Tabela 1. Sprawozdanie finansowe wg ustawy o rachunkowości i MSR 1 - porównanie

Kryterium	MSR 1	UoR
Cel sprawozdania finansowego	Uporządkowanie sytuacji finansowej jednostki gospodarczej oraz przeprowadzonych przez nią transakcji	Nie został wyraźnie określony
Odpowiedzialność za sprawozdanie finansowe	Za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego jednostki gospodarczej odpowiada zarząd i/lub inny organ kierujący jednostką	Za sporządzenie sprawozdania finansowego jest odpowiedzialna osoba odpowiadająca za właściwe sporządzenie sprawozdania finansowego
Części składowe sprawozdania finansowego	bilans, rachunek zysków i strat, sprawozdanie przedstawiające: wszystkie zmiany w kapitale własnym, zmiany w kapitale własnym wynikające z transakcji kapitałowych dokonywanych z właścicielami, rachunek przepływów pieniężnych, informacje o przyjętych zasadach rachunkowości oraz dane (noty) objaśniające	bilans, rachunek zysków i strat, informacja dodatkowa, obejmująca wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia, Sprawozdanie finansowe banków, zakładów ubezpieczeń, jednostek działających na podstawie przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, spółek akcyjnych oraz pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdanie finansowe, przekroczyły co najmniej dwie z trzech wielkości: a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, b) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 EURO, c) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej, co najmniej 5.000.000 EURO, obejmuje również: 4. Zestawienie zmian w kapitale własnym, 5. rachunek przepływów pieniężnych. Do rocznego sprawozdania finansowego dołącza się sprawozdanie z działalności jednostki, jeżeli obowiązek wynika z ustawy
Rzetelna prezentacja sprawozdania finansowego	Sprawozdanie finansowe powinno rzetelnie przedstawiać sytuację finansową jednostki gospodarczej, jej wyniki finansowe i przepływy środków pieniężnych	Jednostki obowiązane są stosować określone ustawą zasady rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy
Zasady rachunkowości	Kierownictwo powinno wybrać i stosować takie zasady rachunkowości aby sprawozdanie było zgodne ze wszystkimi wymogami, każdego mającego zastosowanie MSR, MSSF i każdej interpretacji Komitetu ds. Interpretacji	Jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjętą przez nią politykę rachunkowości
Terminowość	Jednostka powinna być w stanie ogłosić swoje sprawozdanie finansowe w terminie sześciu miesięcy od dnia bilansowego	UoR wskazuje trzy terminy: 1. sporządzenia sprawozdania finansowego - w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego, 2. zatwierdzenia sprawozdania finansowego - nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego, 3. złożenia we właściwym rejestrze sądowym - w ciągu 15 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, 4. ogłoszenia sprawozdania finansowego - w ciągu 15 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego - dotyczy to jednostek zobligowanych do badania swojego sprawozdania finansowego przez biegłych rewidentów

Schemat 1. Relacje między wyceną wstępną a wyceną na dzień bilansowy

Źródło: opracowanie własne.

Do korekt związanych z przyjętymi zasadami wyceny można zaliczyć w szczególności:

• aktualizację wartości rzeczowych składników aktywów,

• aktualizację wartości aktywów finansowych,

• wycenę wyrażonych w walutach obcych rozrachunków po kursie średnim ustalonym przez NPB,

• wycenę należności i zobowiązań w kwocie wymagającej zapłaty,

• aktualizację wartości należności.

Tabela 2. Definicje cen i innych wielkości stosowanych w wycenie bilansowej

Kategoria	Definicja
Cena nabycia	Cena nabycia to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny - jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu. W przypadkach uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, cenę nabycia lub koszt wytworzenia można zwiększyć o koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia i związanych z nimi różnic kursowych, pomniejszone o przychody z tego tytułu.
Cena zakupu	Cena zakupu to cena należna dostawcy za dany składnik majątku, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym.
Koszt wytworzenia	Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowych remontów. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie kosztu wytworzenia produktu, jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego produktu, pomniejszonej o przeciętnie osiągany przy sprzedaży produktów zysk brutto ze sprzedaży, a w przypadku produktu w toku - także z uwzględnieniem stopnia jego przetworzenia. Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:   1)   będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,   2)   ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzaniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny,   3)   magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji,   4)   kosztów sprzedaży produktów. Koszty te wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione.
Cena sprzedaży netto	Cena sprzedaży netto składnika aktywów to możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena jego sprzedaży, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększona o należną dotację przedmiotową. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą na dzień bilansowy.
Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i zobowiązań finansowych	Skorygowana cena nabycia aktywów finansowych i zobowiązań finansowych to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.
Kwota wymaganej zapłaty	Kwota wymaganej zapłaty to kwota wraz z należnymi odsetkami, jaką jednostka gospodarcza musi zapłacić.
Wartość godziwa	Wartość godziwa to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Wartość godziwą instrumentów finansowych znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku stanowi cena rynkowa pomniejszona o koszty związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była znacząca. Cenę rynkową aktywów finansowych posiadanych przez jednostkę oraz zobowiązań finansowych, które jednostka zamierza zaciągnąć, stanowi zgłoszona na rynku bieżąca oferta kupna, natomiast cenę rynkową aktywów finansowych, które jednostka zamierza nabyć, oraz zaciągniętych zobowiązań finansowych stanowi zgłoszona na rynek bieżąca oferta sprzedaży.
Kurs waluty	Kurs waluty - obowiązujący na dzień bilansowy średni kurs ogłoszony dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

Źródło: opracowanie własne.

Tabela 3. Charakterystyka procesów wpływających na wycenę aktywów i pasywów

Proces	Charakterystyka procesu
Amortyzacja, umorzenie środka trwałego	Umorzenie środka trwałego wyraża wartość dotychczasowego jego zużycia od momentu przyjęcia do użytkowania do chwili obecnej. Amortyzacja odzwierciedla zużycie składnika majątku w pewnym okresie (np. miesiąca) ujęte w kosztach działalności jednostki gospodarczej. Wartość początkową składnika zmniejszają odpisy umorzeniowe.
Utrata wartości aktywów / aktualizacja wyceny	Stwierdzone w toku procedury aktualizacji wyceny duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów w znaczącej części lub w całości nie przyniesie przyszłych korzyści ekonomicznych netto odpowiadających przynajmniej jego wartości wynikającej z ksiąg rachunkowych na dzień wyceny bilansowej
Ulepszenie	Następuje wówczas gdy spełnione są następujące warunki: 1. środek trwały został poddany modernizacji, adaptacji, przebudowie lub rekonstrukcji, 2. wartość użytkowa obiektu w rezultacie ww. robót jest wyższa od wartości początkowej. Prawo podatkowe podaje trzeci warunek: 3. środek trwały uważa się za ulepszony, jeżeli suma wydatków poniesionych na modernizację, adaptację, przebudowę lub rekonstrukcję w danym roku podatkowym przekracza 3.500,00 PLN.
Trwała utrata wartości aktywów	Zachodzi wówczas, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę gospodarczą składnik majątku nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Uzasadnia to dokonanie odpisu aktualizującego, doprowadzającego wartość składnika wynikającą z ksiąg rachunkowych do ceny sprzedaży netto, a w przypadku jej braku do ustalenia w inny sposób wartości godziwej.
Inwentaryzacja aktywów i pasywów	Efektem końcowym przeprowadzania inwentaryzacji jest rozliczenie ewentualnych różnic inwentaryzacyjnych, które wpływają na korygowanie wartości księgowej aktywów i pasywów.

Źródło: opracowanie własne.

Tabela 4. Wycena aktywów i pasywów

Składnik	Wycena
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne	według cen nabycia lub kosztów wytworzenia, lub wartości przeszacowanej (po aktualizacji wyceny środków trwałych), pomniejszonych o odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
Nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji	według zasad, stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej
Środki trwałe w budowie	w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości
Udziały w innych jednostkach, inwestycje finansowe zaliczone do aktywów trwałych	według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej albo skorygowanej ceny nabycia - jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności; wartość w cenie nabycia można przeszacować do wartości w cenie rynkowej
Udziały w jednostkach podporządkowanych	według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub według wartości godziwej albo skorygowanej ceny nabycia lub metodą praw własności, pod warunkiem, że będzie ona stosowana jednolicie wobec wszystkich jednostek podporządkowanych
Inwestycje krótkoterminowe	według ceny (wartości) rynkowej albo według ceny nabycia lub ceny (wartości) rynkowej, zależnie od tego, która z nich jest niższa albo według skorygowanej ceny nabycia - jeżeli dla danego składnika aktywów został określony termin wymagalności, a krótkoterminowe inwestycje, dla których nie istnieje aktywny rynek, w inny sposób określonej wartości godziwej
Rzeczowe składniki aktywów obrotowych	według cen nabycia lub kosztów wytworzenia nie wyższych od cen ich sprzedaży netto na dzień bilansowy
Należności i udzielone pożyczki	w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożności
Należności i udzielone pożyczki zaliczone do aktywów finansowych	według skorygowanej ceny nabycia, a jeżeli jednostka przeznacza je do sprzedaży w okresie do 3 miesięcy, to według wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej
Zobowiązania	w kwocie wymaganej zapłaty
Zobowiązania finansowe	według skorygowanej ceny nabycia, a jeżeli jednostka przeznacza je do sprzedaży w okresie do 3 miesięcy, to według wartości rynkowej lub inaczej określonej wartości godziwej
Rezerwy	w uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości
Udziały, akcje własne	według cen nabycia
Kapitały własne oraz pozostałe aktywa i pasywa	Według wartości nominalnej

Źródło: opracowanie własne.

Tabela 5. Wycena składników bilansu i operacji gospodarczych wyrażonych w walutach obcych

Składnik	Sposób wyceny
Składniki aktywów i pasywów	po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski
Gotówka znajdująca się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych	po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.
Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze	ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia - o ile odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych nie stanowią inaczej - odpowiednio po kursie: 1)   faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań, 2)   średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt. 1, a także w przypadku pozostałych operacji.
Jeżeli aktywa i pasywa są wyrażone w walutach, dla których Narodowy Bank Polski nie ogłasza kursu	kurs tych walut określa się w relacji do wskazanej przez jednostkę waluty odniesienia, której kurs jest ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.

Źródło: opracowanie własne.

Tabela 6. Wzór bilansu według ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r.

AKTYWA	Stan na		PASYWA	Stan na
		Pocz. roku		Koniec roku		Pocz. roku	Koniec roku
A. AKTYWA TRWAŁE			A. KAPITAŁ (FUNDUSZ) WŁASNY
I. Wartości niematerialne i prawne			I. Kapitał (fundusz) podstawowy
1. Koszty zakończonych prac rozwojowych			II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wartość ujemna)
2. Wartość firmy			III. Udziały (akcje) własne (wartość ujemna)
3. Inne wartości niematerialne i prawne			IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
4. Zaliczki na poczet wartości niematerialnych i prawnych
II. Rzeczowe aktywa trwałe			V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
1. Środki trwałe			VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe
a) grunty (w tym prawo wieczystego użytkowania gruntów)			VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej			VIII. Zysk (strata) netto
c) urządzenia techniczne i maszyny			IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
d) środki transportu			B. ZOBOWIĄZANIA I REZERWY NA ZOBOWIĄZANIA
e) inne środki trwałe			I. Rezerwy na zobowiązania
2. Środki trwałe w budowie			1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
3. Zaliczki na środki trwałe w budowie			2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne
III. Należności długoterminowe			- długoterminowa - krótkoterminowa
1. Od jednostek powiązanych			3. Pozostałe rezerwy
2. Od pozostałych jednostek			- długoterminowe - krótkoterminowe
IV. Inwestycje długoterminowe			II. Zobowiązania długoterminowe
1. Nieruchomości			1. Wobec jednostek powiązanych
2. Wartości niematerialne i prawne			2. Wobec pozostałych jednostek
3. Długoterminowe aktywa finansowe			a) kredyty i pożyczki
a) w jednostkach powiązanych			b) zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
- udziały lub akcje - inne papiery wartościowe - udzielone pożyczki - inne długoterminowe aktywa finansowe			c) inne zobowiązania finansowe
b) w pozostałych jednostkach			d) inne
- udziały lub akcje - inne papiery wartościowe - udzielone pożyczki - inne długoterminowe aktywa finansowe			III. Zobowiązania krótkoterminowe
4. Inne inwestycje długoterminowe			1. Wobec jednostek powiązanych
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe			a) z tytułu dostaw i usług o terminie wymagalności:
1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego			- do 12 miesięcy - powyżej 12 miesięcy
2. Inne rozliczenia międzyokresowe			b) inne
B. AKTYWA OBROTOWE			2. Wobec pozostałych jednostek
I. Zapasy			a) kredyty i pożyczki
1. Materiały			b) z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
2. Półprodukty i produkty w toku			c) inne zobowiązania finansowe
3. Produkty gotowe			d) zobowiązania z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:
4. Towary			- do 12 miesięcy - powyżej 12 miesięcy
5. Zaliczki na poczet dostaw			e) zaliczki otrzymane na dostawy
II. Należności krótkoterminowe			f) zobowiązania wekslowe
1. Należności od jednostek powiązanych, o okresie spłaty:			g) z tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń
- do 12 miesięcy - powyżej 12 miesięcy			h) z tytułu wynagrodzeń
2. Należności od pozostałych jednostek			i) inne
a) Należności z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:			3. Fundusze specjalne
- do 12 miesięcy - powyżej 12 miesięcy			IV. Rozliczenia międzyokresowe
b) Należności z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń			1. Ujemna wartość firmy
c) Inne			2. Inne rozliczenia międzyokresowe
d) Należności dochodzone na drodze sądowej			- długoterminowe - krótkoterminowe
III. Inwestycje krótkoterminowe
1. Krótkoterminowe aktywa finansowe
a) W Jednostkach powiązanych
- udziały lub akcje
- inne papiery wartościowe
- udzielone pożyczki
- inne krótkoterminowe aktywa finansowe
b) W pozostałych jednostkach
- udziały lub akcje
- inne papiery wartościowe
- udzielone pożyczki
- inne krótkoterminowe aktywa finansowe
c) Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne
- Środki pieniężne w kasie i na rachunkach
- Inne środki pieniężne
- Inne aktywa pieniężne
2. Inne inwestycje krótkoterminowe
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
AKTYWA RAZEM			PASYWA RAZEM

Rysunek 1. Wartości niematerialne i prawne

Uwzględnienie zasady ostrożności

Uwzględnienie zasady ostrożności

WYCENA WSTĘPNA

Uwzględnienie zasady istotności

Korekty wartości przynajmniej na dzień bilansowy

Uwzględnienie zasady kontynuacji działania

WYCENA

BILANSOWA

W

A

R

T

O

Ś

C

I

N

I

E

M

A

T

E

R

I

A

L

N

E

I

P

R

A

W

N

E

Koszty zakończonych prac rozwojowych

Wartość firmy

Inne wartości niematerialne i prawne

• Autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,

• Licencje,

• Koncesje,

• Prawa do projektów, wynalazków, znaków towarowych, patentów, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

• Know - how.

---