0000035 (8)

mania, które zwykle umiejscawia się w dolnej połowie strzałki. Odczyn okost-nowy rozciąga się wzdłuż trzonu w górę, ale obfita u małych dzieci tkanka tłuszczowa utrudnia wyczucie go palpacyjnie. U starszych można nieraz gołym okiem łatwo dostrzec nieregularne wygórowanie po bocznej stronie goleni. W obrazie rtg zauważa się bardzo wcześnie warstwę kostniny, cieniutką jak skorupa jaja, układającą się wzdłuż trzonu strzałki. Szybko tworząca się kostnina zewnętrzna zasłania szczelinę złamania i dlatego nie zawsze można ją dostrzec na kliszy rtg. Przy pierwszym badaniu dziecka nasuwa się nieodparcie podejrzenie sprawy nowotworowej strzałki, ale szybkość ewolucyjnych przemian odczynu okostnowego z jego szczytowym powiększeniem się, a następnie zniknięcie oraz ustąpienie objawów bólowych pomogą w ciągu 1 lub 2 tyg. ustalić ex post właściwe rozpoznanie bez potrzeby uciekania się do badania bioptycznego.

Leczenie — podobnie jak w złamaniach z przeciążenia piszczeli — jest proste i polega na odpoczynku kończyny, który zapewniamy najskuteczniej opatrunkiem gipsowym marszowym w ciągu 2—3 tyg.

W wywiadach dotyczących złamania z przeciążenia kości ramiennej słyszymy skargi dzieci, przeważnie chłopców 12—14-letnich na bóle kończyny górnej powstałe w jednym z licznych momentów rzucania piłki w czasie gry. Narastająca szybko intensywność bólu zmusza ich do porzucenia zabawy, a nawet do opuszczenia boiska, co czynią z wielkim żalem, podtrzymując ręką zdrową bolesną kończynę. W jednym z opisanych przypadków doszło do złamania z przeciążenia lewej kości ramiennej, albowiem chłopiec był leworęki. Uszkodzenie zdarza się przede wszystkim u chłopców grywających z zapałem w piłkę.

Leczenie polega na unieruchomieniu kończyny na 2—3 tyg. w opatrunku gipsowym Desaulta. Nie wolno zapominać o możliwości nowotworu, który najchętniej umiejscawia się, podobnie jak złamanie z przeciążenia, w górnej części trzonu kości ramiennej.

Opisywano także złamania z przeciążenia I żebra z objawami bólowymi promieniującymi do barku tej strony. Ustalenie rozpoznania ze zrozumiałych przyczyn należy do trudnych.

Znane są w piśmiennictwie złamania z przeciążenia kości miednicy. Zwykle dotyczy to miejsca zespolenia kości łonowej i kulszowej. Kliniczne objawy i skargi chorego kierują uwagę lekarzy na staw biodrowy. Dziecko wyraźnie kuleje, zdecydowanie oszczędza kończynę, skarży się na bóle w stawie biodrowym. Przy badaniu wydaje się, że ruchy skręcania na zewnątrz i ruchy odwodzenia jednej kończyny dolnej są jak gdyby bardziej ograniczone aniżeli drugiej. Badając przez odbyt, wyczuwa się wyraźnie bolesne zgrubienie w okolicy połączenia kości łonowej i kulszowej.

Ograniczenie ruchliwości dziecka przez położenie go do łóżka na 2—3 tyg. wystarczy, by ustąpiły objawy bólowe, ale charakterystyczne zmiany w obrazie rtg utrzymują się jeszcze przez 2—3 mieś.

Znane są w piśmiennictwie przypadki złamań z przeciążenia kości śródstopia. Opisano nawet takie złamanie u dziewczynki 7-letniej. W innym przypadku trzymano dziecko w łóżku przez szereg dni, lecząc z powodu ostrej choroby gośćcowej. Badanie radiologiczne wyjaśniło sprawę, po czym dziecko uruchomiono w opatrunku marszowym gipsowym, a w kilka tygodni później zmiany w obrazie rtg cofnęły się zupełnie, jak też całkowicie ustąpiły wszelkie objawy bólowe.

Opisane przypadki złamań z przeciążenia, dotyczące szyjki kości udowej u dzieci w wieku 10—12 lat, me są przekonywające i należy być ostrożnym w postawieniu takiego rozpoznąjąja.    -₁₅

Nr-

SKOROWIDZ RZECZOWY

Abruptio, epicondyli medialis humeri 9G

—    spinae iliacae ant., infer. 162 --sup. 162

—    trochanteris, majoris 162 --minoris 161

—    tuberositis tlbiae 197

Biodro, koślawe 33

—    szpotawe 33

—    zwichnięcie urazowe 166 Blizna kostna, 12

—    wielkość 13

—    właściwości u dziecka 22

—    wytwarzanie 14

Chrząstka nasadowa, 14

—    udział w procesach w2rostu kończyn 17

Contraetura ischemica 33 Czaszka, urazy 46

--krwiaki 48

--podział 48

--rany 48

Epiphyseolysis, interior, fe-rr.oris 191

--radii 141

--tibiae 208

—    superior, femoris 173 --tibiae 196

Fractura, colli, femoris 171

--humeri 67

--radii 107

—    colummnae vertebralis 158

—    condyli, lateralis humeri 97 --medialis humeri 93

—    costarum 157

—    di Monteggia 136

—    epiphysis inferioris radii 140

—    femoris 157

—    humeri 72

—    malleołarum 209

—    olecranii 112

—    ossium, antibrachii 113 --cruris 199

--pedis 210

—    patellae 194

—    pelvis 162

—    radii 132

—    scapulae 157

—    sterni 157

—    supracondylica humeri 75

—    ulnae 132 Fracturae, apertae 221

—    clavilulae 60

—    multilocales 220

—    ossium, carpi 149

—    — metacarpi et digitorum 150

Gipsotomia 31

—    w leczeniu złamań kości promieniowej 132

Gtowa kości promieniowej, nadwichnięcie 103

—    zwichnięcie 105 Gojenie się złamań 21

Hyperponosis osteo-museularis 225

Istota gąbczasta 11

Jądra kostnienia kości 14

Kanały szpikowe 13 Kolano, koślawe 33

Kolano, szpotawe 33

—    zwichnięcie 193

Kontrola rtg unieruchomienia kończyny 31

Kończyna, dolna, uciśnięcie 31

--ułożenie na szynie

„udowej” 29

—    górna, uciśnięcie 31

—    — ułożenie, na szynie „kątowej” 28

---na temblaku 31

Kości, goleni, złamanie 199

—    przemieszczenia odłamów 10

—    śródręcza i palców, złamania 150

—    śródstopia, złamanie 211

—    twarzy, złamania 59

Kość, łódkowata, złamanie 211

—    piętowa, złamanie 210

—    piszczelowa, oderwanie guzowatości 197

—    — złuszczenie, bliższej nasady 196

---dalszej nasady 208

—    promieniowa, nadwichnięcie głowy 103

--złamanie 132

---nasady dalszej 140

---opatrunek gipsowy 115,

128, 132

---szyjki 107

---trzonu 72

--złuszczenie nasady dalszej,

opatrunek gipsowy 144 --zwichnięcie głowy 105

—    ramienna, złamania kłykcia, bocznego 97

---przyśrodkowego 93

--złamania nadkłykciowe 75

—    — złuszczenie nadkłykcia przyśrodkowego 96

--zwichnięcie 66

—    skokowa, złamanie 211

—    udowa, złamanie, nadkłykciowe 189

---podkrętarzowe 189

---porodowe 217

---trzonu 175

—    — złuszczenie, bliższej nasady 173

---dalszej nasady 191

Kręgosłup, złamanie 158 Krętarz, mniejszy, oderwanie 161

—    większy, oderwanie 162 Krwiak podpowięziowy przedramienia 40

Krwiaki, czaszki 48

—    nad- i podoponowe 54. 55

Leczenie, przykurczu Volk-manna, 41

--utrwalonego 41

--wczesnego 41

—    w urazach czaszki 57

—    złamań obojczyka 61 Luxatio. capitis radii 105

—    claviculo-acromialis 66

—    cubiti 100

—    genus 193

—    humeri 66

—    patellae 194

—    sterno-clavicularis 65

—    traumatica coxae 165

Łopatka, złamanie 157

Martwica nasad, jałowa 33 Miednica, złamanie 162 Mostek, złamanie 157 Myositis ossificans traumatica localisata 44

Nadwichnięcie głowy kości promieniowej, 103

—    leczenie 104

—- obraz kliniczny 104

—    rokowanie 105

—    rozpoznanie 104 Nasady 14

—    klasyfikacja złuszczenia urazowego 15, 16

—    martwice jałowe 33

—    złuszczenia urazowe 15

Obojczyk, złamania 60

--badanie rtg 61

-- leczenie 61

--opatrunek gipsowy 61

--szyna odwodząca 61

Obraz rtg złamań 21 Oderwanie, guzowatości kości piszczelowej 197

—    kolca biodrowego przedniego, dolnego 162

--górnego 162

—    krętarza, mniejszego 161

--większego 162

Odrębności złamań u dzieci 20 Opatrunek gipsowy, 24

—    Desaulta, w złamaniu obojczyka 61

—    — — szyjki kości ramiennej 68

—    — — trzonu kości ramiennej 73, 74

—    — w zwichnięciu, kości ramiennej 67

—    — — mostkowo-obojczyko-

wym 66

—    — — obojczykowo-barko-

wym 66

—    niebezpieczeństwo przykurczu Volkmanna 26, 39

—    ochrona 25

—    szczególna uwaga na skargi 26

—    uwaga na odsłonięte części kończyny 25

—    wycięcie okienka 26

—    w złamaniu, dalszej nasady kości promieniowej 140

--di Monteggia 137

—    — kłykcia, bocznego kości ramiennej 98

—    — — przyśrodkowego kości ramiennej 95

--kości, goleni 205

---łokciowej    133

---nadgarstka 150

—    — — promieniowej 115, 128, 132

---ramiennej, nadkłykcio-

wym 87

---śródręcza i palców 152.

153

--kręgosłupa 160

--trzonu kości udowej 181

--wyrostka łokciowego 113

—    w zł u szczeń iu, bliższej nasady kości udowej 175

--dalszej nasady kości promieniowej 144

229