ZESTAW XXIII
1.W „Świętoszku” Molier potępił zaślepienie, głupotę i oszustwo. Śledząc losy bohateró komedii widzimy że nie chodzi tu o jednostkową rodzinną sensację lecz o zjawisko szersze społecznie. Obłudnik Tartuffe (Swiętoszek) wkrada się do rodziny Orgona, zupełnie ogłupia go pozorem świętości a także jego matkę, ograbia go chce mu uwieść żonę i orzenić się z jego córką Marianną zaręczoną ze szlachetnym walerym. Umysł Orgona jest zaćmiony i obezwładniony przez świętoszka. Sytuację ratują żona Orgona i słżąca Doryna inscenizując naoczne świadectwo obłudy świętoszka w które Orgon musi uwierzyć. Obłuda i zakłamanie, dewocja zostają zwyciężone i wyśmiane, przy tym autor pokazuje jak są groźne. Świętoszek ma znaczenie uniwersalne, gdyż krytyka wad ludzkich jest aktualna w każdym społeczeństwie i w każdej epoce. Poeta ośmiesza negatywne przejawy życia rodzinnego, ukazuje absolutną i nieograniczoną władzę głowy domu, zależność dzieci od ojca, matka pozbawiona władzy w domu. Piętnuje postawy społeczne, ośmiesza fałszywą pobożność, obłudę, dewocję, zaślepienie i głupotę.
2.W wierszu „Mazowsze” poeta nawiązuje do tradycji walk o wyzwolenie. Przypomina rok 1831 i 1863. Ukazuje podobieństwo losu żołnierzy powstań narodowych. W ich losy wpisuje swój własny oraz swego pokolenia. Mazowsze najbliższa ojczyzna Baczyńskiego urasta tu do symbolu Polski. Tragedia pokolenia łączy się tu z tragedią całego narodu na przestrzeni wieków. Walka o wolność jest koniecznością dla zachowania ciągłości bytu narodowego i kultury narodowej. W wierszu „Pokolenie” poeta wypowiada się w imieniu wszystkich młodych których najpiękniejsze lata przypadły na czasy wielkiej próby. Wiersz ukazuje okropność wojny. Wojna i okupacja dokonały ogromnych spustoszeń w psychice człowieka, podważyły obowiązujące dotychczas normy moralne (nas nauczono nie ma litości, sumienia, miłości, trzeba zapomnieć). Obce jest uczucie litości człowiekowi który wspomina śmierć brata któremu oczy wykłóto, kości kijem łamano. Młode pokolenie doświadczając wciąż okrucięstw wojny przestało wierzyć w litość, miłość, sumienie. Ludzie sparaliżowani strachem żyją jak troglodyci w jaskiniach, serca ludzi pozamieniały się w twarde głazy.
3.Rozwój współczesnej polszczyzny to proces który się nie kończy. Możemy go obserwować we współczesnej polszczyźnie. Przejawia się on w kilku wyraźnie widocznych tendencjach. Dążenie do ujednolicenia języka, dążenie do oszczędzania wysiłku i ekonomicznego posługiwania się środkami językowymi (2 wyrazowe w 1 wyrazowy : odrzurowiec, tworzenie przymiotników odrzeczownikowych - książeczka mieszkaniowa, tworzenie skrutowców - ZHP, w wypowiedziach eliptycznych np zamiast listy do redakcji i od redakcji piszemy listy do i od redakcji). Dążenie do precyzji i wyrazistości informacji (szerzenie się konstrukcji analitycznych - dokonać zmian - zmienić). Dążenie do uzupełniania systemu językowego (rozwój terminologii technicznej, zaporzyczenia).