133 (2)

III. Prawo krajowe - system źródeł powszechnie obowiązującego prawa 133 ---_#-

wego pojmowania zasady wyłączności ustawy, rozumianej jako obowiązek zachowania ustawowej formy normowania określonych zagadnień. Powiązanie art. 87 ust. 1 i art. 92 konstytucji z ogólnymi konsekwencjami zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2) prowadzą do wniosku, że nie może obecnie w systemie prawa powszechnie obowiązującego pojawić się żadna regulacja podustawowa, która nie znajduje bezpośredniego oparcia w ustawie i która nie służy jej wykonaniu, stosownie do modelu określonego w art. 92 ust. 1. W tym sensie wyłączność ustawy nabrała zupełnego charakteru, bo nie ma takich materii, w których mogłyby być stanowione regulacje podustawowe (o charakterze powszechnie obowiązującym) bez uprzedniego ustawowego unormowania tych materii. Nie ma więc obecnie potrzeby stawiania pytania, czy dana materia musi być regulowana ustawowo (bo jest to zawsze konieczne w obrębie źródeł powszechnie obowiązującego prawa) [...1".

Na tle konstytucji z 1997 roku można więc mówić o zasadzie zupełności koniecznego zakresu ustawy, oznaczającej wymóg oparcia na ustawie każdej regulacji, która przybiera postać przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Nie ma bowiem obecnie „[...] takich materii, w których mogłyby być stanowione regulacje podustawowe bez uprzedniego ustawowego unormowania tych materii” (wyrok TK z 26 czerwca 2001 roku, K 6/00). Zaliczenie danej materii do wyłączności ustawy nie oznacza jednak absolutnego zakazu jej regulowania w drodze wykonawczych aktów podustawowych (rozporządzeń).

121. Pojawia się tym samym kolejne pytanie: jaka ma być szczegółowość (głębokość) regulacji ustawowej, a jakie materie wykonawcze można pozostawić aktom wykonawczym, czyli rozporządzeniom. Mówiąc ogólnie, zależy to od dziedziny, której dana regulacja dotyczy, a w szczególności od jej powiązania z sytuacją prawną jednostki.

Jeszcze pod rządem poprzednich przepisów konstytucyjnych Trybunał Konstytucyjny uważał, że w pewnych dziedzinach konieczna jest większa szczegółowość -wręcz zupełność - unormowań zawartych w samej ustawie. W pierwszym rzędzie dotyczyło to prawa karnego, czy - szerzej rzecz ujmując - wszelkich regulacji o represyjnym charakterze, a drugą dziedziną było prawo podatkowe. Doktryna określiła to mianem zupełnej lub absolutnej wyłączności ustawy.

nada

Konstytucja z 1997 roku podjęła problem zupełnej wyłączności ustawy w sposób bezpośredni, bo w art. 42 sformułowała zasadę mdlum crimen sine lege, a w art. 217 przewidziała szczególne ujęcie wyłączności ustawy w sprawach podatkowych. Nie dziwi na tym tle kontynuacja wcześniejszej linii orzeczniczej Trybunału Konstytucyj-irgo. Jak stwierdzono w wyroku z 9 listopada 1999 roku. K 28/98 odpowiedź na pytanie o konstytucyjnie konieczną szczegółowość (głębokość) regulacji ustawowej .(...) zależy od normowanej materii - w niektórych dziedzinach (np. praw'o karne, ■ zy - mówiąc szerzej - regulacje represyjne) zarysowuje się bezwzględna wyłączność olawy, nakazująca normowanie w samej ustawie właściwie wszystkich elementów Miniujących stronę podmiotową czy przedmiotową czynów karalnych”. Podobne odejście dotyczy prawa podatkowego, w każdym razie w zakresie wyznaczanym izez art. 217 konstytucji izob. np. wyrok TK z 10 grudnia 2002 roku, P 6/02).

'.aso