 | Pobierz cały dokument wiedza.o.literaturze.xix.wieku.opracowane.doc Rozmiar 505 KB |
LITERATURA XIX W - EGZAMIN
Mimo popularności opowiadań i nowel, podstawowym gatunkiem literatury pozytywistycznej była powieść. Ten rozbudowany gatunek epicki obejmujący utwory o znacznej objętości i swobodnej kompozycji, pozwalający na łączenie wielu wątków w rozbudowanej fabule, a także powoływanie dużej liczby bohaterów w dowolnej formule świata przedstawionego, umożliwiał najpełniejsze przekazywanie wiedzy. We wczesnej fazie pozytywizmu dominowała schematyczna powieść tendencyjna podporządkowana propagowaniu haseł pracy ogranicznej i pracy i podstaw. Powieśc taka zmierzała do jednoznacznego wykorzystania wszystkich środków ekspresji dla wykazania słuszności proagowanej tezy. Rezygnowano więc z pogłębionych portretów psychologicznych bohaterów na rzecz idealizowania postaci pozytywnych skontrastowanych z negatywnymi po każdym względem przeciwnikami ich poglądów. Bohaterowie powieści tendencyjnych byli nieskomplikowani tzw. papierowi ludzie. Tendencyjny charakter sprowadzający funkcję literatury do realizaji celów proagandowych obniżał wartość artystyczną utworów. np. Orzeszkowa Meir Ezofowicz.
Powieść realistyczna świat pokazany jest jako wynik pogłębionej analizy psychologiczno-socjologicznej. Ukazuje prawdę o ówczesnym świecie. Świat ukazany jest najczęściej po wielkich przemianach społecznych i politycznych, po których następuje okres stabilizacji. Typowy bohater takiej powieści to osobowość silna i przedsiębiorcza, mocno osadzona w epoce i zazwyczaj działająca na styku dwóch światów- odchodzącego feudalizmu i rodzącego się kapitalizmu. Jest postacią o niezwykłej psychice i charakterze. Akcja utworu jest prawdopodobna, brak fantastyki, boahterami są ludzie “z krwi i kości”. Kolejną cechą jest realizm szczegółu- dokładne opisy i relacje. Czas akcji też jest dokładnie określony, rzeczywistość przedstawiona fotograficznie.
Powieść historyczna służyła analizowaniu zjawisk współczesnych np. Faraon Prus lub tworzącej w schemacie sensacyjno-przygodowym idealizowany obraz przeszłości narodowej np. Trylogia Sienkiewicz.
Powieść naturalistyczna uzupełnieniem pozytywistycznych odmian powieści była powieść naturalistyczna. Bohater takiej powieści to istota biologiczna i społeczna, potraktowana z drobiazgową dokładnością. Nie było fikcji, tylko prawda, prawdziwy język. Pisarz posługiwał się różnymi żargonami, dialektami. np. Zając Dygasiński, Na skałach Calvados Sygietyński.
1.Forma ballady romantycznej
Forma ballady romantycznej wyróżnia się śpiewnością wiersza, nastrojowością, tajemniczością niejasno zarysowanych zdarzeń z interwencją złowrogich sił nadzmysłowych. Uwydatnieniu sensacyjności sprzyja konstrukcja narratora - zdziwionego światem - który przedstawia. Ballada była charakterystyczna dla epoki romantyzmu.
 | Pobierz cały dokument wiedza.o.literaturze.xix.wieku.opracowane.doc rozmiar 505 KB |