Prawo Rzymskie - Skrypt Sokala, Prawo, Prawo rzymskie, Wykład dr Sobczyk
Fragment dokumentu:
dr hab. Andrzej Sokala , prof. UMK
Są 3 źródła cywilizacji europejskiej:
Prawo rzymskie funkcjonowało mimo upadku samego cesarstwa w 565 roku, gdy zmarł cesarz Justynian Wielki. Było recypowane przez państwa sąsiednie oraz te wyrosłe na gruzach samego cesarstwa.
Stworzenie uniwersalnego języka prawnego, siatki pojęciowej, którą posługujemy się do dziś.
Stworzenie uniwersalnych zasad prawnych ujętych często w charakterze sentencji, czy paremii, które są stosowane również obecnie.
W starożytnym Rzymie stworzono szereg zupełnie nowych konstrukcji prawnych. Np. Rzymianie jako pierwsi stworzyli konstrukcję spółki cywilnej, instytucję zobowiązań solidarnych, instytucję bezpodstawnego wzbogacenia
Rozgraniczenie wielu pojęć, które były ze sobą mieszane np. pożyczkę od użyczenia, posiadanie od własności. Skonstruowali pojęcie dziedziczenia, jako sukcesji uniwersalnej.
Szereg reguł rozumowania prawniczego.
Nigdzie wcześniej i nigdzie później nie było tak wyraźnych związków etyki z prawem jak w starożytnym Rzymie.
Definicja prawa została stworzona przez Celsusa w II wieku naszej ery. Jego dzieło nie zachowało się w oryginale, ale przetrwało przytaczane w późniejszych przekazach. Ut elegante Celsus definit ius est ars boni et aequi (Jak to wybornie zdefiniował Celsus, prawo jest sztuką dobra i słuszności). [Zasada 135] Z czego wynika, że prawo musi mieć podstawy w dwóch wartościach, mających rodowód etyczny - dobrze i słuszności.
Pojęcie sprawiedliwości zostało zdefiniowane przez Ulpiana na przełomie II i III wieku naszej ery. Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi. (Sprawiedliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu, co mu się należy). [Zasada 141] Ulpian stworzył również ogólne nakazy prawa. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere. (Nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiego nie krzywdzić, oddać każdemu, co mu się należy) [Zasada 141]
Za szkody spowodowane przez wylanie lub wyrzucenie na zewnątrz mieszkania cieczy lub przedmiotu nie odpowiada sprawca czynu, ale ten, kto mieszkanie zajmuje. Powstał problem, czy można ten przepis odnosić również do sytuacji, w której przelała się ciecz z kondygnacji wyższej na niższą. Sąd Najwyższy, korzystając z deiectum vel effusium stwierdził, że nie.
Periodyzacja państwa i prawa rzymskiego:
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron