Komunikacja niewerbalna

Komunikacja niewerbalna jest też czasem określana mianem komunikacji bezsłownej. Komunikatami są tutaj między innymi gesty, wyraz twarzy (mimika), ton

głosu, postawa, odległość, w jakiej rozmawiamy. Umiejętności związane z komunikacją niewerbalną dotyczą zarówno uświadomienia sobie tego, co my komunikujemy innym bez słów, jak i wrażliwości na sygnały niewerbalne od innych.

Komunikaty niewerbalne przekazują przede wszystkim informacje dotyczące emocji, jakie przeżywamy i postaw, jakie mamy wobec innych ludzi i rzeczy. Komunikaty niewerbalne wspomagają również to, co przekazujemy słowami.

Komunikacja niewerbalna jest wieloznaczna i ma odmienną postać w różnych kulturach i grupach społecznych. Niezgodność komunikacji werbalnej i niewerbalnej wywołuje u rozmówcy niepokój (na przykład kiedy mówimy, że komuś ufamy, ale nie patrzymy mu prosto w oczy).

Poniżej przedstawiamy krótkie opisy podstawowych rodzajów komunikacji niewerbalnej:

gestykulacja — ruchy rąk, dłoni, stóp, głowy, korpusu ciała; można je podzielić na emblematy (np. gesty oznaczające „OK" lub „Pokój"), wskaźniki uczuć (ruchy mięśni twarzy, które sygnalizują emocje), oraz regulatory (zachowania regulujące kierunek komunikacji między rozmówcami);

dotyk — podanie ręki, poklepywanie, pocałunek;

mimika — marszczenie brwi, grymas, uśmiech, wydęcie warg itp.;

kontakt wzrokowy — patrzenie prosto w oczy lub unikanie wzroku; w naszej kulturze długotrwałe wpatrywanie się komuś w oczy uznaje się za przejaw złego wychowania lub wręcz odczytuje się to jako rodzaj agresji; dobry kontakt wzrokowy nawiązuje się spotykając spojrzenie rozmówcy przeciętnie w ciągu 60 do 70% czasu rozmowy;

dystans fizyczny pomiędzy rozmówcami — można wyróżnić cztery rodzaje dystansu w komunikacji:

1. intymny (od O do 45 cm) — dla ludzi pozostających w bliskim kontakcie emocjonalnym; pojawienie się kogoś obcego odczuwamy jako zagrożenie;

2. osobisty (od 45 do 120 cm) — służący do normalnego, codziennego komunikowania się;

3. społeczny (od 120 do 360 cm) — służący do kontaktów oficjalnych, na przykład przy załatwianiu interesów;

4. publiczny (więcej niż 360 cm) — odpowiedni do zebrań, spotkań itp.;

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA

pozycja ciała — sposób, w jaki siedzimy, stoimy lub chodzimy; napięcie lub rozluźnienie, drżenie kończyn;

dźwięki paralingwistyczne — chrząknięcia, płacz, śmiech, posapywanie, pogwizdywanie, mlaskanie, westchnienia itp.;

sposób mówienia — intonacja głosu (ciepła lub zimna), tempo mówienia (monotonne lub dynamiczne), wypowiadanie słów (spokojne lub nerwowe, twarde lub niepewne)

itp.

wygląd zewnętrzny — twarz, włosy, ciało, odzież i jej kolor, męskość, kobiecość; otoczenie —dom, rodzaj pracy, samochód, rodzina, przyjaciele.

Każdy konsultant kontaktując się ze swoim klientem powinien pamiętać o ogromnym znaczeniu komunikacji niewerbalnej w tworzeniu pierwszego wrażenia i budowaniu do siebie zaufania.

Zwłaszcza na początku, już od pierwszej rozmowy telefonicznej, a następnie w czasie pierwszego spotkania dzięki komunikacji niewerbalnej tworzy się klimat ważny w dalszej współpracy. Wrażliwość na komunikację niewerbalną przez cały czas współpracy z klientem jest ważna zarówno dla jakości samego kontaktu, jak i dla całego kontraktu.

Inaczej funkcjonują osoby o niskiej samoświadomości i samoakceptacji, a w związku z tym

i niskiej pewności siebie.

W ich przypadku działa samosprawdzająca się przepowiednia negatywna.

Są smutni, znerwicowani, wpatrzeni w swoje ,ja", brak im otwartości i zaufania do ludzi. Prezentując się w ten sposób, są przez innych odrzucani, co potwierdza ich postawę, że inni ich nie lubią, to oni też.

Osoby o niskim poczuciu własnej wartości robią wrażenie, jakby łatwo je było omamić sławą, sukcesem i pieniędzmi. Są mniej aktywne, ulegaj ą naciskom lub izolują się, są mniej lubiane. Są nadmiernie wrażliwe na krytykę, skoncentrowane na sobie, depresyjne.

Poczucie własnej wartości, to również wynik oceny siebie w porównaniu z innymi ludźmi. Dokonując tych porównań:

uważaj kogo wybierasz na swojego modela (najgorsze, to połączenie kilku ideałów w jedno),

zainteresuj się tym. ile pracy i czasu a może i pieniędzy kosztuje bycie kimś znaczącym, a nic

tylko tym, co ta osoba ma i znaczy ( może nie warto? )

miej świadomość ukrytych kosztów sukcesów, które odnoszą inne osoby (co robią wieczorem

i w weekendy, jak wygląda ich życie prywatne, czy są szczęśliwe?)

być może masz skłonność uważać pewne wartości za absoluty, zamiast coś względnego,

uświadom sobie, w jakim stopniu w swoim życiu, realizujesz scenariusze napisane prze/, innych

ludzi.

POZYTYWNA AUTOPREZENTACJA

Prawdziwa pewność siebie jest podstawowym warunkiem kor/ystncj auto prezentacji. Można nauczyć się, jak robić korzystne wrażenie na innych ludziach. Predyspozycje psychoii/yczne pomagają w tym, ale nie wystarczają.

Ważne w autoprezcntacji jest pierwsze wrażenie, które tworzy się w pierwszej minucie spotkania nieznanych sobie osób. Należy postarać się wypaść dobrze za pierwszym razem, bo korekta nieudanego pierwszego wrażenia wymaga sporo wysiłku.

Pierwsze wrażenie

treść - 7 % gios - 38 % wygląd - 55 %

Nowo poznawanego człowieka postrzegamy w następującym porządku

(wg badań A. Mehrabiana):

=> rasa

=> płeć

=^> wiek

=> w/rost

=> wyraz twarzy, oczy i włosy

=> ubranie

=> ruchy i postawa

Następnie, w takim porządku, w jakim jest to dla nas istotne, oceniamy; => atrakcyjność => osobowość i temperament => wykształcenie => osiągnięty sukces => po lor => w> chowanie => stan majątkowy =$ pozycję w firmie => zalety społeczne i moralne => pozycje społeczną. W re/ultacie podejmujemy decyzje, c/y:

• /.aufać

• polubić

• podjąć współpracę w zakresie działań zawodowych.

Na jakość pierwszego wrażenia, ale też na naszą wiarygodność i atrakcyjność w kontaktach z ludźmi /naezący wpływ mają zachowania niewerbalne, l/w. mowa ciała (body langnage). Podczas przeciętnej rozmowy dwóch osób, około 35% informacji przekazywanych jest słownie, pozostałe 65%, to informacje pozasłowne.

Komunikacja niewerbalna jest wieloznaczna. Na przykład gniew bywa wyrażany wzmożoną gest\kulacją, wymachiwaniem pięścią, ale także kompletną ciszą. Rumieniec mo/e oznaczać złość, skrępowanie, zdenerwowanie lub przyjemność. Komunikacja niewerbalna ma odmienną postać w różmch grupach społecznych i kulturowych. Niezgodność komunikatów słown>ch i pozasłownych prowadzi do postrzegania nadawcy przez odbiorcę jako osoby niewiarygodnej.

ZASADY ZACHOWANIA NIEWERBALNEGO

Korzystne pierwsze wrażenie

(zc\\netiiność statyczna i dynamiczna - utożsamianie się z prezentowaną ofertą, lematem, harmonia) - wytwar/a się \\ czasie 15-30 sekund od spotkania.

Rytm

umiejętność dopasowania się do dynamizmu drugiej osoby.

Mimika

s/czegolnie uśmiech i konlakt wzrokowy, bez grymasów i tików.

Gestykulacja - spokojna, wyrazista, podkreślająca, wzmacniająca, zgodna z przekazem słownym.

Postawa, sposób siedzenia, chód, utrzymanie dystansu

wyrażające pewność siebie i szacunek dla drugiej osoby.

Witanie si^

adckwalne do sytuacji, nie narzucające się i nie uległe.

Operowanie głosem

spokojny, odpowiednia modulacja, przerwy, bez manier.

ZewngtiYność

uroda, sylwetka, fryzura, ubiór, higiena, koloryt.

OPTYMALIZACJA STRESU

Lud/i odpornych na sties. c/yli działających skutecznie, nawet przy bardzo w\sokim poziomie stresu, charaktery źli j c

• optymi/m,

• siały rozwój i aktywność.

• odpowiedzialność /a skutki własnych decyzji,

• bycie na „właściwym miejscu".

Wieks/ość ludzi doświadcza pewnego poziomu stresu związanego ze swoją piacą. Ten stres motywuje Brak stresu świadczy o tym, że wykonywana praca jest mało ambitna, nudna. Szkodliwy natomiast jest długotrwały stan silnego stresu. Odbija się on niekorzystnie zaiówno na samopoczuciu pracownika, ]ak i na wynikach jego pracy.

POWSZECHNE PRZYCZYNY STRESU

W pracy

• zmiana zakresu obowiązków lub odpowiedzialności

• brak inibimacji zwrotnej o wynikach pracy

• przeć i ą/cni e obowiązkami

• konlliktowość pełnionej roli

• dwuznaczność pełnionej roli

• słabe przygotowanie zawodowe

• złe stosunki międzyludzkie

• niepewność

• zmiana godzin lub warunków pracy

W domu

• wzrastające potrzeby finansowe

• pojawienie się nowego członka rodziny

• zmiana miejsca zamieszkania

• śmierć osoby bliskiej

• doznanie krzywdy lub choroba

• małżeństwo lub rozwód

• problemy natury prawnej

• kłopoty z rodziną iub przyjaciółmi

POZYTYWNA AUTOPKEZENTACJA

Pewność siebie, czyli eksponowanie swoich mocnych stronach osobowości jest podstawowym warunkiem koizysinej prezentacji swojej osoby jako partnera dla innych ludzi. czy to \\ sytuacjach prywatnych, czy \\ kontaktach zawodowych. Warto wiedzieć, jak robić korzystne wrażenie na innych. Sama s y l \\ctka i uroda / pewnością pomagają w tym, ale nie wystarczają. Gdyby lak było, sukces odnosiłyby tylko piękne, zgrabne i młode.

Ważne jest pozytywne nastawienie do ludzi, otwartość, życzliwość i chęć bycia / nimi. czyli najogólniej l/w, inteligencja emocjonalna.

l o akurat, być może z pewnym świadomym wysiłkiem, jest możliwe do osiągnięcia. Składniki pozytywnej autoprezentacji to równie?: panowanie nad emocjami, entuzjazm, kreatywność, wicd/a i doświadczenie

Ważne w autoprezenlacji jest pierwsze wrażenie, które tworzy się w pierwszej minucie spotkania nieznanych sobie osób.

Warto postarać się wypaść dobrze za pierwszym razem, bo korekta nieudanego pierwszego wrażenia wymaga sporo wysiłku.

PIERWSZE WRAŻENIE

Nowo po/naw a n ego c/lowieka postrzegamy w następującym porządku

(wg badań A. Mchrabiana): => rasa ^> pleć => \\ iek

•> \\/mst

=> \\\iaz twarzy, ocz\ i włosy

^> ubranie

=> mchy J postawa

Następnie, h takim porządku, w jakim jest to dla nas istotne, oceniamy :

=z> atiakcyjność

=> osobowość i temperament

=> \\yks7lalcenie

=> osiągnięty sukces

=> kulturę osobista

=> \v\ chowanie

=> stan majątkowy

=> po/A c je w firmie

=> zalety społeczne i moralne

=> pozjcje społeczną.

W rczultaeie podejmujemy decyzje, czy?

• zaufać

• polubić

• podjąć \\spolprace v\ /akresie działań zawodowych.

Na jakość pierwszego wrażenia, ale tez na naszą wiarygodność i atrakcyjność w kontaktach z ludźmi znaczący wpływ mają zachowania niewerbalne, tzw. mowa ciała (body langudge). Podczas przeciętnej rozmowy dwóch osób, około 35% informacji przekazywanych jest słownie, pozostałe 65%. to informacje pozasłowne.

---