040 (12)

Wojny wieku XIX

1. Epoka napoleońska

Zadanie 1.

Wpisz w odpowiednie rubryki tabeli podane nazwy miejsc bitew epoki napoleońskiej, które zostały rozegrane w czasie poszczególnych kampanii.

Waterloo, Wagram, Auerstćidt, Marengo, Austerlitz, Frydhmd, Jena, Borodino, Lipsk

Kampania włoska	Kampania w 1805 r.	Kampania w Prusach w 1806 r.	Kampania w latach 1806-1807	Kampania rosyjska w 1812 r.	„Sto dni” Napoleona

Zadanie 2.

Określ na podstawie tekstu źródłowego i wiedzy własnej przyczyny sukcesów militarnych Napoleona w walce z siłami koalicji antyfrancuskiej.

Książę Wellington ujął rzecz w sposób następujący: „[Napoleon] był władcą kraju, a także dowódcą armii. Cały kraj został ukonstytuowany na bazie militarnej. Jego instytucje działały na rzecz rozbudowy i utrzymania wojska, którego celem ostatecznym były podboje. Wszystkie urzędy i nagrody państwowe były zarezerwowane w pierwszym rzędzie dla armii. Oficer, a nawet zwykły żołnierz, mógł się spodziewać przejęcia władzy, nawet królewskiej, nad krajem w nagrodę za swoją służbę”.

[...] Z jego poprzedników może jedynie Marlborough' objawił podobną zdolność widzenia kampanii jako całości, a nie serii odosobnionych oblężeń i potyczek, które miały doprowadzić do celu ostatecznego, w jakim prowadzono wszelkie operacje wojskowe [...]. Cele polityczne dyktowały więc planowanie strategiczne, a ono z kolei było ukierunkowane na wyszukanie punktu decydującego o wyniku bitwy po to, aby uderzyć w przeciwnika z nieodpartą siłą. Wszystkiego nauczył się Napoleon z dzieł du Teila², a także z własnej praktyki kadeta artylerii. „Plany strategiczne przypominają sztukę oblężniczą - pisał. - Należy skoncentrować ogień w jednym punkcie. Skoro raz dokona się wyłomu, równowaga zostaje zachwiana i cała reszta [działań] jest właściwie niepotrzebna

¹    John Churchill książę Marlborough (1650-1722) - strateg, wódz naczelny wojsk brytyjskich w latach 1690-1691, jeden z najwybitniejszych dowódców ery nowożytnej.

²    Jean du Teil (1738-1820) - francuski wojskowy i teoretyk w'ojskow'ości, zwolennik koncepcji rozbudowy w'ojsk artyleryjskich; karierę wojskową zaczynał w czasach Ludwika XV, w późniejszym okresie służył w armii rewolucyjnej i napoleońskiej.

Źródło: M. Howard, Wojna w dziejach Europy, tłum. T. Rybowski, Wrocław' 1990, s. 118.