034

Płaskorzeźba ta (która pierwotnie była może częścią sarkofagu) bardzo prawdopodobnie przedstawia w dostojnej, bardzo sugestywnej pozie poetę Hczjoda.

1. POWSTANIE FILOZOFII W GRECJI

I. Filozofia jako twór geniuszu greckiego

«Filozofia» zarówno w znaczeniu semantycznym (czyli jako termin słownikowy), jak i w aspekcie merytorycznej treści, jest specyficznym tworem Greków. O ile bowiem wszystkie inne elementy składowe kultury' greckiej mają identyczny odpowiednik u innych ludów Wschodu, które wcześniej niż Grecy osiągnęły bardzo wysoki stopień rozwoju, o tyle nie można natrafić na taki sam odpowiednik filozofii, albo przynajmniej na coś, co można by przyrównać do lego, co Grecy, a potem za Grekami wszyscy na Zachodzie nazywali i dotąd nazywają «filozofią».

Wierzenia i kulty religijne, różnego rodzaju przejawy działalności artystycznej, różnego typu wiedza i umiejętności techniczne, instytucje polityczne, organizacje wojskowe - wszystko to istniało zarówno u ludów wschodnich, które pojawiły' się w dziejach kultury wcześniej niż Grecy, jak i u Greków. W konsekwencji tego można porównywać (przynajmniej w pewnych granicach) i ustalać, czy i w' jakiej mierze Grecy mogli być lub faktycznie byli w tych dziedzinach dłużnikami ludów Wschodu; można też sprawdzić, w jakim stopniu Grecy w różnych dziedzinach przewyższyli ludy Wschodu. Inaczej, gdy idzie o filozofię. Stajemy tu bow'iem wobec zjawiska tak bardzo nowego, że nie tylko-jak powiedzieliśmy - nie ma ono identycznego odpowiednika u ludów wschodnich, lecz nawet czegoś podobnego, co można by porównywać z filozofią Greków, lub co by ją w sposób niedwuznaczny zapowiadało.

Podkreślanie tego wszystkiego oznacza ni mniej ni więcej, jak tylko uznanie, że na tym polu Grecy stworzyli coś nowego, czyli że dali kulturze coś. czego ona wcześniej nie posiadała, a co - jak zobaczymy - będzie miało tak rewolucyjne znaczenie, że zmieni