104T45

*    Kiedy się urodził?

(Czy przez cały czas żył blisko rodziny? Może się wyprowadził?)

*    Jakie miał relacje z ojcem i matką?

(Czy był zdominowany przez rodziców? Czy rodzice się nim opiekowali?)

*    Jakie miał relacje z pozostałymi członkami rodziny?

(Ma rodzeństwo? Jest jedynakiem? Czy rodzina była wielopokoleniowa?)

*    Jak minęły jego czasy szkolne?

(Przeważnie albo uwielbiamy ten okres, albo go nienawidzimy. Niezależnie od

naszych uczuć ma on na nas ogromny wpływ.)

• Jaki był jego pierwszy poważny związek?

(Pierwsze związki, miłość do innej osoby, fascynacja może mieć długotrwałe

skutki.)

*    Jak wyglądał jego pierwszy stosunek?

(Może on być wzorem późniejszego zachowania. Jakiej jest orientacji seksualnej?

Rozpoczął współżycie wcześnie czy późno?)

•    Czy buntował się przeciwko rodzicom?

(Czy przyjmował wartości kultywowane przez rodziców? Czy przez całe życie

się im przeciwstawiał? Czy buntował się przeciwko matce, ojcu, obojgu?)

To poważne pytania, do których będzie musiał się odnieść każdy aktor. Jednak gdy nie uda im się poczynić żadnych istotnych spostrzeżeń, a opisy bohaterów pozostaną jednowymiarowe, może przydać się inne ćwiczenie, które nazywa się „poszukiwaniem traumatycznego przeżycia”. Zadajesz sobie pytanie: „Jakie wydarzenie z młodości bohatera ukształtowało go jako dorosłego?” Opis pogłębia się przez podkreślenie wrażliwości. Dzięki temu aktor ma również szansę odnieść się w czasie kręcenia sceny do czegoś konkretnego. Traumatyczne przeżycie bohatera należy wybierać niezwykle ostrożnie, bo niewłaściwy wybór może doprowadzić do błędnej interpretacji.

Oto przy kład poszukiwania traumatycznego przeżycia bohatera. Pracujesz z aktorką grającą rolę kobiety, która uwodzi żonatego mężczyznę i za wszelką cenę stara się zniszczyć jego małżeństwo (rola zagrana w ciekawy sposób przez Glenn Close w Fatalnym zauroczeniu. 1987 i Urnę Thurman w Złotym pucharze, 2001). Jeśli założy my, że ojciec bohaterki porzucił rodzinę, kiedy była dziewczynką, możemy dostarczyć aktorce motywacji wystarczająco silnej, żeby mogła ukazać poczucie desperacji bohaterki w dorosłym życiu.

Aktor może również zgłębić postać, zadając sobie pytanie:, Jakie były dwa lub trzy decydujące momenty w życiu bohatera?" I znów należy być ostrożnym z wyborem - odpow iedzi będą miały istotny wpływ na sposób gry.

Mażesz sprawdzić, czy wcieliłeś się w bohatera, zadając sobie pytania dotyczące jego upodobań. Im więcej szczegółów podpowie ci intuicja, tym lepszy okaże się twój opis. Na przykład:

I. Jaki ma samochód? Odpowiedź: „Rodzinny”.

Jest to odpowiedź bardzo ogólna. Dobra na początek, ale powinieneś być o wiele bardziej dociekliwy: „Używany niebieski Dodge Caravan” - teraz lepiej.

S6

„Jeździ używanym niebieskim Dodgem Caravanem, który wybrała mu żona. chociaż w tajemnicy marzy mu się Ferrari. Kiedy żona wychodzi, schodzi do garażu podrasować silnik.” Teraz wiemy o bohaterze dużo więcej.

2.    Co lubi pić i jeść? „Wino i hot-dogi.” Dobry początek. „Riesling i frankfurter-ki kupowane w ekskluzywnych delikatesach” - mamy już bardziej konkretny obraz. (Sugestia: Pomyśl o trzech różnych postaciach z trzech filmów i zastanów się nad ich ulubionym jedzeniem.)

3.    Jakie nosi ubrania? „Lubi nosić wygodne ciuchy, szczególnie w weekend.” -dosyć pobieżny opis. Jeśli naprawdę znasz bohatera, powiesz raczej: „Większość ubrań kupuje przez internet, bo jest zbyt leniwy, żeby pójść do sklepu. Ale bardzo chce osobiście kupić jedwabne bokserki od Versace.” (Wybitna amerykańska aktorka Laurette Taylor twierdziła, że przygotowania kończy dopiero wtedy, gdy założy bieliznę bohaterki.²⁰)

4.    Gdzie lubi spędzać wakacje?

5.    Jaką lubi muzykę?

6.    Czy ma jakiegoś zwierzaka?

7.    Jakie lubi programy telewizyjne?

Można by tę listę uzupełniać w nieskończoność. Wykorzystanie pytań jest o tyle ważne, że wcześniej czy później scenograf, kostiumograf i charakteryzator zapyta o to samo.

Spróbuj wykorzystać pytanie:

8.    Jakie przypomina zwierzę?

Ćwiczenie to kojarzone jest z aktorką i nauczycielką Stellą Adler (choć stosuje je wiele innych osób). Aktor wyobraża sobie, że jest jakimś zwierzęciem, dzięki czemu jego gra przybiera bardziej fizyczny wymiar. Najbardziej liczą się szczegóły. Jeśli gram agenta - samotnika na niebezpiecznej tajnej misji, zapew ne najłatw iej będzie mi utożsamić się z wilkiem. Ale jakim: samotnym? Wygłodniałym, wyrzuconym z watahy? Wilkiem-przywódcą?

Zdarza się, że bohater jest tak nikczemny, że pytania o jego pierw szą randkę, szkołę, a nawet o traumę z dzieciństwa wydają się nie na miejscu. Tak często bywa w przypadku psychopatów - bohaterów horrorów. Przeistoczenie się w zw ierzę w poszukiwaniu inspiracji może okazać się przydatne. Na przykład w iele cech węża ma w sobie Hannibal Lecter z Milczenia owiec (1990) grany przez Aniony'ego Hopkinsa²¹.

Kiedy już zgromadzisz wystarczająco dużo szczegółów, żeby poznać swojego bohatera, powinieneś umieć przedstawić jego zachowanie w sposób stanowczy i konkretny. Spróbuj zatem zbudować zdanie, zaczynające się od słów: „Jest to osoba, która...” Na początku rozdziału zacytowałem pouczający opis „Dirty” Dena z biblii serialu EastEnders - „Człowiek, który dwa razy dziennie zmienia koszulę"

Bette Davis w ten sposób wspomniała, jak Joseph Mankiewicz opisał bohaterkę,

²⁰    Ula Magen, A Challenge for the Actor, Nowy Jork: Scribner, 1991. sir. 48.

²¹    Jestem wdzięczny mojemu koledze Renowi Cheesmanowi za zwrócenie mojej uwagi na ten szczegół.

57