1. Omów co rozumiemy pod pojęciem stanowisko pracy i wymień rodzaje stanowisk pracy.

Stanowisko pracy - podstawowy, najmniejszy element struktury organizacyjnej urzędu, ze ściśle przyporządkowanym zakresem zadań.

Opis stanowiska pracy - dokument organizacyjny zawierający informacje dotyczące stanowiska pracy, ze szczególnym uwzględnieniem zadań na danym stanowisku, odpowiedzialności i wymaganych kompetencji.

2. Wyjaśnij co rozumiemy pod pojęciem „pomieszczenie pracy” omów rodzaje pomieszczeń pracy

Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące pomieszczeń pracy określa przede wszystkim rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (j.t. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn.zm.), a także rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn.zm.).

Pomieszczeniami pracy są pomieszczenia przeznaczone na pobyt pracowników, w których wykonywana jest praca. Pomieszczenia pracy dzielą się na dwa rodzaje

- pomieszczenia stałej pracy - pomieszczenie, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa dłużej niż 4 godziny,

- pomieszczenia czasowej pracy- pomieszczenie, w którym łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby trwa od 2 do 4 godzin.

Nie uważa się za przeznaczone na pobyt pracowników pomieszczeń, w których:

- łączny czas przebywania tych samych pracowników w ciągu jednej zmiany roboczej jest krótszy niż 2 godziny, a wykonywane czynności mają charakter dorywczy, bądź gdy praca polega na krótkotrwałym przebywaniu związanym z dozorem lub konserwacją urządzeń albo utrzymaniem czystości i porządku,

- mają miejsce procesy technologiczne niepozwalające na zapewnienie odpowiednich warunków przebywania pracowników w celu ich obsługi - bez zastosowania środków ochrony indywidualnej i zachowania specjalnego reżimu organizacji pracy,

- jest prowadzona hodowla roślin lub zwierząt, niezależnie od czasu przebywania w nich pracowników zajmujących się obsługą.

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom pomieszczeń, których rodzaj, liczba i wielkość muszą być dostosowane do liczby zatrudnionych pracowników, stosowanych technologii i rodzajów pracy oraz warunków, w jakich ta praca jest wykonywana. Pomieszczenia pracy powinny być zabezpieczone przed uciążliwymi dźwiękami i drganiami. Pomieszczenia te muszą także posiadać właściwą odporność ogniową oraz spełniać warunki do prawidłowej ewakuacji w razie pożaru lub innego niebezpieczeństwa. Pomieszczenia, w których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia, takie jak np. wysoka temperatura, hałas, drgania, promieniowanie, gazy, pyły - powinny być szczelnie oddzielone od innych pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych albo powinny być zastosowane inne rozwiązania zapobiegające przedostawaniu się tych czynników do innych pomieszczeń.

3. Wymień Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie BHP

Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

To pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. W szczególności przedsiębiorca ma obowiązek:

-organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

-zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

-wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,

-zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,

-zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Na tym jednak nie koniec, bo przedsiębiorca nie może zapomnieć o prawach pracowników.

Dlatego m.in. powinien konsultować z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące:

-zmian w organizacji pracy i wyposażeniu stanowisk pracy,

-wprowadzania nowych procesów technologicznych oraz substancji i preparatów chemicznych, jeżeli mogą one stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników,

-oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu określonych prac oraz informowania pracowników o tym ryzyku,

-tworzenia służby bhp lub powierzania wykonywania zadań tej służby innym osobom oraz wyznaczania pracowników do udzielania pierwszej pomocy,

-przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego,

-szkolenia pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

takich sytuacjach pracodawca powinen zapewnić odpowiednie warunki do przeprowadzania konsultacji, a zwłaszcza to, aby odbywały się one w godzinach pracy.

Za czas nieprzepracowany w związku z udziałem w konsultacjach pracownicy lub ich przedstawiciele zachowują prawo do wynagrodzenia.

Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nich obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

W szczególności pracodawca obowiązany jest odbyć i powtarzać okresowo szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

4. Co rozumiemy pod pojęciem „warunki pracy”.

Warunki pracy to zespół czynników występujących w środowisku pracy wynikających z procesu pracy oraz czynników związanych z wykonywaniem pracy. Na środowisko pracy składają się: czynniki fizyczne (np. oświetlenie, hałas, mikroklimat), chemiczne (np.substancje toksyczne) oraz biologiczne (np. bakterie), występujące na obszarze miejsca pracy (np. w hali fabrycznej, na stanowisku pracy), jak i na obszarze otaczającym zakład pracy.

Pojęcie warunków pracy nie jest jeszcze ściśle sprecyzowane. Warunki pracy dzielimy na dwie grupy. Pierwsza grupa ujmuje te elementy, które oddziałują w sposób wyraźny na człowieka, przy czym zależnie od ich nasilenia wpływ ten może być zawarty w granicach psychofizjologicznej adaptacji ustroju albo może to być wpływ silny przekraczający zdolności przystosowawcze, a więc patologiczny. Do grupy tej należałoby zaliczyć takie czynniki, jak oświetlenie, hałas, temperatura powietrza, jego wilgotność, ruch i ciśnienie, zapylenie powietrza lub jego zanieczyszczenia w postaci gazów i par, promieniowanie, barwy otoczenia, mikroorganizmy, substancje toksyczne działające bezpośrednio na skórę. Czynniki te działają na człowieka niezależnie od jego woli.

Do drugiej grupy elementów warunków pracy zalicza się czynniki związane z otoczeniem na stanowisku pracy, np. narzędzia pracy, obrabiarki, urządzenia pomocnicze, podłoga, ściany, schody. Między obu grupami nie ma wyraźnych, ostrych granic.

5. Wyjaśnij pojęcie „przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy”.

Bezpieczeństwo i higiena pracy to „zespół warunków zapewniających wyeliminowanie lub maksymalne ograniczenie ujemnego wpływu środowiska pracy na organizm pracujących”.

Podstawowym aktem prawnym, mówiącym o prawie do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, jest Konstytucja RP, która w art. 66 gwarantuje takie prawo każdemu.

Sposób realizacji tego prawa określa ustawa. Ustawą określającą prawa i obowiązki obywateli w tym zakresie jest Kodeks pracy. Podstawowe uregulowania kodeksowe w zakresie bhp znajdują się w dziale X kodeksu dotyczącym bhp, w dziale VII dotyczącym ochrony pracy kobiet i w dziale IX dotyczącym ochrony pracy młodocianych. Natomiast art. 9 Kodeksu pracy wskazuje na inne źródła prawa pracy, szczególnie zaś porozumienia normatywne zawierane między partnerami socjalnymi, tj. układy zbiorowe i inne porozumienia zbiorowe, np. akty wewnątrzzakładowe stanowione w formie regulaminów i statutów.

Wśród źródeł prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy można więc wyróżnić akty prawne powszechnie obowiązujące, stanowione przez upoważnione do tego organy oraz porozumienia zawierane pomiędzy partnerami społecznymi, obowiązujące grupy, które takie porozumienia zawarły. Dodatkowo, jako źródło praw i obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zostały wprowadzone zasady bhp.

Przepisy powszechnie obowiązujące, są to akty wykonawcze bezpośrednio rozwijające postanowienia działu

X Kodeksu pracy oraz przepisy ogólne, dotyczące określonych gałęzi pracy lub rodzajów prac, wydane na podstawie delegacji zawartej w art.23715 k.p.

6. Wyjaśnij pojęcie „zasady bezpieczeństwa i higieny pracy”.

Zasady bhp są regułami pozaprawnymi na wzór klauzul generalnych. Oznacza to, że nie są one zdefiniowanie prawnie ani też określone w przepisach, jednakże - zgodnie z obowiązującymi przepisami - zarówno pracodawca, jak i osoba kierująca pracownikami i sam pracownik są obowiązani je przestrzegać, a ich naruszenie lub niestosowanie może spowodować sankcje przewidziane w Kodeksie pracy. W teorii, za zasady bhp uważa się reguły postępowania wynikające z doświadczenia życiowego oraz przesłanek naukowych i technicznych. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy wynikają ze zdrowego rozsądku np.

gorące nie dotykaj.

7. Wymień organy nadzoru nad warunkami pracy.

Organami nadzoru nad warunkami pracy są:

- Państwowa Inspekcja Pracy;

- Państwowa Inspekcja Sanitarna;

- Urząd Dozoru Technicznego

a także w swoim zakresie:

- Urzędy górnicze,

- Urzędy morskie;

- Prokuratura;

- Straż Pożarna,

- Państwowy Nadzór Budowlany;

- Inspekcja Transportu Drogowego;

- Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

8. Gdzie zapisano prawo obywateli do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

- Konstytucja RP

- kodeks pracy

9. W jakiej sytuacji pracownik może odstąpić od wykonywania pracy zachowując prawo

do wynagrodzenia.

1. Jeśli warunki wykonywania pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia albo, gdy wykonywana praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik może przerwać pracę, o zaistniałej sytuacji powiadamiając przełożonego (art. 210 par.1 KP).

2. W przypadku, gdy powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usunie zagrożenia, pracownik ma prawo opuścić miejsce pracy, powiadamiając o tym przełożonego (art. 210 par. 2 KP).

3. Za czas powstrzymania się od pracy lub oddalenia z miejsca zagrożenia (pkt. 1 i 2) pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia (art. 210 par.3 KP).

4. Pracownik może, po uprzednim powiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy, jeśli jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego jej wykonywania i stwarza zagrożenie dla innych (art. 210 par. 4 KP).

10. Wymień, jakie zagadnienia z dziedziny BHP ma obowiązek konsultować z pracownikami pracodawca.

Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane
z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące:

 1) zmian w organizacji pracy i wyposażeniu stanowisk pracy, wprowadzania nowych procesów technologicznych oraz substancji i preparatów chemicznych, jeżeli mogą one stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników,

 2) oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu określonych prac oraz informowania pracowników o tym ryzyku,

 3) tworzenia służby bhp lub powierzania wykonywania zadań tej służby innym osobom oraz wyznaczania pracowników do udzielania pierwszej pomocy,

 4) przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego,

 5) szkolenia pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

11. Wymień, jakie uregulowania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy powinien ustalić w regulaminie pracy pracodawca.

Regulaminu pracy nie wprowadza się, jeżeli obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy lub, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników.

Regulamin pracy, określając prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników związane
z porządkiem w zakładzie pracy, powinien ustalać w szczególności:

1) organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały, a także w odzież i obuwie robocze oraz w środki ochrony indywidualnej i higieny osobistej,

2) systemy i rozkłady czasu pracy oraz przyjęte okresy rozliczeniowe czasu pracy,

3) porę nocną,

4) termin, miejsce, czas i częstotliwość wypłaty wynagrodzenia,

5) wykazy prac wzbronionych pracownikom młodocianym oraz kobietom,

6) rodzaje prac i wykaz stanowisk pracy dozwolonych pracownikom młodocianym w celu odbywania przygotowania zawodowego,

7) wykaz lekkich prac dozwolonych pracownikom młodocianym zatrudnionym w innym celu niż przygotowanie zawodowe,

8) obowiązki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, w tym także sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą,

9) przyjęty u danego pracodawcy sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

10) Regulamin pracy powinien zawierać informacje o karach stosowanych z tytułu odpowiedzialności porządkowej pracowników.

12. Wymień, jakie kary porządkowe w zakresie BHP może wymierzyć pracownikowi pracodawca.

    Pracownik podlega tzw. odpowiedzialności porządkowej. Za nie przestrzeganie przepisów bhp pracodawca może zastosować w stosunku do niego karę porządkową, np. upomnienie lub naganę, albo nałożenie kary pieniężnej. Kara pieniężna może być też nałożona w przypadku opuszczenia przez pracownika pracy bez usprawiedliwienia, stawienia się do pracy w stanie nietrzeźwym lub spożywania alkoholu w czasie pracy. Tryb nakładania kar, tryb odwoławczy, zatarcie kary określają art. 109-112 kodeksu pracy.

Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać dziesiątej części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń, o których mowa w art. 87 § 1 pkt 1-3.

Wpływy z kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

13. Omów sposób postępowania pracodawcy w wymierzaniu kar porządkowych.
Pracodawca może stosować karę nagany , karę upomnienia i karę pieniężną. Kara nie może być stosowana po upływie 2 tygodni  od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika. O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika  na piśmie, wskazując datę i rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych oraz informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu . Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika. Pracownik ma 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia na złożenie sprzeciwu. Przy  stosowaniu kary bierze się pod uwagę rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy  i jego dotychczasowy stosunek do pracy. (KP., Dz. 4, rozdz. VI)

14.  Wymień jakie elementy związane z bhp należy zawrzeć w skierowaniu pracownika na badania lekarskie.
W skierowaniu pracownika na badania lekarskie powinny być: nazwa stanowiska,  informacja o czynnikach szkodliwych lub warunkach uciążliwych występujących na danym stanowisku pracy wraz z aktualnymi wynikami badań i pomiarów czynników szkodliwych wykonanych na tym stanowisku.

15.  Jakie przedsięwzięcia powinien wykonać pracodawca w celu zapewnienia pracownikom profilaktycznej opieki zdrowotnej .
Pracodawca jest obowiązany:
- informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą  oraz zasadami ochrony przed zagrożeniami
-zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej, a także zapewnić środki do udzielanie pierwszej pomocy w razie wypadku    
- stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym związanym z wykonywaną pracą, w szczególności:
* utrzymywać  w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki  środowiska pracy oraz służące do pomiarów tych czynników
* przeprowadzać na swój koszt badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie czynników i substancji rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także:
- po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami
- po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami
W razie stwierdzenia u pracowników objawów choroby zawodowej pracodawca obowiązany jest na podstawie orzeczenia lekarskiego do przeniesienia pracownika do innej pracy, nie narażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy.(KP., Dz.10, rozdz.VI)

16.Omów jak powinien postąpić pracodawca, jeżeli pracownik dostarcza zaświadczenie z okresowych badań lekarskich, w którym lekarz zabrania mu wykonywać określoną pracę.

Orzeczenie lekarskie dotyczące przeciwskazań zdrowotnych do pracy na określonym stanowisku pracy może powodować różne reperkusje dla pracownika. I tak na podstawie art. 231 kodeksu pracy pracodawca może zostać zobowiązany na podstawie orzeczenia lekarskiego do przeniesienia pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawododowej i nie został uznany za niezdolnego do pracy, do innej odpowiedniej pracy (przyznanie renty z tego tytułu).

Obowiązek pracodawcy przesunięcia pracownika do innej zgodnej z kwalifikacjami pracy dotyczy pracowników, którzy nie mogą swojej dotychczasowej pracy wykonywać, a w ich przypadku występuje prawdopodobieństwo przejściowej niezdolności do wykonywania dotychczasowej pracy, a nie takich którzy zostali uznani przez lekarza orzecznika ZUS za niezdolnych do pracy. Co istotne jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie przekraczający 6 miesięcy.

W sytuacji, jeśli choroba nie została spowodowana wypadkiem przy pracy czy chorobą zawodową, brak badań okresowych może być podstawą do rozwiązania umowy o pracę, ponieważ bez nich pracodawca po prostu nie może dopuścić pracownika do wykonywania pracy i pracownik jest nieprzydatny.

17. Omów rodzaje badań lekarskich, jakie powinien odbyć pracownik zatrudniony w zakładzie pracy.

Badanie wstępne

Poddawani są nowo zatrudniani pracownicy, młodociani oraz pracownicy przenoszeni na inne stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.

Obowiązek kierowania kandydatów do pracy na wstępne badania lekarskie ma charakter bezwzględny. Oznacza to, że wykonane przez pracownika badania dla potrzeb innego zakładu pracy lub w innym celu nie mogą zastąpić badań uwzględniających konkretne stanowisko i warunki pracy panujące u aktualnego pracodawcy.

Badania okresowe

Badania okresowe mają na celu sprawdzenie stanu zdrowia pracownika w trakcie zatrudnienia. Badania tego rodzaju przeprowadzane są z różną częstotliwością, w zależności od występowania czynników szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia pracowników. Najczęściej odbywają się one co 2-4 lata.

Badania kontrolne

Badania kontrolne są badaniami dodatkowymi. O potrzebie przeprowadzenia takich badań decyduje niezdolność pracownika trwająca dłużej niż 30 dni.

Pracodawca ma obowiązek skierować na badania kontrolne każdego pracownika, który chorował dłużej niż miesiąc.

18. Omów co powinno zawierać skierowanie na badania lekarskie wynikające ze stosunku pracy. Jaki jest udział pracownika służby bhp w przygotowaniu skierowania.

Badanie lekarskie przeprowadzane jest na podstawie skierowania wydanego przez Pracodawcę. Powinno ono w szczególności określać :

- rodzaj badania

- stanowisko pracy, na którym ma być zatrudniony kandydat, lub jest zatrudniony pracownik.

Pracodawca może tu wskazać dwa lub więcej stanowisk, w kolejności odpowiadającej jego potrzebom.

Ponadto w skierowaniu musi być zawarta informacja o występowaniu na stanowisku pracy czynników szkodliwych dla zdrowia albo warunków uciążliwych( jeśli takie występują) wraz z aktualnymi wynikami badań i pomiarów czynnikow szkodliwych.

Pracownik służby BHP nie przygotowuje skierowania.On jedynie współdziała z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, w szczególności przy organizowaniu okresowych badań lekarskich pracowników
   

19. Wymień jakie elementy wchodzą w skład systemu udzielania pierwszej pomocy w zakładzie.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej

pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. W szczególności pracodawca

powinien zapewnić:

1) punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace

powodujące duże zagrożenia wypadkowe lub wydzielanie się par, gazów albo pyłów

szkodliwych dla zdrowia - wyposażone w umywalki z ciepłą i zimną wodą oraz w niezbędny

sprzęt i inne środki do udzielania pierwszej pomocy;

2) apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.(Ilość, usytuowanie i

wyposażenie punktów pierwszej pomocy i apteczek powinny być ustalone w porozumieniu z

lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem

rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń).

3. Obsługa punktów i apteczek, o których mowa w ust. 1, na każdej zmianie powinna być

powierzana wyznaczonym pracownikom, przeszkolonym w udzielaniu pierwszej pomocy.

4. W punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach, w widocznych miejscach, powinny

być wywieszone instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy

pracowników, o których mowa w ust. 3.

5. Punkty pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio

oznakowane, zgodnie z Polską Normą, i łatwo dostępne.

W każdym zakładzie pracy powinna być osoba bądź osoby wyznaczone i przeszkolone do

udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. Obowiązek w tym zakresie ciążący na pracodawcy

wynika zarówno z Kodeksu Pracy jak i z rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów

bezpieczeństwa i higieny pracy.

Uzasadnienie: W art. 207 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks Pracy (tekst jedn.: Dz.

U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., ustawodawca wprowadziła na pracodawcę

kilka obowiązków w zakresie pierwszej pomocy przedlekarskiej. Pracodawca jest obowiązany

przekazywać pracownikom informacje o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej

pomocy. Informacja o pracownikach powinna obejmować imię i nazwisko, miejsce wykonywania

pracy oraz numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.

W art. 2091 § 1 pkt 2 k.p. jest zapis o tym, że pracodawca jest obowiązany: wyznaczyć

pracowników do udzielania pierwszej pomocy oraz zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi

wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych

wypadkach oraz ratownictwa medycznego. Liczba pracowników, o których mowa powyżej, ich

szkolenie oraz wyposażenie powinny być uzależnione od rodzaju i poziomu występujących

zagrożeń.

W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie

ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz.

1650 z późn. zm.) w § 44 ust. 1 istnieje zapis o obowiązku po stronie pracodawcy w zakresie

zapewnienia pracownikom sprawnie funkcjonującego systemu pierwszej pomocy w razie

wypadku oraz środków do udzielania pierwszej pomocy.

Aby spełnić ten wymóg pracodawca powinien zapewnić punkty pierwszej pomocy w wydziałach

(oddziałach) zakładu pracy lub apteczki. Obsługa punktów i apteczek, o których mowa powyżej,

powinna być powierzana wyznaczonym pracownikom, przeszkolonym w udzielaniu pierwszej

pomocy.

Pracodawca organizując dla pracowników szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy

przedlekarskiej po wytypowaniu odpowiedniej ilości pracowników na takie szkolenie powinien

poinformować pracowników o swoim zamiarze. Istnieje zawsze możliwość, że pracownik

wytypowany nie będzie miał predyspozycji do podjęcia odpowiednich działań w zakresie

pierwszej pomocy przedlekarskiej.

20.Omów jak powinno się postąpić z osobą zatrudnioną na podstawie umowy cywilno-

prawnej w zakresie przeprowadzenia badań lekarskich i szkoleń bhp związanych ze

stosunkiem pracy.

Kwestię tę regulują art. 304 i 3041 kp. Na mocy tych przepisów na osobach wykonujących pracę na

podstawie umów cywilnoprawnych ciążą pewne obowiązki związane z bezpieczeństwem i higieną

pracy. I tak zleceniobiorca, który wykonuje pracę w miejscu wyznaczonym przez zleceniodawcę,

zobowiązany jest:

• poddawać się zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,

• znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, wykonywać pracę w sposób zgodny z

przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w

tym zakresie poleceń i wskazówek zleceniodawcy,

• dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu

wykonywania pracy,

• stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony

indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem, nawet w

sytuacji, gdy zlecający pracę takich środków nie wydał, tylko zobowiązał zleceniobiorcę do ich

posiadania,

• niezwłocznie zawiadomić zleceniodawcę o zauważonym w zakładzie pracy wypadku

albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników i inne osoby

znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie,

• współdziałać ze zleceniodawcą w wypełnianiu obowiązków dotyczących bhp.

Powyższe obowiązki zleceniobiorca musi realizuje w zakresie określonym przez zleceniodawcę.

Zleceniodawca musi jedynie wskazać zakres badań lekarskich i szkoleń bhp, jakie zleceniobiorca,

lub inna osoba wykonująca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, powinien przeprowadzić

przed podjęciem się wykonywania danej pracy.

Przepisy prawne nie określają sposobu przeprowadzenia tych badań ani szkoleń, z art.

3041 kp jednak wynika, że są one przeprowadzone przez zleceniobiorcę na jego koszt i

odpowiedzialność. Zleceniodawca nie ma bowiem podstaw prawnych do opłacenia tych

świadczeń. Umowa zlecenia może przy tym przewidywać, że zleceniobiorcy będzie przysługiwał

zwrot tych kosztów, ale w takiej sytuacji wartość tych świadczeń będzie przychodem zleceniobiorcy

z tytułu zawartej umowy, stanowiącym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne,

ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy.

Z przepisów nie wynika, w jakiej formie zleceniodawca powinien wskazać zleceniobiorcy zakres

niezbędnych badań i szkoleń. Wydaje się jednak, że najprościej jest zawrzeć odpowiednie zapisy

w samej umowie zlecenia. Umowę bowiem podpisują obie strony i w razie wątpliwości umowa

stanowi najlepsze źródło wiedzy o ustaleniach, jakie zostały dokonane. Można jednak uczynić to

także w innej formie, w tym również w formie ustnej. Wówczas jednak, mając na uwadze fakt, że

odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy z zakładzie spoczywa na zleceniodawcy, do celów

dowodowych warto pobrać od zleceniobiorcy oświadczenie na piśmie o tym, że został

poinformowany o zakresie niezbędnych badań i szkoleń.

Zleceniodawca może zażądać od zleceniobiorcy przedstawienia zaświadczenia od lekarza medycyny

pracy o braku przeciwwskazań do wykonywania danej pracy bądź zaświadczenia o odbytym

szkoleniu bhp, nie ma jednak takiego obowiązku. Odpowiedzialność za przeprowadzenie badań i

szkoleń spoczywa bowiem na zleceniobiorcy.

Podstawa prawna

Art. 304, 3041 i 283 Kodeksu pracy.

21.Wymień jakie informacje dotyczące bhp pracodawca ma obowiązek przekazywać

pracownikom.

Pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o:

• zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych

stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w

przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników,

• działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia

zagrożeń,

• pracownikach wyznaczonych do:

• udzielania pierwszej pomocy,

• wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników.

Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy i wykonywania działań w

zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników obejmuje:

• imię i nazwisko,

• miejsce wykonywania pracy,

• numer telefonu służbowego lub innego środka komunikacji elektronicznej.

Liczba takich pracowników, ich szkolenie oraz wyposażenie są uzależnione od rodzaju i poziomu

występujących zagrożeń.

Przepis ten został znowelizowany, ponieważ Komisja Europejska zarzucała Polsce niewłaściwe lub

niepełne wdrożenie postanowień Dyrektywy Rady w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy

bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy. W nowelizacji doprecyzowano przepisy

określające obowiązki pracodawców w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Podstawa prawna: Art.207 1 Kodeksu pracy

22. Omów zasady sporządzania wykazu prac wzbronionych kobietom w zakładzie pracy

Zasady sporządzanie wykazu prac wzbronionych kobietom pracodawca sporządza na podstawie Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom oraz Konstytucji RP. Pracodawca może rozszerzyć wykaz tych prac mając na celu zdrowie, bezpieczeństwo i życie kobiety ciężarnej.

Do prac wzbronionych kobietom należą prace:

1. pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokościach

2. wymagające znacznego wysiłku fizycznego i transportem ciężarów oraz wymuszoną pozycją ciała(w przemyśle ciężkim, budownictwie)

3. narażające na chemiczne zatrucie lub promieniowanie jonizujące, w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi

4. niebezpieczne (np. przy materiałach wybuchowych)

5. wywołujące wibracje ciała (traktorach, przy obsłudze maszyn do obróbki drewna)

6. w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu

7. w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym

8. grożące ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi.

Pracodawca może w regulaminie pracy dowolnie rozszerzyć wykaz groźnych dla ciężarnej zajęć. Mogą być to np. prace związane z nowymi technologiami, których wpływ na zdrowie kobiety i dziecka nie jest do końca poznany. Z art. 176 wynika, że pracownica nie może być zatrudniona w warunkach szczególnie szkodliwych wymienionych w rozporządzeniu nawet za swoją zgodą. Przepis ten jest bezwzględnie obowiązujący.

Przepisy normujące ochronę pracy kobiet w związku z macierzyństwem zmierzają do:

1. ochrony organizmu kobiety przed szkodliwym wpływem pracy na jej zdrowie w okresie ciąży

2. do uchronienia płodu przed niebezpieczeństwami, jakie dla jego rozwoju może stważać praca uciążliwa dla kobiety ciężarnej

3. zapewnienia pracownicy warunków niezbędnych do pełnego sprawowania obowiązków macierzyńskich w pierwszych tygodniach życia noworodka

4. do zapewnienia pracującej matce warunków umożliwiających dalsze wychowanie dziecka

Wzmożona ochrona pracy kobiet polega na:

1. zwolnieniu kobiet ciężarnych od obowiązku wykonywania pracy szkodliwej dla zdrowia, nadmiernej - wykonywanej w nocy i poza stałym miejscem zatrudnienia

2. udzielaniu kobietom zwolnień od pracy i przerw w świadczeniu pracy w związku z ciążą oraz pielęgnacją i wychowaniem dziecka - urlopu macierzyńskiego i wychowawczego

3. wzmocnienie trwałości stosunku pracy i ochrony przed jego zmianą.

23. Omów zasady sporządzania wykazu prac wzbronionych młodocianym.

Zasady sporządzanie wykazu prac wzbronionych pracodawca sporządza na podstawie Rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. z 2004 r. nr 200, poz. 2047) oraz Konstytucji RP

WYKAZ PRAC WZBRONIONYCH MŁODOCIANYM:

1. Prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, wymuszoną pozycją ciała oraz zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu

2. Prace w narażeniu na szkodliwe działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych

3. Prace stwarzające zagrożenia wypadkowe

24. Omów zasady sporządzania wykazu prac dozwolonych młodocianym.

Zasady sporządzanie wykazu prac dozwolonych pracodawca sporządza na podstawie Rozporządzenie Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz.U. z 2004 r. nr 200, poz. 2047) oraz Konstytucji RP.

W rozporządzeniu jest ujęty wykaz niektórych rodzajów prac wzbronionych młodocianym, przy których zezwala się na zatrudnianie młodocianych w wieku powyżej 16 lat.

25. Wymień podstawowe ograniczenia w pracy kobiety w ciąży związane z bhp.

W Rozporządzeniu [2] zebrano wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, a także wykaz prac jakich nie mogą wykonywać kobiety w ciąży i w okresie karmienia piersią. Należy jednak zaznaczyć, że pracodawca może rozszerzyć ten wykaz w wewnętrznym regulaminie firmy lub zakładu pracy o dodatkowe prace jakich nie powinna wykonywać kobieta w ciąży i w okresie karmienia piersią.

  Według „Kodeksu Pracy” [5] pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią przy ww. pracach jest obowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe, zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy, przy czym pracownica w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia. Ponadto kobiety w ciąży bezwzględnie nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej, a także bez jej zgody delegować poza stałe miejsce pracy. Natomiast kobiety opiekującej się dzieckiem w wieku do czterech lat nie wolno bez jej zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej, jak również delegować poza stałe miejsce pracy.

Warunki dotyczące pomieszczeń pracy kobiet w ciąży i w okresie karmienia określa „Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy” [6]. Rozporządzenie mówi, że „… w zakładzie pracy zatrudniającym na jedną zmianę więcej niż dwadzieścia kobiet w jednym budynku należy urządzić pomieszczenie z miejscami do wypoczynku w pozycji leżącej dla kobiet w ciąży i karmiących matek, przyjmując co najmniej jedno miejsce na każdych trzysta kobiet zatrudnionych na jednej zmianie, lecz nie mniej niż jedno miejsce”.
  Pracownica, która otrzymała polecenie wykonania pracy wzbronionej kobietom, może odmówić jej wykonania. Ponadto zatrudnianie kobiet przy pracach objętych wykazem prac wzbronionych kobietom, jest naruszeniem przepisów o ochronie pracy kobiet.

W Rozporządzeniu [2] zawarto także ograniczenia w pracy kobiet w ciąży i w okresie karmienia. Dopuszczalne masy podnoszonych i przenoszonych przedmiotów w tych przypadkach stanowią 25% wartości dopuszczalnych mas dla kobiet nie będących w ciąży ani w okresie karmienia. Ponadto kobiety w ciąży i w okresie karmienia nie mogą wykonywać pracy w pozycji wymuszonej, jak również prac w pozycji stojącej łącznie przez ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej.

*-do 4 razy na godzinę)

Charakter pracy	Kobiety	Dziewczęta	Kobiety w ciąży i w okresie karmienia
Praca stała	12 kg	8 kg	3 kg
Praca dorywcza *	20 kg	14 kg	5 kg

Kobiet w ciąży nie wolno zatrudniać przy pracach szczególnie uciążliwych takich jak:

    1.  Prace w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym:

• prace w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określany zgodnie z Polską Normą, jest większy od 1,5 lub mniejszy od - 1,5,

• prace w środowisku, w którym występują nagłe zmiany temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15° C.

• Prace w hałasie i drganiach, czyli prace w warunkach narażenia na hałas, którego:

• poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w Kodeksie pracy, wymiaru czasu pracy przekracza wartość 65 dB,

• szczytowy poziom dźwięku C przekracza wartość 130 dB,

• maksymalny poziom dźwięku A przekracza wartość 110 dB,
  (więcej informacji w rozporządzeniu Dz. U. Nr 127, poz. 1092 ).

• Prace przy monitorach ekranowych powyżej 4h na dobę.

• Prace pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokości.

• praca na wysokości - poza stałymi galeriami, pomostami, podestami i innymi stałymi podwyższeniami, posiadającymi pełne zabezpieczenie przed upadkiem (bez potrzeby stosowania środków ochrony indywidualnej przed upadkiem), oraz wchodzenie i schodzenie po drabinach i klamrach,

• prace w wykopach oraz w zbiornikach otwartych.

• Prace w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu.
  Dla kobiet w ciąży lub karmiących piersią - prace nurków oraz wszystkie prace w warunkach podwyższonego lub obniżonego ciśnienia.

• Prace w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi

• prace stwarzające ryzyko zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy, toksoplazmozą,

• prace przy obsłudze zwierząt dotkniętych chorobami zakaźnymi i inwazyjnymi.

• Prace w narażeniu na działanie szkodliwych substancji chemicznych.
  Kobietom w ciąży i w okresie karmienia zabronione są prace w narażeniu na działanie czynników rakotwórczych i o prawdopodobnym działaniu rakotwórczym, określonych w odrębnych przepisach, prace w narażeniu na chloropren, 2-etoksyetanol, etylenu dwubromek, leki cytostatyczne, mangan, 2-metoksyetanol, ołów i jego związki organiczne i nie organiczne, rtęć i jej związki organiczne i nieorganiczne, styren, syntetyczne estrogeny i progesterony, węgla dwusiarczek, preparaty do ochrony roślin niezależnie od ich stężenia w środowisku pracy oraz prace w narażeniu na działanie rozpuszczalników organicznych, jeżeli ich stężenia w środowisku pracy przekraczają wartości 1/3 najwyższych dopuszczalnych stężeń.

26.Omów obowiązki ciążące na pracodawcach, gdy ich pracownicy jednocześnie wykonują pracę w tym samym miejscu.

Art. 208.  Kodeksu pracy


§ 1. W razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek:

1) współpracować ze sobą,


2) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu,


3) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników.


§ 2. Wyznaczenie koordynatora, o którym mowa w § 1, nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom.

27.Omów w jakim terminie i jakie instytucje ma obowiązek powiadomić pracodawca o rozpoczęciu działalności. Omów sposób postępowania.

Art. 209.  Kodeksu Pracy

§ 1. Pracodawca rozpoczynający działalność jest obowiązany, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia tej działalności, zawiadomić na piśmie właściwego okręgowego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności.

§ 2. Obowiązek, o którym mowa w § 1, ciąży na pracodawcy odpowiednio w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, zwłaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji, jeżeli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników.

§ 3. (skreślony).

§ 4. Właściwy okręgowy inspektor pracy lub właściwy państwowy inspektor sanitarny może zobowiązać pracodawcę prowadzącego działalność powodującą szczególne zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników do okresowej aktualizacji informacji, o której mowa w § 1.

Reasumując: nowo powstały pracodawca ma obowiązek zawiadomienia w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia swojej działalności właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności. Niewypełnienie tego obowiązku zrodzi konsekwencje z art. 283 § 1 i 2 k.p., według których ten, kto będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy albo kierując pracownikami, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny.

Tej samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi nie zawiadamia w terminie 30 dni właściwego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju, zakresie prowadzonej działalności, jak również o zmianie miejsca, rodzaju i zakresu prowadzonej działalności oraz o zmianie technologii, jeżeli zmiana technologii może powodować zwiększenie zagrożenia dla zdrowia pracowników. 

28. Wymień podstawowe obowiązki pracownika związane z bhp.

Art. 211. Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym

obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany:

1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i

instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,

2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i

higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek

przełożonych,

3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w

miejscu pracy,

4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków

ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,

5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom

lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,

6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku

albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne

osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie,

7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących

bezpieczeństwa i higieny pracy.

29. Wymień podstawowe obowiązki osoby kierującej pracownikami w zakresie bhp.

Art. 212. Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:

1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i

higieny pracy,

2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z

przeznaczeniem,

3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie

pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami

związanymi z warunkami środowiska pracy,

4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia

technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z

przeznaczeniem,

5) egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i

higieny pracy,

6) zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad

pracownikami.

30. Podaj co powinien uwzględnić pracodawca w przypadku kiedy planuje budowę lub przebudowę obiektu, w którym znajdować się będą pomieszczenia pracy.

Art. 213. § 1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać, aby budowa lub przebudowa obiektu

budowlanego, w którym przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie

projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawców, zgodnie z odrębnymi przepisami.

§ 2. Obiekt budowlany, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinien spełniać

wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 3. Przebudowa obiektu budowlanego, w którym znajdują się pomieszczenia pracy, powinna

uwzględniać poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 4. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy budowa lub przebudowa dotyczy części obiektu budowlanego, w której znajdują się pomieszczenia pracy.

Art. 214. § 1. Pracodawca jest obowiązany zapewniać pomieszczenia pracy odpowiednie do

rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników.

§ 2. Pracodawca jest obowiązany utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym

bezpieczne i higieniczne warunki pracy.

31. Omów zasady poddawania przeglądom obiektu budowlanego i częstotliwość tych przeglądów
1. okresowo, co najmniej raz w roku sprawdzenie stanu technicznego:
    1.1 elementów budynku, budowli i instalacji narażonych na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynnikówwystępujących podczas użytkowania obiektu
    1.2 instalacji i użądzeń służących ochronie środowiska
    1.3 instalacji gazowych oraz przewodów kominowych(dymowych, spalinowych i wentylacyjnych)

2. Okresowo, o najmniej raz na 5 lat należy przeprowadzać kontrolę polegającą na sprawdzeniu stanu technicznego i przydatności do użytkowania obiektu budowlanego, estetyki obiektu budowlanego oraz jego otoczenia; kontrolą tą powinno być objęte również badanie instalacji elektrycznej i piorunochronnej w zakresie stanu sprawności połączeń, osprzętu, zabezpieczeń i środków ochrony od porażeń, oporności izolacji przewodów oraz uziemień instalacji i aparatów

W toku kontroli szczegółowym sprawdzeniem należy objąć stan techniczny:

•zewnętrznych warstw przegród zewnętrznych (warstwa fakturowa), elementów ścian zewnętrznych (attyki, filary, gzymsy), balustrad, loggii i balkonów,
•urządzeń zamocowanych do ścian i dachu budynku,
•elementów odwodnienia budynku oraz obróbek blacharskich,
•pokryć dachowych,
•instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,
•urządzeń stanowiących zabezpieczenie przeciwpożarowe budynku,
•elementów instalacji kanalizacyjnej odprowadzających ścieki z budynku,
•przejść przyłączy instalacyjnych przez ściany budynku

3. okresowa kontrola stanu technicznego co najmniej dwa razy w roku, której należy dokonywać przed i po okresie zimowym w terminach do 31 maja oraz do 30 listopada - jedynie w stosunku do dwóch rodzajów obiektów. Zwrot „co najmniej” wskazuje, że w stosunku do obiektów wielkopowierzchniowych kontrole okresowe mogą być przeprowadzane częściej niż dwa razy w roku.
Obowiązkiem tym zostały objęte budynki, które
- posiadają powierzchnię zabudowy,  przekraczającą 2000 m², bez względu na powierzchnię dachu
- inne niż budynki obiekty budowlane o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m², tj. obiekty budowlane, dla których nie można określić powierzchni zabudowy jak np. wiaty.
    Osoba dokonująca kontroli ma obowiązek bezzwłocznie pisemnie zawiadomić właściwy organ nadzoru budowlanego o przeprowadzonej kontroli

4. Kontrola bezpiecznego użytkowania obiektu. Należy przeprowadzać każdorazowo w przypadku wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.
Konieczność poddania obiektu budowlanego kontroli bezpiecznego użytkowania

32.Wyjaśnij pojęcia droga, przejście i omów jakie wymogi dotyczą dróg, przejść i placów manewrowych w zakładzie pracy

Droga - drogi komunikacyjne i transportowe

Przejście - drogi dla pieszych

1. Drogi i przejścia oraz dojazdy pożarowe nie mogą prowadzić przez miejsca, w których występują zagrożenia dla ich użytkowników.

2. Drogi i przejścia powinny posiadać wymiary odpowiednie do liczby potencjalnych użytkowników oraz rodzajów i wielkości stosowanych urządzeń transportowych i przemieszczanych ładunków. Minimalne wymiary dróg i przejść określają Polskie Normy.

Jedną z norm wskazujących minimalne wymiary dróg i przejść jest norma PN - 68/M - 78010 - Transport wewnętrzny. Drogi i otwory drzwiowe. Wytyczne projektowania.

Zalecane szerokości dróg transportowych, zgodnie z powyższą normą, dla pieszych w budynkach przemysłowych należy obliczać według wzorów:

A = B 30 cm - dla ruchu jednokierunkowego

A = 2B 60 cm - dla ruchu dwukierunkowego

gdzie: B - szerokość ładunku jaki niesie pieszy (w cm), A - szerokość drogi transportowej (w cm), która nie może być mniejsza niż 120 cm.

3. Nawierzchnia dróg, placów manewrowych, postojowych i składowych, dojazdów pożarowych i przejść powinna być równa i twarda lub utwardzona oraz posiadać nośność odpowiednią do obciążenia wynikającego ze stosowanych środków transportowych oraz przemieszczanych i składowanych materiałów.

4. Drogi, przejścia oraz place manewrowe, postojowe i składowe powinny posiadać urządzenia lub inne rozwiązania techniczne zapewniające odprowadzanie wód opadowych.

5. Na drogach transportowych i w magazynach nie powinny występować progi ani stopnie. W przypadku zróżnicowania poziomów podłogi, różnice te powinny być wyrównane pochylniami o nachyleniu dostosowanym do rodzaju używanego środka transportu, ale nie większym niż 8%.

6. Pochylnie powinny umożliwiać bezpieczne poruszanie się pracowników i dogodny transport ładunków.

7. Na drogach - w miejscach, w których możliwe jest niespodziewane wtargnięcie pieszych, w szczególności przed bramami, drzwiami i przejściami, należy ustawić barierki lub zastosować inne skuteczne środki ochronne.

33. Omów wymogi i parametry jakie powinny spełniać drogi ewakuacyjne w zakładzie pracy

Droga ewakuacyjna przejście zapewniające możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku lub do sąsiedniej strefy pożarowej, bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej. Długość drogi ewakuacyjnej od wyjścia z pomieszczenia na tę drogę do wyjścia do innej strefy pożarowej lub na zewnątrz budynku, zwanej dalej "dojściem ewakuacyjnym", mierzy się wzdłuż osi drogi ewakuacyjnej. W przypadku zakończenia dojścia ewakuacyjnego przedsionkiem przeciwpożarowym, długość tę mierzy się do pierwszych drzwi tego przedsionka. Za równorzędne wyjściu do innej strefy pożarowej uważa się wyjście do obudowanej klatki schodowej, zamykanej drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej E I 30, wyposażonej w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu

Przejście ewakuacyjne droga, którą pokonuje człowiek od najdalszego miejsca w pomieszczeniu, w którym może przebywać, do wyjścia ewakuacyjnego na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej albo na zewnątrz budynku, o długości nieprzekraczającej:

1) w strefach pożarowych ZL - 40 m, (w pomieszczeniach o wysokości powyżej 5 m długość przejścia ewakuacyjnego do 50 m)

2) w strefach pożarowych PM o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m2 w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej - 75 m, (w pomieszczeniach o wysokości powyżej 5 m długość przejścia ewakuacyjnego do 93,75 m)

3) w strefach pożarowych PM, o obciążeniu ogniowym nieprzekraczającym 500 MJ/m2, w budynku o więcej niż jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach pożarowych PM w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez względu na wielkość obciążenia ogniowego - 100 m.

4) W pomieszczeniu zagrożonym wybuchem do 40 m

Długości przejść, o których mowa w punktach 1 i 2, mogą być powiększone pod warunkiem zastosowania:

1) stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych - o 50%,

2) samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu - o 50%.

Szerokość przejścia ewakuacyjnego w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób, do których ewakuacji ono służy, przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9 m, a służącego do ewakuacji do 3 osób - nie mniej niż 0,8 m.

Dopuszcza się prowadzenie przez pomieszczenie zagrożone wybuchem przejścia ewakuacyjnego z innego pomieszczenia, jeżeli pomieszczenia te są powiązane funkcjonalnie

Przejście ewakuacyjne nie powinno prowadzić łącznie przez więcej niż trzy pomieszczenia.

Wyjścia ewakuacyjne Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami.

Pomieszczenie powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne oddalone od siebie o co najmniej 5 m w przypadkach, gdy:

1) jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osób, a w strefie pożarowej ZL II - ponad 30 osób,

2) znajduje się w strefie pożarowej ZL, a jego powierzchnia przekracza 300 m2,

3) znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500 MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 300 m2,

4) znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500 MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 1 000 m2,

5) jest zagrożone wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100 m2.

Łączną szerokość drzwi w świetle, stanowiących wyjścia ewakuacyjne z pomieszczenia, należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać w nim równocześnie, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób, przy czym najmniejsza szerokość drzwi w świetle ościeżnicy powinna wynosić 0,9 m, a w przypadku drzwi służących do ewakuacji do 3 osób - 0,8 m.

2. Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczeń:

1) zagrożonych wybuchem,

2) do których jest możliwe niespodziewane przedostanie się mieszanin wybuchowych lub substancji trujących, duszących bądź innych, mogących utrudnić ewakuację,

3) przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób. Wymaganie to nie dotyczy budynku wpisanego do rejestru zabytków.

4) przeznaczonych dla ponad 6 osób o ograniczonej zdolności poruszania się.

Wyjścia ewakuacyjne z pomieszczenia zagrożonego wybuchem na drogę ewakuacyjną powinny prowadzić przez przedsionki przeciwpożarowe, których ściany i stropy stanowiące elementy oddzielenia przeciwpożarowego powinny być wykonane z materiałów niepalnych, a występujące w nich otwory - obudowane przedsionkami przeciwpożarowymi lub zamykane za pomocą drzwi przeciwpożarowych bądź innego zamknięcia przeciwpożarowego.

Szerokość drzwi stanowiących wyjście ewakuacyjne z budynku, a także szerokość drzwi na drodze ewakuacyjnej z klatki schodowej, prowadzących na zewnątrz budynku lub do innej strefy pożarowej, powinna być nie mniejsza niż szerokość biegu klatki schodowej

Szerokość drzwi w świetle na drodze ewakuacyjnej należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób, do których ewakuacji są one przeznaczone, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób, przy czym najmniejsza szerokość drzwi powinna wynosić 0,9 m w świetle ościeżnicy.

Drzwi wieloskrzydłowe, stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej, powinny mieć co najmniej jedno, nieblokowane skrzydło drzwiowe o szerokości nie mniejszej niż 0,9 m.

Szerokość skrzydła drzwi wahadłowych, stanowiących wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej, powinna wynosić co najmniej dla drzwi jednoskrzydłowych - 0,9 m, a dla drzwi dwuskrzydłowych - 0,6 m, przy czym oba skrzydła drzwi dwuskrzydłowych muszą mieć tę samą szerokość.

Zabrania się stosowania do celów ewakuacji drzwi obrotowych i podnoszonych.

Drzwi rozsuwane mogą stanowić wyjścia na drogi ewakuacyjne, a także być stosowane na drogach ewakuacyjnych, jeżeli są przeznaczone nie tylko do celów ewakuacji, a ich konstrukcja zapewnia:

1) otwieranie automatyczne i ręczne bez możliwości ich blokowania,

2) samoczynne ich rozsunięcie i pozostanie w pozycji otwartej w wyniku zasygnalizowania pożaru przez system wykrywania dymu chroniący strefę pożarową, do ewakuacji z której te drzwi są przeznaczone, a także w przypadku awarii drzwi.

Drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne z pomieszczenia, w którym może przebywać jednocześnie więcej niż 300 osób, oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia, powinny być wyposażone w urządzenia przeciwpaniczne.

Rozmiary poziomych dróg ewakuacyjnych

1. Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać jednocześnie na danej kondygnacji budynku, przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 1,4 m.

2. Dopuszcza się zmniejszenie szerokości poziomej drogi ewakuacyjnej do 1,2 m, jeżeli jest ona przeznaczona do ewakuacji nie więcej niż 20 osób.

3. Wysokość drogi ewakuacyjnej powinna wynosić co najmniej 2,2 m, natomiast wysokość lokalnego obniżenia 2 m, przy czym długość obniżonego odcinka drogi nie może być większa niż 1,5 m.

4. Skrzydła drzwi, stanowiących wyjście na drogę ewakuacyjną, nie mogą, po ich całkowitym otwarciu, zmniejszać wymaganej szerokości tej drogi.

Korytarze stanowiące drogę ewakuacyjną w strefach pożarowych ZL powinny być podzielone na odcinki nie dłuższe niż 50 m przy zastosowaniu przegród z materiałów niepalnych z drzwiami dymoszczelnymi lub innych urządzeń technicznych, zapobiegających rozprzestrzenianiu się dymu. (nie dotyczy korytarzy, na których zastosowano rozwiązania techniczno-budowlane zabezpieczające przed zadymieniem)

Schody Szerokość użytkową schodów stałych mierzy się między wewnętrznymi krawędziami poręczy, a w przypadku balustrady jednostronnej - między wykończoną powierzchnią ściany a wewnętrzną krawędzią poręczy tej balustrady. Szerokości te nie mogą być ograniczane przez zainstalowane urządzenia oraz elementy budynku

Wymiary schodów na drodze ewakuacyjnej:

1. Budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki zamieszkania zbiorowego oraz budynki użyteczności publicznej, z wyłączeniem budynków zakładów opieki zdrowotnej, a także budynki produkcyjne, magazynowo-składowe oraz usługowe, w których zatrudnia się ponad 10 osób:

- minimalna szerokość użytkowa biegu- 1,2 (m),

- minimalna szerokość użytkowa spocznika - 1,5 (m),

- maksymalna wysokość stopni - 0,175 (m).

2. Przedszkola i żłobki:

minimalna szerokość użytkowa biegu- 1,2 (m),

minimalna szerokość użytkowa spocznika - 1,5 (m),

maksymalna wysokość stopni - 0,15 (m).

3. Budynki opieki zdrowotnej:

- minimalna szerokość użytkowa biegu- 1,4 (m),

- minimalna szerokość użytkowa spocznika - 1,5 (m),

- maksymalna wysokość stopni - 0,15 (m).

4. Garaże wbudowane i wolno stojące (wielostanowiskowe) oraz budynki usługowe, w których zatrudnia się do 10 osób:

- minimalna szerokość użytkowa biegu- 0,9 (m),

- minimalna szerokość użytkowa spocznika - 0,9 (m),

- maksymalna wysokość stopni - 0,19 (m).

5. We wszystkich budynkach niezależnie od ich przeznaczenia schody do kondygnacji podziemnej, pomieszczeń technicznych i poddaszy nieużytkowych:

- minimalna szerokość użytkowa biegu- 0,8 (m),

- minimalna szerokość użytkowa spocznika - 0,8 (m),

- maksymalna wysokość stopni - 0,2 (m).

34.Jakie wymagania powinny spełniać podłogi, stropy, ściany i sufity w pomieszczeniach pracy.

- Pracodawca jest obowiązany utrzymywać pomieszczenia pracy w czystości i porządku oraz zapewnić ich okresowe remonty i konserwacje w celu zachowania wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy.

- Ściany i sufity pomieszczeń pracy, w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia pracowników lub pyty niebezpieczne pod względem wybuchowym, powinny mieć pokrycie ochronne, zabezpieczające przed adsorpcją i gromadzeniem się pyłu oraz powinny być przystosowane do łatwego czyszczenia lub zmywania.  

- Jeżeli ze względu na rodzaj wykonywanych robót lub rodzaj stosowanych urządzeń może zachodzić niebezpieczeństwo wybuchu, stropy, dachy i ściany pomieszczeń pracy powinny być wykonane zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa dla tego rodzaju robót lub znajdujących się tam urządzeń oraz zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi.

- W pomieszczeniach oraz na drogach znajdu jących się w obiektach budowlanych podło gi powinny być stabilne, równe, nieśliskie, niepylące i odporne na ścieranie oraz nacisk, a także łatwe do utrzymania w czystości.

- W pomieszczeniach, w których mogą wystąpić mieszaniny wybuchowe palnych par, pyłów lub gazów z powietrzem, powierzchnie podłóg powinny być wykonane z materiału nie wodującego iskrzenia me chanicznego lub wyładowań elektrostatycznych.

- W pomieszczeniach magazynowych i na drogach znajdujących się w obiektach budowlanych powinny być umieszczone informacje o dopuszczalnym obciążeniu stropów.

- Powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy powinny zapewniać spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania pracowników w tych pomieszczeniach.

35.Wymień parametry dotyczące wolnej objętości i powierzchni pomieszczenia pracy dla zatrudnionego pracownika.
- Na każdego z pracowników jednocześnie zatrudnionych w pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m2 wolnej powierzchni podłogi (nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.)

36.Omów wymogi jakie powinny spełniać drzwi, wrota i bramy w budynkach gdzie znajdują się pomieszczenia pracy.

- Wymiary otworów drzwiowych w każdym pomieszczeniu powinny być odpowiednie do liczby pracowników z nich korzystających oraz do rodzaju i wielkości używanych urządzeń transportowych i przemieszczanych ładunków. Wymiary otworów drzwiowych określa Polska Norma

- Sposób otwierania drzwi z pomieszczeń pracy i z pomieszczeń higienicznosanitarnych powinien odpowiadać wymaganiom przepisów techniczno-budowlanych i dotyczących ochrony przeciwpożarowej.

- Drzwi rozsuwane muszą być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich wypadnięciu z prowadnic.

- Drzwi i bramy otwierające się do góry muszą być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich przypadkowemu opadaniu.

- Wrota bram powinny być wyposażone w urządzenia zapobiegające ich przypadkowemu zamknięciu.

- Wahadłowe drzwi i bramy muszą być przezroczyste lub posiadać przezroczyste panele.

- Drzwi i bramy przezroczyste powinny być wykonane z materiału odpornego na rozbicie lub ze szkła hartowanego oraz odpowiednio oznakowane w widocznym miejscu.

- Pomiędzy pomieszczeniami nie należy wykonywać progów, chyba że warunki techniczne wymagają ich zastosowania. W takich przypadkach należy je oznaczyć w sposób widoczny.

- Drzwi i bramy otwierane i zamykane mechanicznie powinny tak funkcjonować, aby nie stwarzały zagrożenia urazem. Drzwi takie powinny mieć zamontowane łatwo rozpoznawalne i łatwo dostępne z obu stron urządzenie do ich zatrzymywania, a także powinny być przystosowane do ręcznego otwierania.

- Pomieszczenia pracy, w których przebywają pracownicy, nie mogą być zamykane w sposób unie możliwiający wyjście z pomieszczenia. Jeżeli istnieją względy wymagające zamykania pomieszczeń w cza sie pracy przed osobami nie upoważnionymi, należy stosować przy drzwiach zamki uniemożliwiające wejście z zewnątrz, a jednocześnie umożliwiające wyjście z pomieszczenia bez użycia klucza. W takiej sytuacji należy przewidzieć możliwość powiadamiania pracowników znajdujących się w takich pomieszczeniach o niebezpieczeństwie grożącym z zewnątrz.

37. Omów warunki jakie powinno spełniać oświetlenie pomieszczeń pracy światłem dziennym.

Oświetlenie jest jednym z ważniejszych czynników wpływających na wydajność pracy, wypadki przy pracy oraz zdrowie pracownika. Niewłaściwe warunki oświetlenia wywołują wiele niekorzystnych zmian i reakcji organizmu ludzkiego, co prowadzi do zmęczenia oczu i pogorszenia stanu psychicznego.

Oświetlenie dzienne na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności. Oświetlenie dzienne w pomieszczeniach pracy może być:

• górne, jeżeli światło dzienne pada przez świetliki dachowe

• boczne, jeżeli światło dzienne pada przez okna

• mieszane (łącznie górne i boczne)

Najlepszym oświetleniem jest oświetlenie górne, ponieważ stwarza możliwość równomiernego oświetlenia powierzchni pomieszczenia. Świetliki mogą być jednak bardziej kłopotliwe w użytkowaniu (nieszczelność, osadzanie się kurzu, zaleganie śniegu).

Minimalne warunki oświetlenia bocznego w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi określa stosunek powierzchni okien  (w świetle ościeżnic) do powierzchni podłogi, który powinien wynosić co najmniej  1:8. Natomiast w innym pomieszczeniu, w którym oświetlenie naturalne jest wymagane ze względu na przeznaczenie - co najmniej 1:12.

Szczególną uwagę przykłada się do utrzymywania we właściwym stanie oszklonych powierzchni. W związku z tym:

• okna, świetliki i naświetlenia w pomieszczeniach pracy o dużej wilgotności powietrza powinny być wykonane w sposób zapobiegający skraplaniu się  w nich pary wodnej. W przypadku szczególnie dużego zaparowania pomieszczenia i możliwości spadania kropel wody na stanowisko pracy należy zainstalować rynienki lub inne urządzenia odprowadzające wodę z okien, świetlików

• szyby w oknach i świetlikach powinny być czyste oraz przepuszczać dostateczną ilość światła. Do mycia okien i świetlików powinien być zapewniony dogodny i bezpieczny dostęp

• okna i świetliki powinny być wyposażone w odpowiednie urządzenia eliminujące nadmierne operowanie promieni słonecznych padających na stanowiska pracy

• okna i świetliki przeznaczone do wietrzenia pomieszczeń należy wyposażyć w urządzenia pozwalające na otwieranie ich w sposób łatwy i bezpieczny z podłogi oraz ustawienie części otwieranych w pożądanym położeniu.

38. Podaj podstawowe parametry oświetlenia stanowisk pracy światłem elektrycznym.

Niezależnie od od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Oświetlenie elektryczne traktujemy jako uzupełniające oświetlenie dzienne, gdy samo oświetlenie dzienne jest niewystarczające lub niezadowalające.

Obowiązująca obecnie norma dotyczy oświetlenia miejsc pracy we wnętrzach i zastępuje normy PN-71/E-02034 Urządzenia elektroenergetyczne. Oświetlenie elektryczne obiektów energetycznych oraz PN-84/E-02035 Oświetlenie wnętrz światłem elektrycznym. Wprowadza ona szereg nowych pojęć ujmujących szerzej zagadnienie oświetlenia stanowisk pracy, np. pojęcie otoczenia świetlnego.

Otoczenie świetlne to, oprócz wymaganych parametrów natężenia oświetlenia, zapewnienie jakościowych i ilościowych potrzeb człowieka, tj:

• wygody widzenia, przy której pracownicy mają dobre samopoczucie (wpływa to również pośrednio na wzrost wydajności pracy),

• wydajności wzrokowej, przy której pracownicy są w stanie wykonywać zadania wzrokowe, nawet w trudnych warunkach i w wydłużonym czasie,

• bezpieczeństwa.

Przy ocenie otoczenia świetlnego bierze się pod uwagę:

• rozkład luminacji,

• natężenie oświetlenia,

• olśnienie,

• kierunkowość światła,

• oddawanie barw i wygląd barwy światła,

• migotanie,

• światło dzienne

Kryteria te stosuje się przy projektowaniu nowych urządzeń oświetleniowych oraz przebudowie i eksploatacji istniejących.

Wymagania oświetleniowe dotyczące stref, zadań i czynności obejmują, podane w formie tabelarycznej:

• eksploatacyjne natężenie oświetlenia Em - wartość, od której nie może być mniejsza wartość średniego natężenia oświetlenia na określonej powierzchni,

• granicę ujednoliconej oceny olśnienia UGR. Wartość UGR dla danej instalacji oświetleniowej nie powinna przekroczyć wartości  podanej w tabeli,

• minimalne wartości wskaźnika oddawania barw R. Maksymalna wartość  wskaźnika wynosi 100. Liczba ta maleje wraz ze spadkiem jakości oddawania barw. Nie zaleca się stosowania lamp ze wskaźnikiem mniejszym niż 80 we wnętrzach , gdzie ludzie pracują dłuższy czas.

39. Scharakteryzuj  krótko hałas w środowisku pracy  i omów jakie działania powinien podjąć pracodawca w celu ograniczenia negatywnego wpływu hałasu na zdrowie pracownika. Podaj normę hałasu dla kobiety w ciąży.

Hałas to pojęcie subiektywne, określające niekorzystne oddziaływania dźwięków złożonych o różnej częstotliwości. Według Polskiej Normy hałasem jest dźwięk o dowolnym charakterze akustycznym, niepożądany w danych warunkach przez daną osobę. Hałas jest najczęściej  występującym czynnikiem szkodliwym. Powoduje ok. 10% wszystkich chorób zawodowych  w Polsce.

W zależności od częstotliwości drgań akustycznych  rozróżniamy hałas:

• słyszalny: 16 Hz - 16 000 Hz   (Hz - herc)

• niesłyszalny:  2 Hz - 50 Hz - hałas infradźwiękowy

                           10 000 Hz  - 100 000 Hz  - hałas ultradźwiękowy

Należy zaznaczyć, że granice podziału nie są tak wyraźne, jak przedstawiono powyżej, ponieważ jest to zależne od wrażliwości osobniczej.

Źródła hałasu:

• mechaniczne (hałas wywołany przez maszyny o napędzie mechanicznym)

• aerodynamiczne i hydrodynamiczne ( np. ruch gazów i cieczy w rurociągach)

• technologiczne (hałas wywołany zmianą spójności materiału - jak kruszenie, łamanie).

Szkodliwe lub uciążliwe skutki hałasu zależą od:

• natężenia hałasu

• poziomu ekspozycji

• rodzaju źródeł hałasu

• relacji między człowiekiem a źródłem hałasu

HAŁAS DLA KOBIET W CIĄŻY:

Prace w warunkach narażenia na hałas, którego:

- poziom ekspozycji odniesiony do ośmiogodzinnego  dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w Kodeksie Pracy, wymiaru czasu pracy przekracza wartość 65 dB,

- szczytowy poziom dźwięku C przekracza wartość 130 dB,

- maksymalny poziom dźwięku A przekracza wartość  110 dB

Obowiązki pracodawcy w przypadku zagrożenia hałasem

• Pracodawca dokonuje pomiarów wielkości charakteryzujących hałas lub drgania mechaniczne oraz porównuje wyniki tych pomiarów  z wartościami NDN i wartościami progów działania.

• Tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania pomiarów, sposób rejestrowania i przechowywania wyników oraz ich udostępniania pracownikom określają przepisy w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Pracodawca oznacza znakami bezpieczeństwa miejsca pracy, w których wielkości charakteryzujące hałas w środowisku pracy przekraczają wielkości NDN, oraz wydziela strefy z takimi miejscami i ogranicza do nich dostęp, jeżeli jest to technicznie wykonalne i ryzyko wynikające z narażenia na hałas uzasadnia takie wydzielenie.

• W pomieszczeniu przeznaczonym na odpoczynek pracownika poziom hałasu nie może przekraczać wartości dopuszczalnych, określonych w Polskiej Normie dla pomieszczeń administracyjno-biurowych.

• Narażenie indywidualne pracownika na hałas nie może przekroczyć wartości NDN.

• W przypadku stwierdzenia narażenia indywidualnego na hałas przekraczającego wartości NDN pracodawca:

- podejmuje działania w celu ograniczenia narażenia poniżej wartości NDN

- ustala przyczyny wystąpienia nadmiernego narażenia indywidualnego

- dobiera środki ochronne oraz podejmuje działania zapobiegawcze, pozwalające uniknąć ponownego wystąpienia narażenia indywidualnego przekraczającego wartości NDN.

• Pracodawca zapewnia pracownikom narażonym na działanie hałasu informacje i szkolenie w zakresie odnoszącym się do wyników oceny ryzyka zawodowego, w szczególności dotyczące:

- poziomu ryzyka zawodowego, rodzaju stwarzanych zagrożeń oraz ich skutków,

- środków niezbędnych do wyeliminowania lub ograniczenia ryzyka zawodowego oraz okoliczności, w jakich takie środki należy stosować,

- wartości NDN oraz wartości progów działania dla hałasu,

- wyników badań i pomiarów hałasu, oceny ich natężeń i rodzaju oddziaływań na organizm i wpływu na zdrowie,

- przyczyn powstawania chorób powodowanych oddziaływaniem hałasu na organizm,

- profilaktycznej opieki zdrowotnej,

- bezpiecznych sposobów wykonywania pracy, ograniczających do minimum narażenie na hałas,

- prawidłowego stosowania środków ochrony indywidualnej przed hałasem.




Profilaktyka.
Szkodliwemu oddziaływaniu hałasu na organizm można zapobiegać stosując metody takie jak:

1. Eliminacja źródła hałasu lub zmniejszenie natężenia hałasu przez:

- wybór właściwych technologii,

- robotyzację, automatyzację procesów produkcyjnych,

- wymianę maszyn i urządzeń  powodujących nadmierny hałas,

- utrzymanie maszyn i urządzeń w wymaganym stanie technicznym

2. Ograniczenie rozprzestrzeniania się hałasu przez stosowanie:

- izolacji akustycznej środowiska pracy (ekrany dźwiękochłonne)

- obudowy źródeł hałasu,

- zwiększenia chłonności akustycznej.

3. Zmniejszanie czasu ekspozycji na hałas przez:

- posunięcia organizacyjne mające na celu ograniczanie przebywania pracowników w hałasie,

- wydzielenie źródła hałasu i sprowadzenie jego obsługi do niezbędnego minimum,

4. Stosowanie ochron osobistych słuchu

Stanowią one najłatwiejszy sposób ochrony pracowników przed hałasem w przypadku konieczności zastosowania działań technicznych ograniczenia hałasu. Podczas doboru ochronników słuchu należy uwzględnić ich tłumienie, rodzaj wykonywania pracy, uciążliwość ich stosowania, konieczność stosowania jednocześnie innego rodzaju sprzętu (kaski, maski, okulary). Stosowanie ochron słuchu może być odczuwane jako dyskomfort i uciążliwość, a jednocześnie może być powodem nowych zagrożeń, jak stany zapalne na podłożu mechanicznym, termicznym, alergicznym. Dlatego indywidualne ochrony słuchu powinny być traktowane jako doraźne zabezpieczenie pracowników.


40. Kiedy pracodawca ma obowiązek sporządzania programu działań organizacyjno-technicznych

zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas. Jakie działania powinny być uwzględnione

w tym programie.

Pracodawca dokonuje pomiarów wielkości charakteryzujących hałas lub drgania mechaniczne oraz

porównuje wyniki. Tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania pomiarów, o których mowa w ust. 1, sposób rejestrowania i przechowywania wyników oraz ich udostępniania pracownikom określają przepisy w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. tych pomiarów z wartościami

NDN i wartościami progów działania. W przypadku przekroczenia wartości progów działania pracodawca planuje i podejmuje działania zmniejszające ryzyko zawodowe.

Program, o którym mowa w ust. 2, powinien uwzględniać w szczególności działania

polegające na:

1) unikaniu procesów lub metod pracy powodujących narażenie na hałas lub drgania mechaniczne i zastępowaniu ich innymi, stwarzającymi mniejsze narażenia;

2) dobieraniu środków pracy przeznaczonych do wykonywania określonej pracy, właściwie zaprojektowanych

pod względem ergonomicznym, o możliwie najniższym poziomie emisji hałasu lub drgań mechanicznych;

3) ograniczaniu narażenia na hałas lub drgania mechaniczne środkami technicznymi: a. w przypadku hałasu przez stosowanie obudów dźwiękoizolacyjnych, kabin dźwiękoszczelnych, tłumików, ekranów, materiałów dźwiękochłonnych oraz układów izolujących i tłumiących dźwięki materiałowe,

b. w przypadku drgań mechanicznych przez stosowanie materiałów, elementów i układów

izolujących i tłumiących drgania, w tym amortyzowanych siedzisk, uchwytów i rękawic antywibracyjnych;

4) projektowaniu miejsc pracy i rozmieszczaniu stanowisk pracy w sposób umożliwiający

izolację od źródeł hałasu lub drgań mechanicznych oraz ograniczający jednoczesne oddziaływanie wielu źródeł

na pracownika;

5) konserwowaniu środków pracy, obiektów budowlanych, urządzeń i układów izolujących i tłumiących hałas

lub drgania mechaniczne oraz innych środków ochrony zbiorowej;

6) informowaniu i szkoleniu pracowników w zakresie poprawnego i bezpiecznego posługiwania się środkami

pracy;

7) ograniczaniu czasu i poziomu narażenia oraz liczby osób narażonych na hałas lub drgania mechaniczne

przez właściwą organizację pracy, w szczególności stosowanie skróconego czasu lub przerw w pracy i

rotacji na stanowiskach pracy.

W przypadku gdy uniknięcie lub wyeliminowanie ryzyka zawodowego wynikającego z narażenia na hałas

nie jest możliwe za pomocą środków ochrony zbiorowej lub organizacji pracy, pracodawca:

1) udostępnia środki ochrony indywidualnej słuchu, jeżeli wielkości charakteryzujące hałas w środowisku

pracy przekraczają wartości progów działania;

2) udostępnia środki ochrony indywidualnej słuchu oraz nadzoruje prawidłowość ich stosowania, jeżeli wielkości charakteryzujące hałas w środowisku pracy osiągają lub przekraczają wartości NDN.

2. Środki ochrony indywidualnej słuchu są dobierane w sposób eliminujący ryzyko uszkodzenia słuchu lub

zmniejszający je do najniższego możliwego do osiągnięcia w danych warunkach poziomu.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do prac:

1) przy których właściwe stosowanie środków ochrony indywidualnej słuchu przez cały czas mogłoby spowodować większe zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa pracownika niż rezygnacja z ich stosowania, wykonywanych w szczególności przez: a. osoby prowadzące akcję ratowniczą w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony

mienia lub środowiska, usunięcia awarii albo przeciwdziałania klęsce żywiołowej,

b. kierujących pojazdami samochodowymi, ciągnikami rolniczymi lub maszynami samobieżnymi po drogach publicznych lub drogach komunikacyjnych i transportowych na terenie zakładu pracy;

2) wykonywanych przez artystów - wykonawców widowisk muzycznych i rozrywkowych.

Pracodawca oznacza znakami bezpieczeństwa miejsca pracy, w których wielkości charakteryzujące hałas w

środowisku pracy przekraczają wartości NDN, oraz wydziela strefy z takimi miejscami i ogranicza do nich dostęp, jeżeli jest to technicznie wykonalne i ryzyko wynikające z narażenia na hałas uzasadnia takie wydzielenie.

W pomieszczeniu przeznaczonym na odpoczynek pracownika poziom hałasu nie może przekraczać wartości

dopuszczalnych, określonych w Polskiej Normie dla pomieszczeń administracyjno-biurowych.

41.Omów warunki jakie dotyczą parametrów ogrzewania pomieszczeń pracy w zależności od

sposobów ogrzewania tych pomieszczeń.

W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14 °C (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 °C(291 K).

42.Podaj przypadki kiedy pracownikowi przysługują napoje zimne a kiedy gorące.

1) w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego

(WBGT) powyżej 25oC,

2) w warunkach mikroklimatu zimnego, charakteryzującego się wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza

(WCI) powyżej 1000,

3) przy pracach na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10oC lub powyżej 25oC,

4) przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet,

5) na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza

28oC.

Pracodawca zapewnia pracownikom napoje w ilości zaspokajającej potrzeby pracowników, odpowiednio zimne

lub gorące w zależności od warunków wykonywania pracy, a w przypadku określonym w ust.1 pkt 1 - napoje

wzbogacone w sole mineralne i witaminy.

Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, oraz szczegółowe

zasady ich wydawania, a także warunki uzasadniające zapewnienie posiłków w sposób, o którym mowa w § 2 ust. 2, ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - pracodawca po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.

Posiłki i napoje wydawane są pracownikom w dniach wykonywania prac uzasadniających ich wydawanie.

Napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.

43. Omów zasady wentylacji pomieszczeń pracy.
Wentylację w pomieszczeniach dzielimy na naturalną i mechaniczną.

W pomieszczeniach pracy powinna być zapewniona wymiana powietrza wynikająca z potrzeb użytkowych i funkcji tych pomieszczeń, bilansu ciepła i wilgotności oraz zanieczyszczeń stałych i gazowych. Niezbędna wymiana powietrza w pomieszczeniach pracy, w których wydzielają się substancje szkodliwe dla zdrowia, powinna zapewnić czystość powietrza co najmniej w granicach nie przekraczających wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń tych substancji, przy czym:
1)  jeżeli w pomieszczeniu wydzielają się dwie lub więcej substancji szkodliwych, a działanie każdej z nich na organizm jest inne i niezależne od działania pozostałych substancji, wymiana powinna zapewnić co najmniej ilość powietrza niezbędną do rozcieńczenia stężenia tej substancji, która wymaga największej objętości powietrza do rozcieńczenia do wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia,
2)  jeżeli w pomieszczeniu wydzielają się dwie lub więcej substancji szkodliwych, a ich działanie na organizm jest analogiczne lub gdy jednoczesne ich występowanie wzmaga działanie poszczególnych substancji, wymiana powinna zapewnić co najmniej ilość powietrza równą sumie jego objętości potrzebnych do rozcieńczenia stężenia każdej z tych substancji do wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia.

2. W nie klimatyzowanych pomieszczeniach pracy niezależnie od wymiany powietrza, o której mowa w ust. 1, powinna być zapewniona stała wymiana powietrza nie mniejsza niż 0,5-krotna w ciągu godziny. Za stałą wymianę nie uważa się wymiany uzyskiwanej wyłącznie w drodze wentylacji mechanicznej.

3. Wymagania dotyczące parametrów powietrza w pomieszczeniach pracy określają odrębne przepisy i Polskie Normy.

Z polskiej normy dla obiektów użyteczności publicznej:
Strumień objętości powietrza wentylacyjnego w pomieszczeniach przeznaczonych na stały i czasowy pobyt ludzi powinien wynosić:
- 20 m³/h dla każdej przebywającej osoby
- 30 m³/h dla każdej przebywającej osoby jeżeli dopuszcza się palenie tytoniu
- 15 m³/h dla każdego dziecka (żłobki i przedszkola).

§ 33. W pomieszczeniach pracy, w których następuje wydzielanie się ciepła przez promieniowanie w ilości przekraczającej na stanowiskach pracy 2500 kJ x godz. / m2 należy stosować nawiewną wentylację miejscową. Parametry nawiewanego powietrza powinny spełniać wymagania dla mikroklimatu gorącego, określone w przepisach w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

§ 34. Urządzenia lub ich części, z których mogą wydzielać się szkodliwe gazy, pary lub pyły, powinny być zhermetyzowane. W razie niemożliwości zhermetyzowania, urządzenia te powinny być wyposażone w miejscowe wyciągi.

§ 35. 1. Powietrze doprowadzane do pomieszczeń pracy z zewnątrz za pomocą wentylacji nawiewnej powinno być oczyszczone z pyłów i substancji szkodliwych dla zdrowia.
2. Wentylacja nie powinna powodować przeciągów, wyziębienia lub przegrzewania pomieszczeń pracy. Nie dotyczy to wentylacji awaryjnej.
3. Strumień powietrza pochodzący z urządzeń wentylacji nawiewnej nie powinien być skierowany bezpośrednio na stanowisko pracy.

§ 36. 1. Maksymalna temperatura nawiewanego powietrza nie powinna przekraczać 70°C (343 K) przy nawiewie powietrza na wysokości nie mniejszej niż 3,5 m od poziomu podłogi stanowiska pracy i 45°C (318 K) - w pozostałych przypadkach.
2. W pomieszczeniach pracy, w których występują łatwo palne lub niebezpieczne pod względem wybuchowym pyły, gazy lub pary, maksymalna temperatura nawiewanego powietrza powinna być zgodna z przepisami w sprawie ochrony przeciwpożarowej.

§ 37. Przy urządzeniach wentylacyjnych należy stosować  środki zmniejszające natężenie i rozprzestrzenianie się hałasu i drgań powodowanych pracą tych urządzeń.

§ 38. 1. Przy stosowaniu w pomieszczeniach pracy wentylacji mechanicznej z recyrkulacją powietrza ilość powietrza świeżego nie powinna być mniejsza niż 10% ogólnej ilości wymienianego powietrza.
2. W powietrzu wprowadzanym do pomieszczeń pracy przy stosowaniu recyrkulacji zanieczyszczenie czynnikami szkodliwymi dla zdrowia nie powinno przekraczać poziomu, przy którym suma stosunków stężeń poszczególnych substancji do odpowiadających im wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń przekracza 0,3.
3. Recyrkulacja powietrza nie powinna być stosowana w pomieszczeniach pracy, w których występuje narażenie na mikroorganizmy chorobotwórcze lub znajdują się substancje trujące, cuchnące albo możliwe jest nagłe zwiększenie stężenia szkodliwych substancji, a także w przestrzeniach zagrożonych wybuchem.

W klimatyzowanych oraz wentylowanych pomieszczeniach o nie otwieranych oknach strumień objętości powietrza wentylacyjnego powinien wynosić 30 m³/h dla każdej przebywającej osoby, a 50 m³/h jeśli jest dozwolone palenie.

44. Podaj w jaki sposób i w jakiej kolejności pracodawca realizuje obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Ogólny obowiązek pracodawcy jest uszczegółowiony przez wymienienie obowiązków szczególnych, które zobowiązują pracodawcę do: organizowania pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy

zapewnienia przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawania poleceń usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolowania wykonania tych poleceń reagowania na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy dostosowywania środków podejmowanych w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy zapewnienia rozwoju spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy uwzględniania ochrony zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych zapewnienia wykonania nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń organów nadzoru nad warunkami pracy zapewnienia wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.


45. Wymień kiedy pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach.

 Ocenę ryzyka wykonuje się:
- przy tworzeniu nowych stanowisk pracy przed ich uruchomieniem,
- przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy - wprowadzenie nowych maszyn, urządzeń, technologii i organizacji pracy,
- przy zmianie wymagań (norm, przepisów, zasad oceny stanowisk pracy itp.),
- przy wprowadzenia zmian dotyczących zastosowanych środków ochronnych.
- w zakładach, w których takiej oceny nie wykonywano.


46. Wymień jakie elementy powinny być zawarte w dokumencie oceny ryzyka zawodowego.

Dokument potwierdzający dokonanie oceny ryzyka zawodowego powinien

uwzględniać w szczególności:

1) opis ocenianego stanowiska pracy, w tym wyszczególnienie:

a) stosowanych maszyn, narzędzi i materiałów,

b) wykonywanych zadań,

c) występujących na stanowisku niebezpiecznych, szkodliwych i uciążliwych

czynników środowiska pracy,

d) stosowanych środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,

e) osób pracujących na tym stanowisku;

2) wyniki przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego dla każdego z czynników

środowiska pracy oraz niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko;

3) datę przeprowadzonej oceny oraz osoby dokonujące oceny

47. Podaj zasady powoływania i jaki jest zalecany skład zespołu oceniającego ryzyko zawodowe.

Ocenę ryzyka wykonuje zespół w skład którego wchodzić powinni:

• pracodawca lub jego przedstawiciel,

• wyznaczeni przez pracodawcę pracownicy,

• eksperci.

Zespołem kierować powinna osoba odpowiedzialna za planowanie i koordynowanie

jego działań, najlepiej z najwyższego kierownictwa zakładu.

Ocenę ryzyka zawodowego należy wykonywać przy udziale pracowników,

(przedstawicieli pracowników) zakładu. Osoby te powinny być przygotowane

do udziału w przedsięwzięciu, poprzez ich przeszkolenie dotyczące sposobu i

kolejności realizacji poszczególnych etapów oceny ryzyka. Osoby uczestniczące

w ocenie powinny znać szczegółowe informacje dotyczące organizacji zakładu

(wydziału, oddziału - przy ocenie wykonywanej w wielooddziałowym zakładzie),

dotyczące zagrożeń związanych z maszynami i urządzeniami, stosowanej

technologii oraz użytych w procesie produkcji materiałów. W zamierzenie mogą i

powinni być zaangażowani eksperci jeżeli dotyczy to procesów pracy szczególnie

skomplikowanych.

48. Jakie informacje i skąd zaczerpnięte uwzględniamy w ocenie ryzyka zawodowego.

Do oceny ryzyka zawodowego należy wykorzystać następujące informacje:

- gdzie zlokalizowane jest stanowisko pracy i jakie zadania się na nim realizuje;

- jakie osoby pracują na ocenianym stanowisku ze szczególnym zwróceniem uwagi na:

§ ich wykształcenie w zakresie przygotowania do wykonywania zawodu

§ kobiety w ciąży

§ młodocianych

§ osoby niepełnosprawne itp.

- jakie środki pracy, materiały i operacje technologiczne stosuje się na stanowisku

pracy,

- jakie czynności wykonywane są na stanowisku pracy, sposób i czas ich wykonywania przez poszczególne osoby pracujące na tym stanowisku,

- jakie normy i przepisy wymagane są na tym stanowisku,

- jakie zagrożenia i ich źródła zidentyfikowano,

- jakie są możliwe skutki zidentyfikowanych zagrożeń,

- jakie środki ochrony zbiorowe i indywidualne stosuje się na stanowisku pracy,

- o ilości wypadków i chorób zawodowych oraz wszystkich innych szkodliwych dla zdrowia pracowników efektach.

Celowe jest również zgromadzenie informacji dotyczących:

- obserwacji pracy,

- obserwacji wykonywanych zadań na stanowisku pracy,

- obserwacji wykonywanych zadań poza stanowiskiem pracy,

- wywiady z pracownikami,

- czynników zewnętrznych mogących mieć wpływ na środowisko pracy np. atmosferycznych,

- analizy działań zakładu w zakresie zapewnienia właściwych warunków pracy.

Źródłem tych informacji mogą być:

- dane techniczne o stosowaniu maszyn i urządzeń,

- dokumentacja techniczno - ruchowa i instrukcje w tym stanowiskowe bhp,

- wyniki pomiarów czynników szkodliwych, uciążliwych i niebezpiecznych,

- dokumentacja (rejestry) dotycząca wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

- przepisy prawne i normy techniczne,

- literatura naukowo - techniczna,

- karty charakterystyk substancji chemicznych itp.

49. Wymień cele oceny ryzyka zawodowego.

Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest zapewnienie pracownikom skutecznej ochrony przed zagrożeniami występującymi w środowisku pracy.

Aby osiągnąć ten cel, ocena ryzyka zawodowego powinna umożliwić:

• zidentyfikowanie związanych z pracą zagrożeń, które mogą powodować wypadki przy pracy, choroby zawodowe i inne dolegliwości zdrowotne u pracowników oraz określenie, czy ryzyko zawodowe związane z tymi zagrożeniami można uznać za dopuszczalne czy też nie, a także, co można zrobić, aby to ryzyko było jak najmniejsze,

• sprawdzenie, czy stosowane obecnie środki ochrony przed zagrożeniami w miejscu pracy są odpowiednie,

• ustalanie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego, jeżeli są one potrzebne,

• dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz organizacji pracy,

• zapewnienie, że stosowane środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, a także zmiany technologii oraz metod i organizacji pracy, podejmowane w celu ograniczenia ryzyka zawodowego, służą poprawie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników.

Należy pamiętać, że ocena ryzyka zawodowego nie jest celem samym w sobie, lecz jedynie środkiem, który ułatwia planowanie i prowadzanie działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy.

50. Omów jakie etapy składają się na ocenę ryzyka zawodowego.

Ocena ryzyka zawodowego jest systematycznym badaniem wszystkich aspektów pracy, które jest przeprowadzane w celu stwierdzenia:

• jakie zagrożenia w środowisku pracy mogą być powodem urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia pracownika

• czy zagrożenia te można wyeliminować,

• a jeżeli nie - jakie środki ochronne należy podjąć w celu ograniczenia ryzyka związanego z tymi zagrożeniami.

W procesie oceny ryzyka zawodowego wyodrębnia się często dwa etapy:

• analiza ryzyka i wyznaczanie jego dopuszczalności. Obejmuje ona zebranie potrzebnych informacji, identyfikację zagrożeń na stanowisku pracy oraz oszacowanie związanego z nimi ryzyka,

• wyznaczanie dopuszczalności ryzyka zawodowego, podejmuje się decyzję o zaakceptowaniu ryzyka lub konieczności obniżenia jego poziomu.

Podstawowym kryterium dopuszczalności ryzyka zawodowego są wymagania przepisów prawa. Określają one poziomy ryzyka dopuszczalnego.

Ocena ryzyka zawodowego powinna być przeprowadzana w sposób systematyczny, z uwzględnieniem wszystkich aspektów pracy oraz wszystkich zagrożeń występujących w miejscu pracy i prowadzić do systematycznej poprawy warunków pracy. Ocenę ryzyka zawodowego na stanowisku pracy należy przeprowadzić:

• po raz pierwszy przed oddaniem go do eksploatacji

• okresowo, w zależności od występujących na ocenianym obszarze zagrożeń,

• po wprowadzeniu zmian organizacyjnych i technologicznych,

• po wprowadzeniu zmian w stosowaniu ochron indywidualnych

• po wystąpieniu zdarzenia wypadkowego.

51. Wyjaśnij w jaki sposób zespół prowadzący ocenę ryzyka zawodowego dokonuje

analizy zagrożeń występujących na stanowisku pracy.

Wybierając jedna z metod oceny ryzyka zawodowego. Poniżej zostaną zaprezentowane trzy najpopularniejsze i jednocześnie najprostsze metody oceny ryzyka zawodowego.

I. Wstępna analiza zagrożeń - PHA ( Preliminary Hazard Analysis)

II. Matryca ryzyka (wg normy PN-N-18002) wg skali pięciostopniowej

III. Wskaźnik ryzyka - Metoda RISK SCORE

I. Wstępna analiza zagrożeń - PHA ( Preliminary Hazard Analysis)

W analizie ryzyka przeprowadzonego tą metodą bierze się pod uwagę dwa czynniki:

1. stopień szkód S ( zawsze bierzemy pod uwagę najgorsze skutki, jakie może spowodować dane zagrożenie)

2. prawdopodobieństwo powstania szkód zdarzenia P

Aby dobrać odpowiednią wartość szkód S należy przyjąć najgorsze skutki, jakie może spowodować dane zagrożenie:

S=1 jeżeli są to znikome urazy lub lekkie szkody np. obtarcie naskórka

S=2 jeżeli są to lekkie obrażenia, wymierne szkody np. złamanie ręki

S=3 jeżeli są to ciężkie obrażenia, znaczne szkody np. złamanie kręgosłupa

S=4 jeżeli mogą wystąpić pojedyncze wypadki śmeirtelne, ciężkie szkody

S=5 jeżeli mogą wystąpić zbiorowe wypadki śmiertelne, szkody na bardzo dużą skalę na terenie zakłady

S=6 jeżeli mogą wystąpić zbiorowe wypadki śmiertelne, szkody na dużą skalę poza terenem zakładu

Aby dobrać odpowiednią wartość prawdopodobieństwa należy przyjąć częstotliwość występowania zdarzeń, które mogą spowodować szkody, w tym tzw potencjalnie wypadkowe tzn wypadek był, ale na szczeście nie spowodował żadnych urazów i szkód

P=1 zdarzenie bardzo nieprawdopodobne

P=2 mało prawdopodobne zdarzające się raz na 10 lat

P=3 doraźne wydarzenia, zdarzające się raz w roku

P=4 dosyć częste wydarzenia zdarzające się raz w miesiącu

P=5 częste regularne wydarzenia zdarzające się raz w tygodniu

P=6 duże prawdopodobieństwo wydarzenia

Gdy zostaną już przyjęte odpowiednie wartości S i P to z poniższej tabeli odczytujemy poziom ryzyka W (W=S*P).

Jeżeli wartość W odczytana z tabeli zawiera się: od 1 do 3 to ryzyko jest akceptowalne tzn należy jedynie pilnować aby warunki bezpieczeństwa nie uległy pogorszeniu od 4 do 9 to jest dopuszczalna akceptacja ryzyka po ocenie ryzyka od 10 do 25 ryzyko niedopuszczalne, wymagane jest podjęcie działań poprawiających bezpieczeństwo i zmniejszających ryzyko

Przykład:

Jednym z zagrożeń pracownika montującego rusztowania jest przeciążenie układu ruchu.

Skutkiem przeciążenie układu ruchu mogą być schorzenia tego układu takie jak: bóle mięśni, zerwane ścięgna czy zwyrodnienia kręgosłupa i stawów. Pracownik pracuje 8 godzin dziennie. W ciągu 10 lat w zakładzie były trzy takie zdarzenia.

Szacowanie parametrów ryzyka:

- stopień szkód: S=3 (ciężkie obrażenia, znaczne szkody)

- prawdopodobieństwo szkód: P=3 (ponieważ takie zdarzenia miały miejsce trzy razy w ciągu

10 lat)

Wartościowanie ryzyka:

Na przecięciu wartości poziomo S=3 i pionowo P=3 otrzymujemy wartość ryzyka W=9, czyli dopuszczalna jest akceptacja po ocenie ryzyka.

II. Matryca ryzyka (wg normy PN-N-18002) wg skali pięciostopniowej

Ocena ryzyka zawodowego tą metodą opiera się na przyjęciu dwóch parametrów:

1. ciężkości następstw

2. prawdopodobieństwa następstw.

Aby określić ciężkość następstw przyjmujemy:

Następstwa o małej szkodliwości - urazy, choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy; są to:czasowe pogorszenie stanu zdrowia takie jak niewielkie stłuczenia i zranienia, podrażnienie oczu, bóle głowy itp.

Następstwa o średniej dolegliwości - urazy i choroby, które powodują niewielkie, ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z okresami absencji; są to np. zranienia, oparzenia drugiego stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne, nieskomplikowane złamania, przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego itp.

Następstwa o dużej szkodliwości - urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości lub śmierć; są to np. oparzenia trzeciego stopnia lub drugiego na dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania powodujące dysfunkcję, nowotwory, zespół wibracyjny itp.

Aby właściwie określić prawdopodobieństwo następstw należy przyjąć:

Mało prawdopodobne - w sytuacji, gdy następstwa zagrożeń nie powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika

Prawdopodobne - jeżeli następstwa zagrożeń mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika

Wysoce prawdopodobne - jeżeli następstwa zagrożeń mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika.

Po określeniu tych dwóch wartości odczytujemy z poniższej tabeli wartość ryzyka zawodowego.

Bardzo małe - jest to ryzyko dopuszczalne nie wymagające jakichkolwiek działań

Małe - jest to ryzyko dopuszczalne, przy którym zaleca się rozważenie możliwości poprawy warunków lub zaleca się zapewnienie, że ryzyko pozostanie na tym samym poziomie

Średnie - jest to ryzyko dopuszczalne, przy którym zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka

Duże - jest to ryzyko niedopuszczalne, które wymaga podjęcia natychmiastowych działań

Bardzo duże - jest to ryzyko niedopuszczalne, przy którym nie wolno wykonywać pracy do czasu jego obniżenia.

Przykład:

Przy pracach w wykopach jednym z zagrożeń jest zasypanie pracownika. Skutkiem takiego zdarzenia może być śmierć. Pracownik sporadycznie pracuje w głębokich wykopach, które są właściwie zabezpieczone. W ciągu ostatnich 10 lat w zakładzie nie zdarzył się taki wypadek.

Przyjęcie parametrów ryzyka:

- ciężkość następstw: duża szkodliwość (śmierć)

- prawdopodobieństwo następstw: mało prawdopodobne (następstwa zagrożeń, które nie powinno wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika).

Określenie ryzyka:

Na przecięciu wartości poziomo „mało prawdopodobne” i pionowo „szkodliwość duża” otrzymujemy wartość ryzyka „ryzyko średnie”- dopuszczalne.

Działania profilaktyczne:

Dla ryzyka średniego o poziomie dopuszczalnym zaleca się rozważanie możliwości dalszego zmniejszania poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienia, że ryzyko pozostanie co najmniej na tym samym poziomie.

III. Wskaźnik ryzyka - Metoda RISK SCORE

Metoda RISK SCORE określa prawdopodobieństwa skutków zdarzenia przez trzy parametry ryzyka:

1. możliwe skutki zdarzenia S

2. ekspozycję na zagrożenie E

3. prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia P

Aby określić możliwe skutki zdarzenia zakładamy zawsze najgorsze skutki, jakie są możliwe przy tym zagrożeniu przyjmując:

S=1 jeżeli maksymalne straty mogą być małe, wymagające wyłącznie udzielenia pierwszej pomocy przy stratach materialnych mniejszych niż 3 tys. zł

S=3 jeżeli straty określamy jako średnie, powodujące absencję poszkodowanego, straty materialne od 3 do 30 tys. Zł

S=7 jeżeli straty dą duże powodujące ciężkie uszkodzenie ciała lub straty materialne od 30 do

300 tys zł

S=15 jeżeli straty są bardzo duże, mogące spowodować jedną ofiarę śmiertelną lub straty materialne od 0,3 do 1 mln zł

S=40 jeżeli straty są porwnywalne z katastrofą, mogące spowodować kilka ofiar śmiertelnych lub straty materialne od 10 do 30 mln zł

S=100 jeżeli przewidujemy poważną katastrofę powodującą wiele ofiar śmiertelnych lub straty materialne powyżej 30 mln zł.

Aby określić ekspozycję na zagrożenie przyjmujemy

E=6 jeżeli kontakt pracownika z zagrożeniem jest częsty, codziennie

E=3 jeżeli zagrożenie działa na pracownika sporadycznie raz na tydzień

E=2 jeżeli kontakt z zagrożeniem jest okazjonalny, raz w miesiącu

E=1 jeżeli kontakt z zagrożeniem jest minimalny, kilka razy w roku

E=0,5 jeżeli kontakt jest znikomy, raz w roku

Metoda Risk Score przewiduje jeszcze wartość E=10 przy stałym narażeniu na zagrożenie.

Ta wartość nie może być zastosowana w standardowym zakładzie pracy, ze względu na czas pracy obowiązujący w prawie pracy. Metoda została opracowana na potrzeby marynarki wojennej USA. Występują tam zagrożenia, na które pracownik jest narażony 24 h/dobę także podczas odpoczynku np. zatonięcie statku.

Aby określić prawdopodobieństwo P przyjmujemy:

P=10 jeżeli wystąpienie zdarzenia jest bardzo prawdopodobne, szansa wynosi 50%

P=6 jeżeli wystąpienie zdarzenia jest całkiem możliwe, szansa 10%

P=3 jeżeli wystąpienie zdarzenia jest praktycznie możliwe, szansa 1%

P=1 jeżeli zdarzenie jest możliwe, ale mało prawdopodobne, szansa 0,1%

P=0,5 jeżeli zdarzenie jest możliwe tylko sporadycznie, szansa 0,01%

P=0,2 jeżeli zdarzenie jest możliwe do pomyślenia, szansa 0,001%

P=0,1 jeżeli zdarzenie jest teoretycznie możliwe, szansa 0,0001%

Ryzyko oblicza się wg wzoru:

R= S*E*P

gdzie parametrami ryzyka R są:

S - możliwe skutki zdarzenia ( straty spowodowane przez zdarzenia)

E - ekspozyjca na zagrożenie

P - prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia.

Jeżeli R<=20 to jest to ryzyko akceptowalne i wskazana jest kontrola zagrożenia, aby ryzyko pozostało na tym samym poziomie.

Jeżeli R jest między 20 a 70 to ryzyko określamy jako małe i potrzebna jest kontrola zagrożenia.

Jeżeli R jest między 70 a 200, to ryzyko jest istotne i potrzebna jest poprawa warunków.

Jeżeli R jest między 200 a 400, to ryzyko określa się jako duże i potrzebna jest natychmiastowa poprawa.

Jeżeli R jest większe od 400, to ryzyko jest bardzo dużo i wskazane jest wstrzymanie prac, z którymi wiąże się zagrożenie.

Przykład:

Jednym z zagrożeń na stanowisku robotnika wykonującego sporadycznie ręcznie wykopy w ramach przebudowy sieci kanalizacyjnej jest zakażenie laseczką tężca. Robotnik pracuje codziennie przez 8 godzin, wykonując między innymi wykopy. W ciągu ostatnich 10 lat nie zdarzył się przypadek zachorowania na tężec (pracownicy są szczepieni).

Szacowanie parametrów:

- skutki zdarzenia: S=15 - strata bardzo duża (jedna ofiara śmiertelna)

- ekspozycja na zagrożenie: E= 3 - sporadyczna (raz na tydzień)

- prawdopodobieństwo wystapienia zdarzenia: P= 0,2 - możliwe do pomyślenia ( nie było takiego zdarzenia w ciagu 20 lat).

Wartościowanie ryzyka:

R= S*E*P=15*3*0,2=9

Dla R< 20 ryzyko jest akceptowalne i wskazana jest kontrola, aby pozostało na tym samym

poziomie.

52.Wyjaśnij, co określamy w etapie szacowania ryzyka zawodowego.

Ryzyko (R) można oszacować na podstawie dwóch elementów: prawdopodobieństwa (P) wystąpienia urazu ciała lub utraty zdrowia oraz ciężkości (S) możliwego urazu ciała lub pogorszenia stanu zdrowia. R = S · P

Na prawdopodobieństwo wystąpienia urazu ciała lub utraty zdrowia ma ją wpływ przede wszystkim:

• częstości i czas, przez jaki człowiek jest narażony na działanie czynnika szkodliwego lub niebezpiecznego (czas ekspozycji),

• ludzkie możliwości uniknięcia lub ograniczenia skutków zagrożeń.

• prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia zagrażającego:

Do mało prawdopodobnych zalicza się następstwa zagrożeń, które nie powinny wystąpić podczas okresu aktywności zawodowej.

Do prawdopodobnych zalicza się te następstwa, które mogą wy stąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej.

Do wysoce prawdopodobnych zalicza się te następstwa zagrożeń, które cechuje powtarzalność podczas okresu aktywności zawodowej.

Do następstw o małym stopniu szkodliwości zalicza się zaburzenia stanu zdrowia prowadzące do chwilowego złego samopoczucia, niepowodujące absencji w pracy.

Do następstw o średnim stopniu szkodliwości zalicza się te urazy i choroby, które powodują absencję w pracy, a nie są związane z dużym stopniem szkodliwości.

Do następstw o dużym stopniu szkodliwości zalicza się ciężkie uszkodzenia ciała, takie jak: utrata wzroku słuchu, mowy, zdolność płodzenia lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia naruszający podstawo we funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca zdrowiu, trwała choroba psychiczna, trwała, całkowita lub znaczna niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe poważne zeszpecenia lub zniekształcenie ciała i śmierć.

Tam, gdzie jest to możliwe, można oceniać ryzyko zawodowe na podstawie wartości wielkości charakteryzujących zagrożenie (wartości uzyskane w wyniku pomiarów czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy). Wartości te mogą być wskazówkami do ustalenia, jakie jest prawdopodobieństwo wystąpienia i ciężkości szkodliwych następstw zagrożenia.

Przy szacowaniu ryzyka można skorzystać z prostej metody oceny ryzyka wg Polskiej Normy PN-N-18002 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego [10].

Metoda szacowania ryzyka wg tej normy nie jest jedyna, znane są jeszcze inne proste metody oceny ryzyka. Najbardziej popularne to:

1. Metoda Risk Score.

2. Metoda Pięciu Kroków.

Inne wykorzystywane metody to, m.in.:

3. Metoda Wstępnej Analizy Zagrożeń PHA.

4. Metoda Analizy Bezpieczeństwa Pracy JSA.

53.Omów kolejność działań zapobiegawczych wynikających z oceny ryzyka zawodowego.

DZIAŁANIA WYNIKAJĄCE Z OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Kolejność stosowania środków ochronnych wynikających z oceny ryzyka zawodowego:

• techniczne środki eliminujące lub ograniczające zagrożenie u źródła,

• środki ochrony zbiorowej,

• środki organizacyjne i proceduralne,

• środki ochrony indywidualnej.

Przed realizacją działań korygujących lub zapobiegawczych, wynikających z oceny ryzyka zawodowego, należy wykonać analizę planu działań w celu stwierdzenia czy:

        - proponowane działania doprowadzą do postawionego celu,

        - po zrealizowaniu działań nie powstaną nowe zagrożenia,

        - można wybrać inne, bardziej skuteczne środki,

        - pracownicy będą akceptować podjęte działania.

Po realizacji działań, w celu sprawdzenia skuteczności należy wykonać ponownie ocenę ryzyka zawodowego.

54.Omów zasady określania ryzyka zawodowego dla czynników szkodliwych dla zdrowia na podstawie wartości wielkości charakteryzujących narażenie.

Zasady oceny ryzyka wspólne dla wszystkich metod oceny

1. Poszczególne parametry ryzyka są oceniane niezależnie od siebie.

2. W przypadkach wątpliwych lepiej jest wziąć pod uwagę wariant mniej korzystny, czyli większe ryzyko.

3. Jeśli poszczególne scenariusze wypadkowe różnią się istotnie skutkami, warto oszacować ryzyko dla każdego z tych wypadków i wybrać najmniej korzystny (wielowariantowa analiza ryzyka).

4. Ryzyko szacowane jest w kontekście stosowanych środków ochrony.

5. W przypadkach wątpliwych trzeba kierować się zdrowym rozsądkiem.

Ogólne zasady oszacowania ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej na podstawie wartości wielkości charakteryzującej narażenie.

Wartość wielkości charakteryzującej narażenie (P)	Oszacowanie ryzyka zawodowego
P > Pmax	duże
Pmax ≥ P ≥ 0,5 Pmax	średnie
P < 0,5 Pmax	małe

UWAGA - Pmax - wartość dopuszczalna wielkości charakteryzującej narażenie, ustalana na ogół na podstawie odpowiednich przepisów (może to być odpowiednia wartość NDS - najwyższego dopuszczalnego stężenia lub NDN - najwyższego dopuszczalnego natężenia). W przypadku braku ustalonych wymagań przy jej ustalaniu można wykorzystać opinie ekspertów i/lub wziąć pod uwagę opinie pracowników.

55. Omów czynności jakie należy wykonać w zakresie informowania pracownika o ryzyku zawodowym dotyczącym jego stanowiska pracy.

Pierwszą informacją o ryzyku zawodowym w danym przedsiębiorstwie będzie szkolenie wstępne i instruktaż stanowiskowy na którym powinien zapoznać się z czynnikami środowiska pracy( np. czynniki fizyczne, czynniki chemiczne) występującymi na stanowisku pracy, sposobami ochrony przed zagrożeniami jakie mogą powodować te czynniki, metody bezpiecznego wykonywania pracy na danym stanowisku. Drugą informacją jest sama ocena ryzyka zawodowego danego stanowiska pracy. Celem oceny ryzyka jest sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest związane z nimi ryzyko zawodowe, wykazanie, zarówno pracownikom lub ich przedstawicielom, jak i organom nadzoru i kontroli, że przeprowadzono analizę zagrożeń i zaproponowano zastosowanie właściwych środków ochronnych, dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz organizacji pracy, ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego, zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy.


56. Podaj obowiązujące zasady sporządzania i udostępniania pracownikom instrukcji bhp.

ROZPORZĄDZENIE  MINISTRA  PRACY  I  POLITYKI  SOCJALNEJ z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

§ 41. 1. Pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące:
1) stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników,
2) obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych,
3) postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi,
4) udzielania pierwszej pomocy.
2. Instrukcje, o których mowa w ust. 1, powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i preparatów.


57. Jakie zasady ogólne obowiązują przy organizowaniu stanowiska pracy i kto odpowiada za zorganizowania stanowiska pracy.

§ 45. 1. Stanowiska pracy powinny być urządzone stosownie do rodzaju wykonywanych na nich czynności oraz psychofizycznych właściwości pracowników, przy czym wymiary wolnej (nie zajętej przez urządzenia) powierzchni stanowiska pracy powinny zapewnić pracownikom swobodę ruchu wystarczającą do wykonywania pracy w sposób bezpieczny, z uwzględnieniem wymagań ergonomii.
2. Stanowiska pracy, na których występuje ryzyko pożaru, wybuchu, upadku lub wyrzucenia przedmiotów albo wydzielenia się substancji szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych, powinny być zaopatrzone w urządzenia ochronne zapewniające ochronę pracowników przed skutkami tego ryzyka.
3. Stanowiska pracy, na których wykonywane prace powodują występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych, powinny być tak usytuowane i zorganizowane, aby pracownicy zatrudnieni na innych stanowiskach nie byli narażeni na te czynniki.
4. Stanowiska pracy znajdujące się na zewnątrz pomieszczeń powinny być tak usytuowane i zorganizowane, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami związanymi w szczególności:
1) z warunkami atmosferycznymi, w tym opadami, niską lub wysoką temperaturą, silnym wiatrem i spadającymi przedmiotami,
2) ze szkodliwym dla zdrowia hałasem, jak również szkodliwymi gazami, parami lub pyłami.
W razie niebezpieczeństwa powinno być możliwe szybkie opuszczenie stanowisk pracy przez pracowników lub, w razie potrzeby, udzielenie im szybkiej pomocy.
 W pomieszczeniach stałej pracy należy zapewnić oświetlenie dzienne, chyba że jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, a na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego pracodawca uzyskał zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.
W pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14^oC (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18^oC (291 K).
Za organizowanie stanowiska pracy odpowiada kierownik.


58. Omów ogólne obowiązki pracodawcy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa podczas stosowania maszyn i urządzeń przez pracowników w procesie pracy.
z Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dn. 30.10.2002 r.
w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy.
(Dz. U. Nr 191, poz. 1596)
Rozdział I - Przepisy Ogólne

§ 2. 1. Pracodawca powinien podjąć działania mające na celu zapewnienie, że maszyny udostępnione pracownikom na terenie zakładu pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę są właściwe do wykonywania pracy lub odpowiednio przystosowane do jej wykonywania oraz mogą być użytkowane bez pogorszenia bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników.
2. Pracodawca, dokonując wyboru maszyny, powinien brać pod uwagę specyficzne warunki
i rodzaj wykonywanej pracy, a także istniejące w zakładzie pracy lub w miejscu pracy zagrożenia istotne dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, w szczególności na stanowisku pracy; pracodawca powinien uwzględniać dodatkowe zagrożenia związane
z użytkowaniem maszyny.
3. Pracodawca powinien zastosować odpowiednie rozwiązania mające na celu zminimalizowanie ryzyka związanego z użytkowaniem maszyn, jeżeli maszyny nie mogą być użytkowane bez ryzyka dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników.

59. Omów co oznacza, że maszyna musi spełniać minimalne wymagania bezpieczeństwa w procesie pracy.
Minimalne wymagania dotyczące maszyn

1. elementy sterownicze
    - elementy, które mają wpływ na bezpieczeństwo pracowników, powinny być widoczne i możliwe do zidentyfikowania oraz odpowiednio oznakowane, a także usytuowane poza strefami zagrożenia w taki sposób, aby ich obsługa nie powodowała dodatkowych zagrożeń; nie mogą one stwarzać także jakichkolwiek zagrożeń w związku z przypadkowym zadziałaniem
    - układy sterowania maszyn powinny zapewnić bezpieczeństwo i być dobierane z uwzględnieniem możliwych uszkodzeń, defektów oraz ograniczeń, jakie można przewidzieć w planowanych warunkach użytkowania maszyny

2. uruchomienie i zatrzymanie maszyny
    - maszyny wyposaża się w układ sterowania przeznaczony do całkowitego i bezpiecznego ich zatrzymywania
    - każde stanowisko wyposaża się w element sterowniczy przeznaczony do zatrzymywania całej maszyny lub niektórych jej części, w zależności od rodzaju zagrożenia tak, aby maszyna była bezpieczna
    - układ sterowania przeznaczony do zatrzymywania maszyny powinien mieć pierwszeństwo przed układem sterowania przeznaczonym do jej uruchamiania
    - ze względu na zagrożenia, jakie stwarzają maszyny, w zależności od czasu ich zatrzymywania, wyposaża się je w urządzenie zatrzymania awaryjnego

3. ochrona przed zagrożeniami
    - maszyny oraz ich części, o ile jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, mocuje się za pomocą odpowiednich zaczepów lub innych podobnych urządzeń w celu zapewnienia stateczności
    - w przypadku wystąpienia ryzyka bezpośredniego kontaktu z ruchomymi częściami maszyn, mogącego spowodować wypadki, stosuje się osłony lub inne urządzenia ochronne, które zapobiegałyby dostępowi do strefy zagrożenia lub zatrzymywałyby ruch części niebezpiecznych
    - jeśli występuje ryzyko oderwania lub rozpadnięcia się części maszyn powodujące zagrożenie dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, pracodawca powinien zastosować odpowiednie środki ochronne
    - maszyny wyposaża się w środki ochrony przed zagrożeniami spowodowanymi emisją lub wyrzucaniem substancji, materiałów lub przedmiotów
    - maszyny stwarzające ryzyko upadku przedmiotów lub ich wyrzucenia wyposaża się w środki ochrony odpowiednie do występującego ryzyka
    - maszyny stwarzające zagrożenie emisją gazu, oparów, płynu wyposaża się w odpowiednie obudowy lub urządzenia wyciągowe znajdujące się w pobliżu źródła zagrożenia

4. konserwacja maszyn
    - wykonywanie prac konserwacyjnych powinno być możliwe podczas postoju maszyny. Jeśli jest to niemożliwe, w celu wykonywania tych prac stosuje się odpowiednie środki ochronne albo prace wykonuje się poza strefami niebezpiecznymi
    - w przypadku gdy dla danej maszyny jest przewidziane prowadzenie dziennika konserwacji maszyn, prowadzi się go na bieżąco
    - maszyny wyposaża się w:

• łatwo rozpoznawalne urządzenia służące do odłączania od źródeł energii; ponowne przyłączenie maszyny do źródeł energii nie może stanowić zagrożenia dla pracowników

• znaki ostrzegawcze i oznakowania konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników

5. zabezpieczenia maszyn, konstrukcje ochronne maszyn
    - maszyny zabezpiecza się odpowiednio w celu ochrony pracowników przed:

• ryzykiem pożaru, przegrzania lub uwolnienia się gazu, pyłu, płynu oraz innych substancji wytwarzanych, używanych lub zmagazynowanych w magazynach

• ryzykiem wybuchu urządzenia lub substancji wytwarzanych, używanych albo zmagazynowanych w magazynach

• zagrożeniami wynikającymi z bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z energią elektryczną

- maszyny przewożące pracowników tak się wyposaża, aby zminimalizować związane z tym ryzyko dla pracowników podczas jazdy; wyposażenie to powinno również uwzględniać ryzyko kontaktu lub dostania się pracownika pod koła albo gąsienice maszyn

- konstrukcje ochronne mogą stanowić integralną część maszyny; nie są one wymagane w przypadku, gdy maszyna jest stabilna podczas obsługi lub jej konstrukcja uniemożliwia przewrócenie się maszyny


6. kontrola maszyn
    - w przypadku gdy bezpieczne użytkowanie maszyn jest uzależnione od warunków, w jakich są one instalowane, pracodawca powinien poddać maszyny:

• wstępnej kontroli po ich zainstalowaniu, a przed przekazaniem do eksploatacji po raz pierwszy

• kontroli po zainstalowaniu na innym stanowisku pracy lub w innym miejscu

 

60. Wyjaśnij to jest deklaracja zgodności i kto ją wystawia.
Deklaracja zgodności to dokument, w którym wytwórca lub jego upoważniony przedstawiciel stwierdza, że wyrób jest wykonany zgodnie z wymaganiami zasadniczymi odpowiednich dyrektyw.
Powinna zawierać co najmniej nast. informacje:

1. nazwę i adres dostawcy (producenta, importera) składającego deklarację

2. identyfikację wyrobu, procesu lub usługi (np. nazwę , numer typu lub modelu);
   w deklaracji powinny być uwzględnione wszystkie indywidualne przypadki dostawy serii wyrobów, procesów lub usług tego samego typu

3. oświadczenie zgodności

4. dokumenty normatywne powołane w sposób precyzyjny, kompletny i jasny, jak również wybrane z nich opcje, jeżeli takie są

5. datę i miejsce wystawienia deklaracji

6. podpis, nazwisko i stanowisko uprawnionej osoby działającej w imieniu dostawcy

Odpowiedzialność za spełnienie wszystkich wymagań dyrektywy ciąży na producencie wyrobu.
W szczególności producent jest odpowiedzialny za:

• wyprodukowanie wyrobu w taki sposób, aby był on zgodny z podstawowymi wymaganiami dyrektywy

• sporządzenie dokumentacji technicznej

• wystawienie deklaracji zgodności WE

• umieszczenie na wyrobie oznakowania CE

• poddanie wyrobu lub systemu jakości certyfikacji przez jednostkę notyfikowaną, jeśli wymaga tego konkretna dyrektywa

61.Co rozumiemy pod pojęciami - Dokumentacja Techniczno Ruchowa lub Dokumentacja Techniczno Eksploatacyjna.

Dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR), zwana również paszportem maszyny, jest opracowana dla każdej maszyny lub urządzenia osobno i powinna zawierać:

• charakterystykę (parametry techniczne) i dane ewidencyjne

• rysunek zewnętrzny

• wykaz wyposażenia normalnego i specjalnego

• schematy kinematyczne, elektryczne oraz pneumatyczne

• schematy funkcjonowania

• instrukcję użytkowania

• instrukcję obsługi

• instrukcję konserwacji i smarowania

• instrukcję BHP

• normatywy remontowe

• wykaz części zamiennych

• wykaz części zapasowych

• wykaz faktycznie posiadanego wyposażenia

• wykaz załączonych rysunków

DTR powinna być zgodna z dyrektywą 98/37/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 22 czerwca 1998 r.

62. Omów zasady ogólne dotyczące zasad organizowania transportu ręcznego i magazynowania w zakładzie pracy.

Transport ręczny

1. Pracodawca powinien zapewnić zastosowanie odpowiednich rozwiązań organizacyjnych i technicznych, zwłaszcza w zakresie wyposażenia technicznego, w celu wyeliminowania potrzeby ręcznego przemieszczania ciężarów.

2. Jeśli nie ma możliwości uniknięcia ręcznego przemieszczania ciężarów, należy podjąć odpowiednie przedsięwzięcia, w tym wyposażyć pracowników w niezbędne środki w celu zmniejszenia uciążliwości i zagrożeń związanych z wykonywaniem tych czynności.

Organizacja ręcznych prac transportowych w tym stosowane metody pracy powinny zapewnić w szczególności:
1) ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego w tym zapewnienie odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek,
2) wyeliminowanie nadmiernego obciążenia układ mięśniowo-szkieletowego pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa, związanego z rytmem pracy wymuszonym procesem pracy,
3) ograniczenie do minimum odległości ręcznego przemieszczania przedmiotów,
4) uwzględnienie wymagań ergonomii.
Przy ręcznym przemieszczaniu przedmiotów tam gdzie jest to możliwe - należy zapewnić sprzęt pomocniczy odpowiednio dobrany do ich wielkości, masy i rodzaju, zapewniający bezpieczne i dogodne wykonywanie pracy.
Organizując ręczne prace transportowe, należy brać pod uwagę konieczność unikania ręcznego przemieszczania przedmiotów, gdy:
1) przedmiot jest zbyt ciężki, za duży, nieporęczny lub trudny do utrzymania według oceny osoby kierującej pracownikami,
2) przedmiot jest niestabilny lub jego zawartość może się przemieszczać,
3) przedmiot jest usytuowany tak, że wymaga trzymania lub operowania w odległości od tułowia pracownika, albo ma tendencję do wyginania się lub obwijania wokół tułowia pracownika,
4) kształt lub struktura przedmiotu może powodować urazy u pracownika, zwłaszcza w przypadku kolizji,
5) wydatek energetyczny niezbędny do podnoszenia i przenoszenia przedmiotów przekracza 2.000 kcal (8.375 kJ) na zmianę roboczą,
6) przemieszczanie przedmiotu może być wykonywane tylko poprzez skręt tułowia,
7) wykonanie pracy wymaga pochylenia tułowia pracownika o kąt większy od 45° lub wykonywania czynności przemieszczania w pozycji niestabilnej,
8) mogą wystąpić nagłe ruchy przedmiotu,
9) stanowisko pracy lub jego otoczenie uniemożliwia przemieszczanie przedmiotu na wysokości zapewniającej bezpieczeństwo lub przy prawidłowej pozycji ciała pracownika,
10) powierzchnia jest nierówna, stwarzająca zagrożenie przy poruszaniu się lub jest śliska w zetknięciu ze spodem obuwia pracownika,
11) podłoga i powierzchnia robocza mają różne poziomy, co wymusza przemieszczanie przedmiotów na różnych wysokościach,
12) podłoga lub powierzchnia oparcia stóp jest niestabilna,
13) przedmiot ogranicza pole widzenia pracownika,
14) temperatura, wilgotność i wentylacja są niedostosowane do wykonywanej pracy.
Przedmiot przemieszczany ręcznie nie powinien ograniczać pola widzenia pracownika.
Przy pracach związanych z ręcznym przemieszczaniem przedmiotów należy zapewnić wystarczającą przestrzeń, zwłaszcza w płaszczyźnie pionowej, umożliwiającą zachowanie prawidłowej pozycji ciała pracownika podczas pracy.
Niedopuszczalne jest ręczne przemieszczanie przedmiotów przez pomieszczenia, schody, korytarze albo drzwi zbyt wąskie w stosunku do rozmiarów tych przedmiotów, jeżeli stwarza to zagrożenia wypadkowe.
Magazynowanie

§ 68. 1. Materiały i inne przedmioty, zwane dalej "materiałami", powinny być magazynowane w pomieszczeniach i miejscach do tego przeznaczonych. Pomieszczenia magazynowe powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa, stosownie do rodzaju i właściwości składowanych w nich materiałów.

2. Przy składowaniu materiałów należy:

  1)  określić dla każdego rodzaju składowanego materiału miejsce, sposób i dopuszczalną wysokość składowania,

  2)  zapewnić, aby masa składowanego ładunku nie przekraczała dopuszczalnego obciążenia urządzeń przeznaczonych do składowania (regałów, podestów itp.),

  3)  zapewnić, aby masa składowanego ładunku, łącznie z masą urządzeń przeznaczonych do jego składowania i transportu, nie przekraczała dopuszczalnego  obciążenia podłóg i stropów, na których odbywa się składowanie,

  4)  wywiesić czytelne informacje o dopuszczalnym obciążeniu podłóg, stropów i urządzeń przeznaczonych do składowania.

 

§ 69. 1. Regały powinny mieć odpowiednio wytrzymałą i stabilną konstrukcję oraz zabezpieczenia przed ich przewróceniem się.

2. Szerokość odstępów między regałami powinna być odpowiednia do stosowanych środków transportowych oraz powinna umożliwiać bezpieczne operowanie tymi środkami i ładunkami.

 

§ 70. 1. Sposób układania materiałów na regałach i ich zdejmowania nie może stwarzać zagrożeń dla bezpieczeństwa pracowników.

2. Przedmioty łatwo tłukące się, niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne oraz materiały o największej masie powinny być składowane na najniższych półkach regałów.

 

§ 71. Przedmioty, których wymiary, kształt i masa decydują o ich indywidualnym sposobie składowania, powinny być ustawiane lub układane stabilnie, z uwzględnieniem położenia ich środka ciężkości, tak aby zapobiec ich wywróceniu się lub spadnięciu.

 

§ 72. 1. Przy składowaniu materiałów w stosach należy zapewnić:

  1)  stateczność stosów poprzez składowanie na wysokość uzależnioną od rodzaju materiałów (ich wymiarów, masy, kształtu) oraz wytrzymałości opakowań,

  2)  wiązanie między warstwami,

  3)  układanie stosów tak, aby środek ciężkości przedmiotów składowanych pozostawał wewnątrz obrysu stosów,

  4)  zachowanie odległości między stosami, umożliwiającej bezpieczne układanie i przemieszczanie materiałów.

2. Rozładunek stosów powinien być prowadzony kolejno począwszy od najwyższych warstw. Niedopuszczalne jest wyjmowanie materiałów ze środka stosów.

 

§ 73. Przy składowaniu materiałów na paletach lub w kontenerach stosuje się odpowiednio przepis § 69 ust. 2.

 

§ 74. 1. Przy składowaniu materiałów sypkich luzem należy zapewnić:

  1)     powierzchnię składową, która przy zachowaniu kąta zsypu naturalnego umożliwi zachowanie przejść lub przejazdów wokół hałdy lub zwału,

  2)     wytrzymałość zapór odpowiednią do parcia składowanego materiału sypkiego,

  3)  w miarę potrzeby wynikającej z ochrony sąsiednich stref pracy oraz technicznych możliwości - szczelne obudowanie miejsca przeładunku i urządzeń przeładunkowych oraz połączenie ich z urządzeniami odciągającymi pył w miejscu jego powstawania,

  4)  bezpieczne metody pracy, szczególnie przy ręcznym pobieraniu i przenoszeniu materiałów.

2. Wchodzenie pracowników na zwały materiałów sypkich grożących zasypaniem dozwolone jest jedynie w przypadkach wyjątkowej konieczności z zastosowaniem pomostów lub innych urządzeń zapewniających bezpieczeństwo, a także przy zapewnieniu asekuracji przez drugiego pracownika oraz odpowiedniego nadzoru.

 

§ 75. 1. Przy składowaniu materiałów pylących luzem należy zapewnić szczelne ogrodzenie co najmniej do wysokości 0,5 m ponad wysokość składowanego materiału.

2. Transport materiałów, o których mowa w ust. 1, może odbywać się wyłącznie specjalnymi środkami transportu lub w zamkniętych pojemnikach (np. kontenerach).

 

§ 76. Przy składowaniu materiałów skłonnych do samozapalenia się należy je zabezpieczyć przed samozapłonem, a w szczególności ograniczyć wysokość składowania, stosować kominy wentylacyjne oraz przesypywać lub często przerzucać hałdy i zwały.

 

§ 77. Niedopuszczalne jest składowanie materiałów bezpośrednio pod elektroenergetycznymi liniami napowietrznymi lub w odległości mniejszej (licząc w poziomie od skrajnych przewodów) niż:

  1)  2 m - od linii niskiego napięcia,

  2)  5 m - od linii wysokiego napięcia do 15 kV,

  3)  10 m - od linii wysokiego napięcia powyżej 15 kV.

63.Omów zasady wyznaczania dróg transportowych w zakładzie pracy.

Pracodawca jest obowiązany zapewnić na terenie zakładu pracy wykonane i oznakowane zgodnie z polskimi normami i właściwymi przepisami drogi komunikacyjne i transportowe zwane dalej drogami, drogi dla pieszych zwanych dalej przejściami i dojazdy pożarowe oraz utrzymywać je w stanie niestwarzającym zagrożeń dla użytkowników.

Drogi i przejścia oraz dojazdy pożarowe nie mogą prowadzić przez miejsca w których występują zagrożenia dla ich użytkowników.

Na skrzyżowaniach dróg powinna być zapewniona dobra widoczność.

Nawierzchnia dróg, placów manewrowych, postojowych i składowych, dojazdów pożarowych i przejść powinna być równa i twarda lub utwardzona i posiadać nośność odpowiednią do obciążenia wynikającego ze stosowanych środków transportowych oraz przemieszczanych i składowanych materiałów.

Drogi, przejścia oraz place manewrowe, postojowe i składowe powinny posiadać urządzenia lub inne rozwiązania techniczne zapewniające odprowadzanie wód opadowych.

Na drogach transportowych i w magazynach nie powinny występować progi ani stopnie.

W przypadku zróżnicowania poziomów podłogi różnice te powinny być wyrównane pochylniami o nachyleniu dostosowanym do rodzaju używanego środka transportu ale nie większym niż 8%.

64. Wymień jakie prace są pracami szczególnie niebezpiecznymi.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bhp, (rozdział 6) pracami szczególnie niebezpiecznymi nazywamy prace,
a) o których mowa w rozdziale 6 tej ustawie,
b) określone jako prace niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bhp lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji,
c) prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne.

1. prace o których mowa w rozdziale 6 tej ustawy to:

- roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części;

- prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych;
- prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych
- prace na wysokości.

2. prace niebezpieczne określone w innych przepisach bhp lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji to na podstawie rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych prace:

- wewnątrz komór paleniskowych kotłów, kanałów spalin, elektrofiltrów, walczaków kotła, zasobników, kanałów i lejów zsypowych oraz w zbiornikach paliw płynnych i gazowych;

- wymagające odkrycia kadłubów turbin, wymontowania wirników turbiny i generatora oraz naprawy i wyważania tych wirników;

- konserwacyjne, modernizacyjne i remontowe przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się pod napięciem;
- wykonywane w pobliżu nieosłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części, znajdujących się pod napięciem;

- związane z identyfikacją i przecinaniem kabli elektroenergetycznych;
- przy spawaniu, lutowaniu, wymianie stojaków oraz pojedynczych ogniw i całej baterii w akumulatorach;

- przy neutralizatorach radioizotopowych i wysokonapięciowych stosowanych do neutralizacji ładunków elektrostatycznych;
- w wykopach wykonywanych przy naprawach lub przeglądach gazociągów lub innych urządzeń gazowniczych;

- inne.


Dokumenty w których można znaleźć prace uznane za niebezpieczne:
- rozporządzenie Ministra Gospodarki z 6 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy
magazynowaniu, napełnianiu i rozprowadzaniu gazów płynnych
- rozporządzenie Ministra Gospodarki z 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w hutach żelaza
- rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 14 stycznia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy czyszczeniu
powierzchni, malowaniu natryskowym i natryskiwaniu cieplnym
- ustawa z 17 października 2003 r. o wykonywaniu prac podwodnych
- rozporządzenie Ministra Gospodarki z 7 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przetwórstwie tworzyw sztucznych
- rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 12 maja 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy obsłudze amoniakalnych instalacji chłodniczych w zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego
- rozporządzenie Ministra Gospodarki z 19 lutego 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji szkła i wyrobów ze szkła
- rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 maja 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i przebudowie oraz remoncie jednostek pływających
- rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków
- rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 grudnia 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w odlewniach metali

65. Jakie obowiązki ciążą na pracodawcy w zakresie organizowania prac szczególnie niebezpiecznych.
a) obowiązek ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w jego   
   zakładzie pracy;
b) określić szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac szczególnie
   niebezpiecznych, a zwłaszcza:
   - bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób,
   - odpowiednie środki zabezpieczające
   - instruktaż pracowników obejmujący przede wszystkim:
      * imienny podział pracy;
      * kolejność wykonywania zadań;
      * wymagania bhp przy poszczególnych czynnościach;
c) przed rozpoczęciem robót budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych pracodawca, u którego te roboty mają być prowadzone i osoba kierująca robotami  powinni ustalić w podpisanym protokole szczegółowe warunki bhp, z podziałem obowiązków w tym zakresie;
d) o prowadzonych robotach pracodawca powinien poinformować pracowników przebywających lub mogących przebywać na terenie robót lub w jego sąsiedztwie;
e) wydać pisemne pozwolenie na spawanie w czasie robót;
f) informować pracowników fizycznych, chemicznych i biologicznych stosowanych w zakładzie pracy materiałów, półfabrykatów i wyrobów gotowych oraz o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników związanym z ich stosowaniem a także o sposobach bezpiecznego ich stosowania oraz postępowania z nimi w sytuacjach awaryjnych;
g) ustalić i podać do wiadomości pracowników warunki, jakie muszą być spełnione przed wejściem pracowników do pomieszczeń przeznaczonych do składowania lub stosowania materiałów niebezpiecznych pod względem pożarowym lub wybuchowym;
h) zapewnić awaryjną wentylację wyciągową uruchamianą od wewnątrz i z zewnątrz pomieszczeń, w których w wyniku awarii mogą wydzielać się substancje toksyczne lub palne w ilościach mogących stworzyć zagrożenie wybuchem;
i) jeżeli procesy pracy powodują występowanie czynników  rakotwórczych, biologicznych o działaniu zakaźnym pracodawca powinien podjąć działania w kierunku zastąpienia tych procesów innymi, w których te czynniki nie występują;
j) jeżeli działania o których mowa w pkcie i) nie sa technicznie możliwe pracodawca jest obowiązany:
  - ograniczyć do minimum liczbę pracowników narażonych na te czynniki;
  - ograniczyć do minimum występowanie tych czynników w środowisku pracy;
  - zapewnić stosowanie środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej;
  - zapewnić stosowanie przez pracowników wymagań higieny (niedopuszczalne jest spożywanie posiłków,
    picia i palenia tytoniu w miejscach pracy);
  - określić w instrukcjach odpowiednie zasady postępowania w razie powstania nieprzewidzianych sytuacji powodujących poważne zagrożenie dla pracowników;
  - zapewnić oznaczenie miejsc stwarzający ryzyko dla zdrowia pracowników związane z występowaniem czynników rakotwórczych.

67.Co rozumiemy pod pojęciem „pracownika pracującego w warunkach zagrożenia”.

Pod pojęciem tym rozumiemy pracownika wykonującego pracę w warunkach środowiska pracy mogących spowodować wypadek lub choroby. Pracownicy ci narażeni są na czynniki szkodliwe, niebezpieczne, mechaniczne,  zagrożenia wynikające z fizycznych cech środowiska pracy (substancje chemiczne-rakotwórcze, hałas, wibracje,…), związanych z uciążliwością wykonywanej  pracy, zagrożenia związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, związane z obsługą niebezpiecznych maszyn.


68.Podaj definicję wypadku przy pracy.

Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy


69.Wyjaśnij pojęcie „nagłości zdarzenia” dotyczące wypadku przy pracy.
Zdarzenie trwające nie dłużej niż jedna zmiana robocza. (Nagłość zdarzenia - czas działania przyczyny zewnętrznej na poszkodowanego - to ze slajdów Krupy).

70. Wyjaśnij pojęcie - „Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy”.
- w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone w ust. 1, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań,
- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony
- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe

71. Omów sposób postępowania poszkodowanego i zakładu pracy w celu ubiegania się o odszkodowanie jednorazowe z tytułu wypadku przy pracy.
Jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu jeżeli poszkodowany doznał:
- Stałego uszczerbku na zdrowiu:
Takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje naruszenie sprawności organizmu nie rokujące poprawy.
- Długotrwałego uszczerbku na zdrowiu:
Takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje naruszenie sprawności organizmu na okres 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.
Oceny uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji

SPOSÓB PRZYZNAWANIA  JEDNORAZOWEGO ODSZKODOWANIA
1. Przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji Zakładu.
2. Decyzję, o której mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 4, Zakład wydaje w ciągu 14 dni od dnia:
  1) otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika,
  2) wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.
3. Jeżeli w wyniku decyzji zostało ustalone prawo do jednorazowego odszkodowania oraz jego wysokość, Zakład dokonuje z urzędu wypłaty odszkodowania w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.
4. Od decyzji przysługuje odwołanie w trybie i na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych
Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu:

72. Wymień przypadki, kiedy świadczenia z tytułu wypadków przy pracy nie przysługują.
- Gdy wyłączną przyczyną wypadków  było udowodnione naruszenie przez  ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
- Ubezpieczonemu, który będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w  znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
- Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, płatnik składek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Ubezpieczony jest obowiązany poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu.

73. Omów kto i na jakiej podstawie prowadzi postępowanie powypadkowe dotyczące osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą i jego współpracownika(ów).
Podstawa prawna postępowania powypadkowego:

- Kodeks Pracy - rozdział VII
- ustawa z dn. 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 199 poz. 1673 z późn. zm)
- rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105 poz. 870, z późn. zm)
Okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół powypadkowy, powołany przez pracodawcę. W jego skład wchodzi: pracownik służby bhp i społeczny inspektor pracy.
Jeśli u pracodawcy nie ma obowiązku powoływania służby bhp, w skład zespołu powypadkowego wchodzi: sam pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, bądź też specjalista spoza zakładu pracy oraz społeczny inspektor pracy.
Jeśli u pracodawcy nie istnieje społeczna inspekcja pracy, to zamiast niego  w skład zespołu wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bhp.
Przy małej liczbie pracowników w skład zespołu powypadkowego wchodzi pracodawca i specjalista spoza zakładu pracy.

74. W jakim terminie zespół powypadkowy powinien sporządzić protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy? Czy mogą być od tego terminu odstępstwa - jeśli tak uzasadnij.
Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn, zespół powypadkowy sporządza, NIE PÓŹNIEJ niż w terminie 14 dni OD DNIA UZYSKANIA  zawiadomienia o wypadku, protokół powypadkowy.

Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku w terminie późniejszym niż określony, wymaga podania przyczyn i uzasadnienia w treści protokołu np. ze względu na konieczność przeprowadzenia licznych badań i analiz, wysłuchania wielu świadków wypadku albo niemożności wysłuchania pokrzywdzonego.

75. Wymień sytuacje związane z wypadkami przy pracy, które powodują konieczność niezwłocznego powiadomienia odpowiednich instytucji, wymień jakich.
Kodeks Pracy - rozdział VII:

Art.234 Pracodawca jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą.

76. Podaj osoby i terminy dotyczące zatwierdzania protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy dokonuje zespół powypadkowy, którego skład jest uzależniony od rodzaju wypadku i przyjętego u danego pracodawcy systemu realizacji zadań w zakresie bhp, i tak:

• wypadki śmiertelne, ciężkie i zbiorowe - skład zespołu: pracownik kierujący komórką służby bhp oraz zakładowy społeczny inspektor pracy

• pozostałe wypadki - skład zespołu: pracownik służby bhp oraz oddziałowy (wydziałowy) społeczny inspektor pracy.

U pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia służby bhp, w skład zespołu powypadkowego wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp albo specjalista spoza zakładu.

W przypadku pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład tego zespołu, zamiast społecznego inspektora pracy, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Jeżeli pracodawca nie może dopełnić obowiązku utworzenia zespołu powypadkowego w składzie dwuosobowym, ze względu na małą liczbę zatrudnionych pracowników, okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół, w którego skład wchodzi pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy.

Ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, który miał miejsce na terenie innego zakładu pracy, dokonuje zespół powypadkowy powołany przez pracodawcę poszkodowanego, w obecności przedstawiciela pracodawcy, na którego terenie miał miejsce wypadek.

Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy osoby będącej pracownikiem, zespół powypadkowy sporządza - nie później niż w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o wypadku - protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku.

Protokół powypadkowy zatwierdza pracodawca - nie później niż w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia.

77. Przez jaki okres pracodawca ma obowiązek przechowywania protokołu i innych dokumentów związanych z ustaleniem okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Protokół powypadkowy wraz z załączonymi do niego dokumentami pracodawca ma obowiązek przechowywać przez okres 10 lat.

78. Podaj obowiązujące terminy sporządzania statystycznej kartę wypadku przy pracy i sposoby

przekazania karty do Urzędu Statystycznego.

Terminy  sporządzenia statystycznej kartę wypadku przy pracy.

• Część I statystycznej karty sporządza się nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia, w którym został zatwierdzony protokół powypadkowy lub w którym sporządzono kartę wypadku,

• Część II, uzupełniającą, statystycznej karty sporządza się w terminie umożliwiającym zachowanie terminu jej przekazania, czyli najpóźniej z upływem 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub od dnia sporządzenia karty wypadku.

Termin przekazania karty do GUS

• w formie elektronicznej na portal sprawozdawczy Głównego Urzędu Statystycznego lub

• oryginał sporządzony w formie pisemnej do Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy (Urząd Statystyczny, 85-950 Bydgoszcz ul. Konarskiego 1/3).]

79. Podaj w jaki sposób i jakim instytucjom pracodawca zgłasza podejrzenie choroby zawodowej

sposób:

-na formularzu określonym w przepisach (DzU nr 132, poz. 1121)

-telefonicznie (w przypadku choroby zawodowej o ostrym przebiegu lub podejrzenia, że choroba zawodowa była przyczyną śmierci pracownika).

instytucje:

-do właściwego państwowego inspektora sanitarnego

- do właściwego inspektora pracy

80. Omów prawo pracownika służby bhp do wstrzymania pracy maszyny lub innego urządzenia

w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia pracownika albo innych osób

81. Jaki jest termin przeprowadzenia pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w zakładzie pracy

1.Badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia występującego w środowisku pracy nie przeprowadza się, jeżeli wyniki dwóch ostatnio przeprowadzonych badań i pomiarów nie przekroczyły 0,1 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia lub natężenia określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, a w procesie technologicznym lub w warunkach występowania danego czynnika nie dokonała się zmiana mogąca wpływać na wysokość stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia.

2. W przypadku występowania w środowisku pracy czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym badania i pomiary przeprowadza się:

1) co najmniej raz na trzy miesiące - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;

2) co najmniej raz na sześć miesięcy - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;

3) w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika.

3. W przypadku występowania w środowisku pracy czynnika szkodliwego dla zdrowia, innego niż określony w ust. 2, badania i pomiary przeprowadza się:

1) co najmniej raz w roku - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia lub natężenia określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;

2) co najmniej raz na dwa lata - przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia lub natężenia określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 228 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;

3) w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika

82. Podaj obowiązujące terminy i instytucje, do których pracodawca powinien złożyć informację o czynnikach rakotwórczych i mutagennych. Gdzie znajdują się wzory takich informacji?
Pracodawca zobowiązany jest złożyć informacje w:
Właściwej Państwowej Inspekcji Sanitarnej lub jednostce posiadającej akredytację  do wykonywania badań lub jednostce badawczo-rozwojowej, działającej w dziedzinie medycyny pracy z wdrożonym systemem jakości.
Pomiary:

-Co najmniej 1 na 3 miesiące gdy czynniki rakotwórcze i mutagenne są >0,5 NDS

-Co najmniej  1 na 6 miesięcy gdy czynniki rakotwórcze i mutagenne są w granicach   0,1 - 0,5 NDS

-Jeżeli wyniki dwóch ostatnich badań i pomiarów szkodliwych dla zdrowia czynników chemicznych lub pyłów, wykonanych w odstępie co najmniej dwóch lat, a w przypadku czynników o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,  co najmniej sześciu miesięcy, nie przekroczyły 0,1 wartości NDS, pracodawca może odstąpić od wykonywania badań i pomiarów.

Wzory znajdują się w:
Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ( Dz.U. z dnia 16 lutego 2011r.)
na podstawie Kodeksu Pracy, załącznik nr 1 - rejestr i załączniki nr 2 - karta


83. Omów przypadki, kiedy pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia.
Pracodawca zobowiązany jest:

-dokonać identyfikacji:

1. procesów technologicznych i występujących w nich czynników szkodliwych,

2. organizacji i sposobu wykonania pracy.

-wykonać badanie nie później niż w terminie 30 dni od rozpoczęcia działalności.

-Dokonać pomiarów 1 na rok  gdy czynniki szkodliwe  są >0,5 NDS/NDN

-Dokonać pomiarów 1 na 2 lata  gdy czynniki szkodliwe są w granicach  0,1-0,5 NDS/NDN

-Dokonywać pomiarów ciągłych, gdy występowanie czynników szkodliwych w środowisku pracy szkodliwego dla zdrowia, dla których określona jest wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia.

84. Jakie dokumenty prowadzi się w zakładzie pracy związane z pomiarami czynników szkodliwych dla zdrowia?
* rejestr czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących na stanowisku pracy,
* kartę bieżących wyników badań i pomiarów
Dokumenty muszą być przechowywane 40 lat, a w przypadku likwidacji zakładu kartę należy przekazać właściwemu miejscowo państwowemu inspektoratowi sanitarnemu.

85. Przez jaki okres pracodawca ma obowiązek przechowywania rejestrów i kart wyników czynników szkodliwych dla zdrowia?

Rejestry i karty wyników czynników szkodliwych dla zdrowia dla prac narażonych na ich działanie, zakwalifikowanych do grupy III i IV zagrożenia pracodawca ma obowiązek przechowywania przez okres nie krótszy niż 10 lat od ustania narażenia. W przypadku jednak narażenia na szkodliwy czynnik, który może być przyczyną choroby przewlekłej, lub utajonej, która w świetle obecnej wiedzy jest niemożliwa do zdefiniowania i do czasu rozwinięcia choroby o wyjątkowo długim okresie wylęgania długotrwałym okresie powikłań rejestr przechowywany jest przez okres co najmniej 40 lat od dnia ostatniego odnotowania przypadku narażenia.

86. Podaj jakie warunki decydują o możliwości odstąpienia od prowadzenia badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy?

 Badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia występującego w środowisku pracy nie przeprowadza się, jeżeli wyniki dwóch ostatnio przeprowadzonych badań i pomiarów nie przekroczyły 0,1 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia lub natężenia, a w procesie technologicznym nie dokonała się zmiana mogąca wpłynąć na wysokość stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia.

87. Podaj w jaki sposób należy postępować w zakładzie pracy w zakresie organizowania i prowadzenia szkolenia odnośnie sposobów przeciwdziałania oddziaływaniu na pracownika szkodliwych czynników biologicznych i chemicznych?

Dla pracowników narażonych na stanowiskach pracy na działanie szkodliwych czynników biologicznych i chemicznych należy przynajmniej 1 x w roku zorganizować szkolenie okresowe zakończone egzaminem pisemnym z następującej tematyki:

• dobór technologii i metod pracy eliminujących kontakt ze    szkodliwymi substancjami, gazami lub innymi środkami;

• stosownie w procesach substancji, gazów nieszkodliwych dla zdrowia;

• stosowanie hermetycznych maszyn, urządzeń, rurociągów, armatury itp.

• przenoszenie uciążliwych maszyn i urządzeń do innych, oddzielnych pomieszczeń;

• skracaniu czasu pracy pracowników na stanowiskach, gdzie występują czynniki szkodliwe;

• rotacja pracowników na ww. stanowiskach;

• instalowanie wentylacji ogólnej i miejscowej na stanowiskach;

• ostrzeżenie o możliwości szkodliwości stosowanych substancji i gazów - sposoby oznakowania i opisania takich stanowisk pracy;

• stosowanie środków ochrony indywidualnej przez pracowników.

88. Omów obowiązujące zasady wydawania pracownikom posiłków profilaktycznych.

Zgodnie z art. 232 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. nr 60, poz. 279).

1. Pracodawca zapewnia posiłki pracownikom wykonującym prace:

1. związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal u mężczyzn i powyżej 1100 kcal u kobiet

2. związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i powyżej 1000 kcal u kobiet, wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stała temperatura poniżej 10⁰C lub wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25⁰C

3. związane z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i powyżej 1000 kcal u kobiet, wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym (za okres zimowy uważa się okres od 1 listopada do 31 marca)

4. pod ziemią

5. przy usuwaniu skutków klęsk żywiołowych i innych zdarzeń losowych

2. Posiłki powinny zawierać 50-55% węglowodanów, 30-35% tłuszczów, 15% białek oraz posiadać wartość kaloryczną ok. 1000kcal.

3. Posiłki powinny być wydawane:

1. w dniach wykonywania prac uzasadniających ich wydawanie

2. w czasie regulaminowych przerw w pracy (po 3-4 godz. pracy)

3. w formie jednego dania gorącego a jeżeli pracodawca nie ma takich możliwości to może zapewnić korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych lub umożliwić sporządzanie posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów

4. Pracodawca powinien zapewnić zachowanie odpowiednich warunków higieniczno-sanitarnych przygotowywania oraz spożywania posiłków i napojów

5. Pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje

6. Stanowiska pracy na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, szczegółowe zasady ich wydawania a także warunki uzasadniające zapewnienie posiłków ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeśli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa to pracodawca po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.

89. Podaj według jakich zasad i sposobów oraz na jakiej podstawie, wynikającej z jakich dokumentów można dokonać doboru środków ochrony indywidualnej.

Zgodnie z art. 237 kodeksu pracy Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.

Środki ochrony indywidualnej są to wszelkie środki noszone lub trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń związanych z występowaniem niebezpiecznych lub szkodliwych czynników w środowisku pracy, w tym również wszelkie akcesoria i dodatki przeznaczone do tego celu.

Środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane dopiero wówczas, gdy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy. Pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej, które powinny być odpowiednio dobrane do istniejącego zagrożenia i dopasowane do danego pracownika (co powinien zapewnić niezbędny system regulacji), nie powinny przy tym powodować, same z siebie, zwiększonego zagrożenia. Środki te, powinny uwzględniać wymagania ergonomii i stan zdrowia pracownika oraz warunki istniejące w danym miejscu pracy. W szczególności środki ochrony indywidualnej powinny zapewniać wystarczającą, rzeczywistą ochronę przed występującymi zagrożeniami, w taki sposób, aby podczas używania w warunkach, do których są przeznaczone, pracownik mógł normalnie wykonywać wszystkie czynności, zachowując równocześnie ochronę na możliwie najwyższym osiągalnym poziomie (powyżej którego niedogodności związane z noszeniem środków ochrony indywidualnej uniemożliwiają ich skuteczne używanie podczas narażenia na zagrożenia lub uniemożliwiają normalne wykonywanie czynności).

Podstawą doboru środków ochrony indywidualnej w zakładzie pracy powinny być wyniki oceny ryzyka zawodowego. Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej a w tym zagrożenia i rodzaje prac przy których wymagane jest stosowanie środków ochrony indywidualnej oraz rodzaje środków określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów BHP.

Wszystkie stosowane środki ochrony indywidualnej muszą spełniać ”wymagania zasadnicze”, zapewniające bezpieczeństwo ich stosowania. Wymagania te, zostały określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Muszą one posiadać znak CE oraz Instrukcję użytkowania opracowaną w języku polskim i zawierającą opis symboli znakowania znajdujących się na wyrobie.

90. Jakie ogólne wymogi powinny spełniać pomieszczenia higieniczni-sanitarne.

Określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów BHP.

Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne, których rodzaj, ilość i wielkość powinny być dostosowane do liczby zatrudnionych pracowników, stosowanych technologii, rodzajów pracy i warunków w jakich ta praca jest wykonywana.

Wymagania ogólne:

1. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny znajdować się w budynku w którym odbywa się praca albo w budynku połączonym z nim obudowanym przejściem, które w przypadku przechodzenia z ogrzewanych pomieszczeń pracy powinno być również ogrzewane (nie dotyczy ustępów dla pracowników zatrudnionych na otwartej przestrzeni poza terenem zakładu pracy przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz zatrudnionych w budynkach nie wyposażonych w instalację wodociągową i kanalizacyjną oraz pomieszczeń do ogrzewania się pracowników przy pracach wykonywanych na otwartej przestrzeni lub w nie ogrzewanych pomieszczeniach)

2. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny być usytuowane w sposób uniemożliwiający pracownikom korzystającym z nich przechodzenie przez pomieszczenia w których stosowane są substancje trujące lub materiały zakaźne albo wykonywane są prace szczególnie brudzące, jeżeli nie pracują oni w kontakcie z tymi czynnikami.

3. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne powinny być ogrzewane, oświetlone i wentylowane zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi i polskimi normami.

4. Wysokość pomieszczeń higieniczno-sanitarnych nie powinna być w świetle mniejsza niż 2,5m. Dopuszcza się zmniejszenie wysokości pomieszczeń higieniczno-sanitarnych do 2,2m w świetle w przypadku usytuowania ich w suterenie, piwnicy lub poddaszu.

5. Pracodawca obowiązany jest utrzymywać pomieszczenia higieniczno-sanitarne oraz znajdujące się w nich urządzenia w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne korzystanie z nich przez pracowników.

6. Podłoga oraz ściany pomieszczeń higieniczno-sanitarnych powinny być tak wykonane, aby możliwe było łatwe utrzymanie czystości w tych pomieszczeniach. Ściany pomieszczeń do wysokości co najmniej 2m powinny być pokryte materiałami gładkimi, nienasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci.

7. W pomieszczeniach umywalni i natrysków na podłogach wykonanych z materiałów o dużym przewodnictwie ciepła należy ułożyć w miejscach mycia się podkładki izolujące (podesty)

8. Szatnie, umywalnie, pomieszczenia z natryskami i ustępy powinny być urządzone oddzielnie dla kobiet i mężczyzn. Nie dotyczy to zakładu pracy, w którym jest zatrudnionych do dziesięciu pracowników na jednej zmianie - pod warunkiem zapewnienia możliwości osobnego korzystania przez kobiety i mężczyzn z tych pomieszczeń.

9. Pracodawca zatrudniający do dwudziestu pracowników powinien zapewnić im co najmniej ustępy i umywalki a także warunki do higienicznego przechowywania odzieży własnej (domowej), roboczej i ochronnej oraz higienicznego spożywania posiłków. Jeżeli w zakładzie pracy takiego pracodawcy nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia i prace brudzące lub nie występują szczególne wymagania sanitarne, miejsca do spożywania posiłków, przechowywania odzieży oraz umywalki mogą znajdować się w jednym pomieszczeniu.

10. Odzież powinna być przechowywana w szatniach lub pomieszczeniach o których mowa w pkt.9.

11. Pracownicy zatrudnieni w pomieszczeniach biurowych mogą przechowywać swoją odzież w przeznaczonych do tego miejscach w pomieszczeniach pracy.

12. Pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dojść do nich - do potrzeb i możliwości tych pracowników wynikających ze zmniejszonej sprawności, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi.

94.Jakie treści zawierać powinien program szkolenia.
Co powinien zawierać program określonego szkolenia określa Minister Edukacji Narodowej oraz Minister Pracy i Polityki Socjalnej w rozporządzeniu z dnia 12 października 1993r.Należą do nich następujące elementy:

1. założenia organizacyjno - programowe określające:

• nazwę formy nauczania

• cel edukacji

• zakres tematyczny

• zasady doboru uczestników

• czas trwania i sposób organizacji

• sposób sprawdzania efektów nauczania,

• plan nauczania, określaj ący w szczególności:

• przedmioty nauczania i ich wymiar

• rozkład zajęć

• program nauczania poszczególnych przedmiotów, określający:

• treść nauczania

• wskazówki metodyczne

• wykaz literatury

• wykaz niezbędnych środków dydaktycznych.

95.  Omów różnice między ramowym a szczegółowym programem szkolenia.

Ramowy program

*  Cel szkolenia
Celem szkolenia jest aktualizacja i uzupełnienie wiedzy i umiejętności w szczególności z zakresu:

• oceny zagrożeń występujących w procesach pracy oraz ryzyka związanego z tymi zagrożeniami,

• kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,

• ochrony pracowników przed zagrożeniami związanymi z wykonywaną pracą.


*  Uczestnicy szkolenia
Szkolenie jest przeznaczone dla:

• pracodawców, w tym osób kierujących przedsiębiorstwami państwowymi, spółkami, zakładami prywatnymi, urzędami, spółdzielniami,

• innych osób kierujących pracownikami (mistrzów, brygadzistów, kierowników wydziałów i innych komórek organizacyjnych).

Sposób organizacji szkolenia
Szkolenie powinno być zorganizowane w formie kursu lub seminarium albo samokształcenia kierowanego - na podstawie szczegółowego programu szkolenia opracowanego przez organizatora szkolenia. Podczas szkolenia konieczne jest stosowanie odpowiednich środków dydaktycznych, w szczególności filmów, folii do wyświetlania informacji, tablic. Uczestnicy szkolenia organizowanego w formie samokształcenia kierowanego powinni otrzymać materiały umożliwiające przyswojenie problematyki objętej programem szkolenia (np. skrypty, przepisy prawne, zestawy pytań kontrolnych).

Szczegółowy program szkolenia powinien uwzględniać przepisy dotyczące przemysłu (działalności), z którego wywodzą się uczestnicy szkolenia

Szczegółowy program instruktażu ogólnego został określony w ww. rozporządzeniu:
1.Istota bezpieczeństwa i higieny pracy.
2.Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
3.Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
4.Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy
5.Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia występujące w zakładzie i podstawowe środki zapobiegawcze.
6.Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługa urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym.
7.Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, w tym w odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego.
8.Porządek i czystość w miejscu pracy - ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika
9.Profilaktyczna opieka lekarska - zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska instruowanego
10.Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie pożaru.

96. Omów zasady przechowywania szczegółowych programów szkolenia okresowego w dziedzinie bhp.

Zaświadczenie przechowywane jest w aktach osobowych pracownika.

 

97. Omów rodzaje szkolenia w dziedzinie BHP

Szkolenie wstępne
 szkolenie wstępne uwzględnia:

1. szkolenie bhp wstępne ogólne - instruktaż ogólny

2. szkolenie bhp wstępne na stanowisku pracy - instruktaż stanowiskowy


szkolenia wstępne przeprowadzane są według programów opracowanych dla poszczególnych grup - stanowisk.
Szkolenie wstępne w zakresie bhp - instruktaż ogólny

1. instruktaż ogólny - przed dopuszczeniem do wykonywania pracy - przechodzą wszyscy nowozatrudnieni pracownicy, a także studenci odbywający praktyki studenckie i uczniowie szkół zawodowych odbywający praktyczną naukę zawodu w zakładzie pracy.
   Szkolenie wstępne w zakresie bhp - instruktaż stanowiskowy
   Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku pracy dla:

1. pracownika zatrudnionego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,

2. pracownika przenoszonego na wyżej wymienione stanowiskao oraz zatrudnionych na tych stanowiskach, w przypadku zmiany procesu technologicznego, wprowadzenia substancji szkodliwych dla zdrowia czy nowych narzędzi, maszyn i innych urządzeń itp. , ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktyki studenckie.


Instruktaż stanowiskowy przeprowadza osoba kierująca pracownikami, wyznaczona przez pracodawcę, posiadająca odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz przeszkolona w zakresie metod prowadzenia instruktażu.

Szkolenie okresowe w zakresie bhp odbywają:
Szkolenie w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy:

1. osoby będące pracodawcami - dyrektorzy, prezesi

2. osoby kierujące pracownikami - kierownicy, mistrzowie, brygadziści


Szkolenie okresowe w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy:

1. pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych;

2. pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urzadzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji;

3. pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy;

4. pracownicy administracyjno-biurowi i inni niewymienieni wyżej, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe l uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.


Szkolenie w zakresie bhp - okresowe

1. szkolenie pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się nie rzadziej niż raz na trzy lata,

2. szkolenie pracowników na stanowiskach robotniczych, na których występują szczególnie duże zagrożenia dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników - nie rzadziej niż raz w roku,

3. pozostali - nie rzadziej niż raz na 5 lat



98. Kto prowadzi instruktaż stanowiskowy i jakie musi spełniać kryteria kwalifikacyjne.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza:
- pracodawca lub osoba kierująca pracownikami (np. brygadzista, mistrz, kierownik) wyznaczona przez pracodawcę,
jeżeli osoby te:
- posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe,
- są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu.
Instruktaż stanowiskowy powinien przeprowadzać sam pracodawca lub wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami, o ile posiadają oni:

• odpowiednie kwalifikacje,

• doświadczenie zawodowe,

czyli stosowne wykształcenie oraz praktykę w danym zawodzie, z jakim związane jest stanowisko, na którym ma być zatrudniony szkolony pracownik oraz przeszkolenie w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
A zatem osoba ta nie musi być zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Musi natomiast kierować pracownikami i spełniać określone wymagania, czyli posiadać:

• odpowiednie doświadczenie,

• wiedzę teoretyczną,

• przygotowanie kierunkowe do prowadzenia konkretnego szkolenia,

• wiedzę na temat elementów organizacji i metodyki prowadzenia instruktażu.

Spełnienie tych wymagań zagwarantuje, że przeprowadzony przez osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej instruktaż stanowiskowy zapewni szkolonemu pracownikowi zapoznanie się z:

• czynnikami środowiska pracy występującymi na jego stanowisku pracy,

• ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą,

• sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki,

• metodami bezpiecznego wykonywania pracy tym stanowisku pracy.

Należy pamiętać, że to na pracodawcy jako na organizatorze szkolenia ciąży odpowiedzialność za właściwe przeprowadzenie szkolenia oraz dobór wykładowców bądź instruktorów.


99. Zasady zwalniania pracowników ze szkolenia okresowego BHP
Możliwe jest zwolnienie z odbycia okresowego szkolenia bhp. Możliwość taką daje ukończenie w okresie między szkoleniami okresowymi: szkolenia, dokształcania lub doskonalenia zawodowego, które uwzględnia program szkolenia okresowego wymagany dla określonego stanowiska pracy, jest równoznaczne z odbyciem szkolenia okresowego.
Ze szkolenia zwolniona może być także osoba, która:

• przedłoży aktualne zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u innego pracodawcy wymaganego szkolenia okresowego,

• odbyła w tym okresie szkolenie okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku należącym do innej grupy stanowisk, jeżeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obowiązującego na nowym stanowisku pracy.

100. Omów co powinien zapewnić uczestnikom szkolenia instruktaż stanowiskowy.
Instruktaż stanowiskowy powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się z:
-czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy,
-ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą,
-sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki,
-metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.

101. Podaj zasady organizowania i prowadzenia instruktażu stanowiskowego i omów w jakim dokumencie potwierdza się odbycie tego instruktażu.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się dla:
-pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
-pracownika przenoszonego na stanowisko, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
-ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.
Ważne: Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z tych stanowisk.
Czas trwania instruktażu stanowiskowego powinien być uzależniony od:
-przygotowania zawodowego pracownika,
-dotychczasowego stażu pracy,
-rodzaju pracy,
-zagrożeń występujących na stanowisku pracy, na którym pracownika ma być zatrudniony,
i nie może być krótszy niż 8 godzin, a dla pracowników administracyjno-biurowych nie krótszy niż 2 godziny.
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza:
-pracodawca lub osoba kierująca pracownikami (np. brygadzista, mistrz, kierownik), wyznaczona przez pracodawcę,
jeśli osoby te:
- posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe,
-są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu.

Instruktaż stanowiskowy powinien być zakończony sprawdzianem wiedzy i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp, stanowiącym podstawę dopuszczenia pracownika do wykonywania pracy na określonym stanowisku.
Odbycie instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika.

102. Omów zasady i sposób ustalania częstotliwości i czasu trwania szkolenia okresowego pracowników zatrudnionych na określonych stanowiskach w zakładzie pracy.

Pracodawca ustala, po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami, częstotliwość i czas trwania szkolenia okresowego pracowników zatrudnionych na określonych stanowiskach, biorąc pod uwagę rodzaj i warunki wykonywania prac na tych stanowiskach.

Szkolenie okresowe odbywają:

osoby będące pracodawcami oraz inne osoby kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści, pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych, pracownicy inżynieryjno-techniczni, pracownicy służby bhp i inne osoby wykonujące zadania tej służby, pracownicy administracyjno-biurowi i inni niewymienieni w pkt. 1-4, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

   Szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach robotniczych, na których występują szczególnie duże zagrożenia dla bezpieczeństwa lub zdrowia pracowników, nie rzadziej niż raz w roku.

   Szkolenie osób wymienionych w pkt. 1 oraz 3-5 powinno być przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat.

   Minister Pracy i Polityki Socjalnej ustalił ramowe programy szkolenia wstępnego i okresowego dla wszystkich grup podlegających obowiązkowi szkolenia.

   Organizatorzy szkoleń zapewniają:

programy poszczególnych rodzajów szkolenia opracowane dla określonych grup stanowisk; programy szkolenia instruktorów w zakresie metod prowadzenia instruktażu - w przypadku prowadzenia takiego szkolenia; wykładowców i instruktorów posiadających zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne zapewniające właściwą realizację programów szkolenia; odpowiednie warunki lokalowe do prowadzenia działalności szkoleniowej; wyposażenie dydaktyczne niezbędne do właściwej realizacji programów szkolenia; właściwy przebieg szkolenia oraz prowadzenie dokumentacji w postaci programów szkolenia, dzienników zajęć, protokołów przebiegu egzaminów i rejestru wydanych zaświadczeń (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12.10.1993 r. - Dz. U. 1993 nr 103, poz. 472).

103. Podaj zasady przeprowadzania egzaminu po zakończeniu szkolenia okresowego.

- przeprowadza komisja egzaminacyjna w składzie ( orgznizator lub przestawiciel + wykładowca ), forma / testy.

104: Organizator szkolenia okresowego prowadzić powinien następujące dokumenty- wymień.

- programy szkolenia, ew.materiały przy samokształceniu, dziennik szkolenia, powołanie komisji, pytania - testy, wyniki egzaminu,

- rejestr wydanych zaświadczeń.

105. Jak mierzona jest długość dojścia ewakuacyjnego.

- Długość drogi ewakuacyjnej od wyjścia z pomieszczenia na tę drogę do wyjścia do innej strefy pożarowej lub na zewnątrz budynku, zwanej dalej "dojściem ewakuacyjnym", mierzy się wzdłuż osi drogi ewakuacyjnej. W przypadku zakończenia dojścia ewakuacyjnego przedsionkiem przeciwpożarowym, długość tę mierzy się do pierwszych drzwi tego przedsionka.

2. Za równorzędne wyjściu do innej strefy pożarowej, o którym mowa w ust. 1, uważa się wyjście do obudowanej klatki schodowej, zamykanej drzwiami o klasie odporności ogniowej co najmniej E I 30, wyposażonej w urządzenia zapobiegające zadymieniu lub służące do usuwania dymu, a w przypadku, o którym mowa w § 246 ust. 5 - zamykanej drzwiami dymoszczelnymi.

1 wyjścia 2 wyjścia

ZL I, II i V 10m 40m

ZL III 30m ) 60m

ZL IV 60m ) 100m) W tym nie więcej niż 20 m na poziomej drodze ewakuacyjnej.

Długości dojść ewakuacyjnych mogą być powiększone pod warunkiem ochrony:

1) strefy pożarowej stałymi samoczynnymi urządzeniami gaśniczymi wodnymi - o 50 %,

2) drogi ewakuacyjnej samoczynnymi urządzeniami oddymiającymi uruchamianymi za pomocą systemu wykrywania dymu - o 50%.

106- Omów dla jakich obiektów ustala się gęstość obciążenia ogniowego

Gęstość obciążenia ogniowego ustala się jedynie dla obiektów produkcyjnych i magazynowych, zaliczonych do strefy pożarowej PM.

107.Określ co nazywamy dolną granicą wybuchowości.

W przypadku mieszanin gazów palnych czy par z powietrzem w pewnym zakresie stężeń, różnych dla różnych gazów i par, powstaje mieszanina wybuchowa. Zakres ten jest  określany dolną (DGW) i górną granicą wybuchowości (GGW). Stężenie składnika palnego wyraża się w procentach objętościowych (%obj.) lub w g/m³ mieszaniny.

DOLNA GRANICA WYBUCHOWOŚCI (DGW) - to najniższe stężenie składnika palnego w mieszaninie z powietrzem lub innym utleniaczem, przy którym zapłon pod wpływem czynnika inicjującego jest już możliwy.

108. Wymień i omów kategorie zagrożenia ludzi związane z ochroną ppoż.

Budynki oraz części budynków, stanowiące odrębne strefy pożarowe, określane jako

ZL, zalicza się do jednej lub do więcej niż jedna spośród następujących kategorii

zagrożenia ludzi:

1) ZL I - zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego

przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a

nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności

poruszania się (centra, galerie handlowe, markety, kina, teatry, kościoły, hale

sportowe itp.)

2) ZL II - przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej

zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki, przedszkola, domy dla osób

starszych,

3) ZL III - użyteczności publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II, (budynki

administracyjne, biurowe, usługowe itp.)

4) ZL IV - mieszkalne,

5) ZL V - zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II (hotele,

hostele, więzienia itp.)


109: Podaj zasady obliczania łącznej szerokości wyjść ewakuacyjnych z budynku
Szerokość wyjść ewakuacyjnych z budynku należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób którym ma ono służyć, przyjmując, 0,6 m na każde 100 osób podlegających ewakuacji, lecz nie mniej niż 0,9 m.
W przypadku przejścia służącego do ewakuacji do 3 osób - nie mniej niż 0,8 m. (§ 239 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie).


110: Na jakich zasadach dozwolone jest zamknięcie wyjścia ewakuacyjnego z budynku?
Wyjście ewakuacyjne z budynku co do zasady powinno być zawsze otwarte, jednakże istnieje możliwość w uzasadnionych okolicznościami sytuacjach, wówczas jednak: „Zamknięcie wyjścia ewakuacyjnego z budynku dozwolone jest tylko wówczas jeżeli zapewniona jest możliwość jego natychmiastowego otwarcia”.


111: Ile wyjść ewakuacyjnych powinien mieć budynek, gdzie jednocześnie może przebywać więcej jak 50 osób i jakie kryteria muszą spełniać?
Pomieszczenie powinno mieć co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne oddalone od siebie o co najmniej 5 metrów w przypadkach, gdy:
- jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osób, a w strefie pożarowej ZL II - ponad 30 osób;
- znajduje się w strefie pożarowej ZL, a jego powierzchnia przekracza 300m²
- znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego powyżej 500MJ/m², a jego powierzchnia przekracza 300m²
- znajduje się w strefie pożarowej PM o gęstości obciążenia ogniowego do 500MJ/m², a jego powierzchnia przekracza 1000m²
- jest zagrożone wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100m². (§ 238 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury).


112. Omów zasady wykonywania prac spawalniczych pod względem ochrony ppoż

Prace spawalnicze zaliczane są do prac niebezpiecznych pod względem pożarowym i wybuchowym. Zagrożenie pożarowe powodowane jest głównie wytwarzaniem przez urządzenia spawalnicze bardzo wysokich temperatur, powstawaniem odprysków metali i żużla oraz przewodnictwem cieplnym metali.

Należy pamiętać, że pożar może powstać nie tylko w czasie prowadzenia prac spawalniczych, ale nawet również po upływie kilkudziesięciu godzin od ich zakończenia.

Warto wiedzieć

Najwięcej pożarów odnotowuje się przy pracach spawalniczych wykonywanych poza wyznaczonym na stałe do tego celu i odpowiednio wyposażonym miejscem (spawalnią czy kabiną spawalniczą).

Ogólne wymagania przeciwpożarowe

Aby uniknąć niebezpieczeństwa powstania pożaru i wybuchu przy pracach spawalniczych, należy przestrzegać następujących wymagań ogólnych ppoż.:

Przed rozpoczęciem prac należy:

- ocenić zagrożenie pożarowe w miejscu, w którym prace będą wykonywane,

- ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu,

- wskazać osoby odpowiedzialne za odpowiednie przygotowanie miejsca pracy, przebieg pracy oraz zabezpieczenie miejsca pracy po zakończeniu pracy,

- zapewnić wykonywanie prac wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje,

- zaznajomić osoby wykonujące prace z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac i przedsięwzięciami mającymi na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu;

Przy wykonywaniu prac należy:

- zabezpieczyć przed zapaleniem materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nim instalacji technicznych,

- prowadzić prace w pomieszczeniach (urządzeniach) zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem łatwo palnych cieczy lub palnych gazów, jedynie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości,

- mieć w miejscu wykonywania prac sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru,

- używać do wykonywania prac wyłącznie sprzętu sprawnego technicznie i zabezpieczonego przed możliwością wywołania pożaru;

Po zakończeniu prac należy poddać kontroli miejsce, w którym prace były wykonywane, i jego przyległe rejony.

113. Jaka powinna być maksymalna odległość dojścia do gaśnicy w budynku.

Odległość dojścia nie powinna być większa niż 30 m.

114. Czy każdy obiekt, który jest wyposażony w system sygnalizacji pożaru, jest „automatycznie” zobowiązany do podłączenia tego systemu do straży pożarnej.

Obowiązek stosowania systemu sygnalizacji pożarowej, obejmującego urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, służące do samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze, a także urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych, jest wymagane w:

 

1)	budynkach handlowych lub wystawowych:
	a) jednokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 5 000 m^2,
	b) wielokondygnacyjnych o powierzchni strefy pożarowej powyżej 2 500 m^2;
2)	teatrach o liczbie miejsc powyżej 300;
3)	kinach o liczbie miejsc powyżej 600;
4)	budynkach o liczbie miejsc służących celom gastronomicznym powyżej 300;
5)	salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1 500;
6)	szpitalach, z wyjątkiem psychiatrycznych, oraz w sanatoriach - o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku;
7)	szpitalach psychiatrycznych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;
8)	domach pomocy społecznej i ośrodkach rehabilitacji dla osób niepełnosprawnych o liczbie łóżek powyżej 100 w budynku;
9)	zakładach pracy zatrudniających powyżej 100 osób niepełnosprawnych w budynku;
10)	budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych;
11)	budynkach zamieszkania zbiorowego, w których przewidywany okres pobytu tych samych osób przekracza trzy doby, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200;
12)	budynkach zamieszkania zbiorowego niewymienionych w pkt 11, o liczbie miejsc noclegowych powyżej 50;
13)	archiwach wyznaczonych przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych;
14)	muzeach oraz zabytkach budowlanych, wyznaczonych przez Generalnego Konserwatora Zabytków w uzgodnieniu z Komendantem Głównym Państwowej Straży Pożarnej;
15)	ośrodkach elektronicznego przetwarzania danych o zasięgu krajowym, wojewódzkim i w urzędach obsługujących organy administracji rządowej;
16)	centralach telefonicznych o pojemności powyżej 10 000 numerów i centralach telefonicznych tranzytowych o pojemności 5 000-10 000 numerów, o znaczeniu miejscowym lub regionalnym;
17)	garażach podziemnych, w których strefa pożarowa przekracza 1 500 m^2 lub obejmujących więcej niż jedną kondygnację podziemną;
18)	stacjach metra i stacjach kolei podziemnych;
19)	dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób;
20)	bankach, w których strefa pożarowa zawierająca salę operacyjną ma powierzchnię przekraczającą 500 m^2;
21)	bibliotekach, których zbiory w całości lub w części tworzą narodowy zasób biblioteczny.

Obowiązek założenia i odpowiedniego połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych dla obiektów wyżej wymienionych określa art. 5 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2002r Nr 147 poz. 1229, z późn. zm.).
 
Zgodnie z w.w. artykułem właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, obiektu lub terenu, obowiązany do założenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych, zobowiązany jest połączyć te urządzenia z najbliższą komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej, o ile w tym budynku, obiekcie lub na terenie nie działa jego własna jednostka ratownicza.

Sposób połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych systemu sygnalizacji pożarowej właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu jest obowiązany uzgodnić z właściwym terenowo komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej (§ 31 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów).
Jednocześnie, zgodnie z § 30. 1. ww. rozporządzenia MSWiA, obiekty wyposażone w stałe urządzenia gaśnicze mogą być niewyposażone w system sygnalizacji pożarowej. Możliwość ta nie oznacza zwolnienia z obowiązku połączenia urządzeń z komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej w sposób zapewniający automatyczne przekazywanie informacji o pożarze.

---