Zaburzenia hormonalnej regulacji przemiany materii

Hormony regulujące przemianę materii

 insulina

 glukagon

 hormon wzrostu (GH)

 glikokortykosteroidy

 hormony tarczycy

 aminy katecholowe

Nadnercza

Kora; - glikokortykoidy (kortyzol, kortykosteron)

- mineralokortykoidy (aldosteron)

- androgeny

Rdzeń: - adrenalina, noradrenalina

Trzustka

-komórki α; glukagon

-komórki β: insulina

Tarczyca

- kom pęcherzykowe - tyroksyna, trijodotyronina

• kom. C (okołopęcherzykowe) - kalcytonina

Insulina

polipeptyd złożony z łańcuchów A i B połączonych wiązaniami disiarczkowymi

produkowana i magazynowana w formie prohormonu w komórkach beta trzustki - peptyd C i insulina

induktory uwalniania insuliny: wzrost stężenia glukozy i poziomu aminokwasów we krwi, wolne kwasy tłuszczowe, glukagon

inhibitory uwalniania insuliny: hipoglikemia, somatotropina, adrenalina

większość komórek organizmu posiada receptor dla insuliny ( rodzina kinaz tyrozyny). Zaktywowane poprzez autofosforylację białko receptora aktywuje (fosforyluje) kinazę IRS-1, która fosforyluje inne białka odpowiedzialne za syntezę białek, glikogenu i triglicerydów; IRS-1 aktywuje również transportery glukozy GLUT 1-5

Kierunki działania insuliny:

a) metabolizm węglowodanów: zwiększenie wychwytu glukozy przez komórki insulinozależne, nasilenie glikolizy, zahamowanie glukoneogenezy, nasilenie glikogenogenezy

b) metabolizm białek: wzrost transportu aminokwasów (aa) do komórek i zwiększenie syntezy białek

c) metabolizm tłuszczów: zahamowanie lipolizy i ketogenezy, nasilenie biosyntezy kwasów tłuszczowych

d) metabolizm kwasów nukleinowych: nasilenie biosyntezy DNA, podziałów komórkowych

Insulina sprzyja magazynowaniu energii, wykazuje zatem działanie anaboliczne.

Tkanki insulinozależne:

insulina jest niezbędna do transportu glukozy do komórki - tkanka tłuszczowa, tkanka mięśniowa

Tkanki insulinoniezależne:

wątroba, tkanka nerwowa, komórki kanalików nerkowych, erytrocyty

Glukagon

antagonista insuliny

produkowany w formie prohormonu przez komórki A wysp trzustkowych

induktory wydzielania glukagonu: hipoglikemia, podwyższony poziom aa, gastryna

inhibitory wydzielania glukagonu: hiperglikemia, insulina, wolne kwasy tłuszczowe, ciała ketonowe

kierunki działania:

a) metabolizm węglowodanów: nasilenie glikogenolizy i glukoneogenezy

b) metabolizm białek: zahamowanie syntezy białek

b) metabolizm tłuszczów: nasilenie lipolizy

Glukagon powoduje zmniejszenie zapasów energetycznych, wykazuje zatem działanie kataboliczne.

Glikogen - zapasowe źródło glukozy

magazynowany w wątrobie i mięśniach

glikogen wątrobowy jest źródłem glukozy wydzielanej do krwi celem dostarczenia jej do tkanek

glikogen mięśniowy:

-w spoczynku mięśnie nie rozkładają glikogenu (zużywają glukozę docierającą z krwią, a jej nadmiar przekształcają w glikogen)

-jest wykorzystywany na potrzeby energetyczne mięśnia (szczególnie w czasie niedotlenienia)

-glikogenoliza ma miejsce w czasie intensywnego wysiłku albo po stymulacji adrenergicznej

Cukrzyca (Diabetes mellitus)

Grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się

hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i/lub

działania insuliny.

Przewlekła hiperglikemia w cukrzycy

wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i

niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu,

nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.

KLASYFIKACJA CUKRZYCY

1)Cukrzyca typu 1(bezwzględny niedobór insuliny) - 15-20%

a) wywołana czynnikiem immunologicznym

b) idiopatyczna

2)Cukrzyca typu 2 (insulinooporność) - 80-85%

3) Cukrzyca ciężarnych

) Cukrzyca wtórna - 2-3%

a)genetycznie uwarunkowany defekt funkcji komórek B trzustki

b)genetyczny defekt działania insuliny

c)endokrynopatie (zespół Cushinga, nadczynność tarczycy, akromegalia)

d)schorzenia zewnątrzwydzielniczej części trzustki ( zapalenie ostre i przewlekłe, rak)

e)cukrzyca indukowana przez leki i trucizny

f)zakażenia głównie wirusowe

g)genetycznie uwarunkowane choroby (hemochromatoza)

ETIOPATOGENEZA CUKRZYCY TYPU 1

1)Proces immunologiczny (autoimmunizacja)

2)Predyspozycja genetyczna (związana głównie z układem HLA - geny DRB, DQB)

3)Czynniki środowiskowe

Potencjalne czynniki środowiskowe a cukrzyca typu 1

1)czynniki infekcyjne - wirusy: Coxackie B, różyczki, świnki, CMV, retro- i adenowirusy

2)czynniki dietetyczne - albumina mleka krowiego, azotyny, kofeina

3)czynniki toksyczne - tiazydy, streptozatocyna, pentamidyna

RODZAJE PRZECIWCIAŁ WYSTĘPUJĄCYCH W CUKRZYCY 1

1)autoprzeciwciała skierowane przeciwko komórkom wysp - ICA

2)autoprzeciwciała przeciw insulinie endogennej - IAA

3)autoprzeciwciała przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego GAD 65

4)autoprzeciwciała przeciwko fosfatazom tyrozyny - IA-2, IA-2B

ICA

pojawiają się wiele miesięcy przed wystąpieniem objawów klinicznych cukrzycy, po czym stopniowo zanikają wraz z czasem trwania choroby

występują u 85-90% chorych z cukrzycą typu 1

IAA

częstość występowania odwrotnie proporcjonalna do wieku chorego - szczególnie charakterystyczne dla młodego wieku

obecne u 40-50% chorych w chwili rozpoznania choroby

Współwystępowanie cukrzycy z innymi chorobami autoimmunizacyjnymi

Cukrzyca typu 1 może być skojarzona z innymi chorobami autoimmunizacyjnymi (układ HLA oraz geny odpowiedzi immunologicznej umiejscowione są na chromosomie 6):

-choroba Gravesa-Basedowa

-choroba Hashimoto

-pierwotna niedoczynność kory nadnerczy

-niedokrwistość megaloblastyczna

Charakterystyka cukrzycy typu 1

faza immunologicznej destrukcji komórek B trzustki przebiega bezobjawowo

zniszczenie 80% komórek wydzielających insulinę manifestuje się pełnoobjawową cukrzycą 1 (początek na ogół nagły, powikłany śpiączką):

a) polidypsja, poliuria, polifagia

b) hiperglikemia, glukozuria

c) ketonemia, ketonuria

d) aterogenny profil lipidowy

e) spadek masy ciała

Ostre powikłania cukrzycy

kwasica ketonowa i śpiączka ketonowa - w cukrzycy typu 1 (ketoza występuje również u osób głodujących oraz u alkoholików)

śpiączka hiperosmolarna - cukrzyca typu 2 (także u osób starszych nie chorujących na cukrzycę)

kwasica i śpiączka mleczanowa jako następstwo hipowolemii i niedokrwienia tkanek

śpiączka hiperglikemiczna

śpiączka hipoglikemiczna

CUKRZYCA TYPU 2

predyspozycja genetyczna

ujawnia się pod wpływem czynników środowiskowych (styl życia, wiek, dieta, otyłość zwłaszcza brzuszna)

charakteryzuje się okresem utajenia polegającym na upośledzeniu wrażliwości receptorów insulinowych (insulinooporność) z systematycznie pogłębiającym się defektem syntezy i wydzielania insuliny

Uwarunkowania genetyczne cukrzycy typu 2

W patogenezie cukrzycy typu 2 mogą mieć znaczenie:

-mutacje genu receptora dla insuliny

-mutacje genu białek transportowych GLUT 1-5

-defekty genetyczne komórek beta trzustki dziedziczone jako cecha autosomalna, dominująca

Cechy cukrzycy typu 2:

1) insulinooporność, * endogenna produkcja glukozy

2) otyłość lub zwiększona zawartość tłuszczu w okolicy brzucha

3) stopniowy, powolny rozwój choroby

4) często współistnieje z nadciśnieniem tętniczym lub/i

zaburzeniami lipidowymi

5) silna predyspozycja genetyczna

6) bardzo rzadko kwasica ketonowa (głównie w związku ze

stresem lub dodatkową chorobą)

6) ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2:

- wzrasta z wiekiem

- jest większe u osób otyłych

- jest większe u osób z nadciśnieniem tętniczym

- jest większe przy braku aktywności fizycznej

• jest 50% u kobiet z cukrzycą ciężarnych w wywiadach

PÓŹNE POWIKŁANIA CUKRZYCY

1.mikroangiopatia cukrzycowa - pogrubienie błony podstawnej naczyń krwionośnych w wyniku nagromadzenia produktów glikacji białek (Hb, albumina, kolagen, krystalina), sorbitolu, fruktozy

- retinopatia cukrzycowa

- nefropatia cukrzycowa - skrajna

niewydolność nerek

- neuropatia cukrzycowa

Retinopatia cukrzycowa

Częściej występuje u osób z cukrzycą typu 1

OBJAWY:

- mikrotętniaki i ogniskowe obrzęki i krwotoki do siatkówki

-wzmożona proliferacja naczyń

zaćma, utrata ostrości widzenia aż do utraty wzroku

Nefropatia cukrzycowa

występuje u:

40% chorych z cukrzycą typu 1

60% chorych z cukrzycą typu 2

pogrubienie błony podstawnej, proliferacja mezangium, zarośnięcie naczyń włośniczkowych zwłóknienie kłębuszków wywołują pojawienie się białkomoczu powysiłkowego, okresowego aż do stałego

glikacja białek błony podstawnej kłębuszków nerkowych prowadzi do mikroalbumiurii (może pojawiać się wiele lat przed wystąpieniem pełnoobjawowej nefropatii)

pogłębia się niewydolność nerek

Neuropatia cukrzycowa

występuje u osób z długotrwałą i znaczną hiperglikemią

akumulacja sorbitolu w komórkach Schwanna i w aksonach neuronów prowadzi do zaburzeń w przewodnictwie nerwowym (niedobór mioinozytolu)

objawy: dystalne, obustronne zaburzenia czucia, bóle stóp, osłabienie odruchów, chromanie przestankowe

Późne powikłania cukrzycy - cd.

2 makroangiopatia cukrzycowa - zmiany miażdżycowe w dużych naczyniach krwionośnych głównie w mózgu (udar), w sercu ( zawał), w kończynach dolnych (stopa cukrzycowa)

Patogeneza angiopatii

1. Glikacja białek - nieenzymatyczne wiązanie glukozy z wolnymi grupami aminowymi białek, powstają produkty końcowe glikacji (AGE), które:

- powodują zwężenie i uszkodzenie naczyń krwionośnych

- wiążąc się z receptorami powierzchniowymi mogą zaburzać odpowiedź tkanek na czynniki wzrostowe w procesie gojenia (przebudowa naczyń)

2. Nasilenie przemian glukozy w szlaku sorbitolowym (poliolowym). Hiperglikemia aktywuje reduktazę aldozową, która w obecności NADPH katalizuje przemianę glukozy do sorbitolu i fruktozy. W tkankach insulinoniezależnych ( soczewka, nerwy obwodowe, kłębuszki nerkowe) dochodzi do akumulacji fruktozy i sorbitolu (związki osmotycznie czynne) i uszkodzenia tych narządów

3. Modyfikacja lipoprotein na drodze oksydacji i glikozylacji prowadzi do niszczenia śródbłonka naczyń, indukcji migracji makrofagów, aktywacji odczynu zapalnego i tworzenia komórek piankowatych ( zmiany miażdżycowe)

Aminy katecholowe

lnoradrenalina, adrenalina, dopamina

linduktory wydzielania amin: wysiłek, stres, zawał serca, hipoglikemia

ladrenalina ma działanie diabetogenne (zwiększenie rozpadu glikogenu w wątrobie i nasilenie lipolizy w tkance tłuszczowej). Efektem jest wzrost stężenia glukozy i FFA we krwi - źródło energii

lponadto adrenalina hamuje wydzielanie insuliny

Guz chromochłonny nadnerczy

lw 90% charakter niezłośliwy

lzwiększone wydzielanie katecholamin:

- nadciśnienie tętnicze (napadowe, ze zlewnymi potami, bólami głowy, wzrost ciśnienia skurczowego a spadek rozkurczowego)

- tachykardia, kołatanie serca

- nasilenie glikolizy i glikogenolizy- hiperglikemia

- zwiększenie podstawowej przemiany materii nawet o 60%

- pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego

Hormon wzrostu (GH),
somatotropina

lprodukowany w komórkach kwasochłonnych gruczołowej części przysadki

lkierunki działania:

a) metabolizm węglowodanów: działanie antagonistyczne w stosunku do insuliny - zwiększenie glukoneogenezy; hamuje działanie insuliny na transport glukozy przez błonę komórkową w tkance mięśniowej i tłuszczowej oraz glikolizę

b) metabolizm białek: nasilenie syntezy białek, wzmaga transport aa do komórek mięśni

c) metabolizm tłuszczów: zwiększenie lipolizy

GH modyfikuje procesy wzrostu komórek za pośrednictwem somatomedyn.

Długotrwałe działanie może prowadzić do hiperglikemii - działanie diabetogenne.

Hormon wzrostu wykazuje działanie anaboliczne.

linduktory wydzielania GH: somatoliberyna, hipoglikemia, głodzenie, spożycie posiłku bogatobiałkowego, stres, duży wysiłek fizyczny

linhibitory wydzielania GH: somatostatyna, somatomedyna C, hiperglikemia

Obniżone stężenie GH

lPrzyczyny:

a) organiczne uszkodzenie układu podwzgórzowo-

przysadkowego

b) uwarunkowania genetyczne, choroba dziedziczy się

jako cecha autosomalna recesywna np. karłowatość typu Larona

lObjawy u dorosłych:

- zmniejszenie narządów wewnętrznych, mięśni, kości

- zwiększenie masy tłuszczu w obrębie tułowia

- uczucie stałego zmęczenia

- zaburzenia lipidowe sprzyjające rozwojowi miażdżycy

lObjawy u dzieci (karłowatość przysadkowa):

- upośledzenie wzrostu od 2-3 roku życia, proporcje ciała prawidłowe

- stan ogólny dobry, rozwój intelektualny prawidłowy

- opóźnione lub zahamowane dojrzewanie płciowe

- starczy wygląd (progeria)

Podwyższone stężenie GH

Najczęstszą przyczyną jest gruczolak części gruczołowej przysadki

wydzielający GH (somatotropinoma)

lGigantyzm przysadkowy - gdy gruczolak przysadki rozwinął się u dzieci i młodzieży. Chorzy tacy są nadmiernie wysocy, proporcje ciała są zachowane

lAkromegalia - następstwo nadmiernego uwalniania GH u osób u których doszło już do zakończenia wzrostu kości długich:

- wystająca szczęka dolna, powiększenie nosa

- powiększenie dłoni, stóp, czaszki

- powiększenie narządów wewnętrznych (hepato- i cardiomegalia), zgrubienie skóry

- bóle kości i stawów a także głowy

- zmiany pola widzenia ( dwuskroniowe niedowidzenie połowicze „klapki na oczach”

• cukrzyca (1/4 przypadków)

Glikokortykosteroidy

lprodukowane są w warstwie pasmowatej kory nadnerczy pod wpływem ACTH (regulacja według zasady ujemnego sprzężenia zwrotnego)

lgłówny przedstawiciel: KORTYZOL

lkierunki działania:

a) metabolizm węglowodanów - nasilenie glukoneogenezy, spadek wrażliwości tkanek na insulinę, nasilenie glikoneogenezy, zahamowanie glikolizy - działanie diabetogenne

b) metabolizm białek - zwiększenie katabolizmu białek

c) metabolizm tłuszczów - zwiększenie lipolizy i ketogenezy

Hiperkotyzolemia

lPrzyczyny:

- nadmierna produkcja kortyzolu przez gruczolaka lub raka nadnerczy - zespół Cushinga, ACTH niezależny zespół Cushinga

- nadmierna produkcja ACTH przez gruczolaka przysadki - choroba Cushinga, ACTH zależny zespół Cushinga

- ektopowa produkcja kortyzolu ( nowotwory jajników i jąder) lub ACTH (np. rak drobnokomórkowy płuc)

• egzogenne podawanie kortyzolu -hiperkortyzolemia jatrogenna

lObjawy:

- zwiększenie masy ciała - odkładanie tkanki tłuszczowej na twarzy ( „księżyc w pełni”), karku i barkach ( „garb bawoli”), ramionach oraz brzuchu

- szczupłe kończyny

- adynamia mięśniowa

- rozstępy skórne

- skóra cienka z tendencją do wybroczyn

- trudne gojenie ran

zwiększona podatność na infekcje

działanie przeciwzapalne glikokortykosteroidów -

hamowanie aktywności fosfolipazy A2 ( zahamowane

uwalnianie kwasu arachidonowego, prekursora w

syntezie prostaglandyn i leukotrienów; stabilizacja błon

komórkowych i lizosomalnych - zmniejszenie ich

przepuszczalności); limfopenia

- euforia (czasem depresja z symptomami psychozy lub

niestabilności emocjonalnej

- skłonność do osteoporozy, nadciśnienia tętniczego,

owrzodzeń błony śluzowej żołądka, miażdżycy i cukrzycy

- zwiększona liczba erytrocytów, hiperleukocytoza z limfopenią i eozynopenią - poliglobulia

- trądzik

- u kobiet nadmierne owłosienie typu męskiego (hirsutyzm), zaburzenia miesiączkowania

Hipokortyzolemia

lkora nadnerczy ma dużą rezerwę czynnościową - objawy niewydolności tego narządu pojawiają się, gdy zniszczeniu ulegnie 9/10 kory - niewydolność utajona

lprzyczyny ostrej niewydolności kory: krwawe wylewy do nadnerczy, operacje, urazy, ciężka posocznica, wstrząs: zespół Waterhouse- Friderichsena

lprzyczyny przewlekłej niewydolności kory nadnerczy:

a) pierwotna: zanik kory na podłożu autoimmunologicznym ( 55% przypadków), gruźlica kory nadnerczy ( 30%) - choroba Addisona (cisawica)

b) wtórna: niedobór ACTH spowodowany zawałem przysadki gruczołowej lub jej zniszczeniem przez nowotwór lub zakażenie

Choroba Addisona, cisawica

lObjawy wynikają z niedoboru hormonów kory nadnerczy: glikokortykosteroidów, mineralokortykosteroidów, hormonów androgennych

- skłonność do hipoglikemii, znaczna nadwrażliwość na insulinę, uczucie głodu, utrata ciężaru ciała, skłonność do leukopenii, eozynofilii i limfocytozy, ciemne zabarwienie ciała - skutek niedoboru glikokortykosteroidów

- adynamia mięśniowa, osłabienie ogólne, skłonność do wymiotów, niemiarowość i zmiany w EKG, skłonność do odwodnienia hipotonicznego, obniżone ciśnienie tętnicze krwi - niedobór mineralokortykosteroidów

- impotencja, zanik drugorzędnych cech płciowych - brak hormonów androgennych

Hormony tarczycy

lprodukowane przez tyreocyty - tyroksyna (T4), trijodotyronina (T3), odwrotna trijodotyronina (rT3) oraz przez komórki okołopęcherzykowe tarczycy - kalcytonina

lT3 i T4 nasilają metabolizm komórkowy i zwiększają podstawową przemianę materii

lkierunki działania:

a)metabolizm węglowodanów: nasilenie glikolizy i glikogenolizy

b)metabolizm białek: zwiększenie rozpadu białek

c)metabolizm tłuszczów: nasilenie lipolizy

ldziałają synergistycznie w zakresie przemiany tłuszczowej i węglowodanowej z glikokortykoidami i aminami katecholowymi -

wykazują działanie diabetogenne.

Niedoczynność gruczołu tarczowego (obrzęk śluzowaty)

Przyczyny niedoczynności tarczycy u dorosłych:

- pierwszorzędowa: tyreoidektomia, radioterapia, przewlekły niedobór jodu, zapalenia tarczycy (np.zapalenie typu Hashimoto)

- drugorzędowa ( brak TSH): gruczolak, operacja, zniszczenie przysadki

- trzeciorzędowa ( brak TRH): dysfunkcja podwzgórza

Przyczyny niedoczynności tarczycy u dzieci:

- pierwotna: niedobór jodu, wrodzony brak lub dystrofia tarczycy, wrodzony defekt syntezy hormonów gruczołu tarczowego

- wtórna: defekt syntezy i wydzielania TSH

Objawy:

-hipoglikemia

-subiektywne uczucie zimna

-bradykardia

-wzrost masy ciała

-spadek katabolizmu cholesterolu (nie wzrost syntezy)

-upośledzenie syntezy witaminy A z karotenu - lekko żółtawe zabarwienie powłok

-suchy, zgrubiały łuszczący naskórek

-upośledzona kinetyka w obrębie jelit (wzdęcia, bóle brzucha, uporczywe zaparcia)

-obrzęk śluzowaty:

-najczęściej występuje na twarzy w okolicach oczu, powoduje zwężenie szpary powiekowej; często również na grzbiecie dłoni

-związany jest z obecnością w skórze, tkance podskórnej mukopolisacharydów

-upośledzenie drożności przewodów nosowych (płyn obrzękowy) powoduje zmatowienie głosu i jego obniżenie, często występuje również chrypka

Obrzęk śluzowaty młodocianych,
kretynizm

Jeżeli leczenie niedoczynności tarczycy u dziecka nie zostanie podjęte najpóźniej do 3 miesiąca życia dochodzi do kretynizmu i karłowatości:

lupośledzenie wzrostu

lniedorozwój umysłowy (upośledzenia kojarzenia i pamięci, spowolnienie mowy)

lstarczy wygląd (progeria)

lupośledzenie słuchu (niedorozwój narządu spiralnego)

lanomalie szkieletowe - zmiany twarzoczaszki

Postacie:

-endemiczny

-sporadyczny ( też jatrogenny)

Wole obojętne

lpowiększenie gruczołu tarczowego, eutyreoza

lczynniki etiopatogenetyczne:

-niedobór jodu

Wole endemiczne występuje w terenach górskich lub u podnóża gór (u podnóża Himalajów, Andów, w Nowej Gwinei).

- substancje wolotwórcze - goitryna obecna w brukselce, rzodkwi, szpinaku, orzeszkach ziemnych

Choroba Hashimoto

lprzewlekła choroba gruczołu tarczowego powstająca na podłożu autoimmunizacyjnym

lautoantygeny: tyreoglobulina, antygen mikrosomalny, jądra komórek nabłonka tworzącego pęcherzyki gruczołu tarczowego

lczęściej występuje u kobiet niż u mężczyzn

lczęściej chorują osoby z HLA DR3, DR5 - występowanie rodzinne

lobjawy:

- początek choroby nieuchwytny (próby serologiczne), gruczoł tarczowy nieznacznie powiększony (wole), symetryczny

- po wielu latach: zanik gruczołu, upośledzona lub zniesiona czynność hormonalna tarczycy

lwiększość pierwotnych niedoczynności tarczycy jest końcowym etapem choroby Hashimoto

lczęsto współwystępowanie innych chorób autoimmunologicznych (np. niedokrwistość megaloblastyczna)

Nadczynność tarczycy

Przyczyny nadczynności tarczycy:

lchoroba Gravesa - Basedowa ( wole miąższowe nadczynne)

lwole wieloguzkowe toksyczne

lwole toksyczne jednoguzkowe

lrak tarczycy z hormonalnie czynnymi przerzutami do kości

lnadczynność związana z występowaniem niektórych chorób ( zaśniad groniasty, wole jajnika)

lnadczynność jatrogenna

Zespół objawów odpowiadający nadczynności tarczycy (tyreotoksykoza):

-subiektywne uczucie ciepła

-tachykardia

-skóra ciepła, wilgotna

-ubytek masy ciała pomimo zwiększonego łaknienia

-wzmożona perystaltyka jelit

-znacznego stopnia adynamia mięśniowa

-zwiększona pobudliwość, drażliwość, bezsenność

-obniżenie stężenia cholesterolu

-skłonność do osteoporozy

Choroba Gravesa-Basedowa

§Triada merseburska:

-powiększenie gruczołu tarczowego

-przyspieszenie czynności serca

-wytrzeszcz gałek ocznych

§Choroba o podłożu autoimmunizacyjnym

-TSH-R Ab - p/c przeciw receptorom dla TSH

-Tg-Ab - p/c przeciw tyreoglobulinie

-TPO-Ab p/c przeciw peroksydazie tarczycy, przeciwciało przeciwmikrosomalne

§Rodzinne występowanie (u bliźniaków 50%), związane z obecnością HLA-DR3

Obecnie choroba charakteryzowana jest przez występowanie objawów tyreotoksykozy (hiperkinetyczny stan układu krążenia), zmian ocznych a także obrzęku przedgoleniowego.

Hiperkinetyczny stan układu krążenia w chorobie Gravesa-Basedowa

lwynika ze zwiększonego zapotrzebowania na tlen, zwiększonego stężenia hormonów tarczycy oraz z proliferacji naczyń krwionośnych w obrębie wola

ltachykardia, przyspieszenie tętna

lwzrost ciśnienia skurczowego, spadek rozkurczowego

Zmiany oczne w chorobie
Gravesa-Basedowa

lobrzęk powieki dolnej wywołuje połysk gałek ocznych

lposzerzenie szpary ocznej spowodowany uniesieniem górnej powieki (wzmożone napięcie układu adrenergicznego)

lwytrzeszcz gałek ocznych w wyniku nacieku limfocytów i gromadzeniu się mukopolisacharydów w powiekach, tkance pozagałkowej, mięśniach zewnętrznych oczu

luszkodzenie zewnętrznych mięśni gałki ocznej - przeciwciała cytotoksyczne

Obrzęk przedgoleniowy

ldotyczy 5% pacjentów z chorobą Gravesa-Basedowa

lsą to dobrze ograniczone nacieki, przeważnie symetryczne

lmiejscem szczególnie predysponowanym jest 1/3 dolnej części goleni, zwłaszcza jej zewnętrzna powierzchnia, skóra w tych miejscach jest zgrubiała, twarda, napięta, zaczerwieniona, lekko brunatna

ldochodzi do zlewania grudek, powstaje naciek utrudniający odpływ chłonki

Przełom tyreotoksyczny

Najgroźniejsze powikłanie nadczynności tarczycy.

Rozwija się nagle pod wpływem różnych czynników obciążających organizm: przerwanie leczenia, zakażenie, uraz, usunięcie ciąży, poród

Czynnikiem wywołującym objawy jest tyreotoksykoza:

-znaczne zwiększenie tętna, tachykardia

-pobudzenie ruchowe

-wzrost temperatury, często powyżej 40C

-biegunka

-prowadzi to do odwodnienia, niewydolności krążenia, obrzęku płuc, majaczenia, rozwoju jawnej psychozy, głębokiej śpiączki aż do zgonu

---