065

Statek podczas zmiany przegłębienia przy stałej wyporności obraca się więc wokół osi przechodzącej przez środek aktualnej wodnicy pływania. Tylko przy takim położeniu tej osi zachowana jest stała objętość podwodnej części kadłuba i w konsekwencji również stała wyporność statku.

Z wystarczającą do obliczeń dokładnością można przyjąć, że opisywana wyżej oś obrotu statku przy zmianie jego przegłębienia leży na wodnicy dla statku nieprzegłębionego w odległości od owręża równej odciętej środka powierzchni tej wodnicy stso- Ten parametr można odczytać z danych hydrostatycznych statku.

Wyżej wyznaczone zależności są słuszne wyłącznie dla wodnic nachylonych względem siebie o bardzo mały kąt. Gdy kąt zmiany przegłębienia jednostki jest większy niż jeden stopień, środki powierzchni wodnic, wyznaczonych dla kolejnych kątów przegłębienia, przemieszczają się względem siebie. W praktyce obliczeniowej pomija się to przemieszczanie i zakłada, że statek przy zmianie przegłębienia obraca się wokół osi przechodzącej przez środek powierzchni wodnicy, wyznaczonej dla jednostki pływającej bez przegłębienia.

7.2. Podział przegłębienia statku

na zmiany zanurzeń dziobu i rufy

Zgodnie z przyjętą wyżej metodyką można traktować przegłębienie statku jako reakcję na wzdłużne przemieszczanie się środka jego masy od teoretycznego położenia dla statku nieprzegłębionego do rzeczywistego, wynikającego z rozkładu mas na jednostce. W miarę przesuwania się środka masy zmienia się przegłębienie jednostki, co uwidacznia się w rosnącej różnicy między zanurzeniami dziobu i rufy a ich zanurzeniami początkowymi na nieprzegłębionym statku, równymi zanurzeniu wypornościowemu. Dla ostatecznego położenia środka masy przegłębienie statku t będzie więc sumą zmian zanurzenia dziobu ATd i zanurzenia rufy ATr:

t = AT_d + AT_r ,

co pokazano na rysunku 28.

Zanurzenia dziobu i rufy można zapisać jako:

T|> ⁼ T + AT_d ,

t_r=t-at_r.

65