 | Pobierz cały dokument synantropizacja.studia.1.stopien.inzynierka.doc Rozmiar 344 KB |
SYNANTROPIZACJA
Synantropizacja to zjawisko przystosowywania się organizmów do życia w warunkach przekształconych przez człowieka. W przeciwieństwie do udomowienia (domestykacji) synantropizacja odbywa się na ogół bez świadomych działań ze strony ludzi. Sąsiedztwo wielu synantropijnych roślin (np. chwastów na polach i w ogrodach) i zwierząt (szczurów, myszy domowych, much domowych) jest dla człowieka uciążliwe, a dogodne dla nich warunki stworzył on nie mając takich intencji. Niektóre jednak gatunki synantropijne (np. szereg gatunków ptaków) człowiek akceptuje, a nawet celowo tworzy im lepsze warunki życia (dokarmia, buduje budki lęgowe).
Jednym z typów synantropizacji jest synurbizacja czyli przystosowanie organizmów do życia w miastach. Zjawisko to obserwowano u szeregu gatunków zwierząt. Przyczyna synantropizacji i synurbizacji może być dwojaka: człowiek przekształcając coraz to nowe tereny zmusza żyjące tam gatunki do przystosowania się. Gatunki, które się nie przystosują zginą, bądź zmuszone będą opuścić teren zajęty przez człowieka. Często jednak spotykamy się z inną przyczyną: zwierzęta przenoszą się z lasów do terenów zabudowanych, a z terenów wiejskich do miast. Sąsiedztwo człowieka okazuje się bardzo dla nich sprzyjające. Przy osiedlach ludzkich znajdują pokarm, niektóre gatunki znajdują lepsze miejsca do gniazdowania np. na strychach w piwnicach, pomiędzy dachem a gzymsem itp. W miastach panują wyższe temperatury niż na otwartych terenach, a stałe oświetlenie niektórych miejsc pozwala gatunkom dziennym na przedłużenie okresu żerowania. Mniej też jest drapieżników, choć te ostatnie również wkraczają do miast w ślad za swymi potencjalnymi ofiarami. Przykładem może być tu sokół pustułka Falco tinnunculatus. Poluje on głównie na gryzonie, a do miast przyciąga go również łatwość znalezienia miejsc do gniazdowania, gdyż ptak ten wykorzystuje gniazda wronie, a także budynki. Ostatnio pustułkę obserwować można na terenie AGH, gdzie najprawdopodobniej gniazduje, gdyż obserwowano ją przepędzającą wronę.
Od ok. 30 lat w Krakowie od marca do października zobaczyć można gołębia grzywacza Columba palumbus. Kiedyś gatunek ten występował jedynie w lasach. Pierwsze synantropijne populacje pojawiły się w Europie Zachodniej. W Polsce najpierw spotykano je na zachodzie kraju, a następnie ptak ten wkroczył do miast środkowej i wschodniej Polski.
Fot.3. Gołąb grzywacz
 | Pobierz cały dokument synantropizacja.studia.1.stopien.inzynierka.doc rozmiar 344 KB |