0000070 (5)

8) gałązki jelita cienkiego (rr. intestinales); e) gałązki jelita grubego (rr. colici); ę) gałązki nerkowe (rr. renales); rj) gałązki nadnerczowe (rr. suprarenales).

Tak więc nerw błędny ma zakres nader rozległy:

Gałązki czuciowe idą do opony twardej, do ucha zewnętrznego, do gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli, płuc, przełyku, żołądka i jelit oraz do wszystkich narządów brzusznych.

Gałązki wydzielnicze n. błędny doprowadza do błony śluzowej gardła, do całego przewodu oddechowego, do śluzówki przełyku, żołądka i jelit. Wydzielanie trzustki, a prawdopodobnie i wątroby, również pozostaje w zależności od n. błędnego.

Niemniej rozległe są czynności ruchowe:

Począwszy od gardła i jego cieśni, wszystkie mięśnie krtani, wszystkit gładkie mięśnie tchawicy i całego przewodu oddechowego, również i przełyku, żołądka i przewodu pokarmowego aż do esicy są opanowane przez nerw błędny.

Wreszcie szczególnie wymienić należy unerwienie serca i naczyń (n. hamujący).

Na zakończenie wspomnę o teorii unerwienia parasympatycznego (patrz rozdział III, § 23), w której nerw błędny odgrywa najwybitniejszą rolę.

Unerwienie parasympatyczne przeciwstawiamy sympatycznemu (n. współ-czulny), tak więc:

Nerw błędny w całej swojej rozciągłości przedstawia się jako przeciwnik (antagonista) n. współczulnego. Widzimy tu przedziwne i mało wyjaśnione zachowanie się n. błędnego zależnie od odcinka.

Na przykład w odcinku piersiowym n. błędny działa hamująco, więc zwalnia tętno serca, a n. współczulny przyspiesza je. W odcinku brzusznym n. błędny przyspiesza ruchy jelit, a n. współczulny powstrzymuje je itd.

Szczegóły tej czynności fizjologicznej zostaną omówione niżej (§23).

E. Zestawienie nerwu błędnego A. Odcinek dogłowowy od wyjścia z rdzenia do zwoju dolnego:

1)    gałązka oponowa (r. meningeus);

2)    gałązka uszna (r. auricularis), zespolenie z n. twarzowym i językowo-gardłowym

3)    zespolenie z n. dodatkowym (r. communicans cum ramo interno n. accessorii) ;

4)    zespolenie ze zwojem dolnym n. językowo-gardlowego (r. communicans cum u glossopharyngco) ;

5)    zespolenie z n. wspólczulnym (r. communicans cum gangiione ceruicali superiori).

B. Odcinek szyjny do nerwów krtaniowych wstecznych włącznie:

1)    gałązki gardłowe (rr. pharyngei), splot gardłowy (plexus pharyngeus) ;

2)    gałązki sercowe górne (r. cardiaci sup.): a) n. hamujący (n. depressor),

(3) splot sercowy (plexus cardiacus),

71