym końcem pęcherzyka nasiennego. Przed wejściem w ścianę pęcherza, w połowie dł. cz. trzewnej lub nieco bliżej końca, moczowód krzyżuje pod kątem prostym nasieniowód, który biegnie powyżej i do przodu od niego. Wchodzi do pęcherza. K- odcinek ścienny przebiega do przodu od t. biodrowej wewn. i przyśr. od nerwu i naczyń zasłonowych; w odcinku tym biegnie on również przyśr. od t. macicznej oraz wzdłuż tylnego brzegu jajnika. Odcinek trzewny przechodzi między blaszkami więz. szerokiego macicy. Krzyżuje t. maciczną, która biegnie do przodu i ku górze od niego. Dalej kieruje się do przodu i ku dołowi do swego ujścia na dnie pęcherza. Aorta: ścienne: 1)t. przeponowa dolna(a. phrenica inferior): t. nadnerczowa górna(a. suprarenalis superior); 2)tt. lędźwiowe(aa. lumbales); parz. trzewne: t. nadnerczowa środkowa(a. suprarenalis media); t. nerkowa(a. renalis): t. nadnerczowa dolna(inferior); 3)t. jadrowa/jajnikowa(testicularis/ovarica) A)pień trzewny: 1)t. żołądkowa lewa: gg. żołądkowe, przełykowe, wpustowe; 2)t. wątrobowa wspólna: a)t. wątrobowa właściwa(a. hepatica propria): t. żołądkowa prawa(a. gastrica dextra); b)t. żołądkowo-dwunastnicza(a. gastroduodenalis): t. żołądkowo-sieciowa prawa(a. gastroepiploica dextra), t. trzustkowo-dwunastnicza górna(a. pancreaticoduodenalis superior); 3)śledzionowa(a. lienalis): gg. trzustkowe(rr. pancreatici), tt. żołądkowe krótkie(aa. gastricae breves), t. żołądkowo-sieciowa lewa(a. gastroepiploica sinistra); B)t. krezkowa górna(a. mesenterica superior)- L1; koniec w dole biodrowym prawym: t. trzustkowo-dwunastnicza dolna(a. pancreaticoduodenalis inferior), tt. j. czczego(aa. jejunales), tt. j. krętego(aa. ileales), t. kretniczo-kątnicza(a. ileocolica) t. wyrostka robaczkowego(a. appendicularis), t. okrężnicza prawa(a. colica dextra), t. okrężnicza środkowa(a. colica media); C)t. krezkowa dolna(a. mesenterica inferior)- dolna poł. L3: t. okrężnicza lewa(a. colica sinistra), tt. esicze(aa. sigmoideae), t. odbytnicza górna(a. rectalis superior) t. biodrowa zewn(a. iliaca externa)- kończy się w rozstępie naczyń, gdzie biegnie dalej jako t. udowa: 1)t. nadbrzuszna dolna(a. epigastrica inferior): M.- t. m. dźwigacza jadra(a. cremasterica); K- t. więz. obłego macicy(a. lig. teretis uteri); 2)t. okalająca biodro głęboka(a. circumflexa ilium profunda) t. biodrowa wewn.: ścienne: 1)t. biodrowo-lędźwiowa(a. iliolumbalis): a)g. lędźwiowa(r. lumbalis)- m. lędźwiowy większy i m. czworoboczny lędźwi; b)g. biodrowa(r. iliacus)-m. biodrowy, 2)tt.krzyżowe boczne(aa. sacrales laterales), 3)t. pośladkowa górna(a. glutea superior), 4)t. pośladkowa dolna(a. glutea inferior), 5)t. zasłonowa(a. obturatoria); trzewne: 1)t. pępkowa(a. umbilicalis): t. pęcherzowa górna(a. vesicalis superior); 2)t. pęcherzowa dolna(a. vesicalis inferior); 3)t. nasieniowodu/maciczna(a. ductus deferentis/uterina): t. pochwowa(a. vaginalis), gg. maciczne, jajnikowe, jajowodowe; 4)t. odbytnicza środkowa(a. rectalis media); 5)t. sromowa wewn(a. pudenda interna); 6)t. odbytnicza dolna(a. rectalis inferior); 7)t. kroczowa(a. parinealis); 8)t. opuszki prąci/przedsionka pochwy(a. bulbi penis/ bulbi vestibuli vaginae), 9)t. cewki moczowej(a. urethralis); 10)t. głęboka prącia/łechtaczki(a. profunda penis/clitonidis); 11)t. grzbietowa prącia/łechtaczki(a. dorsalis penis/clitonidis)

4.Szpary głośni: rozwieracze: m. cricoarytenoideus post.; zwieracze: cricoarytenoideus lat, thyroarytenoideus: externus i internus(m.vocalis), arytenoideus: transversus, obliquus; Napinacze labium vocale: m. cricothyroideus, vocalis; mięsnie nagłośni: thyroepiglotticus- odciąga górny brzeg nagłośni ku dołowi i tyłowi, aryepiglotticus; Więzadła zewn. krtani: 1. Membrana et ligamenta thyrohyoideum- stan. bł. rozpiętą między górnym brzegiem cartilago thyroidea a trzonem os hyoideum: lig. thyrohyoideum medianum i ligg. thyrohyoidea lateralia; 2.lig. hyoepiglotticum- przebiega od trzonu os hyoideum do przedniej pow. cartilago epiglottica; 3. lig. cricotracheale- biegnie miedzy dolnym brzegiem cartilago cricoidea, a górnym brzegiem pierwszej cartilago trachealis; 4. lig. glossoepilotticum- biegnie od cartilago epiglottica do radix linguae; 5. ligg. corniculopharyngea; 6. lig. cricopharyngeum; gardło: przód: cavum laryngis(aditus laryngis), nasi(choance), oris(isthmus faucium); tył: spatium parapharyngeum, lamina prevertebralis; bok: cz. nos.:a. carotis interna, v. jugualris interna, IX-XII, proc. styloideus, m. stylohyoideus, stylopharyngeus, styloglossus; cz. ustna: a. carotis interna, v. jugularis interna, a. lingualis, X; cz. krtan.:tylny płat tarczycy, a. carotis communis, v. jugularis interna, X; Węzły: głowa: n.l. parotidei(ww. szyjne pow.), ww. potyliczne, ww. zamałżowinowe,n.l buccales; szyja: pow.: n.l. submentales, n.l. submandibulares(ant., media, post) ( chł. spływa do w. chł. szyjnych), n.l. retropharyngei, n.l. cervicales superfiacialesdo szyjnych głębokich, w. chł. podgnykowe, podkrtaniowy, przytchawicze, przedtchawicze, nadmostkowe, nadobojczykowe; głębokie: n.l. cervicales profundi(sup. et. inf)truncus jugularis(Lductus thoracis- angulus venosus sinister; Pductus lymphaticus dexter-angulus venosus); Odp: koniec jęz.(submentalis submandibularis, szyjne głębokie górnedolnepień szyjny); trzon jęz.(podżuchwowe tylne, szyjen gł. górnedolnepień szyjny); nasada-(szyjne gł. górnedolnepień szyjny); siekacze i kły żuchwy(submentalissubmandibularis, szyjne gł. górnedolne pień szyjny); reszta zębów(submandibularis post.szyjne gł. górnedolnepień szyjny); Chłonka z opłucnej: Pleura costalis: nacz. podopłucnowe, nacz. chłonne międzyżebrowe, n. l. intercostales anteriores et posteriores), n.l. mediastinales anteriores et posteriores, truncus mediastinales anteriores(kąt żylny) et post(dyctus lymphaticus dexter lub ductus thoracicus); Pleura diaphragmatica: nacz. podotrzewnowe, ww. przeponowe przednie lub tylne, n.l. mediastinales anteriores et posteriores; Pleura mediastinalis: , n.l. mediastinales anteriores et posteriores; Pleura pulmonalis: ww. sieci powierzchownej płuca; Chłonka z płuc: n. l. tracheobronchiales superiores et inf. oraz n.l. paratracheales inferioresn.l. bronchopulmonales oraz n.l. pulmonales tr. mediastinalis ant(.kąt żylny) lub post.(d.l.d et d.t); węzły: n.l. bronchopulmonales, n.l. pulmonales, n.l. tracheobronchiales superiores et inf., n.l. tracheales, n.l. paratracheales; Kanał zasłonowy:(can.obturatorius):leży w przednim kącie otworu zasł.;wiedzie z podotrzewnowej przestrz.łącznotk.do komory przywodzicieli.Sklepienie kanału tworzy bruzda zasłonowa k.łonowej,dno-brzeg przedni błony zasł.do której przyleg.oba mięśnie zasłaniacze(zew.iwew), przedłużając kanał. Zawartość kanału stanowią nacz.n.zasłonowy i nacz.limf. Rozstęp mięśni:(lacuna musculatorum)-większy-leży bocznie: m.iliopsoas,n.femoralis. Rozstęp naczyń: (lacuna venosum)-mniejszy-leży przyśr.odgraniczony przyśr. przez więz.rozstępowe: a.femoralis(bocznie); v.femoralis(przyśr)/ramus femoralis n.genitofemoralis. Splot ramienny:-jest utworzony przez gał.brzuszne nerwów rdz.(C5-Th1).Każdy z pni dzieli się na część tylną i przednią . Cz.tylna tworzy pęczek tylny, cz.przednia- od pnia górnego i środkowego tworzy pęczek boczny, cz.przednia pnia dolnego tworzy pęczek przyśr. Gał.krótkie: n.dorsalis scap., n.suprascap., n.subclavius, n.thoracis longus, n.pectoralis medialis, n.pect.lateralis, n.subscapularis, n.thoracodorsalis.Gał.długie:od pęczka bocznego:n.musculocutaneus, n.medianus(pasmo boczne), od pęczka przyśr:n.ulnaris,n.medianus(pasmo przyśr), n.cutaneus antebrachii medialis, n.cut.brachii medialis. od pęczka tylnego: n.radialis, n.axillaris.; Splot lędzwiowy:powstaje z gał.brzeżnych n.lędzwiowych orazczęścin.podże browego(Th12).Gał.krótkie zaopatrują:m.quadratus lumborum,m.psoas major,minor,m.intertransversum. Gał.długie:1.n.iliohypogastricus. 2.n.ilioinguinalis(nn.scrotales,nn.labiales anteriores); 3. n.geniofemoralis(r.genitalis, r.femoralis); 4.n.cutaneus femoralis lateralis. 5.n.obturatorius. 6.n.femoralis(r.musculare, r.cutanei, n.saphenus). 7.n.saphenus (r.infrapate llaris,rr.cutanei cruris mediales); Kanał przywodz:jest ogranicz.od boku przez m.obszerny przyśr.a przyśr.m.przywodz.wielki.Od przodu kanał jest przykryty blaszką ścięgnistą.Kanał kończy się u dołu rozworem ścięgnistym.Przez kanał przechodzą:t.udowa,ż.udowa, część.n.udowo-goleniowy,część.t.zstęp.kolana. Kanał udowy:jest to przestrz.ciągnąca się odpierścienia udowego do rozworu piszczel. Pierścień udowy:-przyśr.odcinek rozstępu naczyń ograniczony(od przodu-więz.pachwinowe,tyłu-grzeb.kości łonowej,boku-ż.udowa,przyśr.-więz.rozstępowe) Rozwór odpiszczelowy:w powięzi szerokiej stanowi tzw.pierścień udowy powierzch.w miejscu gdzie ż.odpiszcz.wpada do ż.udowej.Kanał udowy jest ogranicz.od boku ż.udową, od tyłu-blaszką głęb.powięzi szerokiej,od przodu blaszką powierzch.powięzi szerokiej.Trójkąt udowy:ogranicza dół biodrowo-łonowy.Górną podst.trójk.stanowi więz.pa- chwinowe,boczną-m.krawiecki,a przyśr.-m.przywodziciel długi.Dno dołu stanowią mm.biodrowo-lędzwiowy i grzbietowy,a pokrzywę powięź szerokaWierzcho.stanowi otwór górny kanału przywodz.Przez trójkąt przechodzą:t.n.ż.udowa,gał.udowa n.płciowo-udowego,nodi lymphatici inguinales superf. ; Węzły chłonne żołądka: oplatają gruczoły i tworzą dwie sieci: podnabłonkową, podgruczołową. Węzły regionalne: w.ch.: żołądkowe prawe(n.l.gastrici dextri)- dolna poł. krzywizny większej; żołądkowe lewe(n.l.gastrici sinistri)- górna poł. krzywizny mniejszej; odźwiernikowe(n.l. pylorici)- ku tyłowi od cz. odźwiernikowej żołądka; trzustkowo-śledzionowe(n.l. pancreaticolienales)-górny brzeg ogona i trzonu trzustki, trzustkowe górne(n.l. pancreatici superiores)- na górnym brzegu głowy trzustki; 4 pola limf.: 1)okolice wpustu- chłonka z prawej cz. dna i górnych prawych 2/3 cz. przedniej i tylnej żołądkado węzłów żołądkowych lewych; 2)otoczenie części górnej krzywizny większejwęzły trzustkowo-śledzionowe; 3)dolna cz. krzywizny większej i dolny odcinek cz. odźwiernikowej- w. żołądkowe prawe i w. odźwiernikowe; 4)górna cz. odźwiernika- w. odźwiernikowe i w. trzustkowe górne i do wszystkich dalej: w. ch. trzewne(n.l. celiaci)pnie jelitowe(truncus intestinalis) przewód piersiowy(ductus thoracicus)kąt żylny(angulus venosus); Torba sieciowa(bursa omentalis)- wielki szczelinowaty zachyłek jamy otrzewnej, który tylko w jednym miejscu(otwór sieciowy) łączy się z właściwą jamą otrzewnej.Otwór sieciowy(foramen omentale): z przodu- wolny brzeg Lig. hepatoduodenale; od tyłu- v. cava inferior; -od góry- wyrostek ogoniasty(proc. caudatus) płata ogoniastego wątroby(lobus caudatus); od dołu- zgięcie górne dwunastnicy(flexura duodeni superior); Przedsionek torby sieciowej(vestibulum bursae omentalis)- wąski przewód prowadzący od Foramen omentale do gł. cz. torby sieciowej, która oddziela od niego fałd żołądkowo- trzustkowy(plica gastropancreatica) biegnący od wpustu żołądka do trzustki. Miejsce przejścia przedsionka w cz. gł. nazywamy cieśnia torby sieciowej(isthmus bursae omentalis). Fałd zawiera: t. i ż. żołądkowa lewą, naczynia chłonne; Część główna torby sieciowej- szczelinowata przestrzeń, z przodu- tylna pow. żołądka, z tyłu- lewe nadnercze i nerka, trzustka, okrężnica poprzeczna(dół); Zachyłki: 1)zachyłek górny torby sieciowej(recessus superior omentalis)- wyst. z przedsionka między ż. główną dolną, a przełykiem i wpustem żołądka; 2)zachyłek śledzionowy t.s.(recessus splenicus bursae omentalis)- najbardziej na lewo poł. cz. torby sięgająca do wneki śledziony; od przodu- więz. żołądkowo-śledzionowe; od tyłu- więz. przeponowo-śledzionowe; 3)zachyłek dolny torby sieciowej(recessus inferior omentalis)- sięga w obręb sieci większej(omentum majus), która zwisa z pow. przedniej żołądka, aż do spojenia łonowego. Zachyłek sięga pierwotnie az do dna sieci większej, jednak po urodzeniu zaczyna zanikać, przy czym wytwarza więz. żołądkowo- dwunastnicze(lig. gastrocolicum); Zachyłki otrzewnowe(recessus peritoneales)- ślepo kończące się wgłębienia otrzewnej, w których mogą powst. przepukliny wewn.: zach. w ok. dwunastnicy: -z. dwunastniczy górny(recessus duodenalis superior)- poł. na lewo od cz. wstępującej dwunastnicy ku tyłowi od fałdu dwunastniczego górnego(plica duodenalis superior) biegnącego od zgięcia dwunastniczo-czczego; w fałdzie tym biegnie ż. krezkowa dolna; -zachyłek dwunastniczy dolny(r. duodenalis inferior)- ograniczony fałdem dwunastniczym dolnym(plica duodenalis inferior); -z. przeddwunastniczy(r. paraduodenalis); -z. naddwunastniczy(r. supraduodenalis); -z. zadwunastniczy(r. retroduodenalis); -zachyłki w okolicy j. slepego:- z. krętniczo-katniczy górny(r. ileocecalis superior);- krętniczo-kątniczy dolny- ogr. opdpowiednimi fałdami leżą powyżej i poniżej ujścia krętniczo-kątniczego; -z. zakątniczy(r. retrocecalis); z. przyokrężnicze(r. paracolici)-wyst. najcześciej wzdłuż bocznego obwodu okrężnicy zstępującej; -z. okolicy okrężnicy esowatej:- z. międzyesowaty(r. intersigmoideus)-wyst. tam gdzie krezka okrężnicy esowatej krzyżuje lewy moczowód; -torba sieciowa; Top. żyła wrotnej: -połącz. ż. krezkowej górnej z ż. śledzionową leży ku tyłowi od szyjki trzustki na prawo od t. krezkowej dolnej i w stronę lewą od przodu od ductus choledochus; -cz. zatrzustkowa biegnie ku górze i w stronę na tylnej pow. głowy trzustki dochodząc do dolnego brzegu cz. górnej dwunastnicy; -cz. zadwunastnicza krzyżuje ona tylny obwód dwunastnicy; -część sieciowa- wstępuje do dolnej cz. sieci mniejszej, do więzadła wątrobowo- dwunastniczego w którym biegnie aż do wątroby;

5. Gr.przednia m.grzb. obrę-czy kończ.dolnej:m.iliopsoas(silny zginacz stawubiodrowego,możliwość chodzenia),m.psoas minor(napina powięź biodrową i łuk biodrowo łono- wy)m.psoas major,m.iliacus.Gr.tylna m.grzb.obr.kończ.dolnej:m.gluteus maximus(utrzymywanie pionowej post.ciała podczas stania czy chodzeni,najsilniejszy prost.st .bio- drowego,prostuje kolano,utrzymuje równowagę)m.tensor fasciae latae(działa na st.kolanowy i biodrowy,napina on powięź szeroką uda w kierunku podłuż.i ustala wyprost.st.ko lanowy,wzmacniając pio nową postawę ciała;natomiast zgięty st.kolanowy zgina jeszcze silniej,obraca udo do wew.i silnie je odwodzi)m.gluteus medius i m.gluteus minimus (praca polega na odwodz.one powodują rozkrok nóg,przy ustalonym udzie pochylają miednicę w str.boczną)m.piriformis(ruch obrotowy na zew.słabszy-ruch odwodzenia najsł. -ruchprostowania)Gr.m.brzusznych obr.kończ.dolnej:m.obturator internus(obrót uda na zew.słaby przywodziciel i b.słabyprostownik)m.gemelli sup.et inf. (wzmagają działa nie m.obturator internus)m.quadratus femoris(obraca udo na zew.,przywodzi i prostuje)m.obturator externus(obraca udo na zew.i nieznacznie prostuje,podtrzymywanie głowy k.udowej w pion.postawie.Gr.przed.prost.m.uda:m.sertorius:zgina st.biodrowy i kolanowy,obraca udo dna zew.i przywodzi,m.quadriceps femoris:prostuje st. kolanowy,a dzię

ki m.prostemu zgina st.biodrowy(m.rectus femoris,m.vastus intermedius,medialis,lateralis,m.articularis genus)Gr.tylna zginaczy m.uda:m.semitendinosus:prostuje st.biodrowy

i zgina kolanowy,przy zgiętym kolanie obraca goleń do wew.m.semimembranosus:kończy się jako więz.podkolanowe skośne,działanie jak wyżej tylko silniejsze.m.biceps femo

ris:zgina st.kolanowy,a przy zgiętym kolanie obraca goleń na zew.,gł.długa prostuje st.biodrowy.Gr.przednia m.goleni:m.tibialis ant:prostuje i odwraca stopę.m.extensor digit.

longus:prostuje stopę i palce.m.extensor hallucis longus:prostuje paluch i stopę.Gr.boczna m.goleni:m.peroneus longus et brevis:zgina,nawraca i odwodzi stopę.Gr.tylna m.go

leni:m.triceps surae(m.gastrocnemius-zgina st.kolanowy,zgina stopę,m.soleus-przechodzi w śc.Achillesa,silny zginacz st.skokowo-goleniowego,zgina stopę)m.plantaris:napina

torebkę st.kolanowego.m.popliteus:zgina st.kolanowy,a przy zgiętym kolanie obraca goleń do wew.m.tibialis post:odwraca i przywodzi stopę oraz lekko ją zgina.m.flexor digit.

longus:zgina stopę i palce oraz odwraca i przywodzi stopę.m.flexor hallucis longus.Tęt.udowa:rozpoczyna się ku tyłowi od więz.pachwin.przechodzi przez rozstęp naczyń,trój

kąt udowy,kanał przywodz.w rozworze przywodz.przechodzi w tęt.podkolanową.Gałęzie:1.a.epigastrica superf.2.a.circumflexa superf.3.aa.pudendae externae.4.agenus descen-

dens(r.sapheus,r.infrapatellaris)5.a.profunda femoris(a.circumflexa femoris lateralis<r.descendens,ascendens,transversus>a.circumflexa femoris medialis<r.superf.,profundus,tr

ansv.,ascend.,acetabularis>aa.perforantes)

Kanał zasłonowy:(can.obturatorius):leży w przednim kącie otworu zasł.;wiedzie z podotrzewnowej przestrz.łącznotk.do komory przywodzicieli.Sklepienie kanału tworzy bru-

zda zasłonowa k.łonowej,dno-brzeg przedni błony zasł.do której przyleg.oba mięśnie zasłaniacze(zew.iwew),przedłużając kanał.Zawartość kanału stanowią nacz.n.zasłonowy i

nacz.limf.Rozstęp mięśni:(lacuna musculatorum)-większy-leży bocznie:m.iliopsoas,n.femoralis.Rozstęp naczyń:(lacuna venosum)-mniejszy-leży przyśr.odgraniczony przyśr.

przez więz.rozstępowe:a.femoralis(bocznie)v.femoralis(przyśr)/ramus femoralis n.genitofemoralis.Splot lędzwiowy:powstaje z gał.brzeżnych n.lędzwiowych orazczęścin.podże browego(Th12).Gał.krótkie zaopatrują:m.quadratus lumborum,m.psoas major,minor,m.intertransversum.Gał.długie:1.n.iliohypogastricus.2.n.ilioinguinalis(nn.scrotales,nn.labia les anteriores)3.n.geniofemoralis(r.genitalis,r.femoralis)4.n.cutaneus femoralis lateralis.5.n.obturatorius.6.n.femoralis(r.musculare,r.cutanei,n.saphenus).7.n.saphenus (r.infrapate llaris,rr.cutanei cruris mediales)Tęt.biodrowa wew:gał.ścienne:pęczek tylni(a.iliolumbalis,a.sacralis lateralis,a.glutea sup)pęczek przedni(a.obturatoria,a.glutea inf)gał.trzewne: 1.a.umbilicales(lig.umbilicale mediale,aa.vesicales sup.a.ductus deferens,rr.ureterici)2.a.vesicalis inf.3.a.uterina.4.a.rectalis media.5.a.pudenda interna(a.rectalis.inf .,a.perinealis a.urethralis,a.bulbi penis,a.bulbi vestibuli(vaginae),a.profunda penis,a.dorsalis penis.Tęt.biodrowa zew:1.a.epigastrica inf.,a.circumflexa ilium profunda. Gr.przednia m.grzb. obrę-czy kończ.dolnej:m.iliopsoas(silny zginacz stawubiodrowego,możliwość chodzenia),m.psoas minor(napina powięź biodrową i łuk biodrowo łonowy)m.psoas major,m.ili

acus.Gr.tylna m.grzb.obr.kończ.dolnej:m.gluteus maximus(utrzymywanie pionowej post.ciała podczas stania czy chodzeni,najsilniejszy prost.st.biodrowego,prostuje kolano,

utrzymuje równowagę)m.tensor fasciae latae(działa na st.kolanowy i biodrowy,napina on powięź szeroką uda w kierunku podłuż.i ustala wyprost.st. kolanowy,wzmacniając pio nową postawę ciała;natomiast zgięty st.kolanowy zgina jeszcze silniej,obraca udo do wew.i silnie je odwodzi)m.gluteus medius i m.gluteus minimus(praca polega na odwodz.

one powodują rozkrok nóg,przy ustalonym udzie pochylają miednicę w str.boczną)m.piriformis(ruch obrotowy na zew.słabszy-ruch odwodzenia,najsł.-ruchprostowania)Gr.m.

brzusznych obr.kończ.dolnej:m.obturator internus(obrót uda na zew.słaby przywodziciel i b.słabyprostownik)m.gemelli sup.et inf.(wzmagają działanie m.obturator internus)

m.quadratus femoris(obraca udo na zew.,przywodzi i prostuje)m.obturator externus(obraca udo na zew.i nieznacznie prostuje,podtrzymywanie głowy k.udowej w pion.postawie

Kanał przywodz:jest ogranicz.od boku przez m.obszerny przyśr.a przyśr.m.przywodz.wielki.Od przodu kanał jest przykryty blaszką ścięgnistą.Kanał kończy się u dołu rozwor

em ścięgnistym.Przez kanał przechodzą:t.udowa,ż.udowa,część.n.udowo-goleniowy,część.t.zstęp.kolana.Kanał udowy:jest to przestrz.ciągnąca się odpierścienia udowego do

rozworu piszczel.Pierścień udowy:-przyśr.odcinek rozstępu naczyń ograniczony(od przodu-więz.pachwinowe,tyłu-grzeb.kości łonowej,boku-ż.udowa,przyśr.-więz.rozstępowe)

Rozwór odpiszczelowy:w powięzi szerokiej stanowi tzw.pierścień udowy powierzch.w miejscu gdzie ż.odpiszcz.wpada do ż.udowej.Kanał udowy jest ogranicz.od boku ż.udo

wą,od tyłu-blaszką głęb.powięzi szerokiej,od przodu blaszką powierzch.powięzi szerokiej.Trójkąt udowy:ogranicza dół biodrowo-łonowy.Górną podst.trójk.stanowi więz.pa- chwinowe,boczną-m.krawiecki,a przyśr.-m.przywodziciel długi.Dno dołu stanowiąmm.biodrowo-lędzwiowy i grzbietowy,a pokrzywę powięź szerokaWierzcho.stanowi otwór górny kanału przywodz.Przez trójkąt przechodzą:t.n.ż.udowa,gał.udowa n.płciowo-udowego,nodi lymphatici inguinales superf.

6. Mięśnie ramienia:(przednie)m.biceps brachii:st.ramienny-caput longum:odwodz,zgięcie do przodu i obrót do wew.capue breve:przywodz,przodonachyl,obrót do wew.obie cz: dzwiganie cięż.ramienia.st.łokc-zginanie,odwracanie.m.coracobrachialis:st.ramienny-obrót do wew,przywodz,przodonachyl.m.brachialis:st.łokc.-zginanie.(tylne)m.triceps bra

chii:st.ramienny-capet longum:przywodzenie,st.łokc:prostowanie.m.anconeus:prostowanie.Mięśnie przedramienia:gr.przednia(warstw.powierzch)m.pronator teres:st.łokci.-

caput humerale:nawrac.i zginanie.caput ulnae:nawrac.m.flexor carpi radialis:st.łokc.-zginanie,nawrac.st.nadg-prom-zginanie,odwodz.promień.m.palmaris longus:st.łokc:zginan

st.nadg-prom:zgin,napinanie rozc.dłoniow.m.flexor digitorum superf:st.łokc:zginanie,st.prom-nadg:zginanie(flexio palmaris),odwodz.łokc.,st.śródr-palicz(II-V):zginanie,przy wodzenie,st.międzypalicz.bliższe(II-V):zginanie.m.flexor carpi ulnaris:st.łokc:zginanie,stawy.prom-nadg:zginanie dłoniowe,odwodz.łokc.(warstw.głęboka)m.flexor digitorum prof:st.prom-nadg:zginanie(flexio palmaris)st.palicz.podstawne(II-V):zginanie i przywodz.st.międzypalicz(II-V):zginaniem.flexor pollicis longus:st.prom-nadg:zginanie(flexio

palmaris)st.siodełk.kciuka:przywodz.przeciwst.st.międzypalicz.kciuka:zginanie.m.pronator quadratus:st.prom-łokc:nawracanie.gr.boczna:m.brachioradialis: st.łokc:zginanie, pronacja lub supinacja.m.extensor carpi radialis longus:st.łokc:zginanie,pronacja lub supinacja.st.prom-nadg:prostowanie,odwodz.w kierunku promieniowym.m.extensor carpi

radialis brevis:jak mięsień poprzedni.;gr.tylna(warstw.powierzch)m.extensor digitorum:st.łokc:prostowanie,st.prom-nadg:prostowanie,odwodz.w kierunku łokc.stawy międzypa

liczk.podstawne ręki(II-V):prostowanie,st międzpaliczk. ręki(II-V):prostowanie.m.extensor digiti minimi:st.łokc:prostowanie,st.prom-nadg:prostowanie,odwodz.łokc,st.między-

paliczk.podst(V):prostowanie,st.międzypaliczk(V):prostowanie.(głęboka)m.extensor pollicis longus:st.prom-nadg:prostowanie,odwodz.promieniowe,st.siodełk.kciuka:przywod

repozycja,st.podst.kciuka:prostowanie,st.międzypaliczk.kciuka:prostowanie.m.extensor indicis:st.prom-nadg:prostowanie,odwodz.promieniowe,st.podst.międzypaliczk.II:prosto

wanie,odwodz,st.międzypaliczk:prostowanie.m.abductor pollicis longus:stawy.prom-łokc:supinacja,st.prom-nadg:zginanie,odwodz.promieniowe,st.kciuka:prostowanie.m.exten-

sor pollicis brevis:st.prom-nadg:zginanie,odwodz.promieniowe,st.siodełk.kciuka:odwodz,repozycja,st.podst.kciuka:prostowanie.Tętnica podobojcz:a.vertebralis,thoracica inter

,truncus thyrocervicalis(a.transversa colli,suprascapularis)tr.costocervicalis(a.cervicalis profunda,intercostalis suprema)Tęt.pachowa:a.thoracica suprema,thoracoacromialis,tho

racica laterslic,subscapularis(thoracodorsalis,circumflexa scapulae)circumflexa humerianterior et posterior.Tęt.ramienna:a.profunda brachii(ramui musculare,a.nutrica humeri,

ramus deltoideus,a.collateralismedia,radialis)a.collateralis sup.et inf.a.radialis(a.recurens radialis,rr.musculares,r.carpalis ulnaris,r.palmaris superf.)a.ulnaris(a.recurens ulnaris,

a.interossea ant.et post.,r.carpalis palmaris,dorsalis,r.palmaris profundus.Pochewki ścięgien ręki:gr.promieniowa:1.śc. odwodz.długiego kciuka,ść.prost.krótkiego kciuka.2.śc. prost.promieniowych nadgarstka.3śc.prost.długiego kciuka.gr.łokciowa:4.cztery śc.prost.palców.5.ść.prost.palca małego.6.śc.prost.łokciowego nadgarstka.

Unerwienie:n.thoracodorsalis:m.latissimus dorsi,teres major.n.suprascapularis:m.supra,infra-spinatus,n.subscapularis:m.subscapularis,teres major,n.axillaris:m.deltoideus,

teres minor,n.radialis:m.triseps brachii,anconeus,brachioradialis,supinator,abductor pollicis longus,extensor carpi radialis(longus,brevis),carpi ulnaris,digitorum,digiti minimi,

pollicis(longus,brevis),n.musculocutaneus:m.biceps brachii,brachialis,coracobrachialis,n.medianus:m.pronator teres,flexor carpi radialis,palmaris longus,flexor digitorum superf.

flexor digitorum profundus,,flexor pollicis longus,pronator quadratus,palmaris brevis,flexor pollicis brevis,opponens pollicis,abductor pollicis brevis,lumgricales I,II,n.ulnaris:m

lumbricalesIII,IV,interossei(dorsales,palmares),flexor carpi ulnaris,flexor digitorum prof,abductor digiti minimi,flexor digiti minimi brevis,opponens digiti minimi,opponens pollicis,flexor pollicis brevis,adductor pollicis.Mięśnie kłębu:m.abductor pollicis brevis:st.siodeł:odwodz,przeciwst,st. podstawny:zginanie.opponens pollicis:st.siod:przeciwst,

przywodz.flexor pollicis brevis:st.siod:przeciwst,przywodz,st podst:zginanie.adductor pollicis:st.siod:przywodz,przeciwst,st. Podst:zginanie.Mięśnie kłębiku(n.ulnaris-r.prof)

m.abductor digitiminimi:st.nadg-śródrV:przeciwst,st.międzypaliczk.podstawV:odwodzenie,st.międzypalicz:prosttm.flexor digiti minimi brevis:st.nadg-śród:przeciwst,st.między

palicz.podst:zgi- nanie,odwodz.m.opponens digiti minimi:st.nadg-śród:przeciw.Mięśnie grzbietu:M.powierzchowne:kolcowo-ramienne:m.trapezius:podciąganie barków ku górze i tyłowi,prosto wanie szyjnego odc.kręgosł.zbliżanie łopatek do kręg. i obracaniu ich kątem bocznym ku górze,dolnym zaś ku bokowi.m.latissimus dorsi:obniżą podniesio

ne ramię,pociąga je ku tyłowi i ku lini środkowej,obracając jednocz.do wew.Przy ustalonych,uniesionych kończ.pociąga ktułów ku górze,przy ustalonych opuszczonych kończ.

jest m.wydechowym. m.rhomboideus:kurcząc się pociąga łopatkę ku górze i ku lini pośr.tylnej.m.levator scapulae:pociąga łopatkę ku górze i środk.kolcowo-żebrowe:m.serratus

post.sup:kurcząc się unosi żebra-pom.m.wdechowy.m.serratus post.inf:kurcząc się pociąga ku tyłowi i obniża ostatnie żebra.m.poprzeczno-kolcowe:m.semispinalis(m.semispi-

nalisthoracis et cervicis,capitis)m.multifidus,mm.rotatores.m.kolcowo-poprzeczne:mmspleni(m.spl.capitis,cervicis)m.sacrospinalis,m.iliocostalis(m.ilio.lumborum,thoracis,cervi

cis)m.longissimus(thoracis,cervicis,capitis)m.spinalis(th,cerv,capit)Krótkie:m.interspinales,sacrococcygeus dorsalis,ventralis,m.intertransversarii,m.levatores costarum.M.podpo

tyliczne(m.obliq.capit.sup,inf.m.rectus capit.post.major,minor,m.rectus cap.lateralis.Mięśnie obr.górnej:m.deltoideus:cz.barkowa:podnosi ramię w st.ramiennym(odwodzi)cz.

obojcz:obraca ramię do wew.i przywodzi do przodu.cz.grzbietowa:obraca ramię na zew.i przywodzi do tyłu.m.supraspinatus:odwodzi ramię do poziomu.m.infraspinatus:przy

ustalonym ramieniu odciąga brzeg przyśr.łopatki od kl.pierś.i pociąga kąt dolny na zew.m.teres major:przy ust.ramieniu pociąga kąt dolny łopatki ku bokowi.Wspólnie z m.

obłym mniej.obraca ramię do wew.i obraca ku tyłowi.m.teres minor:obraca ramię na zew.i przyw.je do kl.pierś.m.subscapularis:obraca ramię do środka.Unerwienie skóry:

ramienia:n.intercostobrachialis,cutaneus brachii medialis,cut.post.brachi,cut.brachii later.sup.,inf.przedram:n.cut.antebrachiimedialis,cut.post.ante,cut.laterale antebrachii

Sieć stawowa łokcia:leży w okolicy obu nadkłykci kości ramiennej,wyrostka łokciowego i torebki st.łokciowego,przy czym jest silniej rozwinięta po stronie tylnej,aniżeli po

stronie przedniej.Tworzą ja gałązki tętnic zaopatrującychramię(a.colateralis ulnaris sup.,inf.,media,a.colateralis radialis)oraz wsteczne gał.tętnic zaopatrujących przedramię(a.re

currens ulnaris,a.rec.radialis,a.rec.interossea)Sieć nadg.grzbietowa:składa się z dwuch warstw,z których powierzch.leży na zew.pow.troczka prostowników(retinaculum exten-

sorum),głęboka zaś przykryta jest ścięg.prostowników.Tęt.zasilające:(a.interossea post.,ant.,ramus carpeus dorsalis a.radialis,r.carp.dors.a.ulnaris)Tęt.sieci grzb.nadg:aa.metacar

peae dorsales w liczbie 3.Tęt.te biegną ku przodowi w drugiej,trzeciej i czwartej przestrz.międzykostnej i u podstaw palców dzielą się na aa.digitales dorsales,skierowane do zwróconych do siebie brzegów palców.Do łokciowego brzegu palca małego dochodzi samodzielna gał.sieci.U podstaw kości śródręcza wzmocnione są one gał.przeszywający-

mi tęt.śródrecza dłonioweho.Sieć nadg.dłoniowa:leży na przedniej pow.stawów nadg.i w bud.jej biorą udział gał.wsteczne łuku dłoniowego głęb.oraz gał.tęt.odchodzącej od tęt

promieniowej(ramus palmaris a.radialis)i gał.tętnic odch.od tęt.łokciowej(a.interossea ant.,ramus carpeus palmaris a.ulnaris)Łuk dłoniowy pow:leży pod rozc.dłoniowym,utw.z

gał.końcowej tęt.łokc.i uzupełniony gał.dłoniową powierzch.tęt.promieniowej(ramus palmaris superf.a.radialis)Oddaje 4 tęt.palcowe dłoniowe wspól.(aa.digit.palmares comm),

które dzielą się na tęt.palcowe dłoniowe właściwe(aa.digit.palmares propriae),skierowane do zwróconych do siebie dł.brzegów palców od II do V.Łuk dłoniowy głęboki:leży pod śc.zginaczy na podst.kości śródręcza,utworz.z gał.końcowej tęt.promieniowej i uzupełniony gał.dłoniową głęb.tęt.łokciowej(ramus palmaris prof.a.ulnaris).Oddaje 4 tęt.

śródręcza dłoniowe(aa.metacarpeae palmares),które za pomocą gał.przeszywających wzmacniają tęt.śródręczne grzb.i wpadają w dalszych odc.przestrzeni międzykostnych do

tęt.palcowych dłoniowych wspólnych.Pierwsza tęt.śródręcza dłoniowa jest często silnie wykształcona i jako jedna z końcowych gał.tęt.promieniowej,zwana tęt.główną kciuka

(a.princeps pollicis),dzieli się na trzy tęt.palców dłoniowe właściwe(aa.digitales palmares propriae)przeznacz.dla obu brzeg.kciuka i dla promieniowego brzeg.palca wskaz.

Porażenie mięśni:n.radialis:brak prostowania w st.łokc(m.biceps brachii)odwodz.przedr(m.supinator)ręka opadająca(m.triceps brachii)brak prost.kciuka(m.extensor pollicis bre vis,longus)brak odwodz.kciuka(m.extensor carpi ulnaris)n.ulnaris:brak zginania ręki(m.flexor carpi ulnaris)i część łokcia(m.flexor digit.prof)brak przywodz.kciuka,część.zgina-

nia w st.międzypaliczk(m.flexor digit.prof)nadmierne wyprost.palców w st.śródręczpal.oraz zgięcie w st.międzypal.(m.flexor digit.superf.i część.m.flexor dig.prof)nie działają mm.interossei.ręka szponiasta(brak ruchów palca małego-m.kłębiku ibrak czucia na str.grzb.ręki 2,5palca po str.łokc.n.medianus:brak zginania w st.ręki(m.flexor carpi ulnaris,

m.digit.sup.,prof.)część promieniowa(m.flexor pollicis longus)brak nawracania przedr.(pronator teres,m.pronator quadratus)Brak zginania,przeciwst.kciuka i część.odwodz.kciu

Brak zgi.palców 2i3 bo nie dział.zginacze dł.,a część.zginanie palców4i5,wobec tego wyst.ręka błogosł..Część.zniesienie przywodz.palców,brak czucia na pow.dłoniowej ręki.

Unerwienie:n.thoracodorsalis:m.latissimus dorsi,teres major.n.suprascapularis:m.supra,infra-spinatus,n.subscapularis:m.subscapularis,teres major,n.axillaris:m.deltoideus,teres minor ,n.radialis: m.triseps brachii,anconeus,brachioradialis,supinator,abductor pollicis longus,extensor carpi radialis(longus,brevis),carpi ulnaris,digitorum,digiti minimi,pollicis(longus,brevis) ,n.musculcutaneus: m.biceps brachii,brachialis,coracobrachialis,n.medianus:m.pronator teres,flexor carpi radialis,palmaris longus,flexor digitorum superf.flexor digitorum profundus,flexor pollicis longus,pronator quadratus,palmaris brevis,flexor pollicis brevis,opponens pollicis,abductor pollicis brevis,lumgricales I,II,n.ulnaris:mlumbricalesIII,IV,interossei(dorsales,palmares) ,flexor carpi ulnaris,flexor di gitorum prof,abductor digiti minimi,flexor digiti minimi brevis,opponens digiti minimi,opponens pollicis,flexor pollicis brevis,adductor pollicis.Mięśnie kłębu:m.abductor pollicis brevis (n.medi anus)st.siodeł:odwodz,przeciwst,st. podstawny:zginanie.m.opponens pollicis(n.medialis,ulnaris):st.siod:przeciwst,przywodz.m.flexor pollicis brevis (cap.superf-n.medianus,cap.prof.-n.ulnaris-r. prof):st.siod:przeciwst,przywodz,st podst:zginanie.m.adductor pollicis(n.ulnaris-r.prof):st.siod:przywodz,przeciwst,st. Podst:zginanie.Mięśnie kłębiku(n.ulnaris-r.prof)m.abductor digitiminimi:st nadg-śródrV:przeciwst,st.międzypaliczk.podstawV:odwodzenie,st.międzypalicz:prosttm.flexor digiti minimi brevis:st.nadg-śród:przeciwst,st.międzypalicz.podst:zgi- nanie ,odwodz.m.opponens digiti minimi:st.nadg-śród:przeciw.Mięśnie grzbietu:M.powierzchowne:kolcowo-ramienne:m.trapezius:(n.accesorius)podciąganie barków ku górze i tyłowi,prostowanie szyjnego odc.kręgosłup zbliżanie łopatek do kręg. i obracaniu ich kątem bocznym ku górze,dolnym zaś ku bokowi.m.latissimus dorsi(n.thoracodorsalis):obniżą podniesione ramię,pociąga je ku tyłowi i ku lini środkowej obracając jednocz.do wew.Przy ustalonych,uniesionych kończ.pociąga ktułów ku górze,przy ustalonych opuszczonych kończ.jest m.wydechowym. m.rhomboideus(n.dorsalis scapulae)kurczącsię pociąga łopatkę ku górze i ku lini pośr.tylnej.m.levator scapulae(n.dorsalis scapulae)pociąga łopatkę ku górze i środk.kolcowo-żebrowe:m.serratuspost.sup(n.intercostales)kurcząc się unosi żebra pom.m.wdechowy.m.serratus post.inf:kurcząc się pociąga ku tyłowi i obniża ostatnie żebra.m.poprzeczno-kolcowe:m.semispinalis(m.semispi-nalis thoracis et cervicis,capitis) m.multifidus, mm. rotato res .m.kolcowo-poprzeczne:mmspleni(m.spl.capitis,cervicis)m.sacrospinalis,m.iliocostalis(m.ilio.lumborum,thoracis,cervicis)m.longissimus(thoracis,cervicis,capitis) m.spinalis (th,cerv, capit) Krótkie:m.interspinales,sacrococcygeus dorsalis,ventralis,m.intertransversarii,m.levatores costarum.M.podpotyliczne (m.obliq.capit.sup,inf.m.rectus capit.post.major,minor,m.rectus cap.la- teralis.Mięśnie obr.górnej:m.deltoideus(n.axillaris)cz.barkowa:podnosi ramię w st.ramiennym(odwodzi)cz.obojcz:obraca ramię do wew.i przywodzi do przodu.cz.grzbietowa:obraca ramię na zew.i przywodzi do tyłu.m.supraspinatus(n.supraspinatus)odwodzi ramię do poziomu.m.infraspinatus(n.suprascap)przyustalonym ramieniu odciąga brzeg przyśr.łopatki od kl.pierś .i pociąga kąt dolny na zew.m.teres major(n.suprascap)przy ust.ramieniu pociąga kąt dolny łopatki ku bokowi.Wspólnie z m.obłym mniej.obraca ramię do wew.i obraca ku tyłowi. m.teres minor(n.axillaris) obra ca ramię na zew.i przyw.je do kl.pierś.m.subscapularis(n.subscap)obraca ramię do środka.Unerwienie skóry:ramienia:n.intercostobrachialis, cutaneus brachii medialis,cut.post .brachi ,cut. brachii later.sup.,inf.przedram:n.cut.antebrachiimedialis,cut.post.ante,cut.laterale antebrachii.Splot ramienny:-jest utworzony przez gał.brzuszne nerwów rdz.(C5-Th1).Każdy z pni dzieli się na

część tylną i przednią .Cz.tylna tworzy pęczek tylny,cz.przednia-od pnia górnego i środkowego tworzy pęczek boczny,cz.przednia pnia dolnego tworzy pęczek przyśr.Gał.krótkie:n.dorsalis scap.,

n.suprascap.,n.subclavius,n.thoracis longus,n.pectoralis medialis,n.pect.lateralis,n.subscapularis,n.thoracodorsalis.Gał.długie:od pęczka bocznego:n.musculocutaneus,n.medianus(pasmo boczne),

od pęczka przyśr:n.ulnaris,n.medianus(pasmo przyśr),n.cutaneus antebrachii medialis,n.cut.brachii medialis.od pęczka tylnego:n.radialis,n.axillaris.Koło tęt.łopatki:1.a.circumfl .humeri post .-od a.axillaris.2.a.subscapularis-od a.axillaris.3.r.profundus a.transversi colli-od truncus thyrocervicalis.4.a.suprascapularis-od a.thyreocervicalis. Pochewki ścięgien ręki:gr.promieniowa:1.śc. odwodz.długiego kciuka,ść.prost.krótkiego kciuka.2.śc. prost.promieniowych nadgarstka.3śc.prost.długiego kciuka.gr.łokciowa:4.cztery śc.prost.palców.5.ść.prost.palca małe go.6.śc.prostownika łokciowego nadgarstka.

7.

---