ROZDZIAŁ II
PRAWO JAKO PRZEDMIOT BADAŃ NAUKOWYCH
1. Podstawowe problemy nauk prawnych
nauka prawa ma długi rodowód, wywodzi się z rzymskiej jurysprudencji, początkowo oznaczała tylko znajomość prawa, czyli pewien rodzaj umiejętności praktycznych,
prawo to część świata społecznego, które nas otacza, rozumienie poznaje się tak samo jak poznawanie istoty człowieka, Boga, życia zwierząt, roślin itp.,
Arystoteles rozróżniał wiedzę (filozofię) teoretyczną i praktyczną - pierwsza miała odkrywać prawdę o świecie i dzieliła się na matematykę i fizykę, - druga miała wskazywać zasady postępowania w życiu człowieka,
Immanuel Kant aprioryzm i empiryzm,
W XIX wieku rozpowszechnił się pogląd, zgodnie z którym zjawiska przyrody są przedmiotem badań nauk nomotetycznych (tj. ustalających obiektywne prawidłowości rządzące tymi zjawiskami)
Zjawiska społeczne i kulturowe - nauk idiograficznych (tj. ustalających obraz faktów jednostkowych i niepowtarzalnych, wyróżniano także nauki empiryczne (najważniejsze doświadczenie) i formalne (uzasadnianie twierdzeń na odniesieniu się do wcześniej przyjętych założeń)
W końcu XIX wieku wyodrębniły się w naukach prawnych 4 dyscypliny: 1. Dogmatyczna 2. Filozoficzna 3. Historyczna 4. Empiryczna
Podejście wielopłaszczyznowe w prawoznawstwie - skupianie się na jednym z aspektów istnienia prawa (językowym, społecznym, psychologicznym, aksjologicznym).
Istotne spory toczą się wokół problematyki państwa - zwolennicy nauki, teorii państwa i prawa (zdaniem których prawo jest przejawem istnienia państwa) - autorzy (którzy kwestionują nierozerwalność państwa i prawa twierdząc, że problemy państwa stanowią przedmiot socjologii polityki bądź politologii).
Metody badawcze w prawoznawstwie
analiza tekstów prawnych, głównie aktów normatywnych,
metody badawcze socjologii i psychologii,
filozofii, refleksja nad naturą wartości,
Metody mogą być omawiane w różnych ujęciach:
porównawczym (porównania instytucji, systemów prawa)
historycznych (które uwzględniają czynnik czasu i zmienności kultury)
Naukowość prawoznawstwa
Wyróżniamy dwa modele:
Pozytywistyczny (obiektywny opis rzeczywistości - możemy stwierdzić prawdę lub fałsz)
Humanistyczny (rozumienie faktów)
Prawoznawstwo stanowi wprowadzenie do uporządkowanej wiedzy o prawie (jurysprudencji), nie jest zatem samodzielną dyscypliną naukową został wyodrębniony ze względu na potrzeby dydaktyczne.