 | Pobierz cały dokument rzym.skrypt.wz.z.komentarzami.haribo.studia.i.doc Rozmiar 488 KB |
Skrypt zawiera odpowiedzi na pytania (około 100), które pojawiły się w poprzednich latach na egzaminie u profesora Dajczaka. Odpowiedzi zostały udzielone głównie na podstawie skryptu z Rzymu, moich notatek a dopiero tam, gdzie w/w nie odpowiadały na dane pytanie - sięgałem po podręcznik profesora i ewentualnie w akcie desperacji po Rozwadowskiego. Kilku pytań nie udało mi się opracować - jeśli ktoś ma pomysł, gdzie konkretnie tego szukać, to będę wdzięczny za uwagi.
WZPoznań2012
ps: dodana część historyczna i poprawione niektóre punkty (oznaczone czerwonym)
Historia i ewolucja prawa rzymskiego:
Źródła prawa
Ustawa XII Tablic x2
powstała na skutek długoletnich walk plebejuszy z patrycjuszami o spisanie prawa
w 451 wybrano dziesięcioosobowy zespół, którego zadaniem było spisanie prawa zwyczajowego
→ wg legendy wybrali się oni do Grecji by zapoznać sięz prawem Solona
w pierwszym roku spisano 10 tablic, a w następnym jeszcze 2
niewiele przepisów sakralnych, głównie prawo świeckie, regulacje obejmowały:
- postępowanie sądowe i egzekucyjne
- spadkobranie
- ochronę własności, zobowiązania
- traktowała też o prawie karnym i o czynnościach prawnych
jej treść jest wyrazem poziomu ówczesnego stanu gospodarki - stąd wiele przepisów dotyczy ochrony interesów drobnych rolników
→ momentami prymitywna, ale pokazuje szacunek dla prawa Rzymian
jest to najstarszy zbiór prawa stanowionego w Rzymie, ale jest stosunkowo młody jak patrzeć na kodeksy Sumerów z 2000 lat BC
Konstytucje cesarskie x5
w okresie pryncypatu kosztem innych źródeł prawa, rośnie rola prawotwórczej działalności cesarza → wyróżniamy:
1) edykty - miały moc normy obowiązującej na ograniczonym terenie albo w całym państwie np. edykt Karakalli z 212 o nadaniu obywatelstwa prawie wszystkim mieszkańcom cesarstwa
2) mandaty - instrukcje dla namiestników w prowincjach cesarskich jak i senackich; mimo że adresatem był urzędnik, to wiązały całą mu podległą społeczność
3) dekret - wyrok wydany przez cesarza jako najwyższego sędziego; cesarz był najwyższą instancją, szybko więc okazało się, że sędziowie wzorują swoje orzecznictwo na dekretach
4) reskrypt - odpowiedź cesarza na zapytanie urzędników, sędziów lub osób prywatnych w kwestiach prawnych - cesarz dokonywał żywej interpretacji prawa
należy zauważyć, że cesarz sygnował te akty, ale opracowywała je kancelaria cesarska
w dominacie:
1) wszystkie akty wydawane przez cesarza noszą miano leges
2) najważniejsze są edykty i mniej reskrypty
3) mandata zanikają, a dekrety mają drugorzędną rolę
uporządkowane konstytucje cesarskie wychodziły w postaci kodeksów - ostatnim kodeksem był justyniański 529
Instytucje Gaiusa x2
 | Pobierz cały dokument rzym.skrypt.wz.z.komentarzami.haribo.studia.i.doc rozmiar 488 KB |