Moduł III ortopedia test, MEDYCYNA O, SPECJALIZACJA


MODUŁ III

PIELĘGNOWANIE PACJENTA

NA ODDZIALE CHIRURGII URAZOWEJ I ORTOPEDII

Poznanie istoty zaburzeń ustrojowych w obrażeniach ciała, zasad udzielania pierwszej pomocy i transportu oraz objęcie profesjonalną opieką chorego z różnymi obrażeniami ciała.

Wykaz umiejętności:

Po realizacji treści modułu słuchacz opanuje następujące umiejętności:

  1. Dziedzina umiejętności poznawczych.

Słuchacz potrafi:

  1. Dziedzina umiejętności psychoruchowych

Słuchacz będzie umiał:

  1. Dziedzina umiejętności afektywnych.

Słuchacz wykaże postawę:

  • sklasyfikować urazy tkanki kostnej i tkanek miękkich

  • wyjaśnić patomechanizm urazów

  • sklasyfikować i scharakteryzować objawy obrażeń czaszki, mózgu, kręgosłupa, klatki piersiowej, brzucha, miednicy, kończyn górnych, kończyn dolnych, obrażeń termicznych, elektrycznych, chemicznych

  • wyjaśnić zasady i zakres pielęgnacji w poszczególnych rodzajach i okolicach urazów ciała

  • omówić zadania pielęgniarki w poszczególnych zabiegach ortopedycznych: zachowawczych i zabiegowych

  • wyjaśnić role pielegniarki w profilaktyce powikłań po urazach i zabiegach ortopedycznych

  • wyjaśnić cel i zasady stosowania wyciągu, rodzaje wyciągu

  • scharakteryzować ranę oparzeniową

  • scharakteryzować następstwa oparzeń w zależności od rodzaju

  • scharakteryzować metody leczenia ortopedycznego

  • omówić metody odżywiania pacjenta z chorobą oparzeniową, niprzytomnego, ze złamaną kończyną i po zabiegu ortopedycznym

  • dokonać wstępnej oceny ciężkości urazów

  • rozpoznać stan zagrożenia życia w obrażeniach ciała

  • udzielić pierwszej pomocy w obrażeniach ciała

  • ocenić i zapewnić drożność dróg oddechowych u chorego z urazem kręgosłupa i czaszkowo-mózgowym

  • ocenić stan świadomości chorego z wykorzystaniem właściwych metod oceny (np. wg skali Glasgow)

  • zorganizować bezpieczny transport

  • zastosować unieruchomienie przy złamaniach kości i zwichnięciach oraz przygotować chorego do transportu

  • założyć kołnierz Schantza i zastosować udogodnienia na czas transportu

  • pielęgnować pacjenta nieprzytomnego

  • zapobiegać zapaleniu płuc, odleżynom, zniekształceniom w stawach u chorych unieruchomionych i z ograniczoną aktywnością ruchową oraz u chorych nieprzytomnych

  • prowadzić odżywianie chorego nieprzytomnego

  • prowadzić bilans płynów i interpretować jego wyniki

  • rozpoznać neurogenne zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca u chorych z porażeniami kończyn

  • zabezpieczyć chorego przed dodatkowymi urazami

  • nauczyć chorego wykonywania ćwiczeń zwieraczy odbytu i automatyzmu pęcherza moczowego

  • pielęgnować chorego z drenażem klatki piersiowej

  • zastosować wybrany model opieki pielęgniarskiej w zależności od rodzaju urazu i stanu chorego

  • pielęgnować chorego na wyciągu ze szczególnym uwzględnieniem organizacji czasu wolnego

  • ocenić stopień i powierzchnię oparzenia oraz podjąć działania lecznicze w ramach pierwszej pomocy przedlekarskiej

  • opatrzyć oparzenia (do III0 włącznie)

  • ocenić stan zagrożenia życia chorego oparzonego

  • ocenić stan ogólny chorego oparzonego

  • ocenić zapotrzebowanie energetyczne chorego oparzonego

  • przygotować chorego do przeszczepu skóry i pielęgnować po operacji

  • ocenić ranę po przeszczepie skóry

  • dobrać i zastosować metody zapobiegania powikłaniom u chorego oparzonego, np. przykurcze, odleżyny

  • rozpoznać i zapobiegać utracie ciepła oraz wody przez uszkodzoną skórę

  • ocenić reakcję chorego na ból i zastosować leki przeciwbólowe

  • nauczyć chorego i jego rodzinę pielęgnacji skóry po oparzeniu np. rozprowadzanie maści, kąpiele, ćwiczenia rehabilitacyjne, noszenie i zakładanie garderoby uciskowej

  • nauczyć chorego pielęgnacji blizny po przeszczepie (natłuszczanie, masowanie, uciskanie)

  • ocenić reakcję chorego na oparzenie, leczenie, blizny

  • udzielać wsparcia psychicznego pacjentowi z chorobą oparzeniową

  • prowadzić rehabilitację przyłóżkową w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z unieruchomienia

  • prowadzić usprawnianie ruchowe (siadanie, pionizacja, nauka chodzenia, nauka samoobsługi)

  • prowadzić aktywizację chorych z wykorzystaniem elementów terapii zajęciowej

  • prowadzić instruktaż w zakresie hartowania i kształtowania kikuta amputowanej kończyny

  • przenosić chorego ortopedycznego z łóżka na wózek

  • przygotować chorego do założenia gipsu lub wyciągu

  • ułożyć chorego z opatrunkiem gipsowym

  • obserwować chorego po zabiegu ortopedycznym

  • ocenić ból pooperacyjny i zastosować środki i metody leczenia przeciwbólowego

  • rozpoznać zaburzenia krążenia obwodowego i funkcji nerwów obwodowych u chorego w opatrunku gipsowym lub na wyciągu

  • zastosować metody psychoterapii elementarnej

  • rozpoznać problemy chorego na wyciągu i w opatrunku gipsowym, zaplanować, podjąć i ocenić opiekę

  • wykonać ćwiczenia usprawniające bierne i czynne

  • dobrać i zastosować odpowiedni sprzęt pomocniczy

  • nauczyć chorego i jego rodzinę wykonywać ćwiczenia usprawniające w domu

  • założyć opatrunek uciskowy w przypadku krwawienia

  • zastosować udogodnienia w ramach profilaktyki przeciwodleżynowej

  • współuczestniczyć w żywieniu parentalnym

  • monitorować chorego żywionego parentalnie

  • rozpoznać powikłania żywienia enteralnego i parentalnego

  • współuczestniczyć w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji chorego na oddziale chirurgii urazowej i ortopedycznej

  • przygotować chorego do zabiegu operacyjnego w chirurgii urazowej i ortopedii

  • rozpoznać, zaplanować, zrealizować i ocenić plan opieki nad chorym po urazie i po zabiegu operacyjnym

  • rozpoznać problemy emocjonalne chorego po urazie i dobrać metody psychoterapii elementarnej

  • założyć choremu cewnik urologiczny zewnętrzny

  • wykonać inhalację dróg oddechowych

  • nauczyć chorego czynności samoobsługowych

  • określić zapotrzebowanie chorego na wsparcie

  • ocenić możliwości rodziny w udzielaniu choremu wsparcia

  • włączyć rodzinę do pielęgnowania chorego

  • przygotować chorego i rodzinę do samoopieki w warunkach domowych

  • udzielania wsparcia psychicznego pacjentowi z chorobą oparzeniową

  • uczenia chorego i jego rodzinę wykonywać ćwiczenia usprawniające w domu

  • przewidywania ryzyka wystąpienia powikłań u chorego w opatrunku gipsowym, na wyciągu i po zabiegu operacyjnym, zapoznanie się ze sposobami ich zapobiegania

Jednostka

modułowa

Treści nauczania

Urazy czaszkowo-mózgowe, kręgosłupa i rdzenia kręgowego

  1. Przygotowanie chorego do diagnostyki w obrażeniach czaszki, mózgu i kręgosłupa

  • badanie ogólne

  • badanie neurologiczne

  • badanie dna oka

  • EKG

  • zdjęcie rentgenowskie czaszki, kręgosłupa

  • elektroencefalografia (EEG)

  • angiografia mózgu

  • tomografia komputerowa

  1. Urazy czaszki

  • Obrażenia powłok czaszki

  • otarcie

  • stłuczenie

  • przecięcie w postaci rany

  • krwiak pourazowy

  • leczenie obrażeń powłok czaszki

  • Złamania czaszki

    • złamania sklepienia czaszki

    • złamania powikłane wgłobieniem kości

    • złamania podstawy czaszki

  • zasady postępowania w przypadku złamania kości czaszki

  1. Urazy mózgu

  • Wstrząśnienie mózgu

    • nagła utrata przytomności

    • ostre zaburzenia krążeniowo-oddechowe

    • niepamięć przed i pourazowa

  • klasyfikacja wstrząśnienia mózgu

  • zasady leczenia wstrząśnienia mózgu

  • Stłuczenie mózgu

    • stłuczenie półkul mózgu

    • stłuczenie pnia mózgu

    • stłuczenie móżdżku

  • Zasady pielęgnowania chorego nieprzytomnego

  • Pourazowy obrzęk mózgu

  • objawy

  • rozpoznanie

  • leczenie chorego z obrzękiem mózgu zapobiegawcze i intensywne

  • Pourazowy krwiak wewnątrzczaszkowy

  • krwiak nadtwardówkowy

  • krwiak podtwardówkowy

  • krwiak śródmózgowy

  • Objawy krwiaka pourazowego wewnątrzczaszkowego w zależności od umiejscowienia

  • Zasady rozpoznawania i leczenia krwiaków wewnątrzczaszkowych

  • otwory trepanacyjne

  • płatowe otwarcie czaszki

  • Zasady postępowania z chorym po ciężkim stłuczeniu i obrażeniu mózgu

  • zapewnienie drożności dróg oddechowych i

prawidłowej wentylacji płuc

  • stała kontrola podstawowych parametrów

  • życiowych

  • ocena stanu świadomości (skala Glasgow)

  • dożylne podawanie płynów

  • regulacja temperatury ciała

  • leczenie obrzęku mózgu

  • podawanie antybiotyku

  1. Urazy kręgosłupa i rdzenia kręgowego

  • złamanie kompresyjne osiowe

  • złamanie klinowe zgięciowe

  • złamanie odgięciowe

  • złamanie skrętne

  • skręcenie

  • uszkodzenie krążka międzykręgowego

  • objawy i rozpoznawanie urazów kręgosłupa

    • objawy uszkodzenia kręgosłupa w odcinku szyjnym

    • objawy uszkodzenia kręgosłupa w odcinku piersiowym

i lędźwiowym

  • Postępowanie z chorym z urazem kręgosłupa

Urazy rdzenia kręgowego

  • Wstrząśnienie

  • Stłuczenie

  • Ucisk

  • Uszkodzenie nerwów rdzeniowych

  • objawy uszkodzenia rdzenia kręgowego

  • Zasady postępowania z chorym z uszkodzeniem rdzenia kręgowego

  • postępowanie na miejscu wypadku

  • wskazania do unieruchomienia kręgosłupa

  • postępowanie w oddziale specjalistycznym

  1. Pierwsza pomoc i leczenie chorych z urazem kręgosłupa

  • ułożenie chorego i transport

  • unieruchomienie na czas przewiezienia

  • kołnierz Schantza, Thomasa

  • wyciąg za czaszkę

  • udogodnienia

  • koc pod boki

  • koc pod kolana

f. Opieka pielęgniarska nad chorym z urazem czaszki, mózgu

i kręgosłupa

      • Pielęgnowanie osób z urazami czaszkowo-mózgowymi

  • sala intensywnej opieki

  • regularna kontrola podstawowych parametrów życiowych

  • ocena stanu świadomości

  • obserwacja czy nie występuje wypływ płynu mózgowo-rdzeniowego (uszy, nos)

  • kontrola źrenic

  • zapewnienie bezpieczeństwa, ułożenie pacjenta

  • nadzór nad stanem świadomości, funkcjami motorycznymi i reakcjami na bodźce (skala Glasgow)

  • rejestrowanie objawów neurologicznych

  • zaopatrzenie ran i skaleczeń

  • nudności, bóle głowy (obserwacja pod kątem wystąpienia podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego)

  • diureza godzinowa (bilansowanie płynów)

  • rozmowy i wsparcie psychiczne pacjenta

  • psychoterapia pacjentów z poczuciem winy (sprawca wypadków)

  • reżim łóżkowy

  • ułożenie płasko na plecach z lekko uniesioną głową

  • gimnastyka lecznicza

  • pomoc w utrzymaniu higieny ciała

  • toaleta intymna chorych z cewnikiem

  • zapobieganie obrzękowi mózgu

  • terapia infuzyjna

  • dieta wysokokaloryczna

  • kontrola badań biochemicznych, krzepnięcia i gazometrii krwi

  • zakaz wykonywania tamponady nosa i uszu w przypadku płynotoku

  • wsparcie psychiczne rodziny

  • potrzeby religijne pacjenta (kontakt z duchownym)

      • Opieka pielęgniarska nad chorym z urazem kręgosłupa

  • ocena stanu chorego

  • kontrola drożności dróg oddechowych

  • regularna kontrola podstawowych parametrów życiowych (tętno, ciśnienie tętnicze krwi, oddech, temperatura)

  • kontrola stanu świadomości

  • obserwacja chorego

  • obserwacja pod kątem wystąpienia szoku rdzeniowego

  • rozpoznawanie zaburzeń neurogennych w oddawaniu moczu i stolca

  • zaburzenia czucia i motoryki

  • ocena stanu ukrwienia porażonych części ciała

  • celowana psychoterapia

  • higiena ciała, gruntowna pielęgnacja skóry

  • stosowanie odpowiednich podkładów pochłaniających pod pośladki (pieluchomajtki), regularna ich zmiana

  • odżywianie i nawadnianie chorego

  • intensywna terapia lekowa

  • ułożenie zabezpieczające chorego przed dodatkowymi urazami, zmiana ułożenia co 2 godziny

  • pielęgnowanie chorego z cewnikiem

  • staranne przestrzeganie podstawowych zasad profilaktyki przeciwodleżynowej

  • ćwiczenia funkcji pęcherza moczowego

  • trening zwieraczy odbytu

g. Ocena świadomości wg skali Glasgow

h. Opieka pielęgniarska nad chorym z wyciągiem czaszkowym

  • cel stosowania wyciągu oraz ograniczenia chorego

  • zakaz zwalniania wyciągu oraz dokonywania jego modyfikacji

  • poinformowanie chorego o konieczności stosowania wyciągu

  • ułożenie chorego na plecach

  • zachowanie zasad aseptyki w miejscach założenia klamer

  • zapewnienie choremu wygody

  • zawieszenie ruchomego lustra, telewizora

  • sala ogólna, nie izolowanie chorego

  • sprawdzanie prawidłowości działania wyciągu (obciążenie, czy ciężarki nie dotykają podłogi)

  • codzienna toaleta ciała, higiena skóry

  • pielęgnacja pleców i pośladków chorego z zastosowaniem odpowiedniej techniki obracania

  • pomoc w karmieniu, wydalaniu, ćwiczeniach

  • zapobieganie tworzenia się przykurczów

  • systematyczne wykonywanie ćwiczeń oddechowych

  • ćwiczenia bierne rąk i nóg u chorych z porażeniami

  • ćwiczenia zdrowych kończyn

  • obserwacja chorego (ból, obrzęk, zaczerwienienie, zasinienie skóry)

i. Rehabilitacja chorego po urazie kręgosłupa i rdzenia kręgowego

  • ćwiczenia bierne we wszystkich stawach w pełnym zakresie ruchów w przypadku porażeń mięśni (wykonywanie przynajmniej 1 x dziennie)

  • ćwiczenia czynne dostosowane indywidualnie do siły mięśni u chorych bez oznak porażenia kończyn

  • ćwiczenia specjalne: oddechowe i relaksacyjne

  • stopniowe uruchamianie chorego w zależności od stopnia niedowładu lub porażenia kończyn

  • nauka przechodzenia z łóżka na wózek inwalidzki

  • stabilizacja kręgosłupa w celu stopniowej pionizacji u chorych bez porażeń (kontrola ciśnienia tętniczego krwi, tętna, baczna obserwacja chorego)

  • ćwiczenia siłowe mięśni tułowia i kończyn

  • podciąganie na szynach bałkańskich łóżka

ortopedycznego

  • poręcze do nauki chodzenia

Jednostka modułowa

Treści nauczania

Urazy klatki piersiowej, brzucha i miednicy

a. Przygotowanie chorego do diagnostyki urazów klatki piersiowej

  • tomografia komputerowa

  • badania wentylacji płuc

  • badanie spirometryczne

  • zdjęcia radiologiczne klatki piersiowej

  • ultrasonografia

  • elektrokardiografia

  • ocena prężności gazów we krwi tętniczej

  • bronchoskopia

  • nakłucie klatki piersiowej

  • Opieka pielęgniarska nad chorym po badaniach diagnostycznych

b. Urazy klatki piersiowej - odma opłucnowa, krwiak opłucnej

  • przyczyny urazów klatki piersiowej

    • obrażenia otwarte (rany zadane nożem, postrzał)

    • obrażenia zamknięte (tępy uraz, gwałtowne wyhamowanie)

  • objawy występujące w następstwie urazów klatki piersiowej

  • powikłania obrażeń otwartych

  • odma

  • krwiak

  • uszkodzenie naczyń

  • przemieszczenie trzewi do klatki piersiowej

  • Zasady postępowania w urazach klatki piersiowej

  • zamknięcie ssącej rany klatki piersiowej

  • wywiad

  • ocena tętna i ciśnienia tętniczego krwi

  • zapewnienie dostępu do żyły

  • oznaczenie grupy krwi, hematokrytu, gazometrii,

pobranie krwi na próbę krzyżową

  • dokładne zbadanie klatki piersiowej z przodu i z tyłu

  • założenie drenażu rany w razie konieczności

  • Powikłania obrażeń zamkniętych

  • złamanie żeber

  • uszkodzenie aorty i jej gałęzi

  • stłuczenie i uszkodzenie serca

  • pęknięcie przepony lub przełyku

  • krwiak w miąższu płucnym

  • niedotlenienie

  • Zasady postępowania w obrażeniach zamkniętych

  • zapewnienie drożności dróg oddechowych

  • ocena wentylacji płuc

  • ocena ilości utraconej krwi

  • torakotomia w przypadku utrzymującego się wstrząsu

  • EKG

  • mechaniczna wentylacja w przypadku niedotlenienia

  • uzupełnienie utraconej krwi

  • wspomaganie diurezy

  • aspiracja wydzieliny z drzewa oskrzelowego

  • leczenie bólu

- Odma opłucnowa

  • mechanizm powstania

  • zadrenowanie jamy opłucnowej i połączenie drenu ze

szczelnym układem odsysającym

  • Odma podskórna i śródpiersiowa

  • Krwiak opłucnej

  • Nakłucie klatki piersiowej

  • Drenaż ssący

  • Otwarcie klatki piersiowej - torakotomia

  • Videotorakochirurgia

c. Stłuczenie płuca, serca

  • przyczyny i rozpoznanie

  • postępowanie

d. Uszkodzenie serca i dużych naczyń - tamponada osierdzia

  • Uszkodzenie aorty

  • wykonanie aortografii

  • otwarcie klatki piersiowej z zastosowaniem krążenia

pozaustrojowego

  • Tamponada serca

  • triada Becka

  • przetaczanie dożylne płynów

  • nakłucie osierdzia i odessanie krwi

  • przewiezienie chorego na oddział torakochirurgiczny

  • leczenie operacyjne

    • wskazania do operacji

e. Drenaże klatki piersiowej

  • rodzaje drenażu

  • stałe ssanie z jamy opłucnowej

  • drenaż podwodny

  • technika wykonania drenażu opłucnej

  • powikłania drenażu opłucnej

  • omdlenie, kaszel w czasie zabiegu

  • wytworzenie odmy przy opróżnianiu płynu z opłucnej

  • zakażenie

  • krwotok z naczyń międzyżebrowych

  • uszkodzenie narządów leżących pod przeponą

  • Zasady pielęgnowania pacjenta z drenażem opłucnej

f. Uszkodzenie wątroby, śledziony, jelit, trzustki i przepony - postępowanie

  • Zasady rozpoznawania obrażeń urazowych jamy brzusznej

  • wywiad

  • obserwacja chorego

  • badanie przedmiotowe

  • badania obrazowe

  • badanie rentgenowskie

  • wstępne leczenie chorego po urazie brzucha

  • Obrażenia śledziony

  • objawy podmiotowe i przedmiotowe

  • rozpoznawanie

  • Obrażenia wątroby

  • objawy

  • postępowanie

  • Obrażenia trzustki

  • objawy

  • Obrażenia jelit

  • objawy

  • postępowanie

g. Urazy miednicy

  • przyczyny

  • urazy bezpośrednie

  • urazy pośrednie

  • złamania stabilne i niestabilne

  • objawy

  • powikłania urazów miednicy

  • wstrząs

  • krwiak pozaotrzewnowy

  • uszkodzenia trzewi

  • uszkodzenia nerwu kulszowego

  • leczenie

  • nastawienie wyciągiem

  • ręczne nastawienie i unieruchomienie

  • operacyjne zespołowe (ortopeda, chirurg ogólny,

urolog)

h. Urazy nerek, pęcherza moczowego, cewki moczowej

  • Urazy nerek

  • stłuczenie nerki

  • pęknięcie nerki

  • rozpoznanie

  • leczenie

  • zachowawcze

  • chirurgiczne

  • Uszkodzenie pęcherza moczowego

  • zamknięte

  • otwarte

  • objawy uszkodzenia pęcherza moczowego

  • leczenie operacyjne

  • Urazy cewki moczowej

  • uszkodzenie cewki tylnej

  • objawy

  • leczenie

  • uszkodzenie cewki przedniej

  • objawy

  • leczenie

i. Opieka pielęgniarska nad chorym z urazem klatki piersiowej, urazem brzucha i miednicy

  • Zasady udzielania pierwszej pomocy na miejscu wypadku

  • unieruchomienie uszkodzonego miejsca

  • zapewnienie drożności dróg oddechowych

  • profilaktyka przeciwwstrząsowa

  • zaopatrzenie rany

  • uspokojenie chorego

  • Zasady pielęgnowania pacjenta z urazem klatki piersiowej, brzucha i miednicy

  • łóżko ortopedyczne, udogodnienia

  • kontrola parametrów życiowych

  • ocena stanu świadomości

  • zaopatrzenie i unieruchomienie złamań

  • tlenoterapia

  • oznaczenie diurezy godzinowej, bilans płynów

  • pobranie krwi na badania laboratoryjne, grupę krwi

  • utrzymanie higieny ciała

  • zapobieganie powikłaniom

  • aseptyczne wykonywanie opatrunków

  • terapia bólu

  • wlewy dożylne, farmakoterapia

  • odżywianie

  • oddziaływanie na psychikę chorego

  • usprawnianie pacjentów

  • problemy pielęgnacyjne chorych po urazie klatki

piersiowej, brzucha i miednicy

- Zasady pielęgnowania pacjenta z odmą opłucnową

          • Jednostka

modułowa

Treści nauczania

      • Urazy kończyn

a. Przyczyny i następstwa urazów kończyn

  • wypadki komunikacyjne

  • nieszczęśliwe upadki

  • ciasne opatrunki gipsowe

b. Uszkodzenia mięśni i ścięgien

  • Ostre, niedokrwienne uszkodzenie mięśni

    • przyczyny

    • objawy

    • postępowanie

  • Przerwanie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia

  • przyczyny

  • objawy

  • leczenie

  • Uszkodzenie ścięgien palców

  • uszkodzenia ścięgien prostowników

  • uszkodzenia ścięgien zginaczy

c. Uszkodzenia nerwów obwodowych

  • patofizjologia

  • neuropraxia

  • axonotmesis

  • neuromesis

  • rozpoznanie

  • typ urazu

  • badanie czynności nerwu

  • cechy kliniczne

  • skóra świecąca, nie poci się

  • leczenie

  • uszkodzenia zamknięte

  • uszkodzenia otwarte

    • pierwotna rekonstrukcja

    • wtórne rekonstrukcje

d. Uszkodzenia naczyń obwodowych

  • rodzaje uszkodzeń

  • przekłucie

  • stłuczenie

  • rozdarcie

  • przecięcie

  • ocena stanu chorego

  • zasady postępowania

  • kontrola krwawienia przez bezpośredni pomiar

ciśnienia tętniczego

  • wyprowadzenie ze wstrząsu

  • ocena krążenia obwodowego

  • otwarcie ran klutych

  • nastawienie złamań i zwichnięć

  • powikłania urazów naczyń

  • wczesne

  • późne

e. Uszkodzenia stawów - zwichnięcia, skręcenia

  • zwichnięcie stawu barkowego

  • etiopatogeneza

  • objawy

  • leczenie

  • zwichnięcia stawu biodrowego

  • przyczyny

  • objawy

  • leczenie

  • zwichnięcie stawu skokowego

  • przyczyny

  • objawy

  • leczenie

  • skręcenie stawu barkowo-obojczykowego

  • przyczyny

  • objawy

  • leczenie

  • skręcenie stawu skokowego

  • przyczyny

  • objawy

  • leczenie

f. Złamania kości kończyny górnej i dolnej - rodzaje, leczenie powikłań

  • Podział złamań kości kończyny górnej i dolnej

- mechanizm złamania kończyny

  • mechanizm złamania kończyny

- objawy złamania kończyny

- gojenie się złamań

- doraźne zaopatrywanie złamań

  • leczenie zachowawcze złamań

  • nastawienie złamań

  • opatrunek gipsowy

  • leczenie czynnościowe (wyciąg)

  • leczenie operacyjne

  • Najczęstsze powikłania złamań

  • przykurcz niedokrwienny Volkmanna

  • powikłania gojenia się złamania

  • staw rzekomy

  • urazowe zapalenie kości

  • Najczęstsze złamania kości kończyny górnej i dolnej

  • złamanie obojczyka

  • złamanie przedramienia

  • złamanie trzonu kości udowej

  • złamanie goleni

g. Obrażenia kończyn - amputacja urazowa

  • Pierwsza pomoc

  • chorego ułożyć

  • ranną kończynę ułożyć powyżej poziomu serca

  • tamowanie krwotoku i zaopatrzenie jałowe rany

(załażenie opatrunku uciskowego, wzmocnienie go 2-3

opaskami elastycznymi)

  • w przypadku niecałkowitej amputacji urazowej

kończyny należy uszkodzony odcinek kończyny

utrzymywać w osi kończyny

  • unieruchomienie zwykłą, pojedynczą szyną Kramera

  • amputowane tkanki zabrać razem z poszkodowanym

  • jak najszybszy transport do szpitala

- Zasady pielęgnowania chorego po amputacji kończyny

  • ocena stanu chorego i kończyny

  • ocena stanu świadomości

  • regularna kontrola podstawowych parametrów

życiowych

  • obserwacja kikuta pod katem krwawienia

  • kontrola opatrunku na ranie i kontrola rany

  • ułożenie pacjenta w łóżku

  • wsparcie psychiczne pacjenta i jego rodziny

  • ocena pracy nerek (wydalanie moczu)

  • bóle fantomowe (różnicowanie bólu)

  • hartowanie i regulowanie objętości kikuta

  • zasady prawidłowego bandażowania kikuta

  • utrzymanie higieny ciała

  • zapobieganie przykurczom

  • gimnastyka kończyn zdrowych w celu poprawy siły

mięśni

  • profilaktyka chorych unieruchomionych

  • profilaktyka zaparć

  • profilaktyka zakrzepów i zatorów

  • gimnastyka oddechowa

  • zapobieganie odleżynom

  • psychoterapia w codziennych kontaktach z pacjentem

  • usprawnianie chorych po amputacji kończyny zależne

od przyczyn, techniki, poziomu odjęcia kończyny oraz

od wieku i ogólnego stanu zdrowia

  • intensywny program usprawniania u osób młodych po

odjęciach urazowych

  • przygotowanie pacjenta do zaprotezowania

Opieka pielęgniarska nad chorym po urazie kończyn

  • Zasady pielęgnowania chorego w opatrunku gipsowym

  • Zasady pielęgnowania chorego na wyciągu pośrednim i bezpośrednim

  • Zasady pielęgnowania chorego w łusce gipsowej

Jednostka modułowa

Treści nauczania

a. Oparzenia

  • Patofizjologia oparzeń

  • Podział i klasyfikacja oparzeń

  • stopnie oparzenia

  • ocena głębokości oparzenia - klasyfikacja Birkego

  • ocena rozległości oparzenia

    • reguła 9

    • diagram Lunda i Browdera

  • Zaburzenia metabolizmu wskutek oparzenia i choroby

oparzeniowej

      • fazy choroby oparzeniowej

      • wstrząs oparzeniowy

      • zaburzenia hemodynamiczne czyli zaburzenia w makro

i mikrokrążeniu

      • zaburzenia metaboliczne

      • zaburzenia funkcji poszczególnych narządów

      • zasady przetaczania płynów

      • przyczyny zwiększonego metabolizmu organizmu wskutek oparzenia

- Pierwsza pomoc w oparzeniach na miejscu wypadku

  • usunąć oparzonego z miejsca wypadku

  • dokładnie ugasić ubranie

  • zabezpieczyć drożność dróg oddechowych

  • oziębić powierzchnię oparzoną

  • założyć suchy, jałowy opatrunek

  • podać środki przeciwbólowe

  • transport chorego do szpitala

- Leczenie ogólne i miejscowe oparzeń

  • postępowanie przeciwwstrząsowe

  • leczenie choroby oparzeniowej i zapobieganie jej

powikłaniom

  • uzupełnianie niedoborów białkowych i elektrolitowych

  • leczenie miejscowe ran oparzeniowych

    • metoda otwarta

    • metoda zamknięta

- Nowoczesne poglądy na leczenie oparzeń

- Przeszczepy skórne

  • autoprzeszczepy skóry

  • alloprzeszczepy skóry

  • przeszczep skóry liofilizowanej

- Pielęgnowanie chorego oparzonego

  • zasady pielęgnowania chorego we wstrząsie (1 faza

choroby oparzeniowej)

  • podawanie środków przeciwbólowych

  • nawadnianie i odżywianie chorego

  • badania laboratoryjne

  • kontrola diurezy

  • bilans płynów

  • antybiotykoterapia

  • codzienna zmiana pościeli

  • toaleta ciała

  • stosowanie udogodnień

  • zasady wykonywania opatrunków na ranie

oparzeniowej

  • zapobieganie następstwom oparzeń

  • rehabilitacja psychiczna chorych oparzonych

    • aktywizacja w okresie zdrowienia

    • wsparcie psychiczne

  • pielęgnowanie pacjenta u którego położono przeszczep

skóry

    • mikroklimat sali (temperatura 250C, wilgotność)

- Nowoczesne opatrunki na rany oparzeniowe

  • Opsite

  • Omniderm

  • zalety opatrunków gotowych

b. Odmrożenia

  • Patofizjologia odmrożeń

  • Podział odmrożeń

  • Stopnie odmrożenia

  • Pierwsza pomoc w odmrożeniach

  • rozgrzanie miejsca odmrożonego

  • ogólne ogrzewanie (ciepłe płyny), ciepłe

pomieszczenie

  • zdjąć przemoczone ubranie, skórę wytrzeć do sucha

  • leczenie farmakologiczne (leki krążeniowe,

przeciwbólowe, heparyna)

  • zaopatrzenie miejsc odmrożonych jałowym

opatrunkiem

  • podanie anatoksyny tężcowej (1 dawka) i surowicy

przeciwtężcowej (po próbie uczuleniowej)

  • nie rozcierać miejsc odmrożonych śniegiem

  • przestrzegać w postępowaniu z chorym zasad ścisłej

jałowości

  • Leczenie ogólne i miejscowe odmrożeń

  • ogrzanie okolicy, która uległa odmrożeniu

    • sposób „ciało do ciała”

    • zanurzenie kończyny w wodzie o temperaturze 420C

  • pomiar podstawowych parametrów życiowych

  • opatrunki na miejsca odmrożone z zachowaniem zasad

aseptyki

  • zapobieganie zakażeniom

  • Zasady pielęgnowania chorego z odmrożeniem

c. Porażenia prądem

  • mechanizmy porażeń elektrycznych

  • działanie prądu na ustrój ludzki

  • uszkodzenia organizmu wywołane prądem

  • obrażenia układu mięśniowego i kostnego

  • niewydolność nerek

  • obrażenia brzucha

  • zmiany związane z uszkodzeniem układu nerwowego

- Pierwsza pomoc w obrażeniach elektrycznych

  • odcięcie źródła prądu

  • ocena stanu poszkodowanego i zaistniałych obrażeń

ciała

  • udrożnienie / przywrócenie funkcji oddychania

  • zbadanie tętna i ocena układu krążenia

  • ewentualne wykonanie pośredniego masażu serca

  • przewiezienie szybkie pacjenta do szpitala

  • Podstawowe zasady postępowania w obrażeniach elektrycznych

  • założenie wkłucia do żyły

  • przetaczanie płynów

  • godzinowa zbiórka moczu

  • oznaczenie hematokrytu

  • obserwacja brzucha

  • badanie EKG i EEG

  • badanie okulistyczne

  • Leczenie rozległego obrażenia elektrycznego

  • przetaczanie płynów (PWE, Sol. Ringerii)

  • diureza godzinowa, bilans płynów

  • zwalczanie kwasicy

  • podawanie leków przeciwzakrzepowych

  • podawanie Mannitolu

  • odjęcia kończyn

  • Pielęgnowanie chorego porażonego prądem

    • założenie wkłucia do żyły i przetaczanie w stałym

wlewie dożylnym płynów (np. Sol. Ringeri)

    • kontrola podstawowych parametrów życiowych

    • godzinowa zbiórka moczu, bilans płynów

    • nawadnianie i odżywianie chorego

    • ułożenie pacjenta w łóżku i zapewnienie

bezpieczeństwa

    • obserwacja pacjenta w kierunku powikłań wczesnych i

późnych

    • antybiotykoterapia

    • pielęgnowanie rany

    • wycięcie martwych tkanek w okresie widocznej

demarkacji

    • psychoterapia

    • usprawnianie pacjenta

    • profilaktyka odleżyn i zakrzepicy kończyn dolnych

    • przygotowanie pacjenta do samoopieki

        • Jednostka modułowa

        • Treści nauczania

Chirurgia ortopedyczna

a. Podstawy fizjopatologii, statyki i biomechaniki narządu ruchu

  • fizjopatologia i biomechanika stawów

  • fizjopatplogia mięśni

  • zasady statyki narządu ruchu

b. Wybrane choroby narządu ruchu

c. Metody leczenia

  • Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa

    • czynniki przyśpieszające tworzenie się zmian

zwyrodnieniowych

    • objawy choroby

    • leczenie zachowawcze

    • metody leczenia zachowawczego

    • leczenie operacyjne

    • wskazania do leczenia operacyjnego

    • metody leczenia operacyjnego

  • Koksartroza stawu biodrowego

      • przyczyny

      • objawy

      • metody leczenia zachowawczego

      • leczenie operacyjne

      • endoproteza stawu biodrowego

      • częściowa plastyka stawu

      • rodzaje endoprotez

  • Boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza)

      • skrzywienie idiopatyczne

      • skrzywienie wtórne

      • patogeneza skolioz

      • objawy skoliozy

      • leczenie nieoperacyjne

        • ćwiczenia redresyjne

        • wyciągi

        • gorsety gipsowe

        • ćwiczenia według Klappa

        • pływanie

        • okłady parafinowe i masaże

      • leczenie operacyjne

        • aloplastyka Grucy

        • dystrakcja kręgosłupa

        • usztywnienie tylne

        • epifizektomia

  • Złamania trzonu kości ramiennej

          • objawy złamania

          • objawy uszkodzenia nerwu promieniowego

          • leczenie

  • Gonartroza

  • etiopatogeneza

  • objawy kliniczne

  • leczenie zachowawcze (objawowe)

    • redukcja obciążenia, chodzenia i stania

    • odciążenie za pomocą laski

    • ciepłe okłady

    • elektroterapia

    • iniekcje dostawowe

  • leczenie operacyjne

    • artroplastyka

  • rehabilitacja w ramach leczenia zachowawczego

  • rehabilitacja kończyny po zabiegu operacyjnym

  • Złamanie rzepki

  • etiopatogeneza

  • przyczyny złamania rzepki

  • objawy metody diagnostyczne

  • leczenie zachowawcze

    • tutor

  • leczenie operacyjne

    • sposób Thomsona

    • sposób Webera

    • zespolenie okrężne wieloodłamowego złamania

rzepki metodą Prof. Grucy

  • Złamanie trzonów kości goleni

  • przyczyny złamań

  • podział złamań kości goleni

  • objawy złamania kości goleni

  • diagnozowanie

  • leczenie nieoperacyjne

    • nastawienie i unieruchomienie w opatrunku gipsowym

    • wyciąg szkieletowy (bezpośredni)

  • leczenie operacyjne

    • ZESPOL (Zespolenie Polskie)

d. Przygotowanie chorego do operacji ortopedycznej

  • wyjaśnienie choremu istoty zabiegu operacyjnego oraz sposobu przygotowania się do zabiegu

  • dokładna ocena stanu zdrowia pacjenta

  • wyleczenie wszystkich ognisk zakażenia w organizmie

  • badania podstawowe wykonywane przed zabiegiem operacyjnym

  • badania biochemiczne krwi

  • badanie moczu

  • EKG

  • badania radiologiczne płuc i kości

- badania specjalistyczne wykonywane przed zabiegiem operacyjnym

  • CT ,

  • Rezonans Magnetyczny,

  • USG-Doplera ,

  • USG- stawów

  • ocena stanu psychicznego pacjenta

  • leczenie przeciwbólowe

  • nauczenie pacjenta korzystania z uchwytów na ramach bałkańskich łóżka ortopedycznego

  • nauka ćwiczeń oddechowych

  • rozmowa z chorym w celu zminimalizowania lęku przed operacją

  • kąpiel całego ciała

  • przygotowanie przewodu pokarmowego

  • przygotowanie pola operacyjnego

  • skompletowanie dokumentacji łącznie ze świadomą zgodą pacjenta na zabieg operacyjny

e. Pielęgnowanie chorego z kończyną na wyciągu z opatrunkiem

gipsowym po operacji ortopedycznej

  • ułożenie chorego

  • intensywny nadzór pooperacyjny

  • obserwacja kończyny w opatrunku gipsowym

  • obserwacja kończyny na wyciągu - obciążania

  • kontrola drożności drenów

  • przetaczanie płynów

  • monitorowanie bólu

  • higiena ciała pacjenta

  • bilansowanie płynów przyjętych i wydalonych

  • odżywianie

  • profilaktyka powikłań

  • przeciwodleżynowa

  • przeciwzakrzepowa

  • gimnastyka oddechowa

  • uruchamianie pacjenta zależne od rodzaju metody leczenia

  • rodzaje ćwiczeń

  • zapewnienie bezpieczeństwa

  • troska o sferę psychiczną i społeczną pacjenta

  • edukacja pacjenta

  • zalecenia dla pacjenta wypisywanego do domu

  • kontynuacja ćwiczeń usprawniających

  • dalsza rehabilitacja poszpitalna

  • odpoczynek

  • dieta w okresie rekonwalescencji

  • samokontrola i obserwacja miejsca operowanego

  • wizyta kontrolna w poradni ortopedycznej

Wskazówki metodyczne dotyczące realizacji programu:

Czas realizacji: zajęcia teoretyczne - 75 godzin dydaktycznych ( wykłady - 30 godzin, ćwiczenia - 45 godzin)

Sposób zaliczania: test końcowy, praca pisemna ( proces pielęgnowania na zaliczenie ćwiczeń

Formy zajęć: wykład konwersatoryjny, wykład problemowy, metoda sytuacyjna, ćwiczenia

Wykładowcy: spełniają wymogi wskazane w programie ramowym, pielęgniarka specjalistka w dziedzinie Pielęgniarstwo chirurgiczne ze stażem pracy powyżej 5 lat, magister pielęgniarstwa ze stażem pracy powyżej 5 lat, lekarz specjalista ortopeda ze stażem pracy powyżej 5 lat.

Wykaz niezbędnych środków dydaktycznych: rzutnik multimedialny, rzutnik foliogramów i przeźroczy, standardy i procedury., plansze tematyczne, filmy tematyczne.

Literatura: