Egzamin, administracyjne:

grupa1.

1.kierownictwo

2.zas. substydiarności

3.pr.materialne i przykłady aktów

4.zakład admin.

5.źródła prawa materialnego

6.rodzaje podziału terytorialnego

7.rodzaje nabycia obywatelstwa

8.obowiązek organizatora zgromadzenia publicznego

9.co to są dane biometryczne

10.pobyt stały i tymczasowy

11.przesłanki udzielenia azylu cudzieziemcowi

12.uprawnienia nadzorcze sejmu nad sam. terytorialnym.

grupa2.

1.cechy admin. publicznej

2.porozumienie admin.

3.nadzór.

4.zasada proporcjonalności

5.pojęcie stan cywilny i akta stanu cywilnego

6.rozporządzenie Rady Europy

7.uzyskanie obywatelstwa z mocy indywidualnego aktu

8.organy centralne administracji i przykłady

9.funkcje wojewody

10.czego dotyczy referendum obligatoryjne gminy

11.pojęcie ewidencji ludności i kto ją prowadzi

12.fundacje prawa publicznego-przykłady

13.na czyj wniosek mozna utracić paszport

14.formy ochrony cudzoziemców

15.kto nadzoruje stowarzyszenia i środki tego nadzoru

16.pojęcie zgromadzenia i zgromadzenie publiczne

grupa3

1.cechy prawa admin.

2.elementy stosunku admin.

3.org. admin. niezespolonej i 4 przykłady

4.def. samorządu terytorialnego i jego jednostki

5.centralizacja i dekoncentracja

6.org. uprawnione do wydawania w gminie aktów i jakie to są te akty

7.nabycie obywatelstwa z mocy prawa

8.rodzaje paszportów i kto je wydaje

9. ugoda admin. def i cechy

10.kodeks dobrej admin.

11.dyrektywa

12.org. uprawniony do zmiany imienia i nazwiska i przesłanki odmowy zmiany

13.akt deklaratoryjny

14.detencje cudzoziemców

15.nadzór nad stowarzyszeniami

16. obowiązek meldunkowy

17.uprawnienia i obowiązki przewodniczącego zgromadzeń publicznych

grupa4

powtórzyły sie pytania z gr.3: 3 , 7 tyle że z aktu adm, 10, 11, 12(tylko przesłanki), 14, 15, 17, poza tym:

1.porozumienie

2.rodzaje fundacji prawa publicznego

3.def. prawa materialnego i przykłady ustaw

4.środki nadzoru sejmu nad organami j.s.t

5.org. i kryteria nadzoru nad wojewodą

6.środki ochrony cudzoziemców

7.zas. substydiarności

II termin:

1.imperium i gestia admin.

2.uprawnienia nadzorcze sejmu nad samorządem terytorialnym

3.co to jest EKST

4.różnice między stowarzyszeniem a stowarzyszeniem zwykłym

5.kiedy można zmienić imię dziecku

6.co to jest zgromadzenie publiczne

7.przesłanki ważności aktu administracyjnego.

1.Podział terytorialny, wymienić rodzaje.
2. Obowiązki organizatora imprezy masowej.
3. Elementy stosunku administracyjnego.
4. Co to jest akt administracyjny.
5. Wymienić rodzaje aktów prawa miejscowego wydawane przez gmine.
5. Organy administracji niezespolonej scharakteryzoweac i wymienić 5 przykładów.
6. Rodzaje paszportów i kto je wydaje.
7. Nazdór nad stowarzyszeniami kto sprawuje i narzędzia nadzoru.
8. Zwykłe uzytkowanie wód na czym polega.
9. Uczestnicy procesu inwestorskiego.
10.Obowiązki organizatora zgromadzenia publicznego.
11. Definicja prawa administracyjnego materialnego.
12. Środki kontroli wojewody nad samorządem terytorialnym

1. cechy administracji publicznej,

2. porozumienie administracyjne,

3. nadzór,

4. zasada proporcjonalności,

5. pojęcie stan cywilny i akty stanu cywilnego

6. rozporządzenie Rady Europy,

7. uzyskanie obywatelstwa z mocy indywidualnego aktu,

8. organy centralne administracji i przykłady,

9. funkcje wojewody,

10. czego dotyczy referendum obligatoryjne gminy,

11. jednostki nadzoru nad samorządem terytorialnym,

12. pojęcie ewidencji ludności i kto ją prowadzi,

13. fundacje prawa publicznego- przykłady

14. na czyj wniosek można utracić paszport

15. formy ochrony cudzoziemców,

16. kto nadzoruje stowarzyszenia i środki tego nadzoru,

17. pojęcia zgromadzenie i zgromadzenie publiczne

3 gr
1. cechy pr adm
2. elementy stos. adm.
3. org adm niezespolonej i 4 przyklady
4. def samorzadu teryt i jego jednostki
5. centralizacja i dekoncentracja
6. org uprawnione do wydawania w gminie aktow i jakie to sa te akty
7. nabycie obywatelstwa z mocy prawa
8. rodzaje paszportow i kto je wydaje
9. ugoda adm - co to jest/jej cechy
10. kodeks dobrej addm
11. dyrektywa
12. org uprawniony do zmiany imienia i nazwiska i przeslanki odmowy zmiany
13. akt deklaratoryjny
14. detencje cudzoziemców
15. nadzór nad stowarzyszeniami (sądowy)
16. obowiązek meldunkowy
17. uprawnienia i obowiązki przewodniczącego zgromadzenia publicznego

1.kierownictwo
2.zasada subsydiarnosci
3.pr.materialne i przyklady aktow
4.zaklad admin.
5.zr. prawa wewnetrznego
6.rodzaje podzialu terytorialnego
7.rodzaje nabycia obywatel
8.obowiazek organizatora zgr.publicznego
9.co to sa dane biometryczne
10.pobyt tymczasowy i staly
11.przeslanki udzielenia azylu cudzoziemcowi
12.uprwanienia nadzorcze sejmu nad sam.teryt.

w gr 4 powtórzyły się pytania:
3, 7 tyle że z aktu adm, 10, 11, 12(tylko przesłanki), 14, 15, 17. poza tym:
porozumienie
rodzaje fundacji prawa publicznego
definicja prawa materialnego + przykady ustaw
środki nadzoru Sejmu nad organami j.s.t.
organy i kryteria nadzoru nad wojewodą
środki ochrony cudzoziemców
zas. subsydiarności

Sposoby nawiązania stosunku administracyjnego

Porozumienie administracyjne
Pojęcie zespolenia
Elementy decyzji
Związek samorządu gmin -cechy
Zakłady
Zasada subsydiarności
Akty prawa miejscowego
Organy stanow. i wykonawcze samorządu
Centralizacja

nadzór
decentralizacja
zespolenie
sfery
rodzaje stos.adm-pr
org.stan. i wyk. sam.teryt.
akty pr.miejscowego
prawne formy działania
naczelne organy adm.publ

def. org. centralnych
def. samorządu teryt.
dzienniki urzędowe
akt admin.
płaszczyzny działania admin.
rodzaje stos. administracyjnoprawnych
zakłąd admin.
pr. materialne
kierownictwo
jednostki pomocnicze gminy

1.poj.nadzor,kontrola.kierownictwo
2.prawne formy dzialania adm.-def. i wymienic
3.decentralizacja
4.zrodla pr.-pojecie,podzial
5.sfery dzialania adm.
6.plaszczyzny dzialania adm. publicznej
7.omow porozumienie admin.
8.wladztwo administrajne
9.pojecie administracji
10.cechy administracji publicznej
11.pr.adm. procesowe
12.sposoby nawiazywania stosunku adm-prawnego
13.klasyfikacja aktow administracyjnych
14.zrodla pr.adm. powszechnie obowiazujacego
15wymien czynniki ksztaltujace podzial terytorialny

1. Organy gminy
2. Cechy porozumienia
3. Wymień 4 organy centralne
4. Funkcje wojewody
5. Nabycie obywatelstwa w drodze aktu indywidualnego
6. Stowarzyszenie zwykłe
7. Zgromadzenie publiczne

8. Organy nadzoru nad samorządem
9. Drogi publiczne
10. Kto dokonuje zmiany nazwisk

1. Sześć podstawowych form dzialania administracji
2. Organy Gminy
3. Centralne organy administracji rządowej
4. Organ właściwy do zmian imienia i nazwiska
5. Cechy porozumienia administracyjnego
6. Akty administracyjne - konstytutywne
7. Nadzór nad samorządem terytorialnym
8. Pojęcie nadzoru
9. Definicja zgromadzenia publicznego
10. Cechy stowarzyszenia zwykłego
11. Rodzaje dróg publicznych
12. Kompetencje wojewody
13. Nadanie obywatelstwa w formie aktu administracyjnego
14. Rodzaje podziałów terytorialnych
1. Definicja prawa administracyjnego
2. Nadzór nad wojewodą i kryteria
3. Kto wykonuje administracje rzadowa w województwie
4. Gminy - jakie rodzaje aktów wydają i gdzie są publikowane
5. Uprawnienia ustawodawcze prezydenta - jakie akty wydaje
6. Rozporządzenia z mocą ustawy
7. Ochrona cudzoziemców
8. Imperium (władztwo)
9. Akt związany
10. Europejski Kodeks Dobrej Administracji
11. Zbiórka publiczna
12. Cechy administracji publicznej
13. Właściwość rzeczowa
14. Źródła prawa wspólnotowego
15. Organy pomocnicze gminy
16. Definicja zakładu administracyjnego
17. Obowiązki organizatora zgromadzeń publicznych
18. Obowiązek księdza przy ślubie konkordatowym

19. Co to jest samorząd terytorialny, czy jest on samodzielny

Pytania (a raczej ich część) z egzaminu z prawa administracyjnego u prof. E. Ury w roku akademicki 2007/08

Czerwiec

co to jest samorząd terytorialny
cechy prawa administracyjnego
powszechne korzystanie z wód
czy wojewoda może rozwiązać stowarzyszenie (pytanie tak/nie)
kto wydaje akt małżeństwa w wypadku ślubu przed duchowym?
administracja niezespolona i 5 przykładów
centralizacja i dekoncentracja (w jednym pytaniu)
ugoda administracyjna
elementy stosunku administracyjnego (tylko wymienić)
na jakiej podstawie cudzoziemiec może przekroczyć granice polski
kto i na jakiej podstawie nadaje obywatelstwo
czy wesele jest zgromadzeniem publicznym - uzasadnij
kierownictwo
prawo materialne - def i 4 przykłady
organy wykonawcze w jednostkach sam. teryt.
kontrola sejmu nad jednostkami sam. teryt.
podstawy prawne działania admin. rządowej
formy zakładów publicznych czy czegoś takiego
prawo do dowodu
komu wydawany jest paszport tymczasowy?
formy ochrony cudzoziemcom na terytorium RP
zasada subsydiarności
kto kontroluje wojewodę i w jakim zakresie?
paszport
kompetencje wojewody
przesłanki zmiany nazwiska
cechy admin. publ.
obowiązek dowodu
impreza masowa podwyższonego ryzyka
dyrektywa (co to jest)

nadzór nad stowarzyszeniami

3 klasyfikacje podziału terytorialnego

Wrzesień

Prawo materialne

Zgromadzenie publiczne

Zwykłe korzystanie z wód

Komu może zostać wydany paszport tymczasowy?

Nadzór nad stowarzyszeniami

Zasada adekwatności

Prawne sposoby ochrony cudzoziemca na terytorium RP

Rodzaje podziału terytorialnego

1. Źródła Pr. Materialnego

2. przesłanki udzielenia azylu cudzoziemcowi str. 492-3

3. cechy administracji publicznej

4. zasada proporcjonalności (wykłady)

5. rozporządzenie Rady Europy

6. fundacje Pr. Publicznego - przykłady

7. cechy prawa administracyjnego

8. detencja cudzoziemców

9. obowiązek meldunkowy str. 575

10. co to jest EKST (wykłady)

11. kiedy można zmienić imię dziecku? Str. 586

12. przesłanki ważności aktu administracyjnego

13. wymień rodzaje aktów prawa miejscowego wydawane przez gminę

14. uczestnicy procesu inwestorskiego

15. środki kontroli wojewody nad samorządem terytorialnym

16. porozumienie administracyjne (wykłady)

17. ugoda - def. Plus cechy (chyba wykłady ale bez cech)

18. związek samorządu gminy plus cechy

19. org stanowiące i wykonujące samorząd terytorialny

20. prawne form działania administracji - definicja i wymienić

21. pojęcie administracji (wykłady?)

22. wymień 4 organy centralne

23. 6 podstawowych form działania administracji

24. prawo administracyjne (wykłady?)

25. zasada adekwatności (wykłady?)

26. kto wykonuje administrację będąca w województwie?

27. czy samorząd terytorialny jest samodzielny?

28. ugoda (wykłady)

29. impreza masowa podwyższonego ryzyka (Ty to kiedyś pisałaś)

30. kto wydaje akt małżeństwa w przypadku ślubu przed duchownym?

31. zasady administracji(5) - wykłady?

32. kto wydaje akty stanu cywilnego? Chyba kierownik jeszcze sprawdze

33. dokumenty cudzoziemca 482-3

34. nadzór nad zgromadzeniami

35. zasady korzystania z dróg, wód str. 400/4002

36. warunki jakie musi spełniać akt administracyjny plus cechy

37. samodzielność finansowania samorządu

38. gdzie się ogłasza rozporządzenia? Dziennik ustaw? Gdzies to jest napisane bo widziałam :P

39. kto nakazuje wydanie cudzoziemca?

40. nadzór nad sprawami paszportowymi? Minister właściwy do spraw wewnętrznych oraz minister wł ds. zagraniznych

41. zgoda na imprezę masową

42. gdzie trzeba iść żeby wybudować dom? Chyba powiatowa inspekcja nadzoru budowlanego ale nie jestem w stanie dojsc w tej książce ;/

43. dokumenty podróży str. 483

44. uznanie za repatrianta, kto wydaje decyzję? Konsul ar.5 p 4 ustaw o repatriacji

45. kto jest kierownikiem USC? ( to z odp gdzieś widziałam ale nie wiem gdzie) wójt burmistrz prezydent miasta

46. co to jest azyl? Jak w pytaniu wyże o azylu

47. nadzór nad prawem budowlanym str 614

plus wszystkie nie opracowane pytania z kartek od agaty nie wiem ile ich jest

1. Pojęcie materialnego prawa administracyjnego

Prawo administracyjne materialne - są to normy w stosunku do ludzi, osób prawnych. Celem jest ustalenie konsekwencji prawnej normy prawnej

2. Pojęcie ustrojowego prawa administracyjnego

Prawo administracyjne ustrojowe - reguluje strukturę podmiotów wykonujących administrację publiczną i systematyzujących podmioty. Reguluje także funkcje kierownicze jednych jednostek administracji publicznej nad innymi.

Do zasadniczych zagadnień prawa ustrojowego należą zagadnienia dotyczące organów adm. publicznej, urzędów, klasyfikacji organów adm., władztwa organizacyjnego, kompetencji i właściwości oraz zasad powiązań organów adm. publicznej.

3. Pojęcie prawa materialnego procesowego

Prawo procesowe - określa jak stosować normy prawa materialnego dla indywidualnego podmiotu w konkretnej sytuacji. Jest objęte w Kodeksie Postępowania Administracyjnego.

Prawo procesowe podzielić możemy na :

- prawo o ogólnym postępowaniu administracyjnym i postępowaniach szczególnych;

- prawo o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i innych postępowaniach wykonawczych;

- prawo o trybie kontroli przestrzegania przepisów prawnych przez podmioty administracji państwowej oraz obywateli i organizacje społeczne;

- prawo o postępowaniu legalizacyjnym

- prawo o postępowaniu karno - administracyjnym (postępowaniu w sprawach o wykroczenia);

- prawo o postępowaniu porządkowym i dyscyplinarnym;

- prawo o postępowaniu w sprawach skarg i wniosków.

4. Definicja prawa administracyjnego wg Starościaka

Wg Starościaka - p. aministracyjne to gałąź prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania.
Zatem prawo administracyjne jest to dział prawa, który obejmuje ogół norm regulujących stosunki społeczne związane z administracyjną działalnością organów państwowych i innych podmiotów wykonujących funkcje administracyjne w administracji publicznej.

5. Pojęcie administracji publicznej

1. Teorie negatywne- kwestionują możliwość wyodrębnienia cech administracji. Adm. Publicznej nie można definiować, można ją tylko opisywać. Opis poszczególnych instytucji administracji daje obraz całej administracji publicznej.

2. Teorie pozytywne - przedstawiciele poszukują cech adm. publicznej. Zwraca się uwagę na funkcjonowanie lub organizowanie administracji publicznej

• Ujęcie podmiotowe - administracja publiczna jest to system podmiotów utworzonych przez ustawę z władzą organizatorską w imieniu państwa

• Ujęcie przedmiotowe - administracja publiczna to działalność organów państwowych wykonywana zgodnie z prawem. Jest to funkcja państwa o charakterze wykonawczym. Ujęcie to ma najwięcej zwolenników.

6. Tzw. negatywna definicja administracji publicznej

Teorie negatywne- kwestionują możliwość wyodrębnienia cech administracji. Adm. Publicznej nie można definiować, można ją tylko opisywać. Opis poszczególnych instytucji administracji daje obraz całej administracji publicznej.

7. Pojęcie administracji władczej

w przypadku, gdy administracja wydaje akty obowiązujące adresatów i w razie potrzeby używa przymusu państwowego wtedy mówimy, iż mamy do czynienia z administracją władczą. Administracja ta charakteryzuje się prawem wydawania jednostronnych aktów pranych, którym służy domniemanie ważności oraz możliwość zapewnienia ich wykonania przez zastosowanie środków przymusu bez koniecznej ingerencji sądów. Administracja władcza może działać nie tylko przez ograniczenie, ale także nakładając dodatkowe obowiązki na obywateli.

8. Pojęcie administracji świadczącej (niewładczej)

jeżeli administracja publiczna korzysta ze środków prawnych przysługujących dostępnych osobom fizycznym to wtedy mamy do czynienia z administracją nie władczą . Administracja świadcząca zapewnia obywatelowi określone świadczenia lub innego rodzaju korzyści. Do tego rodzaju administracja zalicza się np. pomoc społeczną, subwencje, dotacje, oddanie np. do użytku publicznego pewnych rzeczy, budynków

9. Elementy stosunku administracyjno-prawnego

• Przedmiot stosunku administracyjno-prawnego - musi dotyczyć sfery publicznej i być normowany przez kompetentne organy administracji publicznej, w drodze wydawanych na podstawie prawa, aktów administracyjnych;

• Podmiot stosunku administracyjno-prawnego - obligatoryjnym uczestnikiem stosunku administracyjno-prawnego jest organ administracji publicznej lub podmiot wykonujący jego funkcje. Podmiotami mogą być również, o ile posiadają osobowość prawa administracyjnego, osoby fizyczne lub grupy, osoby prawne, jednostki organizacyjne itp;

• Relacje pomiędzy uczestnikami stosunku administracyjno-prawnego - w przeciwieństwie do stosunku cywilnoprawnego, w którym istnieje domniemanie równości stron, stosunek administracyjno-prawny charakteryzuje się nierównorzędnością jego podmiotów. Oznacza to, że organ administracji publicznej jednostronnie rozstrzyga o prawach lub obowiązkach podmiotów stosunku.

10. Przedmiot stosunku administracyjno-prawnego

PRZEDMIOT stosunku administracyjno-prawnego leży zawsze w sferze prawem określonych zadań administracji publicznej. Jest on objęty kompetencją jednego z podmiotów administracji.

11. Podmioty stosunku administracyjno-prawnego

PODMIOTAMI stosunku administracyjno-prawnego są:

• Zawsze organ (podmiot) administracji upoważniony do żądania określonego zachowania się albo świadczenia i

• Podmiot (osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna), do którego skierowany jest nakaz lub zakaz albo który żąda określonego zachowania się od organu administracji.

- podmiotem stosunku administracyjno - prawnego są wyłącznie sprawy należące do kompetencji organów administracji państwowej.

12. Treść stosunku administracyjno-prawnego

Stosunek administracyjno-prawny jest to stosunek między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotów administracji publicznej, a obywatelami i innymi podmiotami, które oparte są na normach prawa administracyjnego. Cechą charakterystyczna tego stosunku jest nierównorzędność stosunków podmiotu do prawa cywilnego.

13. Powstanie stosunku administracyjno-prawnego

• Z mocy samej ustawy powstają prawa i obowiązki w sferze podatkowej, obowiązku szkolnego, uczestników ruchu drogowego, użytkowników urządzeń publicznych itd.

• W drodze aktu administracyjnego - często stosunek administracyjno-prawny powstaje w wyniku konkretyzacji uprawnień i obowiązków w drodze aktu administracyjnego. Np. obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat

• W drodze ugody administracyjnej- kodeks postępowania administracyjnego stanowi, że strony o spornych interesach mogą zawrzeć umowę administracyjną, która po jej zatwierdzeniu przez organ administracyjny - wywiera takie skutki prawne jak decyzja administracyjna. Ugoda administracyjna powoduje nawiązanie stosunku administracyjno-prawnego.

• W wyniku działań faktycznych - np. gdy przez sam fakt dopuszczenia do korzystania z gminnego urządzenia publicznego powstaje stosunek prawny z uprawnieniami i obowiązkami gminy oraz osoby korzystającej.

14. Rodzaje stosunków administracyjno-prawnych

• Stosunek materialny - powstaje na skutek zaistnienia stanu faktycznego lub faktu prawnego, wyczerpującego zakres zastosowania norm prawa administracyjnego materialnego. Nawiązanie stosunku materialnego jest związane z nałożeniem na adresatów norm prawa materialnego, określonych w nim praw i obowiązków;

• Stosunek procesowy - powstaje w wyniku zaistnienia stosunku materialnego, w momencie wszczęcia postępowania administracyjnego. Z mocy stosunku procesowego stronom przysługują, na podstawie prawa administracyjnego procesowego, prawa i obowiązki formalne;

• Stosunek egzekucyjny - jest pochodną stosunku procesowego. Jego istota polega na konieczności bezwzględnego podporządkowania się decyzji egzekucyjnej, organu administracji publicznej wydanej w celu wykonania prawa; łączy się z mniejszą lub większą dolegliwością.

15. Źródła prawa administracyjnego (wszystkie)

W systemie źródeł prawa administracyjnego można wyróżnić kilka ich rodzajów. Jeżeli przyjmie się kryterium usytuowania organu stanowiącego akt normatywny, to wyodrębnić można:

· źródła prawa stanowione przez naczelne organy państwa
· źródła prawa stanowione przez naczelne i centralne organy administracji
· źródła prawa stanowione przez organy administracji rządowej w województwie i organy jednostek samorządu terytorialnego.

Z punktu widzenia sfer działania administracji ( zewnętrznej i wewnętrznej) wyróżnić można:
· źródła prawa powszechnie obowiązującego (np. ustawy)
· źródła prawa wewnętrznego (np. zarządzenia ministra).

Przyjmując za kryterium rozróżnienia treść aktu prawnego, można dokonać podziału na:
· źródła ustrojowe (Konstytucja)
· źródła funkcjonalne (np. ustawy tworzące urzędy ministrów)
· źródła określające prawa i obowiązki obywateli (np. ustawa-Ordynacja wyborcza do Sejmu).

ŹRÓDŁA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO PRAWA

Konstytucja

Ustawy

Ratyfikowane umowy międzynarodowe

Rozporządzenia

Akty prawa miejscowego

16. Podział źródeł prawa administracyjnego na powszechnie obowiązujące i wewnętrzne

Źródłami powszechnie obowiązującego prawa RP są:

• Konstytucja

• ustawy

• ratyfikowane umowy międzynarodowe za / bez zgodą wyr. w ustawie

• rozporządzenia

• akty prawa miejscowego

Adresatami aktów wewnętrznych są jednostki organizacyjne oraz pracownicy tych jednostek podporządkowani organom wydającym te akty; Źródłami prawa wewnętrznego mogą być uchwały organów kolegialnych i zarządzenia organów monokratycznych. Akty wewnętrzne mogą nosić różne nazwy, jak, np. regulamin, instrukcja, pismo ogólne, itp.

17. Umowa międzynarodowa jako źródło prawa administracyjnego

Ratyfikowane umowy międzynarodowe zaliczane są do źródeł prawa powszechnie obowiązującego, a po ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw RP stanowi część krajowego (wewnętrznego) porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależniona od wydania ustawy. Tylko umowy ratyfikowane są źródłami prawa powszechnie obowiązującego i częścią krajowego porządku prawnego. Ratyfikacja umów należy do Prezydenta RP. Umowa ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

18. Akty prawa miejscowego jako źródła prawa administracyjnego; podmioty uprawnione do ich wydawania

Akty prawa miejscowego (pojęcie). Przepisy prawne obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa a nie na całym jego obszarze i tylko wówczas gdy wydawane są przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe organy adm. rządowej nazywamy aktami prawa miejscowego. Akty prawa miejscowego są aktami powszechnie obowiązującymi. Akty prawa miejscowego (podmioty upoważnione do stanowienia). Sejmik województwa, rada powiatu, rada gminy, wojewoda, dyrektorzy urzędów morskich, okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego.

19. Rozporządzenie z mocą ustawy jako źródło prawa administracyjnego (podmioty)

Obecnie Konstytucja z 1997r. przewiduje wydawanie rozporządzeń z mocą ustawy tylko w stanie nadzwyczajnym, tj. w czasie stanu wojennego. Jeżeli Sejm nie może zebrać się na posiedzenie Prezydent RP na wniosek RM wydaje rozporządzenie z mocą ustawy. Mogą one dotyczyć zasad działania organów władzy publicznej, ograniczenia wolności, praw człowieka i obywatela oraz podstaw.Rozporządzenia te mają charakter powszechnie obowiązującego prawa.

20. Rozporządzenie jako źródło prawa administracyjnego (podmioty)

Rozporządzenia są aktami normatywnymi wydawanymi na podstawie upoważnień ustawowych przez organy władzy wykonawczej. Rozporządzenie jest źródłem prawa oraz formą działania adm. W hierarchii źródeł prawa zajmują pozycje niższą niż ustawa, chociaż też zawierają normy prawne powszechnie obowiązujące. Rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie, są to: Prezydent, RM, Prezes RM, ministrowie kierujący działami administracji rządowej, KRRiT, przewodniczący Komitetów: Badań Naukowych i Integracji Europejskiej, wojewodowie.

21. Kontrola legalności rozporządzeń

Prawo do wydawania rozporządzeń przysługuje: Prezydentowi, Radzie Ministrów, Prezesowi Rady Ministrów, ministrom kierującym działem administracji rządowej, przewodniczącym określonych w ustawie komitetów powołanych w skład Rady Ministrów oraz Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Badanie konstytucyjności i legalności rozporządzeń należy do Trybunału Konstytucyjnego.

22. Kontrola legalności aktów prawa miejscowego

są źródłem powszechnie obowiązującego prawa o ograniczonym terytorialnie zasięgu. Obowiązują na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Legalność prawa miejscowego kontroluje Naczelny Sąd Administracyjny oraz Prezes Rady Ministrów (akty wojewody).

23. Akty prawa miejscowego wydawane przez gminę

Za akty prawa miejscowego gminy (przepisy gminne) uważa się przepisy powszechnie obowiązujące na obszarze gminy, stanowione przez gminy (reprezentowane przez swoje organy) na podstawie upoważnień ustawowych. Przepisy gminne można podzielić na przepisy wykonawcze i przepisy porządkowe. 
Gminne przepisy wykonawcze tworzy rada gminy w drodze uchwały. Do pierwszej grupy zaliczyć można m.in. uchwały określające stawki podatku od nieruchomości i od posiadania psów , uchwały znajdujące delegacje ustawowe w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Do kategorii wykonawczych przepisów gminnych należą również normatywne uchwały rady gminy, podejmowane celem wykonania woli mieszkańców wyrażonej w referendum gminnym

24. Znaczenie orzecznictwa dla administracji publicznej (administracyjnego jak i sądowego)

25. Prawne formy działania administracji publicznej (6 przykładów Starościaka)

1) akty normatywne, 2) akty administracyjne, 3) ugody, 4) porozumienie admin. 5) Czynności cywilno-prawne, 6) czynności faktyczne

26. Pojęcie aktu administracyjnego indywidualnego

AKT ADMINISTRACYJNY, indywidualny jednostronny akt prawny organu administracji publ., regulujący konkretną sprawę i skierowany do konkretnie oznaczonego adresata (z nazwy lub z imienia i nazwiska); akty administracyjne mogą być wydane tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie lub w innym generalnym akcie prawnym z zakresu prawa administracyjnego.

27. Formy aktu administracyjnego indywidualnego

Decyzje administracyjne, licencje, koncesje, zezwolenia, pozwolenia, zgody, nakazy

28. Decyzja administracyjna i jej elementy składowe

forma aktu administracyjnego; jest wydawana w specjalnym trybie uregulowanym postępowaniem administracyjnym (kpa, ordynacja podatkowa, kodeks celny).
· data
· oznaczenie organu wydającego
· adresat
· podstawa prawna
· treść, rozstrzygnięcie (tzw. osnowa)
· uzasadnienie prawne i faktyczne
· pouczenie (czy i w jakim trybie przysługuje odwołanie)
· podpis osoby kompetentnej
Organ może zastosować przymus w celu realizacji swojej decyzji. Obowiązuje tzw. domniemana prawidłowość decyzji. Decyzja, nawet nieprawomocna, może mieć klauzulę natychmiastowej wykonalności.

29. Akty administracyjne; konstytutywny a deklaratoryjny

Akt deklaratoryjny- podciąga dany stan faktyczny pod normę prawna w sposób wiążący. Deklaruje (ustala), że w danej sytuacji adresat aktu ma określone uprawnienia lub obowiązki których sam akt nie tworzy wynikają one z przepisów prawa. Akty deklaratoryjne ustalają treść stosunku prawnego, treść i granicę uprawnień i obowiązków adresata aktu. Akt konstytutywny- tworzy, zmienia lub znosi stosunek prawny przy czym skutek prawny następuje z mocy aktu adm. z chwilą jego wydania (ogłoszenia lub doręczenia).

30. Akty administracyjne; osobowy a rzeczowy

Akty adm. osobiste- wywierają skutki w sferze prawa cywilnego bezpośrednio (wywłaszczenie nieruchomości na podstawie decyzji adm.) lub pośrednio co stanowi niezbędną przesłankę dla zawarcia umowy. W przypadku rzeczowego aktu adm. związanego z rzeczą lub przedsiębiorstwem uprawnienia lub obowiązki mogą przechodzić na każdorazowego właściciela rzeczy lub podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo.

31. Warunki prawidłowości aktu administracyjnego (aby akt administracyjny był ważny)

Akt administracyjny (prawidłowość). Akt administracyjny jest prawidłowy, jeżeli odpowiada wszelkim przesłankom stawianym przez porządek prawny. Akt ten jest prawidłowy jeżeli: został wydany przez właściwy organ (mający kompetencje, uprawnienia), został wydany zgodnie z przepisami prawa formalnego, jest treściowo zgodny z obowiązującym prawem materialnym.

32. Pojęcie licencji

Licencja jest aktem administracyjnym ustalającym uprawnienia do wykonywania określonej działalności (niekoniecznie o charakterze gospodarczym) lub pracy zawodowej, gdy wykonywanie takiej działalności związane jest z posiadaniem odpowiednich kwalifikacji.

33. Pojęcie zezwolenia

Zezwolenie jest formą aktu administracyjnego ustalającego uprawnienia w sferze prawa administracyjnego lub wyrażającego zgodę na dokonanie przedsięwzięcia lub podjęcie czynności dopuszczonej normami prawa administracyjnego.

34. Uznanie administracyjne

Uznanie administracyjne istnieje wówczas, gdy administracja dla urzeczywistnienia stanu prawnego może wybierać między różnymi rozwiązaniami.Uznanie może polegać na tym, że administracja musi się zdecydować, czy dany środek można w ogóle zastosować albo też jaki ze środków wybrać. Uznanie zapewnia ustawodawca, ponieważ musi ono wynikać z normy prawnej (ustawowej). Uznanie stwarza administracji możliwość działania na własną odpowiedzialność, jakkolwiek na podstawie upoważnienia udzielonego przez ustawę. Decyzje administracyjne oparte na uznaniu podlegają kontroli NSA.

35. Ugoda administracyjna jako prawna forma działania administracji publicznej

Ugoda administracyjna- ma charakter ugody pomiędzy stronami postępowania administracyjnego, zawieranej przed organem, przed którym toczy się postępowanie administracyjne. Ugoda ta może być zawarta tylko w indywidualnej sprawie administracyjnej, wyłącznie w czasie trwania postępowania administracyjnego i to tylko w takiej sprawie, w której biorą udział co najmniej dwie strony o spornych interesach. Ugoda administracyjna po jej zatwierdzeniu przez organ administracji, zastępuje decyzje w sprawie.

36. Porozumienie administracyjne (niewładcza forma działania)

Porozumienie administracyjne należy do nie władczych form działania administracji. Jest dwu- lub wielostronną czynnością z zakresu prawa administracyjnego, dokonaną przez podmioty wykonujące administrację publiczną a dochodzącą do skutku na podstawie zgodnych oświadczeń woli tych podmiotów.Cechą charakterystyczną porozumienia administracyjnego jest to, że jego stronami są organy administracji publicznej.

37. Pojęcie koncentracji w administracji

38. Pojęcie dekoncentracji w administracji

Przy koncentracji- punkt ciężkości administrowania spoczywa w rękach organów naczelnych, centralnych, które decydują we wszystkich ważnych sprawach, a więc ciężar administrowania znajduje się w rękach nielicznych organów. Przy dekoncentracji punkt ciężkości administrowania leży w organach terenowych, które wykonują przeważającą większość zadań administracji.

39. Pojęcie centralizacji w administracji

Centralizacja- cała władza skupiona na szczeblu centralnym. Właściwość miejscowa obejmuje cały kraj. Kompetentnymi do rozstrzygania spraw są organy centralne.

40. Pojęcie decentralizacji w administracji

Decentralizacja - przekazanie części kompetencji organów centralnych organom terenowym, które działając na podstawie prawa pozostają pod nadzorem organów państwowych.

41. Nadzór a kontrola

Nadzór jest pojęciem szerszym niż kontrola. Nadzór obejmuje zawsze kontrolę, natomiast wykonywanie kontroli nie musi się łączyć z prawem stosowania środków nadzorczych. O nadzorze mówi się wówczas, gdy w grę wchodzi prawo wydawania poleceń, wiążących dyrektyw co do zmiany kierunków działania. Nadzór nie ogranicza się do obserwacji i ustaleń stanu faktycznego (jak kontrola), ale łączy się z możliwością stosowania środków nadzoru.

42. Pojęcie organu administracji publicznej

Wyodrębniony organizacyjnie zespół osób-rzeczowy działający na podstawie i w granicach praw utworzonych w celu realizacji określonych zadań państwowych.

43. Pojęcie organu administracji rządowej

stanowi wyodrębnioną część aparatu administracji rządowej,

- działa w imieniu i na rachunek państwa,

- uprawniony jest do korzystania ze środków władczych,

- działa w zakresie przyznanych mu kompetencji.

Pojęcie i

44. rodzaje organów ...................

Wyróżniamy: a) Organy naczelne i inne organy administracji; b) Organy centralne i terenowe (lokalne); c) Organy decydujące i pomocnicze; d) Organy jednoosobowe (monokratyczne) i kolegialne; e) Organy zawodowe i społeczne. Zakres działania wskazuje, jakimi sprawami ma się zajmować dany organ. Kompetencje Prezesa Rady Ministrów

Prezes RM. Według Konstytucji Prezes RM: -reprezentuje RM, -kieruje pracami RM, -wydaje rozporządzenia, -zapewnia wykonywanie polityki RM i określa sposoby jej wykonywania, -koordynuje i kontroluje pracę członków RM, -sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach, -jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej, -jest zwierzchnikiem korpusu służby cywilnej. Według ustaw zwykłych Prezes RM: -powołuje i odwołuje sekretarzy i podsekretarzy stanu, -powołuje i odwołuje kierowników niektórych urzędów centralnych oraz zastępców kierowników tych urzędów, -powołuje i odwołuje wojewodów, a na ich wniosek - wice-wojewodów, -kieruje działalnością wojewodów i sprawuje nadzór nad ich działalnością oraz dokonuje okresowej oceny ich pracy, -sprawuje nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego. RM może: -wyznaczyć ministrowi zakres spraw, w których minister ten działa z upoważnienia Prezesa RM, -żądać informacji, dokumentów i sprawozdań okresowych

45. Kompetencje Prezydenta

Prezydent RP - jest najwyższym przedstawicielem RP i gwarantem ciągłości władzy państwowej. Czuwa nad prze­strzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodle­głości jego terytorium. Jako reprezentant państwa w jego stosunkach zewnętrznych ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Jest najwyższym zwierzch­nikiem Sił Zbrojnych. Nadaje obywatelstwo polskie i wyraża zgodę na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, nadaje ordery i odznaczenia, stosuje prawo łaski, powołuje sędziów. Powołuje: Pierwszego Prezesa i prezesów Sądu Najwyższego, Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego, Prezesa i wicepreze­sów NSA, członków Rady Polityki Pieniężnej, członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego i członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. W zakresie legislacji Prezydent korzysta z inicjatywy ustawodaw­czej, podpisuje lub odmawia podpisania ustaw, zarządza ogłoszenie ustawy oraz umowy międzynaro­dowej w Dzienniku Ustaw RP, wydaje rozporządze­nia, zarządzenia, nadaje statut Kancelarii Prezydenta RP

46. Pojęcie i rodzaje terenowych organów administracji rządowej

Terenowe organy administracji rządowej - w skład adm. Rządowej wchodzą nie tylko org centralne lecz również org terenowe tzw obejmujące swoim działaniem oznaczoną część terytorium kraju np.: województwo

47. Administracja zespolona i podmioty tej administracji

Jest elementem rządowej administracji terenowej. Obejmuje ona wszystkie organy adm państw podległe bezpośrednio wojewodzie. Są to I i II wojewoda, zespolone służby, inspekcje i straż wojewódzka, dyrektor generalny urzędu wojewódzkiego.

48. Kompetencje wojewody

Wojewoda jest: -przedstawicielem RM w województwie, -zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej, reprezentantem Skarbu Państwa w zakresie i na zasadach określonych w ustawach. Wojewoda jako przedstawiciel RM odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa. Najważniejsze to: 1) kontrola wykonywania przez organy zespolonej administracji rządowej zadań, wynikających z aktów normatywnych, ustaleń RM oraz zarządzeń i poleceń Prezesa RM, 2) kontrola wykonywania przez organy samorządu terytorialnego i inne samorządy zadań z zakresu administracji rządowej 3) zapewnienie współdziałania wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rządowej i samorządowej działających na obszarze województwa w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia, zagrożeń środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich oraz zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom, a także zwalczania i usuwania ich skutków, 5) współdziałanie z właściwymi organami innych państw oraz międzynarodowych organizacji rządowych i pozarządowych na zasadach określonych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych, 6) reprezentowanie RM na uroczystościach państwowych i w trakcie oficjalnych wizyt składanych w województwie przez przedstawicieli państw obcych.Wojewoda posiada kompetencje stanowienia aktów prawa miejscowego.

49. Pojęcie organu administracji samorządowej

W administracji rządowej nie występuje podporządkowanie organów niższego szczebla organom wyższego szczebla tak jak w administracji rządowej. Brak niechierarchicznego podporządkowania działa ona w imieniu własnym na własny rachunek.

50. Organy stanowiące i kontrolne gminy, powiatu, województwa

Prezes rady ministrów, wojewodowie, regionalne izby obrachunkowe (w zakresie spraw budżetowych), sejmik samorządowy, sejm.

51. Organy wykonawcze gminy, powiatu, województwa

Gmina: Wójt, Rada Gminy

Powiat: Zarząd Powiatu, Starosta i Rada Powiatu

Województwo: Zarząd województwa, Marszałek, Sejmik

52. Kompetencje wójta

Normuje art.30 ust. o samorządzie gminnym. Wójt wykonuje uchwały rady gm. , ale również przygotowuje projekty uchwał rady. Wykonuje zadania gm. Określone przepisami prawa np. gospodarowanie mieniem gminnym, wykonanie budżetu, zatrudnienie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Opracowuje plan operacyjny ochronny przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciw­powodziowy. W przypadku wprowadzenia stanu klęski żywiołowej właściwy miejscowo wójt kieruje działaniami prowadzonymi na obszarze gminy w celu zapobieżenia skutkom klęski żywiołowej lub ich usunięciu. Kieruje bieżącymi sprawami gminy. Reprezentuje ją na zewnątrz. Składa oświadczenia woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem. Jest kierownikiem urzędu gminy i wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Jest kierownikiem urzędu stanu cywilnego, chyba że rada powołała innego kierownika.

53. Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego (podmioty i kryteria sprawowanego nadzoru (jak np. kryterium legalności)

Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności. Nadzór wykonują: Prezes RM, wojewodowie i regionalne izby obrachunkowe. Kompetencje nadzorcze przysługują również Sejmowi w ograniczonym zakresie

54. Pojecie podziału terytorialnego państwa

Dokonywany jest w celu ustanowienia ścisłych granic terytorialnych dla działania organów administracji. Dzieli się na zasadniczy, podstawowy, ogólny.

55. Podział zasadniczy

Stworzony dla najważniejszych organów terytorialnych i aktualnie jest podziałem na województwa, powiaty, gminy.

56. Podział pomocniczy

Jest to podział pomocniczy organów terenowych- jest to podział na gminy, sołectwa, osiedla, dzielnice.

57. Podział do celów specjalnych

Dla potrzeb administ wojska czy kolei, ich cechą charakterystyczną jest to że nie musza pokazywać się z jednostkami zasadniczego podziału terytorialnego.

58. Władze gminy i sposób ich powoływania

Mieszkańcy gminy podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym (poprzez wybory i referendum) lub za pośrednictwem organów gminy.

Organami Gminy są: Rada Miejska i Burmistrz Miasta i Gminy

Organy Gminy wykonują swoje zadania przy pomocy Urzędu Miasta i Gminy oraz gminnych jednostek organizacyjnych.

59. Powoływanie i odwoływanie organów wojewódzkiej administracji zespolonej

CZĘŚĆ PIERWSZA

I ADMINISTRACJA I PRAWO ADMINISTRACYJNE

1. Pojęcie administracji:

• kryterium przedmiotowe: działalność oparta na prawie, mająca na celu realizację zadań publicznych

• kryterium podmiotowe: działalność organów administracyjnych.

2. Prawo administracyjne: są to normy prawne regulujące organizację i zachowanie organów administracji publicznej i osób na zewnątrz tej administracji oraz zachowanie osób fizycznych i innych podmiotów w zakresie nie normowanym przez przepisy należące do innych gałęzi prawa.

3. Cechy prawa administracyjnego: gałąź prawa, niemodyfikowana (tylko kpa), jest to prawo pozytywne, stanowi część składową całego systemu prawa, reguluje zakres uprawnień i obowiązków organów administracji publicznej (rządowej i samorządowej) oraz organów i osób na zewnątrz tej administracji, jest wyposażone w system uznanych przez państwo sankcji prawnych, organy administracji mogą stosować przymus administracyjny w określonych prawem sytuacjach.

4. Cechy administracji publicznej:

• działanie administracji rządowej w imieniu i na rachunek państwa, a administracji rządowej w imieniu własnym i na własny rachunek,

• działanie na podstawie prawa i w granicach prawem przewidzianych,

• charakter monopolistyczny,

• charakter władczy,

• działanie w ramach struktur administracji rządowej jej organów, instytucji, jednostek a nie osób fizycznych,

• działanie na zasadzie kierownictwa i podporządkowania,

• opieranie się w swym działaniu na urzędnikach państwowych, urzędnikach służby cywilnej i pracownikach samorządowych,

• działanie w sposób ciągły i stabilny,

• działanie nie tylko na wniosek zainteresowanych czy z urzędu jako działania władcze, ale także z własnej inicjatywy poprzez podejmowanie działań o charakterze niewładczym

5. Płaszczyzny działania administracji:

• reglamentacyjno - dystrybucyjna /świadcząca/ (bezpośrednie stosunki organ administracyjny - obywatel)

• organizatorska (działania administracji w celu realizacji potrzeb większej grupy obywateli)

6. Sfery działania administracji:

• sfera zewnętrzna (działalność podejmowana w stosunku do podmiotów nie podporządkowanych służbową podległością danemu organowi administracyjnemu)

• sfera wewnętrzna (obejmuje stosunki z organami czy jednostkami organizacyjnie podporządkowanymi bądź pracownikami bezpośrednio służbowo podporządkowanymi danemu organowi)

7. Geneza prawa administracyjnego : administracja powstała w okresie monarchii absolutnej; monarcha wydawał wszelkie akty prawne, a wytyczoną przez niego politykę realizowała administracja oparta na systemie biurokratycznym, administrację tę tworzyli urzędnicy, zaczęto tworzyć ustrojowe prawo administracyjne, stopniowo wyodrębniło się prawo urzędnicze i materialne; na rozwój prawa administracyjnego największy wpływ miało sądownictwo administracyjne , którego początki sięgają lat 1799 - 1800, kiedy to Napoleon I powołał Radę Stanu i rady prefekturalne właściwe do rozpatrywania sporów administracyjnych.

8. Administracja publiczna: to organy wyposażone w odpowiednie kompetencje w celu realizacji zadań publicznych wymagających wspólnego działania

9. Administracja rządowa: to organy które realizują zadania administracji w imieniu, na rachunek i polecenia rządu.

10. Dobra administracja: to taki sposób zorganizowania organów administracji aby działała w sposób odpowiedni do swych zamierzonych celów i otrzymanych kompetencji

11. Podział prawa administracyjnego ze względu na treść przepisów prawa: prawo ustrojowe, prawo materialne, prawo procesowe (proceduralne, formalne)

12. Prawo ustrojowe: reguluje organizację i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego. Wskazuje podmiot kompetentny do podejmowania określonych zadań.

13. Prawo materialne: reguluje wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji publicznej i podmiotów znajdujących się na zewnątrz. Stanowi podstawę rozstrzygnięcia.

14. Prawo procesowe: reguluje tok czynności podejmowanych przez organy określone prawem ustrojowym w celu realizacji norm prawa materialnego.

15. Nadzór: są to uprawnienia kontrolne z możliwością wiążącego wpływania na organy czy instytucje nadzorowane w jego działalności

16. Prawna lista środków nadzoru: to lista określonych zachowań jakie może podjąć organ nadzorujący w stosunku do organu nadzorowanego.

17. Kontrola: funkcja organu, którego zadaniem jest wyłącznie sprawdzenie działalności innych organów czy instytucji oraz ocenianie prawidłowości ich działania.

18. Kierownictwo: jest to określony zakres władztwa organizacyjnego, które wiąże się z władzą w szerszym pojęciu i daje możliwość np. kierowania zachowaniem się podwładnych niezależnie od ich woli.

19. Koordynacja: są to uprawnienia wykonywane przez organ w stosunku do organów czy instytucji, które nie są mu bezpośrednio podporządkowane, organ ten ma jednak możliwość oddziaływania na nie przy użyciu różnego rodzaju środków w celu zharmonizowania działalności tych jednostek.

20. Centralizacja: jest to taki sposób zorganizowania aparatu administracyjnego państwa, w którym organy niższego stopnia są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia.

21. Decentralizacja: jest to taki sposób organizacji aparatu administracyjnego, w którym organy niższego stopnia nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia.

22. Dekoncentracja: rozproszenie kompetencji ( rzeczowa- rozkład kompetencji na kilka organów tego samego stopnia ; terytorialna- organ wyższego stopnia przekazuje kompetencje na podległe mu organy terenowe)

23. Relacje między prawem administracyjnym i administracją publiczną: prawo administracyjne stanowi normy prawne regulujące organizację i zachowanie się administracji publicznej; między zadaniami i funkcjami administracji zachodzi ścisły związek wyrażający się m. in. W tworzeniu nowych typów norm prawnych, różnicowanie trwałości norm poprzez wprowadzenie ich w życie aktami prawnymi.

24. Prawo administracyjne a inne gałęzie prawa: wyodrębnienie norm prawa administracyjnego z niektórych gałęzi prawa jest proste np. z prawa rodzinnego; natomiast granica podziału między prawem administracyjnym a konstytucyjnym jest abstrakcyjna, p. konstytucyjne reguluje ustrój i działanie wszystkich organów państwowych a p. administracyjne organów wykonujących zadania administracji publicznej. Odrębności wykazuje p. administracyjne w stosunku do prawa prywatnego np. cywilnego (stosunek administracyjnoprawny a cywilnoprawny).

25. Pojęcie organu administracji publicznej: jest to każdy podmiot, któremu ustawa przyznała kompetencje z zakresu prawa administracyjnego, niezależnie od tego, czy stanowi on część struktury państwa, czy też innego podmiotu.

26. Kompetencje organu: to przyznane mu uprawnienia i nałożone obowiązki, dzięki którym organ administracyjny działa, wyznaczają granice jego samodzielności.

27. Właściwość rzeczowa i terytorialna organu: rzeczowa: wskazuje na określoną kategorię spraw przekazaną danemu organowi; terytorialna: określa, jaki organ jest kompetentny do rozstrzygnięcia danej sprawy pod względem określenia jego terytorialnego zakresu działania.

28. Klasyfikacja organów administracji:

1. wg kryterium utworzenia samorządu terytorialnego:

1. rządowe:

- naczelne,

- centralne,

- terenowe (organy administracji ogólnej, organy administracji specjalnej zespolonej i niezespolonej),

2. samorządowe:

- organy samorządu gminnego,

- organy samorządu powiatowego,

- organy samorządu wojewódzkiego,

- organy samorządu gospodarczego,

- organy samorządu zawodowego,

1. wg kryterium składu organów:

- jednoosobowe,

- kolegialne,

2. wg kryterium zakresu kompetencji:

- decydujące,

- pomocnicze i doradcze,

II STOSUNEK ADMINISTRACYJNOPRAWNY

29. Pojęcie stosunku administracyjno - prawnego: jest to jeden ze stosunków prawnych, o charakterze władczym, oparty jest na nierówno rzędnej pozycji podmiotów, przy czym organ administracyjny ma pozycję nadrzędną.

30. Cechy stosunku administracyjno - prawnego:

• ma charakter władczy,

• powstaje na podstawie przepisów prawa administracyjnego,

• ma charakter obowiązkowy,

• rozstrzyganie konfliktów następuje w trybie procedury administracyjnej.

31. Elementy stosunku administracyjno - prawnego: przedmiot stosunku administracyjno - prawnego, podmiot stosunku, obowiązki i uprawnienia (układ prawnej sytuacji między podmiotami/treść stosunku).

32. Sposoby nawiązania stosunku administracyjno prawnego:

• z mocy prawa,

• z mocy indywidualnego aktu administracyjnego skierowanego do konkretnego podmiotu,

• przez zgłoszenie się strony z roszczeniem o określone zachowanie się organu administracyjnego,

• przez określone prawem zachowanie się obywatela lub organu administracyjnego.

33. Rodzaje stosunków administracyjno - prawnych: materialne, procesowe (proceduralne), egzekucyjne, nadzoru, oparte na układach zależności organizacyjnej.

III ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

34. Źródła prawa: są to akty normatywne zawierające obowiązujące normy prawa. Dzielimy je na:

1. wg kryterium usytuowania organu stanowiącego akt prawny:

• przez naczelne organy państwa

• przez naczelne i centralne organy państwa

• przez organy administracji rządowej w województwie i organy jednostek samorządu terytorialnego

1. wg kryterium sfer działania administracji

• powszechnie obowiązujące

• prawa wewnętrznego

1. wg kryterium treści aktu prawnego:

• ustrojowe

• funkcjonalne

• określające prawa i obowiązki obywateli

35. Źródła powszechnie obowiązującego prawa: konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia oraz akty prawa miejscowego na obszarze działania organów, które je ustanowiły.

36. Rozporządzenia z mocą ustawy: jest to akt normatywny wydawany przez organ władzy wykonawczej zastępujący ustawę ; art. 234 Konstytucji- wydaje Prezydent na wniosek RM wtedy, gdy sejm nie może się zebrać ( stany nadzwyczajne, podlegają zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.)

37. Prawo miejscowe gminy: obowiązuje tylko na jej terenie, po uchwaleniu jest publikowane w dzienniku wojewódzkim, może dotyczyć zarządzeń porządkowych, opodatkowania( zgoda w referendum)

38. Prawo miejscowe samorządu powiatowego: obowiązuje na terenie kilku gmin lub całego powiatu, wydawane przez starostę lub rade powiatu, publikowane w dzienniku wojewódzkim.

39. Prawo miejscowe samorządu województwa: publikowane w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym, tworzone przez sejmik, zarządzane przez marszałka na terenie województwa lub jego części.

40. Prawo miejscowe wojewody: wydaje przepisy ( rozporządzenia) porządkowe obowiązujące na obszarze województwa lub jego części, publikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa.

41. Wewnętrzne źródła prawa: uchwały RM, zarządzenia Prezesa RM i ministrów, zarządzenia Prezydenta RP.

42. Nieformalne źródła prawa: zwyczaj, orzecznictwo sądowe, doktryna prawnicza, normy i zasady pozaprawne.

43. Rola źródeł nieformalnych w prawie administracyjnym: inspirują organy ustawodawcze, wyznaczają powszechne na danym terenie reguły, pogłębiają poznanie prawa; ich rola najbardziej widoczna jest w procesie decyzyjnym gdyż źródła te oddziałują na poglądy, motywacje działań i zachowania pracowników administracji publicznej.

44. Zwyczaj: praktyka określonego postępowania w podobnych okolicznościach i czasie, istnieje ze względu na fakt powtarzalności pewnego zachowania; w działaniu administracji zwyczaj jest stosowany gdy konkretny przepis prawa na niego się powołuje.

45. Orzecznictwo sądowe: ma istotne znaczenie w interpretacji przepisów p. administracyjnego i ich stosowania w praktyce działania org. administracji; orzeczenia sądowe pozwalają org. adm. na stosowanie wykładni przepisów prawa zbieżnej z wykładnią sądową w podobnych sprawach.

46. Doktryna prawnicza: pozwala na dokonanie wykładni przepisów prawa, wypracowanie określonych zasad prawa, a także interpretację, ocenę podstawowych założeń ustrojowych.

47. Normy i zasady pozaprawne: mają wpływ na działalność administracji i pozostawiają tzw. zamierzony luz normatywny, by przepisy prawa mogły być dostosowane do szybko zmieniających się warunków społecznych.

48. Źródła prawa wspólnotowego:

1. prawo traktatowe (pierwotne):

- traktaty założycielskie,

2. prawo pochodne (stanowione):

• rozporządzenia,

• dyrektywy,

• decyzje,

• zalecenia i opinie,

• umowy międzynarodowe

• Stosunek prawa wspólnotowego do prawa krajowego: prawo wspólnotowe przyjęte wchodzi do systemu prawa krajowego; zgodnie z zasadą prymatu prawa wspólnotowego żaden przepis prawa krajowego niema pierwszeństwa przed prawem wspólnotowym; niektóre akty prawa wspólnotowego dokonują harmonizacji prawa.

• Pierwotne akty wspólnotowe: ustanawiane są bezpośrednio przez państwa członkowskie , konstytuujące Wspólnoty; traktaty założycielskie: traktat paryski, dwa traktaty rzymskie, Jednolity Akt Europejski, traktat z Maastricht, traktat z Amsterdamu, traktat z Nicei.

• Dyrektywy: akty prawa pochodnego skierowane do państw członkowskich wiążą te państwa do celu jaki należy osiągnąć, wymagają implementacji.

• Rozporządzenia unijne: akty prawa pochodnego obowiązujące bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich ( nie wymagają implementacji ) zawierają ogólną, abstrakcyjną regulację i są wiążące we wszystkich swych częściach.

• Uzasadnienia prawne: polega na wyjaśnieniu podstawy prawnej z przytoczeniem przepisy prawa.

• Uzasadnienia faktyczne: umotywowana ocena stanu faktycznego w świetle konkretnego przepisu prawa, oraz wykazanie związku między tą oceną a treścią rozstrzygnięcia.

• Co to są akty prawa miejscowego: są to przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa wydane na podstawie upoważnienia ustawowego przez uprawnione do tego organy.

• Ogłaszanie aktów normatywnych: jest warunkiem ich obowiązywania, następuje w przewidzianych do tego dziennikach ( Dziennik Ustaw RP, Dziennik Urzędowy RP „ Monitor Polski”, Dziennik Urzędowy RP „ Monitor Polski Β „, dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowych, dzienniki urzędowe urzędów centralnych oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe).

IV PODSTAWOWE ZASADY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO I ADMINISTRACJI

57. Funkcje zasad: porządkująca, realizowanie postulatu jednolitości działań administracji, są środkiem mającym zapewnić realizację określonej polityki administrowania, ujednolicanie wyników interpretacji przepisów tego prawa.

58. Rodzaje zasad: praworządności, demokratyzmu, subsydiarności, udziału obywateli w administrowaniu, współżycia społecznego, jawności działań administracji, kompetencyjności, efektywności.

59. Zasada praworządności (legalizmu): oznacza działanie każdego podmiotu władzy publicznej w granicach i na podstawie prawa.

60. Zasada demokratyzmu: oznacza ona stwarzanie warunków dla czynnego uczestnictwa wszystkich obywateli w życiu publicznym, zapewnienie wolności i praw człowieka oraz bezpieczeństwa obywateli, stwarzanie warunków działalności politycznej i gospodarczej.

61. Zasada subsydiarności (pomocniczości): oznacza ona, że ponieważ człowiek to najważniejszy podmiot wszelkich spraw, to inne instytucje powinny być tworzone jako pomocnicze w stosunku do jego działań.

62. Zasady współżycia społecznego: składają się z elementów etycznych i socjologicznych, nie są sankcjonowane lub egzekwowane samoistnie, musza być uwzględniane jako odrębne kryterium rozstrzygnięcia sprawy przez organy administracji tylko wówczas, gdy tak stanowią przepisy prawa będące materialnoprawną podstawą decyzji administracyjnej.

63. Zasada jawności działań administracji: oznacza ona, że wszelkie władze publiczne, za wyjątkiem ustawodawczych i sądowych, maja obowiązek udostępnienia obywatelom informacji publicznych.

64. Zasada kompetencyjności: każdy organ administracji publicznej wyposażony być musi w jasno określony zespół uprawnień, przyznanych mu w takim zakresie, by mógł je zrealizować.

65. Zasada efektywności: oznacza ona realizację zadań i osiągnięcie zamierzonych rezultatów przy najmniejszym wkładzie pracy.

66. Zasada zespolenia: zasada ta określa typ układu organizacyjnego opartego na idei przyznania jednemu pionowi uprawnień koordynacyjnych w stosunku do wielu różnych resortów organów.

67. Zasada kierownictwa i podporządkowania administracji: oznacza stosowanie władztwa organizacyjnego, które wiąże się z władzą w szerszym pojęciu oraz zależności organów niższego stopnia od organów wyższego stopnia.

V PRAWNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI

68. Prawne formy działania administracji: są to prawnie określone typy konkretnych czynności, które mogą być wykorzystane przez organ administracji do załatwienia określonej sprawy. Zaliczamy do nich:

• akty normatywne

• akty administracyjne

• umowy

• porozumienia administracyjne

• działalność społeczno - organizatorska

• czynności materialno - techniczne

69. Władztwo administracyjne (IMPERIUM): dysponują nim organy administracji, jest to możliwość stosowania przymusu państwowego, dla zapewnienia zgodności stanu faktycznego ze stanem prawnym ustalonym przez administrację. Może występować w postaci przymusu egzekucyjnego lub kar administracyjnych.

70. Akt normatywny: jest to akt jednostronny ustanowiony przez kompetentny organ administracji, w trybie określonym prawem, zawierający w swej treści normę prawną.

71. Cechy aktu normatywnego: jednostronny, wydawany przez kompetentny organ w określonym trybie, na podstawie prawa, skierowany do abstrakcyjnego adresata w abstrakcyjnej sytuacji, zawiera w swojej treści normę prawną.

72. Akt administracyjny: jest to władcze, jednostronne oświadczenie woli organu wykonującego zadania z zakresu administracji, oparte na przepisach prawa administracyjnego, określające w sposób prawnie wiążący sytuację konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie.

73. Cechy aktu administracyjnego: czynność oparta na przepisach prawa administracyjnego; stanowi władcze oświadczenie woli organu administracji; może wywoływać skutki nie tylko w sferze prawa administracyjnego lecz w innych dziedzinach prawa; tzw. podwójna konkretność- konkretny adresat, konkretna sprawa; wydawany jest w wyniku przeprowadzonego postępowania administracyjnego.

74. Akt normatywny administracji a akt administracyjny: akt normatywny- to władcze rozstrzygniecie organu administracji rządowej, samorządu terytorialnego, zawiera normy postępowania skierowane do generalnie określonego adresata w abstrakcyjnie określonej sytuacji, niekiedy może dotyczyć konkretnej sytuacji; akt administracyjny stanowi władcze jednostronne, oświadczenie woli organu wykonującego zadania z zakresu administracji, oparte na przepisach prawa administracyjnego, określające w sposób prawnie wiążący sytuację konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie.

75. Klasyfikacja aktów administracyjnych:

1. wg tego, do kogo jest skierowany:

• akty zewnętrzne

• akty wewnętrzne

1. podział wg treści:

• akty konstytutywne

• akty deklaratoryjne

76. Akty konstytutywne: są to akty, które tworzą, zmieniają lub uchylają stosunki administracyjno - prawne (zezwolenia, pozwolenia, zakaz, nakaz, zarządzenie).

77. Akty deklaratoryjne: są to akty, które deklarują jedynie w odniesieniu do konkretnego adresata, czy i jaki jest w danej sytuacji faktycznej jego stan prawny w sferze prawa administracyjnego wynikający z ustawy lub innego aktu normatywnego.

78. Decyzja administracyjna: jest to jednostronne rozstrzygniecie organu administracyjnego o wiążących konsekwencjach obowiązującej normy prawa administracyjnego dla indywidualnie określonego podmiotu i konkretnej sprawy, podejmowane w sferze stosunków zewnętrznych, poza systemem organów państwowych i podległych im jednostek.

79. Elementy decyzji administracyjnej: oznaczenie organu, który wydaje decyzje; data wydania decyzji; oznaczenie stron do których decyzja jest skierowana; powołanie podstawy prawnej decyzji, osnowa czyli rozstrzygnięcie istoty sprawy; pouczenie ( czy i w jakim trybie przysługuje odwołanie od decyzji ); podpis pracownika, który w imieniu lub z upoważnienia organu administracji wydał decyzje.

80. Porozumienie administracyjne: jest to nie władcza forma działania administracji, jest to czynność prawna realizowana przez podmioty wykonujące zadania administracji publicznej, oparta na współdziałaniu i równorzędności podmiotów, służy realizacji zadań administracyjnych a jego podstawę stanowi akt prawny porozumienia.

81. Cechy porozumień administracyjnych: nie władcza forma działania, wspólny cel, równorzędność stron, wspólna kontrola nad osiągnięciem zamierzonego celu i możliwość wcześniejszego rozwiązania porozumienia.

82. Elementy porozumień administracyjnych: może być zawarte między podmiotami na zasadzie równorzędności; służy przede wszystkim realizacji określonych zadań administracyjnych i tylko w granicach kompetencji działania uczestników porozumienia; prawną podstawą podjęcia wspólnej realizacji zadań stanowi akt prawny porozumienia określający podstawy, cel, warunki i formy wspólnego działania; dochodzi do skutku z chwilą oświadczenia woli jego uczestników; traci swoją moc prawną- w razie osiągnięcia celów w nim przewidzianych; za zgodą zainteresowanych; w sposób określony w samym porozumieniu; na podstawie rozstrzygnięć organu administracyjnego wyższego stopnia.

83. Różnica między porozumieniem administracyjnym a umową cywilnoprawną: porozumienie- równorzędność stron, różne sfery działania, kontrola wspólna przez wspólne organy porozumienia, oparta na prawie administracyjnym; umowa- co najmniej jedna strona jest organem administracji, dotyczy sfery świadczeń, spory rozstrzyga sąd, oparta na prawie cywilnym.

84. Czym różni się ugoda administracyjna od porozumienia administracyjnego: ugoda- porozumienie o sprzecznych interesach, poświadczone przez organ przed którym toczy się postępowanie, aby miało moc prawną, zastępuje wydanie aktu administracyjnego kończącego postępowanie; porozumienie- dochodzi do skutku i ma moc prawną z woli stron.

85. Umowa cywilno - prawna: jest to forma działania administracji, wykorzystywana przez organy administracji w celu realizacji nałożonych na nie zadań.

86. Ugoda: jest pisemnym porozumieniem stron o sprzecznych interesach w toczącym się postępowaniu administracyjnym i zastępuje akt administracyjny kończący postępowanie, musi być zatwierdzona przez organ prowadzący postępowanie.

87. Działania społeczno - organizacyjne: jest to działalność w formie niewładzczej taka sama, jaką może podejmować w zasadzie każda organizacja społeczna, w jej ramach nie stanowi się norm prawnych i nie stosuje przymusu administracyjnego.

88. Czynności materialno - techniczne (faktyczne): są to te działania organów administracji, które są oparte na wyraźnej podstawie prawnej i wywołują konkretne skutki prawne i następuje to drogą faktów, a nie przez tworzenie norm porządku prawnego. Obywatele musza się im podporządkować.

89. Akty władztwa zakładowego: są to akty wydane na podstawie zależności służbowej adresatów od wydającego, określają wymagane zachowania.

90. Co to jest uzasadnienie faktyczne i prawne decyzji administracyjnej: patrz pyt. 54 i 55

91. Warunki ważności aktu administracyjnego: zgodność z przepisami prawa materialnego; wydanie przez właściwy organ; wydanie w przepisanym trybie.

92. Akt administracyjny uznaniowy/luz decyzyjny/: stanowi zakres swobody w danej sytuacji związanej z podjęciem decyzji i polega na prawnej możliwości dokonania przez podejmującego decyzję wyboru jednego wariantu działania spośród różnych możliwych, wyznaczonych przez normę prawną.

93. Co to jest licencja: stanowi stwierdzenie nabycia określonych umiejętności pozwalających na wykonywanie określonej działalności np.: licencja pilota.

94. Nieistotna wadliwość: zachodzi jeżeli warunki powstania aktu administracyjnego zostały naruszone w sposób nieistotny tzn. w sposób nie mogący mieć wpływu na treść aktu; usunięcie wady przez uzupełnienie lub sprostowanie.

VI PODZIAŁY TERYTORIALNE PAŃSTWA

95. Pojęcie podziału terytorialnego: jest to podział dokonywany dla podmiotów państwowych w celu wprowadzenia pewnego ładu i porządku w działalności na określonej przestrzeni.

96. Istota podziału terytorialnego: dokonuje się o w tym celu, aby w każdej jednostce terytorialnej ustanowić odpowiedni organ państwa lub jednostki niepaństwowe wykonujące zadania państwa, które by działały w ściśle oznaczonych granicach terytorialnych.

97. Czynniki kształtujące podział terytorialny: czynniki natury ekonomicznej, procesy urbanizacyjne, struktury sieci osadniczej, zacieranie się różnic między miastem a wsią, czynniki demograficzne.

98. Klasyfikacja podziałów terytorialnych: podział zasadniczy, pomocniczy, dla celów specjalnych.

99. Zasadniczy podział terytorialny: podział na gminy, powiaty i województwa.

100. Podział pomocniczy: uzupełnia podział zasadniczy lub specjalny i jest tworzony dla organów pomocniczych w stosunku do podstawowych (np. sołectwa, dzielnice miejskie i osiedla tworzone w gminie).

101. Podział dla celów specjalnych: jest tworzony dla wyspecjalizowanych organów administracji, organów państwowych, przedsiębiorstw lub zakładów i dostosowany do specyfiki wykonywanych działań.

102. Rys historyczny podziału terytorialnego: podziały terytorialne nierozerwalnie wiążą się z istnieniem państwa jako zorganizowanej struktury; władcy wydzielali terytoria określonej wielkości by sprawnie nimi rządzić poprzez powołane w tym celu organy. Rozrost instytucji państwowych i wielokrotne zmiany granic wewnętrznych powodowały, iż kształt podmiotów terytorialnych ulegał i ulega do dziś ewolucji.

103. Reforma podziału terytorialnego: ustawą z 24.07.1998 wprowadzono zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny, wszedł on w życie 01.01.1999; jednostkami tego podziału są gminy (2489), powiaty (380) i województwa (16).

VII ORGANY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

104. Pojęcie organu administracji: jest to prawnie wyodrębniona część aparatu administracyjnego, działająca w imieniu państwa lub samorządu, w ramach przyznanych kompetencji i upoważniona do stosowania środków władczych

105. System organów administracji publicznej: rządowe- naczelnie, centralne, zespolone, nie zespolone , samorządowe.

106. System terenowych organów administracji publicznej: samorządowej- rada gminy, wójt, rada powiatu, zarząd powiatu, sejmik województwa, zarząd województwa.

107. Naczelne organy administracji rządowej: są to te spośród organów administracji publicznej, które są bezpośrednio powoływane przez Sejm (Prezydenta), są zwierzchnie wobec pozostałych organów w strukturze administracji rządowej i których właściwość terytorialna obejmuje obszar całego państwa. Należą do nich:

• Rada Ministrów,

• Prezes Rady Ministrów,

• ministrowie kierujący działami administracji rządowej,

• ministrowie członkowie Rady Ministrów

• kierownicy komitetów wchodzący w skład RM na mocy odrębnych ustaw.

• Podstawy prawne działania naczelnych organów: konstytucja i ustawy.

• Co określa ustawa o działach administracji rządowej: określa zakres działów administracji rządowej oraz właściwość ministra kierującego danym działem.

• RM jako organ: jest to organ naczelny, kolegialny, kierowniczy, posiada kompetencje wykonawcze i ustawodawcze ( wydaje rozporządzenia uchwały, przygotowuje projekty ustaw).

• Prawotwórcze uprawnienia Prezydenta RP: wydaje rozporządzenia, zarządzenia, postanowienia, akty urzędowe wymagające podpisu Prezesa RM, oraz rozporządzenia z mocą ustawy ( ART. 234 K), występuje z inicjatywą ustawodawczą.

• Czy minister członek RM jest organem administracji : tak, jest organem naczelnym, jednoosobowym, powoływanym przez prezydenta na wniosek premiera.

• Centralne organy administracji rządowej: tworzone są na podstawie ustaw i wyjątkowo na podstawie rozporządzeń RM i są samodzielnymi organami administracji rządowej; kierownicy (szefowie) tych organów nie wchodzą w skład RM, mimo że ich zakres zadań i kompetencji rozciąga się na terytorium całego państwa. Należą do nich (nadzór nad nimi sprawuje Prezes RM):

• Główny Urząd Statystyczny,

• Polski Komitet Normalizacyjny,

• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów,

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencja Wywiadu,

• Urząd Służby Cywilnej,

• Oraz ponad 50 innych organów centralnych podlegających nadzorowi właściwego ministra.

• Jakim organom podlegają organy centralne: centralne organy funkcjonujące w zakresie poszczególnych działów administracji rządowej- nadzór poszczególnych ministrów; organy nie objęte zakresem działów administracji- nadzór prezesa RM; lub RM.

• Cechy centralnych organów administracji publicznej: ich kompetencje obejmują cały kraj; nie wchodzą w skład RM i nie są umocowane w konstytucji; powoływane w drodze ustaw, czasem rozporządzeń np: Główny Urząd Statystyczny, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.

• Wymień terenowe organy administracji rządowej: w województwie działa administracja rządowa i samorządowa, w powiecie funkcjonują organy administracji rządowej pod zwierzchnictwem starosty i samorząd powiatowy, w gminach zaś tylko samorząd gminny.

• Administracja rządowa w województwie: wojewoda i działający pod jego zwierzchnictwem kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, organy administracji niezespolonej.

• Podstawa prawna działania administracji rządowej w województwie: statut województwa ustanowiony uchwałą Sejmiku Województwa.

• Działy administracji rządowej (co najmniej 7): ministerstwa- budownictwa, finansów, edukacji narodowej, gospodarki, kultury i dziedzictwa narodowego, nauki i szkolnictwa wyższego, obrony narodowej, spraw wewnętrznych i administracji.

• Administracja rządowa w powiecie: starosta i działający pod jego zwierzchnictwem kierownicy służb, inspekcji i straży (Komendant Powiatowy Policji, Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej, Powiatowy Inspektor nadzoru Budowlanego).

• Powołanie i odwołanie wojewody: powołuje go i odwołuje Prezes RM na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej.

• Zakres zadań wojewody:

• jest przedstawicielem RM w województwie,

• zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej,

• organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego,

• organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym, jeżeli ustawy szczególne tak stanowią,

• reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

• Kompetencje wojewody:

• kontroluje wykonywanie przez organy zespolonej administracji rządowej zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych, ustaleń RM i poleceń Prezesa RM,

• kontroluje wykonywanie przez organy jednostek samorządu terytorialnego i inne samorządy zadań z zakresu administracji rządowej,

• zapewnia współdziałanie wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rządowej i samorządowej działającej na obszarze województwa,

• wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa,

• wykonuje inne zadania przewidziane w ustawach oraz ustalone przez RM i Prezesa RM,

• może wydawać polecenia obowiązujące wszystkie organy administracji rządowej,

• kieruje i koordynuje działalnością zespolonej administracji zespolonej.

• Nadzór (organy nadzoru i kryteria) nad wojewodą: Prezes RM na podstawie kryterium zgodności jego działania z polityką rządu; minister właściwy do spraw administracji publicznej- na podstawie kryterium zgodności działania z prawem, a także pod względem rzetelności i gospodarności oraz dokonuje okresowej oceny pracy wojewody.

• Wojewoda jako przedstawiciel RM w województwie: odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa w szczególności- kontroluje wykonywanie przez organy zespolonej organizacji rządowej zadań wynikających z ustaw i innych aktów prawnych; kontroluje wykonywanie przez organy jednostek samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej; dostosowuje do miejscowych warunków szczegółowe cele polityki rządu; zapewnia współdziałanie wszystkich jednostek organizacyjnych administracji rządowej i samorządowej działających na obszarze województwa; reprezentuje RM na uroczystościach państwowych; wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa; przedstawia RM projekty dokumentów rządowych w sprawach dotyczących województwa.

• Wojewoda jako zwierzchnik administracji zespolonej w województwie: kieruje tą administracją i koordynuje jej działalność, zapewnia warunki do skutecznego jej działania oraz ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania.

• Co to jest administracja zespolona: są to organy działające w oparciu o zasadę zespolenia administracyjnego, pozwalająca na wyodrębnienie kompetencji administracyjnej w strukturach terenowych administracji publicznej. Organem zespolonej administracji rządowej w województwie jest wojewoda, a w przypadkach określonych w ustawach, kierownik zespolonej służby, inspekcji lub straży wojewódzkiej.

• Co to jest administracja nie zespolona : są to terenowe organy administracji rządowej i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej.

• Kryteria tworzenia organów administracji nie zespolonej : ustanowienie wyłącznie w drodze ustawy, jeżeli jest to uzasadnione ogólnopaństwowym charakterem wykonywanych zadań lub terytorialnym zasięgiem działania przekraczającym obszar jednego wojew.

• Rządowa administracja zespolona w województwie: wojewoda oraz kierownicy zespolonych służb, inspekcji lub straży wojewódzkiej.

• Rządowa administracja zespolona w powiecie: kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży przy pomocy jednostek organizacyjnych - komend i inspektorów, urzędy te łącznie ze starostwem powiatowym i powiatowym urzędem pracy stanowią powiatową administrację zespoloną pod zwierzchnictwem starosty (komendant powiatowy Policji, komendant powiatowy Państwowej Straży Pożarnej, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego.

• Administracja rządowa w powiecie: zaspokajanie potrzeb wspólnoty lokalnej:

• O ponadgminnym charakterze- w zakresie ochrony zdrowia

i edukacji

• w zakresie kultury i ochrony dóbr kultury

• w zakresie geodezji, kartografii

• w zakresie gospodarki nieruchomościami

• administracji architektoniczno- budowlanej




133. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego: (Strasburg 15.X.1985 r. / Polska ratyfikowała 14.VII. 1994 r.) określa ideę autonomii terytorialnej i stanowi zbiór zasad dotyczących statusu samorządności lokalnej; szczególnie wyróżniony zapis mówiący o niezaprzeczalnym prawie obywateli do uczestnictwa w kierowaniu sprawami publicznymi na szczeblach lokalnych, jako o podstawie funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa; prawa i obowiązki społeczności lokalnych powinny być określane uchwałami poszczególnych parlamentów oraz mieć swoje miejsce w konstytucjach państw

134. Cechy samorządu terytorialnego: samorządna organizacja ludzi, skupiona na danym terenie, wyznaczająca sobie określone cele związane z tym terenem.

135. Scharakteryzuj rządowe organy administracji niezespolonej: są to terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi, a także kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa, są one powoływane na podstawie ustawy, są nimi np. dowódcy okręgów wojskowych, dyrektorzy inspekcji wojskowych, dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych, komendanci oddziałów Straży Granicznej.

136. Pojęcie samorządu terytorialnego: oznacza on prawo i zdolność społeczności lokalnych, w granicach określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadnicza częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców.

137. Jednostki samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo.

138. Zasada domniemania właściwości samorządu terytorialnego: oznacza to, że samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.

139. Zasada domniemania właściwości gminy: oznacza, że gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego.

140. Referendum lokalne: oznacza sposób, w który mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego wyrażają w drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki przed upływem kadencji, wyróżniamy referenda gminne, powiatowe, wojewódzkie.

141. Przedmiot obligatoryjnego referendum gminnego: samoopodatkowanie się mieszkańców na cele publiczne; odwołanie rady gminy lub (i) wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przed upływem kadencji.

142. Czy możliwe jest odwołanie w drodze referendum lokalnego zarząd województwa: nie, gdyż wybór i odwołanie zarządów (w tym zarządu wojew.) jest wyłączną kompetencją organów stanowiących.

143. Kto może wystąpić o referendum lokalne: grupa co najmniej 15 obywateli; statutowa struktura terenowa partii politycznej działająca w danej jednostce samorządu terytorialnego; organizacja społeczna mająca osobowość prawną, której statutowym terenem działania jest co najmniej obszar danej jednostki samorządu terytorialnego.

144. Funkcje wójta: kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz; jest organem wykonawczym gminy, kierownikiem urzędu gminy i zwierzchnikiem służbowym pracowników urzędu gminy oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych; organ administracji publicznej.

145. Funkcje rady gminy: jako organu stanowiącego- podejmuje uchwały np. uchwala statut gminy; jako organu kontrolnego- kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy, powołując w tym celu komisję rewizyjną.

146. Funkcje starosty: organizuje pracę zarządu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu, reprezentuje powiat na zewnątrz, jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży (powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek; zatwierdza programy ich działania, uzgadnia wspólne działania tych jednostek, w sytuacjach szczególnych kieruje ich wspólnymi działaniami, zleca przeprowadzenie kontroli).

147. Zadania gminy:

a) zadania własne:

- infrastruktura techniczna (gminne drogi, ulice, place, mosty wodociągi, kanalizacja, wysypiska i utylizacja odpadów itp.)

- infrastruktura społeczna (ochrona zdrowia, pomoc społeczna, polityka prorodzinna, oświata, kultura, kultura fizyczna, edukacja publiczna)

- porządek i bezpieczeństwo publiczne (organizacja ruchu drogowego, porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli, ochrona przeciwpożarowa i bezpieczeństwo sanitarne)

- ład przestrzenny i ekologiczny (planowanie przestrzenne, gospodarka nieruchomościami, ochrona środowiska i przyrody oraz gospodarka wodna)

~ obowiązkowe zadania własne- gmina musi je wykonać i w pewnym tylko zakresie ma swobodę co do formy załatwienia

~ pozostałe zadania własne- gmina sama decyduje czy je wykona

b) zadania zlecone z zakresu administracji rządowej- wynikają z ustaw lub porozumień zawartych przez gminę z organami tej administracji.

148. Zadania samorządu województwa: określa strategię rozwoju województwa; wykonuje zadania określone ustawami w zakresie: edukacji publicznej, promocji i ochrony zdrowia, pomocy społecznej, polityki prorodzinnej, modernizacji terenów wiejskich, ochrony środowiska, gospodarki wodnej, przeciwdziałania bezrobociu itp.

149. Powołanie i odwołanie komendanta wojewódzkiego i powiatowego policji: powiatowego powołuje wojewódzki w porozumieniu ze starostą; wojewódzkiego powołuje minister właściwy ds. wewnętrznych na wniosek głównego komendanta za zgodą wojewody.

150. Powołanie i odwołanie komendanta wojewódzkiego i powiatowego PSP: powiatowego powołuje wojewódzki w porozumieniu ze starostą; wojewódzkiego powołuje minister właściwy ds. wewnętrznych na wniosek głównego komendanta i w porozumieniu z wojewodą.

151. Co oznacza określenie prywatyzacja zadań administracji publicznej: jest to instytucja prawna, która oznacza zjawisko wszelkiego odstępowania od uregulowania prawem publicznym na rzecz prawa prywatnego zadań, form organizacyjno- prawnych i majątku administracji; sensu stricto występuje gdy państwo całkowicie rezygnuje z wykonywania określonych zdań i odpowiedzialności za nie.

152. Scharakteryzuj orany gminy: rada gminy i wójt (prezydent miasta). Rada Gminy- jest organem stanowiącym i kontrolnym, w jej skład wchodzą radni w liczbie 15 w gminach do 20 tys. mieszkańców , 25- w gminach do 200 tys. oraz po 3 na każde dalsze rozpoczęte 100 tys. mieszkańców nie więcej niż 45; są wybierani w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych. Rada Gminy może powołać do określonych zadań stałe lub doraźne komisje. Obraduje na sesjach zwołanych przez przewodniczącego nie rzadziej niż raz na kwartał. Pracę Rady organizuje i prowadzi jej obrady przewodniczący rady. Kadencja trwa 4 lata. Wójt - jest organem wykonawczym gminy, jego kadencja trwa 4 lata. Wójt jest pracownikiem samorządowym zatrudnionym na podstawie wyboru.

153. Scharakteryzuj organy powiatu: rada powiatu i zarząd powiatu ze starostą na czele. Rada Powiatu jest organem uchwałodawczym i kontrolnym, w jej skład wchodzą radni w liczbie 15 w powiatach do 40 tys. mieszkańców oraz po 2 na każde kolejne rozpoczęte 20 tys. mieszkańców nie więcej niż 29 radnych, kadencja trwa 4 lata. Rada powiatu wybiera ze swego grona przewodniczącego i 1 lub 2 wice; zadaniem przewodniczącego jest wyłącznie organizowanie pracy rady oraz prowadzenie obrad rady. Rada obraduje na sesjach zwołanych przez przewodniczącego nie rzadziej niż raz na kwartał. Może powoływać ze swojego grona stałe lub doraźne komisje do określonych zadań. Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu liczącym od 3 do 5 osób. W jego skład wchodzą starosta jako przewodniczący, wicestarosta i członkowie. Zarząd wybierany jest przez radę powiatu w terminie 3 mies. od dnia ogłoszenia wyniku wyborów. Zarząd wykonuje uchwały rady i zadania powiatu. Szczególną pozycje zajmuje starosta.

154. Scharakteryzuj organy samorządu województwa: sejmik województwa i zarząd województwa: sejmik województwa- jest organem stanowiącym i kontrolnym. Kadencja trwa 4 lata. W jego skład wchodzą radni wybrani w wyborach bezpośrednich w liczbie 30 w wojew. do dwóch mln mieszk. oraz po 3 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 tys. mieszk. Do jego kompetencji należy: stanowienie aktów prawa miejscowego, uchwalania strategii rozwoju województwa, uchwalanie budżetu województwa, wybór i powoływanie zarządu województwa, powoływanie i odwoływanie skarbnika województwa, podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych. Pracę sejmiku organizuje i prowadzi jego obrady przewodniczący sejmiku. Zwołuje on sesje sejmiku nie rzadziej niż raz na kwartał. Sejmik może powoływać ze swojego grona stałe i doraźne komisje do wykonywania określonych zadań. Zarząd województwa- jest organem wykonawczym. W jego skład liczący 5 osób wchodzi marszałek województwa jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub dwóch wicemarszałków oraz pozostali członkowie. Marszałka województwa wybiera sejmik ze swojego grona. Do zadań zarządu województwa należy: wykonywanie uchwał sejmiku, gospodarowanie mieniem województwa, wykonywanie budżetu, przygotowywanie strategii rozwoju województwa, organizowanie współpracy ze strukturami samorządu w innych krajach, kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego. Po upływie kadencji sejmiku zarząd działa do dnia wyboru nowego zarządu. Pracę zarządu i urzędu marszałkowskiego organizuje marszałek województwa. Kieruje bieżącymi sprawami województwa i reprezentuje je na zewnątrz.

155. Organy i środki nadzoru nad samorządem terytorialnym: organami nadzoru nad samorządem terytorialnym są: prezes RM, wojewoda, a w zakresie spraw finansowych- regionalna izba obrachunkowa. Podział środków prawnych stosowanych wobec jednostek samorządu terytorialnego na:

- środki skierowane przeciwko aktom samorządu i środki skierowane przeciwko organom samorządu

- środki nadzoru wstępnego i następnego- w zależności od ich stosunku w czasie do działań organu samorządowego

- środki ad meritum ( skutki działania) i środki ad personam ( podmiot działania)- w zależności od celu na który są skierowane

- środki ad meritum o charakterze prewencyjnym, środki ad meritum o charakterze następnym ( represyjnym) i środki ad personam- wyłącznie o charakterze represyjnym.

156. Nadzór wojewody nad samorządem terytorialnym: uprawnienia nadzorcze wojewody są określone poprzez możliwość: stwierdzenia nieważności uchwały, organu samorządu, wstrzymania wykonania uchwały, wydania rozstrzygnięcia nadzorczego, żądania niezbędnych informacji i danych dotyczących organizacji i funkcjonowania samorządu, uczestniczenia w posiedzeniach organów samorządu, zatwierdzenia, uzgodnienia, zaopiniowania rozstrzygnięć organu samorządu.

157. Nadzór Prezesa RM nad samorządem terytorialnym: uprawnienia nadzorcze prezesa RM polegają na możliwości zawieszenia, na wniosek ministra właściwego ds. administracji publicznej organów samorządu i ustanowienia zarządu komisarycznego na okres od 2 lat nie dłużej niż do wyboru rady gminy oraz wójta na kolejną kadencje lub zarządu powiatu przez radę powiatu albo zarządu województwa przez sejmik województwa kolejnej kadencji.

158. Nadzór Regionalna Izba Obrachunkowa nad samorządem terytorialnym: w zakresie działalności nadzorczej właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych obejmuje uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach: procedury uchwalania budżetu i jego zmian; budżetu i jego zmian; zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego jednostki samorządu terytorialnego oraz udzielania pożyczek; zasad i zakresu przyznawania dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego; podatków i opłat lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy- Ordynacja podatkowa; absolutorium.

159. Nadzór Sejmu nad samorządem terytorialnym: w razie powtarzającego się naruszenia przez radę gminy konstytucji lub ustaw Sejm, na wniosek prezesa RM, może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. W razie powtarzającego się naruszenia przez radę powiatu ( sejmik województwa ) konstytucji lub ustaw Sejm, na wniosek prezesa RM, może w drodze uchwały rozwiązać radę powiatu ( sejmik województwa ), co jest równoznaczne z rozwiązaniem wszystkich organów powiatu ( samorządu województwa ).

160. Istota nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego: przedmiotem nadzoru jest działalność samorządu ( województwa, powiatowego, gminnego), co oznacza, że nadzorowi podlega taka realizacja zadań własnych jak i zadań zleconych. Kryterium nadzoru określa art. 171 ust. 1 K, który stanowi że działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności.

161. Istota samorządu terytorialnego: istotą samorządu terytorialnego jest przekazanie części uprawnień na ręce wspólnot terytorialnych (?)

162. Kryteria nadzoru nad samorządem: konstytucja jako kryterium nadzoru działalności samorządu terytorialnego wskazuje legalność. Nie dokonuje rozszerzenia kryteriów nadzoru o celowość w odniesieniu do zadań zleconych.

163. Miasta na prawach powiatu: prawa powiatu przysługują miastom, które 31.12. 1998 r. liczyły więcej 100 tys. mieszk. a także miastom, które z tym dniem przestały być siedzibami wojewodów. (chyba, że na wniosek właściwej rady miejskiej odstąpiono od nadania miastu praw powiatu, oraz tym, którym nadano status miasta na prawach powiatu przy dokonywaniu pierwszego podziału administracyjnego kraju na powiaty. Miasto na prawach powiatu jest gminą wykonującą zadania powiatu.)

164. Możliwość odwołania wójta przed upływem kadencji: w drodze referendum, w drodze wniosku ¼ rady gminy większością 3/5 głosów, w drodze nie uchwalenia absolutorium, w drodze nadzoru prezesa RM.

165. Co oznacza zespolenie w administracji: zasada zespolenia administracyjnego pozwala na wyodrębnienie kompetencji administracyjnej w strukturach terenowych administracji publicznej. Istotą zespolenia jest zwierzchnictwo nad jednostkami zespolonymi wg jednolitych kryteriów.

166. Stosunki prawne między poszczególnymi jednostkami samorządu terytorialnego: powiaty mogą tworzyć związki z innymi powiatami oraz zawierać porozumienia, miasta na prawach powiatu mogą tworzyć związki i zawierać porozumienia z gminami i województwami, powiaty mogą tworzyć stowarzyszenia z gminami i województwami.

167. Jednostki pomocnicze gminy: są to sołectwa i dzielnice (osiedla) a także położone na terenie gminy miasto;

168. Administracja rządowa - samorządowa: kryterium odrębności stanowi charakter wykonywanych zadań; samorząd wykonuje zadania samodzielnie na podstawie upoważnień i w ramach środków przyznanych mu przez Konstytucję i ustawy. Samorząd tworzą zrzeszenia wszystkich mieszkańców mające osobowość prawną i wykonujące zadania z zakresu administracji publicznej. Natomiast administrację rządową tworzą centralne i naczelne organy administracji rządowej, oraz różne organy administracji w województwie. Są one powoływane przez organy władzy państwowej.

169. Ostatnie zmiany w centrum administracji rządowej: np.: ustawa z 29.07.2005r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w podziale zadań i kompetencji administracji terenowej.( uporządkowanie kompetencji administracji rządowej i samorządu województwa ) ustawa ta weszła w życie 1.01.2006r. …

VIII ADMINISTRACJA ZAKŁADÓW, PRZEDSIĘBIORSTW, ORGANIZACJI SPOŁECZNYCH I PODMIOTÓW PRYWATNYCH

170. Podmioty prywatne wykonujące funkcje administracji: funkcje administracji wykonują także podmioty prywatne. Są to spółki akcyjne lub osoby prywatne. To im przepisy prawne mogą powierzać określone sprawy z zakresu administracji.

171. Fundacje prawa publicznego: jest to organizacja stworzona przez fundatora dla administrowania przekazanym jej przez fundatora, albo zasilanym z określonych źródeł majątkiem w celu osiągnięcia określonego przez fundatora korzystnego celu.

172. Zakład administracyjny, cechy: tworzone są na mocy odrębnych ustaw; wyposażenie w zakres władztwa administracyjnego, które przejawia się przez wydawanie przez zakład aktów normatywnych.

173. Zakład administracyjny, rodzaje:

1. ze względu na rodzaj korzystania z usług:

• otwarte

• o ograniczonym kręgu użytkowników

• zamknięte

2. ze względu na przedmiot działalności:

• świadczące usługi edukacyjne, wychowawcze itp.

• Działające w zakresie kultury i sztuki

• Świadczące usługi w zakresie ochrony zdrowia

• Służące zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku publicznego

• ze względu na stosowanie prawnych form działania administracji:

• formy działające tylko w odniesieniu dla użytkowników

• formy działania stosowane w stosunku do pracowników zakładu

• formy stosowane przez organy zakładu w zakresie stosunków zewnętrznych

IX PRACOWNICY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

174. Źródła prawa regulujące stosunki pracy w administracji publicznej: ustawa z 18.12.1998 roku o służbie cywilnej, ustawa z 16.09.1982 roku o pracownikach urzędów państwowych, ustawa z 22.03.1990 roku o pracownikach samorządowych.

175. Korpus Służby cywilnej: tworzą go pracownicy służby cywilnej zatrudnieni na podstawie umowy o pracę i urzędnicy służby cywilnej zatrudnieni na podstawie mianowania.

176. Wymagania formalne (ustawowe) kandydatów do Służb Cywilnych:

• jest pracownikiem służby cywilnej,

• osoba, która odbyła służbę przygotowawczą, z wyjątkiem absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej,

• ma co najmniej dwu letni staż pracy w służbie cywilnej,

• ma tytuł magistra lub równorzędny,

• zna co najmniej jeden język obcy,

• jest żołnierzem rezerwy lub nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony.

• Najnowsze zmiany ustrojowe dotyczące wyboru organów gminy: ustawa z 20. VI. 2002 o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza, prezydenta miasta.

• Sposoby nawiązywania stosunków pracy z pracownikami samorządowymi: w drodze wyboru, powołania, mianowania i umowy o pracę.

179. Sposoby rozwiązania stosunku pracy z pracownikami samorządowymi: rozwiązanie stosunku pracy następuje w razie:

1. likwidacji lub reorganizacji urzędu gminy lub innych jednostek, oraz biur (ich odpowiedników), połączonej ze zmniejszeniem stanu zatrudnienia,

2. niezawinionej utraty uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku,

  c)  trwałej utraty zdolności fizycznej lub psychicznej do pracy na zajmowanym stanowisku, stwierdzonej orzeczeniem komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia⁽²⁴⁾, jeżeli nie ma możliwości zatrudnienia pracownika na innym stanowisku, odpowiednim do jego stanu zdrowia i kwalifikacji zawodowych, albo pracownik odmawia podjęcia takiej pracy,

  d) nabycia prawa do renty lub emerytury

179. Podstawowe grupy pracowników administracji publicznej: urzędnicy państwowi; korpus służby cywilnej; pracownicy samorządowi.

180. Europejski Kodeks Dobrej Administracji: opracowany przez Europejskiego Ombudsmana Jacoba Sodermana, i uchwalony 6 września 2001 r. przez Parlament Europejski, z zaleceniem stosowania w organach i instytucjach Unii; zawiera ogólne zasady dobrej praktyki administracyjnej, znajdujące zastosowanie w kontaktach instytucji i administracji z obywatelem, jest zbiorem standardów przydatnych do oceny funkcjonowania administracji. Każdy obywatel UE ma prawo domagania się od organów i instytucji Unii bezstronnego, zgodnego z prawem rozpatrzenia wniesionej sprawy, bez zbędnej zwłoki. Przepisy tego kodeksu nakazują urzędnikowi być uprzejmym i kładą duży nacisk na właściwe informowanie obywatela, łącznie z podaniem nazwiska osoby zajmującej się sprawą i terminu jej załatwienia. Zasadnicze znaczenie ma prawo do dobrej administracji. Każda osoba ma prawo do bezstronnego i rzetelnego załatwienia swojej sprawy w rozsądnym terminie.

X KONTROLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

181. Formy kontroli: inspekcja, lustracja, rewizja ( kontrola finansowa), wizytacja.

182. Kontrola wewnętrzna:

1. instancyjna- np. w postępowaniu odwoławczym

2. resortowa np. przez ministra odpowiedzialnego za dany resort

3. międzyresortowa np. inspekcja sanitarna

4. prokuratorska

183. Kontrola zewnętrzna: kontrola NIK, RPO, kontrolna społeczna

184. Rodzaje kontroli:

1. wg kryterium zakresu kontroli:

• zupełna,

• ograniczona,

2. wg kryterium etapu kontroli:

• wstępna,

• faktyczna,

• następcza,

• wg kryterium usytuowania organu kontrolującego względem kontrolowanego:

• zewnętrzna,

• wewnętrzna.

• System kontroli nad administracją publiczną:

a) kontrola administracji wykonywana przez organy państwowe:

- kontrola parlamentarna

- kontrola Prezydenta RP

- kontrola Najwyższej Izby Kontroli

- uprawnienia Rzecznika Praw Obywatelskich

- uprawnienia GIODO ( kontrola zgodności przetwarzania danych z przepisami prawa )

- kontrola prokuratorska

- Państwowa Inspekcja Pracy

b) kontrola wewnątrzadministracyjna

- kontrola resortowa ( wykonywana w ramach poszczególnych działów administracji rządowej)

- kontrola instancyjna ( kontrola resortowa z zakresu procedury administracyjnej)

- kontrola międzyresortowa ( z punktu widzenia podległości administracyjnej określonemu naczelnemu lub centralnemu organowi administracji rządowej/z punktu widzenia zasięgu kontroli)

c) inne formy kontroli administracji

- kontrola regionalnych izb obrachunkowych

- kontrola społeczna

d) kontrola sądowa administracji ( patrz pyt. Następne )

186. Sądowa kontrola administracji publicznej:

a) sądy administracyjne- kontrola ta obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:

- decyzje administracyjne

- postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym

- postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym

- inne niż wyżej akty lub czynności z zakresu administracji publicznej

- akty prawa miejscowego

- akty organu jednostek samorządu terytorialnego i ich związków inne niż ww.

- akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego

- bezczynność organów

b) sądy powszechne i szczególne: sprawy z zakresu stosunków cywilnoprawnych, prawno karnych i innych stosunków prawnych nie ukształtowanych mocą decyzji administracyjnych

c) Trybunał Konstytucyjny: badania zgodności z konstytucją aktów normatywnych i umów międzynarodowych, skarga konstytucyjna, spory kompetencyjne, zgodność z konstytucją celów lub działalności partii politycznych

d) Trybunał Stanu: odpowiedzialność konstytucyjną ponoszą:

Prezydent RP, Prezes RM, członkowie RM, Prezes NBP, Prezes NIK, członkowie KRRiT, Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych, posłowie i senatorowie.

1. Pojęcie prawa admin. materialnego

Ta część prawa zawiera normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administr. publicznej i podm. znajdujących się a zewnątrz tej aministr.zawarte w przepisach prawa admin. powszechnie oowiąz.

2. Konkretyzacja norm pr. adm. mater.

Konkretyzacja norm występuje wówczas gdy normy pr. admin. nie określają wprost obow. adresata odsyłając do aktów stosowania prawa.

3. Działy prawa admin. materialn.

Ustrojowe - określa ustrój gminy, powiatu, województwa, samorządu terytorialnego.

Proceduralne - pokazuje w jaki sposób działa administracja

4. Pojęcie obywatelstwa

Więź między os. fizyczną a państwem z której wynikają uprawnienia i obowiązki

5. Wyjaśnij zasadę krwi i ziemi

Zasada Krwi: Urodzenie się dziecka z rodziców będących obywatelami polskimi lub z rodziców których przynajmniej jedno jest obywatelem polskim a drugie jest nieznane bądź nieokreślone jest jego obywatelstwo lub nie posiada żadnego obywatelstwa

Zasada Ziemi:Urodzenie się dziecka lub znalezienie dziecka na terytorium RP gdy oboje rodzice są nieznani lub nieokreślone jest ich obywatelstwo albo nie mają żadnego obywatelstwa.

6. Sposoby nabycia obywatelstwa

Nabycie obywatelstwa z mocy PRAWA i na podstawie INDYWIDUALNEGO AKTU ADM.

7. Nabycie obyw. z mocy Prawa

Przez urodzenie, znalezienie, repatriację, uznanie za repatrianta

8. Nabycie obyw. na podst. indywid. aktu adm.

(nadanie obywat. polskiego, uznanie za obywatela polskiego) Nabycie obyw. przez złożenie oświadczenia woli i jego przyjęcie przez właściwy organ.

9. Nabycie obywat. przez repatriację

Repatriantem jest osoba polskiego pochodzenia która przybyła do RP na podstawie wizy repatriackiej w celu osiedlenia się na stałe.( co najmniej 1 z rodziców lub dziadków lub pradziadków było narodowości polskiej)

10. Utrata obywatelstwa

Mozna je utracić tylko na swój własny wniosek po uzyskaniu zgody prezydenta RP.

11. Na czym polega ewidencja ludn. czemu służy kto prowadzi

Polega ona na rejstracji danych omiejscu pobytu os. fizycznych o ich narodzinach, dotyczącego obowiązku wojskowego, zmianach stanu cywilnego, obywatelstwa, imion, nazwisk, zgonach. Prowadzi ją Urząd Statystyczny.

12. Co obejmuje obow. meldunkowy

Obejmuje wszystkie os. przebywające na terytorium RP z wyjątkiem personelu dyplomatycznego i konsutalnego państw obcych.Obowiązek obejmuje zameldowanie, wymeldowanie z miejsca pobytu czasowego i stałego, właścicieli domów itp Poinformowanie odpowiednich władz że ktoś tam mieszka.

13. Pojęcie pobytu stałego i czasowego

Pobyt stały - zamieszkanie w określonej miejscowości pod okreslonym adresem - zamiar stałego przebywania.

Pobyt czasowy - przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stalego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem. Okres zameldowania czasowego jest okresem 2 miesięcy po upływie tego terminu dana osoba powinna zameldować się na okres stały.

14. Pesel i kto go nadaje

Numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności jest to jedenastocyfrowy stały symbol numeryczny identyfikujący os. fizyczną zbudowany jest z daty urodzenia, płci, liczby porządkowej, cyfry kontrolnej.

15. Obowiązek meldunk. cudzoziemca

Przed upływem 48h od przybycia do RP cudzoziemiec musi się zameldować np. w hotelu.

16. Co to jest dowód osobisty?

Jest to dokument urzędowy stwierdzający tożsamość.

17. Kto ma prawo posiadać dowód os.

Prawo do posiadania dowodu os. ma obywatel polski, powstaje prawo wraz z ukończeniem 13 roku życia można go otrzymać np. na uzasadniony wniosek rodziców lub opiekunów( a o s. która nie ukończyła 13lat warunek musi byc uzasadniony)

18. OBOWIĄZEK POSIADANIA

Obywatel polski gdy kończy się 18 lat (wyjątki gdy kończy się 15 lat i nie mieszka z rodziną nie jest na jej utrzymaniu, gdy zawrze umowę o prace)

19. Ważność dowodów osobistych

Ważny 10 lat od daty wystawienia a wydany osobie która nie ukończyła 18 roku życia na 5lat. Dowód wydany osobie która ukończyła 65 lat ważny jest na czas nie określony. Gdy następuje zgon osoby dowód osobisty podlega zwrotowi.

20. Kto wydaje dowd os. i jakie dane zawiera

Zawiera dane: numer ewidencyjny pesel, datę narodzin, imiona rodziców seria i numer dowodu , nazwę ora. wydającej dowód osobisty

21. Rodzaje paszportów, kto je wydaje, pojęcie

Paszport - dokument urzędowy uprawniający do przekraczania granicy i pobytu oraz poświadcza obywatelstwo. Rodzaje: zwykły (wojewoda), dyplomatyczny i służbowy (wydaje je minister spraw zagranicznych), tymczasowy (konsul).

22. Obligatoryjne przesłanki wydania dowodu

Na wniosek sądy prowadzącego przeciwko podmiot. sprawy karnej i cywilnej.( te osoby które nie dopełniają ustawowych obowiązków np. służba wojskowa podatki itp. nie mają prawa do paszportu).

23. Przesłanki zmiany imienia i nazwiska

Może nastąpić gdy zachodzą ważne względy: gdy nazwisko jest ośmieszające i bileujące z godnością człowieka , gdy jest niepolskie, nazwiska posiadające formę imienia.( Zmiana nazw na to które posiadało się wcześniej powrót do nazwiska które w przeszłości się nosiło lub używało).Organ stwierdzający że zachodzą te ważne względy decyduje o zmianie chyba że zachodzą negatywne przesłanki.

24. Organ właściwy w sprawie zmiany nazwiska

Możemy je zmienić w USC (dawniej w starostiwe) USC musi powiadomić inne urzędy o zmianie nazwiska lub imienia. Wojewoda jest organem odwoławczym od decyzji kier. USC.

25. Przesłanki odmowy zmiany imienia i nazwiska

Gdy wnioskodawca ubiega się o zmianę w zamiarze ułatwienia sobie działalności przestępczej albo uchylenie sie od odpowiedzialności karnej lub cywilnej, gdy wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska na lustoryczne.

26. System rejestr. stanu cywilnego

Do 16 roku rejestracja kościelna-system rejestracji świeckiej USC,- system rejestrowany przez organy koscielne pod nadzorem państwa - system mieszany ( część kość. część świecka)

27. Pojęcie stanu cywilnego

Fakt pozostawania lub nie pozostawania w związku małżeńskim. Stany cywilne dokumentuje się w księgach stanu cywilengo które prowadzone są przez urzędy stanu cywilnego.

28. Pojęcie aktu stanu cywilnego

Jest wpis dokonany w księdze stanu cywilnego. Zawiera dane: akt urodzenia, akt małżeński, akt zgonu.

29. Zasady rejestracji stanu cywilnego

Wpisy do ksiąg dokonuje się na podstawie zgłoszenia wydarzenia podlegającego rejestracji lub na podstawie zdarzenia które miało miejsce w USC

30. Akt Urodzenia

Jest publiczno-prawnym dokumentem stwierdzającym fakt narodzin.Dokument ten jest tworzony i przechowywany przez urząd stanu cywilnego. W akcie urodzenia odnotowywuje się: imię, nazwisko, płeć, date urodzenia, imiona i nazwiska rodziców, datę i miejsca ich narodzin, miejsce ich zamieszkania.

31. Akt małżeństwa

2 os. które zawarły ślub które złożą oświadczenie o wstąpieniu w zwiazek małżeński, znajdując się jednocześnie w obecności kierownika urzędu stanu cywilnego lub tez kiedy zawierają związek małżeński podlegający pr. wewn. wybranego kościoła oświadczą wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa cywilnego a kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzi następnia akt małżeński.

32. Akt Zgonu

Zgon osoby należy zgłosić najpóźiej w ciągu 3 dni od dnia zgonu (na skutek choroby zakaźnej 24h) do zgłoszenia zgonu zobowiązany jest małżonek, dzieci lub krewni albo powinnowaci, osoby mieszkające w lokalu w którym mieszkała osoba.Akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu wystawionej przez lekarza lub zakładu służby zdrowia.

33. Pozycja prawana kier. USC

kierownik gminy jest kier. USC W czasie ceremonii w razie niedogodności może zastąpić wójt, burmistrz, prezydent.

34.(33)

35. Kto powołuje USC

Rada gminy może powołać kierownika i jesgo zastępców.

36. Pojęcie Zgromadzenia

Jest zgrupowanie conajmniej 15 osób w celu wspólnych obrad lub wcelu wspólnego wyrażenia stanowiska.

37. Zgromadzenie Publiczne

To zgromadzenie organizowane na otwartej przestrzeni dostępnej dla określonych imiennie osób.

38. Podst. obow. organiz. zgom. publicz.

Zawiadomienia organu gminy, odpowiada za zgodny z prawem przebieg zgromadzenia, wyznacza przewodniczącego zgromadzennia.

39. Przesłanki wydania decyzji zakazującej org. zgomadzenia

Organ gminy oże wydać decyzją zakazującą zgr. Organizator musi taką decyzję dostać 24 godz przed rozpoczeciem zgr.Odmowa może nastąpić gdy: jego cel lub odbycie sprzeciwiają się ustawie, naruszają ustawę karną, zagrażają życiu ludzi lub mieniu znaczynch rozmiarów, godzą w prawa i wolności ludzi.

40. Obowiązki i uprawnienia przewodniczącego

Może rozwiązać zgromadzenie, wezwać siły porządkowe, maprawo zwracania uwagi uczestnikom zgromadzenia, ma prawo do usunięcia uczestnika niepodporządkuwującego się.

41. Co powinno zawierać zawiadom. o zgromadz. publ.

Powinno zawierać: nazwisko, imie lub nazwę organizatora, cel zgromadzenia i jego program, miejsce, datę, trasę przejścia.

42. Kto może rozwiązać zgrom. publiczne

Przewodniczący zgromadzenia publicznego

43. Obow. uczestników zgromadz. publ.

44. Pojęcie stowarzyszenia

Jest dobrowolnym samorządnym i trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych.

45. Rodzaje stowarzyszeń

Rejestrowe, Zwykłe, Związki stowarzyszeń.

46. Charakterystyka stowarz. rejestrowego

Może je założyćmin.15 członków, którzy uchwalają status i wybierają komitet założycielski. Statut ma zawierać nazwę cele, sposoby ich realizacji, teren na którym działa siedziba. Majątek powstaje ze składekc członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, dochodów z własnej działalności, dochód z majątku stowarzyszenia, ofiarności publicznej. Stowarzyszenie może prowadzić działalność gosp. pod warunkiem że dochód służy realizacji celów statusowych i nie może być przeznaczony do podziału.

Komitet składa do sądu okręgowego o rejestrację wraz ze statusem i listą założycieli, wniosek jest rozstrzygany w ciągu 3 m-c.

47. Stowarzyszenie Zwykłe

Aby je założyć wystarczą 3 os., regulamin. Dochody to tylko składki członkowskie. Przedmiotem może być to samo co w stowarzysz. rejestrowych. czyli wszystko co nie jest zabronione przez prawo.

48. Nadzór nad stowarzyszeniami

Wojewoda i starosta (nadzór admin.) i sądowy.Organ nadzorujący ma prawo żądać odpisów ustaw, przegląd lokalu stowarz.Organ ten może ingerować w sytuację prawną stowarz. przy pomocy określ. środków nadzoru.Organ nadzoru ma prawo do występowania z odpowiednimi wnioskami do org. sądowego. Może zakazać działalności stowarz. może udzielić upomnienia na władze stowarz. może uchylić uchwałę stowarzyszenia rozwiązać stowarz.

49. Def. Cudzoziemca

Jest nim każdy kto nie posiada obywatelstwa również apartyzi.

50. Pojęcie wizy i rodzaje

wizy- ruch wizowy zezwolenia,akt dmin. stosowany na zasadzie wzajemności. Rodzaje: lotniskowa, tranzytowa, zjazdowa, pobytowa, dyplomatyczna, służbowa, kurierska, dyplomatyczno-transytowa. Wizy wydają konsulowie.

51. Scharakteryzuj status uchodźcy

Wszyscy cudzoziemcy którzy w swoim pańswie są szykanowani ze względu na rasę, płeć politykęitd. Statut ten nadaje prezes do spraw repatriacji uchodźców.

Azyl - Schronienie, ochrona.może być polityczny, terytorialny. Przesłanki: cudzoziemiec oczekuje pomocy przed prześladowaniem np. nieposłusznie skazany - interes RP musi być.Rodzaje azylu: polityczny, terytorialny, dyplomatyczny. Azylu może udzielić prezes do spraw repatriacji.

52. Kategorie dróg publicznych

Z drogi publicznej może korzystaćkażdy na zasadach określonych przepisamiprawa, zgodnie z przeznaczeniem danej drogi: ze względu na funkcje w sieci drogowej drogi publ. dzielą się na:krajowe.wojewódzkie,powiatowe,gminne.Ulice leżące w ciągu tych dróg należą do tej samej kategorii co te drogi.Drogi publ. ze względu na ich dostępność dzilą się na: ogólnodostępne,o ograniczonej dostępności, w tym autostrady i drogi ekspresowe.

53. Właściciele, zarządcy, zarządy dróg publ.

Zarządcami dró są: krajowych - generalny dyr. dróg krajowych i autostrad,wojewódzkich - zarząd województwa, powiatowych - zarząd powiatu, gminnych - wójt, burmistrz (prezydent miasta).Drogi krajowe stanowią własność skarbu państwa pozostałe stanowią własn. właściwego samorządu wojeództwa, powiatu lub gminy.

54. Sposoby korzystania z wód

Powszechne korzystanie z wód - dotyczy wód śródlądowych, powierzchniowych wód publicznych, morskich wód wewnętrznych wraz z wodami zatoki gdańskiej i wód morza terytorialnego. Korzystanie z wód służy do zaspokojenia potrzeb osobistych, gospod domów lub rolnego bez stosowania urządzeń specjalnych oraz do wypoczynkui uprawiania turystyki, spotyów wodnych i wędkarstwa.Zwykłe - Oznacza że właściciel gruntu może dla zaspokojenia potrzeb własnych i gosp. domowego oraz rolnego korzystać bez pozwolenia wodoprawnego z wody stanowiącej jego własność oraz z wody podziemnej znajdującej się na jego gruncie.Szczególne - Jest to korzystanie wkraczające poza korzystanie powszechne i zwykłe. Wymaga ono pozwolenia wodoprawnego np.na pobór wód podziemnych, wprowadzanie ściekówdo wód, wydobywanie żwiru.

PRAWO ADMINISTRACYJNE; mgr P. Ura

KOŁO #1

Ćw. 1 :

STOSUNEK ADMINISTRACYJNY :

Problematyka stosunku administracyjno-prawnego nie jest zdefiniowana prawnie. Określenie stosunku prawnego jest typowym narzędziem, które od dawna odgrywa istotną rolę w poznaniu prawa, a zarazem stało się powszechne w jego profilaktycznym stosowaniu i nauczaniu. Jest pomocniczą konstrukcją nauki prawa.

Stosunki prawne uznawane są z reguły za odmianę stosunków społecznych. Walor prawny nadawany jest tylko niektórym z nich, właśnie stosunkom prawnym. Przyjmuje się, że stosunek prawny jest unormowaną w ramach prawa relacją zachodzącą pomiędzy co najmniej dwoma podmiotami, gdzie zachowanie jednego podmiotu implikuje zachowania drugiego. Inaczej mówiąc stosunek prawny występuje wówczas, gdy prawo przedmiotowe ma dla dwóch podmiotów prawnych takie znaczenie, że w określonych warunkach sytuacja prawna jednego podmiotu jest połączona w pewien sposób z sytuacją prawną drugiego.

Jeśli stosunki te ujęte są w normach prawa administracyjnego, to mamy do czynienia ze stosunkami administracyjno-prawnymi.

PODSTAWOWE ELEMENTY STOSUNKU ADMINISTRACYJNO-PRAWNEGO :

• Przedmiot : Sprawa z zakresu administracji mieszcząca się w sferze kompetencji administracji

• Podmioty : Muszą istnieć minimum dwa podmioty. Jeden z nich to organ administracji, nazywany podmiotem administrującym, natomiast drugi to podmiot administrowany, którym może być osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka. Podmiot administrujący musi dysponować przyznaną mu kompetencją. Jest ona odpowiednikiem cywilnej zdolności do czynności prawnych. Podmiot administrowany powinien legitymować się osobowością prawa administracyjnego, wyznaczoną istnieniem interesu wyodrębnionego i chronionego przez prawo

• Treść : Wyznaczone prawem administracyjnym zachowania (zakazane, nakazane, dozwolone) stosownie do wynikających ze stosunku obowiązków. Wynikają z nakazu, zakazu lub obowiązku

• Układ prawny sytuacji pomiędzy podmiotami : Najczęściej wskazywano na brak równorzędności. Podmiot administrujący pozostaje wobec podmiotu administrowanego w układzie nadrzędności. Nadrzędność ta wyraża się w możliwości lub powinności władczego, lecz jednostronnego ukształtowania lub skonkretyzowania pozycji podmiotu administrowanego pozostającego w stosunku z podmiotem administrującym

CECHY STOSUNKU ADMINISTRACYJNO-PRAWNEGO :

• charakter indywidualny

• władczość

• powstawanie na podstawie prawa ???

• rozstrzyganie konfliktów powstałych na tle ich treści następuje w trybie procedury administracyjnej, a jeśli ustawa tak stanowi - z udziałem sądu administracyjnego

• jako podmioty tych stosunków z reguły występują z jednej strony organ administracyjny lub inna jednostka upoważniona do wykonywania funkcji administracyjnych, a z drugiej strony obywatel, grupa obywateli, ich organizacje lub inny podmiot nie związany organizacyjnie lub służbowo z administracją

SYTUACJA ADMINISTRACYJNO-PRAWNA :

Określana jest mianem sytuacji prawnej, która z kolei jest rodzajem sytuacji społecznej.

W ogólnej teorii prawa sytuację tę określano jako taką, która charakteryzowana jest przez powiązanie kilku składników :

• podmiotu lub podmiotów o określonych właściwościach

• zachowania się lub typów zachowania się tych podmiotów

• rozważanego systemu norm prawnych

• kwalifikacji zachowania się uwzględnionych podmiotów w określonych okolicznościach i ze względu na normy rozpatrywanego systemu prawnego

APARAT ADMINISTRACYJNY :

Składają się na niego :

• Organy administracji rządowej

• Organy samorządowe

• Zakłady użyteczności publicznej

• Podmioty wykonujące funkcje administracji publicznej w ograniczonym zakresie i na podstawie specjalnych upoważnień (np. organizacje społeczne)

Przez aparat administracyjny rozumiemy wszystkie jednostki wykonujące funkcji administracji publicznej niezależnie od tego, czy są one państwowe, samorządowe, czy też nie.

KONTROLA :

Pojęcie to używane jest do określenia funkcji organu polegającej wyłącznie na sprawdzaniu działalności innych jednostek, bez stanów możliwości wpływania na działalność jednostek kontrolowanych poprzez wydawanie im nakazów czy poleceń.

Organ wyposażony w prawo kontroli ma zazwyczaj prawo wydawania zaleceń jednostkom kontrolowanym, a w przypadkach wyjątkowych, w celu uniknięcia strat ma prawo wydawania poleceń natychmiastowego usunięcia nieprawidłowości. Zasadniczo organ kontrolujący przedstawia tylko wyniki kontroli z jej wnioskami.

NADZÓR :

Termin ten jest używany do określania sytuacji, w której organ nadzorujący jest wyposażony w środki oddziaływania na postępowanie organów, czyli jednostek nadzorowanych, nie może jednak wyręczać tych organów w ich działalności.

Uprawnienia nadzorcze oznaczają tyle, co prawo do kontroli wraz z możliwością wiążącego wpływania na organy czy instytucje nadzorowane. Aby organ nadzorujący mógł władczo oddziaływać na jednostki nadzorowane przepisy musza przyznać mu takie uprawnienia. Noszą one miano środków nadzoru.

KOORDYNACJA :

Termin ten używany jest do określenia uprawnień wykonywanych przez organ w stosunku do organów czy instytucji, które są mu bezpośrednio podporządkowane. Są to jednostki bądź podległe innym organom, bądź też z samego założenia działające samodzielnie.

Organ koordynujący ma możliwość oddziaływania na organy i instytucje koordynowane przy użyciu różnego rodzaju środków w celu zharmonizowania działalności tych jednostek.

KIEROWNICTWO :

Kryją się w tym terminie najszersze uprawnienia.

Organ kierujący może używać wszelkich środków w celu oddziaływania na postępowanie organów kierowanych, z wyjątkiem środków, których użycia prawo zakazuje.

W zależności od tego, czy stosunki między organami oparte są na kierownictwie, koordynacji, nadzorze lub kontroli, różnie kształtuje się ich odpowiedzialność :

• Jeżeli dany organ jest wyłącznie organem kontrolującym, nie odpowiada on za pracę jednostek kontrolowanych, a wyłącznie za prawidłowość czynności kontrolnych

• Organ koordynacyjny odpowiada za efekty działalności koordynacyjnej, natomiast jego odpowiedzialność za działalność jednostki koordynowanej ogranicza się do zakresu w jakim może on wiążąco wpłynąć na tę działalność

• W przypadku organu kierowniczego, ponosi on pełną odpowiedzialność za postępowanie organów lub instytucji kierowanych

• Organ nadzorowany również ponosi odpowiedzialność za postępowanie organów nadzorowanych w zakresie spraw, które nadzoruje

Omawiane funkcje nie wykluczają się wzajemnie. Z organizacyjnego punktu widzenia kierownictwo obejmuje nadzór, kontrolę i koordynację działań jednostek kierowanych, podobnie organ sprawujący nadzór musi być wyposażony w uprawnienia do kontroli postępowania jednostek nadzorowanych.

Ćw. 2 :

Pojęcie decentralizacji i centralizacji dotyczą struktury aparatu administracyjnego, a konkretnie stosunków miedzy organami wyższego i niższego stopnia.

DECENTRALIZACJA :

Przez decentralizację rozumie się sposób organizacji aparatu administracyjnego, w którym organy niższego stopnia nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. Hierarchiczne podporządkowanie oznacza taką zależności organu niższego od organu wyższego, w której organ wyższy ma prawo kierowania pracą organu niższego za pomocą poleceń oraz decyduje o jego obsadzie personalnej.

Aby można było mówić o decentralizacji konieczne jest spełnienie następujących warunków :

• Wyposażenie organu niższego we własne kompetencje

• Brak hierarchicznego podporządkowania

• Faktyczna samodzielność organu niższego stopnia

Wyróżnia się dwa rodzaje decentralizacji :

• Terytorialna : Polega na wyposażeniu organów administracji zarządzających poszczególnymi jednostkami podziału administracyjnego w taki stopień samodzielności wobec organów nadrzędnych, który uzasadnia uznanie ich za organy zdecentralizowane; np. samorząd terytorialny

• Rzeczowa : Polega na powierzeniu określonym organom lub organizacjom, z reguły samorządowym, zarządzania określonymi rodzajami spraw

CENTRALIZACJA :

Jest przeciwieństwem decentralizacji.

Przez centralizację rozumiemy taki sposób zorganizowania aparatu administracyjnego państwa, w którym organy niższego stopnia są hierarchicznie podporządkowane organom stopnia wyższego. Centralizacja zakłada brak samodzielności organów niższego stopnia i ścisłe ich uzależnienie od organów nadrzędnych.

RODZAJE ORGANÓW ADMINISTRACYJNYCH :

• Scentralizowane (rządowe) : Obejmują organy podporządkowane Radzie Ministrów; administrację rządową na obszarze województwa wykonują : wojewoda, kierownicy Zespolonych Służb Inspekcji i Straży, organy administracji niezespolonej, organy samorządu terytorialnego, kierownicy Powiatowych Służb Inspekcji i Straży oraz organy innych samorządów

• Zdecentralizowane (samorządowe) : Organy samorządu terytorialnego obejmujące organy gmin, powiatu, organy samorządu województwa, samorządu zawodowego i samorządu gospodarczego

• Centralne : Znajdują się na najwyższym szczeblu administracyjnym; ich terytorialny zasięg działania z reguły obejmuje cały obszar państwa

• Terytorialne : Zawsze zarządzają tylko częścią terytorium państwa; znajdują się na niższym szczeblu struktury zarządzania niż organy centralne

• Decydujące : Przepisy prawa przyznają im prawo władczego rozstrzygania spraw w drodze decyzji wiążącej inne podmioty

• Doradcze : Organy pomocnicze

• Jednoosobowe : np. prezes Rady Ministrów, wojewoda

• Kolegialne : Rada Ministrów, Samorządowe Kolegia Odwoławcze

• Wybieralne

• Obsadzane w drodze nominacji : Mianowanie odbywa się z reguły przez organ wyższego stopnia; jest to jedna z cech administracji scentralizowanej

ORGAN PAŃSTWA : każda jednostka organizacyjna państwa, mająca uprawnienie do wyrażania woli tego państwa, czego wyrazem jest przyznanie danej jednostce organizacyjnej określonych kompetencji.

ORGAN ADMINISTRACJI PAŃSTWOWEJ : organ państwa zajmujący się bezpośrednim wykonywaniem funkcji administracyjnych państwa.

Ćw. 3 :

PODMIOTY ADMINISTRUJĄCE :

Wykonywanie zadań z zakresu administracji publicznej należy przede wszystkim do organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego. Jest jednak pewien obszar spraw, w których wykonaniu biorą udział inne podmioty. Należą do nich :

• Zakłady administracyjne

• Przedsiębiorstwa państwowe

• Fundacje i organizacje społeczne

• Podmioty prywatne

W swej działalności realizują one zarówno zadania administracji publicznej, jak i tzw. funkcje zlecone z zakresu administracji. Nazywane są one powszechnie jednostkami współadministrującymi.

Wykonywanie zadań przez inne podmioty może przybrać postać funkcji zleconych z zakresu prawa administracyjnego, bądź też zlecenia wykonania zadań publicznych czyli prywatyzacji zadań publicznych. Podstawą prawną wykonywania funkcji zleconych z zakresu administracji publicznej jest ustawa.

ZAKŁAD ADMINISTRACYJNY :

Określany jest jako zakład publiczny. Jest podstawową jednostką realizującą zadania administracji świadczącej.

Przyjmując za kryterium rodzaj korzyści wyodrębnia się :

• Zakłady otwarte : np. muzea

• Zakłady o ograniczonym zakresie użytkowników : np. szkoły wyższe, szpitale

• Zakłady zamknięte : np. zakłady karne, izby wytrzeźwień

Przyjmując za kryterium przedmiot działalności wyodrębnia się :

• Zakłady podejmujące działalność oświatową, wychowawczą i naukową

• Zakłady działające w zakresie kultury i sztuki

• Zakłady służby zdrowia i opieki społecznej

• Zakłady służące zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku publicznego

Przyjęcie jako kryterium prawnych form działania pozwala na wyodrębnienie form :

• Stosowanych tylko do użytkowników

• Form działania stosowanych wobec personelu zakładu

• Form działania w układzie prawa powszechnego

Celem zakładu jest bezpośrednie świadczenie usług.

Sferę stosowania środków administracyjno-prawnych przez organy zakładu ustala akt prawny o utworzeniu zakładu, sprecyzowane zostają zaś w regulaminie lub statucie danego zakładu.

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE :

Jego pozycja prawna określona jest w ustawie z dn. 25. 9. 1981 r. `O przedsiębiorstwach państwowych'. Zgodnie z ustawą jest ono samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorstwem posiadającym osobowość prawną.

Przedsiębiorstwo tworzone jest na mocy decyzji organu założycielskiego.

Obligatoryjnymi organami przedsiębiorstwa są :

• Dyrektor

• Rada Pracownicza

• Walne Zebranie Pracowników, które może być zastąpione zebraniem delegatów (plenarnym?)

Celem przedsiębiorstwa jest państwowego jest działalność zarobkowa w zakresie wyznaczonym przedmiotowo w akcie o utworzeniu przedsiębiorstwa.

FUNDACJA PRAWA :

Jest organizacją stworzoną przez fundatora dla administrowania przekazanym jej przez fundatora albo zasilanym z określonych źródeł majątkiem w celu osiągnięcia określonego przez fundatora, korzystnego dla innych celu.

Fundatorem może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jakieś zrzeszenie.

Wyróżnić można następujące fundacje :

• Fundacja prawa cywilnego : Tworzona na podstawie ustawy z dn. 6.4.1984 r. `O fundacjach'. Fundacje utworzone w oparciu o tę ustawę mogą wykonywać zarówno prywatne jak i publiczne cele

• Fundacja prawa publicznego : Tworzona na podstawie odrębnych ustaw; np. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, CBOS. Tego typu zakłady, wyposażone przez państwo w majątek, wykonują zadania administracji publicznej, posiadają strukturę organizacyjną i są nadzorowane przez organy naczelne administracji rządowej, które nadają im statuty

ORGANIZACJA SPOŁECZNA :

Odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu państwa i jego obywateli oraz realizuje zadania publiczne.

Jej pozycja prawna jest określona odrębnymi aktami prawnymi, które regulują w szczególności zadania tych organizacji, prawa i obowiązki ich członków, strukturę organizacyjną, stosunki z państwem i innymi organizacjami powołanymi do wykonywania określonych zadań.

Ćw. 4 :

TYPY FORM W PRAWIE ADMINISTRACYJNYM :

Dzielimy je na :

• Normy ustrojowe

• Normy materialne

• Normy formalne (proceduralne)

NORMY USTROJOWE :

• Normy określające właściwość : Umożliwiają przypisywanie organowi lub innej jednostce organizacyjnej, względnie osobie fizycznej, określonego uprawnienia lub obowiązku

• Normy ustanawiające zadania : Określają kierunki działania administracji oraz wskazują na wartości, którymi powinna się ona kierować

• Normy regulujące sposób działania : Zezwalają podmiotom administracji publicznej na zastosowanie określonej w prawie formy lub na podjęcie działania w sposób określony prawem i z wynikającymi z prawa konsekwencjami

• Normy regulujące organizację administracji : Mają m.in. na celu wyznaczenie stosunku zależności między organami i innymi jednostkami organizacyjnymi

NORMY MATERIALNE :

• Normy merytoryczne : Nakazują lub zakazują określonym podmiotom zachowywać się w pewnych okolicznościach w określony sposób

• Normy blankietowe : Nakazują sposób w jaki mogą być podjęte czynności organu oraz umożliwiają organowi uwzględnienie wartości i interesu celowo niezdefiniowanych w przepisach prawnych

• Normy generalne : Nie mają indywidualnie wyznaczonego adresata

• Normy abstrakcyjne : Nie mają konkretnie określonych okoliczności, od których zależy uprawnienie lub obowiązek adresata

NORMY PROCEDURALNE :

• Normy postępowania administracyjnego : Wywodzą się z przepisów regulujących postępowanie administracyjne. Określają czynności podmiotów postępowania, tj. organu zobowiązującego do prowadzenia postępowania oraz uczestników tego postępowania

• Normy postępowania sądowo-administracyjnego : Zdeterminowane są przepisami regulującymi postępowanie przed sądem administracyjnym. Ich treść jest uzależniona od funkcji tego postępowania i jego struktury

• Normy postępowania skargowo-wnioskowego : Ich celem jest dokonanie urzędowej oceny stanu faktycznego wskazanego w skardze wniosku i skonfrontowanie go z aktualnym stanem prawnym oraz określenie sposobu urzeczywistnienia sprawy będącej przedmiotem skargi lub wniosku

• Normy postępowania kontrolnego : Określają zachowanie się podmiotu uprawnionego do kontroli oraz prawa i obowiązku kontrolowanych

Ćw. 5 :

FORMA DZIAŁANIA ADMINISTRACJI :

Prawnie określony typ konkretnej czynności organu administracji. Typ czynności nie zależy od zakresu spraw, w jakich te czynności występują, ani od tego, czy są one powiązane z innymi czynnościami.

Pojęcie prawnej formy działania administracji na gruncie prawa administracyjnego jest odpowiednikiem pojęcia czynności prawnej na gruncie prawa cywilnego.

Podstawową formą działania administracji jest akt administracyjny.

FORMY DZIAŁAŃ ADMINISTRACJI (spośród ogółu działań administracji) :

• Akty normatywne

• Akty administracyjne

• Ugody

• Porozumienia administracyjne

• Czynności cywilnoprawne

• Czynności faktyczne

SFERY DZIAŁAŃ ADMINISTRACJI :

• Zewnętrzna : Działalność administracji podejmowana w stosunku do podmiotów niepodporządkowanych organizacyjną ani służbową podległością danemu organowi administracji. Będzie to więc sfera stosunków z obywatelami, organizacjami społecznymi i samorządowymi oraz z innymi zrzeszeniami obywateli, a także innymi jednostkami państwowymi i niepaństwowymi, które nie są organizacyjnie ani służbowo podporządkowane danemu organowi; np. sfera zewnętrzna obejmuje stosunki prawne wojewody z przedsiębiorstwem prywatnym działającym na terenie gminy

• Wewnętrzna : Mamy z nią do czynienia wówczas, gdy w grę wchodzą stosunki prawne z organami czy jednostkami organizacyjnymi bądź też z pracownikami bezpośrednio służbowo podporządkowanymi danemu organowi; np. stosunki prezesa Rady Ministrów z wojewodą czy wojewody z pracownikami urzędu wojewódzkiego

FORMY DZIAŁAŃ ADMINISTRACJI :

• Władcze : Akty administracyjne i akty normatywne. Cechą działań władczych jest to, że organ administracji jednostronnie, mocą swoich kompetencji, rozstrzyga o pozycji prawnej drugiej strony stosunku prawnego, a więc o pozycji obywatela czy innego podmiotu. Druga strona musi się podporządkować woli organu, który dysponuje instrumentami prawnymi pozwalającymi mu na wymuszenie podporządkowania się

• Niewładcze : Pozycja organu administracji i pozycja drugiego podmiotu stosunku prawnego są sobie równe lub jeżeli występuje tu pewnie zróżnicowanie, to jednak organ administracji nie zajmuje pozycji zdecydowanie nadrzędnej

Niejednokrotnie rozwiązanie określonego problemu czy sprawy wymaga zastosowania kolejno kilku działań administracji, mających różne formy prawne. Mówi się wtedy o ciągu działań prawnych lub też o tzw. działaniach złożonych administracji.

CECHY AKTU NORMATYWNEGO :

• Władcze rozstrzygniecie organu władzy publicznej (władzy wykonawczej, czyli organu administracji samorządowej lub samorządu terytorialnego)

• Zawiera normy postępowania skierowane do ogólnie określonego adresata w abstrakcyjnie określonej sytuacji. Nie wskazuje adresata imiennie, określa tylko cechy, przy których wystąpieniu każda osoba staje się adresatem aktu. Kryterium sposobu określenia sytuacji ma charakter drugorzędny, choć typowy akt normatywny nie ulega skonsumowaniu w wyniku jednorazowego działania, ma zastosowanie zawsze, jeżeli zaistnieje określona w nim sytuacja

• Posiada różne nazwy; najczęściej jest to `rozporządzenie' lub `zarządzenie', choć nie każdy tak nazwany akt jest aktem normatywnym lub `uchwała', jeśli jest to akt organu kolegialnego, choć nie każda uchwała ma charakter normatywny, mogą być także uchwały indywidualne

Administracja

ćwiczenia z mgr Ura

1. Płaszczyzny działania administracji
   

reglemantacyjno-dystrybucyjna działalność świadcząca, zwana też organizatorską ♣ Płaszczyzna reglemantacyjno-dystrybucyjna: realizowana przez administrację przede wszystkim w formie wydawania decyzji administracyjnych. Płaszczyzna bezpośrednich stosunków: organ administracji - obywatel. Tego rodzaju zadania administracji podlegająkontroli sądowej - w trybie i na zasadach przewidzianych w przepisach o postępowaniu administracyjnym. ♣Płaszczyzna działań organizatorskich: bardziej rozbudowana, związana jest z szeroko rozumianym zaspokajaniem potrzeb społecznych nie w skali indywidualnych spraw, lecz grup obywateli. Są to zadania związana z np. rozwijaniem świadczeń socjalnych, ochroną zdrowia, oświatą, kulturą, budową drug, ulic, mostów. Tego typu zadania określone zostały, jako zadania własne gminy.

2. Sfery działania administracji
   

Sfera zewnętrzna Sfera wewnętrzna ♣ Sfera zewnętrzna: działalność administracji podejmowana w stosunku do podmiotów niepodporządkowanych służbową podległością danemu organow administracji. Będzie to zatem sfera stosunków z obywatelami, organizacjami społecznymi czy też z jednostkami państwowymi i niepaństwowymi i niepaństwowymi niepodporządkowanymi organizacyjnie. ♣ Sfera wewnętrzna: stosunki z organami czy jednostkami organizacyjnie podporządkowanymi bądź pracownikami bezpośrednio służbowo podporządkowanymi danemu organowi. Np. stosunki służbowe wójta z pracownikami samorządowymi zatrudnionymi w urzędzie gminy, komendanta wojewódzkiego policji z podległymi mu policjantami itp.

3. Wewnętrzny podział prawa administracyjnego
   

Prawo ustrojowe Prawo materialne Prawo procesowe „kto robi?”, „co robi?”, „jak robi?” ♣ Prawo ustrojowe: prawo o ustroju administracji publicznej, reguluje organizacje i zasady funkcjonowania aparatu administracyjnego powołanego do wykonywania zadań z zarkresu administracji publiczej. Przepisy tego prawa regulują wsystkie najważniejsze elementy administracji publicznej jako organizacji, stanowią podstawy prawne organizacji administracji. Reguluje ono przede wszystkim strukturę aparatu adminsitracyjnego oraz zachodzące w nim procesy (kierowania, nadzoru, kontroli, informacji itp.). Zawiera ono przepisy prawne określające podmioty administracji, określając ich strukturę organizacyjną, zakres zadań, formy i metody ich wykonywania, a także przepisy tworzące podział terytorialny kraju na potrzeby tej administracji. Podstawę tego prawa stanowi konstutucja oraz ustawy. Jest to nieskodyfikowana część prawa administracyjnego. ♣ Prawo materialne: zawiera normy ustanawiające wzajemne uprawnienia i obowiązki organów administracji publicznej ui podmiotów znajdujących się na zewnątrz tej adminsitracji zawarte w przepisach prawa administracyjnego powszechnie obowiązującego. Normy te mogą być konkretyzowane w drodze aktów administracyjnych (np. wydanie pozwolenia na budowę, wydanie pozwolenia na broń, zmiana nazwiska) lub przez czynności materialno-techniczne (np. zameldowanie pod wskazanym adresem, nadanie numeru PESEL). Prawo materialne określa granice ingerencji administracji w prawa jednostki, a także wyznacza zakres oczekiwańjednostki od administracji. Stąd odpowiada na pytanie „co jest przedmiotem regulacji administracyjnoprawnej”. Jest to nieskodyfikowana część prawa administracyjnego. ♣ Prawo procesowe: przepisy prawa procesowego, zwane też przepisami formalnymi, regulują tok czynności podejmowanych przez organy określone prawem ustrojowym w celu realizacji norm prawa materialnego. To prawo zajmuje się m.in. sądownicterm administracyjnym, postępowaniem administracyjnym orólnym, postępowaniem egzekucyjnym w administracji, postępowaniem podatkowym czy też postępowaniem administracyjnym właściwym dla organów administracji specjalnej, np. policji, górnictwa, administracji morski Prawo procesowe w zasadniczej częśći zostało skodyfikowane.

4. Nadzór

Nadzorem określa się najczęściej sytuacje, w których organ nadzorujący jest wyposażony w środki oddziaływania na postepowanie organów nadzorowanych. Uprawnienia nadzorcze oznaczają więc uprawnienia kontrolne wraz z możliwośćiąwiążącego wpływania na organy czy instytucje nadzorowane w jego działalności. Zestaw środków nadzoru określany jest jako prawna lista środków nadzoru, co oznacza, że organ nadzorujący może używać tylko takich środków nadzoru, jakie zostały mu przyznane przez prawo. W nadzorze o jakim stanowią przepisy ustawy, zawsze mieszczą się elementy kierownictwa.

5. Kontrola
   

Pojęcie kontroli używane jest najczęśćiej do określenia funkcji organu, którego zadaniem jest wyłącznie sprawdzenie działalności innych organów czy instytucji oraz ocenianie prawidłowośći ich działanie. Organ kontrolujący nie ma zazwyczaj możliwośći wpływania na działalność organów kontrolowanych, może wydawać jedynie pewne zalecenia.

6. Kierownictwo
   

Cechą podstawową kierownictwa jest określony zakres władztwa organizacyjnego, które wiąże sięz władzą w szerszym pojęciu i daje możliwość np. kierowania zachowaniem się podwładnych niezależnie od ich woli. Organ kierujący może używać wszelkich środków w celu oddziaływania na postępowanie organów kierowanych, z wyjątkiem środków, których prawo zabrania. Będą to więc i środki nadzoru.

7. Koordynaja
   

Termin używany do określenia uprawnień wykonywanych przez organ w stosunku do organów czy instytucji, które nie sąmu bezpośrednio podporządkowane. Organ koordynujący ma jednak możliwość oddziaływania na instytucje koordynowane przy użyciu róznego rodzaju środków w celu zharmonizowania działalności tych jednostek.

8. Centralizacja
   

Jest to taki sposób zorganizowania aparatu administracyjnego państwa, w którym organy niżeszego stopnia są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. Rgany niższego stopnia są więc ściśle uzależnione od organów wyższego stopnia oraz nie mają własnej samodzielności. Brak samodzielności oznacza, że organy nadrzędne skupiają uprawnienia do decydowania o sytuacji prawnej pracowników organu niższego w zakresie stosunku pracy, mają więc prawo powoływania i odwoływania kierownika organu niższego. Organ niższego sotpnia nie ma też zagwarantowanej sfery samodzielnego podejmowania decyzji. Organ wyższego stopnia wpływa na organ niższego stopnia za pomocą poleceń, instrukcji, wytycznych. ♣ koncentracja: skupianie kompetencji w rękach nielicznej grupy organów ♣ dekoncentracja: przenoszenie kompetencji na większą liczbę organów.

9. Decentralizacja
   

Jest takim sposobem organizacji aparatu administracyjnego, w którym organy niższego stopnia nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia nie może więc wydawać poleceń organom na stopniu niższym w zakresie sposobu załatwiania określonych spraw. Organ wyższego stopnia nadzoruje działalność organu niższego stopnia, ale nim nie kieruje. W takim układzie organ niższego stopnia ma własny zakres kompetencji, jest organem samodzielnym, z własnymi źródłami dochodu oraz samodzielnie decyduje o sposobie wydatkowania posiadanych środków finansowych. ♣ decentralizacja terytorialna: wyposażenie organów administracji zarządzających poszczególnymi jednostkami podziału terytorialnego w taki stopień samodzielności, który uzasadnia uznanie ich za organy zdecentralizowane. Przykład - samorząd terytorialny. ♣ decentralizacja rzeczowa: powierzenie samodzielnym organom lub organizacjim zarządzania określonymi rodzajami spraw, np. powierzenie Polskiej Akademii Nauk wielu zadań z dziedziny nauki.

10. Elementy stosunku administracyjno-prawnego
    

Przedmiot, podmiot, uprawnienia i obowiązki

11. Cechy stosunku administracyjno -prawnego
    

♣charakter władczy, tzn. jedna z jego stron (organ administracyjny) może w razie konfliktu z pozostałymi uczestnikami stosunku zastosować środki przymusu. ♣powstaje na podstawie wyraźnie dopuszczających takie rozwiązanie przepisów prawa administracyjnego. ♣charakter obowiązkowy, co oznacza ograniczoną swobodę lub całkowity jej brak przy określaniu współuczestników stosunku, jak również przy formułowaniu jego treści

12. Sposoby nawiązania stosunku administracyjno -prawnego
    

♣ z mocy prawa - w sytuacji faktycznej, z którąnorma prawna wiąże wyraźne skutki prawne (np. zobowiązek zgłoszenia siędo rejestracji wojskowej) ♣ z mocy indywidualnego aktu administracyjnego skierowanego do konkretnego podmiotu (np. decyzja o przydziale mieszkania) ♣ przez zgłoszenie się strony z roszczeniem o określone zachowanie się organu administracyjnego (np. o odszkodowanie za szkody powstałe przy budowie drogi) ♣ przez określone prawem zachowanie się obywatela lub organu administracyjnego (np. organ administracji występuje do obywatela o zezwolenie na przejazd przez działkę w związku z budową drogi)

13. Klasyfikacja źródeł prawa administracyjnego
    

14. Źródła prawa powszechnie obowiązującego

♣ konstutucja ♣ ustawy ♣ ratyfikowane umowy międzynarodowe ♣ rozporządzenia ♣ akty prawa miejscowego

15. wewnętrzne źródła prawa administracyjnego

Przepisy prawa o charakterze wewnętrznym skierowane są do jednostek organizacyjnie podległych organowi wydającemu te akty. Do tych źródeł Konstytucja zalicza ♣uchwały Rady Ministrów, ♣zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów, ♣ zarządzenia prezydenta RP A także: ♣ regulaminy, ♣ instrukcje, ♣ okólniki , ♣ wytyczne Czasem również ♣ statuty.

16. źródła prawa wspólnotowego

♣ traktaty,♣ rozporządzenia,♣ dyrektywy,♣ decyzje,♣ zalecenia,♣ opinie opis na stronie 61-63

17. Nieformalne źródła prawa administracyjnego
    

♣zwyczaj , ♣ orzecznistwo sądowe, ♣ doktryna prawnicza, ♣ normy i zasady pozaprawne

18. Akt normatywny
    

♣ jest to władcze rozstrzygnięcie organu administracji rzadowej, samorządu terytorialnego(wojewódzkiego, powiatowego, gminnego) lub innego podmiotu wykonującego zadania z zakresu administracji ♣ zawiera normy postępowania skierowane do generalnie określonego adresata w abstrakcyjnie określonej sytuacji; niekiedymoże dotyczyć konkretnej sytuacji, np. uchwała porządkowa rady gminy wydana w czasie powodzi, nakazująca opuszczenie przez ludnośc danej miejscowości

19. Akt administracyjny

Akt administracyjny stanowi władcze jednostronne oświadczenie woli organu wykonującego zadania z zakresu administracji, oparte na przepisach prawa adminsitracyjnego, określającego w sposób prawnie wiążący sytuację konkretnie wskazanego adresata w indywidualnie oznaczonej sprawie.

20. Ugoda
    

Jest pisemnym porozumieniem stron o sprzecznych interesach w toczącym się postępowaniu administracyjnym i zastępuje akt administracyjny kończący postępowanie. Dla swojej ważności musi być zatwierdzona przez organ prowadzący postępowanie. Postanowienie o zatwierdzeniu ugody lub odmowie jej zatwierdzenia powinno być wydane w ciągu 7 dni od dnia jej zawarcia. Zatwierdzona ugoda wywołuje takie same skutki prawne jak decyzja administracyjna.

21. Porozumienie administracyjne
    

Przedmiotem porozumienia są zawsze sprawy leżące w sferze prawa adminiscyjnego, a nie cywilnego. Podstawowymi elem. porozumienia są: ♣ porozumienie może być zawarte między podmiotami na zasadzie równorzędności ♣ słyżu ono przede wszystkim realizacji określonych zadań administracyjnych i tylko w granicach kompetencji działania uczestników porozumienia ♣ prawnąpodstawę podjęcia wspólnej realizacji zadań stanowi ustalony przez uczestników akty prawny porozumienia określający podstawy, cel, warunki i formy wspólnego działania. ♣ porozumienie dochodzi do skutku z chwiląoświadczenia woli jego uczestników Porozumienie traci swoją moc prawnąw następujących sytuacjach: ♣ w razie osiągnięcia celów w nim przewidzianych ♣ za zgodąwszystkich zainteresowanych ♣ w sposób określony w samym porozumieniu ♣ na podstawie rozstrzygnięć organiu adm. wyższego stopnia, wspólnego dla wszystkich uczestników

22. Umowa cywilnoprawna
    

Str 112

23. Prawne formy działania administracji
    

Prawną formą działania administracji jset prawnie określony typ konkretnej czynności, który może być wykorzystany przez organ administracji do załatwienia określonej sprawy

37

---