104D60

21

LXXX1VI

JĘZYK POLSKI

naprawdę synchroniczne; z drugiej jednak strony można znaleźć usprawiedliwienie dla takiego postępowania, jeśli typ powstaje na naszych oczach, czasami w bardzo krótkim

||i

Interpretacja omawianych formacji z euro-, eko-, cybety porno- jako przykładów sio* wotwórstwa analogicznego stanowi jeden z aspektów ich opisu. Drugim jest problem ich jnalizy słowotwórczej na gruncie języka polskiego.

W związku z podzielnością słowotwórczą analizowanych formacji istnieje koniccz* _ność określenia statusu słowotwórczego tworzących je cząstek. Problem dotyczy, jak już wspomniałam (por. wyżej, s. 16), nic tylko cząstek, które zajmują pozycję początkową, ale także segmentów końcowych: -logia, -holik, -mai, -bus i in. Oto jak rozumiane są w literaturze przedmiotu pojęcia: prefiks, sufiks,prefiksoid, sufiksoid, zdezintegrowany człon złożenia, człon niesamodzielny (związany).

Prefiksy i sufiksy to afiksalne morfemy słowotwórcze, wyodrębniane ze względu na miejsce, jakie zajmują w stosunku do morfemów rdzennych; prefiksy to przedrostki, sufiksy to przyrostki słowotwórcze. Są one bezpośrednio przyłączane do podstawy słowotwórczej.

Jeśli chodzi o prefiksoidy i sufiksoidy, są one rozumiane dwojako. R. Grzegorczykowi i J, Puzynina (1979:24-5) wprowadziły pojęcie formantoidu lub - jeśli pozostanie się na płaszczyźnie modemowej — morfoidu, sufiksoidu dla wyrazów typu doceni, adiutant, które są z synchronicznego punktu widzenia jednostronnie podziclne: podziclnc formalnie, ponieważ nie mają podstaw słowotwórczych, nie są motywowane, więc nie są derywatami. Cząstki -ent, -ant są formantoidami w wyrazach jednostronnie podzielnych - tylko formalnie, a formantami w derywatach, które z definicji są motywowane, np. student, konsultant (‘ten, kto studiuje, konsultuje’). Wyrazy z morfoidami są więc podziclne dla niektórych użytkowników języka tylko na podstawie poczucia identyczności formy, bez poczucia identyczności funkcji (por. Skarżyński 1999:54).

U K. Waszakowej (2001:8) pojawia się w takim samym jak wyżej znaczeniu termin pseudoformant. Pseudoformantem jest na przykład cząstka -holik w przypadku, gdy występuje w zapożyczeniach nie mających w polszczyźnie motywacji. W formacjach typu praco-holik, zakupoholik, mlekoholik, intemetholik cząstka -holik ma, zdaniem autorki, status produktywnego sufiksu. Jednak fakt, że cząstka łączy się z tematem słowotwórczym za pomocą interfiksu -o- jest argumentem za uznaniem jej za człon złożenia.

Inaczej pojęcia prefiksoid i sufiksoid rozumiane są w artykule K. Waszakowej pt. Współczesne slowotwórstwo polskie i czeskie wobec ekspansji zapożyczeń (Waszakowa 200ł9)«):

pojęcie prefiksoid jest odnoszone do tych części złożeń, które przestają mieć charakter komponentu compositum i stają się podobne do prefiksu przez to, że są przyłączane bezpośrednio do

tematu słowotwórczego. [...] O złożeniach typu afiksoidalnrgo mówi się nie tylko w odniesieniu

^,2) Rozumienie wymienionych pojęć zostało przejęte przez autorkę od językoznawców czes-kich. 0. Martinowi i N. Savicky wprowadzili termin afiksoid w artykule pi. Hybridnf slova a nćktcrć °h«nć otśzky neologie, Slovo a slovesnost 1987, s. 124-39 (za Waszakową 2002:9).