Psychologia społeczna wykład 3-4 29.11.98
Na poprzednim wykładzie omówiłem sprawy związane z rozwojem psychologii społecznej oraz metody badawcze w niej stosowane i w ten sposób zakończyliśmy część wstępną.
Przechodzimy do spraw, które są bardziej merytoryczne. Chcę omówić dzisiaj dwie rzeczy:
• poznawczą reprezantacją świata społecznego problem znany zapewne z zajęć z psych. ogólnej)
• chciałbym też zacząć mówić o postawach, które są ważnym elementem psychologii
społecznej.
Zacznijmy od przykładu: niech nim będą nasze zajęcia o charakterze wykładu. Każdy z państwa ma jakiś pogląd, jakąś reprezentację poznawczą tego, czym jest wykład. Mamy coś, co się nazywa reprezantacją poznawczą wykładu, który jest oczywiście fragmentem szerokiej reprezentacji świata społecznego, w którym funkcjonujemy. Można zapytać: dlaczego nazywamy to reprezentacją, a nie np. odzwierciedleniem (obowiązującym za moich czasów). Psychologowie dzisiaj raczej nie mówią o odzwierciedleniu, ale o reprezentacji. Pierwsza różnica jest taka, że każdy ma różniące się poglądy na temat tego czym jest wykład, jaki powinien być wykład itd. Mówiąc inaczej: mamy do czynienia z czymś bardzo subiektywnym. Każdy z państwa uczęszczał do innych szkół, choć może są tacy, którzy chodzili do jednej szkoły w tym samym czasie, mieli tych samych nauczycieli. Można powiedzieć wówczas, że te osoby mają pewną wspólną, podobną pulę doświadczeń z tym, co się nazywa wykładem. Państwo chodzicie na te same wykłady, wobec czego wasze doświadczenia subiektywne są w miarę podobne, ale tym niemniej one się różnią z różnych powodów (o których będzie mowa). Zakładając, że część z państwa uczęszcza jeszcze na jakieś inne wykłady, znowu można powiedzieć, że ta pula doświadczeń jednak każdej osoby jest różna i wobec tego, w świadomości każdej z tych osób jest reprezentowane w miarę subiektywne (indywidualne) doświadczenie. Każdy ma różne doświadczenia z różnymi aspektami naszego społeczeństwa, dlatego czasami tak trudno nam się porozumieć (wrócimy do tego).
Jednym z elementów wykładu jest np. postać wykładowcy. Na pytanie: jak państwo oceniacie poszczególnych wykładowców na dowolnej skali, zapewne okazałoby się, że będą spore różnice w tej ocenie. Mogłoby się okazać, że oceniając mnie na prostej szkolnej skali są tacy, którzy dają mi piątkę i są tacy, którzy dają mi dwóję. Wynika to z tego, że jednak wcześniejsze doświadczenia z wykładowcami były takie, że treści tzw. schematów dotyczących wykładowcy u każdej osoby są inne. Podobnie z pytaniem o schemat ptaka, kiedy to większość osób mieszkających w mieście odpowiada, że jest to gołąb. Nikt nie powie, że kaczka miałaby być najlepszym egzemplarzem, który charakteryzowałby schematem pod tytułem „ptak". Byłby to raczej wróbel, gołąb, z pewnością nie pingwin, ponieważ tu fruwanie odgrywa istotną rolę, ale także to z czym mamy na co dzień do czynienia. Wracając do przykładu wykładu - każdy ma jakiś egzemplarz charakterystyczny dobrego wykładu, ale też każdy miał inne doświadczenia i wobec tego różnimy się tym, co to znaczy dobry wykład itd.
Każdy z nas ma do czynienia z subiektywnymi doświadczeniami ze światem społecznym i te subiektywne doświadczenia, po różnych przetworzeniach stanowią reprezentacje jako całość, zaś fragmenty reprezentacji to poszczególne aspekty, obiekty które... .
Zauważcie, że powodem tego, że nagle rozluźniliście się (mowa o bieżącym wykładzie) był odgłos prawdopodobnie tłumionego kaszlu, który to odgłos nie pasuje do spokojnej atmosfery, która powinna panować na wykładzie. Chciałbym, abyście państwo wzięli pod uwagę, że bardzo