30. Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971 - Torquata Tassa Amintas, oprac. Ala Siwek

KOMEDIA PASTERSKA

• Przekład na polski utworu „Amintas” autorstwa Torquata Tassa

• Dramat w 5 aktach o tematyce pasterskiej

• Osoby występujące w dramacie: Kupido, Sylwia, Amintas, Dafnida, Nerina, Tyrsis, Ergast, Elpin, Satyr, chór pasterzy.

Dedykacja:

„DO JAŚNIE WIELMOZNE JEJMOŚCI PANIEJ KONIUSZYNEJ KORONNEJ, SENDOMIRSKIEJ, ZATORSKIEJ, NIEPOŁOMSKIEJ, LUBACZOWSKIEJ, STAROŚCINEJ OD SYLWIEJ”

• Morsztyn dedykuje im tę sielankę ,ponieważ chce pokazać dworzanom trochę pasterskiej kultury

• Przywołuje postaci antycznych bogów, którzy nie stronili od wiejskich prac, zabaw i obyczajów

• Autor chce przybliżyć dworzanom wiejskie przyjemności, obyczaje, kulturę

Prolog:

• Monolog Kupida, przebranego w pasterski strój. Jest to bóg miłości, uciekający przed swoją matką, która pragnie, aby syn władał swymi mocami tylko zgodnie z jej wolą.

• Kupido buntuje się, chce robić wszystko po swojemu, więc czasami ucieka i ukrywa się w przebraniu pasterza wśród wiejskiej społeczności.

• Matka nieustanie tropi i poszukuje syna, więc musiał on pozbyć się swoich atrybutów - łuczku i skrzydełek .

• Przedstawienie bohaterów: Sylwii i Amintasa. Kupido chce wypuścić swoją strzałę miłości w ich kierunku, ale najpierw wtapia się w krąg pasterzy, by lepiej poznać tą młodą parę

• Kupido mówi o miłości jaka rozsiewa wokół siebie dzięki swoim niezwykłym mocom. Podkreśla fakt, że wszyscy są równi wobec miłości.

Akt I, Scena I:

• Dialog Dafnidyi Sylwii

• Sylwia nie szuka miłości, nie pragnie poznać jej uciech. Lubi swoje życie, które jest wypełnione polowaniami i innymi typowo męskimi zajęciami.

• Dafnida uważa jej życie za smętne. Stara się przekonać ją do korzystania z rozkoszy miłości. Radzi Sylwii, by zmieniła ona swoje puste i próżne życie, bo czas szybko ucieka

• Sylwia zarzeka się, że nigdy nie będzie kochać - „prędzej rzeka zawróci”

• Dafnida wspomina swoją uparta młodość, ale mówi też o nawróceniu jakiego doznała dzięki urokom miłości. Przekonuje też Sylwię o niezwykłym uczuciu jakim żywi wobec niej Amintas i zachęca dziewczynę, by dała mu szansę.

• Sylwia jest zła na Amintasa za jego zaloty i za jego pragnienie do utraty jej cnoty.
  Dziewczyna szydzi z rad Dafnidy i pozostaje nieugięta.

Akt I, Scena II:

• Dialog Amintasa z Tyrsisem

• Amintas traci nadzieję na to, że kiedyś Sylwia odwzajemni jego uczucia. Mówi o przyrodzie, która razem z nim płacze i pogrąża się w żalu. Następnie opowiada Tyrsisowi o swoich latach dzieciństwa, kiedy to poznał Sylwię i spędzał z nią dużo czasu.

• Wspomina pierwszy pocałunek i pierwsze wyznanie miłości. Sylwia zareagowała na nie gniewem i od tej pory unika Amintasa.

• Tyrsis obiecuje mu, że zaaranżuje ich spotkanie. Chce pomóc przyjacielowi w zdobyciu serca ukochanej. Pociesza go i namawia, by nie tracił nadziei.

Akt I, Scena III:

• Chór pasterzy.

• Pochwała wieku obfitującego w szczęście i dostatek.

• Miłość przynosi szczęście, ale też ból, cierpienie iłzy.

Akt II, Scena I:

• Monolog Satyra

• Pasterz kochający się w Sylwii

• Miłość jest okrutna, sroga, przynosząca cierpienie i zadająca rany.

• Przyczyny swoich nieszczęść i niepowodzeń w miłości, satyr dopatruje się w biedzie. Uważa, ze złoto panuje nad światem, ten kto ma pieniądze ma też miłość, wsie przejęły już dworskie obyczaje.

• Planuje zakraść się na Sylwię, gdy ta przyjdzie się kąpać, a następnie napaść na nią i w końcu zdobyć.

Akt II, Scena II:

• Dafinda i Tyrsis

• Kiedyś świat był prostszy i jednakowy, a teraz stał się pełen zdrady i chytrości.

• Dafinda: w miłości trzeba być śmiałym i odważnym, dlatego wstydliwy Amintas nie może zdobyć Sylwii.

• Tyrsis prosi Dafindę o pomoc w przygotowaniu spotkania Amintasa i Sylwii. Razem przygotowują podstęp.

Akt II, Scena III:

• Amintas i Tyrsis

• Tyrsis informuje Amintasa, ze spotka się z Sylwią

• Amintas : Za swoją pasterką poszedłby wszędzie - podkreśla tym samym potęgę miłości jaką darzy Sylwię.

• Tyrsis mówi mu, ze Sylwia nic nie wie o tym spotkaniu, bo jest to podstęp. Amintas musi wykorzystać swoja okazje i zdobyć ukochaną.

Akt II, Scena IV:

• Chór

• Zwrot do Kupida - pytania, gdzie i jak można nauczyć się tak trudnej sztuki jąką jest miłość

• Pochwała Kupida, jego wielkiej mocy, siły, dzięki której judzi potrafią odnaleźć i poddać się miłości. Uczy on w sposób prosty, zrozumiały dla wiejskiej społeczności, lepszy od krzyków uczonych i mędrców.

Akt III, Scena I:

• Tyrsis i chór

• Tyrsis poszukuje Amintasa, który nie stawił się w umówionym miejscu. Obawia się, że przyjaciel mógł sobie coś zrobić.

• Tyrsis opowiada chórowi, co zobaczyli, gdy dotarli na miejsce spotkania z Sylwią i Dafnidą. Gdy pasterki się kąpały, napadł na Sylwię Satyr, próbując ją zgwałcić. Na pomoc dziewczynie rzuca się Amintas. Podczas rozwiązywania węzłów, którymi była przywiązana do drzewa, pasterz prawi Sylwii wiele komplementów dotyczących jej ciała i urody. Dziewczyna kolejny raz odrzuca zaloty Amintasa i ucieka bez podziękowania za ratunek.

• Ujawnia się tutaj nieśmiałość i skromność pasterza, który nie potrafi zawalczyć o ukochana, tylko z pokorą przyjmuje jej ostre, raniące go słowa.

Akt III, Scena II:

• Amintas, Dafnida, Nerina

• Dafnida ratuje Amintasa przed popełnieniem samobójstwa. Mówi mu, by nie tracił nadziei i był cierpliwy.

• Nagle przybywa pasterka Nerina , przynosząc tragiczne wieści - w czasie polowania Sylwia została rozszarpana przez wilki.

• Zrozpaczony Amintas ucieka, planując podjęcie kolejnej próby samobójczej, z żalu po stracie ukochanej.

Akt IV, Scena I:

• Dafnida, Sylwia, Chór

• Szczęśliwie okazuje się ,że Sylwia jest cała i zdrowa.

• Dafnida mówi jej o planowanym samobójstwie Amintasa, spowodowanego jej rzekomą śmiercią.

• Sylwia uświadamia sobie jak okrutna była wobec zalotnika. Razem z Dafnidą wyruszają na poszukiwanie Amintasa. Żałuje swojego postępowania, boi się, że już jest za późno by uratować ukochanego.

Akt IV, Scena II:

• Ergast, chór, Dafnida, Sylwia

• Ergast opowiada pasterzom o samobójstwie Amnitasa - rzucił się w przepaść z najwyższej góry, pragnął dołączyć do ukochanej.

• Sylwia prosi Dafnidę o pomoc w odnalezieniu ciała Amnitasa; pragnie go godnie pochować.

Akt V, Scena I:

• Elpin, chór

• Elpin dementuje plotki o śmierci Amintasa - pasterz rzeczywiście rzucił się w przepaść, ale na szczęści nic mu się nie stało. Teraz jest z ukochaną Sylwią, która w końcu odwzajemniła jego uczucia.

• Amnitas wiele wycierpiał w imię miłości, więc teraz może w pełni cieszyć z jej rozkoszy.

---