49.Mechanizmy i skutki dzialania systemu totalitarnego (na wybranych przykladach).


Mechanizmy i skutki dzialania systemu totalitarnego (na wybranych przykladach).

Totalitaryzm - system rzadów uznajacy wyzszosc panstwa nad jednostka; podporzadkowuje sobie spoleczenstwo za pomoca terroru, rozbudowanych tajnych sluz, propagandy, narzucajac wszystkim jedna oficjalna ideologie; jest to system rzadów dyktatorskich, tlumiacy wszelkie przejawy idywidualizmu. Literatura traktujaca o systemach totalitarnych to: literatura lagrowa i lagrowa - obozy niemieckie i lagry sowieckie byly potwornym wytworem systemów totalitarnych; obozy sa wyrazem dazen totalitaryzmu do pelnego zapanowania nad jednostka, podporzadkowania jej mysli, uczuc i dzialan wladzy.
"Inny swiat" Gustaw Herling - Grudzinski
"Inny swiat" to jedna z najbardziej wstrzasajacych ksiazek literatury lagrowej. Glównym zalozeniem utworu jest ukazanie roli obozów w panstwie totalitarnym. Wyodrebnia on ich dwie funkcje: * eliminowanie ze spoleczenstwa jednostek uznanych za "szkodliwe" lub wrogie, poddawanie ich procesowi resocjalizacji przez wpajanie im norm moralnosci socjalistycznej, utrzymywanie przez komunistów monopolu na wladze; * dostarczenie taniej sily roboczej podczas realizacji gigantycznych inwestycji przemyslowych. "Medaliony" Zofia Nalkowska Celem zbioru jest ukazanie ogromu zbrodni hitlerowskich oraz oddanie holdu wszystkim pomordowanym ofiarom falszu. O okrucienstwie hitlerowców i wyrzadzonym przez nich zlu swiadczy nie tylko tresc wspomnien swiadków i ofiar, ich przezycia, ale równiez sposób mówienia o przeszlosci, bedacy dowodem zmian w psychice tych ludzi, zmian, jakie zaszly pod wplywem wojennych doswiadczen. Z jednej strony widac u nich porazenie smiercia, zrezygnowanie, brak checi do zycia, z drugiej oswojenie ze zbrodnia, zobojetnienie na krzywde, otepienie psychiczne. Nieludzkie traktowanie, wstrzasajace przezycia, zetkniecie ze smiercia, która stala sie codziennoscia, doprowadzily do zaniku elementarnego instynktu moralnego. Autorka przeprowadza rzeczowa analize celów, jakim sluzyl hitlerowski system ludobójstwa. Wskazuje funkcje ideologiczna - wyniszczenie "gorszych" ras i narodów, polityczna - uwolnienie pewnych terenów od ich mieszkanców, by tymi terenami zawladnac, i wreszcie funkcje ekonomiczna - uzyskanie ogromnych dochodów z odbieranych wiezniom kosztownosci, przedmiotów codziennego uzytku, z ich pracy, a nawet cial. Wszystkie te korzysci plynace z ludzkiej meczarni, upodlenia i smierci sa oskarzeniem zbrodniarzy. "Opowiadania" Tadeusz Borowski "Opowiadania" Borowskiego daja rzeczowa i dokladna analize dzialania systemu obozowego. Obóz koncentracyjny stwarza ekstremalne warunki (smierc, zbrodnia, wyzysk, zadawanie bólu). Nadrzednym celem staje sie przezycie i jemu podporzadkowane jest zachowanie ludzi. Wartosc zyskuja cechy takie jak: cwaniactwo, spryt, egoizm, uleglosc wobez przesladowców. Zamieraja naturalne odruchy uczuciowe i solidarnosc miedzy ludzmi, godnosc ludzka. Czlowiek traci wrazliwosc na zlo i wartosci moralne. Bezmiar zbrodni i masowe mordy powoduja otepinie moralne, zobojetnienie i degradacje psychiki. "Kto ma zarcie, ten ma sile" - wyraz surowego prawa walki o byt. "Folwark zwierzecy" George'a Orwella Przedstawione zdarzenia i postacie maja znaczenie alegoryczne, sa wyobrazeniem panstwa totalitarnego. Utwór ten jest analiza systemu tego panstwa, jego ksztaltowania sie i rozwoju. Przedstawiono tutaj schemat narodzin panstwa totalitarnego. Stad wiele tu uwag dotyczacych dzialania wladzy i reakcji obywateli znanych z historii faszyzmu czy komunizmu. Utwór jest parabola - ostrzezeniem przed totalitaryzmem, pokazuje ulomnosc natury ludzkiej, zacheca do stworzenia doskonalszych rozwiazan wspólzycia w spoleczenstwie. Proponuje uklad opatry na partnerstwie eliminujacy krzywde drugiego czlowieka. Rozwój systemu totalitarnego prowadzi do coraz wiekszego zastraszenia spoleczenstwa i wyniszczenia ekonomicznego. "Poczatek" Andrzej Szczypiorski Jest to powiesc, która wsród wielu tematów podejmuje i prezentuje narodziny i rozwój totalitaryzmu w XX wieku. Ludzkie losy wplatane w kolo dziejowe swiata okazuja zie zalezne od historii, a historia okazuje sie procesem powtórzen. Powiesc - refleksja zatrzymuje sie nad analiza czynów czlowieka, który wciaz odnowa dazy do wladzy, uzywa metod przemocy, zabija - zmieniaja sie tylko daty i mundury.



Wyszukiwarka