ZOBOWIĄZANIA (wyklady dr. A. Bieranowski)

Prawo zobowiązań - to dzial prawa cywilnego obejmujacy zespół norm prawnych regulujacych wymianę dóbr i usług o wartości majatkowej a także ochrone majatkowa i niemajatkowa dobr i uslug (np. przez regulacje odpowiedzialnosci z tytulu czynow niedozwolonych)

Roznice między prawem rzeczowym a zobowiązań:

• w przedmiocie

• w kryterium więzi prawnej

• część ogolna róznica roli (znajduje zastosowanie we wszytkich dzialach)

• w prawie rzeczowym dominuja normy iuris cogentis (niezmienne) w zobowiązaniach iuris dispovum (względnie wiążące)

Reguły interpretacyjne:

• do oceny czynności prawnej stosuje się przepisy obowiazujace w chwili jej dokonania(tempus regi aktum)

• nowe przepisy stosuje się do skutkow prawnych zobowiazan, które nastapily po wejsciu w zycie ustawy np.przejscie praw i obowiazkow, wygasniecie zobow., skutki niewykonania zobow.

• do zob, małych(dzierzawa, najem) stosuje się ustawę nową

Istota zobowązania:

Zobowiazanie jest stosunkiem prawnym, w którym jedna osoba zwana wierzycielem, może zadac od 2 osoby(dłuznika) swiadczenia a dluznik ma obowiazek spelnic te swiadczenie

elementy:

• przedmiot

• podmiot

• treść

podmiotem uprawnionym jest wierzyciel zas podm.zobowiazanym dluznik, wyjatkowo może być wlaczona osoba 3.

Przedmiot zobow.:

Swiadczenie-czyli okreslone zachowanie się dluznika zgodne z trescia zobowiazania i czyniace zadosc interesom wierzyciela

Tresć:

1. etap wierzytelnosć-prawo domagania się spelnienienia swiadczenia i dlugu.

2. etap konkretne obowiązki i roszczenia

3. etap inne elementy treści np.uprawnienia ksztaltujace

skutkuje miedzy stronami(inter p.)

• skarga pauliańska

• regulacja czynów niedozwolonych

• instytucja zobow.realnego

Zob.realne

W swoisty sposób okreslana jest osoba dloznika,kluczem oznaczenia podmiotu jest sytuacja prawno-rzeczowa podmiotu

• miedzy wlascicielem a uzytkownikiem

• miedzy wspolwlascicielami

• miedzy zastawnikiem a zastawca

DLUG a ODPOWIEDZIALNOSC

dlug - polega na powinnosci spelnienienia okreslonego

swiadczenia

odowiedzialnosc - wiaze się z przymusowym zaspokojeniem interesow wierzyciela (czyli kwestia pokrycia)

Zwykle dlug i odpwiedzialnosc pokrywaja się. Nie pokrywaja się w pryzpadku zobowiazan niezupelnych np. przedawnionych

2 rodzaje odpowiedzialnosci

1. osobista-dluznik odpowiada calym swoim majatkiem jaki ma chwili prowadzenia przez niego egzekucji

2. rzeczowa-ponosi ją kazdoczesny wlasciciel rzeczy

2 sposoby ograniczenia odpow. osobistej

1. gdy dluznik odpowiada tylko z wyodrebnionej masy majatkowej np. od chwili objecia spadku

2. gdy dluznik odpowiada calym majatkiem jednak do ograniczonej wysokosci

TRESC I RODZAJE SWIADCZEN

swiadczenie może polegac na:

• dzialaniu np. przeniesienie wlasnosci

• zaniechaniu np. zaprzestanie, zlozenie

swiadczenie musi być możliwe do spelnienia, jeżeli jest pierwotnie niemozliwe zobow, nie powstaje

3 cechy niemozliwosci

1. obiektywna - nie tylko dluznik ale nikt nie jest w stanie spelnic swiadczenia (np. czyn niezgodny z prawem)

2. pierwotna - przeszkoda istnieje w chwili zawarcia umowy

3. nieprzemijajaca

RODZAJE SWIADCZEN:

1. jednorazowe - wyczerpuje się ono w 1-razowym zachowaniu się dluznika(np. przeniesienie wlasnosci)

2. okresowe (periodyczne) - dluznik spelniaw odstępach czas szereg zachowanw ramach jednego stosunku prawnego (s118s466 (domniemanie pokwitowania))

3. ciągle - polagaja na zachowaniu się dluznika przez pewien przeciąg czasu np. swiadczenie wynajmującego

*sprzedaz na raty, leasing- wiaza się z swiadczeniem jednorazowym tylko ze platnym czesciami

Zobowiazanie okresowe i ciagle nazywane sa malymi,art.365§1 zobow bezterminowe może być wypowiedziane

ODSETKI(KREDYTOWE)

• zwykle - wynagrodzenie za korzytanie z cudzych pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku,obliczone wedlog okreslonej stopy procentowej,czas korzytania

• za opoznienie - (dla zabezpieczenia art.879§1(poręczenie) art.451(zarachowanie)zagadnienienia dowodowe art.400, przelew art.509§2

aby można było zadac odsetek musi istniec tytul prawny:

1. czynność prawna np.umowa kredytu

2. ustawa art.481

3. może wynikac z orzeczenia sadowego art.212§3

*zakaz anacotyzmu-3 wyjątki

1. gdy wierzyciel wytoczyl powodztwo o zaplate zaleglych odsetek

2. gdy po powstaniu zaleglosci strony zgodzily się na doliczenie zaleglych odsetek od sumy dlóznej

3. w sytuacji dłógoterminowych pozyczek udzielancych przez instytucje kredytowe

Zobow ze swiadczeniem PRZEMIENNYM alternatio obligatione

Mogą powstać z czynności prawnej i z ustawy.

Zachowanie się dluznika może polegac na spelnieniu jednego z alternatywnych swiadczen

1. alternatywne okreslenie

2. konkretyzacja- wybor dokonany prze upraw.

3. Jeden stosunek zobowiazaniowy

Ad1)muszą to być rozne swiadczenia, roznice mogą dotyczyc przedmiotu, charakteru swiadcenia np.sprzedaz albo leasing

Ad2)wybor albo przez oswiadczenie albo przez spelnienie swiadczenia, powinien nastapic w terminie wynkijacym z tresci zobowiazania. Wybor dluznik wierzycie osoba3, jeżeli dluznik nie czyni tego uprawnienie przechodzi ex lege na wierzyciela

Niemozliwosc swiadczenia

Pierwotna- gdy dotyczy wszytkich swiadczen powoduje niewaznosc umowy gdy tylko niektórych to należy wybrac swiadczenie z pozostalych

Następcza - zalezy kto odpowiada za niemozliwosc i kiedy do niej doszlo. Jeśli do wyboru uprwniony był wierzyciel do może zazadac albo swiadczenia(możliwego do wykonania) albo odszkodowania

Zobow przemienne nie jest tożsame ze swiadczeniem z upowaznieniem przemiennym

Przedmiotem zobow z upowaznieniem przemiennym jest od poczatku jedno swiadczenie ale dluznik może spelnic inne swiadczenie co powoduje wykonanie i wygasniecie zobowiazania np. art.897

NAPRAWIENIE SZKODY

Przeslnki powst. odpowiedzlanosci oszkodowawczej:

1. zdarzenie, z którym system prawny łaczy obow naprawienia szkody

2. zwiazek przyczynowy miedzy szkoda a zdarzenie

3. powstanie szkody

Ad1 4grupy zdarzen

• wynikajace z czynu niedozwolonego

• szkoda wynikajaca niewykonania bądź nienalezytego wykonania lex contracto

• odpow repantycyjno-gwarancyjna

• inne zdarzenia np.art.103§3

Ad2 zwiazek przyczynowy-ponosi odpowiedzialnosc tylko za normalne nastepstwa dzialania z powodu którego wynikla szkoda(adekwatne)

1. test warunku - nie doszlo by do szkody bez zdazenia.relacja przyczynowa (kauzalenej)

2. etapII to selekcja następst i odnalezienie tych które sa normalne

ocena powinna być oparta na calosztalcie okolicznosci sprawy oraz wynikac z zasad doswiadczenia zyciowego oraz zasad wiedzy naukowej, specjalistycznej

wyjatki:

1. sytuacja gdy dochodzi z odpow. za sam przypadek art.468,739

2. związki normatywne (ustawa decyduje co jest relacja kauzalna art.422)

3. może wynikac z relacji umownej (strony definiuja zwiazek przyczynowo-skutkowy)

Ad.3 szkoda to uszczerbek na dobrach lub interesach prawnie chronionych, wbrew woli poszkodowanego.Pojecie to obejmuje szkode majatkowa jak i niemajatkowa (krzywdę)

Elementy szkody majatkowej:

• strata- domnum emergens

• utracone korzysci - merum cersans

szkoda w granicach ujemnego interesu umownego-obejmuje wszystko co strona by posiadala gdyby nie podjeto dzialan które nie doprowadzily do zawarcia umowy

np.pierwotna niemozliwos swiadczenia o ktorej dluznik wiedzial art.387§2

umowa przedwstepna art.390§1

rękojmia art.566§1 574

Wysokosc odszkodowania powinna odpowiadac rozmiarowi szkody

Wyjątki:

1)ustawowe

2)umowne

Ad1 ustawowe

Przyczynienie się poszkodowanego art.362

Stosuje się do wszelkich przypadkow odpowiedzialnosci odszkodowawczej

Przeslanki:

1. wylacznie w kategorii zwiazku przyczynowego

2. oprocz zw przyczynowego znamiona winy

3. dodatkowo zarzut obiektwnie niewlsciwego zachowania się (te stanowisko popiera SN)

4. na jakiej zasadzie ksztaltuje odpow.(winy czy ryzyka)jeśli nazasadzie winy to wina jest przeslnaka zmniejszajaca odszkodowanie jeśli jest nia ryzyko to ono jest ta przeslnka

Jeśli sad ustali ze poszkodowany przyczynil się to stsouje się obnizenie wys odszkodowania (jazda z pijanym kierowca)

Pozory przyczynienia się

- w syt kiedy zach się poszkodwanego jes zach odruchowym

art.362 nie znajduje zastosow do odpow z zakladu ubezpieczen z tytulu ubezpieczenia mienia

art.440 Sedzioskie miarkowanie odszkodowania (tylko osoby fizyczne)

art.788§1 - tylko od zwyklej wartosci przesylki

art.801§1

art.849§1

Sposoby naprawiania szkody

Model 1

Odszkodowanie pieniezne jako jedyny sposób

Model 2

Zasada jest odszkodowanie pieniezne jednkze wedlog uznania sedziego naprawienie może nastapic w naturze.

Model 3

Rownorzednosc w pieniadz i restytucja naturalna

Art.363§1

Funkcja kompensacyjna - prawo wyboru sposobu przez poszkodowanego

• przywrocenie stanu poprzedniego restytucja naturalna

• zaplata odpowiedniej sumy pienieznej

ograniczenie wyboru art363§2

• niemozliwosc przywrocenia poprzedniego stanu

• gdyby restytucja naturalna pociagala za soba zbyt duze trudnosci lub koszty

NAKLADY - ZWROT

Naklad dobrowolnie poniesiony przez kogos uszczerbek w interesie lub na rzeczy innej osoby, obejmuje ulepszenia reczy, z reguly dokonanie go prowadzi do koniecznosci rozliczen (zwrot nakladu)art.659.660.742.842

Obowiazek zwrotu nakladu najczescie odnosi się do nakladow koniecznych rzadziej uzytecznych

Zwrot:

1. w drodze restytucji naturalnej

2. wydania wartosci nakladu

3. zaspokojenie osoby3 lub przyejecie dlugu w przypadku zaciagniecia zobowiazania

ZASADA WALUTOWOSCI

Art.358§1

Dotyczy zobow pienieznych ze wszytkich zrodel

• na oprzaze RP zobow piniezne musza być wykonywane w pieniadzu polskim chyba ze ustawa stanowi inaczej

• wyjatki w prawie dewizowym

ZASADA NOMINALIZMU

Art.358.1§1

Jeżeli przedmiotem zobow jest suma pieniezna to swiatczenia nastepuje poprzez zaplacenie sumy nominalnej, pieniezne sensu stricto czyli gdzie peniadz był pierowtnie przedmiotem swiadczenia

ZASADA WALORYZACJI (podrecznik)

Wielosc wierzycieli i dluznikow

Może nastepowac pierwotnie jak i na skutek pozniejszego dzialania:

-zobow solidarne

-zobow podzielne

-zobow niepodzielne

SOLIDARNOŚC BIERNA (DLUZNKIKOW)

Kilku dluznikow może być zobow w ten sposób ze wierzyciel może zadac calosci lub czesci swiadczenia od wszytkich dluznikow łącznie, od kilku z nich lub od kazdego z osobna a zaspokojenie wierzyciela przez ktoregokolwiek z dloznikow zwalnia pozostalych

*korzytne dla wierzyciela

SOLIDARNOSC CZYNNA

Kilku wierzycieli jest uprawnionych w ten sposób ze dluznik może spelnic cale swiadczenie do rak jednego znich,a przez zaspokojenie ktoregokolwiek z nichdlug wygasa względem wszytkich

Źrodla solidarnosci

• ustawa - solidarnosc bierna- przepisy maja charakter norm wzglednie wiazacych (jeśli nie postnowia inaczej np.art370) i bezwglenie (np.art441§1 449.6 1034§1 1055§1)

• z czynnosci prawnej (najczesciej umowy, czynność jednostronna przyzeczenie publiczne

2 zasady:

1. zasada reprezentacji na korzysc dluznikow:

1. zaspokojenie wierzytenosci przez ktoregokolwiek z dluznikow zwalnia pozozstalych,

2. przyjecie ze zwloka wierzyciela wobec jednego z dluznikow solidarnych ma skutek względem pozostalych

3. przyznanie dluznkiom solidarnym mozliwosci powolywana się na wyrok, jeżeli zapdl on na korzysc jednego z nich a uwzglednia zarzuty wspolne

*odnowienie a solidarnosc

indywidualizacja polozenia prawnego kazdego z dluznkow solidarnych przejawia się w 4 sytuacjach:

1. mogą wystepowac roznice w sposobie zobow roznych dluznikow np.rozne podstawy odpowiedzialnosci(np. wsytawca weksla i poreczyciel wekslowy, zobow warukone i bezwarunkowe

2. zwolnienie z dlugu lub zrzeczenie się solidarnosci przez wierzyciela względem jednego dluznika solidarnego nie ma skutku wgledem pozostalych

3. dzialania i zaniechania jednego z dluznikow solidarnych nie mogą szkodzic wspoldloznikowi (np. zwloka w spelnienieu swiadzczenia)

4. przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dluznikow nie skutkuje w stosunku do pozostalych

zarzuty (2 grupy)

1. osobiste - przysluguja wylacznie okreslonemu dluznikowi(np.patrocenie, brak zdolosci do czynnosci prawnych)

2. wspolne - np. zarzut niewaznosci umowy z powodu niezachowania formy

REGRES

-przeslanka nabycia roszczenia regresowego jest zabezp.wierzyciela w przynajmniej w takiej czesci jaka przekracza obciazenie dluznika w stosunku wewnetrznym

tresc okreslaja przepisy ogolne albo umowa

art.207-wydatki i ciezary zw.nier.wspolna w rownych czesciach

art.376-obciazenie dluznikow w czesciach rownych w przypadku braku odmiennej regulacji

*SOLIDARNOSC NIEWLASCIWA (przypadkowa, pozorna)

gdy dluznicy z roznych tytulow prawnych zobow są do spelnienia na rzecz tego samego wierzyciela identycznego swiadczenia, nie wystepuje tu solidarnosc ale spelnienie tego swiadczenia przez ktoregokolwiek z dluznikow zwalnia pozostalych

np. magazynier (nienalezyte wyk) i zlodziej (z deliktu)- przez analogie stosuje się przepisy o solidarnsci nie może dojsc do wzbogacenia się wierzyciela,kwestie regresu art.441§3 odp.solidarna za szkode

ZOBOWIĄZANIE PODZIELNE

• ich swiadczenie może być spelnione czesciowo bez istotnej zminany przedmiotu lub wartosci

• możemy mieć z nimi do czynienie odpoczatku(np.zakup tony ziemniakow) i nastepczo gdy zachodzi do zastapienia swiadzczenia niepodzielnego podzielnym (np.odzkodowanie)

skutki:

1. dotyczace struktury zobow - dlug jak i wierzytelnosc dziela się na dwa orebne zobow

2. dotycza spelnienia swiadczenia art.450

ZOBOWIAZANIE NIEPODZIELNE

1. wielosc dluznikow - tak jak dluznkcy solidarni np. wynajem lokalu przez a i b -swiadzczenie wynajmujacego jest niepodzielne

2. wilosc wierzycieli - silniejsza ochrona wierzyciela niż w przypadku solidarnosci czynnej art.381§2 dluznk jes zobw spelnic wszytkim ----art.367§2dluznki spelnia swiadczenie do rak wybranego wierzyciela, ale jeśli ktorys wytoczy powodztwo to jemu

ŹRÓDŁA POWSTANIA ZOBOWIĄZAŃ

1)czynnosci prawne

1. umowy

2. czynności jednostronne

• akty administracyjne

• konstytutywne orzeczenia sądów

• czyny niedozwolone

• bezpodstawne wzbogacenie

• inne zdazenia np. prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia

rodzaje umow obligacyjnych

1. jednostronnie zobow (darowizna)

2. dwustronnie zobow (najem, sprzedaz)

*umowy wzajemne - wyroznienie pociaga za soba daleko idaca implikacje obie strony zobowiazania sa w taki sposób zobowiazane w taki sposób ze swiadzczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem swiadczenie drugiej

oprocentowana pozyczka nie jest umowa wzajemna

konsekwencje

1. genetyczna synalogma - niewaznosc 1 prowadzi do niewaznosci 2

2. funkcjonalna synalogma- szczegolne skutki niewykonania

Zasada swobody umow

1. mozliwosc zawarcia umowy

2. to ja decyduje z kim

3. swoboda ksztaltowania tresci

4. swoboda co do zmiany bądź rozwiazania stosunku obligacyjnego

5. sporne jest czy istnieje swoboda co do formy

zasada swobody umow z reguly nie obejmuje stosunkow prawnorzeczowych, prawnospadkowych i prawnorodzinnych i jednostronnych

Art.353.1 (granice swobody umow)

1. ustawa

2. zasady wspolzycia spolecznego

3. wlasciwosc (natura) stosunku obligacyjnego

Ad1 cel i tresc umowy nie może być spreczna z ustawa - z normami ius cogens ani semiimperatywnymi

• sprzeczność z rzetelnością i uczciwością kupiecką

• ksztalt stosunku prawnego w sposób urągający slusznosci np. umowy „dlawiące” niewspolmiernie nalozone obowiazki na jedna ze stron

Ad3 wlasciwosc zobowiazania

Nakaz respektowania pewnych podstawowych cech stosunku obligacyjnego. Cech których brak może powodowac podwazenie sensu nawiazywanej wiezi prawnej, sam charakter stosunku a także pewnien katalog stosunkow obligacyjnych

Dzieki tej zasadzie w obrocie mogą występowac umowy nienazwane niestypizowane)

WYZYSK

2 kryteria:

1. obiektywne - rażąca dysproporcja swiadczen

2. subiektywne -wykorzytanie przymusowego polozenia, niedolęstwa lub niedoswiadzczenia drugiej strony

sankcje:

1. osoba wyzyskana może zadac zmniejszenia jej swiadczenia albo zwiększenia naleznego jej swiadczenia

2. jeżeli obnizenie lub zwiekszenie swiadzczenia jest niemozliwe można zadac uniewaznienia umowy

• uprawnienie wygasa z uplywem 2 lat od zawarcia umowy

Wzorce umowne art.384 385

Strona ustala wzorzec

Wzorce uwmowy , regulaminy sa przeznaczone dla masowego odbiorcy

Charakter prawny: wiąza 2 strony

Koncepcja 1

Konsens normatywny podmiotu który wykorzytal wzorzec

Koncepcja 2 ( A.B)

Wzorzec jest czynnikiem, który ex lege ksztaltuje tresc stosunku prawnego w sposób analogiczny do art.56

Zawarcie umowy przy uzyciu wzorca:

Wzorzec wiąże stronę jeśli zostal jej dostarczony przy zawarciu umowy,

-wzorzec nieczytelny nie wiaze nie może być wyciag albo informacja

1. może nie dojsc do zawarcia umowy

2. dojdzie do zawarcia umowy ale z wylaczeniem wzorca(tylko wiązac będzie tresc umowiona

w przypadku wzorcow ogolnie przyjetych wymogi zostaly zlagodzone takie wzorce wiaza wtedy gdy kontrahent mog swobodnie zapoznac się z trescia

*zlagodzenie nie dotyczy umow konsumenckich z wyj. spraw drobnych zycia codziennego

Transponentonść wzorca:

• wzorzec powinnien być sformulowany jednoznacznie i w sposób zrozumialy, gdy okaze się ze czesc jest niezrozumiala dla typowego adresata to nie wiaze drugiej strony wtedy kiedy nie da się wyjasnic wzorca w drodze wykladni (prokonsumenckiej)

Sprzecznosc miedzy umowa a wzorcem

• prymat umowy

mozliwosc posluzenia się wzorcem w ciaglym stosunku prawnym

art.384.1 wzorzec może zostac wydany w czasie trwania stosunku prawnego o charakterze ciąglym wiaze 2 strony jeżeli:

• zostaly zach wymagania art. 384

• strona nie wypowiedziala umowy w najblizyszym terminie do wypowiedzenia

kolizja wzorcow

1. obie strony sa przedsiebiorcami

2. strony stosuja rozne wzorce

strony sa zwiazane postawieniami które nie sa ze soba sprzeczne

niedozwolone klauzule umowne (abusywne)

3 cechy

1. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem

2. nieuzgodnione indywidualnie

3. jeżeli ksztaltuja jego prawa i obowazki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami rażąco naruszając jego interesy

art.358.3 (nie jest to katalog klauzul ponieważ katalog jest otwarty, ma właściwości interpretacyjne

katalog można podzielic na 4 grupy

1. klauzule dotyczace zawarcia i wykonywania umowy np. umowy o swiadczenie uslug telekomunikacyjnych

• 11

• 3-6

• 12

• 18

• 20

2. klauzule dot zmiany umowy, rozwiazania, odstapienia oraz wypowiedzenia

• 10

• 14

• 15

• 17

• 19

3. klauzule dotyczace zakresu odpowiedzialnosci stron

• 1

• 2

• 16

• 21

• 22

4. klauzule jurysdykacyjne

• 23

sankacja jest brak zwiazania niedozowolonymi klauzulami.

Kontrola:

1. incydentalna (w toku procesu)

2. abstrakcyjna dokonywana przez sad okregowy w Wa-wie antymonopolowy - s powodztwem może wystapic szerego podmiotow (sad wskazuje tresc wzorca i zakazuje jego stosowania orzeczenie te zamieszczane jest w rejestrze prezez UOKiK, wyrok jest skuteczny erga omnes

UMOWA PRZEDWSTEPNA

• w prawie niemieckim i francuskim nie ma regulacji ale wynika ona z sfobody umow

umowa przedwstepna - przez która jedna lub obie strony zobowiazuja się do zawarcia w przyszlosci oznaczonej umowy przyzeczonej

termin wykonania przyzeczonej umowy:

• termin nie jest konieczny po nowelizacji w 2003r.

• Jeżeli termin nie zostal oznaczony to umowa powinna być wykoana w terminie podanym przez strone uprawniona

• Jeżeli obie strony sa uprawnione to wiaze termin strony która wczesniej zlozyla oswiadzczenie

• Obowiazek umowy wygasa jeżeli strony nie wyznaczyly terminu po roku od zawarcia umowy przedwstepnej

Skutki zawarcia umowy przedstepnej:

1. słabszy - można zadac naprawienia szkody w granicach ujemnego interesu umownego

2. silniejszy - można dochodzic zawarcia umowy przyzeczonej(jeśli umowa przedstepna czyni zadosc umowie przyzeczonej w tym co do formy)

co do zasady forma jest dowolna

Przedawnienie roszczen:

• co do zasady z uplywem roku, w którym miala być zawarta umowa przeczona

• wyjatek kiedy sad oddali zadanie zawarcia umowy - rok od orzeczenia

UMOWY W STOSUNKU DO OSOB TRZECICH

1. umowa o swiadczenie na rzecz os.3

• nie stanowia odrebnego typu umow

W stos pokry

Wwww

W stosunku pokrycia strony zastrzegly zen np. zaplata ceny nastapi na rzecz osoby trzeciej, poprzez jedno swiadczenie dochodzi o umozenia dwoch stosunkow zobow

Stosunek pokrycia

• zrodlem może być umowa zasadnicza

stosunek waluty

• laczy zastrzegajacego o os.3 w sposób gospodarczy dlatego os.3 uzyskuje zaspokojenie

stosunek wykonania

• laczy przyzekajacego i os.3 lecz wynika z umowy miedzy zastrzegajacym a przyzekajacym

zarzuty:

• osobiste

• ze stosunku pokrycia

przyzekajacy nie może podnosic zarzutu z innego stosunku prawnego

jeżeli doszlo do zaspokojenia os.3 mimo wadliwej umowy przyekajacy może zadac zwrotu z tytulu bezpodstawnego wzbogacenia się od zastrzegajacego

funkcje:

• skrocenia drogi swiadczenia

• zapewnienia srodkow utrzymania na rzecz os.3

2 rodzaje umow o swiadzczenie na rzecz os.3

1. niewlasciwa - rodzi dla os.3 jedynie upowaznienie do przyjecia swiadczenia ze skutkiem zwalniajacym dluznika

2. własciwa- wywiera skutek silniejszy. Os.3 uzyskuje bezposrednio roszczenie wobec przyzekajacego o spelnienie zastrzegjacego swidczenia

ustawodawca wzorem ustaw germanskich przyjal skutek silniejszy - uzyskanie roszczeniaart.393 (w braku odmiennego postanowienia wywoluje skutek silniejszy)

art.374

Odnowienie a solidarnosc

Między wierzycielem a dluznkiem soildarnym

UMOWA O SWIADCZENIE PRZEZ OS.3 art.391

• bez zgody dluznika nie można nakaladac na niego obwiązków (altieri...) nie oznacza to ze nie można kogos zrobic beneficjentem gwarancji

• gwarant zobow się do dolozenia staran w celu okreslonego zachowania się przez os.3

• przyzekajacy bierze na siebie gwarancje ze os.3 spelni swiadczenie

• w prawie polskim zostal przyjety wariant mocniejszy, który wynika z gramatycznego brzmienia art.391

kwestia odpowiedzialnosci i rozmiaru odszkodowan

gwarant- ponosi odpowiedzilnosc odszkodowawcza(w przeciwienstwie do poreczyciela odpowiada jak dluznik)

zakres odpowiedzilanosci zalezy od przedmiotu gwarancji

1. gwarant przyzeka ze os.3 zaciągnie zobow- to odpowiada w granicach ukemnego interesu umownego

2. gwaran przyzeka spelnienie swiadczenia - ponosi odpowiedzialnosc za pelna szkode

--mozliwosc upowaznienia przemiennego o ile nie sprzeciwia się to wlsciwosci i przedmiotowi zobow

UMOWA O ZWOLNIENIE DLUZNIKA Z OBOW SWIADZCZENIA

Wierzyciel

Dluznik os.3

wezel obligacyjny

os.3 zobow się zwolnic dluznika z obowizaku spelnienia swiadczenia art.392

z umowy nie wynikaja żadne uprawnienie dla wiezyciela

UMOWY KONSUMENCKIE

• sa to umowy obligacyjne w których po jednej stronie wystepuje konsument a po drugiej stronie przedsiebiorca

• czesc przepisow reguluje tylko czesc umow konsumenckich np. time sharing, ustawa o uslugach turystycznych, ust.o kredycie konsumenckim

• klauzule abusywne

• umowy zawierane poza siedziba, umowy zawierane na odleglosci

• implementacja dyrektyw UE 5,85/577

chodzilo o to by konsument nie dokonywal czynnosci bez zastanowienia, zapewnienie konsumentowi identyfikacji przedsiebiorcy

zakres:

• umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa, również umowy zawierane w trybie zbierania ofert

*nie dotyczy umow zawieranych za posrednictwem internetu (aukcje)

pacta sunt serwanda - w prawie konsumneckim istnieje wylom

1. okazanie dodowodu tozsamosci przez przedsiebiorce

2. poinformowanie na pismie o prawie odstapienia od umowy we wlsciwym terminie i wreczenie wzoru odstapienia

3. wreczyc pisemne potwierdzenie umowy

jako lex specialis wylacza art.494

w przypadku braku poinformowania o terminie odstapienia(10 dniowym)to biegnie on od momentu dowiedzenia się

Umowy zawierane na odleglosc

• wpraktyce malo istotne

wylaczenia:

• jeżeli jedne z zastosowanych srodkow niedotyczy ustawy to konsument nie jest nia chroniony

• art.16 wykorzytanie automatow

aby zawrzec umowe na odleglosc to przedsiebiorca musi uzyskac zgode konsumenta ,normy semiimperatywne

CZYNY NIEDOZWOLONE

• powstaja poza stosunkiem obligacyjnym, co oznacza ze w wyniku tego powstaje nowy stosunek zobowiazaniowy

• naprawienie szkody jest swiadzczeniem pierwotnym

• inny rozklad ciezaru dowodu spoczywa co do zasady na poszkodowanym w przeciwienstwie do ex contracto art.471

• uregulowano w sposób szczegolny naprawienie szkody na osobie

• bieg przedawnienia

• w przepisach uregulowana jest problematyka zapobiegania szkodzie art.439

delikt i czyn niedozwolony nie sa pojeciami tozsamymi. Czyn niedozowolony ma szersze znacznie tzw.odpowiedzialnosc deliktowa albo z tytulu czynu niedozwolonego

odpow odszkodowawcza

• szkoda

• zdazenie

• zwiazek przyczynowy miedzy zdazeniem a szkoda

zdazenia można podzielic na kilka grup:

• czyny wlasne 415,416,417,417.1

• czyny cudze 427,429,430,431,433,434

• dzialanie sil przyrody 435,436

KC przewiduje także w innych ksiegach odpow odszkodowawcza art.142

Formula ogolna art.415

Podstawowa cecha zachowania się sprawcy jest wina, pojecia winy nie zdefiniowano w kodeksie

2 koncepcje winy:

1. kryterium obiektywne - jako bezprawnosc

2. kryterium subiektywne - jako wina sensu stricto

w PC zadko wystepuja pojecia winy umyslnej dolus divectus i dolus eventualus

wina nieumyslna okreslana jest jako niedbalstwo- niedolozenie nalezytej starannosci

natomiast bezprawnosc pojmowana jest szeroko zarówno zprzecznosc zasadami prawa jak zasadami wspolzycia spolecznego

Okolicznosci wylaczajace bezprawnosc

1. obrona konieczna

2. dozwolona samopomoc

3. stan wyzszej koniecznosci

4. inne wypadki wykonania prawa art.149 kc

5. zgoda poszkodowanego

6. dzialanie na wlasne ryzyko

7. wyk.uprawnien przyslugujacych w przepsach szczegolnych

art.416 odpow. osoby prawnej za szkode wyzadzona przez jej organ

szkoda w zwiazku w wykonywaniem wladzy publicznej-wladza odpowieda za wlasne czyny

zakres podmiotowy - opiera się na kryt funkcjonalnym czyli wyk wladzy publicznej

podmioty:

• SP

• Jednostki st

• Inne osoby prawne wykonujace wladze publiczna z mocy prawa

• Osoby którym zlecono na zasadzie porozumienia wyk wladzy z zakresu publicznego odpowiadaja solidarnie z SP i jednostkami st

Przeslanki odpowiedzialnosci

• niezgodne z prawem dzialanie lub zaniechanie przy wyk wladzy publicznej

• szkoda

• adekwatny zw przyczynowy

5 przypadkow szczegolnych

1. bezprawne wydanie aktu normatywnego - konieczne jest stwierdzenie niezgodnosci z prawem w trybie ogloszonym przez wlasiwe przepisy wydaje Trybunal Konstytucyjny,dopiero po uzyskaniu ozeczenia można wystapic o odszkodowanie

*w przypadku prawa wspolnotowego wlasciwy jest ETS

2. bezprawne niewydanie aktu normatywnego art.417.1§4-nie ma wymogu uzyskania prejudykatu,niezgodnosc stwierdza sad odszkodowawczy

3. bezprawne wydanie orzeczenia lub decyzji(obecnie SN)

4. bezprawne niewydanie orzeczenia lub decyzji, ust.2004 skarga na naruszenie prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwloki

5. sytuacje odrebne z art.421 np. przepisy post karnego

W wyjatkowych sytuacjach odpow wladzy publ.może być uwzgledniona na zasadzie slusznosci art. 417 - dotyczy szkod na osobie

Odpowiedzialnosc za osoby zobow do nadzoru

- dosc szeroki zakres podmiotowy

1. rodzice, opiekun

2. osoby z mocy umowy- opiekunka

3. osoby które faktycznie dokonuja pieczy nad osoba

Odpow oparta jest na zasadzie winy w nadzorze, wprowadzono domniemanie winy w nadzorze

Oskarzony aby się uwolnic(ekskulpowac) musi wykazac ze szkoda

• wystapila by także przy stosowanym prawidlowo nadzorze

• osoba uczynila zadosc temu obowiazkowi

Odpowiedzialnosc za zwierzeta:

1. fakt chowania zwierzecia lub poslugiwania się nim

2. zdarzenie- jest nim zachowanie się zwierzecia wyzadzajacego szkode

3. wyst szkody

4. zw przyczynowy miedzy szkoda a zdzeniem

odpow na zasadzie winy w nadzorze domniemanej

*w wyjatkowych przypakac odpowiedzialnosc opiera się na zasadzie slusznosci, wyst gdy brak jest podstaw odpowiedzialnosci chowajacego

odpow na zasadzie domniemanej winy art.431jezeli zwierze wyzadzi szkode z tytulu wlasnego instynktu (inaczej 415)

Przepisow nie stosuje się do zwierzat w stanie wolym

Przeslanki odpowiedzialnosci powierzajacego

1. fakt powierzenia

2. sprawcze zachowanie się osoby, ktorej pow.wyk.czynn.

3. szkoda

4. zw.przyczynowy

odpow - wina w wyborze culpa in eligendo

*domniemanie winy wyborze

2 okolicznosci ekskulpacyjne (uwalniajace)

1. brak winy w wyborze

2. powierzenie wyk. czynnosci osobie ktura trudni się wykonywaniem podobnych czynnosci

odpow zwierzchnika

przeslanki odow:

1. powiezeniewyk czynnosci na wlasny rachunek osobie podlegajacej kierownictwu powiezajacego

2. zawinione zachowanie podwladnego przy wykonywaniu powiezonej mu czynnosci

3. szkoda

4. zw przyczynowy pomiedzy zach poszkodowanego a szkoda

odpow na zasadzie ryzyka?

Odpow za wylanie,wyzucenie spadniecie

-osoba która zajmuje pomieszczenie odowiada na zasadzie ryzyka

3 okolicznoscie egozneracyjne (uwalniajace od odpow)

1. sila wysza

2. wylacznie wina poszkodowanego

3. wylaczna wina os.3 za które nie ponosi odpow

*przelanie wewnatrz budynku SN przyjal zwezajaca interpretacje z czym A.B. się nie zgadza

Odpow posiadacza budowli

• posiadacz samoistny

• poszkodowany musi wyazac 4 okolicznosci:

1. fakt posiadania samoistnego po stronie adresata

2. wyst zdazenie w postaci zawalenia się budynku lub oderwania

3. szkoda

4. zw przyczynowy

art.434 pos.budowli

• z powodu braku utrzymania w nalezytym stanie lub wady budynku

• o odpow uwolni posiadacza np. sila wyzsza, wina poszkodowanego

Odpow prowadzacego przedsieb lub zaklad art.435

• adresatem ten kto na wlasny rachunek prowdzi przedsie lub zaklad wprawiony w ruch za pomoca sil przyrody

• na zasadzie ryzyka

3 okolicznosic egzoneracyjne:

1. sila wyzsza

2. wyl. Wina os3 za która nie ponosi odpow

3. wyl wina poszkodowanego

Odpow posiadacza pojazdu mechanicznego

• decyduje wladztwo faktyczne a nie prawne

przeslnki:

1. udowodnienie istnienia zwiazku przyczynowego miedzy szkoda a ruchem pojazdu

2. ruch pojazdu - w ujeciu szerszym caly okres od rozpoczecia rogi dochwili definitywnego ukonczenia

(chwila zatrzymania nie jest zakonczeniem drogi)

okolicznosci egzoneracyjne:

1. sila wyzsza

2. wylaczna wina os.3

3. wylaczna wina poszkodowanego

*sila wyzsza nie stanowia jej żadne awarie nawet nie przeiwdziane nie ma tez znaczenia pogorszenie się warunkow atmosferycznych (tylko wyjatkowe może być uznane)

zach funkcjonariusza policji w niektórych przypadkach może być traktowane jako sila wyzsza

os.3 może być kierowca innego pojazdu lub pieszym

2 wyjatki na zasadzie winy:

1. przewoz z grzecznosci

2. zdezenie pojazdow mechanicznych

ze zdezeniem mamy tylko wtedy do czynienia kiedy oba pojazdy sa w ruchu

art.435 436

odpow nie może być przez strony wylaczona ani ograniczona jeżeli szkoda powstala z winy kilku osob to odpowiadaja one solidarnie

• nie można domagac się zmniejszenia oszkodowania

• roszczenia regresowe - zalezy czy podmioty odpwoiadaja na tej samej podstawie prawnej czy na roznych

ar.441§2 - podst.do regresu os.która odpowiada na zasadzie ryzyka wobec osoby która odpowiada mimo braku winy (np. wspolposiadanie pojazdu mechanicznego

regres zalezy od okolicznosci a zwlaszcza od winy i stopnia przyczynienia

Pelny regres- zalezy wylacznie od przyczny powstania szkody

Przedawnienie- termin 30 i 10lat

1. uszkodzenie ciala lub rozstroj zdrowia

2. smierc poszkodowanego

ad.1

1. jendorazowe odszkodowanie

2. renta

1. renta obligatoryjna

2. jednorazowe odszkodowanie

3. zwrot kosztow leczenia i pogrzebu

*zadoscuczynienie - powinno mieć charakter kompensacyjny, ma naprawic uszczerbek niemajatkowy(powinien być oceniony caloksztalt okolicznosci:rozmiar cierpien, intesywnos, nieodwracalnosc

art.445 vs 448 polaryzacja stanowisk na tym tle

W wiekszosci stanowisk jest to alternatywa rozlaczna a nie koniunkcja

4 podstawy art.448

1. przeslanka jest kazde naruszenie dobra osobistego chronionego(A.B się nie zadza)

2. przeslanka jest wylacznie bezprawne naruszenie dobra osobistego

3. przeslanka jest jedynie takie naruszenie które jest jednoczesnie czyms niedozwolonym

4. przeslanka jest jedynie zawinione naruszenie dobra osobistego

Odpow za produkt

• oparta na zasadzie ryzyka

przeslaki:

1. szkoda

2. wyz szkody przez produkt niebespieczny wykonany w zakresie dzial gosp prod.

3. Zw. Przyczynowy

Zakres podmiotowy odpow:

• producent (w zakresie swojej dzialalnosci wytworzenia produktu) zakres przedm rozszezony 439.5

• wytworca surowca

• sprzedawca - by uniknac odpow w terminie miesiaca musi wskazac osobe odpow

Jeśli nie może wskazac producenta to musi wskazac osobe od ktorej nabylten produkt

Produkt niebezpieczny - rzecz ruchoma także zwierze(energia elektryczna art.449.1§2, za produkt nie można uznac dobra intelektualnego

Uwalnia:

1. nie wprowadzenie produktu niebezpiecznego do obrotu

2. wprowdzenie produktu poza dzial gosp producenta

3. ujawnienie się właściwości niebezpiecznych po wprowadzeniu do obrotu

4. niemozliwosc przewidzenia tego ze produkt może być niebezpieczny przy uwzglednieniu stanu techniki i wiedzy

5. jeżeli zgodnosc z przepisami prawa powoduje powstanie niebezpie.wlasc.produkt.

*ograniczenie zakresu odpow za szkode na mieniu

500euro prog odpow ponizej nie stosuje się tych przepisow

wykonanie zobow charakter prawny - nastepuje przez spelnienie swiadczenia(należy sprawdzic jaka jest natura prawna)

1)dokonania czynnosci prawnej np. zawarcie umowy przyzeczonej analizujac wyk zobow

1. 354kc- ogolna regula

2. przedmiot i podmiot uczestniczace w wykonaniu zobow

3. czas i miejsce wyk zobow

4. specjalistyczne rozwiazania dotyczace wyk umow wzajemych

5. wplyw zmian okolicznosci na wykonanie zobow

6. prawo zatrzymania

7. dowody wyk zobow

ad.1 dyrektywa ogolna z art.354

nakazuje wykonywac zobow zgodnie z jego trescia i w sposób odpow celowi gospodarczemu, zasadom wsolzycia sploecznego, a także ustalonym zwyczajom - powinien wspoldzialac wiezyciel

Kryterium zasad wspol i celu gospod maja charakter uzupelniajacy w stosunku do umowy

Naruszenie powinnosci przez wierzyciela:

1. z tytulu niewykonania

2. sankcje z art. - zwloka wierzyciela

3. przyjecie do przyczynienia do powstania szkody

Ad.2 przedmiot wykonania

Zobowiazanie powinno być wykonane w calosci

Spelnianie czesciowe może wynikac:

• z ustawy art.450

• z orzeczeniea sadowego art.457.1(rebus sistantibus)

• oswiadczenie woli stron

Przejaw realnego wykonania zobow

*wierzyciel nie może odmowic przyjecia swiadczenia czesciowego, chyba ze jego przyjecie narusza uzasadniony interes (czesciowe swiadczenie nie jest przydatne)

Art.451 (zarachowanie??)

Gdy dluznik ma kilka zobowiazan a swiadczenie nie wystarczy na pokrycie wszytkich

• dluznik może wskazac który dlog chce zaspokoic - to co przypada na poczet danego dlugu wierzyciel może zaliczyc na zwiazane z tym dlugiem naleznosci uboczne oraz na zalegajace swiadczenie glowne (raty)

• jeśli dluznik sam nie wskaze to wierzyciel może zalicizczyc swiadczenie wg.wlasnego zarachowania

• przyjecie przez dluznika pokwitowania wierzyciela ze wskazaniem kolejnosci wylacza uprawnienie dluznika

• gdy nie ma wskazania wówczas swiadczenie jest zaliczane na poczet dlugu najdawniej wymagalnego (jeśli sa rownie wymaglane zalicza się je stosunkowo)

OSN:

• art.451§1zd.2 stosuje sie rowniez, gdy dluznik ma 1 dlug zlozony z naleznosci glownej i odsetek

OSOBY UCZESTNICZACE W WYKONANIU ZOBOW

1. osoby spelniajace swiadczenie - wierzyciel tylko w przypadkach scisle okreslonych może domagac się od dluznika osobistego swiadczenia

1. jeśli wynika to z czynnosci prawnej

2. z ustawy wynika ze ma ono być spelnione osobiscie (zlecenie art.738§1,przechowawca art.840§1

3. jeśli wynika to z właściwości swiadczenia np. namalowanie portretu

4. Wyjatki nie maja zastosowania w przypadku zobow pienieznego, wierzyciel powinien przyjac swiadczenie od os.3

2. Osoby przyjmujace swiadczenie

1. wierzyciel - zasadniczo

2. inne osooby

• ich uprawnienie może wynikac z ustawy (przedstawiciel ustawowy, syndyk, komornik)

• kiedy wynika to z woli samego wierzyciela (pelnomocnik)

5 wyjatkow:

1. mimo nieprawidlowego swiadczenia dluznik zostanie zwolnionyz zobow w takim zakresie w jakim wierzyciel ze swiadczenie skorzytal

2. dluznik zostanie zwolniony w razie spelnienia swiadzcznia do rak os.okazujacej pokwitowanie wystawione przez wierzyciela, chyba zastrzezono swiadczenie do rak wlasnych albo dluznik dzialal w zlej wierze

3. swiadcznie do rak poprzedniego wierzyciala w przypadku cesji art.512

4. swiadzczenie do rak majacej postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku

5. dotyczy spelnienia swiadzczenia po wygasnieciu umocowania w zakresie pierwszego umocowania art.105

MIEJSCE WYKONANIA ZOBOWIAZANIA

Dopiero spelnienie swiadzczenia we wlasciwym miejscu stanowi nalezyte wyk zobow

1. może być oznaczone w umowie

2. może wynikac z właściwości zobow(np. najem lokalu)

jeżeli te wskazowki nie wystepuja zastosowanie znajduje dyzpozytywna norma art.454 w zaleznosci o charakteru:

• niepieniezne - powinny być spelniane w miejscu w którym w chwili powstania zobow miał miejsce zamieszkania dluznik

• pieniezne w miejscu zamieszkania lub siedzibie wierzyciela - rozstrzyga tu moment spelnienia swiadczenie pieniez

przelew wierzytelnosci (zagadnienie sporne)

Wyjatek:

• jeżeli zobow maja zwiazek z przedsiebiorstwem to o miejscu spelnienie zobow decyduje siedziba przedsiebiorstwa

trudnosci sprawia okreslenie miejsca w obrocie bezgotowkowym - rostrzyga w tedy siedziba rachunku bankowego wierzyciela-niezbedna jest zgoda obu stron

mozliwosc odmiennej regulacji umowa lub ustawa(np. prawo weklsowe)

TERIMIN

• może być oznaczony przez strony albo wynikac z właściwości zobow, w innych przypadkach powinno być spelnione niezwlocznie po wezwaniu dluznika do wyk. zobow

• nastepuje przeksztalcenie zobow bezterminowego w terminowe

• faktura zastepuje wezwanie jeśli zawiera wzmianke o sposobie i terminie zaplaty

terminy mogą być zastrzezone na korzysc

1. dluznika

2. wierzyciela

3. obu stron

ad.1 dluznika - uprawniony jest do wczesniejszego spelnienia swiadzczenia ale nie może tego domagac się wierzyciel

ad.2 wierzyciel może zadac wczesniejszego spelnienia swiadczenia ale nia ma obowiazku przyjecia go z inicjatywy dluznika

ad.3 ani dluznik ani wierzyciel nia maja obowiazku wczesnieszego spelnienia ani przyjecia swiadczenia

odsetki interkolarne - od spelnienia swiadczenia do daty wymagalnosci, dluznik może je odliczyc gdy mu to przysluguje na mocy art.585 lub jeśli wynika to z tresci zobow

jeżeli dluznik stal się niewyplacalny wierzyciel może zadac swiadzcznie bez względu na ustalony termin

WYK ZOBOW Z UMÓW WZAJEMNYCH

-zasada jest ze swiadczenia wzajemne maj być spelnione jednoczesnie

wyjatki:

• z ustawy

• z umowy

• z orzeczenia sadu art.357.1

• z decyzji wlasciwego organu

pochodną tej zasady jest prawo powstrzymywania się ze swoim swiadczeniem dopóki druga strona nie przekaze swiadczenia wzajemnego

• skuteczne podniesienie zarzutu nie powoduje oddalenia powodzwtwa

• istnieja przypadki ze można powstrzymac się od wykonania swiadczenia mimo iż było ono wczsniejsze jeżeli wykonanie swiadczenia przez druga strone jest watpliwe ze względu na jej stan majatkowy

to uprawnienie nie przysluguje gdy:

1. strona zobow do wczesniejszego swiadczenia wiedziala o zlym stanie majatkowym kontrhenta

2. strona znajdujaca się w zlej sytuacji majatkowej zaoferuje jednoczesne spelnienie swiadczenie albo da zabezpieczenie

Klazule adaptacyjne

• klauzule sily wyzszej, strony przyjmuja wtedy nadzwyczajny tryb w przypadku zaistnienia sily wyzszej, zobow zostaje zawieszone i po pewnym okresie renegocjowane

klauzule hard ship

• przeslanka sa okolicznosci towarzyszace zobow które wplywaja na zmiane umowy np. wojna

• skutek prawny wiaze się ze spelnieniem tych przeslanek

• obowiazek pojecia renegocjacji

• dopiero gdy renegocjacja jest niemozliwa

1. czasowe zawieszenia zobow

2. ustalenie tresci kontraktu przez os.3

3. wygasniecie umowy

PRAWO ZATRZYMANIA (ius retentionis)

Art.461,496,497

Przysluguje zobow do wydania cudzej zeczy

Art.496 497 - stronom umowy wzajemnej

*671§2- wedlog A.B. nietrafnie(ustawowe prawo zastawu)

art.461

• roszczenie o zwrot nakladow

• roszczenie o odszkodowanie

4 przeslnki prawa zatrzymania

1. istnienie roszczenia zasadniczego kierownaego przecikwo retencjonaliscie

2. wymagalne i zaskarzalne roszczenie zabezp prawem zatrzymania

3. faktyczne wladanie rzecza przez retencj.

4. Zlozenie osw woli o skorzytaniu z prawa zatrzymania

Rzecz nie podlega zatrzymaniu gdy obow wydania wynika z czynu niedozwolonego

OSN: czy jest to prawo obligacjne czy obligacja realna?

SN przyjal takie stanowisko jak nauka niemiecka ze prawo zatrzyamnia ma charakter obliacyjny

Art.496 - ze względu na odstapienie kazdej ze stron przysluguje prawo zwrotu

Art.497 - rozwiazanie lub niewaznosc umowy wzajemnej

DOWODY WYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ

• wszelkimi sposobami przewidzianym w kpc

1. pokwitowanie - pisemne osw wlasciciela poswiadczajace otrzymanie swiadczenia spelnionego przez dluznika na zaspokojenie danego dlugu

dluznik może zawsze zadac pokwitowania, niekiedy wierzyciel musi je wydac w formie szczegolnej.

Koszty pokwitowania jeśli strony się nie umowily ponosi dloznik

• jeżeli wierzycie odmawia wydania to dloznik powstrzymuje się od swiadczenia albo sklada do depozytu sąd

ZADATEK

• suma pieniezna lub rzecz jaka jedna ze stron drugej przy zawarciu umowy, danie zadatku ma charakter realny

• jeżeli niewazna jest umowa to niewazny jest zapis o zadatku

skutki:

• z umowy - prymat umowy

• ustalone zwyczaje

• ustawa - ust394§1

druga strona:

• może dochodzic wyk umowy

• może odstapic i realizowac uprawnienia (otrzymany zatrzymuje, dany dwukrotny zwrot)

• nie ma znaczenia szkoda

• nie musi być dodatkowego terminu

• dogodne pod względem egzekucyjnym

dochodzenie odszkodowania przewyzszajacego zadatek jest niedopuszczalne

3 przypadki ustania skutkow zadatku:

1. w przypadku wyk umowy zaliczenie na poczet zadatku

2. rozw umowy zwrocony

3. niewykonanie zobow wynika z okolicznosci za które nie odpowiadaja żadna ze stron

UMOWNE PRAWO ODSTĄPIENIA

• jednej bądź obu stronom przysluguje w ciagu oznaczonego terminu uprawnienie do odstapienia od umowy

• wykonuje się przez zlozenie osw drugiej stronie (prawo ksztaltujace)

• A.B - odstapienie ma charakter obligacyjny

Rozliczenia:

• zwrot w stanie niezmienionym co do zasady, dopuszczalne sa zmiany w granicach zwyklego zarzadu

• z drugiej strony odbiorca swiadczenia może zadac nakladow ale tylko koniecznych, wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy

• ex tunc - umowe uwaza się za niezawarta, na stronie zobow do zwrotu rzeczy ciazy obowiazek zaplaty za korzytanie z rzeczy

ODSTĘPNE

• zmodyfikowane umowne prawo odstapienia, obie strony mogą odstapic za zaplata odstepnego (osw woli)

*KARA UMOWNA - polega na zastrzezeniu w umowie naprawienie szkody wynikajacej z niewykonania lub nienalezytego wykonania zob niepienieznego nastepi przez zaplate okreslonej sumy

• przyjmuje się ze jest surogatem odszkodowania- można dochodzic tylko wtedy gdy dluznik odpowiada za niewykonania lub nienalezyte wyk zobow

• spor w sadownictwie art.487§1 wierzyciel nie musi wykazac szkody

w 2 sytuacjach sad może miarkowac kare umowna

1. jeżeli zobow zostalo w znacznej czesci wykonane

2. kara umowna jest wygorowana

*strony nie mogą dochodzic kary umownej i odszkodowania

ma charakter represyjny i kompensacyjny, w systemie germanskim charakter kary kumultatywny prywatny

BEZPODSTAWNE WZBOGACENIE

• uzyskanie korzysci majatkowej jest samoistnym zrodlem zobowiazania

stronami sa:

• wzbogacony

• zubożony

zdazenia:

1. dzialanie zubozonego(zaplata cudzego dlugu)

2. dzialanie wzbogaconego(stawia budynek z cudzych materialow)

3. dzialanie os.3

4. przypadkowe - zarybienie sasiedniego stawu

4 przeslanki:

1. uzyskanie korzysci majatkowej - wzbogacenie

2. zubozenie drugiego podmiotu

3. zwiazek miedzy wzbogaceniem a zubozeniem

4. uzyskanie korzysci bez podstawy prawnej

może polegac na zwiekszeniu aktywow albo zmniejszeniu pasywow

brak podstawy prawnej - uzyskane przyspozenie nie ma uspr w ustawie

• zasada jest ze korzysc powinna być wydana w naturze

*w taki sposób można rozliczyc konkubinat

OSN: z 16.01.2006 Szwajcar i Polka

*sad dopatrzyl się umowy nienazwanej

nakazal zwrot mieszkania azsamochody nakazal zostawic

art.406 uzupelnia ogolna regule 405

• obow wydania korzysci obejmuje również surogaty

• niekiedy może dojsc do rozpozadzenia korzyscia

art.407 w przypadku rozporzadzenia korzyscia obowiazek zwrotu przechodzi na os.3

nienalezne swiadczenie - szczegolny przypadek bezpodstawnego wzbogacenia

1. brak podstawy swiadczenia(ktos spelnia swiadczenie do którego nie jest zobowiazany)

2. odpadniecie podstawy swiadczenia np. odwolanie darowizny

3. nieosiagniecie zamiezonego celu swiadczenia np. darowizna powiazana z malzenstwem

4. niewaznosc czynnosci prawnej

nie można zadac zwrotu jeśli:

1. istniej swiadomosc braku obowiazku swiadczenia chyba ze zostalo ono spelnione z zastrzezeniem zwrotu, celu unikniecia przymusu albo w wyk niewaznej czynnosci prawnej

2. jest zgodne z zasadami wspolzycia spolecznego np.zamozny daje kase biednemu krewnemu

3. chodzi o zadoscuczynienie roszczeniu przedawnionemu

4. w razie braku wymagalnosci wierzytelnosci

OPOZNIENIE I ZWŁOKA

• opoznienie (zwykle)

wystepuje gdy dluznik nie spelnia swiadczenia w czasie wlasciwym z przyczyn za które nie ponosi odpowiedzialnosci

1. w wypadku swiadczenia pienieznego dluznik może zadac odsetek za czas opoznienia

2. przepisy szczegolne art.610 - strony nie mogą się umowic ze wylacza odsetki stymulacyjno-dyrektywne, koncepcja fakultatywnosci odsetek

Zwloka

• opoznienie kwlifikowane- wynikle z oklicznosci za które dloznik ponosi odpowiedzialnosc

1. wierzyciel dalej może się domagac spelnienia swiadczenia oraz naprawienia szkody (na zasadach ogolnych ale w zakresie w jakim szkoda przewyzsza odsetki)

2. wierzyciel może nie przyjac swiadczenia i domagac się naprawienia szkody gdy w skutek zwloki utracilo ono sens

3. casus mixtus - z uwagi za zwloke odowiada za szkode wyzadzona przypadkowo

4. wierzyciel uprawniony jest do tak zwanego wykonania zastepczego - wykonuje czynnosci które mogą zapobiec szkodzie (surogat swiadzczenia)

1. rzeczy oznaczone co do gatunku - kc przyznaje alternatywne uprawnienia - nabycie na koszt dluznika takiej samej ilosci zeczy - uprawniony do zadania zaplaty wartosci zeczy realizacja tego uprawnienia nie jest uzalezniona o upow sadu ale nie oznacza to braku kontroli wierzyciela(np. maja to być rzeczy sredniej jakosci)

2. zobow czynienia (czynność zastepcza)(np. malowanie) - po uprzednim upwoaznieniu sadu, bez upowaz tylko w wyjatkowej sytuacji art.480§3 czynnosci nagle

3. zobowiazania polegajace na zaniechaniu -wierzyciel może domagac się upowaznienia sadu do usuniecia na koszt dluznika wszytkiego co wbrew zobow uczynil—wierzyciel może bez upowaznienia sadu wykonac czynnosci na koszt dluznika

w sposób szczegolny uregulowano skutki zwloki w zobow wzajemnym, wierzyciel może alternatywnie :

1. dochodzic wyk zobow i naprawienia szkody

2. skorzytac z upr wykonania zastepczego

3. odstapic od umowy i dochodzic naprawienia szkody - ostapienie od umowy musi być poprzedzone wyznaczeniem terminu z zastrzezeniem ze wraz z jego uplynieciem wierzyciel odstapi od umowy

przeslanki ustawowego prawa odstapiena bez wyznaczania terminu

1. w razie wplacenia zadatku

2. gdy umownie zastrzezono prawo odstapienia

3. jeżeli wykonanie zobowiazania jednej ze stron po terminie nie ma dla 2 strony zadnego znaczenia (np. zmienila się wlasnosc domu który miał być odremotowany)

4. jeżeli dloznik jednoznacznie odmowil wykonania zobowiazania

to uprawnienie wiezyciela ma charakter prawnoksztaltujacy

rezygnacja nastepuje w postaci osw woli o odstapieniu umowy

w wyniku odstapienia umowa przestaje wiazac z moca wsteczna

ex nunc- przy zobow ciaglych przyjmuje się ze dochodzi do zwrotu swiadczen wzajemnych

można odstapic:

• pozostalej czesci siwadczenia zaleglego i jeszcze nie wymaglanego

• odstapic od umowy w calosci ale tylko wtedy gdyby wykonanie czesciowe nie mialo dla niego znaczenia

ZWŁOKA WIERZYCIELA

Gdy bez uzasadnionego powodu:

• uchyla się od przyjecia swiadczenia

• odmawia dokonania czynnosci bez ktorej swiadzczenie nie może być spelnione

• oswiadcza dluznikowi ze swiadczenia nie przyjmuje

4 skutki:

1. może zlozyc przedmiot swiadczenia do depozytu

2. dluznik może zadac naprawienia szkody

3. wyłaczona zostanie mozliwosc kwalifikowania swiadczenia za przekr. Termin

4. nie przysluguje zarzut powstrzymania się ze swiadczeniem

zastapienie umowne - naprawienie szkody wyniklej z niewykonania lub nienalezytego wykonania zobow niepienieznego zastapi przez zaplacenie okreslonej sumy

3 sytuacje:

1. niewykonanie zobow

2. jakiegokolwiek nienalezytego zobow

3. naruszenia zobow w okreslony sposób

kara umowna może być roznicowana - procentowo od wartosci lub ryczltowo za nienalezyta jakosc

*wierzyciel może dochodzic kary umownej i nie musi wtedy wykazywac szkody.

Miarkowanie kary umownej

• sad może ja obnizyc jeżeli jest ona razaco wygorowana

• wyk zobow w znacznej czesci

• inaczej niż w prawie ausriackim i niemeckim kara umowna ma charakter wylaczny nie można dochodzic odszkodowania

WYGASNIECIE ZOBOWIĄZANIA

2 grupy przyczyn

1. przyczyny zw z zaspokojeniem wierzyciela

1. spełnienie swiadczenia

2. naprawienie szkody stanowiace surogat

3. odnowienie

4. swiadczenie w miejsce wykonania

5. potrącenie

6. zlozenie przedmiotu do depozytu sadowego

2. nie powodujace zaspokojenia wierzyciela

ODNOWIENIE

(prawo austriackie szfajcarskie obligacyjne)

przeslanki:

• istnienie zobow

• zaciagniecie przez dluznika nowego zobow

1. może to być inne swiadczenie

2. zmianie ulega podstawa prawna swiadczenia

3. zamiar stron umozenia dawnego zobow przez zaciagniecie nowego

• jest to umowa obligacyjna

• może być zawarta pod warunkiem

*przepis chroniacy osoby udzielajace zabezpieczenia

wygasaja zabezpieczenia rzeczowe i osobiste ustanowione przez os3 w celu zabezpieczenia dawnej wierzytelosci,będzie utrzymane w mocy jeśli zabezpieczyciel wyrazi zgode na dalsze zabezpieczenie

ŚWIADZCZENIE W MIEJSCE WYKONANIA (datio in solotum)

2 elementy

• umowa o swiadczenie w miejsce wykonania

• spelnienie na rzecz wierzyciela swiadczenia substtucyjnego(art.453zd2 odeslanie do przepisow o sprzedazy

(powrzechne w prawie niemieckim)

POTRĄCENIE

1. ustawowe

2. umowne

ad 1)ustawowe

przesalnki(4 pozytywne)

• wzajemnosc wierzytelnosci art.883-zarzuty poreczyciela,art.513-przelew wierzytelnosci

• jednorodzajowość świadczen

• wymagalność wierzytelności potrąconej art.501

• zaskarzalnosc wierzytelnosci potrąconej

spelnienie tych przeslanek powoduje powstanie potracenia

uprawniony ma uprawnienia ksztaltujace ale musi być zlozone osw woli potracenia

przeslnki negatywne:

• zajecie wierzytelnosci przez os.3

• art.505

skutek:

• umorzenie wierzytelnosci do wysokosci..

• ma moc reaktywna - wsteczna od chwili kiedy stalo się możliwe

• nie ma przeszkod w potrąceniu wierzytelnosci przedawnionej, ale tylko gdy potrącenie było możliwe w czasie gdy przedawnienie nie nastapilo

Ad.2) umowne

• nieuregulowane w kc

• dopuszczalne w granicach swobody umow art.353

• jedyna przeslanka jest wzajemnosc roszczen

*nie stosuje się art.505

*może dojsc do umownego wylaczenia potracenia

ZŁOŻENIE PRZEDM ŚWOADCZENIA DO DEPOZYTU

• uprawnienie zawarte jest w wielu przepisach prawa materialnego

• spór co do tego kto jest wierzycielem

• zwłoka wierzyciela

2 skutki

1. stanowi spelnienie swiadczenia

2. zobow wierzyciela do zwrotu dluznikowi kosztów zlozenia przedm swiadczenia do depozytu sadowego

zasada jest ze zlozenie przedmiotu może nastapic dopiero po postepowaniu sadu w tej sprawie

wyjatek swiadczenie pieniezne- przed uzyskaniem zezwolenia z jednoczesnie zlozyc wniosek o postepowanie w sprawie zlozenia do depozytu

Dluznik może odebrac przedmiot z depozytu jeśli to zrobi zlozenie nie ma skutkow prawnych

Przyczyny bez zaspokojenia wierzyciela

1. spelnienie się warunku rozwiazujacego lub nadejscie terminu koncowego

2. smierc dluznika lub wierzyciela w zobow osobistych art.747

3. konfuzja

4. rozwiazanie umowy przez sad art.357.1

5. zwolnienie z dlugu

6. rozwiazanie umowy

ad.5) skutki prawne na przyszosc czynność prawna rozporzadzająca

ad.6)rozwiazanie umowy

• dopuszczalnosc wynika z zasady swobody umow

• wątpliwosc budzi charakter prawny umowy

• za zgodą obu stron pozbawia skutkow prawnych umowy pierwotnej i wywoluje skutek rzeczowy

• umowa rozw pozbawia bytu umowe pierwotna ale do osiagniecie skutku rzeczowego potrzebna jest umowa rozporzadzajaca

doktryna twierdzi ze nie ma przeszkod by rozwiazac umowe wykonana w calosci, natomiast SN twierdzi umowa rozwiazujaca wywoluje skutki obligacyjne ale nie jest możliwe rozwiazanie w calosci

ZMIANA WIERZYCIELA I DŁUŻNIKA

1)przelew wierzytelnosci (cesja)

• polega na przeniesieniu wierzytelnosci przez wierzyciela cedenta na os.3 cesjonariusza

• można do niego doprowadzic na podstawie umowy zobow aert.510§1 (także cesja dla inkasa)-o podwojnych skutkach

• samoistna czynność rozporzadzajaca - jeżeli obowiazek przelewu wynika z zapisu

• w prawie polskim do dokonania przelewu nie jest potrzebna zgoda dluznika

• forma dowolna art. 511

• nie wolno mowic ze się kpuje dlog

ograniczenia mogą wynikac z :

1. ustawy

2. z zastrzezenia umownego

3. właść. Zobow

niezbywalne jest spoldzielcze lokatroskie prawo do lokalu

art.79 ust.o hiptece - hipoteka musi być przeniesiona razem z wierzytelnoscia

zastrzezenia umowne:

• strony mogą zastrzec umownie albo ograniczyc mozliwosc cesji

• wywoluje skutek nie tylko inter partes ale również wobec os.3

• jeżeli wierzytelnosc wiaze się z cechami osoby wierzyciela(np. namalowanie portretu)

• wierzytelnosc jest scisle zwiazana z innym stosunkiem prawnym który nie ma charakteru samoistnego(np. względem poręczyciela)

• istniej nakaz liczenia się z wola dluznika co do tego kto ma być jego wierzycielem

skutki przelewu:

1. cedent - cesjonariusz/ cesjonariusz nabywa wierzytenosc w takim stanie w jakim znajduje się ona w chwili dokonania przelewu, na nabywce przechodza również wszelkie prawa zwiazane z wierzytelnoscia(odsetki prawa ksztaltujace)

2. cedent - dluznik art. 512 515 kc

3. dłuznik cesjonariusz

1. cesjonariusz nabywa prawo w takim zakresie jaki przyslugiwal cedentowi

2. sytuacja dloznika nie może na skutek cesji ulec pogorszeniu

ustawodawca musial poszezyc katalog zarzutów przyslugujacych dluznikowi(np. zarzut odroczenia terminu)

WSTĄPIENIE OS.3 W PRAWA ZASPOKOJONEGO WIERZYCIELA

(SUBROGACJA)

ipso iure -w przypadkach okreslonych w ustawie(subrogacja ustawowa) w Polsce niedopuszczalna jes subrogacja umowna ale dopuszczalna jest we Francji

4 kategorie subrogacji

1. splata przez os.3 dlugu, za który jest ona odpowiedzialna osobiście lub okreslonym przedm majatkowym art. 518, wierzyciel może wystapic do poreczyciela o splate dlugu,przyjeto koncepcje nabycia splaconej wierzytelnosci

2. zmiana pierwszenstwa zaspokojenia art.518pkt 2

3. konwersja dlugu - os.3 za zgoda dluznika pod rygorem niewaznosci w formie pisemnej w celu wstapienia w prawa wierzyciela splaca wierzyciela

4. subrogacja ustawowa wynikajaca z przepisu szczegolnego art.828 (regres ubezpieczeniowy)

ZMIANA DLUZNIKA

Przejecie dlugu - os.3 wstepuje w miejsce dluznika, a ten zostaje z dlugu zwolniony

3 cechy:

1. wstąpienie przez przejemce w dlug jako jego wlasna powinność

2. zwolnienie dotychczasowego dluznika z dlugu]

3. zachowanie tozsamosci zobowiazania

Do przejecia dlugu dochodzi w 2 wariantach

1. umowa miedzy wierzycielem a przejemca


wierzyciel przejemca




dluznik

• pod rygorem niewaznosci powinna być zawarta w formie pisemnej

• zgoda wierzyciela w formie pisemnej pod sankcja niewaznosci

• zgoda dluznika w formie dowolnej

do czasu wyrazenia zgody mamy do czynienia z czynnoscia kulejaca. Bezskuteczny wplyw tego terminu wywoluje rozne skutki,

• brak zgody dluznika powoduje nieskutecznosc

• brak zgody wierzyciela prowadzi do ustawowej konwersji w umowe art.392

• jest nieskuteczna jeśli wierzyciel wiedzial ze przejemca jest niewyplacalny

*dopuszczalne jest również przejecie dlugu przyszelego

4 grupy zarzutów

1. wynikajace ze stosunku podstawowego z tego który wynikal dług

2. wynikajace z umowy o przejecie dlugu np. niewaznosc umowy

3. wynikajace ze stosunku bedacego podstawa umowy o przej dlugu

4. osobiste przejemcy

art.524§1 - nie dotyczy tych zarzutow o których dluznik wiedzial

kumultatywne przytapienie do dlugu

przytepujacy dluznik odpowiada jak dluznik solidarny

1. z ustawy

2. z umowy

zgoda os.3 w tym przypadku

SKARGA PAULIAŃSKA

-pokrzywdzenie wierzyciela

1)teorie negujace istnienie zobowiazania os.3

1. egzekucyjna np.traktuje się jako instrument egzekucyjny

2. prawo quasi- zastawnicze - dochodzenie zaspokojenia os.3 jako prawo zblizone do odpowiedzialnosci prawnoskargowej (A.B. przeciw)

2)teorie uznajace istnienie zobow os.3

1. deliktu

2. teroria zobowiazania wynikajacego z ustawy (A.B. jest za) to ustawa okresla przeslnki odpowiedzialnosci

Przeslanki skargi paulianskiej

1. obiektywna - dokonanie czynnosci prawnej z pokrzywdzeniem wierzyciela - jeżeli w skutek niej dluznik stal się niewyplacalny (albo wplywnelo to na jego wyplacalnosc)

2. subiektywne -

1. dzialanie dluznika ze swiadomoscia pokrzywdzenia wierzyciela - ulega zlagodzeniu dzieki domniemaniu ze jeżeli dluznik w chwili bycia niewyplacalnym domniemywa się ze dzialal ze swiadomoscia pokrzywdzenia wierzycieli

2. wiedza os.3 lub mozliwosc dowiedzenia się przez nia przy dolozeniu nalezytej starannosci, pokrzydzenie

• ulega kilku slagodzeniom - domniemanie spelnienia przeslnki w syt. Gdy os.3 pozostaje w stosunku bliskosci z dloznikiem, w stalym stosunku gospodarczym z przedsiebiorca

• przeslanka ta nie ma znaczenia jeżeli korzysc majatkowa jest bezplatna

Konsekwencje dokonania czynnosci z pokrzywdzeniem wierzyciela

1. wierzyciel może zadaz za uznanie czynnosci za bezskuteczna w stosunku do niego

2. uznanie czynnosci za bezskuteczna nastepuje w drodze powodztwa lub zazutu (os.3)

3. wierzyciel może z pierszenstwem przed wierzycielami osobitymi os3 dochodzic zaspokojenia z przedmiotow majatkowych które w skutek czynnosci prawnej wyszly z majatku dluznika albo do niego nie weszly

*zarzut wobec os.3- wierzyciel może zajać- powodztwo ekscydencyjne- o zwolnienie rzeczy spod egzekucji

• wierzyciel może podnesc zarzut pokrzywdzenia w toku tego postepowania

CZEŚĆ SZCZEGÓŁOWA

1. przeniesienie praw

zwiazki umow (sprzezenie odrebnych umow(prawo francuskie)

1. łancuch umow - pomiedzy umowami zachodzi zwiazek czasowy (np. najmu i podnajmu)

2. zespół umow - sklada się z kilku umow związanych wspolnym celem (np. koasekuracyjne poręczenie i pożyczki)

2. umowy regulujace przeniesienie praw

UMOWA SPRZEDAŻY

Art.535 - przez umowe sprzedazy sprzedawca zobowiazuje się do przeniesienia wlasnosci i wydania, kupujacy do zaplaty ceny i odebr. Zeczy

• umowa dwustronnie zobow

• odplatna

• wzajemna

• konsensualna

Forma umowy dowolna, w niektórych wymagana jest forma szczegolna (art.158 nieruchomosci,art. 75.1 sprzedaz przedsiebiorstwa, art.543 oferta sprzedazy wystawienie rzeczy

Podstawowe prawa i obowiazki

Sprzedawcy:

• przeniesienie wlasnosci na kupujacego

• wydanie rzeczy ( w miejscu ozn. Lub miejsce sprzedazy w chwili zawarcia umowy - art.544 należy rozumiec ze wydanie nastepuje z chwila gdy sprzedawca powierzy je przewoznikowi, obowiazek zaplaty ceny obowiazek wydania ma być dokonany w ten sposób aby zapewnic calos rzeczy, kupujacy jest obowiazany zbadac przesylke w przypadku uszkodzenia odpowiedzialnosc ponosi przewoznik......................chwila wydania roztrzyga o przejsciu korzysci i ciezarow zwiazanych z rzecza ma znaczenie dla rekojmi i gwarancji

Kupujacego:

1. zaplacenie ceny

• jeżeli strony nie postanowily inaczej to roszczenie o zaplate ceny staje się wymagalne z chwila spelnienia swiadczenia niepienieznego

• w przypadku obrotu bezgotówkowego zaplata nastepuje z chwila faktycznego wplywu czyli (uznania rachunku)dotarcia na rachunek wierzyciela

1. odebranie rzeczy - obowiazek wchodzi w rachube w razie nalezytego zaoferwania wydania

REKOJMIA ZA WADY (nie w obrocie konsumenckim)

Odpowiedzialnosc jaką ponosi sprzedawca za wady fizyczne i prawne przedmiotu sprzedazy

• jest niezalezna od winy sprzedawcy wystarczy sam fakt istnienia wady

• swiadomosc kupujacego powoduje zwolnienie z tytulu rekojmi

• jest automatycznym nastepstwem sprzedazy

na podstawie art.471 kupujacy może dochodzic odpow z tytulu rekojmi odszkodowania bezwzgledu na to czy wygasla czy nie

• odpow z tytulu rekojmi nie stosuje się w przypadku egzekucji sadowej albo z tytulu upadlosci

Wada fizyczna:

1. rzecz sprzedana ma wade zmniejszajaca jej wartosc lub uzytecznosc

2. rzecz nie ma właściwości o których sprzedawca zapewnial kupujacego

3. rzecz zostala wydana kupujacemu w stanie niezupelnym

obejmuje zarówno rzeczy nowe jak i uzywane

• rekojmia za wady fizyczne które powstaly po przeniesieniu wlasnosci na kupujacego wygasa chyba ze wady wynikly z przyczyn tkwiacej uprzednio

4 uprawnienia z tytulu rekojmi

1. odstąpienie od umowy - sprzedawca może niezwlocznie wymienic rzecz na wolna od wad-uprawnienie ksztaltujace

2. zadanie obnizenia ceny - przybiera postac roszczenia

3. zadanie dostarczenia rzeczy wolnej od wad oraz naprawienia szkody wyniklej z opoznienia, rzeczy co do gatunku

4. żadanie usuniecia wady rzeczy, rzecz oznaczona co do tozsamosci - gdy sprzedawca jest wytworca

*naprawa rzeczy oznaczonej co do gatunku możemy ocenic jako swiadczenie w miejsce wykonania (datio in salutum)

Akty starannosci:

• zawiadomienie o wadzie jest przeslanka dochodzenia uprawnien z tytulu rekojmi w ciagu miesiaca od wykrycia

• w stosunku miedzy przedsiebiorcami kupujacy ma obowiazek zbadac rzecz

• uprawnienia wygasaja po uplywie roku, a w przypadku wad budynkow po uplywie 3 lat, kupujacy może się bronic tym ze sprzedawca wade zatail

Rekojmia a gwarancja

1. rekojmia ma zrodlo w ustwie w gwarancja w umowie

2. gwarancja dotyczy tylko wad fizyczny

3. o ile strony nie postanowia inaczej kupujacemu przysluguje skromniejszy katalog uprawnien(nie może odstapic i zadac obnizenia ceny

SPRZEDAZ KONSUMENCKA

• stosuje się ja w zakresie dzialalnosci przedsiebiorstwa majacej za przedmiot rzeczy ruchome, a kupujacym jest osoba fizyczna która nabyla te rzecz w celu niezwiazanym z dzialalnoscia zawodowa (towar konsumpcyjny)

• wylaczenia - energia elektr, gaz , woda

2 obowiazki:

1. zwykle obowiazki sprzedawcy

2. szczegolne obowiazki i odpowiedzialnosc za towar konsumpcyjny

sprzedawca musi podac cene towaru i jego cene jednostkowa

Zasady odpowiedzialnosci sprzedawcy

*wylaczono na tle tej ustawy przepisy o rekojmi

3 sytuacje:

1. właściwości towaru konsump.zostaly ustalone

2. brak uzgodnien

3. zw. Usluga uruchomienia lub montazu lub kupujacy sam tego dokonal

ad.1) przyjmuje się domniemanie zgodnosci towaru z umowa np.

• gdy odpowiada probce lub wzorcowi

• gdy nadaje się do celu okreslonego przez kupujcego przy zawarciu umowy

ad.2)

domniemania zgodne w 3 syt.

1. nadaje się do celu do jakiego zwykle jest uzywany

2. towar ma właściwości odpowiadajace cechom danego rodzaju

3. odpowiada oczekiwaniom opartych na skladanych publiczne zapewnieniach np. reklama

ad.3)art.6 nieprawidlowosci w zamontowaniu

należy wykazac ze towar nie odowiada cechom

Katalog uprawnien:

1. kupujacy może zadac nieodplatnej naprawy albo wymiany na nowe, wylaczone jeśli jest to niemozliwe lub wymaga nadmiernych kosztow wtedy można zadac odstapienia albo obnizenia ceny

2. 2miesieczny termin zawiadomienia o wykrycia wady, sprzedawca odpowiada przed uplywem 2lat od wdania towaru

Gwarancja (handlowa)

• jest dobrowolna i ma charakter czynnosci jednostronnych

Sprzedaz na raty

• dotyczy sprzedazy zeczy ruchomej w zakresie dzialalnosci przedsiebiorstwa

• na rzecz osoby fizycznej

• za cene platna w okreslonych ratach

• rzecz ma być wydana kupujacemu przed zapalata ceny

art.586- zastrzezenie dot. natychmiastowej wym ceny

Zastrzezenie wlasnosci

(często stosowane w Niemczech np. w fakturze)

sprzedawca zastrzega sobie wlasnosc rzeczy

ruchomej do czasu zaplaty ceny - przyjmuje się ze ma charakter warunku zawieszajacego- jest skuteczne wobec wierzycieli kupujacego jeśli zostalo dokonane na pismie z data pewna

Sprzedaz na probe

• w razie watpliwosci przyjmuje się ze zostala ona zawarta pod norma zawieszajaca ze kupujacy uzna przedmiot sprzeday za dobry- potestatywne

sprzedaz z prawem odkupu

• digesta justyniana - prawo odkupu na rzecz męża

• może wynikac z umowy lub z ustawy, strony mogą wprowadzic zastrzezenie ze sprzedawcy przysluguje uprawnienie odkupienia od kupujacego przedm. Sprzedazy w terminie umowy, jeżeli termin umowy nie przekracza 5 lat

• prawo odkupu nie wplywa na pozycje prawno-rzeczowa kupujacego(wyjatkowo może być umocnione przez wpis w KW)

• wykonuje się w drodze jednostronnego aktu woli zlozonego przez sprzedawce kupujacemu

• z chwil wykoannia prawa okupu kupujacy obowiazany jest przeniesc zpowrotem na sprzedawce wlasnosc rzeczy za zwrotem ceny,kosztow sprzedazy

*minimu zwrotu odkupu stanowi suma ceny sprzedanego towaru i kosztow sprzedazy towaru, naklady konieczne i inne nakłady w granicach istniejacego zwiekszenia wartosci przedmiotu

• prawo odkupu jest niezbywalne i niepodzielne (art.595§1)

• przepisy ust o gospodrcze nieruchomsciami rolnymi przewiduja prawo odkupu ANR w ciagu 5 lat

zrodla prawa odkupu:

• ustawa

• czynność prawna

umowa - w razie zawarcia umowy bezwarunkowej


W N




3

1. roszczenie oszkodowawcze

2. umowa jest wiazaca

pytanie: Czy można uznac umowę za bezskuteczna? Art.59

• jest to uprawnienie prawno-ksztaltujace A.B. uwaza ze nie stosuje art. 59 tylko przysluguje roszczenie odszkodowawcze

Ustawowe - niewazna jest sprzedaz dokonana bezwarunkowow

ODWOŁANIE DAROWIZNY

• panuje poglad ze wywoluje skutki obligacyjne

• powstaje zobowiazanie na mocy którego strona ma zwrocic otrzymana darowizne

odwolanie do nabywcy który nie był strona umowy

np. malzenstwo

z chwila odwolania staje się wspolwlasnoscia w czesciach ulamkowych (orzecznictwo) - inaczej nie dalo by się okreslic udzialow w darowiznie

UMOWY O Używanie RZECZY I PRAW

	NAJEM	DZIERŻAWA	UŻYTK WIECZYSTE	LEASING
		Art.659 kc odplatna wzajemna konsensualna	Art.693 +pożytki	Art.710 zawsze bezplatne czynność realna tylko uzywanie	Finansujacy Korzytajacy zawsze na czas okreslony raty leasingowe maja charakter swiadczenia jednorazowego
przedmiot podmiot	rzecz brak ogran.	rzecz+prawa brak ogran	rzecz brak ogran	rzeczy finasujacy tylko przedsiebiorca w zakresie dzialalnosci
oddanie przedm os.3	Można jeśli umowa nie zabrania art.668§1	Tylko za zgoda wydzierz. art.698§1	Za zgodą dającego art.712§2	Za zgoda finasujacego art.709.12§1

*roznica miedzy wygasnieciem stosunku najmu a stosunku dzierzawy art.668§2 698

*malzonkowie jako najemcy lokalu bez względu na stosunek sa najemcami - istniej przymusowa wspolnosc najmu ale tylko lokalu na potrzeby rodziny

*najem a spadek art.691§2

• sukcesja najmu przez osobe bliska przez osobe stale zamieszkujaca

*leasing najwieksze obciazenie dla korzystajacego

• nawet po utracie placu raty leasingowe

art.709.5- finansujacy może zadac natychmiast zaplaty umowionej raty

*obciazenie rzeczy prawem obligacyjnym nie ogranicza jej zbywalnosci

art.678 - mozliwosc wstapienia w stosunek najmu

art. 678§2 - ograniczenie wypowiedzenia umowy na czas oznaczony z data pewna

(jeśli najemca musi wydac rzecz przed terminem to może zadac odszkodowania od wynajmujacego)

UMOWY O SWIADCZENIE USLUG

• zniesiono rzymska tradycje i odrozniono uslugi od najmu

• w kc brak definicji uslug art.395

usługi - czynosci spelniane dla innej osoby, kc nie wyroznia jakiejs kategorii umow dotyczacej uslug

można je roznie podzielic

UMOWA ZLECENIA

• dajacy zlecenie

• przyjmujacy zlecenie

ess.n.:

- zobow przyjmujacego zlec do dokonania okreslnej czynn prawnej w imieniu lub za dajacego zlecenie

pr polskie- elementem zlecenie niemusi być pelnomocnitwo w przeciwienstwie do prawa francuskiego

2 warianty

1. przyjmujacy dziala w imieniu dajcego zlecenie- zastepca bezposredni wariant preferowany przez ustawodawce art734§2

2. przyjmujacy zlecenie dziala w imieniu wlasnym na rachunek dajacego zlecenie - zastepstwo posrednie

zlecenie może być odplatne lub nieodplatne

*umowy watpliwie kwalifikacyjne art.750 odpow.

UMOWA O DZIELO

• zamawiajacy

• przyjmujacy zamowienie

ess.n.:

• zobow się przyjmujacego do wyk oznaczonego dziela oraz zobow się zamawiajacego do zaplaty wynagrodzenia

• oznaczone rezultaty materialne lub niematerialne ale musza być ucielesnione (SN)

art.628 - wynagrodzenie

• kosztorysowe

• ryczaltowe (nie ulega zmianie)

art.632-można podwyzszyc ryczal rebus sic stantibus

• przyjmujacy zam nie musi wykonywac dzila chyba ze wynika o z umowy lub okolicznocsci

• sposób wykonania dziela okresla umowa

• wskazowki zam nie wiaza przyjmujacego można je uwzglednic ale na ryzyko zamaw

• materialy co do zasady dostarcza przyjmujacy zam(chyba ze umowia się inaczej art.634)

art.637 - rekojmia za wady dziela

1. wady usuwalne

1. zadanie naprawy

2. uprawnienie do powierzenia naprawy innej osobie na koszt przyjmujacego

2. wady nieusuwlne

1. odst od umowy - tylko gdy wady sa istotne

2. obnizenie wynagrodzenia - jeśli wady sa nieistotne

UMOWA PRZECHOWANIA

*skrytki stosuja najem

zaklad kosmetyczny- przechowanie zdjetych rzeczy

UMOWY KREDYTOWE

• w prawie rzymskim pozyczka była kontrkatem realnym

• w polskim prawie jest kontraktem konsensualnym

• pozyczka może być odplatna albo nieodplatna

prawa i obowiazki stron:

1)dajacego

• przeniesienie wlasnosci przedmiotu pozyczki

• zobowiazanie się do wydania przedmiotu pozyczki, termi - jeśli nieokrelony stsujemy art.455

• dajacy pozyczke ponosi odpowiedzialnosc za wady fizyczna i prawne

2)bioracy

• obowiazkiem jest zwrot przedm pozyczki, termin z reguly jest okreslony w umowie, jeśli nie jest to powinno się zwrocic po 6 tyg od wezwania

UMOWA KREDYTOWA (nie mylic)

Art.69- prawo bankowe

kredytodawca zobow się na czas oznaczony kwote srodkow pienieznych z przeznaczeniem na okreslony cel kredytobiorca zobow jest:

• korzytac z kwoty kredytu na warunkach okreslonych w umowie

• zwrocic kwote kredtu wraz z odsetkami

• zaplacic prowizje od udzielonego kredytu

umowa:

• nazwana

• konsensualana

• dwustronnie zobow

• odplatna

zawarcie umowy o kredyt:

• regulaminy bankowe, zlozenie wniosku kredytowgo przez potencjalnego kredytobiorce

• przedlozenie dokumentow

• bank ocenia zdolnosc kredytow - zdolnosc do splaty kredytu wraz z odsetkami ,oraz zdoln kredytwa przyszla

• szczegolne zabez splaty oraz przedstawienie programu naprawy

forma:

• pisemna dla celow dowodowych

elementy umowy - formularza

• ozn stron

• przeznaczenie kredytu

• termin splaty

• oprocentowanie (+okolicznosci uprawniajace do zmiany)

• prowizja

• sposób zabezpiecznia splaty kredytu

• termin i sposób przedst srodkow pienieznych do dyspozycji kredytu

• przeslanki i termin wypowiedzenia

• postanowienia koncowe

Podstawowym obowiazkiem banku jest przekazanie srodkow do dyspozycji kredytobiorcy

*w praktyce bardzo często umowa kredytowa jest sprzezona z umowa rachunku bankowego - przechowywanie srodkow oraz dok rozliczen pienieznych

UMOWY DOST. SRODKOW UTRZYMANIA

1)umowa renty

• jedna ze stron zobow się wzledem drugiej do ozn swiadzczen okresowych wpieniadzu lub w rzeczach ozn co do gatunku

• może być odplatna(ekwiwalentnosc) lub nieodplatna

do renty odplatnej stosuje się odpowiedznio przespisy o sprzedazy do renty nieodplatnej o darowiznie

• spozadzona na pismie dla celow dowodowych

• może być na czas oznaczony jak i dozywotnio

czym innym jest prawo do poboru renty i roszczenie co do poszczegolnych rat

*prawo do renty nie ma charakteru roszczenia wiec nie ulega przedawnieniu , raty się przedawniaja

• wygasa z uplywem czasu lub z chwila smierci uprawnionego

UMOWA O DOŻYWOCIE

• wzajemna, przez która wlasciciel zobow się przenisc wlasnos na nabywce a nabywca w zamian zapewnic zbywcy lub osobie mu bliskiej dozywotnie utzymanie

6 tez:

1. zbywaca może być jedynie os.fizyczna

2. nabywca może być każdy podmiot

3. jeżeli wprost z definicji nie wynika wyl dla osob bliskich??

4. Przedmiotem umowy może być także udzial we wlasnosci nieruchomosci, może również dotyczyc obciazenia uzytkowaniem wieczytym, spoldzielcze wlas.prawo do lokalu nie miesci się w def umowy o dozywocie

5. Umowa pelni funkcje alimentacyjna - musza być zapewnione wszytkie niezbedne srodki do egzystencji

6. Wlaczenie do tresci dozywocia 3 innych praw:

1. uzytkowanie

2. sluzebnosc mieszkania lub osob

3. uprawnienia do powtarzajacych się swiadczen w pieniadzach lub rzeczach oznaczonych co do gatunku

*problemtyczne jest do jakich praw zaliczyc dozywocie

przepis traktuje prawo dozywocia jako rodzaj obciazenia nieruchomosci dlatego stosuje się przepisy odpowiednio o prawach rzeczowych-ograniczonych.

• dodatkowo inters dozywotnika wzmacnia art.910§2, nabywca ponosi także osobista odpowiedzialnosc

• aby ubezpieczyc intersy dozywotnika uznaje się ex lege wstapienie nowego nabywcy

Zamiana dozywocia na rente:

Jeśli z jakichkolwiek powodow miedzy dozywotnikiem a druga strona wytworza się stosunki takie które uniemozliwiaja pozostawanie w bezposredniej stycznosci sad może na zadanie jednej ze stron może zamienic dozywocie na rente

W razie zbycia nieruchomosci dozywotni może zadac zamiany dozywocia na rente

Rozw umowy - sad może w sytuacjach wyjatkowych na zadanie jednej ze stron rozwiazac umowe

• w nastepstwie uprawomoc wyroku dochodzi do przejsci wlasnosci na zbywce (skutki prawno-rzeczowe ex-nunc)

• wystarczy wykazac ze dozywotnik jest zob z mocy ust do jego aliment oraz ze dozywotnik wskutek tej czynnosci stal się niewyplacalny ? (termin zawity 5 lat od zawarcia

CZYNNOŚCI PRAWNE ZABEZPIECZAJACE

W sytemie nowozytnym

Zabezpiecznie rzeczowe

• odpowiedzialnosc wiaze się z przedmiotem (np. hipoteka)

w przypadku zabezpieczen osobistych zabezpieczyciel odpowiada calym swoim majatkiem

PORĘCZENIE

Przez umowe poreczenia poreczyciel zobow się względem wierzyciela wykonac zobow na wypadek gdyby dluznik zob nie wykonal

Umowa:

• nazwana

• konsensualna

• kauzalna (causa conenoli)

strony:

• wierzyciel

• poreczyciel

zgoda dluznika nie jest potrzebna

osw poreczyciela powinno być zlozone na pismie pod rygorem niewaznosci,

• może być terminowe lub bezterminowe

• akcesoryjne do zobowiazania glownego

• ma charakter zawity

AKCESORYJNOSC poręczenia:

• przedm poreczenie może być wylacznie dlug wazny

• art.597 poreczyciel dloznikiem glownym jeżeli wiedzial o braku zdolnosci do czynnosci (konwersja ustawowa)

• zobow poreczyciela determinuje co do zasady karzdoczesna rozciaglosc zobow dloznika glownego (art.879)

• poreczyciel jest zobow swiadczyc dopiero gdy dlug głowny jest wymagalny

• poreczyciel powinien mieć takie same zarzuty jak dłuznik głowny

• zobow poreczyciela wygasa wraz z wygasnieciem dlugu glownego

Odpowiedzialnosc poreczyciela:

• dopiero gdy dluznik nie spelni swiadczenia

• poreczyciel odpowiada jak dluznik solidarny ale nie jest dluznikiem solidarnym

• przerwanie lub zawieszenie przedawn w stosunku do dloznika glownego odnosie skutek także u poreczyciela

• dzialanie lub zaniechanie dloznika glownego pogarszaja sytuacje poreczyciela

• zwolnienie z dlugu glownego dluznika zwalnia poreczyciela

• spelnienie swiadzczenia przez poreczyciela powoduje wejscie w stos spelnionego wierzyciela

*tzw podporeczenie

*poreczenie zwrotne - poreczenie za roszczenie zwrotne poreczyciela w stosunku do dloznika glownego

Poreczenie należy odroznic od gwarancji banku

• zakres zobow gwaranta jest z reguly okrelony

• gwarant ponosi samodzielna odowiedzialnosc wobet beneficjenta gwarancji (brak zastrz 518§1 pkt1)

SPADKI

• zespol norm prawnych regulujacych zasady dziedziczenie ( przedmiot dziedziczenia, syt prawna spadkobiercy oraz inne zagadnienia scisle zwiazane z dziedziczenie np.instytucje zachowku

• osoba najpier uzyskuje status spadkobiercy natomiast nie dziedziczy okreslonych elementow np.art.7.3 ust o nabywaniu nieruchomosci przez cudzoziemca, prawo do nieruchomosci nabywaja osoby, które nie nabyly prawa do spadku

pytanie: Czy można wyroznic szczegolne typy prawa podmiotowego, którego przedmiotem jest spadek?

Z chwila otwarcia spadku powstaje po stronie spadkobiercy podmiotowe prawo dziedziczenia o charakterze bezwgledym

Argumentem na rzecz tego pogladu jest art.1029(ochrona dziedziczenia)

Prawo spadkowe pelni istotne funkcje

1. sluzy zapewnieniu dysponowania majatkiem na wypadek smierci - spadkodawca nie ma swobody testowania

2. umacnia więzi rodzinne - znajduje to wyraz dziedziczeniu ustawowym i zachowku

3. chroni inters majatkowy os.3 - wierzycieli spadku

Dziedziczenie

Prawa i obowiazki, stany faktyczne i sytuacje prawne:

1. majace charakter prywatnoprawny

2. majace charakter majatkowy

3. niezwiazane scisle z osoba zmarlego

nieprzechodzace na oznaczone osoby niezleznie od tego czy sa spadkobiercami

ad.1)

• prawa i obowiazki wynikaja ze stosunkow prawnych miedzy takimi osobami

ad.2)

• o majatkowym charakterze rostrzyga bezposredniosc warunkowa prawa czy obowiazku o charakterze ekonomicznym wierzytelnosci np. autorskie prawo majatkowe, udzial w spolce z.o.o

• dziedziczone sa także obowiazki powstale z chwila smierci (np. zwrot przedmiotu uzytkowania)

• dziedziczone sa także dlugi powstalem po otwarciu spadku (np. wykonanie zapisu czy polecen)

• nie wchodza do spadku prawa i obowiazki o charakterze niemajatkowym

ad.3)

• sluza zaspokojeniu indywidualanych interesow zmarlego (np.prawo do renty - nie podlega dziedziczeniu)

• tresci praw determinowanych przez osobiste potrzeby zmarlego

• prawa i obowiazki przyjmujacego zlecenie

art.56 pr bankowe - dyspozycja na wypadek smierci wyplacenie kwoty max 20-krotnosci wynagrodzenia bez wzledu na spadkobranie

art.831§3 - suma ubezpiecznia

ust o funduszach emerytalnych także wylacza

Dziedziczenie

• polega na przejsciu ogolu praw i obowiazkow majatkowych objetych spadkiem na jednego lub kilku spadkobiercow

• aby nabyc spadek musi być spelniony stan faktyczny który obejmuje 4 elementy:

1. smierc spadkodawcy

2. powolanie do dziedziczenia

3. zdolnosc do dziedziczenia

4. brak:

1. uznania z niegodnego

2. zrzeczenia się dziedziczenia

3. orzucenia spadku

otwarcie spadku:

• nastepuje z chwila smierci spadkodawcy

ocenia się :

1. kto jest spadkobierca

2. rostrzyga o tym co należy do spadku

3. rostrzyga kto jest uprawniony do zachowku

Powolanie do spadku (ustawa lub testament)

Prawo polskie nie zna umowy o dziedziczenie rozroznia tylko testament ale pierszenstwo ma dziedziczenie ustawowe

Dziedziczenie ustawowe co do calosci spadku ma miejsce w 3 przypadkach:

1. brak testamentu

2. spadkodawca ustalil testament ale stanowi inne tresci niż ustanowienie spadkobiercy (kodycyl - wg prawa austiackiegi)

3. dziedziczenie czesciowo z testamentu i z ustawy

Zdolnosc do dziedziczenia

• moznosc wstapienia w ogol praw i obowiazkow majatkowych zmarlego

ma osoba fizyczna od chwili urodzenia się,o ile zyje w chwli otwarcia spadku

*wyjatek - osoba fizyczna od chwili poczecia, pod warunkim prawnym ze urodzi się zywe

• spadkobierca może być również osoba prawna istniejaca w chwili otwarcia spadku

*wyjatkowo także przyszla osoba prawna - odnosi się to do fundacji (ale musi być wpisana do rejstru w ciagu dwoch lat od otwarcia spadku) - data nabycia spadku cofa się do chwili otwarcia spadku

Spadkobierca może być uznany za niegodnego:

• umyslnie dokonal ciezkieg przestepstwa przeciwko spadkodawcy

• jeżeli podstepem lub grozba naklonil spadkodawce do sporzadzenia lub odwolania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodzil mu w dokonaniu jednej z tych czynnosci

• umyslnie ukryl lub zniszczyl testament, przerobil go lub podrobil albo swiadomie skorzytal z przerobionego lub podrobionego test przez inna osobe (art.928)

Skutki:

• spadkobierca zostaje wylaczony z dziedziczenie tak jak by nie dozyl otwarcia spadku

2 terminy zawite:

1. 1 rok od dnia w którym zainteresowany dowiedzial się o niegodnosci

2. 2 lata od otwarcia spadku

prawo spadkowe zna instytucje przebaczenia która ma tu zastosowanie - nie może być uznany za niegodnego spadkobierca któremu spadkodawca przebaczyl

• osw o odrzuceniu spadku art.1020 - spadkobierca który swiadek odrzucil wylaczony jest z dziedziczenia

osw:

• jest czynnosci jednostronna

• jest nieodwolalne

• nie może być zlozone z zastrzezeniem warunku lub terminu

• ma charakter niepodzielny, spadkobierca nie może go czasciowo przyjac a czesciowo odrzucic

3 wyjatki:

1. przyjecie lub odrzucenie udzialu spadku przypadajcego z tytulu przytapienia może niezaleznie nastapic od przyjecie lub odrzucenia udzialu który temu spadkobiercy przypada z innego tytulu

2. może odrzucic udzial z tytulu przyrostu, a przyjac udzial przypadajacy mu jak spadkobiercy powolanemu

3. spadkobierca powolany do spadku zarówno z mocy testamentu jak i z mocy ustawy może odrzucic spadek jako spadkobierca testamnetowy a przyjac jako spadkobierca ustawowy

-osw o przyjeciu lub odrzuceniu sklada się przed sadem lub notariuszem - osw może być zlozone w ciagu 6 m-cy od dnia w którym spadkobierca dowiedzila się o swoim powolaniu (brak osw o odrzuceniu oznacza przyjecie spadku wprost)

Brak oświadczenia:

1. Spadkobierca jest osoba nie majaca zdolnosci do czynnosci prawnej

2. Istniej podstawa do calkowitego ubezwlasnowolnienia spadkobiercy

3. Spadkobierca jest osoba prawna

4. Jeżeli jeden ze spadkobiercow przyjal spadek z dobrodziejstwem inwentarza uwaza się ze także pozostali przyjmuja w ten sam sposób

TESTAMENT

• jest pojeciem wieloznacznym najczesciej jest traktowany jako czynność prawna np. art.941

• pojecie to może być uzywane jako dokument okreslajacy ostatnia wole testatora

testament - czynność prawna jednostronna, skuteczna na wypadek smierci nieskierowana do konkretnego adresata, czynność odwolalna, osobista, sformalizowana zawierajaca majatkowe bądź niemajatkowe rozrzadzenie spadkodawcy

Przeslanki waznosci testamentu:

1. spadkodawca musi mieć zdolnosc do sporzadzenia testamentu (tylko osoby o pelnej zdolnosci do czynnosci prawnej) (A.B uwaza ze można by obniczyc wiek zmieniajac przepisy)

2. wymagane jest osobiste dzialanie testatora

3. brak wad osw woli testatora art.945

1. wplyw wad osw woli zostal odmiennie uregulowany przy testamencie - wyl swiadomosci - niewazny, blad subiektywny (co do pobudki niewazny, grozba - niewazny

2. mozliwosc uzdrowienia - 3lata od dowiedzenia się o przyczynie niewaznosci. 10 lat od otwarcia spadku

4. tresc testamentu musi odpowiadac wymogom jekie sa stawiane kazdej czynnosci prawnej oraz musi być zgodne z przepisami szczegolnymi dotyczacymi testamentu

1. zakaz sporzadzania testamentu wspolnego objecia ta sama forma rozrzadzen 2 lub wiecej spadkodawcow

2. dotyczace test ustnego, nie dot. pisma gdyz takie pismo nie jest testamentem

3. zakaz ograniczenia mozliwosci zamieszczanie w testamencie warunkow lub terminow

4. podstawienie powiernicze - zakaz

5. oswiadczenie woli testatora musi być zlozone w przewidzianej prawnie formie

Tresc testamentu

1. powolanie spadkobiercy

1. testator musi wskazac spadkobierce wprost albo okreslic sposób jego indywidualizacji

2. spadkodawca może do calosci spadku powolac jedna lub kilka osob, wielkosc powinna być okreslona w ulamku jeśli nie zostala okreslona to podzial w czesciach rownych

3. jeżeli przedmioty wyczerpuja caly spadek to osobe taka uznaje się za spadkobierce

4. zakaz dolaczanie warunku bądź termiu do powolania spadkobiercy - zastrzezenie takie uwaza się za nieistniejace, jeśli z takieo warunku wynika ze spadk nie zostal by powolany to powolanie jest niewazne

2. Zapis

Rozrzadzenie testamentowe, na mocy którego testator zobow spadkobierce test lub ustaw lub zapisobiorce do spelnienia swiadczenie majatkowego na rzecz oznaczonej osoby

• na mocy zapisu wlascicielem staje się spadkobierca zas zapisobierca uzyskuje roszczenie o wykonanie zapisu (zawiera umowe przeoszaca wlasnosc)

• może wchodzic w rachube ograniczenie odpowiedzialnosci z tytulu zapisu art.998§1

• art. 1003-1005 mozliwosc zmniejszenia zapisu

3. Polecenie

• jest to rozrzadzenie testamentowe przez które testator nakalada na spadkobierce lub zapisobierce obowiazek okreslonego dzialania lub zaniechania nie czyniac nikogo wierzycielem

• ale nie znaczy to ze nikt nie może zadac wykonania polecenia, może zadac każdy ze spadkobiercow i wykonawca testamentu

4. Wykonawca testamentu

• nie mylic z powiernikiem lub egzekutorem

• nie może być wykonawca osoba nie posiadajaca pelnej zodlonosci do czynnosci prawnych

• musi zlozyc osw przed sadem o nieprzyjeciu spadku

• wykonawce i spadkobierce laczy stosunek obligacyjny

• wykonawca powinien zarzadzac majatkiem, splacic dlugi spadkowe a w szczegolnosci wykonac zapisy i polecenia a nastepnie wydac majatek spadkodawcy

• wykonawca powinien pozywac i być pozwanym w sprawach dotyczacych podzialu spadku

• przyjmuje się ze ma status zastepcy posredniego

5. Podstawienie

1. zwykle - spadkodawca powoluje w testamencie spadkobierce podst. na wypadek gdyby spadkobierca ustawowy nie chcial lub nie mogl dziedziczyc - można w miejsce spadkobiercy ust powolac kilku spadkobiercow podstawionych, można ograniczyc do udzialu

2. powiernicze - spad zobow spadkobierce do zachowania po nim spadku i pozostawienia go innej osobie - polskie prawo nie dopuszcza tego podstawienia ale wywoluje on skutki jak zwykle

Wylaczenie przyrostu

1. ½

2. 3/10

3. 1/5

2 sposoby:

1. w sposób ogolny - udzial podlega dziedziczeniu ustawowemu

2. w sposób szczegolny - podstawienie

35

Zastrzegajacy

(wierzyciel)

Os.3

Przyzekajacy

(dluznik)

Stosunek pokrycia

Stosunek

waluty

Stosunek zaplaty

---