Filozofia - pytania i odpowiedzi - opracowanie, Filozofia


  1. W jakim sensie filozofia jest matką wszystkich nauk?

Obejmuje trzy działy filozofii:

  1. Wymień trzy podstawowe dziedziny filozofii. Na jakie pytania próbują one odpowiadać?

  1. Wymień aksjomaty teorii bytu Parmenidesa?

  1. Wymień cztery własności bytu (wg Parmenidesa)

  1. Jak Parmenides dowiódł, że byt posiada te własności?

Parmenides uważa za tożsame pojęcia "byt" i "jest". Czyli bytem jest to wszystko, co istnieje, to co można pomyśleć albo wyobrazić sobie. Niebytu nie można sobie wyobrazić, więc go nie ma, a jeśli komuś nawet się uda to już nie będzie on niebytem, bo stanie się bytem (myślą, wyobrażeniem).

- czyli byt nie ma początku i końca - bo nie wiadomo, gdzie jest granica między bytem a niebytem (jak nawet zbliżę się do tego co jest niebytem, to staje się bytem w momencie gdy o tym myślę)

- jest ciągły i niezmienny - no bo byt mógłby się zmienić tylko w niebyt, a niebytu nie ma

  1. Jaki był wniosek z dowodu Zenona?

Paradoksy Zenona z Elei - Są to paradoksy, które łączy ukazanie trudności w rozumieniu czasu i przestrzeni jako wielkości ciągłych, które można w związku z tym dzielić w nieskończoność. Oprócz znaczenia czysto filozoficznego, paradoksy te mają też znaczenie matematyczne i fizyczne.

• Dychotomia (Achilles i żółw) - przedmiot, aby przemierzyć jakąś drogę, najpierw musi przebyć połowę tej drogi, ale zanim do niej dotrze, musi przebyć połowę połowy itd. W ten sposób, jako że zawsze można znaleźć połowę odcinka, ruch nie może się w ogóle rozpocząć. Ilustracją tego paradoksu jest opowieść o Achillesie i żółwiu. Achilles i żółw stają na linii startu wyścigu na dowolny, skończony dystans. Achilles potrafi biegać 2 razy szybciej od żółwia i dlatego na starcie pozwala mu się oddalić o 1/2 całego dystansu. Achilles, jako biegnący 2 razy szybciej od żółwia, dobiegnie do 1/2 dystansu w momencie, gdy żółw dobiegnie do 3/4 dystansu. W momencie gdy Achilles przebiegnie 3/4 dystansu, żółw znowu mu "ucieknie" pokonując 3/4+1/8 dystansu. Gdy Achilles dotrze w to miejsce, żółw znowu będzie od niego o 1/16 dystansu dalej, i tak dalej w nieskończoność. Wniosek: Achilles nigdy nie przegoni żółwia, mimo że biegnie od niego dwa razy szybciej.

• Strzała - załóżmy, że lecąca strzała pokonała określony dowolny odcinek drogi. Można więc powiedzieć, że w momencie startu można ją było znaleźć na początku tej trasy, a na mecie na końcu. Pytanie jednak, gdzie przebywała w trakcie pokonywania tej drogi. Można odpowiedzieć, że w połowie czasu pokonywania tego odcinka musiała być niewątpliwie w połowie odcinka. Powstaje jednak znowu dylemat, gdzie była w trakcie gdy pokonywała połowę połowy tego odcinka. Znowu można odpowiedzieć, że w 1/4 odcinka. Powstaje jednak znowu dylemat gdzie była w 1/8 czasu... Takie rozważanie prowadzi nas w końcu do wniosku, że albo musi istnieć tak mały odcinek drogi, który da się pokonać bez czasu, albo tak mały czas, w trakcie którego strzała nie pokonuje żadnego odcinka. W przeciwnym razie nie można by w każdej chwili jej lotu ustalić, gdzie przebywa. Jednak obie alternatywy - małego odcinka i małego okresu są nie do przyjęcia, bo cały odcinek składać się musi z sumy takich małych odcinków - co prowadziłoby do wniosku, że na pokonanie całego odcinka nie potrzeba też czasu. Podobne rozumowanie można przeprowadzić dla krótkich okresów, z którego wyniknie, że strzała nie może się w ogóle poruszać.

• Stadion - rozważmy wyścig rydwanów: Szybkość z jaką rydwany poruszają się jest jednocześnie taka i inna, mniejsza i większa, w zależności od tego, względem jakich innych przedmiotów (rydwanów) jest rozważana. Jeśli zaś ruch dokonuje się z szybkością, która jest jednocześnie "taka i nie taka" to jest sprzeczny i nie może istnieć.

  1. W jaki sposób dowód ten przeprowadził Zenon? (Powinni Państwo umieć uzupełnić dowód o brakujące kroki.)

  2. Jak współcześnie rozumie się wagę dowodów Zenona?

  3. Co to jest ateizm? Co to jest teizm?

Ateizm: (przekonanie o tym, że Bóg nie istnieje) stanowisko negujące istnienie Boga. Jest to pogląd odrzucający wiarę w Boga jako sprzeczną z rozumem i nienaukową; tłumaczy zjawiska świata bez odwoływania się do przyczyn nadnaturalnych; jako składnik refleksji filozoficznych łączy się ze stanowiskiem racjonalistycznym i materialistycznym.

Teizm: (przekonanie o tym, że Bóg istnieje) stanowisko głoszące, że Bóg nie tylko jest (jednorazowym) stwórcą świata, ale pozostaje z nim w stałym kontakcie jako racja podtrzymująca świata w jego istnieniu, lub jego opatrzność czuwająca nad biegiem zdarzeń i ewentualnie weń ingerująca (możliwość cudów).

  1. Czy agnostycyzm jest ateizmem? Jak definiowany jest agnostycyzm?

Agnostycyzm: (brak (zawieszenie) przekonania o istnieniu tudzież nieistnieniu Boga) to pogląd, według którego nigdy nikomu nie uda się dowieść istnienia Boga, ale nie ma też możliwości dowiedzenia, że Boga nie ma.

  1. Co to jest fideizm? Co to jest racjonalizm religijny?

Fideizm: (przedstawiciel Kierkegaard) to pogląd filozoficzny i teologiczny głoszący prymat wiary nad poznaniem rozumowym i teoriami naukowymi. Według fideisty poznanie religijne w postaci objawienia wyprzedza poznanie rozumowe, a jedynym źródłem wiedzy w kwestiach wiary i etyki może być jedynie stała tradycja ludzkości oparta ostatecznie na pierwotnym Bożym Objawieniu. Jest to więc antyracjonalizm i irracjonalizm, bo przyjmuje się istnienie prawd niedostępnych poznaniu rozumowemu.

Racjonalizm religijny (Św. Tomasz z Akwinu) posługuje się rozumem, ale się na nim nie opiera, rozważa świat, ale w kategoriach narzuconych przez wiarę; może badać i rozważać, ale w zębach ma cugle wiary, a za plecami anioła stróża; jeśli się zanadto wypuści przed siebie, anioł ciągnie za cugle i kiełzna rozum.

Sposoby uzasadnienia sadu, że Bóg istnieje:

Empiryczne:

Racjonalne:

- dowody logiczne tego, że Bóg istnieje (św. Anzelm, św. Tomasz)

- przez wskazanie nieprawidłowości w rozumowaniu mającym wykazać, że Bóg nie istnieje

  1. Czy teiści mogą być fideistami? Czy teiści mogą być racjonalistami religijnymi?

Po zastanowieniu się, uważam, że mogą być jednym i drugim, bo można mieć przekonanie, że Bóg istnieje (teiści) i przyjmować to na wiarę (fideizm) lub udowadniać to rozumem (racjonaliści religijni)

  1. Jak Św. Tomasz uzasadniał racjonalizm religijny?

Sposoby uzasadnienia sądu, że Bóg istnieje: