18 maja 2011
KNS wobec ekonomii i jej zasad
Mikroekonomia- zagadnienie pracy, przedsiębiorczoœci i własnoœci
Makroekonomia zasady wolnego rynku udział państwa w gospodarce międzynarodowe stosunki gospodarcze
Ekonomia globalna- rozwój gospodarczy kryzysy gospodarcze problemy zadłużeniowe, ekorozwój.
2)NSK wobec wolnego rynku
Pierwotnie „wolny rynek” - zasadą: niczym nieograniczona konkurencja a cele: jedynie maksymalizacja zysków
NSK: Ekonomia i jej zasady ma być w służbie człowiekowi
Pojęcie:”społecznej gospodarki rynkowej”- łączy zasadę konkurencyjnoœci wyzwalająca efektywnoœciowe dążenia w gospodarce z elementami sterującymi gospodarką zwłaszcza w celu rozwiązania problemów społecznych
-połączenie prywatnej inicjatywy z ochroną społeczną
Uwzględnienie zarówno zasady pomocniczoœci jak i solidarnoœci.
3)Zagrożenia ekonomii rynkowej
Absolutyzacja praw gospodarczych i ekonomii
-Możliwa nie tylko w ekonomii rynkowej
Prawo silniejszego- także w relacja między krajami
-Wykorzystywanie przewagi ekonomicznej nad innymi podmiotami (osobami, przedsiębiorstwami, krajami)
Przedsiębiorstwa: zysk ponad dobro osoby
Niewłaœciwe style życia:
-Konsumizm- często zwracał na to uwagę JPII- Niewłaœciwa postawa użycia i wykorzystania dostępnych œrodków i zasobów wbrew zasadom moralnym i prawdziwemu, integralnemu dobru człowieka.
4)Udział państwa w gospodarce
Ekonomiczny spór między zwolennikami państwa minimalnego a etatystami izwolennikami państwa opiekuńczego
NSK- potrzeba roztropnego udziału państwa w życiu gospodarczym (wg zasad społecznych: sprawiedliwoœci społecznej, solidarnoœci i pomocniczoœci)
-Potrzeby i uwarunkowania czasu i miejsca.
Wypełnienie zadań dla dobra i dobrobytu obywateli, których nie jest w stanie zapewnić wolny rynek (por. JPII CA 40)
-Należą tu: prawo gospodarcze, zapewnienie porządku i wolnoœci obrotu gospodarczego, Nadzór nad pieniądzem, podział dochodu, ochrona œrodowiska, pomoc socjalna dla najsłabszych, rozwój kultury, ochrona dziedzictwa narodowego etc.
-Współudział społeczeństwa obywatelskiego (także pomocniczoœć)
Najogólniej ujmując podstawowe zadanie państwa to stworzenie właœciwych ram prawnych, instytucjonalnych i politycznych. Podstawowym motorem gospodarczym- inicjatywa prywatna, państwo- tam gdzie to konieczne (pomocniczoœć)
-Inicjatywa gospodarcza prawem człowieka i ważna dla jego rozwoju osobowego.
5)Podatki i podział dochodów
Płacenie podatków to jeden z podstawowych obowiązków obywatelskich ze względu na dobro wspólne.
Wielokrotnie już ta kwestia pojawia się w Piœmie s., por. Rz 13, 5-7
System podatkowy œwiadczenia mają opierać się na zasadzie sprawiedliwoœci społecznej i powszechnego przeznaczenia dóbr.
Państwo winno czuwać nad tym, aby możliwoœć podstawowego rozwoju i korzystania z dobra wspólnego winna być zapewniona wszystkim
Państwo ingeruje w redystrybucję dochodów tam, gdzie jest to niezbędne
Niezgoda z NSK: unikanie płacenia podatków, oszustwa podatkowe, etc.
6)Międzynarodowy przepływ towarów i usług
Rozwój wymiany międzynarodowej- związany z postępem technicznym i ingerancją międzynarodową- poszukiwanie większych korzyœci, rynków zbytu, nowych usług i towarów
Działalnoœć WTO - Œwiatowej Organizacji Handlu
KNS: Wspieranie tego co tworzy dobro społeczne - niezbędne uwzględnienie właœciwego porządku dóbr.
Potrzeba ustanowienia właœciwych norm i zasad współpracy (min. kwestia wymiany produktów rolnych)
Silny rozwój sektora usług w ostatnich dziesięcioleciach, min. turystyka - potrzeba wychowania do właœciwego z niej korzystania.
7)Międzynarodowy przepływ czynników produkcji
Migracje w poszukiwaniu pracy:
-Wzrastająca mobilnoœć pracownicza (BXVI, CV 25.62)- większe możliwoœci ale i zagrożenia
-Człowiek - podstawowym kapitałem
-Potrzeba międzynarodowej współpracy i właœciwych uregulowań
-Prawa migranta, ochrona godnoœci pracy ludzkiej.
Przepływ kapitału - BIZ
-Stwarza dodatkowe możliwoœci rozwoju i tworzenia większego dochodu
-Poszukiwanie większego zysku - problem redukcji bezpieczeństwa socjalnego w krajach biednych
-Sprawiedliwoœć wobec miejsca i ludzi, gdzie powstał kapitał
Znaczenie techniki i technologii we współczesnym rozwoju:
-Decydująca dla współczesnego rozwoju
-Potrzeba większej solidarnoœci w tej sferze
8)Finanse międzynarodowe i międzynarod. Instytucje finansowe
Międzynarodowe przepływy finansowe - ułatwienia transakcji finansowych dzięki technice
Możliwoœć także i manipulowania rynkami finansowymi przez duże instytucje finansowe i wielkie koncerny dla własnych korzyœci - międzynarodowa spekulacja.
Relacja między wielkimi korporacjami międzynarodowymi a niewielkimi i słabo rozwiniętymi państwami
-uzależnianie i ochrona swej suwerennoœci.
Międzynarodowe instytucje finansowe zajmujące się pomocą i restrukturyzacją gospodarek krajowych:
-Najłatwiej „ciąć” wydatki socjalne - większa uwaga na podstawie zabezpieczenia socjalne
9)Międzynarodowa integracja ekonomiczna
Pozytywny wymiar budowy przestrzeni współpracy między krajami- ważne także dla pokoju.
-Por. przykład UE intencje jej założycieli.
Problem wykorzystywania narzędzi ekonomicznych w celach nacisku politycznego
Potrzeba poszanowania odrębnoœci i różnorodnoœci kultur i narodów.
Przypomnienie, że prawdziwa integracja może dokonać się tylko dzięki integracji społecznej i duchowej w oparciu o wspólne wartoœci
10)Problem zadłużenia i kryzysy gospodarcze
Kryzysy gospodarcze wskazują na braki w modelu rozwoju
-Ukazują zwłaszcza kruchoœć zasad moralnych funkcjonujących systemów
Częstym problemem jest niedocenianie człowieka - jego szerokich potrzeb (nie tylko materialnych), ale także przewrotnoœci egoizmu.
Bardzo szybko w latach kryzysu narasta zadłużenie zewnętrzne zwłaszcza krajów słabyszch ekonomicznie.
Wezwanie do solidarnoœci, bezinteresownoœci oraz pomocniczoœci:
-Raczej wędka niż ryba