1.MIĘŚNIE ZGINAJĄCE GŁOWĘ. a)pochyły przedni (m. scalenus anterior) PP- guzki przednie wyr. poprz.C3-C6 PK- guzek m pochyłęgo na I żebrze b)pochyły środkowy (m. scalenus medius) PP- wyr. poprz.C1-C6 PK- I czasem II żebro c)pochyły tylny (m. scalenus posterior) PP- guzki tylne wyr. poprz. C5-C7 PK- boczna pow. II żebra d)pochyły najmniejszy (m. scalenus minimus) PP- wyr. poprz. C6-C7 PK- I żebro FUNKCJA: zginają kręgosłup szyjny, jednostronnie pochylają go do boku, pomocnicze wdechowe e)prosty przedni głowy (m. rectus capitis anterior) PP- łuk przedni C1 PK- cz. podstawna k.potylciznej f)długi głowy (m. longus capitis) PP- guzki przednie wyr. poprz. C3-C6 PK- cz. podstawna k.potylciznej g)długi szyi (m. longus colii) PP1- trzon C2-C4 PK1-trzon dolnych C i górnych Th PP2- guzki przednie wyr. poprz C3-C6 PK2-C1-C2 PP3- Th1-Th3 PK3- guzki przed. wyr. poprz. dolnych C FUNKCJA: zginanie głowy w przód i bok
2.MIĘŚNIE PROSTUJĄCE GŁOWĘ. a)czworoboczny (m. trapezius) PP- guzowatość potyliczna zewn., wyr. kolczyste Th PK- koniec barkowy obojczyka, grzebień łopatki i wyr. barkowy F: unosi i opuszcza barki, prostuje głowę, unosi tułów b)dźwigacz łopatki (m. levator scapulae) PP- guzki tylne wyr. poprz. C1-C4 PK- kąt górny łopatki F: pociąga łopatkę do góry i przyśr., prostuje kręgo. c)płatowy głowy (m. splenius capitis) PP- wyr. kolczyste i więzadło nadkolcowe Th1-Th2 PK- wyr. sutkowaty k.skroniowej d)płatowaty szyi (m. splenius cervicis) PP- wyr. kolcz. i więzadł. nadkolcowe Th3-Th5 PK- guzki tylne wyr. poprz. C1-C3 FUNKCJA: prostuje głowę i szyję i skręca e)najdłuższy głowy (m. longissimus capitis) PP- wyr. poprz. górnych Th i dolnych C PK- wyr. sutkowaty k.skroniowej f)kolcowy głowy (m. spinalis capitis) PP- wyr. kolcz. górnych Th i dolnych C PK- guzowatość potyliczna zewn. FUNKCJA: prostuje kręgosłup i głowę g)półkorcowy głowy (m. semispinalis capitis) PP- wyr. poprz. Th1-Th6 i C4-C7 PK- k.potyliczna F: prostują kręgosłup w odc. C i prostują głowę h)prosty tylny większy głowy (m. rectus capitis posteriori major) PP- wyr. kolczyste C2 PK- poniżej kresy karkowej dolnej i)prosty tylny mniejszy głowy (m. rectus capitis posteriori minor) PP- guzek tylny C1 PK- kresa karkowa dolna j)skośny górny głowy (m. obliquus capitis superior) PP- wyr. poprz. C1 PK- poniżej kresy karkowej dolnej k.potylicznej k)skośny dolny głowy (m. obliquus capitis inferior) PP- wyr. kolczysty C2 PK- wyr. poprz. C1 FUNKCJA: pociągają głowę w tył i skręcają l)międzykolcowe (mm. interspinales) łączą wyr. kolczyste kręgów C i L F: prostują kręgosłup w C i L
3.MM. ZGINAJĄCE GŁOWĘ I SZYJĘ W BOK a)dźwigacz łopatki b)najdłuższy głowy c)kolcowy głowy d)półkorcowy głowy e)międzypoprzeczne (mm. Intertransversarii) łączą dwa sąsiednie wyr. poprzeczne w C i L F: zgina kręgosłup bocznie f)prosty boczny głowy (m. rectus capitis lateralis) PP- wyr. poprz. C1 PK- wyr. szyjny k.potylicznej F: zgina głowę bocznie g)wielodzielny (m. multifidus) PP- k.krzyżowa, grzebień biodr., wyr.suteczkowate L PK- wyr. kolczyste L, Th, C h)skręcające (mm. rotatores) PP- wyr. poprz. PK-wyr. kolczyste FUNKCJA: prostują, zginają bocznie kręgosłup
4.MM. SKRĘCAJĄCE GŁOWĘ a)płatowaty głowy b)płatowaty szyi c)skręcający d)długi szyi
5.MM. ZGINAJĄCE KRĘGOSŁUP a)skośny zewn. brzucha (m.obliquus externus abdominis) PP- zewn. pow. 8 dolnych żeber PK- tworzą kresę białą, warga zewn. grzebienia biodr F: zgięcie kręgosłupa, obniżanie żeber (wydech) b)skośny wewn. brzucha (m. obliquus internus abdominis) PP- tylna blaszka powięzi Th-L, kresa przednia grzebienia biodr., więzadł. pachwinowe PK- brzegi dolne czterech ostatnich żeber, kresa biała F: zgięcie kręgosłupa, obniżanie żeber c)prosty brzucha (m. rectus abdominis) PP- chrzęstne cz. żeber 5-7, wyr. mieczykowaty PK- górna gałąź k.łonowej i przedniej pow. spojenia F: zgina tułów, unosi miednicę, pociąga żebra w dół
6.MM. PROSTUJĄCE KRĘGOSŁUP. a)wielodzielne b)skręcające c)międzykolcowe d)dźwigacze żeber (mm. levatores costarum)- 12 mm. PP- wyr. poprz.C7-Th11 PK- na następnym żebrze F: prostują kręgosłup, pochylają go bocznie i obracają e)prostownik grzbietu (erektor spinae) -biodrowo- żebrowe: PP- pow. grzbietowa k.krzyżowej, wyr.kolcz. L i 3Th *lędźwi (m. iliocostalis lumborum) PK- kąty 6-9 dolnych żeber *kl. pierś. (m. iliocostalis thoracis)- wiązki wzmacniające od kąta 12 i 7 żebra PK- kąty 6 górnych żeber *szyi (m. iliocostalis cervicis)- wiązki wzmacniające od 6-3 zebra PK- guzki tylne wyr. poprz. C4-C6 -najdłuższe: *kl. pierś. (m. longissimus thoracis) PP- wspólna masa mięśniowa, wyr. poprz. Th7-Th12 PK- wyr. poprz. L i Th, kąty żeber *szyi (m. longissimus cervicis) PP- wyr. poprz. czterech Th PK- guzki tylne wyr. poprz. C2-C5 *głowy (m. longissimus capitis) PP- wyr. poprz. górnych Th i dolnych C PK- wyr. sutkowaty k.skroniowej FUNKCJA: utrzymuje tułów w równowadze, powoduje skłony boczne, prostuje tułów. f)kolcowy (m.spinalis) *kl. pierś. (m. spinalis thoracis) PP- górne kręgi L i 3 dolne Th PK- kręgi Th (bez 1) *szyi (m. spinalis cervicis) PP- Th1-Th2 oraz C6-C7 PK- C2-4 *głowy (m. spinalis capitis) PP- wyr. kolcz. górnych Th i dolnych C PK- guzowatość potyliczna zewn. FUNKCJA: prostuje kręgosłup i zgina go bocznie g)półkorcowy (m. semispinalis) *kl.pierś i szyi (m. semispinalis thoracis et cervicis) PP- wyr. poprz. Th PK- wyr. kolcz. Th1-Th5 oraz C2-C7 *głowy (m. semispinalis capitis) PP- wyr. poprz. Th1-Th6 oraz C4-C7 PK- k.potyliczna, powyżej kresy karkowej dolnej FUNKCJA: prostują kręgosłup w odc. C, zginają w odc. Th i C
7. MM. ZGINAJĄCE KRĘGOSŁUP W BOK. a)dźwigacz łopatki b)prostownik grzbietu c)kolcowy d)półkorcowy e)wielodzielny f)skręcający g)międzypoprzeczne h)dźwigacze żeber i)czworoboczny lędźwi (m. quadratus lumborum) PP1- wyr. żebrowe L2-L5 PK1- dolny brzeg 12 żebra PP2- warga wewn. grzebienia biodr. PP3- wyr. żebrowe L i 12 żebra F: skłony boczne tułowia, obniża 12 żebro
8.MM. SKRĘCAJĄCE KRĘGOSŁUP. a)wielodzielne b)skręcające c)skośny zewn. brzucha d)skośny wewn. brzucha
9. MM. ZGINAJĄCE RAMIĘ. a)dwugłowy ramienia (m. biceps brachii) PP1- gł. dł.-> guzek nadpanewkowy łopatki PP2- gł. krót.-> wyr. kruczy łopatki PK- guzowatość k.promieniowej, powięź przedramie. F: zgina ramię, gł.dł.- odwodzi i skręca do wewn., gł.krót.->przywodzi b)kruczo-ramienny (m. coracobrachialis) PP- wyr. kruczy łopatki PK- przednia pow. połowy długości k.ramiennej F: zgina, przywodzi ramię c)naramienny (m.deltoideus) PP- koneic barkowy obojczyka, wyr. barkowy łopatki PK- guzowatość naramienna k.ramiennej F: obraca, przywodzi i odwodzi do poziomu ramię d)nadgrzebieniowy (m. supraspinatus) PP- wypełnia dół nadgrzebieniowy łopatki PK- górna pow. guzka większego k.ramiennej F: skręca na zewn., odwodzi i zgina ramię e)podgrzebieniowy (m. infraspinatus) PP- układa się w dole podgrzebieniowym łopatki PK- środkowa cz. guzka większego k.ramiennej F: skręca ramię na zewn., odwodzi i zgina ramię.
10.MM. PROSTUJĄCE RAMIĘ. a)naramienny -> na odległość b)trójgłowy ramienia (m. triceps brachii) PP1- guzek podpanewkowy łopatki PP2- tylna pow. k.ramiennej, powyżej bruzdy n.prom. PP3- tylna pow. k.ramiennej, poniżej bruzdy n. prom. PK- tylna pow. wyr. łokciowego k.łokciowej F: prostuje i przywodzi ramię c)najszerszy grzbietu (m.latissimus dorsi) PP- warga zewn. grzebienia biodr., wyr. kolcz. Th7-Th12 i L PK- grzebień guzka większego k.ramieniowej F:prostuje, opuszcza, przywodzi i obraca do wewn. ramię, dźwiga dolne żebra. d)obły większy (m. teres major) PP- dolny kąt łopatki PK- grzebień guzka mniejszego k.ramiennej F:opuszcza, przywodzi do tył, skręca do wewn. ramię
11.MM. ODWODZĄCE RAMIĘ. a)naramienny b)nadgrzebieniowy c)podgrzebieniowy d)dwugłowy ramienia
12.MM. PRZYWODZĄCE RAMIĘ. a)najszerszy grzbietu b)obły większy c)trójgłowy ramienia d)dwugłowy ramienia e)kruczo- ramienny f)podłopatkowy (m.subscapulatis) PP- pow. żebrowa łopatki, powięź podłopatkowa PK- guzek mniejszy k.ramiennej F: odwraca i przywodzi ramię g)piersiowy większy (m. pectoralis major) PP1- domostkowa cz. obojczyka PP2- przednia pow. mostka, chrząstki kilku żeber PP3- blaszka przednia pochewki m. prostego brzucha PK- grzebień guzka większego k.ramiennej F: obniżanie, przywodzenie, skręcanie do wewn. ramienia, dźwiganie tułowia, pomocnicze wdechowe
13.MM. ROTUJĄCE ZEWN. RAMIĘ. a)podgrzebieniowy b)nadgrzebieniowy c)naramienny d)obły mniejszy (m. teres minor) PP- brzeg boczny łopatki i powięzi podgrzebieniowej PK- dolna cz. guzka większego k.ramiennej F: obraca ramię na zewn.
14.MM. ROTUJĄCE WEWN. RAMIĘ. a)najszerszy grzbietu b)obły większy c)podłopatkowy d)piersiowy większy e)naramienny f)dwugłowy ramienia
15.MM. ZGINAJĄCE PRZEDRAMIĘ. a)dwugłowy ramienia b)ramienny (m. brachialis) PP- przednia pow. k.ramiennej do torebki st. łokci. PK- guzowatość k.łokciowej F: zgina przedramię, prostuje ramię, unosi przedramię z ręką c)nawrotny obły (m. prozator teres) PP1- nadkłykieć przyśrodkowy k.ramiennej PP2- wyr. dziobiasty k.łokciowej PK- środkowa cz. k.promieniowej F: nawraca i zgina przedramię d)prostownik prom. dł. nadgar. (m. extensor carpi radialis longus) PP- nadkłykieć boczny i brzeg boczny k.ramiennej PK- pow. grzbietowa II k.śródręcza F:zgina i nawraca przedramię,prostuje i odwodzi rękę e)prostownik prom. krótk. nadgar. (m. extensor carpi radialis brevis) PP- nadkłykieć boczny k.ramiennej, powięź przedr. PK- pow. grzbietowa III k.śródręcza F: prostuje rękę i słabo ją odwodzi oraz zgina przedr. f)zginacz prom. nadgar. (m. flexor carpi radialis) PP- nadkłykieć przyśr. k.ramiennej, powięź przedr. PK- podstawa II czasem III k.śródręcza F: zgina rękę, nawraca i zgina przedramię g)zginacz łokc. nadgar. (m. flexor carpi ulnaris) PP1- gł. ramienna-> nadkłykieć przyśr. PP2- gł. łokci.-> pow. tylna wyr. łokc. i k.łokc. PK- k.grochowata tzw. TRZESZCZKA st. łokc. F: zgina i przywodzi rękę. h)zginacz pow. palców (m. flexor digitorum superficialis) PP1- gł. ramienno-łokc.-> nadkłykieć przyśr. k.ramiennej i wyr. dziobiasty k.łokc. PP2- gł. prom.-> przednia pow. k.prom. PK- 4brzuśce- brzegi środkowych paliczków F:zginanie ręki i palców, przywodzenie palca środkowego, zginanie przedramienia i)dłoniowy dł. (m. palmaris longus) PP- nadkłykieć przyśr., powięź przedramienia PK- rozcięgno dłoniowe F:zgina i nawraca przedramię, zgina stawy ręki
16.MM. PROSTUJĄCE PRZEDRAMIĘ. a)trójgłowy ramienia b)łokciowy (m. anconeus) PP- nadkłykieć boczny k.ramiennej PK- tylny górny odcinek trzonu k.łokc. F: prostuje ramię, przyciska k.prom. do k.łokc.
17. MM. ODWRACAJĄCE PRZEDRAMIĘ. a)dwugłowy ramienia b)odwracacz (m.supinator) PP- grzebień mm odwracacza, nadkłykieć boczny k.ramiennej PK- poniżej guzowatości k.prom. F: odwraca przedramię
18.MM. NAWRACAJĄCE PRZEDRAMIĘ. a)nawrotny obły b)zginacz prom. nadgar. c)dłoniowy dł. d)prostownik prom. dł. nadgar. e)nawrotny czworoboczny (m. prozator quadratus) między przednimi pow. k.łokc. i k.prom., w ich dolnych odcinkach F: nawraca przedramię, dociska dolne nasady tych k.
19.MM. ZGINAJĄCE RĘKĘ. a)zginacz pow. palców b)zginacz prom. nadgar. c)zginacz łokc. nadgar. d)dłoniowy dł. e)zginacz głęb.palców(m.flexor digitorum profundus) PP- trzon k.łokc., brzusiec przechodzi w 4 ściegna PK- podstawa dalszych paliczków II-V palca F: zgina palce, zgina i przywodzi w st. prom.-nadgar. f)zginacz dł. kciuka (m. flexor pollicis longus) PP- przednia pow. k.prom., nadkłykcieć przyśr. k.ramiennej, wyr. dziobiasty k.łokc. PK- podstawa dalszego paliczka kciuka F: zgina rękę i kciuk, odwodzi rękę g)odwodziciel dł. kciuka (m.abductor pollicis longus) PP- pow. tylna k.łokc. i k.prom., bł. międzykostna PK- podstawa I k.śródręcza i k.czworobcoznej więks. F: odwodzi i odprowadza kciuk, odwodzi i zgina rękę
20.MM. PROSTUJĄCE RĘKĘ. a)prostownik prom. dł. nadgar. b)prostownik prom. krót. nadgar. c)prostownik palców (m. extensor digitorum) PP- nadkłykieć boczny k.ramiennej, powięź przedr. Dzieli się na 3/4 brzuśce przechodzące w rozcięgno grzbietowe. PK- podstawa dalszych paliczków palców II- V F: prostuje rękę i palce w st. śród.-palicz. d)prostownik wskaziciela (m. extensor indicis) PP- pow. tylna k.łokc. i bł. międzykostna PK- rozcięgno grzbietowe palca wskazującego F: prostuje palec wskazujący, prostuje i odwodzi rękę e)prostownik dł. kciuka (m. extensor pollicis longus) PP- tylna pow. k.łokc., bł. międzykostna PK- podstawa dalszego paliczka kciuka F: prostuje i przywodzi kciuk, prostuje rękę
21.MM. ODWODZĄCE RĘKĘ. a)zginacz prom. nadgar. b)prostownik prom. dł. nadgar. c)prostownik prom. krót. nadgar. d)odwodziciel dł. kciuka e)zginacz dł. kciuka f)prostownik wskaziciela g)prostownik krót. kciuka (m.extensor pollicis brevis) PP- tylna pow. k.prom., bł. międzykostna PK- podstawa bliższego paliczka kciuka F: prostuje i odwodzi kciuk, odwodzi rękę
22.MM. PRZYWODZĄCE RĘKĘ. a)zginacz łokci. nadgar. b)zginacz głęboki palców c)prostownik łokci. nadgar. (m.extensor carpi ulnaris) PP- nadkłykieć boczny k.ramiennej, powięź przedr. PK- podstawa V k.śródręcza F: prostuje i przywodzi rękę
23. MM. PRZECIWSTAWIAJĄCE KCIUK. TZW. MM. KŁĘBU KCIUKA a)odwodzi. krót. kciuka (m.abductor pollicis brevis) PP- troczek zginaczy, guzek k.łódeczkowatej PK- podstawa bliższego paliczka kciuka F: odwodzi i przeciwstawia kciuk b)zginacz krót. kciuka (m. flexor pollicis brevis) PP1- troczek zginaczy PP2- II k.śródręcza PK- bliższy paliczek kciuka F: odwodzi, przywodzi i przeciwstawia kciuk c)przeciwstawiacz kciuka (m. opponeus pollicis) PP- troczek zginaczy, k.czworobcozna większa PK- I k. śródręcza F: przeciwstawia i przywodzi kciuk d)przywodziciel kciuka (m. adductor pollicis) PP1- gł. skośna-> k.główkowata PP2- gł. poprz.-> III k.śródręcza PK- podstawa bliższego paliczka kciuka, TRZESZCZKA łokciowa F: przywodzi i przeciwstawia kciuk.
24. MM. ZGINAJĄCE UDO. a)prosty uda (m. rectus femoris) PP- kolec biodrowy przedni górny PK- brzeg rzepki, guzowatość k.piszczelowej F: zgina staw biodr., odwodzi i skręca udo na zewn., prostownik stawu kolanowego b)biodrowo- lędźwiowy (m. iliopsoas) *większy (m. psoas major) PP- pow. boczna trzonów Th12 i L1-L4, wyr.żebr. L PK- krętarz mniejszy k.udowej *mniejszy (m. psoas minor) PP- trzony kręgów Th12 i L1 PK- łuk i wyniosłość biodr.-łonowa, *biodrowy (m. iliacus) PP- kolce biodrowe przednie i torebka stawy biodr. PK- krętarz mniejszy k.udowej F: zgina st. biodr., unosi tułów, zgina bocznie L, przywodzi i obraca udo na zewn. c)krawiecki (m. sartorius) PP- kbpg, owija się wokół nadkłykcia przyśr. k.udow. PK- guzowatość k.piszczelowej F: zgina st. biodr. i kolanowy, odwodzi udo i skręca na zewn., obraca podudzie do wewn. d)pośladkowy średni i mały (mm. gluteus medius et minimus) *średni; PP- talerz k.biodrowej PK- boczna pow. krętarza większego *mały; PP- między kresami pośladkowymi PK- przednia pow. krętarza większego F: odwodzenie kd; pochylają miednicę; wł. przednie -> zginają udo i skręcają je do wewn., a wł. tylne-> prostują udo i skręcają na zewn. e)naprężacz powięzi szerokiej (m.tensor fasciae latae) PP- kbpg, powięź pośladkowa PK- kłykieć boczny piszczeli F: zgina, odwodzi i skręca udo do wewn. f) grzebieniowy (m. pectineus) PP- grzebień k.łonowej, guzek łonowy PK- kresa grzebieniowa k.udowej F: przywodzi, zgina, nieznacznie obraca zewn. udo g)przywodziciel długi (m. adductor longus) PP- poniżej guzka k.łonowej PK- warga przyśr. kresy chropawej k.udowej F: przywodzi, zgina, skręca zewn. udo h)przywodziciel krótki (m. adductor brevis) PP- przednia pow. gałęzi dolnej k.łonowej PK- warga przyśr. kresy chropawej (wyżej przyw.dł.) F: przywodzi, zgina, skręca udo na zewn. i)przywodziciel wielki (m. adductor magnus) PP- przednia pow. gałęzi dolnej k.łonowej, k.kulszo. PK- do nadkłykcia przyśrodkowego k.udowej F: przywodziciel stawu biodr., skręca udo na zewn.
25.MM. PROSTUJĄCE UDO. a)pośladkowy średni i mały b)pośladkowy wielki (m. gluteus maximus) PP- boczny brzeg k.krzyżowej i guzicznej PK- powięź szeroka, guzowatość pośladkowa k.udo. F: prostownik st. biodr., silnie skręca zewn. c)dwugłowy uda (m. biceps femoris) PP1- tylna pow. guza kulszowego PP2- górna część wargi bocznej kresy chropawej PK- głowa strzałki F: prostuje i słabo przywodzi udo d)czworoboczny uda (m. quadratus femoris) między guzem kulszowym a grzebieniem międzykrętarzowym k.udowej F: obraca na zewn., przywodzi i prostuje udo e)smukły (m. gracilis) PP- gałąź dolna k.łonowej i gałąź k.kulszowej PK- przyśrodkowo na guzowatości k.piszczelowej F: przywodzi prostuje i skręca udo na zewn. f) półścięgnisty (m. semitendinosus) PP- tylna pow. guza kulszowego PK- k.piszczelowa poniżej guzowatości F: zgina st. kolanowy, prostuje i przywodzi udo g)półbłoniasty (m. semimembranosus) PP- guz kulszowy PK1- kłykieć przyśrodkowy piszczeli PK2- więzadło podkolanowe skośne PK3- powięź goleni F: zgina st. kolanowy, prostuje i przywodzi udo h)gruszkowaty (m. piriformis) PP- miedniczna pow. k.krzyżowej PK- krętarz większy F: skręca na zewn., odwodzi i prostuje udo i) zasłaniacz wewn. (m. obturatorius internus) PP- wewn. pow. bł. zasłonowej PK- dół krętarzowy k.udowej F: skręca na zewn., prostuje i przywodzi udo j)zasłaniacz zewn. (m. obturatosius externus) PP- zewn. pow. bł oraz otworu zasłonowego PK- dół krętarzowy k.udowej F: skręca na zewn., prostuje i przywodzi udo k)bliźniaczy górny i dolny (mm. gamelli superior et inferior) PPgórny- kolec kulszowy PPdolny- guz kulszowy PK- dół krętarzowy F: współdzia,łają z zasłaniaczami
26.MM. ODWODZĄCE UDO. a)pośladkowy średni, mały, wielki b)naprężacz powięzi szerokiej c)krawiecki d)gruszkowaty e)prosty uda
27.MM. PRZYWODZĄCE UDO. a)przywodziciel wielki, długi i krótki b)grzebieniowy c)biodrowo- lędźwiowy d)pośladkowy wielki e)czworoboczny uda f)półścięgnisty i półbłoniasty g)dwugłowy uda h)zasłaniacze zewn. i wewn. i)bliźniacze górny i dolny
28.MM. ROTUJĄCE UDO DO WEWN. a)pośladkowy średni i mały b)przywodziciel wielki c)naprężacz powięzi szerokiej
29.MM. ROTUJĄCE UDO NA ZEWN. a)biodrowo- lędźwiowy b)pośladkowy wielki, średni i mały c)gruszkowaty d)czworoboczny uda e)grzebieniowy f)smukły g)przywodziciel dł., krót. i wielki
30.MM. ZGINAJĄCE PODUDZIE a)dwugłowy uda b)półścięgnisty c)półbłoniasty d)krawiecki e)smukły f)brzuchaty łydki (m. gastrocnemius) PP- tylna pow. k.udowej, powyżej obu kłykci (2głow) PK- guz piętowy F: zgina st. kolanowy i stopę, skręca podudzie g)podeszwowy (m. plantaris) PP- k.udowa, powyżej kłykcia bocznego PK- guz piętowy lub ścięgno piętowe F: zginacz stawu kolanowego i stopy h)podkolanowy (m. popliteus) PP- nadkłykieć boczny k.udowej PK- k.piszczelowa, powyżej kresy m.płaszczkowat. F: zgina staw kolanowy i obraca podudzie do wewn.
31.MM. PROSTUJĄCE PODUDZIE. a)pośladkowy wielki b)czworogłowy uda (m. quadriceps femoris) *prosty uda (rectus femoris- głowa przednia) PP- kolec biodrowy przedni dolny *obszerny boczny (m. vastus lateralis- głowa boczna) PP- bok na pow. krętarza większego *obszerny przyśr. (m. vastus medialis - gł. przyśr.) PP- warga przyśrodkowa kresy chropawej * obszerny pośredni (m. vastus intermedium-gł. pośr.) PP- przednia, boczna pow. trzonu k.udowej PK- brzegi rzepki F: zgina staw biodrowy, odwodzi i skręca udo na zewn., prostuje staw kolanowy
32.MM. ROTUJĄCE DO WEWN. PODUDZIE. a)krawiecki b)smukły c)półbłoniasty d)półścięgnisty e)brzuchaty łydki f)podkolanowy
33.MM. ROTUJĄCE NA ZEWN. PODUDZIE. a)dwugłowy uda b)brzuchaty łydki
34.MM. ZGINAJĄCE STOPĘ. a)trójgłowy łydki -brzuchaty łydki -podeszwowy -płaszczkowaty PP- tylna pow. głowy strzałki PK- ścięgno piętowe F: zginacz stopy, odwracanie i przywodzenie stopy b)zginacz dł. palców (m. flexor digitorum longus) PP- k.piszczelowa, powięź goleni PK- paliczki dalsze palców II-V F: zgina stopę i palce, odwraca i przywodzi stopę c)zginacz dł. palucha (m. flexor hallu cis longus) PP- środkowa część tylnej pow. k.strzałkowej PK- podstawa dalszego paliczka palucha F: zgina stopę w st. skokowym górnym, a dolnym- odwraca i przywodzi, zgina paluch d)strzałkowy długi (m. peroneus longus) PP- kłykieć boczny piszczeli, głowa strzałki PK- k.klinowata przyśr., guzowatość I k.śródstopia F: zgina i odwodzi stopę e)strzałkowy krótki (m. peroneus brevis) PP- pow. boczna strzałki w połowie jej długości PK- guzowatość V k.śródstopia F: zgina, nawraca i odwodzi stopę f)piszczelowy tylny (m. tibialis posterior) PP- górna część tylnej pow. k.piszczelowej, strzałkowej, bł. między kostna PK- kości stępu (bez skokowej) i na II-IV k.śródst. F: odwraca, przywodzi, słabo zgina stopę.
35.MM. PROSTUJĄCE STOPĘ. a)piszczelowy jezdni (m. tibialis anterior) PP- kłykieć boczny k.piszczelowej PK- pow. podeszwowe k.klinowatej F: prostuje i odwraca stopę, zbliża goleń b)prostownik długi palców (m. extensor digitorum longus) PP- kłykieć boczny piszczeli, głowa strzałki PK- rozcięgno grzbietowe palców II-V F: zbliża podudzie do stopy, prostuje st. skokowy górny, a w dolnym nawraca i odwodzi stopę c)strzałkowy trzeci (m. peroneus tertius) boczna odszczepiona część prostownika palców PK- pow. grzbietowa V k.śródstopia F: zbliża podudzie do stopy, prostuje, nawra., odwod. d)prostownik dł. palucha (m. extensor hallucis longus) PP- pośr. cz. k.strzałkowej i bł.międzykostna PK- grzbietowa pow. podst. dalszego paliczka kciuka F: prostuje paluch i stopę
36.MM.ODWODZENIE-NAWRACANIE STOPY a)prostownik długi palców b)strzałkowy trzeci c)strzałkowy krótki
37.MM.PRZYWODZ, I ODWRACANIE STOPY a)zginacz długi palucha b)zginacz długi palców c)prostownik długi palucha d)piszczelowy przedni i tylny
38.MM. WYDECHOWE a)najszerszy grzbietu b)prosty brzucha c)skośny zewn. brzucha d)skośny wewn. brzucha e)zębaty tylny dolny (m. serratus posterior inferior) PP- powięź Th-L na wysokości Th11-Th12 i L1-L2 PK- brzegi dolne żeber 9-12 F: opuszcza żebra pomagając przy wydechu f)międzyżebrowe wewn. (mm. intercostales interni) dolny brzeg wyżej leżącego żebra o brzeg górny zebra leżącego niżej F: wł. bocznej części pracują podczas wydechu g)poprzeczny kl. pierś. (m. transversus thoracis) PP- tylna pow. wyr. mieczykowatego i trzonu mostka PK- chrząstki żeber II-VI F: słaby wydechowy
39.MM. WDECHOWE. a)najszerszy grzbietu b)piersiowy większy c)piersiowy mniejszy (m. pectoralis minor) PP- zewn. pow. żebra II-V PK- wyr. kruczy łopatki F: obniża pas barkowy, obraca łopatkę, unosi żebra d)zębaty tylny górny (m. serratus posterior superior) PP- wyr. kolczyste C6-C7 oraz Th1-Th12 PK- pow. zewn. żeber II-V F: unosi żebra- pomaga przy wdechu e)zębaty przedni (m. serratus anterior) PP- 10zębów na 9 górnych żebrach PK- brzeg przyśr. łopatki F: pociąga bark do przodu (cz. górna), obniża bark (cz. dolna), pomaga przy wdechu f)międzyżebrowe zewn. (m. intercostales externi) PP- dolny brzeg wyżej leżącego żebra PK- górny brzeg żebra leżącego niżej F: unoszą zebra- pomagają przy wdechu g)przepona (diaphragma) *lędźwiowa (pars lumbalis) PP- przednia pow. górnych kręgów L *żebrowa (pars costalis) PP- pow. wewn. chrząstki 7-12 żebra *mostkowa (pars sternalis) PP- wewn. pow. wyr. mieczykowatego PK- wspólne ścięgno końcowe stanowi leżący centralnie środek ścięgnisty w kształcie koniczyny. F: m. wdechowy, reguluje siłę wydechowego powietrza.
Narządy stykające się z przeponą: wątroba, nerki, płuca. Narządy po prawej str. wątroba, dwunastnica, kątnica. Narządy po lewej str.śledziona, żołądek, okrężnica zst., es. Narządy z krążeniem dziwnym: WĄTROBA, NERKI. Z krążeniem otwartym np. śledziona.
1.WĄTROBA (hepar) a)leży w prawym podżebrzu, a jej lewy płat w lewym, jest połączona z przeponą. Podczas wdechu leży na wysokości Th11-L3, a wydechu po stronie prawej na wysokości 5 żebra (brzeg górny) oraz od 11żebra wzdłuż łuku podżebrowego do wysokości 5 międzyżebrza (brzeg dolny) b)posiada powierzchnię przednią przeponową i trzewną. Pow. przeponowa jest podzielona na 2 płaty (prawy- większy i lewy- mniejszy). Sąsiadujące narządy wyżłobiły wyciski w wątrobie- sercowy, przełykowy, żołądkowy, odźwiernikowy, dwunastniczy, okrężniczy, nerkowy i nadnerczy. c)funkcja; magazynuje glikogen, kw.tł., aminokwasy, Wit. A,D,B12, Cu i Fe; produkuje żółć, która emulguje tłuszcze; odtruwa organizm; syntetyzuje białka osocza; wydziela czynnik krzepnięcia krwi (protrombinę).
2.ŻOŁĄDEK (gaster) a) leży w lewym podżebrzu i okolicy nadpępkowej jamy brzusznej na wysokości Th11-L1 b) wyróżniamy ścianę przednią i tylną, które łączą się wzdłuż swych krzywizn. Ściana żołądka składa się z 4 warstw: błony surowiczej (otrzewna- przechodzi w więzadła utrzymujące żołądek), bł. mięśniowej (zbud. z mięśniówki gładkiej), tk. podśluzowej (warstwa tk. łącznej wiotkiej), bł. śluzowej. c)funkcja; wydziela sok żołądkowy (2l/dobę), trawi białka, rozkłada część tłuszczy.
3.ŚLEDZIONA (lien) a) leży w lewym podżebrzu na wysokości 9-11żebra b)wyróżniamy końce tylny i przedni, powierzchnię przeponową i trzewną oraz brzegi górny i dolny. Śledzionę okrywa bł. włóknista- otrzewna. Otrzewna tworzy torebkę, a pasma tk. łącznej wnikającej do śledziony- beleczki. Między tymi tworami jest przestrzeń, którą wypełnia tk. siateczkowata w postaci miazgi czerwonej (unaczyniona, ma białe i czerwone ciałka krwi) i białej (w postaci grudek limfatycznych śledzionowych). c)funkcja: niszczy starzejące się erytrocyty, uwalnia też z nich Hb; kontroluje stan czerwonych krwinek; zbiornik krwi.
4.NERKI (ren) a) leży pozaotrzewnowo, po obu str. kręgosłupa w okolicy L, lewa nerka jest większa i leży Th11-L2, a prawa- Th12-L3. b) wyróżniamy powierzchnię przednią, tylną, brzeg boczny i przyśrodkowy oraz koniec górny i dolny. Z przekroju podłużnego wyróżniamy korę nerki i jej rdzeń. c) jednostka czynnościowa nerki to nefron, który jest zbud. z ciałka nerkowego i kanalików nerkowych. Ciałko nerkowe składa się z kłębuszka otoczonego torebką Bowmana, a w kanalikach wyróżniamy: kanalik kręty I rzędu, pętlę Henlego, wstawkę. d)funkcja; oczyszczaja krew; utrzymują stały skład płynów ustrojowych w organizmie.
5.KRĄŻENIE DZIWNE ŻYLNO-ŻYLNE F: doprowadzenie do wątroby skł. Pokarmowych wchłoniętych w jelicie cienkim w celu ich częściowego zmagazynowania w postaci glikogenu, a także produktów rozpadu krwinek w śledzionie. Krew jest odtruwana. -z trzustki, śledziony i niewiele z żołądka. Ż.krezkowa dolna (dochodzi do niej ż.żołądkowo-sieciowa i ż.trzustkowo-dwunastnicza) łączy się z ż.śledzionową (dochodzi do niej ż.krezkowa dolna)-> ż.wrotna (dochodzi do niej ż.żołądkowa lewa)-> wrota wątroby-> gałąź prawa i lewa prowadzące do płatków-> ż.międzyzrazikowe-> sieć naczyń włosowatych-> ż.środkowe zrazikowe-> ż.podzrazikowe-> 2-3 ż.wątrobowe ->ż.gł.dolna-> PP-> część jak niżej-> aorta brzuszna-> gałąź trzewna nieparzysta -> pień trzewny-> t.wątrobowa wspólna-> t.wątrobowa wł.
6.CZĄSTECZKA TŁUSZCZU DO NEFRONU, POWSTAWANIE MOCZU I WYPROWADZENIE GO. Jama ustna-> gardło-> żołądek-> jelito cienkie-> kosmek jelitowy-> I 60-70%tłuszczu do naczynia chłonnego-> naczynia włosowate limf.-> naczynia zbiorcze-> pień limf.-> przewód limf.-> kąt żylny-> ż.ramienno-głowow-> ż.gł.górna II 30-40%tł-> naczynia włosowate żylne-> ż.krezkowa górna-> ż.wrotna-> ż.płatowa-> ż.międzyzrazikowa-> ż.środkowa zrazika-> ż.podzrazikowa-> ż.gł.dolna -> PP-> PK-> pień płucny-> t.płucne-> t.płatowe-> t.segment.-> tętniczki-> naczynia krwionośne włosowate-> żyłki-> ż.segmentowe-> ż.płucne-> LP-> LK-> cz.wstępu. aorty-> łuk aorty-> cz.zstęp. aorty-> aorta piersiowa-> aorta brzuszna-> gałąź trzewna parzysta-> t.nerkowa-> t.międzypłatowe-> t.łukowate-> t.międzyzrazikowe-> po połączeniu tętniczek z kłębuszkiem ciałka nerkowego powstaje sieć tętniczo-tętnicza -> torebka Bowmana (mocz pierwotny)-> kanalik kręty I-rzędu-> kanalik nerkowy zbiorczy-> miedniczka nerkowa (mocz ostateczny)-> moczowód-> pęcherz moczowy-> cewka moczowa
7.CZĄSTECZKA DO ŚLEDZIONY, ŻOŁĄDKA, Część jak wyżej ->aorta brzuszna-> gałąź trzewna nieparzysta-> pień trzewny-> t.śledzionowa/ żołądkowa lewa
8.KRTAŃ. POWSTAWANIE GŁOSU. a) leży na wys. C4-C6, jest zawieszona na k.gnykowej, b)połączenia: Szkielet tworzą chrząstki: tarczowa, pierścieniowata, nagłośniowa, nalewkowata, klinowata, które są połączone za pomocą stawów, więzadeł i mięśni. -Występują dwa stawy: parzysty- pierścieniowo- tarczowy oraz stawy pierścieniowo- nalewkowe. -Więzadła dzielimy na łączące krtań z otoczeniem (bł.tarczowo- gnykowa, w.tarczowo- gnykowe pośrodkowe, w.tarczowo- gnykowe boczne, w.pierścieniowo- tchawiczne) i właściwe (w.pierścieniowo- tarczowe, w.tarczowo- nagłośniowe, w.głosowe, w.kieszonki krtaniowej). -Mięśnie dzielimy na zewn. (pierścienno- tarczowy, tarczowo- gnykowy, mostkowo- tarczowy, nadgnykowe) i wewn. (głosowe, rozwieracze i zwieracze głośni, zamykające wejście do krtani). c)funkcja: powstawanie głosu; ochrona dróg oddech. d)głos: Podczas fonacji szpara głośni ulega zwężeniu na skutek zbliżania się chrząstek nalewkowatych. Jednocześnie fałdy głosowe, pod wpływem działania mięśni głosowych, zostają napięte. Powietrze przechodząc przez zwężoną głosnię wprowadza w drgania fałdy głosowe.