0000045 (10)

7.9. Diagnoza jako proces przetwarzania informacji

Przez przetwarzanie informacji rozumieć można jej przystosowanie do określonych potrzeb człowieka (lub maszyn wytworzonych przez człowieka). Będzie to zazwyczaj polegało na doprowadzeniu informacji do postaci ułatwiającej podjęcie decyzji.

Wróćmy jeszcze do przykładu przytoczonego na wstępie rozdziału: pacjent-lekarz, na którym przedstawiliśmy zasadnicze pojęcia związane z przekazywaniem informacji. Przykład ten został zakończony (zgodnie z ryc. 7.1) doprowadzeniem informacji poprzez kanał łączności do mózgu lekarza. Tu po usunięciu nadmiarowości informacji pojawi się pewien zespół symptomów choroby, który można traktować jako informację selektywną.

Ryc. 7.8. Schematyczne przedstawienie przebiegu przetwarzania informacji w procesie diagnozy.

Dalej następuje w mózgu lekarza proces przetwarzania tej informacji, który, według pewnych prawideł ustanowionych przez wiedzę lekarską i doświadczenie zawarte w komórkach pamięciowych mózgu (uwzględniając np. wyniki odpowiednich badań dodatkowych), transformuje się na określone wnioski diagnostyczne, zgodnie z którymi lekarz podejmuje decyzje dotyczące procesu leczenia. Proces przetwarzania informacji zawartej w symptomach odbywa się w umyśle (lekarza) i dlatego nie jest wolny od znacznych nieraz zakłóceń (szumów). Wiążą się one m. in. z czynnikami emocjonalnymi i psychologicznymi (niepewność lub zbyt wielka pewność, upór, uprzedzenie lub lękłiwość itp.), niewystarczającym doświadczeniem czy wręcz ignorancją (pierwotną lub wtórną na skutek np. nie nadążania za postępami wiedzy lekarskiej) i zakłócają proces właściwego przetwarzania informacji. Bywają one niekiedy powodem uzyskiwania przez różnych lekarzy rozbieżnych wniosków diagnostycznych.

7.10. Zastosowanie elektronicznych maszyn cyfrowych w medycynie

Przetwarzanie informacji w diagnostyce lekarskiej można aproksymować za pomocą odpowiednio dużych ilości zależności logicznych lub statystycznych pomiędzy poszczególnymi symptomami lub grupami symptomów s₁...s_n, a odpowiadającymi im jednostkami chorobowymi m₁... m_n. Zależności te można traktować jako modele chorób. Tego rodzaju ujęcie jest o tyle ważne, że według niego ustalenie diagnozy staje się pewnym procesem matematycznym, ściśle zdefiniowanym, opartym na zasadach logiki matematycznej, statystyki i rachunku prawdopodobieństwa, który może odbywać się także poza umysłem lekarza. Przeprowadzenie takiego procesu, wymagającego wykonania nieraz wielu tysięcy

145

10 — Podstawy biofizyki