130 jpeg

R Krusman. M Obslfdd. ITAwkmmii nutxfcv«an><Az>iu Teońa ipaMfia T. J. Warszawa 200$ BN 97S-83-0I-I-WH-0. C by WN PWN 2<¹07

114 CZĘŚĆ I Teoria wymiany międzynarodowej

Porównajmy teraz wybór relacji ilości ziemi do siły roboczej dla dwóch różnych stosunków cen czynników produkcji. Na rysunku 4.D.2 przedstawiono wybór nakładów przy niskiej względnej cenie pracy, (w/r)', oraz przy wysokiej względnej cenie pracy, (u/ir)¹. W pierwszym przypadku wybrana kombinacja nakładów znajduje się w punkcie 1, w drugim przypadku w punkcie 2. Oznacza co, że wyższa względna cena pracy prowadzi do wyboru wyższej relacji: zicmia-sila robocza¹, zgodnie z. założeniem z rysunku 4.5.

Ceny dóbr a ceny czynników produkcji

Wróćmy do zależności między cenami dóbr i cenami czynników produkcji. Istnieje kilka sposobów przedstawienia tego problemu; obecnie skorzystamy / analizy przeprowadzonej w latach 30. przez Abbę Lernera.

Nakłady zlwni

Rysunek 4.0.3

Określenie relacji: placa-renta gruntowa

Dwie izokw.inty, CC i FF. przedstawiają odpowiednio kombinacje nakładów niezbędnych do produkcji tkaniny i żywności o wartości I dolara. Ponieważ cena musi wę równać kosztowi produkcji, również nakłady musza kosztować jeden dolar: oznacza to, że relacja placa-renta gruntowa być równa nachyleniu lino stycznej do obu izokwam ze znakiem minus.

Rysunek 4.D.3 przedstawia nakłady ziemi i pracy użyte zarówno do produkcji tkaniny jak i do produkcji żywności. Na poprzednich rysunkach przedstawialiśmy nakłady niezbędne do produkcji jednej jednostki dobra. Jednak na tym rysunku przedstawiamy nakłady niezbędne do produkcji każdego z dóbr. którego wartość wynosi jednego dolara. (Właściwie dotyczy to dowolnej wartości wyrażonej w dolarach, jeśli jest ona jednakowa dla obu dóbr). Zatem izokwanta dla tkaniny, CC. pokazuje możliwe kombinacje nakładów niezbędne do produkcji I P, jednostek tkaniny; natomiast izokwanta dla żywności, FF. przedstawia możliwe kombinacje czynników niezbędne do produkcji 1/P, jednostek żywności. Jak widać na rysun ku, produkcja żywności jest ziemiochłonna: dla danego stosunku wir w produkcji

1

Wzrost ceny    r prowadzi do substytucji względnie droższej pracy przez względnie tańszą ziemię

(przyp. tłum.).