Polskie tablice rejestracyjne, Dokumenty Textowe, Nauka


Polskie tablice rejestracyjne

[edytuj]

Z Wikipedii

Brak wersji przejrzanej

Skocz do: nawigacji, szukaj

Tablice rejestracyjne używane w Polsce
u góry: wzór wydawany od 2 maja 2006
u dołu: wydawane od 1 maja 2000 do 1 maja 2006

Obecnie używane tablice rejestracyjne zostały wprowadzone 31 marca 2000 r. po ostatniej reformie podziału administracyjnego kraju w 1999 r., a wydawane są od 1 maja 2000 r. Zastąpiły one tablice starszego typu, czarne z białymi znakami, które były mniej czytelne w nocy. Nowe tablice pokryte są substancją silnie odbijającą światło. Obecny wzór tablic określa rozporządzenie Ministerstwa Infrastruktury z 22 lipca 2002 r.[1].

Oznaczenia tablic rejestracyjnych wg województw

Oznaczenia tablic rejestracyjnych wg powiatów

Wyróżnia ono 6 rodzajów tablic rejestracyjnych:

Pierwsza litera oznacza województwo, a 1 lub 2 następne - powiat. Jeżeli jest to jedna litera, jest to powiat grodzki (lub dzielnica Warszawy), jeżeli dwie - ziemski, ale istnieją odstępstwa od tej reguły. Po wyróżniku powiatu następuje wyróżnik pojazdu. Nie można w nim jednak stosować liter B, D, I, O, Z, zbyt podobnych do cyfr 8, 0, 1, 0, 2 (wiele powiatów nie stosuje się do tej zasady). Według rozporządzenia z 22 lipca 2002, litery M i W mają teraz nieco inne kształty.

Pod koniec 2003 r. nowe tablice miała już ponad połowa pojazdów poruszających się po polskich drogach. Tablice wz. 1976 tracą ważność przy zmianie właściciela pojazdu wyposażonego w takie tablice, zmiany miejsca zamieszkania właściciela lub sprzedaży pojazdu do innego powiatu. Nie ma jednak terminu ani obowiązku zmiany tablic na białe, gdyż z czasem prawie wszystkie będą miały nowe.

Niektóre powiaty - zarówno grodzkie, jak i ziemskie - stosują rejonizację tablic. Zdaniem niektórych pasjonatów tablic, jest to najlepszy sposób na wykorzystywanie pojemności rejestracyjnej, ułatwia także rejestrowanie pojazdów.

2 maja 2006 r. wprowadzono unijny wzór tablic rejestracyjnych, gdzie 12 gwiazdek Unii Europejskiej zastąpiło polską flagę[2]. Istnieje możliwość wymiany tablic z polską flagą na tablice z gwiazdkami UE przy zachowaniu starego numeru.

Spis treści

[pokaż]

0x01 graphic
Nalepki [edytuj]

Nalepka legalizacyjna składa się z 3 części: 2 hologramowych nalepek naklejanych na tablice (30 × 20 mm) oraz jednej, wklejanej do dowodu rejestracyjnego (30 × 10 mm). Jeżeli pojazd ma tylko jedną tablicę, drugą nalepkę na tablicę umieszcza się w dowodzie. Na wszystkich nalepkach znajduje się taki sam numer legalizacyjny. Nalepki legalizacyjne umieszcza się na wszystkich tablicach, oprócz tymczasowych.

Nalepka ważności tablicy tymczasowej ma kształt koła (średnica - 44 mm). Do września 2002 r. była koloru czerwonego z białymi cyframi, natomiast od września 2002 r. jest przezroczysta, z czerwonymi cyframi. Na nalepce pośrodku znajdują się cyfry oznaczające rok, a po zewnętrznej stronie - liczby oznaczające miesiąc ważności tablicy.

Nalepka kontrolna na szybę ma kształt prostokąta (50 × 100 mm). Nalepka jest wydawana do tablic zwyczajnych, indywidualnych i zabytkowych (tylko dla samochodów). Pełni rolę trzeciej tablicy. Znajduje się na niej:

Właściciel pojazdu powinien umieścić nalepkę kontrolną w prawym dolnym rogu przedniej szyby. Pomimo że obowiązujące obecnie tablice rejestracyjne mają zamiast polskiej flagi 12 gwiazdek Unii Europejskiej, to wzoru nalepki nie zmieniono - znajduje się na niej nadal flaga polska.

Wymiary tablic [edytuj]

Zasoby numerów [edytuj]

Powiaty z wyróżnikiem dwuliterowym

Łączna pojemność rejestracyjna - 1 235 799 kombinacji dla każdego z dwuliterowych wyróżników

Powiaty z wyróżnikiem trzyliterowym

Pierwszą cyfrą nie może być 0.

Ostatnią cyfrą nie może być 0.

Żadna z cyfr nie może być 0.

Łączna pojemność rejestracyjna - 866 799 kombinacji dla każdego z trzyliterowych wyróżników

Zasoby nie muszą być wykorzystywane kolejno (najpierw I, potem II, III itd.) Np.:

nie wykorzystawszy jeszcze do końca zasobów od I do VI stosują już (w roku 2006) zasób VII - trzy litery i pięć cyfr.

Wyróżniki województw [edytuj]

Tablice zwyczajne i zabytkowe

Tablice tymczasowe i indywidualne

Zalety i wady nowych tablic [edytuj]

Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia.
Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić.


Zalety

Wady

Wykaz tablic [edytuj]

Polskie tablice rejestracyjne

Wyróżniki służb specjalnych [edytuj]

Tablica Straży Granicznej

Inne typy tablic [edytuj]

Zwyczajne motocyklowe i motorowerowe [edytuj]

tablica motocylowa z Wrocławia

Tablice zwyczajne motocyklowe i motorowerowe w powiatach grodzkich mają 6 znaków, a w ziemskich - 7 znaków. Zasoby numerów wyglądają następująco:

Tak jak na tablicach samochodowych od I do VI zasobu.

Do września 2002 r. na tablicach motorowerowych były dopuszczone tylko układy 2 litery + 4 cyfry i 3 litery + 1 litera + 3 cyfry.

Tablice tymczasowe [edytuj]

- Tablice tymczasowe mają białe tło i czerwone znaki i są wydawane dla pojazdów rejestrowanych czasowo. Do września 2002 r. były obowiązkowe przy zmianie właściciela pojazdu. Obecnie wydaje się je tylko na wniosek właściciela.

Tablica tymczasowa badawcza

- Tablice tymczasowe badawcze są wydawane dla pojazdów testowanych, np. w celu badań homologacyjnych. Oprócz tablic badawczych pojazd musi posiadać z przodu i z tyłu czerwone tabliczki z napisem Jazda próbna.

Na tablicach tymczasowych pierwsza litera i cyfra są wyróżnikiem województwa. Układ znaków może być dwojaki:

Tablice indywidualne [edytuj]

tablica indywidualna z woj. dolnośląskiego

Tablice indywidualne mogą być wydane na wniosek właściciela pojazdu, zamiast tablic zwyczajnych (za dopłatą). Właściciel sam ustala treść wyróżnika pojazdu. Indywidualny wyróżnik pojazdu nie może zawierać treści obraźliwych lub niezgodnych z zasadami współżycia społecznego. Numer składa się z litery i cyfry oznaczających województwo oraz wyróżnika pojazdu w postaci 3, 4 lub 5 liter, z czego maksymalnie 2 ostatnie mogą być zastąpione cyframi.

Tablice indywidualne wydawane są tylko na konkretny samochód lub motocykl i konkretnemu właścicielowi co oznacza, że po wycofaniu pojazdu z eksploatacji lub po zmianie właściciela wykorzystana kombinacja liter i cyfr "przepada" i nie może być wykorzystana w innym aucie ani motocyklu. Racjonalność tej zasady bywa kwestionowana.


Tablice zabytkowe [edytuj]

Tablica zabytkowa z Zabrza

Tablica zabytkowa (wersja od 2006 r.) z Wrocławia

Tablice zabytkowe są wydawane do samochodów i motocykli, które mają ponad 25 lat, nie są produkowane od co najmniej 15 lat i są wpisane do rejestru dóbr kultury. Mogą również zostać wydane na młodszy pojazd prototypowy, który nie wszedł do produkcji seryjnej. Mają żółte tło, a po prawej stronie symbol pojazdu zabytkowego (samochodu lub motocykla), czyli tzw. "dryndę".

Na tablicach zabytkowych miejsce rejestracji jest oznaczane tak samo, jak na tablicach zwyczajnych. Numer może mieć postać:


Tablice dyplomatyczne [edytuj]

Tablice dyplomatyczne są wydawane dla pojazdów przedstawicielstw i misji dyplomatycznych i konsularnych państw obcych i organizacji narodowych w Polsce oraz ich personelu, korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych. Jako jedyne nie mają eurobandu. Ewidencję tych tablic prowadzi wojewoda mazowiecki. Numer składa się[3] z litery oznaczającej województwo (w praktyce używana jest tylko W) i 6 cyfr, z których pierwsze 3 są wyróżnikiem państwa lub organizacji, następne 3 określają przeznaczenie pojazdu.

Kody na tablicach dyplomatycznych określające państwo lub organizację (pierwsza trójka cyfr):

Kody na tablicach dyplomatycznych określające przeznaczenie pojazdu (druga trójka cyfr):

Tablice wojskowe [edytuj]

Tablica wojskowa

Na tablicach wojskowych numer składa się z 2 liter i 5 cyfr (samochodowe - 99 999 kombinacji) oraz od kwietnia 2005 z 2 liter i 4 cyfr (motocyklowe - 9 999 kombinacji). Pierwszą literą jest zawsze U, następna określa przeznaczenie pojazdu. Jako druga litera nie mogą być użyte litery O i U. Dodatkowo, ostatnią literą numeru pojazdów gąsienicowych jest T. Numer wojskowych pojazdów gąsienicowych, transporterów kołowych oraz samochodów opancerzonych może być wykonany bezpośrednio na pojeździe (namalowany lub wykonany jako nalepka).

Podział pomiędzy rodzaje pojazdów na tablicach wojskowych:

Tablice służb specjalnych [edytuj]

Tablica policyjna

Na tablicach służb specjalnych pierwszą literą jest zawsze H. Druga litera jest wyróżnikiem służby.

Trzecia litera oznacza:

Istnieją 2 zasoby, z których tworzone są numery pojazdów służb specjalnych:

Litery B, D, I, O, Z mogą być użyte jako seryjne.

Pojazdy nieoznakowane służb MSWiA mogą mieć, zamiast tablic specjalnych, tablice zwyczajne.

Opłaty za wydanie tablic [edytuj]

Odstępstwa od zasad oznaczania powiatów [edytuj]

Miasta na prawach powiatu z wyróżnikami trzyliterowymi

Wcześniej wyróżniki trzyliterowe miały też Konin (PKO) i Ruda Śląska (SRS), jednak w grudniu 2001 r. Konin dostał wyróżnik PN, a Ruda Śląska SL.

Powiaty "ziemskie" z wyróżnikami dwuliterowymi

Propozycje zmian [edytuj]

Na stronach poświęconych tablicom rejestracyjnym znajdują się propozycje zmian obecnego systemu rejestracji pojazdów. Każda różni się wzorcem numeru oraz wzorem tablicy.

Inne wyróżniki dla poszczególnych części województw

Propozycja umieszczona na stronie BJB[4] zakłada, że poszczególne części województw z większą ilością powiatów niż liter w alfabecie będą miały inne wyróżniki, dzięki czemu wszystkie powiaty będą miały wyróżniki o tej samej długości pomimo bardzo różnej ilości pojazdów w nich- przy czym Warszawa będzie miała oddzielny wyróżnik.

Wyróżniki powiatów bez wyróżników województw

Niektóre propozycje zakładają wprowadzenie wyróżników powiatów bez tradycyjnych w Polsce wyróżników województw. Są one więc wzorowane na niemieckim systemie rejestracji pojazdów: powiaty z małą ilością samochodów będą miały wyróżniki 3 literowe, powiaty ze średnią - 2 literowe, a powiaty z dużą - 1 literowe. Jedyna różnica będzie polegać na tym, że numery będą mogły mieć długość 7 lub 8 znaków.

Numery rejestracyjne z kodem roku wydania tablicy

Dwie propozycje zmian zamieszczonych na Wortalu Polskie Tablice Rejestracyjne zakładają, że numery będą zawierały kod roku wydania tablicy, wskutek czego odsunięta zostanie groźba wyczerpania pojemności rejestracyjnej. W nowym roku będzie obowiązywał nowy kod, a wydawanie numerów zacznie się od nowa.

Wszystkie powiaty grodzkie będą miały wyróżniki 2 literowe, a ziemskie - 3 literowe. Warszawa będzie miała własny wyróżnik.

Centralne wydawanie numerów

Część propozycji przewiduje centralne przyznawanie numerów rejestracyjnych, tzn. w numerze nie ma kodu miejsca rejestracji, a numer będzie przypisany do pojazdu (z wyjątkiem tablic indywidualnych) i pozostanie zawsze z nim. Oczywiście na tablicach umieszczana będzie nalepka z wyróżnikiem powiatu i jego herbem.

Wiele osób uważa, że w polskich warunkach wprowadzenie takiej zmiany jest niemożliwe.

Historyczne tablice rejestracyjne [edytuj]

1922-1937 [edytuj]

6 lipca 1922 r. Minister Robót Publicznych oraz Minister Spraw Wewnętrznych wydali rozporządzenie wprowadzające pierwszy w Polsce system tablic rejestracyjnych w miejsce systemów państw zaborczych.

Tablice miały białe tło i czarną obwódkę oraz czerwone litery i czarne cyfry, oddzielone na tablicach przednich czerwoną kreską. Z przodu pojazdu umieszczano zawsze tablicę jednorzędową o wymiarach 490 × 145 mm, a z tyłu zawsze dwurzędową o wymiarach 375 × 245 mm. Na motocyklach bez wózka tablicę w kształcie łuku (bez określonych wymiarów) umieszczano z przodu, równolegle do osi pojazdu. Na motocyklach z wózkiem umieszczano dodatkowo z tyłu tablicę dwurzędową o wymiarach tablicy samochodowej. Na ostatniej przyczepie (samochód mógł wówczas ciągnąć nieograniczoną liczbę przyczep) umieszczano tylną tablicę przeniesioną z pojazdu ciągnącego. Do roku 1928 na samochodach tylna tablica mogła być zastąpiona tzw. tablicą świetlną, tj. mogła być namalowana na ściance lampy i musiała odpowiadać wyglądzie i wymiarom tylnej tablicy rejestracyjnej.

Litery były wyróżnikiem województwa. Wyróżnik województwa składał się z dwóch pierwszych spółgłosek jego nazwy (wyjątkiem były województwo wileńskie i miasto stołeczne Warszawa), przy czym dozwolone było stosowanie polskich znaków. Liczba cyfr w numerze nie była określona w rozporządzeniu (numer mógł mieć najwyżej 5 cyfr). Ponadto każde województwo miało przedział cyfrowy, w którym mogły być wydawane numery. W województwie śląskim, ze względu na jego autonomię, wydawano numery od 1 w górę, niezależnie od pozostałych województw.

Wydane 27 stycznia 1928 r. rozporządzenie ministerstw Robót Publicznych, Spraw Wewnętrznych i Spraw Wojskowych znowelizowało system. Zmieniono wymiary tablic samochodowych; tablica przednia miała teraz wymiary 555 × 145 mm, a tylna 440 × 245 mm. Wprowadzono tablicę tylną motocyklową o wymiarach 300 × 190 mm. Zniesiono tablicę świetlną.

15 stycznia 1933 r., na podstawie rozporządzenia ministerstw: Komunikacji, Spraw Wewnętrznych i Spraw Wojskowych wprowadzono numery ewidencyjne przyczep. Numer musiał być namalowany po lewej stronie przedniej części przyczepy ciemnoniebieską farbą na żółtym tle. Składał się z 2 liter oznaczających województwo, cyfr oraz liter WP oznaczających "wóz przyczepny".

Wyróżniki województw:

Zakresy liczbowe dla poszczególnych województw:

Dodatkowe zakresy liczbowe dla poszczególnych województw wprowadzone w 1929 r.:

Inne typy tablic

1937-1956 [edytuj]

W 1937 r. ogłoszono zarządzenie Ministra Komunikacji z 26 stycznia 1937 r.[5], oraz zarządzenie Ministra Komunikacji, Spraw Wewnętrznych i Wojskowych z 27 października 1937 r.[6], wprowadzające nowy system tablic rejestracyjnych. Składały się z 6 białych znaków umieszczonych na czarnej tablicy o wymiarach 350 × 125 mm. Oznaczenia te przetrwały do 1944 r.

Pierwsza litera oznaczała zastosowanie pojazdu:

Dwie pierwsze cyfry oznaczały województwo. Warszawa miała oddzielny zakres cyfr. Tablice o trzech literach i trzech cyfrach:

Wyróżniki województw w latach 1937-1944:

Jeszcze przed zakończeniem II wojny światowej zmodyfikowano system z roku 1937. 11 września 1944 r. Kierownik Resortu Komunikacji, Poczt i Telegrafów wydał Zarządzenie w sprawie znakowania pojazdów mechanicznych i sposobu wykonania tablic rejestracyjnych.

Zasady tworzenia numeru były prostą transformacją ustaleń z roku 1937: dziesięciu województwom i m. st. Warszawie przydzielono określone wyróżniki (tyle, że trzycyfrowe), pozostawiając niezmienione kody zastosowania pojazdu.

Wyróżniki województw od roku 1944:

Inne typy tablic

25 listopada 1946 r. Minister Komunikacji w porozumieniu z Ministrem Administracji Ziem Odzyskanych wydał Zarządzenie w sprawie znaków rejestracyjnych pojazdów mechanicznych, wprowadzające nowy system rejestracji pojazdów. Wzorowany był on na systemie z 1937 r.

Tablice posiadały niezmienioną kolorystykę, były jednak nieco większe od poprzednich (mierzyły 350 × 140 mm). Na wszystkich tablicach, oprócz przednich motocyklowych i pojazdów PKS-u, na dole znajdowała się pełna nazwa stolicy województwa, w którym pojazd był zarejestrowany.

Litera oznaczała przeznaczenie pojazdu:

W latach 1946-1950:

Od roku 1950:

Dwie pierwsze cyfry były wyróżnikiem województwa. Oddzielne wyróżniki miały Łódź i Warszawa.

Wyróżniki województw w latach 1946-1950:

W 1950 r. utworzono województwa zielonogórskie, koszalińskie i opolskie, zwiększając tym samym liczbę województw do 17 i przydzielono im wyróżniki.

Przemianowano również województwo pomorskie na województwo bydgoskie i województwo śląskie na województwo katowickie.

Wyróżniki województw od roku 1950 (po nowym podziale administracyjnym):

Tablice motocyklowe przednie (w kształcie łuku) miały wymiary 260 × 70 mm, a motocyklowe tylne - 170 × 170 mm.

W latach 1946-1950 stosowano układ 1 litera + 4 cyfry. Litera oznaczała przeznaczenie pojazdu (kody takie jak na tablicach samochodowych), a dwie pierwsze cyfry były wyróżnikiem województwa.

Od 1950 r. stosowano układ 2 litery + 4 cyfry. Dwie pierwsze cyfry były wyróżnikiem województwa. Litery były tylko częścią wyróżnika pojazdu. Użyte mogły być następujące kombinacje:

  • EG

  • EJ

  • EL

  • EM

  • EN

  • EP

  • ER

  • ES

  • ET

  • EW

  • EZ

  • GE

  • GJ

  • GL

  • GM

  • GN

  • GR

  • GS

  • GT

  • GW

  • GZ

  • JL

  • JM

  • JN

  • JP

  • JS

  • JT

  • JW

  • JZ

  • LM

  • LN

  • LP

  • LR

  • LS

  • LW

  • LZ

  • MN

  • MP

  • MR

  • MS

  • MT

  • MW

  • NP

  • NR

  • NS

  • NT

  • NW

  • PS

  • PT

  • PW

  • RS

  • RT

  • RW

Tablice dla przyczep miały 5 cyfr. Tak jak na tablicach samochodowych i motocyklowych, dwie pierwsze cyfry były wyróżnikiem województwa.

Inne typy tablic

1956-1976 [edytuj]

Tablica rejestracyjna z Warszawy-Mokotowa z lat 1956-1976 (I zasób)

Tablica rejestracyjna z Wrocławia, rok 1966

Samochód z tablicą warszawską (WW-9598), rok 1970

Samochód z tablicą wrocławską (XW-8711), rok 1962

19 czerwca 1956 r., pomimo, iż nie zmieniano podziału administracyjnego kraju, Minister Transportu Drogowego i Lotniczego wydał Rozporządzenie w sprawie zasad rejestracji pojazdów i wyglądu tablic rejestracyjnych, które wprowadziło rewolucyjną zmianę w zasadach oznaczania miejsca rejestracji - wyróżniki literowe zamiast cyfrowych.

Tablice samochodowe miały wymiary 375 × 120 mm(w 1964 r. wprowadzono tablice dwurzędowe o wymiarach 290 × 230 mm). Numer składał się z 2 liter i 4 cyfr. Wydawane przez odpowiednie wydziały komunikacji tablice były stalowe, a znaki były w nich wytłaczane, a następnie malowane: same tablice były czarne, a znaki malowane były na biało. Krój liter i cyfr był nieco "kanciasty" - zob. grafika i fotografie obok.

Pierwsza litera oznaczała województwo (lub służbę państwową), a druga powiat lub grupę powiatów (w przypadku miasta Łodzi i miasta stołecznego Warszawy - dzielnicę miasta). Od 1957 r. miastami wydzielonymi były także Poznań, Wrocław i Kraków, jednak nie otrzymały one oddzielnych wyróżników. Wyróżniki powiatów nie były określone centralnym zarządzeniem - były ustalane przez lokalne władze. Drugą literą nie mogły być D, J, Ł, U, Ż (o innych polskich literach nie wspominano, ale też ich nie stosowano), a od 1964 r. również N i Y.

Do 1964 r. na motocyklach umieszczano dwie tablice - przednią i tylną. W 1964 r. wycofano tablicę przednią[7] i od tego czasu numer rejestracyjny motocykla musiał być namalowany z obu stron przedniego błotnika. Na przyczepach umieszczano tylną tablicę przeniesioną z pojazdu ciągnącego. Od 1968 r. przyczepy o ciężarze całkowitym powyżej 750 kg oraz przyczepy przeznaczone do ciągnięcia przez ciągnik jednoosiowy musiały mieć osobne tablice. Na ciągnikach rolniczych umieszczano dwie tablice samochodowe (z przodu i z tyłu). Przyczepy samowyładowawcze musiały mieć numer rejestracyjny namalowany na tylnej burcie.

Tablice motorowerowe wprowadzono w 1959 r. Miały wymiary 120 × 100 mm oraz białe tło i czarne znaki. W latach 1959-1964 miały w górnym rzędzie 2 litery i cyfrę, a w dolnym 3 cyfry. Od roku 1964 r. miały układ 3 litery + 3 cyfry.

W połowie lat 60. pojemność rejestracyjna wyczerpywała się i 13 maja 1964 wprowadzono nowy układ polegający na odwrotnej kolejności (4 cyfry + 2 litery). W niektórych powiatach wydawano tylko numery, natomiast tablice rejestracyjne właściciel pojazdu musiał wykonać samodzielnie.

Numery ewidencyjne przyczep wprowadzono w 1964 r. Numer składał się z 1 litery oznaczającej województwo i 5 cyfr i musiał być namalowany na prawej burcie w odległości 1 m od przedniego obrysu przyczepy, na czarnym polu z białymi znakami, o wymiarach 375 × 120 mm (czyli takich samych, co wymiary tablic samochodowych). W przypadku przyczep dłużycowych musiała być wykonana tablica z numerem ewidencyjnym o takich samych wymiarach, w miejscu do tego przeznaczonym. Numeru ewidencyjnego nie umieszczano na przyczepach jednoosiowych przeznaczonych do przewozu bagażu lub sprzętu turystycznego, ciągniętych przez samochody osobowe, motocykle i autobusy.

Według informacji użytkowników forum Wortalu Polskie Tablice Rejestracyjne, tablice te są nadal spotykane, głównie na wysypiskach (np. w Magurskim Parku Narodowym za niemal każdym domem jest wysypisko, gdzie znajdują się wraki samochodów z tablicami z lat 1956-1976).

Wyróżniki województw:

Wyróżniki służb specjalnych:

Inne typy tablic

1976-2000 [edytuj]

Tablica z woj. katowickiego z okresu 1976-2000

W roku 1975 po raz kolejny zmieniono podział administracyjny kraju, ustanawiając 49 województw i likwidując powiaty. W ślad za ową reformą administracyjną, 15 marca 1976 r. Minister Komunikacji wydał Zarządzenie w sprawie oznaczania pojazdów samochodowych i przyczep, wprowadzające nowy system rejestracji pojazdów.

Nowe tablice były nadal czarne z białymi znakami, ale były większe od poprzednich (tablice samochodowe miały wymiary 520 × 120 mm). Zastosowano też całkowicie nowy, bardziej czytelny, specyficznie polski krój pisma, stosowany z niewielkimi zmianami do dziś.

Przywrócono 7 znakową długość numeru stosowaną w latach 1922-1937 i 1944-1946. Wprowadzono układ 3 litery + 4 cyfry dla pojazdów prywatnych. 2 pierwsze litery były wyróżnikiem województwa (każde województwo otrzymało po 2 wyróżniki - nowe wyróżniki sukcesywnie wprowadzano w 1980, 1993 i 1997 r.). Trzecia litera była częścią wyróżnika pojazdu, stosowaną zazwyczaj w celu rejonizacji wg gmin/ich zespołów (rejonów) lub dzielnic.

Oznakowanie 3 litery + 3 cyfry + 1 litera było zastrzeżone dla pojazdów państwowych. Tak samo jak na tablicach pojazdów prywatnych, 2 pierwsze litery oznaczały województwo. Od 1983 r. ostatnią literą numeru pojazdów państwowych nie mogły być A, I, J, L, M, O, T, W - litery te pełniły funkcję "wyróżnika przynależności pojazdu".

W 1980 r. wprowadzono nowe wyróżniki dla poszczególnych województw. Odtąd województwa bydgoskie, gdańskie, krakowskie, łódzkie, poznańskie i wrocławskie miały po 4 wyróżniki, województwo katowickie - 5; warszawskie - 6, a pozostałe województwa - po 3.

Na samochodach umieszczano dwie tablice - z przodu i z tyłu, natomiast na innych pojazdach - jedną, z tyłu. Do 1978 r. dla ciągników rolniczych wydawano dwie tablice samochodowe (tylna dwurzędowa o wymiarach 290 × 230 mm), natomiast od 1979 r. - jedną motocyklową (tylko na tył, o wymiarach 190 × 150 mm). Do 1983 r. na przyczepach o ciężarze powyżej 750 kg oraz przyczepach turystycznych umieszczano osobną tablicę, natomiast na przyczepach o ciężarze do 750 kg oraz motocyklowych - tylną tablicę przeniesioną z pojazdu ciągnącego. Od 1984 r. wszystkie przyczepy, oprócz motocyklowych, musiały mieć osobną tablicę. Do 1991 r. wszystkie motocykle musiały mieć namalowany numer rejestracyjny na przednim błotniku. Przyczepy i naczepy samowyładowawcze oprócz tablic musiały mieć namalowany numer rejestracyjny na tylnej burcie. Znaki musiały być białe lub kontrastować z kolorem burty. Przepis ten nie dotyczył przyczep, które nie miały burty w kształcie płaszczyzny.

Termin wymiany tablic rejestracyjnych wz. 1956 kilkakrotnie przesuwano, ostatecznie stare tablice straciły ważność 31 grudnia 1983 r. Do 1993 r. tablice mogły być wykonane z materiałów innych niż blacha (np. z plastiku), a od 1983 r. musiały być odporne na pożar oraz posiadać znak legalizacyjny (grawerkę), określony obowiązującą normą. Zawierał on nazwę gminy oraz rok rejestracji pojazdu. Tablice inne niż blaszane, zniesione w roku 1993 r., zachowały ważność do 31 grudnia 1995 r.

Tablice motorowerowe, wprowadzone w 1983 r., miały zielone tło, tak jak tablice cudzoziemskie i wymiary 140 × 115 mm. Do września 1996 r. numery rejestracyjne motorowerów mogły być wydawane tylko w układzie 3 litery + 4 cyfry.

Na początku lat 90., wskutek gwałtownego wzrostu ilości samochodów na polskich drogach, okazało się, że w kilku województwach pojemność rejestracyjna przyjętego systemu wyczerpuje się. W 1991 r. zniesiono więc podział na pojazdy prywatne i państwowe (tablice państwowe zachowały ważność do 31 grudnia 1993 r.), a w 1993 r. wprowadzono nowe wyróżniki dla województw z dużą ilością samochodów (1 dla województwa katowickiego i 2 dla warszawskiego). W 1996 r. dopuszczono natomiast stosowanie układu 3 litery + 3 cyfry + 1 litera dla wszystkich pojazdów po wyczerpaniu pojemności rejestracyjnej układu 3 litery + 4 cyfry, zaś w 1997 r. wprowadzono 4 nowe wyróżniki dla województwa warszawskiego. W takim kształcie tablice te wydawano do 2000 r.

Po reformie administracyjnej kraju w 1999 r., a przed wprowadzeniem nowych tablic, do końca obowiązywania starych tablic mogły być stosowane wyróżniki tylko z tych starych województw, w których mieściły się stolice nowych województw. Wyróżniki pozostałych województw mogły być stosowane tylko do 30 czerwca 1999 r. (przepis ten nie był przestrzegany w niektórych województwach). Na tablicach tymczasowych mogły być stosowane wyróżniki ze wszystkich starych województw.

Tablice wz. 1976 obowiązują nadal i pojazdy z takimi tablicami będzie można spotkać na polskich drogach jeszcze przez wiele lat.

Oznaczenia tablic rejestracyjnych wg starych województw

Wyróżniki województw: (stan na 31 grudnia 1998 r.)

Tablica Straży Granicznej

Wyróżniki służb specjalnych:

Inne typy tablic

Tablice rowerowe [edytuj]

Dawniej obowiązkowi rejestracji podlegały także rowery. Wydawano na nie tablice rowerowe.

1920-1936 [edytuj]

Nie istniało ogólnokrajowe zarządzenie dotyczące tablic rowerowych - każde województwo samo ustalało wygląd tablic rowerowych oraz zasady tworzenia numeru na nich.

1936-1937 [edytuj]

Po raz pierwszy tablice rowerowe wprowadzone centralnym zarządzeniem wydawano od 15 września 1936 r. Tablice rowerowe były stosowane do rowerów i wózków poruszanych siłą nóg, a od 1937 r. również motocykli o pojemności silnika mniejszej niż 100 cm³. Tablicę należało umieścić z tyłu pod siodełkiem, prostopadle do osi roweru. Pod numerem znajdowały się cyfry oznaczające lata dwuletniego okresu rejestracji rowerów.

Tablice były żółte z czarnymi znakami i miały wymiary 120 × 76 mm. Numer składał się z litery i 5 cyfr. W numerze nie mogły być użyte litery F, G, J, O, Q, V.

Dwie pierwsze cyfry oznaczały województwo, chociaż stosowane wyróżniki różniły się od tych stosowanych na tablicach samochodowych.

Wyróżniki województw:

Województwo śląskie samo ustaliło system tablic rowerowych. Co prawda, ich kolorystyka była taka sama, co w innych województwach, ale zasady tworzenia numeru były zupełnie inne. Na tablicy znajdowało się 6 cyfr, a numery wydawano od 100 100 w górę.

1938-1939 [edytuj]

15 listopada 1937 r. Minister Komunikacji wydał Zarządzenie w sprawie kształtu, barwy, i wymiarów tabliczek rowerowych na okres rejestracyjny 1938-1939. Tablice rowerowe wydawano dla rowerów i wózków poruszanych siłą nóg oraz motocykli o pojemności silnika mniejszej niż 100 cm³. Tablicę należało umieścić z tyłu pod siodełkiem, prostopadle do osi roweru.

Tablice miały czarne tło, żółte znaki i obwódkę. Były nieco mniejsze od poprzednich - miały wymiary 105 × 105 mm.

Zachowano układ 1 litera + 5 cyfr. W górnym rzędzie znajdowała się litera i dwucyfrowy wyróżnik województwa, a w dolnym 3 cyfry. W numerze nie mogły być w nim użyte litery F, G, J, O, Q, V. Do lipca 1938 r. wyróżniki województw były te same, co na tablicach z lat 1936-1937, chociaż część województw, a także m. st. Warszawa, zachowało dawne wyróżniki.

Wyróżniki województw od lipca 1938 r.

Podobnie jak poprzednio, system tablic rowerowych w województwie śląskim wyglądał inaczej. Co prawda, kolorystyka tablic była taka sama, co w pozostałych województwach, zasady tworzenia numeru pozostały niezmienione.

Inaczej wyglądały tablice rowerów wojskowych. Tło wprawdzie miały czarne, tak samo jak tablice rowerów cywilnych, ale znaki i obwódka miały kolor biały. Numer zaczynał się zawsze od litery W, a po nim następowało 5 cyfr (pierwsza była oddzielona od litery i pozostałych cyfr kreskami).

1945-1946 [edytuj]

Podobnie jak w latach 1920-1936, nie istniało ogólnokrajowe zarządzenie dotyczące tablic rowerowych i każde województwo samo ustalało wygląd tablic rowerowych oraz zasady tworzenia numeru na nich.

1947-1948 [edytuj]

U góry tablicy znajdowała się nazwa powiatu oraz napis ROK 1947/48.

Tablica miała czarne tło, żółte znaki i obwódkę. Były dosyć małe - mierzyły tylko 88 × 78 mm. Numer składał się z 5 cyfr.

1949-1950/51 [edytuj]

Tablice z okresu 1947-1948 były ważne do 30 września 1949 r.

Wymiary tablicy były te same, co w latach 1947-1948. Tablice miały czarne tło i białe znaki i obwódkę. Numer miał literę i 5 cyfr (poszczególne przedziały cyfrowe oznaczały województwo). W numerze nie mogły być użyte litery: J, O, Q, V.

Wyróżniki województw:

Dodatkowe wyróżniki województw wprowadzone w czerwcu 1950 r.:

1951 [edytuj]

Tablice z okresu 1949-1950 mogły być wydawane jeszcze w 1951 r., aż do wyczerpania zasobów.

Wymiary tablicy i kolorystyka nadal pozostawały niezmienione.

Zmieniono układ numeru - od tej pory składał się z 2 liter i 3 cyfr. Pierwsza litera oznaczała województwo. Drugą literą nie mogły być B, D, I, J, O, V, z wyjątkiem województw katowickiego i wrocławskiego, gdzie była dopuszczona jako druga litera B.

Wyróżniki województw:

1952-1954 [edytuj]

Tablice miały kształt trójkąta z zaokrąglonymi rogami.

Długość podstawy wynosiła 70 mm, boków - 90 mm, a szerokość zaokrąglenia - 30 mm. Tło było czarne, a znaki i obwódka żółte. Numer składał się z litery i 5 cyfr (dwie pierwsze oznaczały województwo, wyróżniki były te same, co na tablicach samochodowych).

Tablice rowerowe ostatecznie wycofano w styczniu 1954 r. Jednak obowiązku rejestracji rowerów nie zniesiono - przy rejestracji rowerów wydawano tylko kartę rowerową (dowód rejestracyjny). Obowiązek rejestracji rowerów zniesiono w 1964 r.

Tablice dorożek konnych [edytuj]

Do ok. lat 50. również dorożki konne miały tablice. Ustalenie ich wzorów, wymiarów, barw, układu itp. leżało w gestii władz powiatowych lub miejskich (gminnych). Najczęściej tablice z tego okresu zawierały rok wydania, nazwę powiatu (miasta) i kolejny numer. Tablice te co roku były zmieniane. Ich kształty były różne (owalne, kwadratowe itp.) W latach 60. w niektórych miastach dorożki miały tylko numery boczne tak jak taksówki obecnie.

Tablice wozów konnych (furmanek) [edytuj]

Były to tylko tablice informacyjne zawierające imię i nazwisko właściciela i jego adres lub nazwę firmy i jej siedzibę. Musiał je wykonać właściciel furmanki i umieścić na jej prawej burcie. Od 1962 r. do 1983 r. obowiązywał przepis, że gdy jeden właściciel miał więcej niż jeden wóz konny, każdy z nich musiał mieć na tablicy informacyjnej oprócz danych właściciela również kolejny numer rozpoczynając od 1. Prawdopodobnie do początku lat 50. również furmanki miały tablice zawierające rok wydania, nazwę województwa lub powiatu (miasta) i kolejny numer. Tablice te co 2 lata były zmieniane. Ich kształty były różne (owalne, kwadratowe itp.), a ustalenie ich wzorów, wymiarów, barw, układu itp. leżało w gestii władz wojewódzkich, powiatowych lub miejskich (gminnych).

Liczba samochodów w Polsce na przestrzeni dziejów [edytuj]

Ciekawostki [edytuj]

W połowie lat 80. XX wieku w niektórych miastach wojewódzkich wydawano osobne zestawy numerów rejestracyjnych dla taksówek. Cyfry były identyczne z numerem bocznym taksówki.

Przypisy

  1. ↑ Dz.U. 2002 nr 133 poz. 1123: http://www.abc.com.pl/serwis/du/2002/1123.htm

  2. ↑ Komunikat MI

  3. ↑ wyróżniki tablic dyplomatycznych

  4. ↑ BJB

  5. ↑ Dz. Urz. MK 1937 nr 5 poz. 34

  6. ↑ Dz. Urz. 1937 nr 85 poz. 616

  7. ↑ Przednia tablica rejestracyjna na motocyklach była dwustronna i mocowana na błotniku, wzdłuż osi pojazdu. Taka konstrukcja stanowiła zagrożenie w razie wypadku drogowego z udziałem motocykla, przednia tablica w szczególnych przypadkach mogła działać jak nóż, powodujący dodatkowe obrażenia np. w przypadku zderzenia motocykla z pieszym.

  8. ↑ z zasobów numeracyjnych województwa katowickiego po pewnym czasie wykluczono kombinację literową SS, pierwotnie przydzielaną Sosnowcowi, ze względu na skojarzenia z niemiecką formacją SS z czasów wojny

  9. ↑ do lat 60. pojazdy milicyjne nosiły numer rejestracyjny w postaci pojedynczej litery Y i czterech cyfr, dopiero potem dodano po "Y" drugą literę

Zobacz też [edytuj]

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Polskie tablice rejestracyjne

Zobacz w Wikiźródłach tekst
Polskie tablice rejestracyjne

Linki zewnętrzne [edytuj]


Wyszukiwarka