AMERYKA POŁUDNIOWA W XIX w
Ameryka Łacińska u progu XIX w
=>państwa kolonialne - wicekrólestwo Brazylii należące do Portugalii; wicekrólestwa La Platy, Peru, Nowej Grenady i Nowej Hiszpanii należące do Hiszpanii oraz ziemie w Ameryce środkowej jako posiadłości Francji;
=>społ Ameryki - Kreole (biali mieszkający od pokoleń w koloniach, byli elitą kolonialną), rasy mieszane Metysi i Mulaci, Indianie i niewolnicy murzyńscy; ogromne wpływy i bogactwo Kościoła rzymskokatolickiego;
=>dążenia Kreolów do ograniczenia władzy metropolii - narodziny ruchu niepodległościowego; Hiszpania ograniczała rolę Kreolów przez wysyłanie do Ameryki urzędników podległych metropolii; =>wpływ wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych z XVIII w. Haseł rewolucji francuskiej i oświecenia, obalenie w 1808r Ferdynanda VII Burbona i osadzenie na tronie w Hiszpanii J. Bonaparego - początek wystąpień antyhiszpańskich w koloniach, popieranych przez Anglię.
Koniec panowania hiszpańskiego w Ameryce Łacińskiej: =>powrót Burbonó na tron hiszpański, przywracanie „starego porządku” po kongresie wiedeńskim w 1815 - stąd ogłąszanie niepodległości przez kolonie; działalność libertadorów czyli wyzwolicieli: S. Bolivara ( na północy) i J de San Martina ( na południu); =>1820 nieudana próba dworu hiszpańskiego przygotowania ekspedycji przeciw zbuntowanym Kreolom; =>Hiszpania w latach 1820-23 porzeżywała kryzys, spowodowany rewolucją liberalną i powrotem rządów absolutnych; ogłoszenie w 1823 przez prezydenta USA J. Monroe doktryny „Ameryka dla Amerykanów” - stąd Kreole mieli szansę na zwycięstwo; =>niepodległość ogłosiły: Kolumbia 1810, Wenezuela 1811, w 1821 powstałą Wielka Kolumbia, która rozpadł aiśe w 1830 i opwstała Wenezuela, Kolumbia i Ekwador, Argentyna 1816, Chile 1818, Peru 1821, Paragwaj 1823, Boliwia 1825, Urugwaj 1828.
AMERYKA POŁUDNIOWA W XIX w
Ameryka Łacińska u progu XIX w
=>państwa kolonialne - wicekrólestwo Brazylii należące do Portugalii; wicekrólestwa La Platy, Peru, Nowej Grenady i Nowej Hiszpanii należące do Hiszpanii oraz ziemie w Ameryce środkowej jako posiadłości Francji;
=>społ Ameryki - Kreole (biali mieszkający od pokoleń w koloniach, byli elitą kolonialną), rasy mieszane Metysi i Mulaci, Indianie i niewolnicy murzyńscy; ogromne wpływy i bogactwo Kościoła rzymskokatolickiego;
=>dążenia Kreolów do ograniczenia władzy metropolii - narodziny ruchu niepodległościowego; Hiszpania ograniczała rolę Kreolów przez wysyłanie do Ameryki urzędników podległych metropolii; =>wpływ wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych z XVIII w. Haseł rewolucji francuskiej i oświecenia, obalenie w 1808r Ferdynanda VII Burbona i osadzenie na tronie w Hiszpanii J. Bonaparego - początek wystąpień antyhiszpańskich w koloniach, popieranych przez Anglię.
Koniec panowania hiszpańskiego w Ameryce Łacińskiej: =>powrót Burbonó na tron hiszpański, przywracanie „starego porządku” po kongresie wiedeńskim w 1815 - stąd ogłąszanie niepodległości przez kolonie; działalność libertadorów czyli wyzwolicieli: S. Bolivara ( na północy) i J de San Martina ( na południu); =>1820 nieudana próba dworu hiszpańskiego przygotowania ekspedycji przeciw zbuntowanym Kreolom; =>Hiszpania w latach 1820-23 porzeżywała kryzys, spowodowany rewolucją liberalną i powrotem rządów absolutnych; ogłoszenie w 1823 przez prezydenta USA J. Monroe doktryny „Ameryka dla Amerykanów” - stąd Kreole mieli szansę na zwycięstwo; =>niepodległość ogłosiły: Kolumbia 1810, Wenezuela 1811, w 1821 powstałą Wielka Kolumbia, która rozpadł aiśe w 1830 i opwstała Wenezuela, Kolumbia i Ekwador, Argentyna 1816, Chile 1818, Peru 1821, Paragwaj 1823, Boliwia 1825, Urugwaj 1828.
AMERYKA POŁUDNIOWA W XIX w
Ameryka Łacińska u progu XIX w
=>państwa kolonialne - wicekrólestwo Brazylii należące do Portugalii; wicekrólestwa La Platy, Peru, Nowej Grenady i Nowej Hiszpanii należące do Hiszpanii oraz ziemie w Ameryce środkowej jako posiadłości Francji;
=>społ Ameryki - Kreole (biali mieszkający od pokoleń w koloniach, byli elitą kolonialną), rasy mieszane Metysi i Mulaci, Indianie i niewolnicy murzyńscy; ogromne wpływy i bogactwo Kościoła rzymskokatolickiego;
=>dążenia Kreolów do ograniczenia władzy metropolii - narodziny ruchu niepodległościowego; Hiszpania ograniczała rolę Kreolów przez wysyłanie do Ameryki urzędników podległych metropolii; =>wpływ wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych z XVIII w. Haseł rewolucji francuskiej i oświecenia, obalenie w 1808r Ferdynanda VII Burbona i osadzenie na tronie w Hiszpanii J. Bonaparego - początek wystąpień antyhiszpańskich w koloniach, popieranych przez Anglię.
Koniec panowania hiszpańskiego w Ameryce Łacińskiej: =>powrót Burbonó na tron hiszpański, przywracanie „starego porządku” po kongresie wiedeńskim w 1815 - stąd ogłąszanie niepodległości przez kolonie; działalność libertadorów czyli wyzwolicieli: S. Bolivara ( na północy) i J de San Martina ( na południu); =>1820 nieudana próba dworu hiszpańskiego przygotowania ekspedycji przeciw zbuntowanym Kreolom; =>Hiszpania w latach 1820-23 porzeżywała kryzys, spowodowany rewolucją liberalną i powrotem rządów absolutnych; ogłoszenie w 1823 przez prezydenta USA J. Monroe doktryny „Ameryka dla Amerykanów” - stąd Kreole mieli szansę na zwycięstwo; =>niepodległość ogłosiły: Kolumbia 1810, Wenezuela 1811, w 1821 powstałą Wielka Kolumbia, która rozpadł aiśe w 1830 i opwstała Wenezuela, Kolumbia i Ekwador, Argentyna 1816, Chile 1818, Peru 1821, Paragwaj 1823, Boliwia 1825, Urugwaj 1828.
AMERYKA POŁUDNIOWA W XIX w
Ameryka Łacińska u progu XIX w
=>państwa kolonialne - wicekrólestwo Brazylii należące do Portugalii; wicekrólestwa La Platy, Peru, Nowej Grenady i Nowej Hiszpanii należące do Hiszpanii oraz ziemie w Ameryce środkowej jako posiadłości Francji;
=>społ Ameryki - Kreole (biali mieszkający od pokoleń w koloniach, byli elitą kolonialną), rasy mieszane Metysi i Mulaci, Indianie i niewolnicy murzyńscy; ogromne wpływy i bogactwo Kościoła rzymskokatolickiego;
=>dążenia Kreolów do ograniczenia władzy metropolii - narodziny ruchu niepodległościowego; Hiszpania ograniczała rolę Kreolów przez wysyłanie do Ameryki urzędników podległych metropolii; =>wpływ wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych z XVIII w. Haseł rewolucji francuskiej i oświecenia, obalenie w 1808r Ferdynanda VII Burbona i osadzenie na tronie w Hiszpanii J. Bonaparego - początek wystąpień antyhiszpańskich w koloniach, popieranych przez Anglię.
Koniec panowania hiszpańskiego w Ameryce Łacińskiej: =>powrót Burbonó na tron hiszpański, przywracanie „starego porządku” po kongresie wiedeńskim w 1815 - stąd ogłąszanie niepodległości przez kolonie; działalność libertadorów czyli wyzwolicieli: S. Bolivara ( na północy) i J de San Martina ( na południu); =>1820 nieudana próba dworu hiszpańskiego przygotowania ekspedycji przeciw zbuntowanym Kreolom; =>Hiszpania w latach 1820-23 porzeżywała kryzys, spowodowany rewolucją liberalną i powrotem rządów absolutnych; ogłoszenie w 1823 przez prezydenta USA J. Monroe doktryny „Ameryka dla Amerykanów” - stąd Kreole mieli szansę na zwycięstwo; =>niepodległość ogłosiły: Kolumbia 1810, Wenezuela 1811, w 1821 powstałą Wielka Kolumbia, która rozpadł aiśe w 1830 i opwstała Wenezuela, Kolumbia i Ekwador, Argentyna 1816, Chile 1818, Peru 1821, Paragwaj 1823, Boliwia 1825, Urugwaj 1828.
Meksyk i Ameryka Środkowa
=>1810 powstanie antyhiszpańskie w Meksyku i przeciw kreolskim posiadaczon ziemskim pod przewodnictwem księdza Miguela Hidalgo y Costilla - powstanie chłopskie krwawo stłumiono, przywódców skazano na karę śmierci; =>1821 Kreole ogłosili niepodległość Meksyku; Hiszpania zachowała Kubę i Puerto Rico; =>utworzenie Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej, które rozpadły się na; nikrguę, Kostarykę, Salwador, Honduras, Gwatemalę; =>Haiti - wyspa podzielna m-dzy Francję i Hiszpanię; powstanie ludności murzyńskiej przeciw francuskim plantatorom - udział m.in. Ligionów polskich w tłumieniu buntu w 1803, - francuska część wyspy ogłosiła niepodległość jako Haiti, a część hiszpańska stała się w 1844 niepodległa jako republika Dominikany; =>Brazylia - od 1821 rządzona przez regenta Don Pedra, syna króla Portugalii, który w 1822 ogłosił się „konstytucyjnym cesarzem” Brazylii i zerwał więzi z Portugalią; do 1889 państwo było monarchą parlamentarną: tu najdłużej utrzymało się niewolnictwo (do 1888).
Trudności wew nowych państw
=>brak poparcia dl aidei S. Bolivara stworzenia jednolitego państwa jako Zjednoczonych Prowincji Ameryki Południowej oraz organizacji międzynarodowej ułatwiającej współpracę; =>stan anarchii, walki o granice, krwawe wojny domowe o włądzę, częste zamachy stanu, nieudolna administracja; =>zacofanie gospodarcze, półniewolniczy system pracy w wielkich majątkach ziemskich będących wlasnością Kreoli, brak przemysłu, zła sięć komunikacyjna, handel i finanse w rękach cudzoziemców (głównie Anglików); =>nierówności społeczne i rasowe, zepchnięcie Indian na margines życia społecznego.
Środkowa
=>1810 powstanie antyhiszpańskie w Meksyku i przeciw kreolskim posiadaczon ziemskim pod przewodnictwem księdza Miguela Hidalgo y Costilla - powstanie chłopskie krwawo stłumiono, przywódców skazano na karę śmierci; =>1821 Kreole ogłosili niepodległość Meksyku; Hiszpania zachowała Kubę i Puerto Rico; =>utworzenie Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej, które rozpadły się na; nikrguę, Kostarykę, Salwador, Honduras, Gwatemalę; =>Haiti - wyspa podzielna m-dzy Francję i Hiszpanię; powstanie ludności murzyńskiej przeciw francuskim plantatorom - udział m.in. Ligionów polskich w tłumieniu buntu w 1803, - francuska część wyspy ogłosiła niepodległość jako Haiti, a część hiszpańska stała się w 1844 niepodległa jako republika Dominikany; =>Brazylia - od 1821 rządzona przez regenta Don Pedra, syna króla Portugalii, który w 1822 ogłosił się „konstytucyjnym cesarzem” Brazylii i zerwał więzi z Portugalią; do 1889 państwo było monarchą parlamentarną: tu najdłużej utrzymało się niewolnictwo (do 1888).
Trudności wew nowych państw
=>brak poparcia dl aidei S. Bolivara stworzenia jednolitego państwa jako Zjednoczonych Prowincji Ameryki Południowej oraz organizacji międzynarodowej ułatwiającej współpracę; =>stan anarchii, walki o granice, krwawe wojny domowe o włądzę, częste zamachy stanu, nieudolna administracja; =>zacofanie gospodarcze, półniewolniczy system pracy w wielkich majątkach ziemskich będących wlasnością Kreoli, brak przemysłu, zła sięć komunikacyjna, handel i finanse w rękach cudzoziemców (głównie Anglików); =>nierówności społeczne i rasowe, zepchnięcie Indian na margines życia społecznego.
Środkowa
=>1810 powstanie antyhiszpańskie w Meksyku i przeciw kreolskim posiadaczon ziemskim pod przewodnictwem księdza Miguela Hidalgo y Costilla - powstanie chłopskie krwawo stłumiono, przywódców skazano na karę śmierci; =>1821 Kreole ogłosili niepodległość Meksyku; Hiszpania zachowała Kubę i Puerto Rico; =>utworzenie Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej, które rozpadły się na; nikrguę, Kostarykę, Salwador, Honduras, Gwatemalę; =>Haiti - wyspa podzielna m-dzy Francję i Hiszpanię; powstanie ludności murzyńskiej przeciw francuskim plantatorom - udział m.in. Ligionów polskich w tłumieniu buntu w 1803, - francuska część wyspy ogłosiła niepodległość jako Haiti, a część hiszpańska stała się w 1844 niepodległa jako republika Dominikany; =>Brazylia - od 1821 rządzona przez regenta Don Pedra, syna króla Portugalii, który w 1822 ogłosił się „konstytucyjnym cesarzem” Brazylii i zerwał więzi z Portugalią; do 1889 państwo było monarchą parlamentarną: tu najdłużej utrzymało się niewolnictwo (do 1888).
Trudności wew nowych państw
=>brak poparcia dl aidei S. Bolivara stworzenia jednolitego państwa jako Zjednoczonych Prowincji Ameryki Południowej oraz organizacji międzynarodowej ułatwiającej współpracę; =>stan anarchii, walki o granice, krwawe wojny domowe o włądzę, częste zamachy stanu, nieudolna administracja; =>zacofanie gospodarcze, półniewolniczy system pracy w wielkich majątkach ziemskich będących wlasnością Kreoli, brak przemysłu, zła sięć komunikacyjna, handel i finanse w rękach cudzoziemców (głównie Anglików); =>nierówności społeczne i rasowe, zepchnięcie Indian na margines życia społecznego.
Środkowa
=>1810 powstanie antyhiszpańskie w Meksyku i przeciw kreolskim posiadaczon ziemskim pod przewodnictwem księdza Miguela Hidalgo y Costilla - powstanie chłopskie krwawo stłumiono, przywódców skazano na karę śmierci; =>1821 Kreole ogłosili niepodległość Meksyku; Hiszpania zachowała Kubę i Puerto Rico; =>utworzenie Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej, które rozpadły się na; nikrguę, Kostarykę, Salwador, Honduras, Gwatemalę; =>Haiti - wyspa podzielna m-dzy Francję i Hiszpanię; powstanie ludności murzyńskiej przeciw francuskim plantatorom - udział m.in. Ligionów polskich w tłumieniu buntu w 1803, - francuska część wyspy ogłosiła niepodległość jako Haiti, a część hiszpańska stała się w 1844 niepodległa jako republika Dominikany; =>Brazylia - od 1821 rządzona przez regenta Don Pedra, syna króla Portugalii, który w 1822 ogłosił się „konstytucyjnym cesarzem” Brazylii i zerwał więzi z Portugalią; do 1889 państwo było monarchą parlamentarną: tu najdłużej utrzymało się niewolnictwo (do 1888).
Trudności wew nowych państw
=>brak poparcia dl aidei S. Bolivara stworzenia jednolitego państwa jako Zjednoczonych Prowincji Ameryki Południowej oraz organizacji międzynarodowej ułatwiającej współpracę; =>stan anarchii, walki o granice, krwawe wojny domowe o włądzę, częste zamachy stanu, nieudolna administracja; =>zacofanie gospodarcze, półniewolniczy system pracy w wielkich majątkach ziemskich będących wlasnością Kreoli, brak przemysłu, zła sięć komunikacyjna, handel i finanse w rękach cudzoziemców (głównie Anglików); =>nierówności społeczne i rasowe, zepchnięcie Indian na margines życia społecznego.