Metrologia - laboratorium |
|||||
Imię i nazwisko: Juliusz ZASADZKI Łukasz WAŚKOWSKI |
Semestr: IV |
Wydział: BM i Z |
Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn |
Grupa: M2 |
|
Temat ćwiczenia: Pomiary współrzędnościowe, optyczne i optyczno - stykowe. |
|||||
Data wykonania ćwiczenia: |
Ocena: |
1. Opis ćwiczenia.
Celem ćwiczenia było zapoznanie się z metodami pomiarów na mikroskopie warsztatowym. Podczas ćwiczenia dokonaliśmy pomiaru:
średnicy wewnętrznej (przy pomocy głowicy optyczno stykowej),
2 średnic małych otworów - d < 2 mm (przy pomocy głowicy goniometrycznej),
odległości osi dwóch otworów (przy pomocy głowicy podwójnego obrazu).
2. Pomiary.
2.1 Pomiar średnicy wewnętrznej otworu za pomocą głowicy optyczno - stykowej.
Średnica końcówki pomiarowej
dk = 2,9043 Ⴑ 0,0005 mm
x1 = 75 + 22,37 = 97,37 Ⴑ 0,01 mm
x2 = 23 + 22,06 = 45,06 Ⴑ 0,01 mm
Obliczenia:
do = x1 - x2 + dk
do = 97,37 - 45,06 + 2,9043 = 55,2143 mm
Błąd pomiaru: maksymalny i najbardziej prawdopodobny - liczyliśmy metodą różniczki zupełnej.
Wynik ostateczny pomiaru średnicy wewnętrznej: do = 55,214 Ⴑ 0,021 mm |
2.2 Pomiar głowicą goniometryczną (pionowo i poziomo) średnicy dwóch otworów. Błąd pomiaru - 0,01 mm.
Wyznaczam współrzędne środków otworów:
Pierwszy otwór |
Drugi otwór |
||
X1.1 = 6,48 mm |
dx1 = (X1.1 + X1.2)/2 dx1 = 7,26 mm |
X2.1 = 8,06 mm |
dx2 = (X2.1 + X2.2)/2 dx2 = 8,845 mm |
X1.2 = 8,04 mm |
|
X2.2 = 9,63 mm |
|
Y1.1 = 13,39 mm |
dy1 = (Y1.1 + Y1.2)/2 dy1 = 14,165 mm |
Y2.1 = 17,41 mm |
dy2 = (Y2.1 + Y2.2)/2 dy2 = 18,205 mm |
Y1.2 = 14,94 mm |
|
Y2.2 = 19,00 mm |
|
Obliczam odległość osi otworów:
Błąd pomiaru: maksymalny i najbardziej prawdopodobny - liczyliśmy metodą różniczki zupełnej ze wzoru:
gdzie:
Obliczenie średnic otworów nie jest możliwe ponieważ nie dokonaliśmy pomiaru współrzędnych potrzebnych do ich wyznaczenia:
Błąd pomiaru średnic maksymalny i najbardziej prawdopodobny - należało obliczyć metodą różniczki zupełnej ze wzoru:
2.2 Pomiar głowicą podwójnego obrazu odległości osi dwóch otworów.
Błąd pomiaru - 0,01 mm.
Otwór: Współrzędne otworu na osi: |
Otwór pierwszy |
Otwór drugi |
Oś X |
X1 = 6,12 mm |
X2 = 7,45 mm |
Oś Y |
Y1 = 11,98 mm |
Y2 = 16,08 mm |
Obliczenia:
Błąd pomiaru: maksymalny i najbardziej prawdopodobny - liczyliśmy metodą różniczki zupełnej ze wzoru:
Wynik ostateczny pomiaru odległości dwóch otworów l = 4,310 Ⴑ 0,026 mm (głowicą podwójnego obrazu) l = 4,329 Ⴑ 0,026 mm (głowicą goniometryczną) |
3. Wnioski.
Podczas przeprowadzania ćwiczenia zauważyliśmy, że wartość odczytywanego pomiaru zależy (w nieznacznym stopniu) od osoby odczytującej.
Przy pomiarze średnic otworów przy pomocy głowicy goniometrycznej w pierwszej fazie należało zmierzyć dwie dowolne cięciwy (dla każdego otworu) - jedna równoległą do osi OX, druga równoległą do osi OY i następnie według nich wyznaczyć środki otworów. Następną fazą było dokonanie pomiaru średnic wzdłuż osi OX i OY opierając się o wyniki pomiaru środków okręgów.
W wyniku błędnych pomiarów (dokonaliśmy jedynie pomiarów cięciw dla poszczególnych otworów) mogliśmy jedynie wyznaczyć współrzędne środków poszczególnych otworów.
Pomiar odległości pomiędzy osiami tych otworów dokonaliśmy dwiema metodami (głowicą goniometryczną oraz głowicą podwójnego obrazu). Otrzymane wyniki były zbliżone do siebie i mieściły się w granicach błędu (różnica pomiarów 0,019 mm, natomiast błąd pomiaru wynosił 0,026 mm).
y2.2 otwór II
dy2
y2.1
y1.2
otwór I
dy1
l
y1.1
0 x1.1 dx1 x1.2 x2.1 dx2 x2.2